dì yī zhé
第一折
chōng mò gū shàng, yún mǎn fù wén zhāng qī bù cái, qǐ luó shān xiù fú xiāng āi. jīn shēng zuò xiǎng qīng píng fú, bú shì dú shū nà de lái? xiǎo guān xìng fàn míng kuí, guān bài xué shì zhī zhí. fāng jīn shèng rén zài wèi, bá zhuó yīng cái. yīn wèi shān jiān lín xià, duō yǒu huái cái bào dé zhī rén, bù kěn jìn qǔ gōng míng jīn zhe xiǎo guān wǔ lù cǎi fǎng, dàn yǒu cái dé wén xué xiào lián rén yì zhī shì, yī yǒu suǒ zhǎng, zhe xiǎo guān bǎo zòu dào cháo zhōng, shèng rén zì yǒu jiā guān cì shǎng. xiǎo guān bù gǎn jiǔ tíng jiǔ zhù, chéng yì mǎ biàn suǒ dēng chéng. xiǎo guān lí dì quē qīn fù tā bāng, duō yǒu nà jū shān lín yǐn jī mái cáng fèng cháo mìng sì fāng cǎi fǎng zhè yī qù jǔ míng rú yào jiàn zhōng liáng. xià shēng bàn táo kǎn shàng, yún huáng juàn qīng dēng kǔ yè rú, jiǔ jīng sān shǐ fù zhōng jū. cùn yīn dāng xī xiū qīng fàng, zhì guó qí jiā zài cǐ shū. xiǎo shēng xìng táo míng kǎn, zì shì xíng, zǔ jū dān yáng rén shì. nián fāng èr shí suì. fù qīn cí shì, yǒu mǔ zhàn shì, tái jǔ xiǎo shēng chéng rén zhǎng dà, xùn kè dú shū. zhēng nài jiā pín, mǔ qīn yú rén jiā fèng lián bǔ zhàn, xǐ yī guā shang, yǔ xiǎo shēng zuò xué kè qián. suī zé xué chéng mǎn fù wén zhāng, hé rì shì zhēng róng fā dá zhī shí? jīn rì tài xué zhōng yǒu yī lǎo xiān shēng, xìng fàn míng kuí, lái dào fǔ xué. gè yuè qī chéng. bié de shū shēng dōu qǐng le tā, zhǐ yǒu xiǎo shēng bù céng xiāng qǐng biàn qǐng kě yě wú qián. xiǎo shēng yě wú jì suǒ nài, xiě le gè qián zì xìn zì. yǒu gè hán fū rén, tā shì gè jù fù de cái zhǔ, kāi zhe zuò jiě diǎn kù. xiǎo shēng jiāng zhe zhè liǎng gè zì, zhí zhì hán fū rén jiā, zhé dāng sān wǔ guàn cháng qián lái, qǐng nà fàn xiān shēng, yě shì xiǎo shēng chū yú wú nài. wǒ xiǎng táo kǎn kōng xué chéng mǎn fù wén zhāng, jǐ shí dé suì dà zhì yě ā! zhèng shì lǔ lín zhōu fèng jiē wèi ruì, chū bù féng shí nài ruò hé? xià hán fū rén shàng, yún shǒu zhì hán mén kuì zhàng fū, shì chuán qīng bái shì fēi wú. zhì jiā yán sù guī mén zhěng, wén yè kān tóng cáo dà gū. qiè shēn xìng hán, dān yáng xiàn rén shì. jiā zhōng pō yǒu zī cái, yóu mó fáng jiě diǎn kù, yā fēi bù guò de tián tǔ. dí qīn de liǎng kǒu ér jiā shǔ. yǒu gè nǚ hái ér, nián fāng yī shí bā suì, bù céng xǔ pìn tā rén. jīn rì zài jiě diǎn kù zhōng xián zuò, kàn yǒu shèn me rén lái. táo kǎn shàng, yún xiǎo shēng táo kǎn shì yě. shuō huà zhōng jiān lái dào hán fū rén mén shǒu, wú rén bào fù, wǒ zì jiā guò qù. zuò jiàn kē, yún fū rén bài yī! fū rén yún hǎo yí gè xiù cái yě! gǎn wèn xiù cái xìng shèn míng shuí, cǐ lái què shì wèi hé? táo kǎn yún xiǎo shēng běn chǔ rén shì. xìng táo míng kǎn, zì shì xíng. dí qīn de zǐ mǔ èr rén. xiǎo shēng yòu xí rú yè, pō dú shī shū, zhēng nài jiā pín rú xǐ. rú jīn tiān xià duō shì, mǔ qīn kǒng xiǎo shēng ān yì, bù kān rèn shì, zhe xiǎo shēng cháo yùn bǎi pì yú zhāi wài, mù yùn bǎi pì yú zhāi nèi, guàn xí qín kǔ, duó qǔ gōng míng. jīn yǒu tài xué zhōng yī lǎo xiān shēng, lái cǐ jīng jiǔ, xiǎo shēng yù yào xiāng qǐng, zhēng nài wú qián. jīn xiě le yí gè qián zì yí gè xìn yǔ, dāng zài fū rén zhè lǐ, zěn shēng dāng yǔ xiǎo shēng wǔ guàn cháng qián shǐ yòng. xiǎo shēng ruò duì fù de qián lái, kě lái shú qǔ zhè liǎng gè zì. fū rén yún liàng zhè gè xìn zì, dǎ shèn me bù jǐn? táo kǎn yún fū rén, zhè gè xìn zì bù qīng, ǎn zhè xìn xíng wéi zhǔn. xiù cái měi jì wèi kǒng zǐ mén tú, qǐ gǎn shī xìn yú rén. kě bù dào rén wú xìn bù lì! fū rén yún wǒ jiàn zhè gè xiù cái, fā yán tǔ yǔ, yì lùn sì chū, jiǔ hòu bì rán zhēng róng xiǎn dá. xiù cái, nǐ jì yǒu shì, jiāng wǔ guàn qián qù. táo kǎn yún duō xiè fū rén bù zǔ! fū rén yún xiù cái qiě xiū huí jiā qù. xià cì
