dà zhōng xiáng fú bā nián chūn sān yuè, dé míng biǎo qǐng shì yán, fù zé rù zhì, bù qiǎn. biān, zhé yù qí suǒ dé míng yǐ xī yán bù tōng, fān bù kùn bì, qiǎn yá nèi zhǐ huī bái shǒu guì yì jīng shī chén qǐng. cháo yì dé míng bì yù tōng yán jìn, wéi zǐ dì rù zhì fāng xǔ, gài yǐ bì bù kěn cóng zhī shì jué zhī yě. dé míng guǒ bù kěn qiǎn, yú shì jìn yán rú chū. yuè, dé míng lüè
大中祥符八年春三月，德明表請市鹽，復責入質，不遣。邊，輒鬻其所德明以西鹽不通，蕃部困敝，遣牙內指揮白守貴詣京師陳請。朝議德明必欲通鹽禁，惟子弟入質方許，蓋以必不肯從之事絕之也。德明果不肯遣，於是禁鹽如初。月，德明掠

xià sì yuè, fān bù làng mì náng děng pàn tóu huán zhōu. yuè, dé míng jì lì mǔ zú.
夏四月，蕃部浪密囊等叛投環州。月，德明繼立母卒。

dé míng fān bù zhǐ huī làng mì náng má mèng sāng èr rén tóu huán zhōu, zhēn zōng yǐ qián yǒu shú hù táo wáng céng wèi xī jiè suǒ nà, kě yí dié zhuī qǔ, qí qí qiǎn hái, nǎi yǐ làng mì náng děng fù zhī., lìng guān shǔ jiàn yì sì diǎn.
德明蕃部指揮浪密囊、麻孟桑二人投環州，真宗以前有熟戶逃亡曾為西界所納，可移牒追取，俟其遣還，乃以浪密囊等付之。，令官屬建議祀典。

wǔ yuè, qiǎn shǐ rù xiàn. jiàn yú wēn quán shān.
五月，遣使入獻。見於溫泉山。

xià guó jìn fèng shǐ rù biān, zhé yù qí suǒ chéng mǎ, biān rén yǐ jià zhí jiàn, zhēng shì zhī. yú shì shǐ zhě dài mǎ rì duō, jiāng lì yǐ wén, zhēn zōng zhào yán qí jìn. bìng chū.
夏國進奉使入邊，輒鬻其所乘馬，邊人以價值賤，爭市之。於是使者帶馬日多，疆吏以聞，真宗詔嚴其禁。並出。

qiū bā yuè, xī fān jiǎo sī luó gōng xià zhōu, jù què zhī. sī shì jìn wù, yǐn guān shuì wèi jiǎo sī luó, tǔ bō zàn pǔ yì. chū jū zōng gē chéng, yǔ lùn bū lǐ lì zūn bù xié, xǐ jū miǎo chuān, yǒu shèng bīng liù qī wàn. zì xī liáng pò, pān luó zhī jiù bù sǒng chāng sī jūn děng xī guī jiǎo sī luó, huí gú jiàng zhě fù shù wàn, yóu shì fù qiáng. shí yǐ bīng gōng xià zhōu, dé míng yù què zhī. jiǎo sī luó xī cháo tíng cì yǔ, qǐng jù jǔ guó zhī zhòng zhù tǎo xià zhōu. zhēn zōng yǐ qí lěi cì qīn biān, huò yǒu biàn zhà, mìng zhōu wén zhì jiān jīng yuán jūn, cáo wěi zhī qín zhōu bèi zhī. cè. xiàn liáng mǎ
秋八月，西蕃角廝羅攻夏州，拒卻之。私市禁物，隱關稅為角廝羅，吐蕃贊普裔。初居宗哥城，與論逋李立遵不協，徙居邈川，有勝兵六、七萬。自西涼破，潘羅支舊部聳昌廝均等悉歸角廝羅，回鶻降者複數萬，由是富強。時以兵攻夏州，德明御卻之。角廝羅希朝廷賜予，請聚舉國之眾助討夏州。真宗以其累次侵邊，或有變詐，命周文質監涇原軍，曹瑋知秦州備之。冊。獻良馬

