jīng
【经】
sì nián chūn, wáng sān yuè jǐ yǒu, chén hóu wǔ zú.
四年春,王三月己酉,陈侯午卒。
xià, shū sūn bào rú jìn.
夏,叔孙豹如晋。
qiū qī yuè wù zǐ, fū rén sì shì hōng.
秋七月戊子,夫人姒氏薨。
zàng chén chéng gōng.
葬陈成公。
bā yuè xīn hài, zàng wǒ xiǎo jūn dìng sì.
八月辛亥,葬我小君定姒。
dōng, gōng rú jìn.
冬,公如晋。
chén rén wéi dùn.
陈人围顿。
chuán
【传】
sì nián chūn, chǔ shī wèi chén pàn gù, yóu zài fán yáng. hán xiàn zi huàn zhī, yán yú cháo yuē:" wén wáng shuài yīn zhī pàn guó yǐ shì zhòu, wéi zhī shí yě. jīn wǒ yì zhī, nán zāi!"
四年春,楚师为陈叛故,犹在繁阳。韩献子患之,言于朝曰:“文王帅殷之叛国以事纣,唯知时也。今我易之,难哉!”
sān yuè, chén chéng gōng zú. chǔ rén jiāng fá chén, wén sàng nǎi zhǐ. chén rén bù tīng mìng. zāng wǔ zhòng wén zhī, yuē:" chén bù fú yú chǔ, bì wáng. dà guó xíng lǐ yān ér bù fú, zài dà yóu yǒu jiù, ér kuàng xiǎo hū?"
三月,陈成公卒。楚人将伐陈,闻丧乃止。陈人不听命。臧武仲闻之,曰:“陈不服于楚,必亡。大国行礼焉而不服,在大犹有咎,而况小乎?”
xià, chǔ péng míng qīn chén, chén wú lǐ gù yě.
夏,楚彭名侵陈,陈无礼故也。
mù shū rú jìn, bào zhī wǔ zi zhī pìn yě, jìn hóu xiǎng zhī. jīn zòu sì xià zhī sān, bù bài. gōng gē wén wáng zhī sān, yòu bù bài. gē lù míng zhī sān, sān bài. hán xiàn zi shǐ xíng rén zǐ yuán wèn zhī, yuē:" zi yǐ jūn mìng, rǔ yú bì yì. xiān jūn zhī lǐ, jí zhī yǐ lè, yǐ rǔ wú zi. wú zi shě qí dà, ér zhòng bài qí xì, gǎn wèn hé lǐ yě?" duì yuē:" sān xià, tiān zǐ suǒ yǐ xiǎng yuán hóu yě, shǐ chén fú gǎn yù wén. wén wáng, liǎng jūn xiāng jiàn zhī lè yě, chén bù gǎn jí. lù míng, jūn suǒ yǐ jiā guǎ jūn yě, gǎn bù bài jiā. sì mǔ, jūn suǒ yǐ láo shǐ chén yě, gǎn bù zhòng bài. huáng huáng zhě huá, jūn jiào shǐ chén yuē:' bì zī yú zhōu.' chén wén zhī, fǎng wèn yú shàn wèi zī, zī qīn wèi xún, zī lǐ wèi dù, zī shì wèi zōu, zī nán wéi móu. chén huò wǔ shàn, gǎn bù zhòng bài."
穆叔如晋,报知武子之聘也,晋侯享之。金奏《肆夏》之三,不拜。工歌《文王》之三,又不拜。歌《鹿鸣》之三,三拜。韩献子使行人《子员》问之,曰:“子以君命,辱于敝邑。先君之礼,藉之以乐,以辱吾子。吾子舍其大,而重拜其细,敢问何礼也?”对曰:“三《夏》,天子所以享元侯也,使臣弗敢与闻。《文王》,两君相见之乐也,臣不敢及。《鹿鸣》,君所以嘉寡君也,敢不拜嘉。《四牡》,君所以劳使臣也,敢不重拜。《皇皇者华》,君教使臣曰:‘必谘于周。’臣闻之,访问于善为咨,咨亲为询,咨礼为度,咨事为諏,咨难为谋。臣获五善,敢不重拜。”
qiū, dìng sì hōng. bù bìn yú miào, wú chèn, bù yú. jiàng qìng wèi jì wén zǐ yuē:" zi wèi zhèng qīng, ér xiǎo jūn zhī sàng bù chéng, bù zhōng jūn yě. jūn zhǎng, shuí shòu qí jiù?"