(沖末孤上,雲)滿腹文章七步才,綺羅衫袖拂香埃。今生坐享清平福,不是讀書那得來?小官姓范名逵,官拜學士之職。方今聖人在位,拔擢英才。因為山間林下,多有懷材抱德之人,不肯進取功名;今着小官五路採訪,但有才德、文學、孝廉、仁義之士,一有所長,着小官保奏到朝中,聖人自有加官賜賞。小官不敢久停久住,乘驛馬便索登程。小官離帝闕親赴他邦,多有那居山林隱跡埋藏;奉朝命四方採訪;這一去舉名儒要見忠良。(下)(生扮陶侃上,雲)黃卷青燈苦業儒,九經三史腹中居。寸陰當惜休輕放,治國齊家在此書。小生姓陶名侃,字士行,祖居丹陽人氏。年方二十歲。父親辭世,有母湛氏,抬舉小生成人長大,訓課讀書。爭奈家貧,母親與人家縫聯補綻,洗衣刮裳,與小生做學課錢。雖則學成滿腹文章,何日是崢嶸發達之時?今日太學中有一老先生,姓范名逵,來到府學。個月期程。別的書生都請了他,止有小生不曾相請;便請可也無錢。小生也無計所奈,寫了個錢字、信字。有個韓夫人,他是個巨富的財主,開着座解典庫。小生將着這兩個字,直至韓夫人家,折當三五貫長錢來,請那范先生,也是小生出於無奈。我想陶侃空學成滿腹文章,幾時得遂大志也呵!正是魯麟周鳳皆為瑞,出不逢時奈若何?(下)(韓夫人上,雲)守志韓門愧丈夫,世傳清白事非無。治家嚴肅閨門整,文業堪同曹大姑。妾身姓韓,丹陽縣人氏。家中頗有資財,油磨房、解典庫,鴉飛不過的田土。嫡親的兩口兒家屬。有個女孩兒,年方一十八歲,不曾許聘他人。今日在解典庫中閒坐,看有甚麼人來。(陶侃上,雲)小生陶侃是也。說話中間來到韓夫人門首,無人報復,我自家過去。(做見科,雲)夫人拜揖!(夫人云)好一個秀才也!敢問秀才姓甚名誰,此來卻是為何?(陶侃雲)小生本處人氏。姓陶名侃,字士行。嫡親的子母二人。小生幼習儒業,頗讀詩書,爭奈家貧如洗。如今天下多事,母親恐小生安逸,不堪任事,着小生朝運百甓於齋外,暮運百甓於齋內,慣習勤苦,奪取功名。今有太學中一老先生,來此經久,小生欲要相請,爭奈無錢。今寫了一個錢字、一個信宇,當在夫人這裡,怎生當與小生五貫長錢使用。小生若兌付的錢來,可來贖取這兩個字。(夫人云)量這個信字,打甚麼不緊?(陶侃雲)夫人,這個信字不輕,俺這信行為準。秀才每既為孔子門徒,豈敢失信於人。可不道人無信不立!(夫人云)我見這個秀才,發言吐語,議論四出,久後必然崢嶸顯達。秀才,你既有事,將五貫錢去。(陶侃雲)多謝夫人不阻!(夫人云)秀才且休回家去。下次
xiǎo de měi jiāng jiǔ lái! xiù cái mǎn yǐn yī bēi. táo yún mǔ qīn yán jiào, bìng bù gǎn chī jiǔ. fū rén yún xiù cái, zhè jiǔ shì lǎo shēn fú tāng yào de jiǔ, xiù cái lüè yǐn sān bēi. ruò dào jiā nǐ mǔ qīn wèn nǐ shí, biàn dào wǒ zhe nǐ chī jiǔ lái, nǐ mǔ qīn yě bù guài nǐ. táo yún jì shì zhè děng, xiǎo shēng nì bù guò fū rén miàn pí, zhǐ de miǎn yǐn sān bēi. zuò yǐn kē, yún fū rén, xiǎo shēng de le jiǔ yě. fū rén xiū guài, xiǎo shēng jiāng zhe zhè wǔ guàn qián, huán jiā zhōng qù yě. xià fū rén yún xiù cái qù le yě. wǒ qià cái qù le táo xiù cái xiàng mào, suī zé shí jiān shòu jiǒng, jiǔ hòu bì rán fā jī. wǒ yǒu xīn dài jiāng nǚ hái ér xǔ yǔ zhè shēng wèi qī, zhēng nài bù rèn de tā nà mǔ qīn. wǒ qiě jì zài xīn huái, dài hòu tú zhī. jīn rì wú shì, qiě huí hòu táng qù yě. xià zhēng dàn bàn táo mǔ shàng, yún lǎo shēn dān yáng xiàn rén shì. zì shēn xìng zhàn, fū zhǔ xìng táo, míng dān, zǎo nián wáng guò. suǒ shēng yī zi, huàn míng táo kǎn, xué chéng mǎn fù wén zhāng, zhēng nài fēng yún wèi suì. jīn rì wǎng tài xué zhōng jiǎng shū qù le. ān pái xià chá fàn, hái ér zhè zǎo wǎn gǎn dài lái yě. chàng.
小的每將酒來!秀才滿飲一杯。(陶雲)母親嚴教,並不敢吃酒。(夫人云)秀才,這酒是老身服湯藥的酒,秀才略飲三杯。若到家你母親問你時,便道我着你吃酒來,你母親也不怪你。(陶雲)既是這等,小生逆不過夫人麵皮,只得勉飲三杯。(做飲科,雲)夫人,小生得了酒也。夫人休怪,小生將着這五貫錢,還家中去也。(下)(夫人云)秀才去了也。我恰才覷了陶秀才相貌,雖則時間受窘,久後必然發跡。我有心待將女孩兒許與這生為妻,爭奈不認的他那母親。我且記在心懷,待後圖之。今日無事,且回後堂去也。(下)(正旦扮陶母上,雲)老身丹陽縣人氏。自身姓湛,夫主姓陶,名丹,早年亡過。所生一子,喚名陶侃,學成滿腹文章,爭奈風雲未遂。今日往太學中講書去了。安排下茶飯,孩兒這早晚敢待來也。(唱)。
xiān lǚ diǎn jiàng chún fū zhǔ guī tiān, lǎo shēn fā yuàn. jiāng tún quǎn, yán jiào le shí nián, xià kǔ zhì xí jīng diǎn.
【仙呂】【點絳唇】夫主歸天,老身發願。將豚犬,嚴教了十年,下苦志習經典。
hùn jiāng lóng wǒ jiāng xiē yī fú tóu miàn, dōu zuò le wén fáng sì bǎo shù xiū qián. tā xué de fù kè chéng bā yùn, shī yín jiù quán piān. shí zǎi hán chuāng huáng juǎn kè, bó yī zhǐ jiǔ zhòng tiān shàng zǐ ní xuān. yún niàn lǎo shēn zhì jiā jiào zǐ, wǒ hái ér shì fèng xuān qīn. zhe tā shòu bàn shēng xīn kǔ, zhǐ wàng dài yī jǔ chéng míng. wǒ yú rén fèng lián bǔ zhàn, xǐ yī guā shang. chàng nà gè bù shuō ér wén zhāng kuī shā le niáng zhēn xiàn, xué chéng le shī yún zǐ yuè, jiǔ yǐ hòu zhōng xiào shuāng quán.
【混江龍】我將些衣服頭面,都做了文房四寶束修錢。他學的賦課成八韻,詩吟就全篇。十載寒窗黃卷客,博一紙九重天上紫泥宣。(雲)念老身治家教子,我孩兒事奉萱親。着他受半生辛苦,指望待一舉成名。我與人縫聯補綻,洗衣刮裳。(唱)那個不說兒文章虧殺了娘針線,學成了詩云子曰,久以後忠孝雙全。
yún ān pái xià chá fàn, táo kǎn zhè zǎo wǎn gǎn dài lái yě. táo kǎn dài jiǔ shàng, yún xiǎo shēng táo kǎn, qià cái zài hán fū rén jiā, dāng le zhè wǔ guàn cháng qián chī le sān bēi ér jiǔ, miàn pí hóng le, zé pà mǔ qīn wèn. lái dào jiā zhōng, wǒ bù yán yǔ, zì guò qù. mǔ qīn, nín hái ér xià xué lái le yě. dàn yún nǐ mò bù chī jiǔ lái? táo yún nǐ ér bù céng chī jiǔ. dàn yún nǐ wèi xué dú shū, xiān xué chī jiǔ. nǐ chī jiǔ gǎn hái zǎo lī me? chàng
(雲)安排下茶飯,陶侃這早晚敢待來也。(陶侃帶酒上,雲)小生陶侃,恰才在韓夫人家,當了這五貫長錢;吃了三杯兒酒,麵皮紅了,則怕母親問。來到家中,我不言語,自過去。母親,您孩兒下學來了也。(旦雲)你莫不吃酒來?(陶雲)你兒不曾吃酒。(旦雲)你未學讀書,先學吃酒。你吃酒敢還早哩麼?(唱)
yóu hú lú nǐ bù kěn cì gǔ xuán tóu zuò zhuàng yuán, quán bǎng shàng jiàng míng xìng xiǎn, nǐ zé dài cháng ān shì shàng jiǔ jiā mián. zé tā zhè kuāng héng qiáng jǐn kào zhe biān xiū yuàn, zé tā nà dù kāng zhái gé bì shì bēi tián yuàn. nǐ xué zhòng xuān kōng yǐ lóu, shì zǔ shēng zēng zhe biān. nǐ zé dài zuì xiāng zhōng zǎo chēng le píng shēng yuàn, cháng liú zhe yī tǐ zài tóu biān.
