yì xī zhì líng shí, wǎn luán zài mǔ bàng. xī xì tài wú lài, rì dú shū bǎi xíng.
憶昔稚齡時,婉孌在母傍。嬉戲太無賴,日讀書百行。
wǒ zǔ cháng ān guī, xīn xiè shàng shū láng. ài wǒ nòng tí xié, cháng shì lóu zhōng yāng.
我祖長安歸,新謝尚書郎。愛我弄提攜,常侍樓中央。
cāng jié chéng xù yán, kǒu kǒu yīng dā jiāng. zǔ huān wèi wǒ fù, chéng zé bù kě liàng.
蒼頡承緒言,口口應荅將。祖歡謂我父,成則不可量。
hé bù xuǎn gāo mén, yǎo tiǎo yǔ xié háng. fù dā wú zǔ yán, hūn yīn jiǔ jiào shāng.
何不選高門,窈窕與頡頏。父荅吾祖言,婚姻久較商。
dōng jiā yǒu nǚ zǐ, jīn yù fēn zòng héng. jiā wú dú shū shì, sì dé kǒng bù zāng.
東家有女子,金玉紛縱橫。家無讀書士,四德恐不臧。
xī jiā yǒu nǚ zǐ, guì liè bā zuò xíng. shì yàn kě xūn tiān, tā rì ào gū zhāng.
西家有女子,貴列八座行。勢焰可薰天,他日傲姑嫜。
dú yǒu yú jiā nǚ, shì zú gù suǒ xiáng. sī kòu nǎi jué zǔ, zǐ jí xiào qín wáng.
獨有俞家女,世族故所詳。司寇乃厥祖,紫極效勤王。
dān dān wèi dì jū, míng zài zhú bó yáng. nèi xiū qīng qiě jié, qí mǔ cài shì niáng.
耽耽衛帝居,名在竹帛揚。內修清且潔,其母蔡氏娘。
nián yǔ sūn qí liè, méi fá kuàng xiāng dāng. bù gǎn zì shàn zhǔ, qǐng wèn dà rén xíng.
年與孫齊埒,楣閥況相當。不敢自擅主,請問大人行。
wú zǔ dā fù yán, rǔ móu liáng yǐ zhǎng. biàn kě nà huán chāi, yàn wǎn dìng qí xiáng.
吾祖荅父言,汝謀良已長。便可納鐶釵,嬿婉定其祥。
yóu cǐ fù sī luó, shí bā dēng wǒ táng. shì shí zhēng yuè wǔ, hù hù xuán dēng guāng.
由此附絲蘿,十八登我堂。是時正月五,戶戶懸燈光。
fǔ zhàng càn liú sū, fāng rù lèi huá chuáng. sì xié qiú wén gé, dié shèng shǎn líng chuāng.
黼帳粲流蘇,芳褥累華床。四斜毬文格,疊勝睒霝窗。
diāo cǎi liú bēi qú, chuí tiē hé huī huáng. chú xiāng qǐ mù dài, jiē xiù shuāng yuān yāng.
雕彩流杯渠,垂帖何輝煌。廚箱綺幕帶,皆繡雙鴛鴦。
jǐn qīn èr shí sì, miàn lǐ sè jù yáng. zhè gū hǔ pò zhěn, yīn yūn yù jīn xiāng.
錦衾二十四,面里色俱陽。鷓鴣琥珀枕,氤氳鬱金香。
yù pèi míng shān shān, hé jǐn yàn lán fáng. shàng fú fěi cuì yī, xià yè kǒng què shang.
玉佩鳴珊珊,合卺宴蘭房。上服翡翠衣,下曳孔雀裳。
jì dài fèng qiào guān, ěr yào míng zhū dāng. jiā shí dì xié lǎo, qín sè xī ér zhāng.
髻戴鳳翹冠,耳耀明珠璫。佳時締偕老,琴瑟翕而張。
sān cháo yè zǔ miào, gū jiù fèng chá tāng. yí zhǐ hé ān xú, shū xìng qiě róu liáng.
三朝謁祖廟,姑舅奉茶湯。儀止何安徐,淑性且柔良。
fù mǔ xǐ xiāng wèi, xīn fù bù xún cháng. yóu jīn zhàn hòu lái, wú mén dāng jí chāng.
