jīng
【經】

shí yǒu sān nián chūn, jìn hóu shǐ xì qí lái qǐ shī.
十有三年春，晉侯使郤錡來乞師。

sān yuè, gōng rú jīng shī.
三月，公如京師。

xià wǔ yuè, gōng zì jīng shī, suì huì jìn hóu qí hóu sòng gōng wèi hóu zhèng bó cáo bó zhū rén téng rén fá qín.
夏五月，公自京師，遂會晉侯、齊侯、宋公、衛侯、鄭伯、曹伯、邾人、滕人伐秦。

cáo bó lú zú yú shī.
曹伯盧卒於師。

qiū qī yuè, gōng zhì zì fá qín.
秋七月，公至自伐秦。

dōng, zàng cáo xuān gōng.
冬，葬曹宣公。

chuán
【傳】

shí sān nián chūn, jìn hóu shǐ xì qí lái qǐ shī, jiāng shì bù jìng. mèng xiàn zǐ yuē: xì shì qí wáng hū! lǐ, shēn zhī gàn yě. jìng, shēn zhī jī yě. xì zi wú jī. qiě xiān jūn zhī sì qīng yě, shòu mìng yǐ qiú shī, jiāng shè jì shì wèi, ér duò, qì jūn mìng yě. bù wáng hé wèi?
十三年春，晉侯使郤錡來乞師，將事不敬。孟獻子曰：「郤氏其亡乎！禮，身之干也。敬，身之基也。郤子無基。且先君之嗣卿也，受命以求師，將社稷是衛，而惰，棄君命也。不亡何為？」

sān yuè, gōng rú jīng shī. xuān bó yù cì, qǐng xiān shǐ, wáng yǐ xíng rén zhī lǐ lǐ yān. mèng xiàn zi cóng, wáng yǐ wèi jiè, ér zhòng huì zhī. gōng jí zhū hóu cháo wáng, suì cóng liú kāng gōng chéng sù gōng huì jìn hóu fá qín.
三月，公如京師。宣伯欲賜，請先使，王以行人之禮禮焉。孟獻子從，王以為介，而重賄之。公及諸侯朝王，遂從劉康公、成肅公會晉侯伐秦。

chéng zi shòu shèn yú shè, bù jìng. liú zǐ yuē: wú wén zhī, mín shòu tiān dì zhī zhōng yǐ shēng, suǒ wèi mìng yě. shì yǐ yǒu dòng zuò lǐ yì wēi yí zhī zé, yǐ dìng mìng yě. néng zhě yǎng zhī yǐ fú, bù néng zhě bài yǐ qǔ huò. shì gù jūn zǐ qín lǐ, xiǎo rén jǐn lì, qín lǐ mò rú zhì jìng, jǐn lì mò rú dūn dǔ, jìng zài yǎng shén, dǔ zài shǒu yè. guó zhī dà shì, zài sì yǔ róng, sì yǒu zhí fán, róng yǒu shòu shèn, shén zhī dà jié yě. jīn chéng zi duò, qì qí mìng yǐ, qí bù fǎn hū?
成子受脤於社，不敬。劉子曰：「吾聞之，民受天地之中以生，所謂命也。是以有動作禮義威儀之則，以定命也。能者養之以福，不能者敗以取禍。是故君子勤禮，小人盡力，勤禮莫如致敬，盡力莫如敦篤，敬在養神，篤在守業。國之大事，在祀與戎，祀有執膰，戎有受脤，神之大節也。今成子惰，棄其命矣，其不反乎？」

xià sì yuè wù wǔ, jìn hóu shǐ lǚ xiāng jué qín, yuē: xī dǎi wǒ xiàn gōng, jí mù gōng xiāng hǎo, lù lì tóng xīn, shēn zhī yǐ méng shì, zhòng zhī yǐ hūn yīn. tiān huò jìn guó, wén gōng rú qí, huì gōng rú qín. wú lù, xiàn gōng jí shì, mù gōng bù wàng jiù dé, bǐ wǒ huì gōng yòng néng fèng sì yú jìn. yòu bù néng chéng dà xūn, ér wèi hán zhī shī. yì huǐ yú jué xīn, yòng jí wǒ wén gōng, shì mù zhī chéng yě. wén gōng gōng huàn jiǎ zhòu, bá lǚ shān chuān, yú yuè xiǎn zǔ, zhēng dōng zhī zhū hóu, yú xià shāng zhōu zhī yìn, ér cháo zhū qín, zé yì jì bào jiù dé yǐ. zhèng rén nù jūn zhī jiāng yì, wǒ wén gōng shuài zhū hóu jí qín wéi zhèng. qín dài fū bù xún yú wǒ guǎ jūn, shàn jí zhèng méng. zhū hóu jí zhī, jiāng zhì mìng yú qín. wén gōng kǒng jù, suī jìng zhū hóu, qín shī kè hái wú hài, zé shì wǒ yǒu dà zào yú xī yě.
夏四月戊午，晉侯使呂相絕秦，曰：「昔逮我獻公，及穆公相好，戮力同心，申之以盟誓，重之以昏姻。天禍晉國，文公如齊，惠公如秦。無祿，獻公即世，穆公不忘舊德，俾我惠公用能奉祀於晉。又不能成大勛，而為韓之師。亦悔於厥心，用集我文公，是穆之成也。文公躬擐甲冑，跋履山川，踰越險阻，征東之諸侯，虞、夏、商、周之胤，而朝諸秦，則亦既報舊德矣。鄭人怒君之疆埸，我文公帥諸侯及秦圍鄭。秦大夫不詢於我寡君，擅及鄭盟。諸侯疾之，將致命於秦。文公恐懼，綏靜諸侯，秦師克還無害，則是我有大造於西也。

