shì jūn zǐ zhī chù shì, guì néng yǒu yì yú wù ěr, bù tú gāo tán xū lùn, zuǒ qín yòu shū, yǐ fèi rén jūn lù wèi yě! guó zhī yòng cái, dà jiào bù guò liù shì: yī zé cháo tíng zhī chén, qǔ qí jiàn dá zhì tǐ, jīng lún bó yǎ èr zé wén shǐ zhī chén, qǔ qí zhù shù xiàn zhāng, bù wàng qián gǔ sān zé jūn lǚ zhī chén, qǔ qí duàn jué yǒu móu, qiáng gàn xí shì sì zé fān píng zhī chén, qǔ qí míng liàn fēng sú, qīng bái ài mín wǔ zé shǐ mìng zhī chén, qǔ qí shí biàn cóng yí, bù rǔ jūn mìng liù zé xìng zào zhī chén, qǔ qí chéng gōng jié fèi, kāi lüè yǒu shù: cǐ zé jiē qín xué shǒu xíng zhě suǒ néng bàn yě. rén xìng yǒu zhǎng duǎn, qǐ zé jù měi yú liù tú zāi? dàn dāng jiē xiǎo zhǐ qù, néng shǒu yī zhí, biàn wú kuì ěr.
士君子之處世,貴能有益於物耳,不徒高談虛論,左琴右書,以費人君祿位也!國之用材,大較不過六事:一則朝廷之臣,取其鑒達治體,經綸博雅;二則文史之臣,取其著述憲章,不忘前古;三則軍旅之臣,取其斷決有謀,強幹習事;四則藩屏之臣,取其明練風俗,清白愛民;五則使命之臣,取其識變從宜,不辱君命;六則興造之臣,取其程功節費,開略有術:此則皆勤學守行者所能辦也。人性有長短,豈責具美於六塗哉?但當皆曉指趣,能守一職,便無愧耳。
wú jiàn shì zhōng wén xué zhī shì, pǐn zǎo gǔ jīn, ruò zhǐ zhū zhǎng, jí yǒu shì yòng, duō wú suǒ kān. jū chéng píng zhī shì, bù zhī yǒu sàng luàn zhī huò chù miào táng zhī xià, bù zhī yǒu zhàn zhèn zhī jí bǎo fèng lù zhī zī, bù zhī yǒu gēng jià zhī kǔ sì lì mín zhī shàng, bù zhī yǒu láo yì zhī qín: gù nán kě yǐ yīng shì jīng wù yě. jìn cháo nán dù, yōu jiè shì zú, gù jiāng nán guān dài yǒu cái gàn zhě, zhuó wèi lìng pū yǐ xià shàng shū láng zhōng shū shè rén yǐ shàng, diǎn zhǎng jī yào. qí yú wén yì zhī shì. duō yū dàn fú huá, bù shè shì wù, xiān wēi guò shī, yòu xī xíng chuí chǔ, suǒ yǐ chù yú qīng gāo, gài hù qí duǎn yě. zhì yú tái gé lìng shǐ, zhǔ shū jiān shuài, zhū wáng qiān shěng, bìng xiǎo xí lì yòng, jì bàn shí xū, zòng yǒu xiǎo rén zhī tài, jiē kě biān méi sù dū, gù duō jiàn wěi shǐ, gài yòng qí zhǎng yě. rén měi bù zì liàng, jǔ shì yuàn liáng wǔ dì fù zǐ ài xiǎo rén ér shū shì dài fū, cǐ yì yǎn bù néng jiàn qí jié ěr.