父母喜相謂,新婦不尋常。由今占後來,吾門當吉昌。
shí jiǔ shēng yī nǚ, èr shí dé nán ér. rǔ ǎo shī liào lǐ, fù zì huái guǒ zhī.
十九生一女,二十得男兒。乳媼失料理,婦自懷裹之。
yīng shǎo duō bìng huàn, xián yáng jiān chuāng luǒ. wú fù duō xīn kǔ, yōu jiān wú jiàn shí.
嬰少多病患,癇瘍兼瘡瘰。吾婦多辛苦,憂煎無間時。
péng shǒu gòu xíng róng, qiǎng bǎo bù dé lí. xiǎo fù zhì míng dēng, wǎn bào dài chén jī.
蓬首垢形容,襁褓不得離。曉腹至明燈,晚抱迨晨雞。
ér tí fù bù níng, ér tuǒ nǎi huān yú. cùn cùn shǒu zhōng cháng, wǎn zhì fěng diǎn shū.
兒啼婦不寧,兒妥乃歡愉。寸寸手中長,宛至諷典書。
wú nián rì yǐ mài, wú jiā rì yǐ shuāi. fù mǔ lìng fēn cuàn, bié gè jǔ yān chuī.
吾年日以邁,吾家日以衰。父母令分爨,別各舉煙炊。
fù nǎi sī zhōng kuì, zhǒng zhǒng gè yǒu guī. shàn gěi zūn bēi xiǎng, fāng gǎn shí qí yú.
婦乃司中饋,種種各有規。膳給尊卑饗,方敢食其餘。
xī mǐ bái yù lì, shì xīn shān hú zhī. gōng lǐ cán yǔ má, cū bó dāng chān yú.
惜米白玉粒,視薪珊瑚枝。躬理蠶與麻,粗帛當襜褕。
wú zhì lè jiāo yóu, zhōng rì jí guān jū. zǔ dòu chū fēn yún, pēng zhì shì qí yí.
吾志樂交遊,終日集冠裾。俎豆出紛紜,烹治適其宜。
chuán shāng huò yān jiǔ, wèi cháng yǒu gào pí. wú yǒu guī wàn lǐ, tú qióng wú fèi zī.
傳觴或淹久,未嘗有告疲。吾友歸萬里,途窮無費貲。
wú yǔ fù móu yán, suì jiě jiàng luó rú. wú yán yǒu gòu jí, qiú yào tàn náng xū.
吾與婦謀言,遂解絳羅襦。吾言友搆疾,求藥嘆囊虛。
fù tuō jīn jiè zhǐ, yī shuāng bǐ wǒ yí. wú fù cháng zhì cí, láo cuì bù gǎn cí.
婦脫金戒指,一雙俾我遺。吾婦常致詞,勞瘁不敢辭。
tǎng zi zài qīng yún, yuàn wù xiāng juān wéi. wú yǔ wú fù yán, pín yǒu gǔ rén shī.
倘子在青雲,願勿相捐違。吾與吾婦言,貧有古人師。
liáng hóng jí mèng guāng, bì hù tóng bù mí. dá zé yòu wàng zǐ, lìng dé zhù xī jī.
梁鴻及孟光,閉戶同餔糜。達則又望子,令德助僖羈。
pì bǐ bǐ yì niǎo, wú dì bù shuāng qī. níng zhī zāo è yùn, cuō tuó wèi lǎo rú.
譬彼比翼鳥,無地不雙棲。寧知遭阨運,蹉跎為老儒。
rì bǎ lǔ sǒu jīng, lún luò zuò máo cí. yǒu shí duì luán jìng, kǎi xī zhū yán yí.
日把魯叟經,淪落坐茅茨。有時對鸞鏡,慨昔朱顏移。
wú fù lái wèi yán, jūn zǐ hé bù sī. rén shēng rú jīng diàn, chuāi kòng yǒu jǐ shí.
吾婦來慰言,君子何不思。人生如驚電,揣控有幾時。
dāng lè bù wéi lè, rì yuè bù wǒ chí. zì wǒ rù zǐ mén, jiàn zi dàn qín qú.
