jīng
【经】
èr nián chūn, wáng zhēng yuè wù shēn, sòng dū shì qí jūn yǔ yí, jí qí dài fū kǒng fù. téng zi lái zhāo.
二年春,王正月戊申,宋督弑其君与夷,及其大夫孔父。滕子来朝。
sān yuè, gōng huì qí hóu chén hóu zhèng bó yú jì, yǐ chéng sòng luàn.
三月,公会齐侯、陈侯、郑伯于稷,以成宋乱。
xià sì yuè, qǔ gào dà dǐng yú sòng. wù shēn, nà yú dà miào.
夏四月,取郜大鼎于宋。戊申,纳于大庙。
qiū qī yuè, qǐ hóu lái zhāo. cài hóu zhèng bó huì yú dèng.
秋七月,杞侯来朝。蔡侯、郑伯会于邓。
jiǔ yuè, rù qǐ.
九月,入杞。
gōng jí róng méng yú táng. dōng, gōng zhì zì táng.
公及戎盟于唐。冬,公至自唐。
chuán
【传】
èr nián chūn, sòng dū gōng kǒng shì, shā kǒng fù ér qǔ qí qī. gōng nù, dū jù, suì shì shāng gōng. jūn zǐ yǐ dū wèi yǒu wú jūn zhī xīn ér hòu dòng yú è, gù xiān shū shì qí jūn. huì yú jì yǐ chéng sòng luàn, wèi lù gù, lì huá shì yě.
二年春,宋督攻孔氏,杀孔父而取其妻。公怒,督惧,遂弑殇公。君子以督为有无君之心而后动于恶,故先书弑其君。会于稷以成宋乱,为赂故,立华氏也。
sòng shāng gōng lì, shí nián shí yī zhàn, mín bù kān mìng. kǒng fù jiā wèi sī mǎ, dū wèi tài zǎi, gù yīn mín bù kān mìng, xiān xuān yán yuē:" sī mǎ zé rán." yǐ shā kǒng fù ér shì shāng gōng, zhào zhuāng gōng yú zhèng ér lì zhī, yǐ qīn zhèng. yǐ gào dà dǐng lù gōng, qí chén zhèng jiē yǒu lù, gù suì xiāng sòng gōng.
宋殇公立,十年十一战,民不堪命。孔父嘉为司马,督为太宰,故因民不堪命,先宣言曰:“司马则然。”已杀孔父而弑殇公,召庄公于郑而立之,以亲郑。以郜大鼎赂公,齐、陈、郑皆有赂,故遂相宋公。
xià sì yuè, qǔ gào dà dǐng yú sòng. wù shēn, nà yú dà miào. fēi lǐ yě.
夏四月,取郜大鼎于宋。戊申,纳于大庙。非礼也。
zāng āi bó jiàn yuē:" jūn rén zhě jiāng zhāo dé sè wéi, yǐ lín zhào bǎi guān, yóu jù huò shī zhī. gù zhāo lìng dé yǐ shì zǐ sūn. shì yǐ qīng miào máo wū, dà lù yuè xí, dà gēng bù zhì, zī shí bù záo, zhāo qí jiǎn yě. gǔn miǎn fú tǐng, dài shang fú xì, héng dǎn hóng yán, zhāo qí dù yě. zǎo lǜ bǐng běng, pán lì yóu yīng, zhāo qí shù yě. huǒ lóng fǔ fú, zhāo qí wén yě. wǔ sè bǐ xiàng, zhāo qí wù yě. xī luán hé líng, zhāo qí shēng yě. sān chén qí qí, zhāo qí míng yě. fū dé jiǎn ér yǒu dù, dēng jiàng yǒu shù. wén wù yǐ jì zhī, shēng míng yǐ fā zhī, yǐ lín zhào bǎi guān, bǎi guān yú shì hū jiè jù ér bù gǎn yì jì lǜ. jīn miè dé lì wéi, ér zhì qí lù qì yú dà miào, yǐ míng shì bǎi guān, bǎi guān xiàng zhī, qí yòu hé zhū yān! guó jiā zhī bài, yóu guān xié yě, guān zhī shī dé, chǒng lù zhāng yě. gào dǐng zài miào, zhāng shú shén yān? wǔ wáng kè shāng, qiān jiǔ dǐng yú luò yì, yì shì yóu huò fēi zhī, ér kuàng jiāng zhāo wéi luàn zhī lù qì yú dà miào, qí ruò zhī hé?" gōng bù tīng. zhōu nà shǐ wén zhī yuē:" zāng sūn dá qí yǒu hòu yú lǔ hū! jūn wéi, bù wàng jiàn zhī yǐ dé."
