yuán wén
【原文】
wáng róng nián qī suì shí, cháng yǔ zhū xiǎo ér yóu, zhǔ jiàn dào páng lǐ shù, yǒu zi bān zhé, zhū xiǎo ér jìng zǒu zhī, wéi róng bù dòng. rén wèn zhī, dá yuē: shù zài dào páng ér duō zǐ, cǐ bì kǔ lǐ. shì zhī guǒ rán.
王戎年七歲時,嘗與諸小兒游,矚見道旁李樹,有子扳折,諸小兒競走之,唯戎不動。人問之,答曰:「樹在道旁而多子,此必苦李。」試之果然。
píng xǔ héng shǎo shí, cháng shǔ zhōng guò hé yáng, qí dào yǒu lí, zhòng zhēng qǔ dàn zhī, héng dú wēi zuò shù xià zì ruò. huò wèn zhī, yuē: fēi qí yǒu ér qǔ zhī, bù kě. yuē: rén wáng shì luàn, cǐ wú zhǔ yǐ. héng yuē: lí wú zhǔ, wú xīn dú wú zhǔ hū? biān pī: zhēn dào xué. hé èr shì guān, róng wèi zhì, héng wèi yì, jiē shén tóng yě.
〔評〕許衡少時,嘗暑中過河陽,其道有梨,眾爭取啖之,衡獨危坐樹下自若。或問之,曰:「非其有而取之,不可。」曰:「人亡世亂,此無主矣。」衡曰:「梨無主,吾心獨無主乎?」(邊批:真道學。)合二事觀,戎為智,衡為義,皆神童也。