吾見世中文學之士,品藻古今,若指諸掌,及有試用,多無所堪。居承平之世,不知有喪亂之禍;處廟堂之下,不知有戰陣之急;保俸祿之資,不知有耕稼之苦;肆吏民之上,不知有勞役之勤:故難可以應世經務也。晉朝南渡,優借士族,故江南冠帶有才幹者,擢為令仆已下尚書郎、中書舍人已上,典掌機要。其餘文義之士。多迂誕浮華,不涉世務,纖微過失,又惜行捶楚,所以處於清高,蓋護其短也。至於台閣令史,主書監帥,諸王簽省,並曉習吏用,濟辦時須,縱有小人之態,皆可鞭枚肅督,故多見委使,蓋用其長也。人每不自量,舉世怨梁武帝父子愛小人而疏士大夫,此亦眼不能見其睫耳。
liáng shì shì dài fū, jiē shàng bāo yī bó dài, dà guān gāo lǚ, chū zé chē yú, rù zé fú chí, jiāo guō zhī nèi, wú chéng mǎ zhě. zhōu hóng zhèng wèi xuān chéng wáng suǒ ài, gěi yī guǒ xià mǎ, cháng fú yù zhī, jǔ cháo yǐ wèi fàng dá. zhì nǎi shàng shū láng chéng mǎ, zé jiū hé zhī. jí hóu jǐng zhī luàn, fū cuì gǔ róu, bù kān xíng bù, tǐ léi qì ruò, bù nài hán shǔ, zuò sǐ cāng cù zhě, wǎng wǎng ér rán. jiàn kāng jīn wáng fù, xìng jì rú yǎ, wèi cháng chéng qí, jiàn mǎ sī bì lù liáng. mò bù zhèn shè, nǎi wèi rén yuē: zhèng shì hǔ, hé gù míng wèi mǎ hū? qí fēng sú zhì cǐ.
梁世士大夫,皆尚褒衣博帶,大冠高履,出則車輿,入則扶持,郊郭之內,無乘馬者。周弘正為宣城王所愛,給一果下馬,常服御之,舉朝以為放達。至乃尚書郎乘馬,則糾劾之。及侯景之亂,膚脆骨柔,不堪行步,體羸氣弱,不耐寒暑,坐死倉猝者,往往而然。建康今王復,性既儒雅,未嘗乘騎,見馬嘶賁陸梁。莫不震懾,乃謂人曰:「正是虎,何故名為馬乎?」其風俗至此。
gǔ rén yù zhī jià sè zhī jiān nán, sī gài guì gǔ wù běn zhī dào yě. fū shí wèi mín tiān, mín fēi shí bù shēng yǐ, sān rì bù lì, fù zǐ bù néng xiāng cún. gēng zhǒng zhī, xiū zǔ zhī, duì huò zhī, zài jī zhī, dǎ fú zhī, bǒ yáng zhī, fán jǐ shè shǒu, ér rù cāng lǐn, ān kě qīng nóng shì ér guì mò yè zāi? jiāng nán cháo shì, yīn jìn zhōng xìng, nán dù jiāng, zú wèi jī lǚ, zhì jīn bā jiǔ shì, wèi yǒu lì tián, xī zī fèng lù ér shí ěr. jiǎ lìng yǒu zhě, jiē xìn tóng pú wèi zhī, wèi cháng mù guān qǐ yī bō tǔ, gēng yī zhū miáo bù zhī jǐ yuè dāng xià, jǐ yuè dāng shōu, ān shí shì jiān yú wù hū? gù zhì guān zé bù liǎo, yíng jiā zé bù bàn, jiē yōu xián zhī guò yě.
古人慾知稼穡之艱難,斯蓋貴谷務本之道也。夫食為民天,民非食不生矣,三日不粒,父子不能相存。耕種之,休組之,對獲之,載積之,打拂之,簸揚之,凡幾涉手,而入倉廩,安可輕農事而貴末業哉?江南朝士,因晉中興,南渡江,卒為羈旅,至今八九世,未有力田,悉資俸祿而食耳。假令有者,皆信僮僕為之,未嘗目觀起一撥土,耕一株苗;不知幾月當下,幾月當收,安識世間餘務乎?故治官則不了,營家則不辦,皆優閒之過也。