wú lù, wén gōng jí shì, mù wèi bù diào, miè sǐ wǒ jūn, guǎ wǒ xiāng gōng, dié wǒ xiáo dì, jiān jué wǒ hǎo, fá wǒ bǎo chéng, tiǎn miè wǒ fèi huá, sàn lí wǒ xiōng dì, náo luàn wǒ tóng méng, qīng fù wǒ guó jiā. wǒ xiāng gōng wèi wàng jūn zhī jiù xūn, ér jù shè jì zhī yǔn, shì yǐ yǒu xiáo zhī shī. yóu yuàn shè zuì yú mù gōng, mù gōng fú tīng, ér jí chǔ móu wǒ. tiān yòu qí zhōng, chéng wáng yǔn mìng, mù gōng shì yǐ bù kè chěng zhì yú wǒ.
「無祿，文公即世，穆為不弔，蔑死我君，寡我襄公，迭我殽地，奸絕我好，伐我保城，殄滅我費滑，散離我兄弟，撓亂我同盟，傾覆我國家。我襄公未忘君之舊勛，而懼社稷之隕，是以有殽之師。猶願赦罪於穆公，穆公弗聽，而即楚謀我。天誘其衷，成王隕命，穆公是以不克逞志於我。

mù xiāng jí shì, kāng líng jí wèi. kāng gōng, wǒ zhī zì chū, yòu yù què jiǎn wǒ gōng shì, qīng fù wǒ shè jì, shuài wǒ máo zéi, yǐ lái dàng yáo wǒ biān jiāng. wǒ shì yǐ yǒu líng hú zhī yì. kāng yóu bù quān, rù wǒ hé qū, fá wǒ sù chuān, fú wǒ wáng guān, jiǎn wǒ jī mǎ. wǒ shì yǐ yǒu hé qū zhī zhàn. dōng dào zhī bù tōng, zé shì kāng gōng jué wǒ hǎo yě. jí jūn zhī sì yě, wǒ jūn jǐng gōng yǐn lǐng xī wàng yuē: shù fǔ wǒ hū! jūn yì bù huì chēng méng, lì wú yǒu dí nán, rù wǒ hé xiàn, fén wǒ jī gào, shān yí wǒ nóng gōng, qián liú wǒ biān chuí. wǒ shì yǐ yǒu fǔ shì zhī jù. jūn yì huǐ huò zhī yán, ér yù jiǎo fú yú xiān jūn xiàn mù, shǐ bó chē lái, mìng wǒ jǐng gōng yuē: wú yǔ nǚ tóng hào qì è, fù xiū jiù dé, yǐ zhuī niàn qián xūn. yán shì wèi jiù, jǐng gōng jí shì. wǒ guǎ jūn shì yǐ yǒu líng hú zhī huì. jūn yòu bù xiáng, bèi qì méng shì. bái dí jí jūn tóng zhōu, jūn zhī chóu chóu, ér wǒ zhī hūn yīn yě. jūn lái cì mìng yuē: wú yǔ nǚ fá dí. guǎ jūn bù gǎn gù hūn yīn, wèi jūn zhī wēi, ér shòu mìng yú lì. jūn yǒu èr xīn yú dí, yuē: jìn jiāng fá nǚ. dí yīng qiě zēng, shì yòng gào wǒ. chǔ rén è jūn zhī èr sān qí dé yě, yì lái gào wǒ yuē: qín bèi líng hú zhī méng, ér lái qiú méng yú wǒ, zhāo gào hào tiān shàng dì qín sān gōng chǔ sān wáng yuē, yú suī yǔ jìn chū rù, yú wéi lì shì shì. bù gǔ è qí wú chéng dé, shì yòng xuān zhī, yǐ chéng bù yī. zhū hóu bèi wén cǐ yán, sī shì yòng tòng xīn jí shǒu, nì jiù guǎ rén. guǎ rén shuài yǐ tīng mìng, wéi hǎo shì qiú. jūn ruò huì gù zhū hóu, jīn āi guǎ rén, ér cì zhī méng, zé guǎ rén zhī yuàn yě. qí chéng níng zhū hóu yǐ tuì, qǐ gǎn jiǎo luàn. jūn ruò bù shī dà huì, guǎ rén bù nìng, qí bù néng yǐ zhū hóu tuì yǐ. gǎn jǐn bù zhī zhí shì, bǐ zhí shì shí tú lì zhī!
「穆、襄即世，康、靈即位。康公，我之自出，又欲闕翦我公室，傾覆我社稷，帥我蝥賊，以來盪搖我邊疆。我是以有令狐之役。康猶不悛，入我河曲，伐我涑川，俘我王官，翦我羈馬。我是以有河曲之戰。東道之不通，則是康公絕我好也。及君之嗣也，我君景公引領西望曰：『庶撫我乎！』君亦不惠稱盟，利吾有狄難，入我河縣，焚我箕、郜，芟夷我農功，虔劉我邊垂。我是以有輔氏之聚。君亦悔禍之延，而欲徼福於先君獻、穆，使伯車來，命我景公曰：『吾與女同好棄惡，復修舊德，以追念前勛。』言誓未就，景公即世。我寡君是以有令狐之會。君又不祥，背棄盟誓。白狄及君同州，君之仇讎，而我之昏姻也。君來賜命曰：『吾與女伐狄。』寡君不敢顧昏姻，畏君之威，而受命於吏。君有二心於狄，曰：『晉將伐女。』狄應且憎，是用告我。楚人惡君之二三其德也，亦來告我曰：『秦背令狐之盟，而來求盟於我，昭告昊天上帝、秦三公、楚三王曰，余雖與晉出入，余唯利是視。不穀惡其無成德，是用宣之，以懲不壹。』諸侯備聞此言，斯是用痛心疾首，暱就寡人。寡人帥以聽命，唯好是求。君若惠顧諸侯，矜哀寡人，而賜之盟，則寡人之願也。其承寧諸侯以退，豈敢徼亂。君若不施大惠，寡人不佞，其不能以諸侯退矣。敢盡布之執事，俾執事實圖利之！」