dōng shí yī yuè, zhú bǎo shí zhōu, jiàn què chǎng. dān zhǔ shǐ táng hòu guān zhāng kè gōng chū, yán qìng èr zhōu shú hù, qí qīn zú zài xī jiè, zhé sī zhì yīn wèn, qián xiāng mào yì, xià rén yīn yǐ wèi lì. zhōng guó chá qí jiān, bù xǔ. dé míng nǎi yú shí zhōu zhī zhuó lún gǔ zhú bǎo jiàn què chǎng, yǐ yòu zhì shāng lǚ. zhēn zōng zhào yuán biān ān fǔ shǐ jìn zhǐ zhī. gǔ miē
冬十一月，築堡石州，建榷場。丹主使堂後官張克恭初，延、慶二州熟戶，其親族在西界，輒私致音問，潛相貿易，夏人因以為利。中國察其奸，不許。德明乃於石州之濁輪谷築堡建榷場，以誘致商旅。真宗詔緣邊安撫使禁止之。、骨咩、

dà zhōng xiáng fú jiǔ nián xià wǔ yuè, dé míng shǐ fān qí kòu qìng zhōu. qiǎn shǐ dé míng shù qǐng shì yán, sī zhì què chǎng bù dé, zài guó diǎn yuè bīng mǎ, yīn móu qīn lüè wù ní zú. dà shǒu lǐng míng yá, qí cóng fù shèng jí, xiān wèi bǎo jí suǒ lǔ, shòu bái chí jūn zhǔ, mì qiǎn shǐ gào míng yá. míng yá yǐ wén, zhēn zōng mìng biān chén jǐn bèi zhī. zhì shì, yǒu xià zhōu fān qí qiān wǔ bǎi rén kòu qìng zhōu, wèi nèi shǔ fān bù yāo jī, bài hái. chǎng èr, dé míng fù
大中祥符九年夏五月，德明使蕃騎寇慶州。遣使德明數請市鹽，私置榷場不得，在國點閱兵馬，陰謀侵掠兀泥族。大首領名崖，其從父盛佶，先為保吉所虜，授白池軍主，密遣使告名崖。名崖以聞，真宗命邊臣謹備之。至是，有夏州蕃騎千五百人寇慶州，為內屬蕃部邀擊，敗還。場二，德明復

àn: sòng shǐ. zhēn zōng jì: wǔ yuè, xià zhōu fān qí qiān wǔ bǎi rén kòu qìng zhōu, bù yán dé míng shǐ, zī tè shū zhī. gài dé míng yǐ shì yán jiàn chǎng bù suí qí yù, jiū jí bīng qí, yīn móu nèi rǎo. qìng zhōu zhī kòu, bù wèi dé míng shǐ, bù de yě., bài guān
按：《宋史。真宗紀》：五月，夏州蕃騎千五百人寇慶州，不言「德明使」，茲特書之。蓋德明以市鹽建場不遂其欲，糾集兵騎，陰謀內擾。慶州之寇，不謂「德明使」，不得也。，敗官

zhuī shàng bǎo jí zūn hào. yuè, dé míng dé míng jì jiàn dì zhì, lìng guān shǔ jiàn yì sì diǎn. liú rén xù yuē: xiān wáng chuàng zào dà yè, zhōng dào bēng cú. jīn huī hào wèi jiā, fēi bào běn zhuī chóng zhī yì. dé míng yòng qí yán, shàng bǎo jí zūn hào yuē yīng yùn fǎ tiān shén zhì rén shèng zhì dào guǎng dé guāng xiào huáng dì, miào hào wǔ zōng, qún chén shàng biǎo hè. méi dōng jǐng.
追上保吉尊號。月，德明德明既僭帝制，令官屬建議祀典。劉仁勖曰：「先王創造大業，中道崩殂。今徽號未加，非報本追崇之意。德明用其言，上保吉尊號曰「應運法天神智仁聖至道廣德光孝皇帝」，廟號「武宗」，群臣上表賀。沒東井。

