jīng
【经】

jiǔ nián chūn, wáng sān yuè dīng chǒu, sòng gōng yù shuō zú.
九年春，王三月丁丑，宋公御说卒。

xià, gōng huì zǎi zhōu gōng qí hóu sòng zǐ wèi hóu zhèng bó xǔ nán cáo bó yú kuí qiū.
夏，公会宰周公、齐侯、宋子、卫侯、郑伯、许男、曹伯于葵丘。

qiū qī yuè yǐ yǒu, bó jī zú.
秋七月乙酉，伯姬卒。

jiǔ yuè wù chén, zhū hóu méng yú kuí qiū.
九月戊辰，诸侯盟于葵丘。

jiǎ zǐ, jìn hóu guǐ zhū zú.
甲子，晋侯佹诸卒。

dōng, jìn lǐ kè shā qí jūn zhī zǐ xī qí.
冬，晋里克杀其君之子奚齐。

chuán
【传】

jiǔ nián chūn, sòng huán gōng zú, wèi zàng ér xiāng gōng huì zhū hóu, gù yuē zi. fán zài sàng, wáng yuē xiǎo tóng, gōng hóu yuē zi.
九年春，宋桓公卒，未葬而襄公会诸侯，故曰子。凡在丧，王曰小童，公侯曰子。

xià, huì yú kuí qiū, xún méng, qiě xiū hǎo, lǐ yě. wáng shǐ zǎi kǒng cì qí hóu zuò, yuē:" tiān zǐ yǒu shì yú wén wǔ, shǐ kǒng cì bó jiù zuò." qí hóu jiāng xià bài. kǒng yuē:" qiě yǒu hòu mìng. tiān zǐ shǐ kǒng yuē:' yǐ bó jiù dié lǎo, jiā láo, cì yī jí, wú xià bài.'" duì yuē:" tiān wēi bù wéi yán zhǐ chǐ, xiǎo bái yú gǎn tān tiān zǐ zhī mìng wú xià bài! kǒng yǔn yuè yú xià, yǐ yí tiān zǐ xiū. gǎn bù xià bài!" xià bài, dēng shòu.
夏，会于葵丘，寻盟，且修好，礼也。王使宰孔赐齐侯胙，曰：“天子有事于文武，使孔赐伯舅胙。”齐侯将下拜。孔曰：“且有后命。天子使孔曰：‘以伯舅耋老，加劳，赐一级，无下拜。’”对曰：“天威不违颜咫尺，小白余敢贪天子之命无下拜！恐陨越于下，以遗天子羞。敢不下拜！”下拜，登受。

qiū, qí hóu méng zhū hóu yú kuí qiū yuē:" fán wǒ tóng méng zhī rén, jì méng zhī hòu, yán guī yú hǎo." zǎi kǒng xiān guī, yù jìn hóu yuē:" kě wú huì yě. qí hóu bù wù dé ér qín yuǎn lüè, gù běi fá shān róng, nán fá chǔ, xī wèi cǐ huì yě. dōng lüè zhī bù zhī, xī zé fǒu yǐ. qí zài luàn hū. jūn wù jìng luàn, wú qín yú xíng." jìn hóu nǎi hái.
秋，齐侯盟诸侯于葵丘曰：“凡我同盟之人，既盟之后，言归于好。”宰孔先归，遇晋侯曰：“可无会也。齐侯不务德而勤远略，故北伐山戎，南伐楚，西为此会也。东略之不知，西则否矣。其在乱乎。君务靖乱，无勤于行。”晋侯乃还。

jiǔ yuè, jìn xiàn gōng zú, lǐ kè chā tú zhèng yù nà wén gōng, gù yǐ sān gōng zǐ zhī tú zuò luàn.
九月，晋献公卒，里克、 [插图]郑欲纳文公，故以三公子之徒作乱。

