yuè jué wài chuán jì wú wáng zhàn mèng dì shí èr
越絕外傳記吳王占夢第十二
xī zhě, wú wáng fū chāi zhī shí, qí mín yīn zhòng, hé jià dēng shú, bīng gé jiān lì, qí mín xí yú dòu zhàn, hé lú duān zi xū zhī jiào, xíng yǒu rì, fā yǒu shí. dào yú gū xū zhī mén, zhòu wò gū xū zhī tái. jué wù ér qǐ, qí xīn chóu chàng, rú yǒu suǒ huǐ. jí zhào tài zǎi ér zhàn zhī, yuē: xiàng zhě zhòu wò, mèng rù zhāng míng zhī gōng. rù mén, jiàn liǎng chuī ér bù zhēng jiàn liǎng hēi quǎn háo yǐ běi, háo yǐ nán jiàn liǎng huá yǐ wú gōng táng jiàn liú shuǐ tāng tāng, yuè wú gōng qiáng jiàn qián yuán héng suǒ shēng shù tóng jiàn hòu fáng duàn zhě fú xié gǔ xiǎo zhèn. zi wèi guǎ rén jīng zhàn zhī, jí zé yán jí, xiōng zé yán xiōng, wú yú guǎ rén zhī xīn suǒ cóng. tài zǎi pǐ duì yuē: shàn zāi! dài wáng xìng shī fá qí. fū zhāng míng zhě, fá qí kè, tiān xià xiǎn míng yě. jiàn liǎng chuī ér bù zhēng zhě, dài wáng shèng qì yǒu yú yě. jiàn liǎng hēi quǎn háo yǐ běi, háo yǐ nán, sì yí yǐ fú, cháo zhū hóu yě. liǎng huá yǐ wú gōng táng, jiā tián fū yě. jiàn liú shuǐ tāng tāng, yuè wú gōng qiáng, xiàn wù yǐ zhì, cái yǒu yú yě. jiàn qián yuán héng suǒ shēng shù tóng, lè fǔ chuī qiǎo yě. jiàn hòu fáng duàn zhě fú xié gǔ xiǎo zhèn zhě, gōng nǚ gǔ lè yě. wú wáng dà yuè, ér cì tài zǎi pǐ zá zēng sì shí pǐ.
昔者,吳王夫差之時,其民殷眾,禾稼登熟,兵革堅利,其民習於鬥戰,闔廬□剬子胥之教,行有日,發有時。道於姑胥之門,晝臥姑胥之台。覺寤而起,其心惆悵,如有所悔。即召太宰而占之,曰:「向者晝臥,夢入章明之宮。入門,見兩□炊而不蒸;見兩黑犬嗥以北,嗥以南;見兩鏵倚吾宮堂;見流水湯湯,越吾宮牆;見前園橫索生樹桐;見後房鍛者扶挾鼓小震。子為寡人精占之,吉則言吉,凶則言凶,無諛寡人之心所從。 」太宰嚭對曰:「善哉!大王興師伐齊。夫章明者,伐齊克,天下顯明也。見兩□炊而不蒸者,大王聖氣有餘也。見兩黑犬嗥以北,嗥以南,四夷已服,朝諸侯也。兩鏵倚吾宮堂,夾田夫也。見流水湯湯,越吾宮牆,獻物已至,財有餘也。見前園橫索生樹桐,樂府吹巧也。見後房鍛者扶挾鼓小震者,宮女鼓樂也。」吳王大悅,而賜太宰嚭雜繒四十疋。
wáng xīn bù yǐ, zhào wáng sūn luò ér gào zhī. duì yuē: chén zhì qiǎn néng báo, wú fāng shù zhī shì, bù néng zhàn dài wáng mèng. chén zhī yǒu dōng yē mén tíng zhǎng yuè gōng dì zǐ gōng sūn shèng, wèi rén yòu ér hǎo xué, zhǎng ér yóu, bó wén jiāng shí, tōng yú fāng lái zhī shì, kě zhàn dài wáng suǒ mèng. chén qǐng zhào zhī. wú wáng yuē: nuò. wáng sūn luò yí jì, yuē: jīn rì rén wǔ, zuǒ xiào sī mǎ wáng sūn luò, shòu jiào gào dōng yē mén tíng zhǎng gōng sūn shèng: wú wáng zhòu wò, jué wù ér xīn zhōng chóu chàng yě, rú yǒu huǐ. jì dào, chē chí yì gū xū zhī tái.