秋,定姒薨。不殡于庙,无榇,不虞。匠庆谓季文子曰:“子为正卿,而小君之丧不成,不终君也。君长,谁受其咎?”
chū, jì sūn wèi jǐ shù liù jiǎ yú pú pǔ dōng mén zhī wài. jiàng qìng qǐng mù, jì sūn yuē:" lüè." jiàng qìng yòng pú pǔ zhī jiǎ, jì sūn bù yù. jūn zǐ yuē:" zhì suǒ wèi' duō xíng wú lǐ, bì zì jí yě', qí shì zhī wèi hū."
初,季孙为己树六槚于蒲圃东门之外。匠庆请木,季孙曰:“略。”匠庆用蒲圃之槚,季孙不御。君子曰:“《志》所谓‘多行无礼,必自及也’,其是之谓乎。”
dōng, gōng rú jìn tīng zhèng, jìn hóu xiǎng gōng. gōng qǐng shǔ zēng, jìn hóu bù xǔ. mèng xiàn zǐ yuē:" yǐ guǎ jūn zhī mì ěr yú chóu chóu, ér yuàn gù shì jūn, wú shī guān mìng. zēng wú fù yú sī mǎ. wèi zhí shì zhāo xī zhī mìng bì yì, bì yì biǎn xiǎo, quē ér wèi zuì, guǎ jūn shì yǐ yuàn jiè zhù yān!" jìn hóu xǔ zhī.
冬,公如晋听政,晋侯享公。公请属鄫,晋侯不许。孟献子曰:“以寡君之密迩于仇雠,而愿固事君,无失官命。鄫无赋于司马。为执事朝夕之命敝邑,敝邑褊小,阙而为罪,寡君是以愿借助焉!”晋侯许之。
chǔ rén shǐ dùn jiān chén ér qīn fá zhī, gù chén rén wéi dùn.
楚人使顿间陈而侵伐之,故陈人围顿。
wú zhōng zi jiā fù shǐ mèng lè rú jìn, yīn wèi zhuāng zi nà hǔ bào zhī pí, yǐ qǐng hé zhū róng.
无终子嘉父使孟乐如晋,因魏庄子纳虎豹之皮,以请和诸戎。
jìn hóu yuē:" róng dí wú qīn ér tān, bù rú fá zhī." wèi jiàng yuē:" zhū hóu xīn fú, chén xīn lái hé, jiāng guān yú wǒ, wǒ dé zé mù, fǒu zé xié èr. láo shī yú róng, ér chǔ fá chén, bì fú néng jiù, shì qì chén yě, zhū huá bì pàn. róng, qín shòu yě, huò róng shī huá, wú nǎi bù kě hū? xià xùn yǒu zhī yuē:' yǒu qióng hòu yì.'" gōng yuē:" hòu yì hé rú?" duì yuē:" xī yǒu xià zhī fāng shuāi yě, hòu yì zì chú qiān yú qióng shí, yīn xià mín yǐ dài xià zhèng. shì qí shè yě, bù xiū mín shì ér yín yú yuán shòu. qì wǔ luó bó yīn xióng kūn máng yǔ ér yòng hán zhuó. hán zhuó, bó míng shì zhī chán zǐ dì yě. bó míng hòu hán qì zhī, yí yì shōu zhī, xìn ér shǐ zhī, yǐ wéi jǐ xiāng. zhuó xíng mèi yú nèi ér shī lù yú wài, yú nòng qí mín ér yú yì yú tián, shù zhī zhà tè yǐ qǔ qí guó jiā, wài nèi xián fú. yì yóu bù quān, jiāng guī zì tián, jiā zhòng shā ér hēng zhī, yǐ shí qí zi. qí zi bù rěn shí zhū, sǐ yú qióng mén. mí bēn yǒu gé shì. zhuó yīn yì shì, shēng jiāo jí yì, shì qí chán tè zhà wěi ér bù dé yú mín. shǐ jiāo yòng shī, miè zhēn guàn jí zhēn xún shì. chù jiāo yú guò, wài