當樂不為樂,日月不我遲。自我入子門,見子但勤劬。
sì wú wǔ zhū qián, jià yǒu wàn juǎn shū. chén mù bù áng shǒu, hán nuǎn wèi yáng méi.
笥無五銖錢,架有萬卷書。晨暮不昂首,寒煖未揚眉。
dōng lú bù dé ruò, shǔ shàn bù xiá huī. wò bǐ zhuàn wén zhāng, zhì zhì dòng shēng yù.
冬壚不得爇,暑扇不暇揮。握筆撰文章,秩秩動聲譽。
gōng qīng bìng lái gù, chē mǎ wèn shéng shū. yīng jùn xiāng xún yóu, qí liú tóng suǒ guī.
公卿並來顧,車馬問繩樞。英俊相尋游,騏騮同所歸。
zi míng fēi bù yáng, nài hé mìng lù qí. hé bù shùn cāng tiān, gāo yǐn sū tái yú.
子名非不揚,奈何命祿奇。何不順蒼天,高隱蘇台隅。
yǔ shí dā fù yǔ, zi yán chéng lìng tú. qǐ gù lè chén āi, fù mǔ kǒng bù yí.
予時荅婦語,子言誠令圖。豈固樂塵埃,父母恐不怡。
qū yì chéng qīn zhì, dī shǒu shì qiāng qū. kàng niàn yuán hè wèn, tā rén ān dé zhī.
屈意承親志,低首事蹌趨。抗念猿鶴問,他人安得知。
yǒu shí xiè wū rǔ, sǎ rán qīng lěng jū. yǒu zi tóng jīn zhě, hé shū lǎo lái qī.
有時謝污辱,洒然清冷居。有子同襟者,何殊老萊妻。
xié shǒu xiàng qīng shān, zhōng chéng bái lù chē. cǐ yuàn liáng wèi suì, guāng yīn xùn bēn jū.
攜手向青山,終乘白鹿車。此願良未遂,光陰迅奔駒。
nǚ yǒu wǎn wǎn dé, nián jì yòu dāng jī. wú fù xiàng wǒ yán, kě yǐ yīng yú guī.
女有婉娩德,年紀又當笄。吾婦向我言,可以應于歸。
xī rì jià shí zhuāng, xiū shì xī yǔ zhī. táo yāo hū yǐ jí, mǔ nǚ qì xiāng chí.
昔日嫁時裝,髹飾悉與之。桃夭忽以及,母女泣相持。
xī xià yú tí qiè, ài rú zhǎng zhōng zhū. yī zhāo yuǎn fù mǔ, bù dé liú zhōng guī.
膝下娛提挈,愛如掌中珠。一朝遠父母,不得留中閨。
suī yún zhǐ chǐ jiān, wù dào fēi shēng lí. nǚ guī gù yǐ shí, jiā huò hū lái zī.
雖雲咫尺間,勿道非生離。女歸固以時,家禍忽來茲。
bǐng zài sàng wǒ fù, cǎo cǎo pò sāng yú. wǔ nèi tòng bēng liè, āi hèn hé shí shū.
丙載喪我父,草草迫桑榆。五內痛崩裂,哀恨何時舒。
qiè zi míng xuán líng, cōng huì shí suǒ xī. yī yuè zài fù huái, fù ài rú qīn ér.
妾子名玄齡,聰慧實所希。一月在婦懷,婦愛如親兒。
jū yù zhì sān suì, duǎn cù yāo ér cú. lín shì yí wǒ fù, shuāng shuāng jú lì zhī.
鞠育至三歲,短促夭而徂。臨逝遺我婦,雙雙橘荔枝。
fù tòng yòu ér wáng, yǐn shí dàn bēi sī. chán mián shēng ē jiù, yào ěr jǐn zhī chí.
婦痛幼兒亡,飲食但悲思。纏綿生痾疚,藥餌僅支持。
fū gé zhuǎn xiāo wáng, jī mào jiàn huáng wēi. jīng suì chuáng tà jiān, wéi yǒu bēi tàn xū.
膚革轉銷亡,肌貌漸黃萎。經歲床榻間,惟有悲嘆吁。
wú ér xīn huáng jí, pú fú zhì fāng yī. shí gōng wú biǎn què, liáo jì miù chà mí.