王心不已,召王孫駱而告之。對曰:「臣智淺能薄,無方術之事,不能占大王夢。臣知有東掖門亭長越公弟子公孫聖,為人幼而好學,長而□游,博聞疆識,通於方來之事,可占大王所夢。臣請召之。」吳王曰: 「諾。」王孫駱移記,曰:「今日壬午,左校司馬王孫駱,受教告東掖門亭長公孫聖:吳王晝臥,覺寤而心中惆悵也,如有悔。記到,車馳詣姑胥之台。」
shèng dé jì, fā ér dú zhī, fú dì ér qì, yǒu qǐng bù qǐ. qí qī dà jūn cóng páng jiē ér qǐ zhī, yuē: hé ruò zi xìng zhī dà yě! xī jiàn rén zhǔ, zú dé jí jì, liú tì bù zhǐ. gōng sūn shèng yǎng tiān tàn yuē: wū hū, bēi zāi! cǐ gù fēi zi zhī suǒ néng zhī yě. jīn rì rén wǔ, shí jiā nán fāng, mìng shǔ cāng tiān, bù kě táo wáng. fú dì ér qì zhě, bù néng zì xī, dàn wú wáng. yú xīn ér yán, shī dào bù míng zhèng yán zhí jiàn, shēn sǐ wú gōng. dà jūn yuē: rǔ jiāng shí zì ài, shèn wù xiāng wàng. fú dì ér shū, jì chéng piān, jí yǔ qī bǎ bì ér jué, tì qì rú yǔ. shàng chē bù gù, suì zhì gū xū zhī tái, yè jiàn wú wáng.
聖得記,發而讀之,伏地而泣,有頃不起。其妻大君從旁接而起之,曰:「何若子性之大也!希見人主,卒得急記,流涕不止。」公孫聖仰天嘆曰:「嗚呼,悲哉!此固非子之所能知也。今日壬午,時加南方,命屬蒼天,不可逃亡。伏地而泣者,不能自惜,但吳王。諛心而言,師道不明;正言直諫,身死無功。」大君曰:「汝疆食自愛,慎勿相忘。」伏地而書,既成篇,即與妻把臂而決,涕泣如雨。上車不顧,遂至姑胥之台,謁見吳王。
wú wáng láo yuē: yuè gōng dì zǐ gōng sūn shèng yě, guǎ rén zhòu wò gū xū zhī tái, mèng rù zhāng míng zhī gōng. rù mén, jiàn liǎng chuī ér bù zhēng jiàn liǎng hēi quǎn háo yǐ běi, háo yǐ nán jiàn liǎng huá yǐ wú gōng táng jiàn liú shuǐ tāng tāng, yuè wú gōng qiáng jiàn qián yuán héng suǒ shēng shù tóng jiàn hòu fáng duàn zhě fú xié gǔ xiǎo zhèn. zi wèi guǎ rén jīng zhàn zhī, jí zé yán jí, xiōng zé yán xiōng, wú yú guǎ rén xīn suǒ cóng. gōng sūn shèng fú dì, yǒu qǐng ér qǐ, yǎng tiān tàn yuē: bēi zāi! fū hǎo chuán zhě nì, hǎo qí zhě duò, jūn zǐ gè yǐ suǒ hǎo wèi huò. yú chán shēn zhě, shī dào bù míng. zhèng yán qiè jiàn, shēn sǐ wú gōng. fú dì ér qì zhě, fēi zì xī, yīn bēi dài wáng. fū zhāng zhě, zhàn bù shèng, zǒu zhāng zhāng míng zhě, qù zhāo zhāo, jiù míng míng. jiàn liǎng chuī ér bù zhēng zhě, wáng qiě bù dé huǒ shí. jiàn liǎng hēi quǎn háo yǐ běi, háo yǐ nán zhě, dài wáng shēn sǐ, hún pò huò yě. jiàn liǎng huá yǐ wú gōng táng zhě, yuè rén rù wú bāng, fá zōng miào, jué shè jì yě. jiàn liú shuǐ tāng tāng, yuè wú gōng qiáng zhě, dài wáng gōng táng xū yě. qián yuán héng suǒ shēng shù tóng zhě, tóng bù wèi qì yòng, dàn wèi yǒng, dāng yǔ rén jù zàng. hòu fáng duàn zhě gǔ xiǎo zhèn zhě, dà xī yě. wáng wú zì xíng, shǐ chén xià kě yǐ. tài zǎi pǐ wáng sūn luò huáng bù, jiě guān zé, ròu tǎn ér xiè. wú wáng fèn shèng yán bù xiáng, nǎi shǐ qí shēn zì shòu qí yāng. wáng nǎi shǐ lì shì shí fān, yǐ tiě zhàng jī shèng, zhōng duàn zhī wèi liǎng tóu. shèng yǎng tiān tàn yuē: cāng tiān zhī yuān hū! zhí yán zhèng jiàn, shēn sǐ wú gōng. lìng wú jiā wú zàng wǒ, tí wǒ shān zhōng, hòu shì wèi shēng xiǎng. wú wáng shǐ rén tí yú qín yú háng zhī shān: hǔ láng shí qí ròu, yě huǒ shāo qí gǔ, dōng fēng zhì, fēi yáng rǔ huī, rǔ gèng néng wèi shēng zāi! tài zǎi pǐ qián zài bài, yuē: nì yán yǐ miè, chán yú yǐ wáng, yīn zhuó xíng shāng, shí kě yǐ xíng yǐ. wú wáng yuē: nuò.