【油葫蘆】你不肯刺骨懸頭作狀元,全榜上將名姓顯,你則待長安市上酒家眠。則他這匡衡牆緊靠着編修院,則他那杜康宅隔壁是悲田院。你學仲宣空倚樓,似祖生憎着鞭。你則待醉鄉中早稱了平生願,常留着一體在頭邊。
tiān xià lè āi, ér yě, nǐ jǐ shí néng gōu liǎng xíng zhū yī liè mǎ qián? yún hái ér, nǐ xū zhī dào de: chàng zé ǎn zhè jiā yuán, kě yě wú shén qián, zé pà diǎn bù liǎo mài bù liǎo zán jīn gǔ yuán. nǐ zé dài zuì huá yán xué wǔ hóu, wàng zhú lín fǎng qī xián, jǐ céng jiàn líng yān gé shàng huà zuì xiān? yún hái ér, xiǎng nǐ zhè bān gōng shū ā, nǐ niáng nà lǐ dé nà qián wù lái? táo yún hái ér zhī dào, zé shì duō kuī le mǔ qīn!
【天下樂】哎,兒也,你幾時能勾兩行朱衣列馬前?(雲)孩兒,你須知道的:(唱)則俺這家緣,可也無甚錢,則怕典不了賣不了咱金谷園。你則待醉華筵學五侯,望竹林訪七賢,幾曾見凌煙閣上畫醉仙?(雲)孩兒,想你這般攻書呵,你娘那裡得那錢物來?(陶雲)孩兒知道,則是多虧了母親!
né zhā lìng zé tā zhè jīn nián, fēi tóng shì wǎng nián. qià hái le zhǐ qián, yòu shǎo qiàn xià bǐ qián. cháng zhe wǒ zuǒ jiān, nà zài zhè yòu jiān. yú rén jiā zuò shēng huó dǎ xiē bèn huó, xián tíng zhǐ zhuāng zhái juàn, duān dì shǐ suì wǒ zhè yì mǎ xīn yuán.
【哪吒令】則他這今年,非同似往年。恰還了紙錢,又少欠下筆錢。常着我左肩,那在這右肩。與人家做生活打些坌活,閒停止妝宅眷,端的使碎我這意馬心猿。
què tà zhī nǐ zé dài yào fù jiā yán, dào jīn chuán zán rú jīn shǎo mǐ wú chái, chì shǒu kōng quán. nǐ bù xué hàn jiǎ yì xiàn cháng cè wàn yán, nǐ zé dài xué liú líng bān làn zuì shí nián.
【鵲踏枝】你則待要赴佳筵,倒金船;咱如今少米無柴,赤手空拳。你不學漢賈誼獻長策萬言,你則待學劉伶般爛醉十年。
táo yún nín hái ér bú huì yǐn jiǔ. dàn chàng
(陶雲)您孩兒不會飲酒。(旦唱)
jì shēng cǎo nǐ zé dài fú tóu jiǔ xún bàn wǎn, yè rén shī zèng jǐ piān. qǐng zhe nǐ bù lí suí zhe tā zhuǎn, féng zhe nǐ de chàng ruò yíng zhe tā shàn, hòu lái biàn shuō zhe nǐ de tǐ miàn nán xiāo qiǎn. zé nǐ zhè tuō gǒu pí chán dìng zhè xiè jiā lóu, jǐ shí dé bù yī rén zǒu shàng huáng jīn diàn!
【寄生草】你則待扶頭酒尋半碗,謁人詩贈幾篇。請着你不離隨着他轉,逢着你的唱偌迎着他善,後來便說着你的體面難消遣。則你這拖狗皮纏定這謝家樓,幾時得布衣人走上黃金殿!
yún táo kǎn, nǐ shí shuō zài nà li yǐn jiǔ lái? táo guì yún bù mán mǔ qīn shuō! hái ér zài hán fū rén jiā yǐn jiǔ lái. dàn yún nǐ wéi shèn me dào hán fū rén jiā? táo yún mǔ qīn bù zhī, róng nín hái ér màn màn shuō yī biàn. jìn rì tài xué zhōng lái le yí gè lǎo xiān shēng, xìng fàn míng kuí. bié gè shū shēng dōu xiāng qǐng le, zé yǒu nín hái ér bù céng qǐng. zhēng nài jiā hán wú yǒu qián chāo, nín hái ér xiě le yí gè xìn zì yí gè qián zì, zài hán fū rén jiā dàng le wǔ guàn cháng qián. fū rén dào ruò dà yí gè jiě diǎn kù, zěn jiào nǐ kōng kǒu chū mén. tā fú tāng yào de jiǔ, zhe nǐ hái ér chī le sān zhōng. nín hái ér bù kěn chī lái, fū rén shuō dào:" nǐ mǔ qīn guài nǐ, jiù shuō wǒ jiào nǐ chī lái." jīn mǔ qīn zhì nù, wǒ bù yuàn bié rén, zhǐ yuàn hán fū rén! dàn yún xiǎo hái ér jiā nǐ chī le tā jiǔ, yòu dāng xià yī ge xìn zì, dào hái yuàn tā. táo kǎn, nǐ xiě yí gè xìn zì yí gè qián zì lái wǒ kàn. táo yún lǐ huì de. zuò xiě kē, yún xiě jiù le yě. mǔ qīn, zhè gè shì qián zì xìn zì. dàn yún táo kǎn, zhè liǎng gè zì, nà yí gè hǎo? táo yún mǔ qīn bù wèn, nǐ hái ér yě bù gǎn shuō. hái shì qián zì hǎo. dàn ér zěn shēng zhè qián zì hǎo? táo yún mǔ qīn, biàn hǎo dào qián zì shì rén zhī dǎn, cái shì fù zhī miáo. rú hé yǒu qián de chū zé rén jìng, zuò zé rén ràng, kǒu shí xiāng měi zhī shí, shēn chuān jǐn xiù zhī yī wú qián de kǒu shí lì shí, shēn chuān pò yī. yǒu chāo fāng néng chéng shì yè, wú qián yǎn xià shòu bēn bō. zhè gè xìn zì, dǎ shèn me bù jǐn? dàn yún nǐ nà lǐ zhī dào? wǒ shuō yǔ nǐ. chàng
(雲)陶侃,你實說在那裡飲酒來?(陶跪雲)不瞞母親說!孩兒在韓夫人家飲酒來。(旦雲)你為甚麼到韓夫人家?(陶雲)母親不知,容您孩兒慢慢說一遍。近日太學中來了一個老先生,姓范名逵。別個書生都相請了,則有您孩兒不曾請。爭奈家寒無有錢鈔,您孩兒寫了一個信字、一個錢字,在韓夫人家當了五貫長錢。夫人道偌大一個解典庫,怎教你空口出門。他服湯藥的酒,着你孩兒吃了三鍾。您孩兒不肯吃來,夫人說道:"你母親怪你,就說我教你吃來。"今母親致怒,我不怨別人,只怨韓夫人!(旦雲)小孩兒家.你吃了他酒,又當下一個信字,到還怨他。陶侃,你寫一個信字、一個錢字來我看。(陶雲)理會的。(做寫科,雲)寫就了也。母親,這個是錢字、信字。(旦雲)陶侃,這兩個字,那一個好?(陶雲)母親不問,你孩兒也不敢說。還是錢字好。(旦兒)怎生這錢字好?(陶雲)母親,便好道錢字是人之膽,財是富之苗。如何有錢的出則人敬,坐則人讓,口食香美之食,身穿錦繡之衣;無錢的口食糲食,身穿破衣。有鈔方能成事業,無錢眼下受奔波。這個信字,打甚麼不緊?(旦雲)你那裡知道?我說與你。(唱)
jīn zhǎn ér qián zì shì dà jīn bàng jiān, xìn zì shì lì rén biān yán. xìn jìn yú yì qián zhāo yuàn, zhè yí gè yǒu qián kě gèng yǒu xìn, liǎng jiàn shì gǔ lái chuán. zhè yí gè yǒu qián de shí chóng bān fù. zhè yí gè yǒu xìn de fàn dān xián. nǐ cháng cún zhe lì shēn fū zǐ xìn, yún tái le zhě! chàng xiū liàn zhè zhuǎn dù dèng tōng qián!