qín huán gōng jì yǔ jìn lì gōng wèi líng hú zhī méng, ér yòu zhào dí yǔ chǔ, yù dào yǐ fá jìn, zhū hóu shì yǐ mù yú jìn.
秦桓公既與晉厲公為令狐之盟，而又召狄與楚，欲道以伐晉，諸侯是以睦於晉。

jìn luán shū jiāng zhōng jūn, xún gēng zuǒ zhī. shì xiè jiāng shàng jūn, xì qí zuǒ zhī. hán jué jiāng xià jūn, xún chā tú zuǒ zhī. zhào zhān jiāng xīn jūn, xì zhì zuǒ zhī. xì yì yù róng, luán zhēn wèi yòu. mèng xiàn zǐ yuē: jìn shuài chéng hé, shī bì yǒu dà gōng. wǔ yuè dīng hài, jìn shī yǐ zhū hóu zhī shī jí qín shī zhàn yú má suì. qín shī bài jī, huò qín chéng chà jí bù gēng nǚ fù. cáo xuān gōng zú yú shī. shī suì jì jīng, jí hóu lì ér hái. yà jìn hóu yú xīn chǔ.
晉欒書將中軍，荀庚佐之。士燮將上軍，郤錡佐之。韓厥將下軍，荀[插圖]佐之。趙旃將新軍，郤至佐之。郤毅御戎，欒鍼為右。孟獻子曰：「晉帥乘和，師必有大功。」五月丁亥，晉師以諸侯之師及秦師戰於麻隧。秦師敗績，獲秦成差及不更女父。曹宣公卒於師。師遂濟涇，及侯麗而還。迓晉侯於新楚。

chéng sù gōng zú yú xiá.
成肅公卒於瑕。

liù yuè dīng mǎo yè, zhèng gōng zǐ bān zì zī qiú rù yú dà gōng, bù néng, shā zi yìn zǐ yǔ. fǎn jūn yú shì. jǐ sì, zi sì shuài guó rén méng yú dà gōng, suì cóng ér jǐn fén zhī, shā zi rú zi chā tú sūn shū sūn zhī.
六月丁卯夜，鄭公子班自訾求入於大宮，不能，殺子印、子羽。反軍於市。己巳，子駟帥國人盟於大宮，遂從而盡焚之，殺子如、子[插圖]、孫叔、孫知。

cáo rén shǐ gōng zǐ fù chú shǒu, shǐ gōng zǐ xīn shí nì cáo bó zhī sàng.
曹人使公子負芻守，使公子欣時逆曹伯之喪。

qiū, fù chú shā qí dà zi ér zì lì yě. zhū hóu nǎi qǐng fù zhī, jìn rén yǐ qí yì zhī láo, qǐng qí tā nián.
秋，負芻殺其大子而自立也。諸侯乃請付之，晉人以其役之勞，請俟他年。

dōng, zàng cáo xuān gōng. jì zàng, zi zāng jiāng wáng, guó rén jiē jiāng cóng zhī. chéng gōng nǎi jù, gào zuì, qiě qǐng yān. nǎi fǎn, ér zhì qí yì.
冬，葬曹宣公。既葬，子臧將亡，國人皆將從之。成公乃懼，告罪，且請焉。乃反，而致其邑。