jīng
【經】
èr nián chūn, wáng zhēng yuè wù shēn, sòng dū shì qí jūn yǔ yí, jí qí dài fū kǒng fù. téng zi lái cháo.
二年春,王正月戊申,宋督弒其君與夷,及其大夫孔父。滕子來朝。
sān yuè, gōng huì qí hóu chén hóu zhèng bó yú jì, yǐ chéng sòng luàn.
三月,公會齊侯、陳侯、鄭伯於稷,以成宋亂。
xià sì yuè, qǔ gào dà dǐng yú sòng. wù shēn, nà yú dà miào.
夏四月,取郜大鼎於宋。戊申,納於大廟。
qiū qī yuè, qǐ hóu lái cháo. cài hóu zhèng bó huì yú dèng.
秋七月,杞侯來朝。蔡侯、鄭伯會於鄧。
jiǔ yuè, rù qǐ.
九月,入杞。
gōng jí róng méng yú táng. dōng, gōng zhì zì táng.
公及戎盟於唐。冬,公至自唐。
chuán
【傳】
èr nián chūn, sòng dū gōng kǒng shì, shā kǒng fù ér qǔ qí qī. gōng nù, dū jù, suì shì shāng gōng. jūn zǐ yǐ dū wèi yǒu wú jūn zhī xīn ér hòu dòng yú è, gù xiān shū shì qí jūn. huì yú jì yǐ chéng sòng luàn, wèi lù gù, lì huá shì yě.
二年春,宋督攻孔氏,殺孔父而取其妻。公怒,督懼,遂弒殤公。君子以督為有無君之心而後動於惡,故先書弒其君。會於稷以成宋亂,為賂故,立華氏也。
sòng shāng gōng lì, shí nián shí yī zhàn, mín bù kān mìng. kǒng fù jiā wèi sī mǎ, dū wèi tài zǎi, gù yīn mín bù kān mìng, xiān xuān yán yuē: sī mǎ zé rán. yǐ shā kǒng fù ér shì shāng gōng, zhào zhuāng gōng yú zhèng ér lì zhī, yǐ qīn zhèng. yǐ gào dà dǐng lù gōng, qí chén zhèng jiē yǒu lù, gù suì xiāng sòng gōng.
宋殤公立,十年十一戰,民不堪命。孔父嘉為司馬,督為太宰,故因民不堪命,先宣言曰:「司馬則然。」已殺孔父而弒殤公,召莊公於鄭而立之,以親鄭。以郜大鼎賂公,齊、陳、鄭皆有賂,故遂相宋公。
xià sì yuè, qǔ gào dà dǐng yú sòng. wù shēn, nà yú dà miào. fēi lǐ yě.
夏四月,取郜大鼎於宋。戊申,納於大廟。非禮也。
zāng āi bó jiàn yuē: jūn rén zhě jiāng zhāo dé sāi wéi, yǐ lín zhào bǎi guān, yóu jù huò shī zhī. gù zhāo lìng dé yǐ shì zi sūn. shì yǐ qīng miào máo wū, dà lù yuè xí, dà gēng bù zhì, zī shí bù záo, zhāo qí jiǎn yě. gǔn miǎn fú tǐng, dài shang fú xì, héng dǎn hóng yán, zhāo qí dù yě. zǎo lǜ bǐng běng, pán lì yóu yīng, zhāo qí shù yě. huǒ lóng fǔ fú, zhāo qí wén yě. wǔ sè bǐ xiàng, zhāo qí wù yě. xī luán hé líng, zhāo qí shēng yě. sān chén qí qí, zhāo qí míng yě. fū dé jiǎn ér yǒu dù, dēng jiàng yǒu shù. wén wù yǐ jì zhī, shēng míng yǐ fā zhī, yǐ lín zhào bǎi guān, bǎi guān yú shì hū jiè jù ér bù gǎn yì jì lǜ. jīn miè dé lì wéi, ér zhì qí lù qì yú dà miào, yǐ míng shì bǎi guān, bǎi guān xiàng zhī, qí yòu hé zhū yān! guó jiā zhī bài, yóu guān xié yě, guān zhī shī dé, chǒng lù zhāng yě. gào dǐng zài miào, zhāng shú shén yān? wǔ wáng kè shāng, qiān jiǔ dǐng yú luò yì, yì shì yóu huò fēi zhī, ér kuàng jiāng zhāo wéi luàn zhī lù qì yú dà miào, qí ruò zhī hé? gōng bù tīng. zhōu nèi shǐ wén zhī yuē: zāng sūn dá qí yǒu hòu yú lǔ hū! jūn wéi, bù wàng jiàn zhī yǐ dé.