【金盞兒】錢字是大金傍戔,信字是立人邊言。信近於義錢招怨,這一個有錢可更有信,兩件事古來傳。這一個有錢的石崇般富。這一個有信的范丹賢。你常存着立身夫子信,(雲)抬了者!(唱)休戀這轉肚鄧通錢!
yún táo kǎn, nǐ yòu yǐn jiǔ, yòu shī xìn, guò lái tǎng zhe, xū dāng tòng zé! táo yún mǔ qīn dǎ de shì! zhè yī chǎng dōu shì hán fū rén. dàn chàng
(雲)陶侃,你又飲酒,又失信,過來躺着,須當痛責!(陶雲)母親打的是!這一場都是韓夫人。(旦唱)
zuì fú guī nǐ kě biàn xiū bǎ tā rén yuàn, nǐ kě biàn bù tīng nǐ zhè mǔ qīn yán? táo yún mǔ qīn shǎn le shǒu yě! dàn chàng táo kǎn, nǐ duō dà nián jì yě? táo yún mǔ qīn, hái ér èr shí suì le. dàn yún nǐ rú jīn èr shí suì yě bù suǒ kě biàn xū shòu le yī suì zhě bō, nǐ kě yě yāng jí le wǒ shí jiǔ nián. yún bù dǎ zhè sī guàn le tā. táo kǎn, nǐ zài gǎn chī jiǔ me? táo yún nǐ hái ér zài bù gǎn le yě! dàn chàng wǒ zhè lǐ zì jiě tàn wú rén jiāng wǒ lái quàn, wǒ zhè lǐ yù dài yào dǎ yě suǒ hǎo zhe wǒ xīn ér lǐ kě lián. yún táo kǎn qǐ lái! wǒ bù dǎ nǐ, ráo le nǐ zhě. táo yún wǒ xiè le mǔ qīn, wéi shèn me bù dǎ nǐ hái ér? dàn yún nǐ wèn wǒ wéi shèn me bù dǎ nǐ, chàng wǒ kàn zhe wèi jí dì de shū shēng miàn.
【醉扶歸】你可便休把他人怨,你可便不聽你這母親言?(陶雲)母親閃了手也!(旦唱)陶侃,你多大年紀也?(陶雲)母親,孩兒二十歲了。(旦雲)你如今二十歲也不索可便虛受了一歲者波,你可也央及了我十九年。(雲)不打這廝慣了他。陶侃,你再敢吃酒麼?(陶雲)你孩兒再不敢了也!(旦唱)我這裡自解嘆無人將我來勸,我這裡欲待要打也索好着我心兒里可憐。(雲)陶侃起來!我不打你,饒了你者。(陶雲)我謝了母親,為甚麼不打你孩兒?(旦雲)你問我為甚麼不打你,(唱)我看着未及第的書生面。
táo yún xiè le mǔ qīn! dàn yún cóng jīn hòu jiàn jiǔ yì diǎn yě bú yào chī. nǐ nà wǔ guàn cháng qián, shǐ le wèi zēng? táo yún hái bù céng shǐ dòng. dàn yún yǔ tā yí gè yuè lì xī, yǔ wǒ shú jiāng nà gè xìn zì lái. wǒ yǔ nǐ dài kè. táo yún mǔ qīn suǒ shì yòng xīn yě! dàn chàng
(陶雲)謝了母親!(旦雲)從今後見酒一點也不要吃。你那五貫長錢,使了未曾?(陶雲)還不曾使動。(旦雲)與他一個月利息,與我贖將那個信字來。我與你待客。(陶雲)母親索是用心也!(旦唱)
zhuàn shā bù wéi yī zhǐ ào shū chí, èr pà nǐ jiāo péng yuàn, zé wǒ zhè lǎo yì zhuàng pín ér yì jiān. wǒ gān fēn jī hán shǒu zì rán, yún nà lěng shí jié áo de jiù yán yī, chàng zhè jī shí jié shì wǒ rěn guò de xīn xián. āi, ér yě, nǐ céng kàn zhè lǔ lùn piān? táo yún hái ér yě céng dú lái, bù zhī shì nà yī piān? dàn yún" qí jǐng gōng yǒu mǎ qiān sì". chàng" mín wú dé ér chēng yān". dōu shì xiē yǒu dé xíng yán yuān mǐn zi qiān. nǐ yǔ wǒ shū dú nà wàn juǎn, chóu shèn me hù fēng bā xiàn! yún zán yào fā jī ā, yě zhì róng yì. chàng nǐ zài shàng nà liù jīng zhōng kǔ zhì èr sān nián. dàn xià táo yún mǔ qīn yán yǔ, bù gǎn bù yī. jiāng zhe zhè wǔ guàn qián, qù nà hán fū rén jiā, shú nà xìn zì, zǒu yī zāo qù. xià
【賺煞】不為一紙傲書遲,二怕你交朋怨,則我這老益壯貧而益堅。我甘分饑寒守自然,(雲)那冷時節熬的舊顏欹,(唱)這飢時節是我忍過的心閒。哎,兒也,你曾看這《魯論篇》?(陶雲)孩兒也曾讀來,不知是那一篇?(旦雲)"齊景公有馬千駟"。(唱)"民無德而稱焉"。都是些有德行顏淵、閔子騫。你與我書讀那萬卷,愁甚麼戶封八縣!(雲)咱要發跡呵,也至容易。(唱)你再上那六經中苦志二三年。(旦下)(陶雲)母親言語,不敢不依。將着這五貫錢,去那韓夫人家,贖那信字,走一遭去。(下)
dì èr zhé
第二折
hán fū rén tóng xiǎo gē shàng fū rén yún qiè shēn hán fū rén. zì cóng táo kǎn dāng xià zhè gè xìn zì, ná qián dào jiā zhōng, bèi tā mǔ qīn tòng jué le yī chǎng. jīn rì zǎo jiān. táo kǎn jiāng xìn zì shú jiāng qù le. lǎo shēn kàn zhòng nà xiù cái, yǒu xīn dài zhāo tā zuò nǚ xù, zhēng nài bù céng jiàn tā mǔ qīn. jīn rì wú shì, qiě zài jiě diǎn kù zhōng zuò zhe, kàn yǒu shèn me rén lái. zhēng dàn bàn táo mǔ shàng, yún lǎo shēn táo kǎn de mǔ qīn biàn shì, wèi jiā pín wú qián dài kè, jiāng zì jǐ dǐng xīn lǐ tou fā jiǎn le liǎng jiǎn, zēng zuò yī liǔ ér tóu fà, shàng cháng jiē shì shàng. mài xiē qián wù, guǎn dài fàn xué shì. wǒ yī huì jiā xiǎng lái, zǐ mǔ gū qióng, cháng dān jī dòng, jǐ shí shì ǎn nà fā jī de rì zi yě ā? chàng
(韓夫人同小哥上)(夫人云)妾身韓夫人。自從陶侃當下這個信字,拿錢到家中,被他母親痛決了一場。今日早間。陶侃將信字贖將去了。老身看中那秀才,有心待招他做女婿,爭奈不曾見他母親。今日無事,且在解典庫中坐着,看有甚麼人來。(正旦扮陶母上,雲)老身陶侃的母親便是,為家貧無錢待客,將自己頂心裡頭髮剪了兩剪,繒做一綹兒頭髮,上長街市上。賣些錢物,管待范學士。我一會家想來,子母孤窮,常耽飢凍,幾時是俺那發跡的日子也呵?(唱)
zhèng gōng duān zhèng hǎo gān shǒu fèn bàn shēng pín, zé wèi wǒ yǒu mèng mǔ sān qiān zhì, wǒ dāng le èr shí nián wú yǐ kào de jiā sī. wǒ jǐ céng mǎi mài lín jiē shì? wǒ rú jīn gù bù de rén qīng shì.