臧哀伯谏曰:“君人者将昭德塞违,以临照百官,犹惧或失之。故昭令德以示子孙。是以清庙茅屋,大路越席,大羹不致,粢食不凿,昭其俭也。衮、冕、黻、珽,带、裳、幅、舄,衡、紞、纮、綖,昭其度也。藻率、鞞、鞛,鞶、厉、游、缨,昭其数也。火、龙、黼、黻,昭其文也。五色比象,昭其物也。锡、鸾、和、铃,昭其声也。三辰旂旗,昭其明也。夫德俭而有度,登降有数。文物以纪之,声明以发之,以临照百官,百官于是乎戒惧而不敢易纪律。今灭德立违,而寘其赂器于大庙,以明示百官,百官象之,其又何诛焉!国家之败,由官邪也,官之失德,宠赂章也。郜鼎在庙,章孰甚焉?武王克商,迁九鼎于雒邑,义士犹或非之,而况将昭违乱之赂器于大庙,其若之何?”公不听。周内史闻之曰:“臧孙达其有后于鲁乎!君违,不忘谏之以德。”
qiū qī yuè, qǐ hóu lái zhāo, bù jìng. qǐ hóu guī, nǎi móu fá zhī.
秋七月,杞侯来朝,不敬。杞侯归,乃谋伐之。
cài hóu zhèng bó huì yú dèng, shǐ jù chǔ yě.
蔡侯、郑伯会于邓,始惧楚也。
jiǔ yuè, rù qǐ. tǎo bù jìng yě.
九月,入杞。讨不敬也。
gōng jí róng méng yú táng, xiū jiù hǎo yě. dōng, gōng zhì zì táng, gào yú miào yě. fán gōng xíng, gào yú zōng miào. fǎn xíng, yǐn zhì shě jué, cè xūn yān, lǐ yě. tè xiāng huì, wǎng lái chēng dì, ràng shì yě. zì cān yǐ shàng, zé wǎng chēng dì, lái chēng huì, chéng shì yě.
公及戎盟于唐,修旧好也。冬,公至自唐,告于庙也。凡公行,告于宗庙。反行,饮至、舍爵,策勋焉,礼也。特相会,往来称地,让事也。自参以上,则往称地,来称会,成事也。
chū, jìn mù hóu zhī fū rén jiāng shì yǐ tiáo zhī yì shēng dà zi, mìng zhī yuē chóu. qí dì yǐ qiān mǔ zhī zhàn shēng, mìng zhī yuē chéng shī. shī fú yuē:" yì zāi, jūn zhī míng zǐ yě! fū míng yǐ zhì yì, yì yǐ chū lǐ, lǐ yǐ tǐ zhèng, zhèng yǐ zhèng mín. shì yǐ zhèng chéng ér mín tīng, yì zé shēng luàn. jiā ǒu yuē fēi, yuàn ǒu yuē chóu, gǔ zhī mìng yě. jīn jūn mìng dà zǐ yuē chóu, dì yuē chéng shī, shǐ zhào luàn yǐ, xiōng qí tì hū?"
初,晋穆侯之夫人姜氏以条之役生大子,命之曰仇。其弟以千亩之战生,命之曰成师。师服曰:“异哉,君之名子也!夫名以制义,义以出礼,礼以体政,政以正民。是以政成而民听,易则生乱。嘉耦曰妃,怨耦曰仇,古之命也。今君命大子曰仇,弟曰成师,始兆乱矣,兄其替乎?”
huì zhī èr shí sì nián, jìn shǐ luàn, gù fēng huán shū yú qǔ wò, jìng hóu zhī sūn luán bīn fù zhī. shī fú yuē:" wú wén guó jiā zhī lì yě, běn dà ér mò xiǎo, shì yǐ néng gù. gù tiān zǐ jiàn guó, zhū hóu lì jiā, qīng zhì cè shì, dài fū yǒu èr zōng, shì yǒu lì zǐ dì, shù rén gōng shāng gè yǒu fèn qīn, jiē yǒu děng cuī. shì yǐ mín fú shi qí shàng ér xià wú jì yú. jīn jìn, diān hóu yě, ér jiàn guó. běn jì ruò yǐ, qí néng jiǔ hū?"
惠之二十四年,晋始乱,故封桓叔于曲沃,靖侯之孙栾宾傅之。师服曰:“吾闻国家之立也,本大而末小,是以能固。故天子建国,诸侯立家,卿置侧室,大夫有贰宗,士有隶子弟,庶人工商各有分亲,皆有等衰。是以民服事其上而下无觊觎。今晋,甸侯也,而建国。本既弱矣,其能久乎?”
huì zhī sān shí nián, jìn pān fù shì zhāo hóu ér nà huán shū, bù kè. jìn rén lì xiào hóu.
惠之三十年,晋潘父弑昭侯而纳桓叔,不克。晋人立孝侯。
huì zhī sì shí wǔ nián, qǔ wò zhuāng bó fá yì, shì xiào hóu. yì rén lì qí dì è hóu. è hóu shēng āi hóu. āi hóu qīn xíng tíng zhī tián. xíng tíng nán bǐ qǐ qǔ wò fá yì.
惠之四十五年,曲沃庄伯伐翼,弑孝侯。翼人立其弟鄂侯。鄂侯生哀侯。哀侯侵陉庭之田。陉庭南鄙启曲沃伐翼。