àn: shǐ yán dé míng chēng dì guó zhōng, rán yóu wài shùn sòng mìng, wèi yǒu míng jù. guān yú zhuī shàng fù hào, jiàn yuè xiǎn rán yǐ. shè, jì zōng měi fā bì zhōng, qiū qī yuè, xià zhōu gān lù jiàng. gōng yú sòng yǐ
按：史言德明稱帝國中，然猶外順宋命，未有明據。觀於追上父號，僭越顯然矣。射，繼宗每發必中，秋七月，夏州甘露降。功於宋矣

dé míng dà shè guó zhōng. dà shí guó gòng shǐ
德明大赦國中。大食國貢使

àn: dé míng sì wèi shí yú nián, yī shū xià zhōu hàn, zài shū héng xīng zhòu jiàn, jiē zāi yì yě. yīn qí shí tú fá gān zhōu, lì qì zhì biàn, tiān dào rén shì yuán xiāng yīng ěr! zī shū gān lù jiàng, qǐ xià zhōu shuò mò yǒu shàn zhèng zú yǐ zhì zhī? yì zhōng cháo zhī shòu tiān shū, yíng shèng zǔ, cǎo mù yún wù, wú bù chēng xiáng, shàng yǒu hǎo ér xià yǒu shèn zhě hū? rán dé míng zì shì ér hòu, bìng gān liáng, jiàng guā zhōu, bīng wēi rì chì, shì shì yǐ zī qí hàn yě! yuè, dé
按：德明嗣位十餘年，一書夏州旱，再書恆星晝見，皆災異也。因其時圖伐甘州，戾氣致變，天道人事原相應耳！茲書「甘露降」，豈夏州朔漠有善政足以致之？抑中朝之受天書，迎聖祖，草木雲霧，無不稱祥，上有好而下有甚者乎？然德明自是而後，並甘、涼，降瓜州，兵威日熾，是適以滋其悍也！月，德