【正宮】【端正好】甘守分半生貧,則為我有孟母三遷志,我當了二十年無倚靠的家私。我幾曾買賣臨街市?我如今顧不的人輕視。
gǔn xiù qiú wǒ zhè lǐ zì sān sī: ǎn nà ér zuò bàn de, dōu shì xiē shàn rén jūn zǐ. kǒng zǐ yún yǔ péng yǒu qiē qiē zǒng zǒng. yǒu péng zì yuǎn fāng zhì rú cǐ, pà bù wǒ zhòng guǎn dài lǐ dāng rú shì, zé wèi zhè yī dùn fàn jiǎn le yī lǚ qīng sī. zuò ér de gōng shū shí zài kě biàn xué chéng rú yè, zuò niáng de qǐng kè sān fān gǎn jiǎn zuò jiè shī, wǒ gān fēn wú cí.
【滾繡球】我這裡自三思:俺那兒做伴的,都是些善人君子。孔子云與朋友切切傯傯。有朋自遠方至如此,怕不我重管待理當如是,則為這一頓飯剪了一縷青絲。做兒的攻書十載可便學成儒業,做娘的請客三番敢剪做戒師,我甘分無辭。
hán fū rén yún wù nà jiē shàng yī ge pó pó, shǒu lǐ ná zhe yī liǔ ér tóu fà, bù zhī shì mài de? bù zhī shì mǎi de? xià cì xiǎo de měi, yǔ wǒ huàn jiāng guò lái! xiǎo èr gē yún wù nà pó pó, zhè tóu fà shì mài de? shì mǎi de? dàn yún shì mài de. xiǎo èr gē yún jiě diǎn kù zhōng yǒu ǎn fū rén yào mǎi nǐ de lī. zuò jiàn kē hán fū rén yún wù nà pó pó, zhè tóu fà shì mài shì mǎi de? dàn yún shì mài de. hán fū rén yún shì huó fā me? dàn yún shì huó fā. hán fū rén yún yào duō shǎo qián? dàn yún bù tiān bù jiǎn, zé yào wǔ guàn qián. hán fū rén yún gǎn duō le xiē ér me? dàn yún wǒ zé yào wǔ guàn qián. hán fū rén yún qīng zǎo chén wǒ bù fā zhè chāo chū qù. nǐ zhuǎn yī zhuàn lái qǔ. dàn yún nǐ bù mǎi, wǒ bié chù mài qù. hán fū rén yún nǐ zhǐ zhè bān yòng de qián jǐn? dàn chàng
(韓夫人云)兀那街上一個婆婆,手裡拿着一綹兒頭髮,不知是賣的?不知是買的?下次小的每,與我喚將過來!(小二哥雲)兀那婆婆,這頭髮是賣的?是買的?(旦雲)是賣的。(小二哥雲)解典庫中有俺夫人要買你的哩。(做見科)(韓夫人云)兀那婆婆,這頭髮是賣是買的?(旦雲)是賣的。(韓夫人云)是活發麼?(旦雲)是活發。(韓夫人云)要多少錢?(旦雲)不添不減,則要五貫錢。(韓夫人云)敢多了些兒麼?(旦雲)我則要五貫錢。(韓夫人云)清早晨我不發這鈔出去。你轉一轉來取。(旦雲)你不買,我別處賣去。(韓夫人云)你只這般用的錢緊?(旦唱)
tǎng xiù cái wǒ jiā lǐ qǐng xià kè fēi tóng zào cì, děng zhe qián jiā xiǎo shǐ, shuí jiā zì jǐ fā yú rén zuò tóu fà ér? hán fū rén yún nèn de ā, wǒ bù mǎi. dàn yún nǐ bù mǎi bà. chàng cháng cún de qīng sī zài, xū yǒu biàn qián shí, tā bǐ bù de qiū hòu de shàn ér!
【倘秀才】我家裡請下客非同造次,等着錢家小使,誰家自己發與人做頭髮兒?(韓夫人云)恁的呵,我不買。(旦雲)你不買罷。(唱)常存的青絲在,須有變錢時,他比不的秋後的扇兒!
hán fū rén bèi yún zhè pó zǐ shēng yīn mú yàng, yǔ táo kǎn xiù cái yì bān, mò bú shì tā mǔ qīn? shì bú shì wǒ wèn tā yī shēng. yún pó pó, nǐ mò bú shì táo kǎn de mǔ qīn me? dàn yún rán yě. nà bì gǎn shì hán fū rén me? hán fū rén yún rán yě. xiāng jiàn bài kē hán fū rén yún pó pó, qǐng jiā lǐ lái! wǒ wèn nǐ zán: nǐ hái ér ná de gè xìn zì lái, wǒ dāng yǔ tā wǔ guàn cháng qián, nǐ zěn shēng jiāng tā tòng jué le yī chǎng? nǐ chà le yě! liàng gè xìn zì dǎ shèn me bù jǐn? yì diǎn mò, bàn zhāng zhǐ, yòu bù zhōng chī, yòu bù zhōng shǐ, zuò shèn me dǎ tā? dàn chàng
(韓夫人背雲)這婆子聲音模樣,與陶侃秀才一般,莫不是他母親?是不是我問他一聲。(雲)婆婆,你莫不是陶侃的母親麼?(旦雲)然也。那壁敢是韓夫人麼?(韓夫人云)然也。(相見拜科)(韓夫人云)婆婆,請家裡來!我問你咱:你孩兒拿的個信字來,我當與他五貫長錢,你怎生將他痛決了一場?你差了也!量個信字打甚麼不緊?一點墨,半張紙,又不中吃,又不中使,做甚麼打他?(旦唱)
gǔn xiù qiú nǐ dào shì yì diǎn mò bàn zhāng zhǐ, bù zhōng chī bù zhōng shǐ, yún ǎn diǎn le xìn zì, guǎn dài xiù cái. chàng yòu zé dào ǎn yǎo wén jiáo zì. hán fū rén yún liàng zhè gè xìn zì, dǎ shèn me bù jǐn? dàn chàng dōu shì nà shí shù huà ér yǒu zhè xìn zì. wèi chén de zuò gè zhòng chén, wèi zi de zuò gè zhēng zi, wèi lì de qíng qǔ gè sù shēn xíng zhǐ, jiè rén qián cái zhǔ měi xiū xiǎng dào tuī cí. yún jiě jie, zán zhè fù dào rén jiā, yǒu zhè gè xìn zì ā, chàng zé bèi zhè qīn nán ér jìng zhòng zuò xián dá fù, yún nán zǐ hàn yǒu zhè gè xìn zì ā, chàng jiāo péng yǒu jiē hū xìn yǒu zhī, nǐ kě xiū kàn qù yīn ér! hán fū rén yún pó pó, wǒ yǒu xīn kàn shàng nǐ nà xiù cái, kěn yǔ wǒ zuò gè nǚ xù, wǒ péi lián fáng duàn sòng, wǒ nǚ hái ér yǔ tā wèi qī. nǐ yì xià rú hé? dàn yún wǒ zhè lǐ mài tóu fà lái? shuō qīn lái? xià cì shǐ bù de gè méi rén shuō bù de! hán fū rén yún wǒ xǔ zhè qīn shì zǎo lī. dàn chàng
【滾繡球】你道是一點墨半張紙,不中吃不中使,(雲)俺典了信字,管待秀才。(唱)又則道俺咬文嚼字。(韓夫人云)量這個信字,打甚麼不緊?(旦唱)都是那十數畫兒有這信字。為臣的作個重臣,為子的作個諍子,為吏的情取個素身行止,借人錢財主每休想道推辭。(雲)姐姐,咱這婦道人家,有這個信字呵,(唱)則被這親男兒敬重做賢達婦,(雲)男子漢有這個信字呵,(唱)交朋友皆呼信有之,你可休看覷因而!(韓夫人云)婆婆,我有心看上你那秀才,肯與我做個女婿,我陪奩房斷送,我女孩兒與他為妻。你意下如何?(旦雲)我這裡賣頭髮來?說親來?下次使不的個媒人說不的!(韓夫人云)我許這親事早哩。(旦唱)
tǎng xiù cái ǎn hái ér" shàn yú rén jiāo jiǔ ér jìng zhī". yún jiě jie, nǐ dài yào tí qīn ā, chàng nǐ kě biàn" jiàn xián sī qí"" mò ér zhì zhī". nǐ fēn míng shì bān diào rén jiā xiǎo yàng ér. ǎn hái ér cháng cún zhe dú shū zhì, zěn kěn jiào bù jì xià lóu shī? jiàn ǎn nà dú shū de xiǎo sī. hán fū rén yún nǐ jīn rì xíng xǔ le zhè qīn zhě! dàn yún fū rén qiě děng zhe. hán fū rén yún děng zhe shèn me? dàn chàng
【倘秀才】俺孩兒"善與人交久而敬之"。(雲)姐姐,你待要題親呵,(唱)你可便"見賢思齊""默而識之"。你分明是般調人家小樣兒。俺孩兒常存着讀書志,怎肯教不記下樓詩?見俺那讀書的小廝。(韓夫人云)你今日行許了這親者!(旦雲)夫人且等着。(韓夫人云)等着甚麼?(旦唱)
dāi gū duǒ ǎn nà hái ér yáo shòu zhe yù táng jīn mǎ sān xué shì, nǐ biàn dòu de ǎn nà dòng liáng cái jié wài shēng zhī. hán fū rén yún xiǎo xiù cái zhǐ nèn pà nǐ. dàn chàng nǐ dào shì ér pà niáng yán, yún zhe jiě jie dào yě, chàng dà gǔ lǐ zǐ xiào fù cí. bù zhēng zhe xiù cái měi wú zhōng xìn, biàn shǐ měi yù shēng xiá cī. nǐ dài yào guī zhōng yǎng yàn mèi, jiě jie yě wǒ zé lǐ huì de bàng tóu chū xiào zǐ.
