jīng
【經】

yuán nián chūn, wáng zhēng yuè.
元年春，王正月。

sān yuè, gōng jí zhū yí fù méng yú miè.
三月，公及邾儀父盟於蔑。

xià wǔ yuè, zhèng bó kè duàn yú yān.
夏五月，鄭伯克段於鄢。

qiū qī yuè, tiān wáng shǐ zǎi xuǎn lái guī huì gōng zhòng zi zhī fèng.
秋七月，天王使宰咺來歸惠公、仲子之賵。

jiǔ yuè, jí sòng rén méng yú sù.
九月，及宋人盟於宿。

dōng shí yǒu èr yuè, jì bó lái. gōng zǐ yì shī zú.
冬十有二月，祭伯來。公子益師卒。

chuán
【傳】

yuán nián chūn, wáng zhōu zhēng yuè. bù shū jí wèi, shè yě.
元年春，王周正月。不書即位，攝也。

sān yuè, gōng jí zhū yí fù méng yú miè, zhū zi kè yě. wèi wáng mìng, gù bù shū jué. yuē yí fù, guì zhī yě. gōng shè wèi ér yù qiú hǎo yú zhū, gù wèi miè zhī méng.
三月，公及邾儀父盟於蔑，邾子克也。未王命，故不書爵。曰儀父，貴之也。公攝位而欲求好於邾，故為蔑之盟。

xià sì yuè, fèi bó shuài shī chéng láng. bù shū, fēi gōng mìng yě.
夏四月，費伯帥師城郎。不書，非公命也。

chū, zhèng wǔ gōng qǔ yú shēn, yuē wǔ jiāng. shēng zhuāng gōng jí gòng shū duàn. zhuāng gōng wù shēng, jīng jiāng shì, gù míng yuē wù shēng, suì è zhī. ài gòng shū duàn, yù lì zhī. jí qǐng yú wǔ gōng, gōng fú xǔ.
初，鄭武公娶於申，曰武姜。生莊公及共叔段。莊公寤生，驚姜氏，故名曰寤生，遂惡之。愛共叔段，欲立之。亟請於武公，公弗許。

jí zhuāng gōng jí wèi, wèi zhī qǐng zhì. gōng yuē: zhì, yán yì yě, guó shū sǐ yān, tuó yì wéi mìng. qǐng jīng, shǐ jū zhī, wèi zhī jīng chéng dà shū. jì zhòng yuē: dū chéng guò bǎi zhì, guó zhī hài yě. xiān wáng zhī zhì, dà dū bù guò cān guó zhī yī, zhōng wǔ zhī yī, xiǎo jiǔ zhī yī. jīn jīng bù dù, fēi zhì yě. jūn jiāng bù kān. gōng yuē: jiāng shì yù zhī, yān pì hài? duì yuē: jiāng shì hé yàn zhī yǒu? bù rú zǎo wèi zhī suǒ, wú shǐ zī màn, màn, nán tú yě. màn cǎo yóu bù kě chú, kuàng jūn zhī chǒng dì hū? gōng yuē: duō xíng bù yì bì zì bì, zi gū dài zhī.
及莊公即位，為之請制。公曰：「制，巖邑也，虢叔死焉，佗邑唯命。」請京，使居之，謂之京城大叔。祭仲曰：「都城過百雉，國之害也。先王之制，大都不過參國之一，中五之一，小九之一。今京不度，非制也。君將不堪。」公曰：「姜氏欲之，焉辟害？」對曰：「姜氏何厭之有？不如早為之所，無使滋蔓，蔓，難圖也。蔓草猶不可除，況君之寵弟乎？」公曰：「多行不義必自斃，子姑待之。」

jì ér dà shū mìng xī bǐ běi bǐ èr yú jǐ. gōng zǐ lǚ yuē: guó bù kān èr, jūn jiāng ruò zhī hé? yù yǔ dà shū, chén qǐng shì zhī ruò fú yǔ, zé qǐng chú zhī. wú shēng mín xīn. gōng yuē: wú yōng, jiāng zì jí. dà shū yòu shōu èr yǐ wèi jǐ yì, zhì yú lǐn yán. zi fēng yuē: kě yǐ, hòu jiāng dé zhòng. gōng yuē: bù yì bù nì, hòu jiāng bēng. dà shū wán jù, shàn jiǎ bīng, jù zú chéng, jiāng xí zhèng. fū rén jiāng qǐ zhī. gōng wén qí qī, yuē: kě yǐ! mìng zi fēng shuài chē èr bǎi chéng yǐ fá jīng. jīng pàn dà shū duàn, duàn rù yú yān, gōng fá zhū yān. wǔ yuè xīn chǒu, dà shū chū bēn gòng. shū yuē: zhèng bó kè duàn yú yān. duàn bù dì, gù bù yán dì rú èr jūn, gù yuē kè chēng zhèng bó, jī shī jiào yě wèi zhī zhèng zhì, bù yán chū bēn, nán zhī yě.
既而大叔命西鄙、北鄙貳於己。公子呂曰：「國不堪貳，君將若之何？欲與大叔，臣請事之；若弗與，則請除之。無生民心。」公曰：「無庸，將自及。」大叔又收貳以為己邑，至於廩延。子封曰：「可矣，厚將得眾。」公曰：「不義不暱，厚將崩。」大叔完聚，繕甲兵，具卒乘，將襲鄭。夫人將啟之。公聞其期，曰：「可矣！」命子封帥車二百乘以伐京。京叛大叔段，段入於鄢，公伐諸鄢。五月辛丑，大叔出奔共。書曰：「鄭伯克段於鄢。」段不弟，故不言弟；如二君，故曰克；稱鄭伯，譏失教也；謂之鄭志，不言出奔，難之也。

