yuán wén
【原文】

jiāng nán yǒu wén kē zhě, yì guān zhī zú, xìng jiān qiǎo, hǎo yǐ shù kùn rén ér qǔ qí zī. yǒu fáng yī suǒ, huò yú huī rén. yè jīng gǎi zào jiǔ yǐ, kē zhí yuán zhí qǔ shú, bù kě, nǎi shòu jì yú nú, shǐ qí fū fù wǎng tóu huī rén wèi pū, huī rén bù yí yě. liǎng yuè yú, cǐ pú fū fù qián cuàn hái jiā, kē jí shǐ tā nú shù bèi wèi huī rén yuē: wú jiā yǒu táo nú mǒu, wén kào rǔ jiā, jīn ān zài? huī rén yuē: mǒu lái tóu, shí yǒu zhī, chū bù zhī wèi guì pū, zuó yǐ yì qù yǐ. nú bèi yuē: wú jiā zuó shǐ jī zhī zài zhái, qǐ yǒu yì qù zhī shì? bì rǔ jiā nì zhī ěr, wú dāng sōu zhī! huī rén zì xìn bù qī, nǎi píng jiā juàn yú yī shì, ér zòng zhū nú rù shì, zhū nú sōu zhì jiǔ fáng, jiàn yǒu tǔ sōng chù, yáng yí, qǔ chú fā zhī, de sǐ rén tuǐ yī zhī, nǎi hōng yuē: rǔ móu hài wú jiā rén yǐ! bù rán, cǐ tuǐ cóng hé ér lái? dāng zhí cǐ sòng guān ěr. huī rén jù, nǎi qiàn rén jū jiān, kē yuē: hái wú wū qì, dāng qǐn qí shì ěr. huī rén bù dé yǐ, yǔ zhī qī ér qiān qù. xiàng jiǔ fáng zhī rén tuǐ, zé qián tóu kào zhī nú suǒ mái yě.
江南有文科者，衣冠之族，性奸巧，好以術困人而取其資。有房一所，貨於徽人。業經改造久矣，科執原直取贖，不可，乃售計於奴，使其夫婦往投徽人為仆，徽人不疑也。兩月余，此僕夫婦潛竄還家，科即使他奴數輩謂徽人曰：「吾家有逃奴某，聞靠汝家，今安在？」徽人曰：「某來投，實有之，初不知為貴仆，昨已逸去矣。」奴輩曰：「吾家昨始緝知在宅，豈有逸去之事？必汝家匿之耳，吾當搜之!」徽人自信不欺，乃屏家眷於一室，而縱諸奴入視，諸奴搜至酒房，見有土松處，佯疑，取鋤發之，得死人腿一隻，乃哄曰：「汝謀害吾家人矣!不然，此腿從何而來？當執此訟官耳。」徽人懼，乃倩人居間，科曰：「還吾屋契，當寢其事耳。」徽人不得已，與之期而遷去。向酒房之人腿，則前投靠之奴所埋也。

kē cháng wèi rén jū jiān gōng shì. qí rén yuē yú gōng suǒ fēng wù, zhèng jiào liàng cì, yǒu yī bǒ gài, yòu chí zhàng, zuǒ xié zhú lán, lán nèi yǒu pò yī, ái rù qǐ shǎng. kē niān líng xīng yǔ zhī, gài xián shǎo, kē yáng nù, qǔ yuán bǎo yī dìng zhì lán zhōng, chì yuē: rǔ yù cǐ yé? gài sǒng jù, yuē: cái zhǔ bù tiān zé yǐ, hé bì nù? shuāng shǒu pěng bǎo zhì jǐ shàng ér qù. hòu shì bù xié, qí rén qǐ fēng, zé yuán bǎo nǎi wěi wù, wèi xiàng gài zhě yì qù yǐ, gài zhě, jí kē dǎng suǒ jiǎ yě.
科嘗為人居間公事。其人約於公所封物，正較量次，有一跛丐，右持杖，左攜竹籃，籃內有破衣，捱入乞賞。科拈零星與之，丐嫌少，科佯怒，取元寶一錠擲籃中，叱曰：「汝欲此耶？」丐悚懼，曰：「財主不添則已，何必怒？」雙手捧寶置几上而去。後事不諧，其人啟封，則元寶乃偽物，為向丐者易去矣，丐者，即科黨所假也。