吾兒心皇急,匍匐治方醫。時工無扁鵲,療劑謬差迷。
yī rì fù xiàng wǒ, āi āi tǔ bēi yán. zì xī jià láng jūn, wàng zǐ dì gāo guān.
一日婦向我,哀哀吐悲言。自昔嫁郎君,望子第高官。
qiè dé bèi róng huá, bái fà gòng yú huān. shuí qī chén ān zài, yǔ zi shǒu kùn hán.
妾得被榮華,白髮共愉歡。誰期辰安在,與子守困寒。
chán gōu liáo bì yǎn, zāo kāng yì bù yàn. fù guì bù néng dài, jīn dāng shì huáng quán.
禪褠聊蔽掩,糟糠亦不厭。富貴不能待,今當逝黃泉。
yán qì lèi rú sǎn, xiāng duì tì lián lián. yòu wèi yǒu nán ér, zi jiào wèi zhū shēng.
言訖淚如霰,相對涕漣漣。又謂有男兒,子教為諸生。
jīn nián yǐ ruò guàn, nǎng pìn gù shì hūn. zǎo sù wán shì ǒu, dài wǒ shàng shēng cún.
今年已弱冠,曩聘顧氏婚。早速完室耦,迨我尚生存。
xún yuè rú kě yán, shù bàn yī hán xuān. wú lìng bù dé miàn, bào hèn xiàng yōu míng.
旬月如可延,庶伴一寒暄。無令不得面,抱恨向幽冥。
yǔ yīn jǔ qí yí, xīn fù qǔ zài mén. fú léi qǐ wǎng lái, cí fǔ yīn fù dūn.
予因舉其儀,新婦娶在門。扶羸起往來,慈撫殷復敦。
yú dōng jí chūn mù, jí shì jù yù zēng. hán qī xiàng yǔ yán, wèi mìng bù kě dù.
踰冬及春暮,疾勢劇愈增。含悽向予言,謂命不可度。
wǒ sǐ guī zhòng yuān, shuí dāng lǐ jiā wù. zi bù sù xián xí, ān zhī dǒu shāo shù.
我死歸重淵,誰當理家務。子不素閒習,安知斗筲數。
nèi shì wú tǒng jì, yì rì dāng niàn wǒ. yáo guī bù kě xū, yuàn zi zǎo tā qǔ.
內事無統紀,異日當念我。瑤閨不可虛,願子早他娶。
dú yǒu ér yǔ fù, qián wǎn kǒng bù gù. zi qí shèn kàn dài, wèi wǒ zài qiū tǔ.
獨有兒與婦,前晚恐不顧。子其慎看待,慰我在丘土。
wú dā wú fù yán, rǔ qiě wù zuò kǔ. ruò guǒ zhāo lù xiān, wú bì bù xiāng fù.
吾荅吾婦言,汝且勿作苦。若果朝露先,吾必不相負。
huáng tiān zhào jiàn zhī, yán bà lèi rú yǔ. qīn xún zhì zhòng xià, jiā chén guò duān wǔ.
皇天照鑒之,言罷淚如雨。侵尋至仲夏,佳辰過端午。
chū shí fù zhī dàn, qiáng qǐ shū fā lǚ. xù nǚ jí nán fù, liǎng liǎng xiàn xié lǚ.
初十婦之誕,強起梳發縷。婿女及男婦,兩兩獻鞋履。
wú yǔ bìng shòu zhī, zhuó yán zhù huáng gǒu. wú fù jiǔ bù shèng, quàn yǐn yī bàn kǒu.
吾與並受之,酌言祝黃耇。吾婦酒不勝,勸飲一半口。
rěn rǎn yòu xún yú, shén cǎo liàng bù jiǔ. shàng yǔ wú mǔ jué, yán yán kuì jī zhǒu.
荏苒又旬餘,神懆諒不久。上與吾母訣,言言愧箕帚。
zì dào wǒ gū mén, bù néng shì gān xiǔ. qǔ fù běn fáng lǎo, zhì lǎo bù dé yǒu.