【呆骨朵】俺那孩兒遙受着玉堂金馬三學士,你便斗的俺那棟樑材節外生枝。(韓夫人云)小秀才只恁怕你。(旦唱)你道是兒怕娘嚴,(雲)着姐姐道也,(唱)大古里子孝父慈。不爭着秀才每無忠信,便使美玉生瑕疵。你待要閨中養艷妹,姐姐也我則理會的棒頭出孝子。
hán fū rén yún wǒ shì gè jù fù de cái zhǔ. dào péi lián fáng, jiāng wǒ gè miáo bù chéng huà bù jiù de nǚ hái ér, yǔ nǐ ér zi zuò xí fù, nǐ dào bù kěn! dàn yún jiě jie, xiū zhè bān shuō. chàng
(韓夫人云)我是個巨富的財主。倒陪奩房,將我個描不成畫不就的女孩兒,與你兒子做媳婦,你倒不肯!(旦雲)姐姐,休這般說。(唱)
tuō bù shān nǐ kě biàn xiū mài nòng huā duǒ ér bān jiāo zī, xiū yǐ zhàng nǐ tóng dòu ér jiā sī. hǎo qián chéng wàn zhōng zěn xuǎn? nǐ dài tí qīn shì yī jiā wú èr.
【脫布衫】你可便休賣弄花朵兒般嬌姿,休倚仗你銅斗兒家私。好前程萬中怎選?你待題親事一家無二。
zuì tài píng nǐ dài shí xīn ér wài shì, yě suǒ zhuǎn yì ér xún sī. yún yào chéng qīn zǎo lī. chàng zhí děng de ǎn hái ér jīn bǎng guà míng shí, nà qí jiān xīn hūn yàn ěr. ǎn hái ér shǒu hán chuāng suì le shí nián zhì, zhàn qún rú yī sǎo sān qiān zì, shàng tiān tī fù jiù wǔ yán shī, nèn shí fēng qī yìn zǐ. hán fū rén yún nǐ xǔ le wǒ zhè qīn shì zhě. dàn yún nǐ hái wǒ tóu fà qián lái. hán fū rén yún shuí tōu le nǐ de yě? dàn yún shèng rén dào xiān gōng míng ér hòu qī shì. děng ǎn hái ér dé le guān ā, nà qí jiān chéng zhè qīn shì, wèi wèi chí lī! chàng
【醉太平】你待實心兒外侍,也索轉意兒尋思。(雲)要成親早哩。(唱)直等的俺孩兒金榜掛名時,那其間新婚燕爾。俺孩兒守寒窗遂了十年志,戰群儒一掃三千字,上天梯賦就五言詩,恁時封妻蔭子。(韓夫人云)你許了我這親事者。(旦雲)你還我頭髮錢來。(韓夫人云)誰偷了你的也?(旦雲)聖人道先功名而後妻室。等俺孩兒得了官呵,那其間成這親事,未為遲哩!(唱)
wěi shēng děng ǎn hái ér ruò shòu le qiān zhōng lù sān pǐn zhí, chéng jiù le gāo táng dà shà yīng jié zǐ. nǐ ér nà shí jié wǔ huā gào sì mǎ chē, zuò yí gè dà yuàn shēn zhái xí fù ér. gèng yǒu xiāng lín bù qīng shì, chē mǎ yíng mén bù zào cì, bǎi wèi zhēn xiū jiǎn kǒu ér, hē bì hū nú huàn tào r, fù guì róng huá yǒu rén shǐ, ér nǚ tuán yuán zuò le qīn shì. nèn shí jié yǒng yuǎn yīn qīn, fāng xiǎn de wǒ shèn zhōng shǐ. xià
【尾聲】等俺孩兒若受了千鍾祿三品職,成就了高堂大廈英傑子。你兒那時節五花誥駟馬車,做一個大院深宅媳婦兒。更有鄉鄰不輕視,車馬迎門不造次,百味珍羞揀口兒,喝婢呼奴換套兒,富貴榮華有人使,兒女團圓做了親事。恁時節永遠姻親,方顯的我慎終始。(下)
hán fū rén yún hǎo gè gǔ xin chǎng de pó pó! jīn rì jiàn tā yī miàn, guǒ rán dé zhì jiā zhī dào. wǒ jiāng nǚ ér yǔ zhè děng pó pó, bù qiáng sì xǔ yǔ bié rén. děng xiù cái yīng guò jǔ shí, wù yào chéng cǐ qīn shì. wǒ bù zhēng jū shù zhe bì yuè xiū huā nǚ, nà qí jiān fēn fù yǔ nǐ gè yín ān bái miàn láng. jīn rì wú shì, qiě huí hòu táng zhōng qù lái. xià
(韓夫人云)好個古忄敞的婆婆!今日見他一面,果然得治家之道。我將女兒與這等婆婆,不強似許與別人。等秀才應過舉時,務要成此親事。我不爭拘束着閉月羞花女,那其間分付與你個銀鞍白面郎。今日無事,且回後堂中去來。(下)
dì sān zhé
第三折
táo kǎn shàng, yún xiǎo shēng táo kǎn, duō kuī mǔ qīn zhǐ tou shàng tǎo le xiē zhēn xiàn qián, jīn rì zhe wǒ qǐng fàn lǎo xiān shēng. yǐ zhe rén qǐng qù le, zhè zǎo wǎn zěn shēng bú jiàn lái? mò bàn fàn xiān shēng shàng, yún mǎn fù wén zhāng qī bù cái, qǐ luó shān xiù fú xiāng āi. jīn shēng zuò xiǎng qīng píng fú, bú shì dú shū nà lǐ lái? xiǎo guān fàn kuí shì yě. wǔ nán lù cǎi fǎng xián liáng, lái dào cǐ dān yáng xiàn tài xué zhōng, gè yuè qī chéng, xiù cái cóng zhōng yǒu yī rén xìng táo míng kǎn, zì shì xíng, dí qīn de zǐ mǔ èr rén. cǐ rén yī mǔ zhǐ jiào, kǔ zhì gōng shū. wǒ guān táo kǎn yǒu jīng jì dà cái. wǒ yǒu xīn dài bǎo jǔ cǐ rén, ruò dào jīng shī jiàn le shèng rén, bì rán zhòng yòng. jīn rì tā jiā zhōng qǐng xiǎo guān yǐn jiǔ. tā zé zhī dào wǒ shì gè xué shì, bù zhī xiǎo guān suǒ gàn shì wù. rú jīn jiàn le tā mǔ zǐ, wǒ zì yǒu gè zhǔ yì. shuō huà zhōng jiān wèn rén lái, zhè gè mén ér, biàn shì tā jiā. shì jiào yī shēng, táo xiù cái zài jiā me? táo kǎn shàng, yún zài jiā. ya, ya, xué shì dà rén yǒu qǐng! fàn yún táo xiù cái, liàng mǒu yǒu hé dé néng, dòng láo shēng shòu. táo yún bù gǎn! qǐ dòng dà rén xiān sheng, guì jiǎo lái tà jiàn dì, qǐng zuò. dài xiǎo shēng qǐng jiā mǔ yǔ lǎo xiān shēng xiàng jiàn. mǔ qīn, fàn lǎo xiān shēng lái le yě. dàn shàng, yún táo kǎn, lǎo xiān shēng lái le yě? táo yún lái le yě! mǔ qīn xiāng jiàn zán. zuò jiàn kē dàn yún xué shì dà rén, guì jiǎo tà yú jiàn dì, péng bì shēng guāng. fàn yún jiǔ wén lǎo mǔ jiào zǐ yǒu fāng, jīn rì dēng táng zhān bài, shí nǎi xiǎo guān wàn xìng yě! dàn yún lǎo shēn bù gǎn. jiāng jiǔ lái! wǒ yǔ xué shì dì yī bēi. xíng jiǔ kē dàn yún shū shí báo wèi, dān sì hú jiāng, bù kān guǎn dài, liáo biǎo qín yì, wàng xué shì xiū xiào zán! chàng