suì zhì jiāng shì yú chéng yǐng, ér shì zhī yuē: bù jí huáng quán, wú xiāng jiàn yě. jì ér huǐ zhī. yǐng kǎo shū wèi yǐng gǔ fēng rén, wén zhī, yǒu xiàn yú gōng. gōng cì zhī shí, shí shě ròu. gōng wèn zhī, duì yuē: xiǎo rén yǒu mǔ, jiē cháng xiǎo rén zhī shí yǐ, wèi cháng jūn zhī gēng, qǐng yǐ yí zhī. gōng yuē: ěr yǒu mǔ yí, yī wǒ dú wú! yǐng kǎo shū yuē, gǎn wèn hé wèi yě? gōng yǔ zhī gù, qiě gào zhī huǐ. duì yuē: jūn hé huàn yān! ruò què dì jí quán, suì ér xiāng jiàn, qí shuí yuē bù rán? gōng cóng zhī. gōng rù ér fù: dà suì zhī zhōng, qí lè yě róng róng! jiāng chū ér fù: dà suì zhī wài, qí lè yě xiè xiè! suì wèi mǔ zǐ rú chū. jūn zǐ yuē: yǐng kǎo shū, chún xiào yě, ài qí mǔ, shī jí zhuāng gōng. shī yuē: xiào zǐ bù guì, yǒng xī ěr lèi. qí shì zhī wèi hū?
遂寘姜氏於城潁，而誓之曰：「不及黃泉，無相見也。」既而悔之。潁考叔為潁穀封人，聞之，有獻於公。公賜之食，食舍肉。公問之，對曰：「小人有母，皆嘗小人之食矣，未嘗君之羹，請以遺之。」公曰：「爾有母遺，繄我獨無！」潁考叔曰，「敢問何謂也？」公語之故，且告之悔。對曰：「君何患焉！若闕地及泉，隧而相見，其誰曰不然？」公從之。公入而賦：「大隧之中，其樂也融融！」姜出而賦：「大隧之外，其樂也洩洩！」遂為母子如初。君子曰：「潁考叔，純孝也，愛其母，施及莊公。《詩》曰：『孝子不匱，永錫爾類。』其是之謂乎？」

qiū qī yuè, tiān wáng shǐ zǎi xuǎn lái guī huì gōng zhòng zi zhī fèng. huǎn, qiě zi shì wèi hōng, gù míng. tiān zǐ qī yuè ér zàng, tóng guǐ bì zhì: zhū hóu wǔ yuè, tóng méng zhì, dài fū sān yuè, tóng wèi zhì shì yú yuè, wài yīn zhì. zèng sǐ bù jí shī, diào shēng bù jí āi. yù xiōng shì, fēi lǐ yě.
秋七月，天王使宰咺來歸惠公、仲子之賵。緩，且子氏未薨，故名。天子七月而葬，同軌畢至：諸侯五月，同盟至，大夫三月，同位至；士踰月，外姻至。贈死不及屍，吊生不及哀。豫凶事，非禮也。

bā yuè, jì rén fá yí. yí bù gào, gù bù shū.
八月，紀人伐夷。夷不告，故不書。

yǒu fēi. bù wèi zāi, yì bù shū.
有蜚。不為災，亦不書。

huì gōng zhī jì nián, bài sòng shī yú huáng. gōng lì ér qiú chéng yān. jiǔ yuè, jí sòng rén méng yú sù, shǐ tōng yě.
惠公之季年，敗宋師於黃。公立而求成焉。九月，及宋人盟於宿，始通也。

dōng shí yuè gēng shēn, gǎi zàng huì gōng. gōng fú lín, gù bù shū. huì gōng zhī hōng yě yǒu sòng shī, dà zi shǎo, zàng gù yǒu què, shì yǐ gǎi zàng. wèi hóu lái huì zàng. bù jiàn gōng, yì bù shū.
冬十月庚申，改葬惠公。公弗臨，故不書。惠公之薨也有宋師，大子少，葬故有闕，是以改葬。衛侯來會葬。不見公，亦不書。

zhèng gòng shū zhī luàn, gōng sūn huá chū bēn wèi. wèi rén wèi zhī fá zhèng, qǔ lǐn yán. zhèng rén yǐ wáng shī guó shī fá wèi nán bǐ. qǐng shī yú zhū. zhū zi shǐ sī yú gōng zǐ yù. yù qǐng wǎng, gōng fú xǔ, suì xíng, jí zhū rén zhèng rén méng yú yì. bù shū, fēi gōng mìng yě.
鄭共叔之亂，公孫滑出奔衛。衛人為之伐鄭，取廩延。鄭人以王師、虢師伐衛南鄙。請師於邾。邾子使私於公子豫。豫請往，公弗許，遂行，及邾人、鄭人盟於翼。不書，非公命也。

xīn zuò nán mén. bù shū, yì fēi gōng mìng yě.
新作南門。不書，亦非公命也。

shí èr yuè, jì bó lái, fēi wáng mìng yě.
十二月，祭伯來，非王命也。

zhòng fù zú. gōng bù yǔ xiǎo liǎn, gù bù shū rì.
眾父卒。公不與小斂，故不書日。