吳王勞曰:「越公弟子公孫聖也,寡人晝臥姑胥之台,夢入章明之宮。入門,見兩□炊而不蒸;見兩黑犬嗥以北,嗥以南;見兩鏵倚吾宮堂;見流水湯湯,越吾宮牆;見前園橫索生樹桐;見後房鍛者扶挾鼓小震。子為寡人精占之,吉則言吉,凶則言凶,無諛寡人心所從。」公孫聖伏地,有頃而起,仰天嘆曰:「悲哉!夫好船者溺,好騎者墮,君子各以所好為禍。諛讒申者,師道不明。正言切諫,身死無功。伏地而泣者,非自惜,因悲大王。夫章者,戰不勝,走傽傽;明者,去昭昭,就冥冥。見兩□炊而不蒸者,王且不得火食。見兩黑犬嗥以北,嗥以南者,大王身死,魂魄惑也。見兩鏵倚吾宮堂者,越人入吳邦,伐宗廟,掘社稷也。見流水湯湯,越吾宮牆者,大王宮堂虛也。前園橫索生樹桐者,桐不為器用,但為甬,當與人俱葬。後房鍛者鼓小震者,大息也。王毋自行,使臣下可矣。」太宰嚭、王孫駱惶怖,解冠幘,肉袒而謝。吳王忿聖言不祥,乃使其身自受其殃。王乃使力士石番,以鐵杖擊聖,中斷之為兩頭。聖仰天嘆曰:「蒼天知冤乎!直言正諫,身死無功。令吾家無葬我,提我山中,後世為聲響。」吳王使人提於秦餘杭之山:「虎狼食其肉,野火燒其骨,東風至,飛揚汝灰,汝更能為聲哉!」太宰嚭前再拜,曰:「 逆言已滅,讒諛已亡,因酌行觴,時可以行矣。」吳王曰:「諾。」
wáng sūn luò wèi zuǒ xiào sī mǎ, tài zǎi pǐ wèi yòu xiào sī mǎ, wáng cóng qí sān qiān, jīng qí yǔ gài, zì chù zhōng jūn. fá qí dà kè. shī bīng sān yuè bù qù, guò fá jìn. jìn zhī qí bīng gé zhī bà juàn, liáng shí jǐn suǒ, xìng shī jī zhī, dà bài wú shī. shè jiāng, liú xiě fú shī zhě, bù kě shèng shù. wú wáng bù rěn, lǜ qí yú bīng, xiāng jiāng zhì qín yú háng zhī shān. jī è, zú xíng fá liáng, shì zhān bù míng. jù dì yǐn shuǐ, chí lóng dào ér cān zhī. gù wèi zuǒ yòu yuē: cǐ hé míng? qún chén duì yuē: shì lóng dào yě. wú wáng yuē: bēi zāi! cǐ gōng sūn shèng suǒ yán, wáng qiě bù dé huǒ shí. tài zǎi pǐ yuē: qín yú háng shān xī bǎn xián yàn, kě yǐ xiū xī, dài wáng jí cān ér qù, shàng yǒu shí shù lǐ ěr. wú wáng yuē: wú cháng lù gōng sūn shèng yú sī shān, zi shì wèi guǎ rén qián hū zhī, jí shàng zài yé, dāng yǒu shēng xiǎng. tài zǎi pǐ jí shàng shān sān hū, shèng sān yīng. wú wáng dà bù, zú xíng shǔ fǔ, miàn rú sǐ huī sè, yuē: gōng sūn shèng lìng guǎ rén dé bāng, chéng shì shì xiàng shì. yán wèi bì, yuè wáng zhuī zhì. bīng sān wéi wú, dài fū zhǒng chù zhōng. fàn lǐ shù wú wáng yuē: wáng yǒu guò zhě wǔ, níng zhī zhī hū? shā zhōng chén wǔ zǐ xū gōng sūn shèng. xū wèi rén xiān zhī zhōng xìn, zhōng duàn zhī rù jiāng shèng zhèng yán zhí jiàn, shēn sǐ wú gōng. cǐ fēi dà guò zhě èr hū? fū qí wú zuì, kōng fù fá zhī, shǐ guǐ shén bù xuè shí, shè jì fèi wú, fù zǐ lí sàn, xiōng dì yì jū. cǐ fēi dà guò zhě sān hū? fū yuè wáng jù jiàn, suī dōng pì, yì dé xì yú tiān huáng zhī wèi, wú zuì, ér wáng héng shǐ qí chú jīng zhì mǎ, bǐ yú nú lǔ. cǐ fēi dà guò zhě sì hū? tài zǎi pǐ chán yú nìng chǎn, duàn jué wáng shì, tīng ér yòng zhī. cǐ fēi dà guò zhě wǔ hū? wú wáng yuē: jīn rì wén mìng yǐ.