yì yú gē. mí zì yǒu gé shì, shōu èr guó zhī jìn, yǐ miè zhuó ér lì shào kāng. shào kāng miè jiāo yú guò, hòu zhù miè yì yú gē. yǒu qióng yóu shì suì wáng, shī rén gù yě. xī zhōu xīn jiǎ zhī wèi dà shǐ yě, mìng bǎi guān, guān zhēn wáng quē. yú yú rén zhī zhēn yuē:' máng máng yǔ jī, huà wèi jiǔ zhōu. jīng qǐ jiǔ dào, mín yǒu qǐn miào, shòu yǒu mào cǎo, gè yǒu yōu chù, dé yòng bù rǎo. zài dì yí yì, mào yú yuán shòu, wàng qí guó xù, ér sī qí yōu mǔ. wǔ bù kě zhòng, yòng bù huī yú xià jiā. shòu chén sī yuán, gǎn gào pū fū.' yú zhēn rú shì, kě bù chéng hū?" yú shì jìn hóu hǎo tián, gù wèi jiàng jí zhī. gōng yuē:" rán zé mò rú hé róng hū?" duì yuē:" hé róng yǒu wǔ lì yān: róng dí jiàn jū, guì huá yì tǔ, tǔ kě jiǎ yān, yī yě. biān bǐ bù sǒng, mín xiá qí yě, sè rén chéng gōng, èr yě. róng dí shì jìn, sì lín zhèn dòng, zhū hóu wēi huái, sān yě. yǐ dé suí róng, shī tú bù qín, jiǎ bīng bù dùn, sì yě. jiàn yú hòu yì, ér yòng dé dù, yuǎn zhì ěr ān, wǔ yě. jūn qí tú zhī!" gōng shuō, shǐ wèi jiàng méng zhū róng, xiū mín shì, tián yǐ shí.
晋侯曰:“戎狄无亲而贪,不如伐之。”魏绛曰:“诸侯新服,陈新来和,将观于我,我德则睦,否则携贰。劳师于戎,而楚伐陈,必弗能救,是弃陈也,诸华必叛。戎,禽兽也,获戎失华,无乃不可乎?《夏训》有之曰:‘有穷后羿。’”公曰:“后羿何如?”对曰:“昔有夏之方衰也,后羿自鉏迁于穷石,因夏民以代夏政。恃其射也,不修民事而淫于原兽。弃武罗、伯因、熊髡、尨圉而用寒浞。寒浞,伯明氏之谗子弟也。伯明后寒弃之,夷羿收之,信而使之,以为己相。浞行媚于内而施赂于外,愚弄其民而虞羿于田,树之诈慝以取其国家,外内咸服。羿犹不悛,将归自田,家众杀而亨之,以食其子。其子不忍食诸,死于穷门。靡奔有鬲氏。浞因羿室,生浇及豷,恃其谗慝诈伪而不德于民。使浇用师,灭斟灌及斟寻氏。处浇于过,外豷于戈。靡自有鬲氏,收二国之烬,以灭浞而立少康。少康灭浇于过,后杼灭豷于戈。有穷由是遂亡,失人故也。昔周辛甲之为大史也,命百官,官箴王阙。于《虞人之箴》曰:‘芒芒禹迹,画为九州。经启九道,民有寝庙,兽有茂草,各有攸处,德用不扰。在帝夷羿,冒于原兽,忘其国恤,而思其麀牡。武不可重,用不恢于夏家。兽臣司原,敢告仆夫。’《虞箴》如是,可不惩乎?”于是晋侯好田,故魏绛及之。公曰:“然则莫如和戎乎?”对曰:“和戎有五利焉:戎狄荐居,贵华易土,土可贾焉,一也。边鄙不耸,民狎其野,穑人成功,二也。戎狄事晋,四邻振动,诸侯威怀,三也。以德绥戎,师徒不勤,甲兵不顿,四也。鉴于后羿,而用德度,远至迩安,五也。君其图之!”公说,使魏绛盟诸戎,修民事,田以时。
dōng shí yuè, zhū rén jǔ rén fá zēng. zāng gē jiù zēng, qīn zhū, bài yú hú dài. guó rén nì sàng zhě jiē zhuā. lǔ yú shì hū shǐ zhuā. guó rén sòng zhī yuē:" zāng zhī hú qiú, bài wǒ yú hú dài. wǒ jūn xiǎo zi, zhū rú shì shǐ. zhū rú! zhū rú! shǐ wǒ bài yú zhū."
冬十月,邾人、莒人伐鄫。臧纥救鄫,侵邾,败于狐骀。国人逆丧者皆髽。鲁于是乎始髽。国人诵之曰:“臧之狐裘,败我于狐骀。我君小子,朱儒是使。朱儒!朱儒!使我败于邾。”