dōng shí yuè, qiǎn shǐ rù gòng, qǐng zhào yuē biān chén. zhòng chén zhě. shí zhēn dé míng shù kǔ biān jìng, yán qián xiá zhāng jì néng xuē zhú wèi qiān, shǔ qí shàng yún yǐ bèi jì jiāng shì shā huò gōng zhuàng. dé míng wén zhī jù, qiǎn dà xiào liú rén xù gòng mǎ èr shí pǐ, shàng yán: fān hàn bù luò, róng kòu zá jū, jié lüè shì cháng, bū wáng bù yī. chén zì jǐng dé zhōng lái jìn shì biǎo, cháo tíng yì jiàng zhào shū, yīng liǎng dì táo mín, yuán biān zá hù bù lìng tíng shě, jiē bǐ jiāo hái. cóng zī jǐn shǒu hàn yuán, pō chéng lún lǐ. zì xiàng mǐn zhōng guī què, zhāng chóng guì yún wáng, hòu lái biān chén, hǎn shǒu jiù zhì, gè wù yāo gōng, bù yú shēng shì, suì zhì yán suī jīng yuán děng jiè, shàn jǔ jiǎ bīng, rù chén jìng tǔ. qí yǒu pàn wáng bù zú, jié lüè shēng cái, qù zhě bǎi wú yī huí. chén zhī biān lì, yì wù bì cáng, jù shī zòu lùn, jiàn guāi méng yuē. chén jīn yù jiāng suǒ bù yīng yǒu nán jiè bèi lái fān zú rén hù, qǐ cháo tíng chà dào shǐ chén, jiù jiè shàng jiāo fù. suǒ yǒu chén běn dào zì jìn nà shì biǎo hòu zǒu tóu nán jiè fān hù, yì wàng xià zhào zhú chù fā qiǎn guī huí, wèi cì yú yǔn. jí wàng dūn yù biān chén xī zūn zhào yuē, sù qīng wǎng lái zhī jiān kòu, zhǐ jué nán běi zhī bū táo. bǐ chén dé nèi shǒu guó fān, wài qīng róng luò, qǐ gǎn wéi méng fù yuē, yǒu shǐ wú zhōng, xū xiǎng jué fēng, qǔ qiào tiān xià? dàn kǒng cháo tíng bù wěi zī shì, zhào wèi chá běn xīn, xū zhì pōu chén, shàng gàn tiān tīng. zhēn zōng dá zhào yuē: qīng shì jì xūn yōng, rèn lóng píng hàn, yì zhōng guī ér fèng shàng, zhèng shī lǜ yǐ shǒu fān. bù lù kěn chéng, tiáo chén zhāng shū, zài jiā yuè lǎn, bèi xī qīng shū. qiě guó jiā yǎn zhái zhōng qū, tǒng lín sì hǎi, xián tuī fù yù, qǐ xiàn ěr xiá. fán mìng jiāng shuài zhī chén, wéi cún bèi yù zhī jiè, suǒ yǒu wén zì wǎng lái, cí shuō yì tóng, bù zú tān cán, zhǎn zhuǎn chóu bào, lüè guò shēng kǒu, bǐ cǐ jiāo hái. qí rú bù jiàn duān ní, hù xiāng wū zhí huò yīn yuán rǎng qiè, zēng shì yāo qiú. cháo tíng gù bù xì zhī, biān lěi yì wèi cháng shì. jí xiáng lái zòu, shēn jiū bì yuán, nán xī nán qióng, dāng shēn yuē shù. yǐ lìng yán jīng yuán huán qìng lín fǔ děng lù bù shǔ qián xiá sī, jīn hòu yuē lēi fān bù, bù dé zhé xiāng jié duó, shàn xìng jiǎ bīng, fán shāo shè jiāo zhēng, xū jǐn gōng cuò lǐ. qí yǒu guǎng zhàn qiān mò, yǐn bì táo wáng, huà shí kān qióng, yā sòng suǒ guǎn. qīng běn dào yì yí yán jiè bù xià, bù dé gèng yǒu cáng nì, gè zūn jì lǜ, gòng shǒu fēng jiāng, jiā tàn zhī huái, bù wàng wù mèi. yuè, dé míng zhōng
冬十月，遣使入貢，請詔約邊臣。、重臣者。時真德明數苦邊境，延鈐轄張繼能削竹為簽，署其上雲「以備記將士殺獲功狀」。德明聞之懼，遣大校劉仁勖貢馬二十匹，上言：「蕃漢部落，戎寇雜居，劫掠是常，逋亡不一。臣自景德中來進誓表，朝廷亦降詔書，應兩地逃民，緣邊雜戶不令停舍，皆俾交還。從茲謹守翰垣，頗成倫理。自向敏中歸闕，張崇貴雲亡，後來邊臣，罕守舊制，各務邀功，不虞生事，遂致延、綏、涇原等界，擅舉甲兵，入臣境土。其有叛亡部族，劫掠生財，去者百無一回。臣之邊吏，亦務蔽藏，俱失奏論，漸乖盟約。臣今欲將所部應有南界背來蕃族人戶，乞朝廷差到使臣，就界上交付。所有臣本道自進納誓表後走投南界蕃戶，亦望下詔逐處發遣歸回，未賜俞允。即望敦諭邊臣悉遵詔約，肅清往來之奸寇，止絕南北之逋逃。俾臣得內守國藩，外清戎落，豈敢違盟負約，有始無終，虛享爵封，取誚天下？但恐朝廷不委茲事，詔未察本心，須至剖陳，上干天聽。」真宗答詔曰：「卿世濟勛庸，任隆屏翰，翊忠規而奉上，正師律以守藩。布露懇誠，條陳章疏，載加閱覽，備悉傾輸。且國家奄宅中區，統臨四海，咸推覆育，豈限邇遐。凡命將帥之臣，惟存備御之戒，所有文字往來，辭說異同，部族貪殘，輾轉仇報，掠過生口，彼此交還。其如不見端倪，互相誣執；或因緣攘竊，增飾邀求。朝廷固不細知，邊壘亦為常事。及詳來奏，深究弊源，難悉難窮，當申約束。已令延、涇原、環慶、麟府等路部署鈐轄司，今後約勒蕃部，不得輒相劫奪，擅興甲兵，凡稍涉交爭，須盡公措理。其有廣占阡陌，隱庇逃亡，畫時勘窮，押送所管。卿本道亦宜嚴戒部下，不得更有藏匿，各遵紀律，共守封疆，嘉嘆之懷，不忘寤寐。」月，德明終

liáng zhōu shǒu jiāng sū shǒu xìn sǐ. shí yī yuè, gān zhōu huí gú gōng pò zhī. yuè, dé míng jiā chún chéng gōng chén hào dé míng shǐ shǒu xìn shǒu liáng zhōu, yǒu bīng qī qiān yú, mǎ wǔ qiān pǐ. zhū fān wèi qí qiáng, bù gǎn dòng, huí gú gòng lù xī wèi zǔ jué. shǒu xìn sǐ, qí zi luó má zì lǐng fǔ shì, bù zhòng bù fú. gān zhōu kè hán yè luò gé qiǎn bīng gōng pò zhī, lǔ qí zú zhàng bǎi yú, zhǎn jí sān bǎi, duó mǎ pǐ shén zhòng, luó má qì chéng zǒu, yú shì liáng zhōu shǔ yú huí gú. xìn sǐ. shí yī yuè, gān zhōu huí gú
涼州守將蘇守信死。十一月，甘州回鶻攻破之。月，德明加「純誠功臣」號德明使守信守涼州，有兵七千餘，馬五千匹。諸蕃畏其強，不敢動，回鶻貢路悉為阻絕。守信死，其子羅麻自領府事，部眾不服。甘州可汗夜落隔遣兵攻破之，擄其族帳百餘，斬級三百，奪馬匹甚眾，羅麻棄城走，於是涼州屬於回鶻。信死。十一月，甘州回鶻