(陶侃上,雲)小生陶侃,多虧母親指頭上討了些針線錢,今日着我請范老先生。已着人請去了,這早晚怎生不見來?(末扮范先生上,雲)滿腹文章七步才,綺羅衫袖拂香埃。今生坐享清平福,不是讀書那裡來?小官范逵是也。五南路採訪賢良,來到此丹陽縣太學中,個月期程,秀才叢中有一人姓陶名侃,字士行,嫡親的子母二人。此人依母指教,苦志攻書。我觀陶侃有經濟大才。我有心待保舉此人,若到京師見了聖人,必然重用。今日他家中請小官飲酒。他則知道我是個學士,不知小官所幹事務。如今見了他母子,我自有個主意。說話中間問人來,這個門兒,便是他家。試叫一聲,陶秀才在家麼?(陶侃上,雲)在家。呀,呀,學士大人有請!(范雲)陶秀才,量某有何德能,動勞生受。(陶雲)不敢!起動大人先生,貴腳來踏賤地,請坐。待小生請家母與老先生相見。母親,范老先生來了也。(旦上,雲)陶侃,老先生來了也?(陶雲)來了也!母親相見咱。(做見科)(旦雲)學士大人,貴腳踏於賤地,蓬蓽生光。(范雲)久聞老母教子有方,今日登堂瞻拜,實乃小官萬幸也!(旦雲)老身不敢。將酒來!我與學士遞一杯。(行酒科)(旦雲)蔬食薄味,簞食壺漿,不堪管待,聊表芹意,望學士休笑咱!(唱)
zhōng lǚ fěn dié ér zé ǎn zhè máo shè shū lí, yòu wú shén tīng táng kè wèi, zé jiàn xiē péng chuāng shàng kàng lú xí. suī rán shì fàn shū shí, bó jiǔ wèi, dà gāng lái shì ǎn zhǔ rén jiā qíng yì. xiù cái měi dàn fàn huáng jī, yǔ nǐ gè yàn zhēn xiū dà rén yàn yù.
【中呂】【粉蝶兒】則俺這茅舍疏籬,又無甚廳堂客位,則見些蓬窗上炕蘆席。雖然是飯蔬食,薄酒味,大剛來是俺主人家情意。秀才每淡飯黃齏,與你個咽珍羞大人厭飫。
zuì chūn fēng ǎn jiā lǐ zèng yǒu fàn dān chén, chú wú yuán xiàn mǐ, liàng zhèi xiē lí gēng shǔ fàn bù chéng xí, zé shì gè lǐ lǐ. dōu shì xiē dòng liáng zhī cái, fēng lín zhī ruì, miào táng zhī qì.
【醉春風】俺家裡甑有范丹塵,廚無原憲米,量這些藜羹黍飯不成席,則是個理、理。都是些棟樑之材,風麟之瑞,廟堂之器。
èr jìng chuǎng shàng, yún bāng xián zuān lǎn wèi huó jì, tuō kōng shuō huǎng zuò yíng shēng. xiǎo rén míng huàn shè lǐ jī, xiōng dì jiào zuò shì bù bǎo. ǎn liǎng gè bú huì yíng shēng mǎi mài, quán píng zuǐ mǒ ér guò qí rì yuè. rú jīn táo kǎn jiā zhōng qǐng kè chī fàn, ǎn liǎng gè nà lǐ, yǔ tā dì jiǔ bān tāng tái zhuō ér. lín le zán liǎng gè wù yào chī gè zuì, hái yào bāo xiē zhuō miàn dōng xī, dào jiā yǔ ǎn lǎo pó chī. lái dào mén shǒu, zì jiā guò qù. zuò jiàn kē, yún táo kǎn, nǐ zěn shēng bù qǐng ǎn liǎng gè? wǒ yǔ nǐ zhí hú bǎ zhǎn, lǎo mǔ xiū guài! táo yún shì zhè bān zěn le? dàn yún xué shì qǐng zuò! lǎo shēn qián hòu zhí liào qù. hái ér, nǐ dì jiǔ qù bō. táo yún mǔ qīn, wǒ zé qǐng de yī wèi, rú jīn yòu zǒu jiāng liǎng gè zhè sī lái, kě zhe shèn me yǔ tā chī? jiǔ jiāng jìn wú yě, nà de qián lái mǎi? dàn chàng
(二淨闖上,雲)幫閒鑽懶為活計,脫空說謊作營生。小人名喚社裡飢,兄弟叫做世不飽。俺兩個不會營生買賣,全憑嘴抹兒過其日月。如今陶侃家中請客吃飯,俺兩個那裡,與他遞酒搬湯抬桌兒。臨了咱兩個務要吃個醉,還要包些桌面東西,到家與俺老婆吃。來到門首,自家過去。(做見科,雲)陶侃,你怎生不請俺兩個?我與你執壺把盞,老母休怪!(陶雲)似這般怎了?(旦雲)學士請坐!老身前後執料去。孩兒,你遞酒去波。(陶雲)母親,我則請的一位,如今又走將兩個這廝來,可着甚麼與他吃?酒將近無也,那得錢來買?(旦唱)
yíng xiān kè wǒ yǔ nǐ zhǔn bèi xià jiǔ shí, wǒ zhe nǐ biàn dài xiāng shí. yún nǐ dào wǒ nà lǐ dé qián wù lái mǎi? chàng zhè de shì rén tóu shàng qián, ruò hái róng yì dé, qǐng kè ā, qǐ bù wén dǎ dié qǐ suān hán? bú shì wǒ biàn kuā fù guì, wèn shèn me qǐng lái nà shi shuí? qǐ bù wén sì hǎi jiē xiōng dì! táo yún mǔ qīn, ān pái xià yī ge rén de chá fàn, rú jīn yòu zǒu jiāng liǎng gè rén lái, kě zěn le? dàn chàng
【迎仙客】我與你準備下酒食,我着你便待相識。(雲)你道我那裡得錢物來買?(唱)這的是人頭上錢,若還容易得,請客呵,豈不聞打迭起酸寒?不是我便夸富貴,問甚麼請來那是誰?豈不聞四海皆兄弟!(陶雲)母親,安排下一個人的茶飯,如今又走將兩個人來,可怎了?(旦唱)
shí liú huā zé ǎn zhè zhǔ rén jiā qíng zhòng kè dōu qí, wèn de tā wú yī huà zhòu shuāng méi. tā zuò ér bù jué lì ér jī, táo kǎn yě nǐ yǔ wǒ biàn kuài jí bǎ zhǎn ān xí. zán kě biàn jiāng méi zuò yǒu zhè bīn péng lái huì, tā kě biàn shén xián yú liáng jiàn gāo dī. wǒ bú yào nǐ jiǎn hǎo zé ruò xún xiāng shí, cháng yán dào bái fà gù rén xī.