自到我姑門,不能事甘滫。娶婦本防老,至老不得有。
wū yè zuò āi tí, xún fù hū wài mǔ. shēng nǚ jì sòng sǐ, diāo líng suí pú liǔ.
嗚咽作哀啼,尋復呼外母。生女冀送死,凋零隨蒲柳。
nǚ dào bù dé zhōng, sǐ hèn xīn bù xiǔ. xià yǔ wú ér jué, wèi yán lèi zhū liū.
女道不得終,死恨心不朽。下與吾兒訣,未言淚珠溜。
yǎng rǔ shòu wàn xīn, qī jiàn guà zǔ shòu. guǐ lù lái cuī pò, bù fù wèi rǔ mǔ.
養汝受萬辛,期見掛組綬。鬼錄來催迫,不復為汝母。
wú yán fú néng zài, cháng duàn rú gē pōu. liù yuè shuò zhī xī, jìn zhōu yóu xiǎo fǒu.
吾言弗能再,腸斷如割剖。六月朔之夕,進粥猶小缶。
lòu gǔ jí èr gēng, yán tiān yí běi dǒu. fù chèn xīn tòng jí, qǐ zuò shuāng zhuì zhǒu.
漏鼓及二更,炎天移北斗。婦稱心痛急,起坐雙墜肘。
hū wǒ yǐ chuáng zé, sǐ bié zhí yǔ shǒu. mù dèng bù dé yán, ér nǚ qì huán shǒu.
呼我倚床簀,死別執予手。目瞪不得言,兒女泣環守。
yǔ qì wèi fù yán, mǔ kǔ liàn chán jiū. ér nǚ yǔ ài lián, zi wù gù shēn hòu.
予泣謂婦言,母苦戀纏糾。兒女予愛憐,子勿顧身後。
fù yóu ěr tīng zhī, xiàng wǒ zài diǎn shǒu. yǎn rán jìng zhǎng qǐn, qiān cì zhì qián yǒu.
婦猶耳聽之,向我再點首。奄然竟長寢,遷次置前牖。
gǔ ròu kū xuān xuān, jí mù shí zài yǒu. wú ér tòng yù jǐn, pǐ yǒng jué dào pū.
骨肉哭喧喧,即木時在酉。吾兒慟欲盡,擗踴厥倒仆。
wú wèi wú ér yán, shàng dāng niàn rǔ fù. wú mǔ bǎ líng yī, hào fā kū xuán zǒu.
吾謂吾兒言,尚當念汝父。吾母把靈衣,皓髮哭旋走。
píng shēng yán xiào táng, zhāng wéi diàn tí jiù. ér nǚ fén zhǐ qián, zài kū zài fù dǒu.
平生言笑堂,張帷奠題柩。兒女焚紙錢,再哭再復抖。
yī qī bēi nài hé, qī qī zhuǎn yǎn guò. qiū fēng chuī sù chóu, mǎng mǎng yún cuī é.
一七悲奈何,七七轉眼過。秋風吹素幬,莽莽雲崔峨。
yóu chén qī yán jǐ, mào rǔ jiù qǐ luó. wǒ zì tā xiāng guī, kōng chuáng qiāo chuí suí.
游塵棲筵几,冒汝舊綺羅。我自他鄉歸,空床悄垂綏。
yǒu yǔ xiàng shuí chén, yù yán bù kě hū. qǐ dú xiàng diàn dān, xíng yǐng hé tài gū.
有語向誰陳,玉顏不可呼。豈獨象簟單,形影何太孤。
yǒu yáo bù zài pán, yǒu jiǔ bù zài hú. lín yù bù néng cān, wǎn duì yòu xū wú.
有餚不在盤,有酒不在壺。臨御不能餐,宛對又虛無。
mèng mèi suī jiàn zhī, wù yán bù dé jù. àn cǎn rì xiāo hún, lèi jǐn xuè yǐ kū.
夢寐雖見之,寤言不得俱。黯慘日銷魂,淚盡血已枯。
yuán háo xiě bēi zhōng, shēng shēng dá quán tú. āi zhǎng gù nán xuān, bù dé jìng cǐ gē.
援毫寫悲衷,聲聲達泉途。哀長故難宣,不得竟此歌。