王孫駱為左校司馬,太宰嚭為右校司馬,王從騎三千,旌旗羽蓋,自處中軍。伐齊大克。師兵三月不去,過伐晉。晉知其兵革之罷倦,糧食盡索,興師擊之,大敗吳師。涉江,流血浮屍者,不可勝數。吳王不忍,率其餘兵,相將至秦餘杭之山。飢餓,足行乏糧,視瞻不明。據地飲水,持籠稻而餐之。顧謂左右曰:「此何名?」群臣對曰:「是籠稻也。」吳王曰:「悲哉!此公孫聖所言,王且不得火食。」太宰嚭曰:「秦餘杭山西阪閒燕,可以休息,大王亟餐而去,尚有十數里耳。 」吳王曰:「吾嘗戮公孫聖於斯山,子試為寡人前呼之,即尚在耶,當有聲響。」太宰嚭即上山三呼,聖三應。吳王大怖,足行屬腐,面如死灰色,曰:「公孫聖令寡人得邦,誠世世相事。」言未畢,越王追至。兵三圍吳,大夫種處中。范蠡數吳王曰:「王有過者五,寧知之乎?殺忠臣伍子胥、公孫聖。胥為人先知、忠信,中斷之入江;聖正言直諫,身死無功。此非大過者二乎?夫齊無罪,空復伐之,使鬼神不血食,社稷廢蕪,父子離散,兄弟異居。此非大過者三乎?夫越王句踐,雖東僻,亦得繫於天皇之位,無罪,而王恆使其芻莖秩馬,比於奴虜。此非大過者四乎?太宰嚭讒諛佞諂,斷絕王世,聽而用之。此非大過者五乎?」吳王曰:「今日聞命矣。」
yuè wáng fǔ bù guāng zhī jiàn, zhàng qū lú zhī máo, chēng mù wèi fàn lǐ yuē: zi hé bù zǎo tú zhī hū? fàn lǐ yuē: chén bù gǎn shā zhǔ. chén cún zhǔ ruò wáng, jīn rì xùn jìng, tiān bào wēi gōng. yuè wáng wèi wú wáng yuē: shì wú qiān suì zhī rén, sǐ yī ěr. fàn lǐ zuǒ shǒu chí gǔ, yòu shǒu cāo bāo ér gǔ zhī, yuē: shàng tiān cāng cāng, ruò cún ruò wáng. hé xū jūn shì, duàn zi zhī jǐng, cuò zi zhī hái, bù yì móu hū? wú wáng yuē: wén mìng yǐ. yǐ sān cùn zhī bó, mì wú liǎng mù, shǐ sǐ zhě yǒu zhī, wú cán jiàn wǔ zǐ xū gōng sūn shèng, yǐ wèi wú zhī, wú chǐ shēng. yuè wáng zé jiě shòu yǐ mì qí mù, suì fú jiàn ér sǐ. yuè wáng shā tài zǎi pǐ, lù qí qī zǐ, yǐ qí bù zhōng xìn. duàn jué wú zhī shì.
越王撫步光之劍,杖屈盧之矛,瞠目謂范蠡曰: 「子何不早圖之乎?」范蠡曰:「臣不敢殺主。臣存主若亡,今日遜敬,天報微功。」越王謂吳王曰:「世無千歲之人,死一耳。」范蠡左手持鼓,右手操枹而鼓之,曰:「上天蒼蒼,若存若亡。何須軍士,斷子之頸,挫子之骸,不亦繆乎?」吳王曰:「聞命矣。以三寸之帛,幎吾兩目,使死者有知,吾慚見伍子胥、公孫聖,以為無知,吾恥生。」越王則解綬以幎其目,遂伏劍而死。越王殺太宰嚭,戮其妻子,以其不忠信。斷絕吳之世。