臧哀伯諫曰:「君人者將昭德塞違,以臨照百官,猶懼或失之。故昭令德以示子孫。是以清廟茅屋,大路越席,大羹不致,粢食不鑿,昭其儉也。袞、冕、黻、珽,帶、裳、幅、舄,衡、紞、紘、綖,昭其度也。藻率、鞞、鞛,鞶、厲、游、纓,昭其數也。火、龍、黼、黻,昭其文也。五色比象,昭其物也。錫、鸞、和、鈴,昭其聲也。三辰旂旗,昭其明也。夫德儉而有度,登降有數。文物以紀之,聲明以發之,以臨照百官,百官於是乎戒懼而不敢易紀律。今滅德立違,而寘其賂器於大廟,以明示百官,百官象之,其又何誅焉!國家之敗,由官邪也,官之失德,寵賂章也。郜鼎在廟,章孰甚焉?武王克商,遷九鼎於雒邑,義士猶或非之,而況將昭違亂之賂器於大廟,其若之何?」公不聽。周內史聞之曰:「臧孫達其有後於魯乎!君違,不忘諫之以德。」
qiū qī yuè, qǐ hóu lái cháo, bù jìng. qǐ hóu guī, nǎi móu fá zhī.
秋七月,杞侯來朝,不敬。杞侯歸,乃謀伐之。
cài hóu zhèng bó huì yú dèng, shǐ jù chǔ yě.
蔡侯、鄭伯會於鄧,始懼楚也。
jiǔ yuè, rù qǐ. tǎo bù jìng yě.
九月,入杞。討不敬也。
gōng jí róng méng yú táng, xiū jiù hǎo yě. dōng, gōng zhì zì táng, gào yú miào yě. fán gōng xíng, gào yú zōng miào. fǎn xíng, yǐn zhì shě jué, cè xūn yān, lǐ yě. tè xiāng huì, wǎng lái chēng dì, ràng shì yě. zì cān yǐ shàng, zé wǎng chēng dì, lái chēng huì, chéng shì yě.
公及戎盟於唐,修舊好也。冬,公至自唐,告於廟也。凡公行,告於宗廟。反行,飲至、舍爵,策勛焉,禮也。特相會,往來稱地,讓事也。自參以上,則往稱地,來稱會,成事也。
chū, jìn mù hóu zhī fū rén jiāng shì yǐ tiáo zhī yì shēng dà zi, mìng zhī yuē chóu. qí dì yǐ qiān mǔ zhī zhàn shēng, mìng zhī yuē chéng shī. shī fú yuē: yì zāi, jūn zhī míng zǐ yě! fū míng yǐ zhì yì, yì yǐ chū lǐ, lǐ yǐ tǐ zhèng, zhèng yǐ zhèng mín. shì yǐ zhèng chéng ér mín tīng, yì zé shēng luàn. jiā ǒu yuē fēi, yuàn ǒu yuē chóu, gǔ zhī mìng yě. jīn jūn mìng dà zǐ yuē chóu, dì yuē chéng shī, shǐ zhào luàn yǐ, xiōng qí tì hū?
初,晉穆侯之夫人姜氏以條之役生大子,命之曰仇。其弟以千畝之戰生,命之曰成師。師服曰:「異哉,君之名子也!夫名以制義,義以出禮,禮以體政,政以正民。是以政成而民聽,易則生亂。嘉耦曰妃,怨耦曰仇,古之命也。今君命大子曰仇,弟曰成師,始兆亂矣,兄其替乎?」
huì zhī èr shí sì nián, jìn shǐ luàn, gù fēng huán shū yú qǔ wò, jìng hóu zhī sūn luán bīn fù zhī. shī fú yuē: wú wén guó jiā zhī lì yě, běn dà ér mò xiǎo, shì yǐ néng gù. gù tiān zǐ jiàn guó, zhū hóu lì jiā, qīng zhì cè shì, dài fū yǒu èr zōng, shì yǒu lì zǐ dì, shù rén gōng shāng gè yǒu fèn qīn, jiē yǒu děng cuī. shì yǐ mín fú shi qí shàng ér xià wú jì yú. jīn jìn, diān hóu yě, ér jiàn guó. běn jì ruò yǐ, qí néng jiǔ hū?
惠之二十四年,晉始亂,故封桓叔於曲沃,靖侯之孫欒賓傅之。師服曰:「吾聞國家之立也,本大而末小,是以能固。故天子建國,諸侯立家,卿置側室,大夫有貳宗,士有隸子弟,庶人工商各有分親,皆有等衰。是以民服事其上而下無覬覦。今晉,甸侯也,而建國。本既弱矣,其能久乎?」
huì zhī sān shí nián, jìn pān fù shì zhāo hóu ér nà huán shū, bù kè. jìn rén lì xiào hóu.
惠之三十年,晉潘父弒昭侯而納桓叔,不克。晉人立孝侯。
huì zhī sì shí wǔ nián, qǔ wò zhuāng bó fá yì, shì xiào hóu. yì rén lì qí dì è hóu. è hóu shēng āi hóu. āi hóu qīn xíng tíng zhī tián. xíng tíng nán bǐ qǐ qǔ wò fá yì.
惠之四十五年,曲沃莊伯伐翼,弒孝侯。翼人立其弟鄂侯。鄂侯生哀侯。哀侯侵陘庭之田。陘庭南鄙啟曲沃伐翼。