chū, xiàn gōng shǐ xún xī fù xī qí, gōng jí, zhào zhī, yuē:" yǐ shì miǎo zhū gū, rǔ zài dài fū, qí ruò zhī hé?" qǐ shǒu ér duì yuē:" chén jié qí gǔ gōng zhī lì, jiā zhī yǐ zhōng zhēn. qí jì, jūn zhī líng yě bù jì, zé yǐ sǐ jì zhī." gōng yuē:" hé wèi zhōng zhēn?" duì yuē:" gōng jiā zhī lì, zhī wú bù wéi, zhōng yě. sòng wǎng shì jū, ǒu jù wú cāi, zhēn yě." jí lǐ kè jiāng shā xī qí, xiān gào xún xī yuē:" sān yuàn jiāng zuò, qín jìn fǔ zhī, zǐ jiāng hé rú?" xún xī yuē:" jiāng sǐ zhī." lǐ kè yuē:" wú yì yě." xún shū yuē:" wú yǔ xiān jūn yán yǐ, bù kě yǐ èr. néng yù fù yán ér ài shēn hū? suī wú yì yě, jiāng yān pì zhī? qiě rén zhī yù shàn, shuí bù rú wǒ? wǒ yù wú èr, ér néng wèi rén yǐ hū."
初，献公使荀息傅奚齐，公疾，召之，曰：“以是藐诸孤，辱在大夫，其若之何？”稽首而对曰：“臣竭其股肱之力，加之以忠贞。其济，君之灵也；不济，则以死继之。”公曰：“何谓忠贞？”对曰：“公家之利，知无不为，忠也。送往事居，耦俱无猜，贞也。”及里克将杀奚齐，先告荀息曰：“三怨将作，秦、晋辅之，子将何如？”荀息曰：“将死之。”里克曰：“无益也。”荀叔曰：“吾与先君言矣，不可以贰。能欲复言而爱身乎？虽无益也，将焉辟之？且人之欲善，谁不如我？我欲无贰，而能谓人已乎。”

dōng shí yuè, lǐ kè shā xī qí yú cì. shū yuē:" shā qí jūn zhī zǐ." wèi zàng yě. xún xī jiāng sǐ zhī, rén yuē:" bù rú lì zhuó zǐ ér fǔ zhī." xún xī lì gōng zǐ zhuō yǐ zàng.
冬十月，里克杀奚齐于次。书曰：“杀其君之子。”未葬也。荀息将死之，人曰：“不如立卓子而辅之。”荀息立公子卓以葬。

shí yī yuè, lǐ kè shā gōng zǐ zhuō yú cháo, xún xī sǐ zhī. jūn zǐ yuē:" shī suǒ wèi' bái guī zhī diàn, shàng kě mó yě sī yán zhī diàn, bù kě wèi yě', xún xī yǒu yān."
十一月，里克杀公子卓于朝，荀息死之。君子曰：“诗所谓‘白圭之玷，尚可磨也；斯言之玷，不可为也’，荀息有焉。”

qí hóu yǐ zhū hóu zhī shī fá jìn, jí gāo liáng ér hái, tǎo jìn luàn yě. lìng bù jí lǔ, gù bù shū.
齐侯以诸侯之师伐晋，及高梁而还，讨晋乱也。令不及鲁，故不书。

jìn xì ruì shǐ yí wú zhòng lù qín yǐ qiú rù, yuē:" rén shí yǒu guó, wǒ hé ài yān. rù ér néng mín, tǔ yú hé yǒu." cóng zhī. qí xí péng shuài shī huì qín shī, nà jìn huì gōng. qín bó wèi xì ruì yuē:" gōng zǐ shuí shì?" duì yuē:" chén wén wáng rén wú dǎng, yǒu dǎng bì yǒu chóu. yí wú ruò bù hǎo nòng, néng dòu bù guò, zhǎng yì bù gǎi, bù shí qí tā."
晋郤芮使夷吾重赂秦以求入，曰：“人实有国，我何爱焉。入而能民，土于何有。”从之。齐隰朋帅师会秦师，纳晋惠公。秦伯谓郤芮曰：“公子谁恃？”对曰：“臣闻亡人无党，有党必有雠。夷吾弱不好弄，能斗不过，长亦不改，不识其他。”

gōng wèi gōng sūn zhī yuē:" yí wú qí dìng hū?" duì yuē:" chén wén zhī, wéi zé dìng guó. shī yuē:' bù shí bù zhī, shùn dì zhī zé.' wén wáng zhī wèi yě. yòu yuē:' bù jiàn bù zéi, xiān bù wéi zé.' wú hǎo wú è, bù jì bù kè zhī wèi yě. jīn qí yán duō jì kè, nán zāi!" gōng yuē:" jì zé duō yuàn, yòu yān néng kè? shì wú lì yě."
公谓公孙枝曰：“夷吾其定乎？”对曰：“臣闻之，唯则定国。《诗》曰：‘不识不知，顺帝之则。’文王之谓也。又曰：‘不僭不贼，鲜不为则。’无好无恶，不忌不克之谓也。今其言多忌克，难哉！”公曰：“忌则多怨，又焉能克？是吾利也。”

sòng xiāng gōng jí wèi, yǐ gōng zǐ mù yí wèi rén, shǐ wèi zuǒ shī yǐ tīng zhèng. yú shì sòng zhì. gù yú shì shì wèi zuǒ shī.
宋襄公即位，以公子目夷为仁，使为左师以听政。于是宋治。故鱼氏世为左师。