píng sū chéng sì fāng fú còu zhī dì piàn jú shén duō. céng jì wàn lì jì nián, yǒu huī rén shū zhí zhēng fén shì, jié sòng shù nián yǐ, qí zhí xiān yǒu rén tōng jùn sī lǐ, yù yú fǔ tái zhǔn yī cí fā zhī. hū yǒu mǒu gōng zǐ yù chāng mén wài, yún shì fǔ gōng nián zhí, yì guān shén wěi, pú cóng yì dōu. huī zhí wǎng bài, yīn yāo zhī yǐn. ǒu tán jí cǐ shì, gōng zǐ yī lì chéng dāng. suì fēng wù wèi zhì, jí qī, gōng zǐ gōng fú, qǔ sòng cí nà xiù zhōng, jìng rén fǔ tái zhī mén, huī zhí cóng wài cì zhī, hū gōng shì yǐ bì ér mén bì yǐ, yì fǔ gōng liú gōng zǐ cān yě. xún mén yì, jù mò zhī, nǎi wǎn yá, gōng zǐ cóng rén cóng zhōng jiǔ róng ér chū, yì qì yáng yáng, yún: fǔ gōng xiāng dài pō hòu, suǒ qǐng yǐ xié. dǐ huī yù, chū guān fēng xiù zhōng, yìn shí wǎn rán. huī zhí dà xǐ, fù yǐn shí zhī, gōng zǐ suǒ chóu rú yì ér qù, míng rì huī zhí yǐ wén shū fù yì zú, cǐ gōng zǐ sī cóng yì zú suǒ wén shū zì tóu, yì zú bù yǔ, gōng zǐ yán shì wěi fēng bù kě tóu. yì zú dà jīng, hái zé huī zhí, jí fǎng gōng zǐ, gù zài yù yě, fǎn chì huī rén yòng jiǎ pī jià yìn, yù xíng chū shǒu. huī rén jù, fù chū shù shí jīn lù zhī shǐ miǎn. hòu fǎng zhī cǐ gùn guàn jiǎ huàn jiǎ gōng zǐ wèi piàn jú. shí yǒu chūn yuán yè jiàn fǔ yuàn, bǐ chéng nào hùn rù, qián nì yú tǔ dì táng zhōng, zhòng bù jí chá, suì yǎn mén. qú yù cáng jiǔ gāo yǐ shāo jiǔ zhì gāo, shí zhī zuì bǎo, dàn zhī, wǎn yá fù chéng nào chū, fēng tǒng yìn shí jiē yù zào cáng yú xiù zhōng zhě, xiǎo rén xíng xiǎn jiǎo xìng zhì cǐ, yì kě wèi shén gùn yǐ.
〔評〕蘇城四方輻湊之地；騙局甚多。曾記萬曆季年，有徽人叔侄爭墳事，結訟數年矣，其侄先有人通郡司理，欲於撫台准一詞發之。忽有某公子寓閶門外，雲是撫公年侄，衣冠甚偉，僕從亦都。徽侄往拜，因邀之飲。偶談及此事，公子一力承當。遂封物為質，及期，公子公服，取訟詞納袖中，徑人撫台之門，徽侄從外伺之，忽公事已畢而門閉矣，意撫公留公子餐也。詢門役，俱莫知，乃晚衙，公子從人叢中酒容而出，意氣揚揚，云：「撫公相待頗厚，所請已諧。」抵徽寓，出官封袖中，印識宛然。徽侄大喜，復飲食之，公子索酬如議而去，明日徽侄以文書付驛卒，此公子私從驛卒索文書自投，驛卒不與，公子言是偽封不可投。驛卒大驚，還責徽侄，急訪公子，故在寓也，反叱徽人用假批假印，欲行出首。徽人懼，復出數十金賂之始免。後訪知此棍慣假宦、假公子為騙局。時有春元謁見撫院，彼乘鬧混入，潛匿於土地堂中，眾不及察，遂掩門。渠預藏酒糕以燒酒制糕，食之醉飽，啗之，晚衙復乘鬧出，封筒印識皆預造藏於袖中者，小人行險僥倖至此，亦可謂神棍矣。