tiān xǐ yuán nián chūn èr yuè, dé míng jiā tài fù. gōng yú sòng yǐ. shì dé míng wén zhōng guó yǒu dà diǎn lǐ, bì qiǎn shǐ rù hè. shì shí, zhēn zōng gǎi yuán, yì yù qīng zhāo yīng gōng, shàng yù huáng dà tiān zūn bǎo cè gǔn miǎn, xiè tiān dì yú nán jiāo, dà hǎo, zhōng wài guān bìng jiā ēn. huì xià zhōu shǐ zhì, zhào jiā dé míng shǒu tài fù, shí yì qiān hù, shí fēng sì bǎi hù. biān, zhé yù qí suǒ chéng mǎ,
天禧元年春二月，德明加太傅。功於宋矣。是德明聞中國有大典禮，必遣使入賀。是時，真宗改元，詣玉清昭應宮，上玉皇大天尊寶冊、袞冕，謝天地於南郊，大郝，中外官並加恩。會夏州使至，詔加德明守太傅，食邑千戶，實封四百戶。邊，輒鬻其所乘馬，

xià liù yuè, yǒu lóng jiàn yú wēn quán shān. jǐng yuè shān zài huái yuǎn zhèn běi. dé míng yǐ wèi ruì, qiǎn guān sì zhī, yú shì yǒu qiān dōu zhī yì. gōng liáng diān, jī zǒu zhī.
夏六月，有龍見於溫泉山。井鉞山在懷遠鎮北。德明以為瑞，遣官祀之，於是有遷都之意。攻涼甸，擊走之。

qiū bā yuè, luó má qǐng qǔ liáng zhōu, bù kè. shèng zōng jì: tài píng liù nián dōng luó má zǒu rù shā mò, qián qiǎn rén zhì liáng zhōu, yuē jiù shí fān zú nèi yīng, qǐng dé míng chū bīng fù yuán. huí gú jié liù gǔ zhū bù jù zhī, zú bù néng kè. yuè, dé míng jiā tài fù.
秋八月，羅麻請取涼州，不克。聖宗紀》：太平六年冬羅麻走入沙漠，潛遣人至涼州，約舊時蕃卒內應，請德明出兵赴援。回鶻結六穀諸部拒之，卒不能克。月，德明加太傅。

tiān xǐ èr nián chūn sān yuè, dé míng lüè gān zhōu gòng fèng shǐ. lìng guān shǔ jiàn dé míng gōng xī liáng bù dé zhì, zhé yǔ gān zhōu gòu nán, zhēn zhī qí gòng shǐ ān xìn děng rù jīng, qiǎn fān bù cóng jiān dào lüè zhī. huì zhèng shǐ xiān fā, jǐn dé yú qí ér hái. méi dōng jǐng.
天禧二年春三月，德明掠甘州貢奉使。令官屬建德明攻西涼不得志，輒與甘州構難，偵知其貢使安信等入京，遣蕃部從間道掠之。會正使先發，僅得余騎而還。沒東井。

àn: dé míng zì rén zōng dēng jí, xī zhōu shàng shǔ xiāng ān. ér héng xīng liè yào, chuí yì fēn yě, shǐ bù shèng shū. gài shì shí yuán hào nián zhǎng, xióng tú jiàn qǐ, róng mǎ shēng jiāo, zhàn zhēng fāng shǐ, tiān wén yù zhào, wèi shǐ wú yīn yě.
按：德明自仁宗登極，西州尚屬相安。而恆星列曜，垂異分野，史不勝書。蓋是時元昊年長，雄圖漸啟，戎馬生郊，戰爭方始，天文預兆，未始無因也。