【石榴花】則俺這主人家情重客都齊,問的他無一話皺雙眉。他坐而不覺立而飢,陶侃也你與我便快疾把盞安席。咱可便將沒作有這賓朋來會,他可便甚賢愚良賤高低。我不要你揀好擇弱尋相識,常言道白髮故人稀。
dòu ān chún zé yuàn dé wǒ yá luò zhòng shēng, zé yuàn de wǒ bái tóu zài hēi. èr jìng yún táo kǎn jiāng jiǔ lái! wǒ dì yī zhōng. táo kǎn yún zhè liǎng gè hǎo wú lǐ yě! dàn chàng zhè de shì nín niáng de sī fáng, qiě yǔ nǐ zuò miàn pí. zhè dùn fàn rú fǎ yào zhěng qí, zhe tā měi fàng xīn de chī. jiāng wǒ zhè wù fā yún huán, bó huàn zuò lóng gān fèng suǐ.
【鬥鵪鶉】則願得我牙落重生,則願的我白頭再黑。(二淨雲)陶侃將酒來!我遞一鍾。(陶侃雲)這兩個好無禮也!(旦唱)這的是您娘的私房,且與你做麵皮。這頓飯如法要整齊,着他每放心的吃。將我這霧發雲鬟,博換做龍肝鳳髓。
èr jìng yún táo kǎn, nǐ yǒu qián hǎo qǐng kè, wú qián biàn bà, rú hé bī bìng de nǐ niáng jiǎn tóu fa mài qián qǐng rén? wǒ bǎ nǐ gè shēng fèn wǔ nì dì zǐ hái ér! táo yún mǔ qīn, tā èr rén duì zhe xué shì gēn qián, shuō wǒ shēng fèn wǔ nì, wèi qǐng rén jiǎn le niáng de tóu fà, mài chéng qián chāo mǎi wù. wù de bú yào wǒ zuò shèn me? qì dào kē èr jìng yún táo kǎn qì sǐ le. bù gàn wǒ shì! shōu le zhuō shàng de dōng xī, zán huí jiā qù lái. xià dàn yún ér yě! gàn nǐ shèn me shì? chàng
(二淨雲)陶侃,你有錢好請客,無錢便罷,如何逼併的你娘剪頭髮賣錢請人?我把你個生忿忤逆弟子孩兒!(陶雲)母親,他二人對着學士跟前,說我生忿忤逆,為請人剪了娘的頭髮,賣成錢鈔買物。兀的不要我做甚麼?(氣倒科)(二淨雲)陶侃氣死了。不干我事!收了桌上的東西,咱回家去來。(下)(旦雲)兒也!干你甚麼事?(唱)
shàng xiǎo lóu tā zǒu jiāng lái biàn xià tiān hē dì, dào hái ér shēng fèn wǔ nì! ǎn hái ér biàn gào zé bù xùn, jiàn tā bì gù, xiào dāng jié lì. tā dào shì bī bìng de, niáng jiǎn fà, ān pái yán xí, zé ǎn zhè gè sài zēng shēn qì yě bù qì!
【上小樓】他走將來便嚇天喝地,道孩兒生忿忤逆!俺孩兒便告則不噀,見他必顧,孝當竭力。他道是逼併的,娘剪髮,安排筵席,則俺這個賽曾參氣也不氣!
táo zuì kē, yún mǔ qīn, tā liǎng gè shuō, nǐ hái ér zěn shēng zhī dào? dàn chàng
(陶醉科,雲)母親,他兩個說,你孩兒怎生知道?(旦唱)
yāo piān zhe rén dào niáng jiào zǐ, wǒ wèi nǐ hòu rén shuō: líng mǔ fú jiàn, táo mǔ yāo bīn, mèng mǔ sān yí. zé wèi zhè yí gè zì, wǔ guàn qián, bié xún shēng yì, wǒ zé pà rén wú xìn ér bù lì!
【幺篇】着人道娘教子,我為你後人說:陵母伏劍,陶母邀賓,孟母三移。則為這一個字,五貫錢,別尋生意,我則怕人無信而不立!
fàn yún táo xiù cái nǐ lái! jīn rì shì gè hǎo rì chén, shōu shí qín jiàn shū xiāng, suí wǒ shàng jīng yìng jǔ qù lái. táo yún dà rén xiān sheng shuō de shì! dài xiǎo shēng bǐng mìng mǔ qīn qù. zuò wèn kē, yún mǔ qīn, jīn xué shì dà rén yào lǐng nín hái ér shàng jīng yìng jǔ qù. zhēng nài mǔ qīn nián gāo, hái ér jìn zhōng bù néng jìn xiào, hái ér qù hǎo bù qù hǎo? dàn yún xué shì zhè děng shuō lái, wǒ wèn xué shì qù. zuò wèn kē, yún xué shàng, liàng táo kǎn yǒu shèn wén xué, zhe xué shì rú cǐ yòng xīn yě? fàn yún lǎo mǔ, nǐ fàng xīn! wǒ lǐng xiù cái dào de jīng shī, bì rán wèi guān. zé jīn rì biàn suǒ cháng xíng. dàn yún wǒ xiè le xué shì zhě! táo kǎn, nǐ lái tīng fēn fù: cǐ yī qù, zé yào nǐ zhe zhì zhě! dé guān bù dé guān, zǎo xiē ér huí lái, xiū zhe wǒ yōu xīn! chàng
(范雲)陶秀才你來!今日是個好日辰,收拾琴劍書箱,隨我上京應舉去來。(陶雲)大人先生說的是!待小生稟命母親去。(做問科,雲)母親,今學士大人要領您孩兒上京應舉去。爭奈母親年高,孩兒盡忠不能盡孝,孩兒去好不去好?(旦雲)學士這等說來,我問學士去。(做問科,雲)學上,量陶侃有甚文學,着學士如此用心也?(范雲)老母,你放心!我領秀才到的京師,必然為官。則今日便索長行。(旦雲)我謝了學士者!陶侃,你來聽分付:此一去,則要你着志者!得官不得官,早些兒回來,休着我憂心!(唱)
shuǎ hái ér zhè de shì wéi tóu ér liǎng yǎn xin xī huáng lèi, dì yī shēng cháng xū tàn xī. qǐ chū shí jīn yè hún mèng jīng, pò tí ér bù zhǎn chóu méi. bǐ jí nǐ duó huáng jiā fù guì tā rén jù, jīn rì gè bái wěi pín hán qīn zǐ lí. cháng jì zhe" lǐ zhī yòng hé wèi guì", dào nà lǐ zé yào nǐ zhé yāo chā shǒu, xiū xué nà shān yǎn pū méi!
【耍孩兒】這的是為頭兒兩眼忄西惶淚,第一聲長吁嘆息。起初時今夜魂夢驚,破題兒不展愁眉。比及你奪皇家富貴他人聚,今日個白尾貧寒親子離。常記着"禮之用和為貴",到那裡則要你折腰叉手,休學那苫眼鋪眉!
táo yún mǔ qīn xiū fán nǎo! dàn chàng
(陶雲)母親休煩惱!(旦唱)
èr shā wǒ rú jīn jìn wǔ xún, nǐ fāng cái zhěng èr shí, ér xíng qiān lǐ mǔ yě xíng qiān lǐ. fèng huáng chí bú dào nǐ niáng xīn xiān dào, lóng hǔ bǎng wén qí zhǐ pà nǐ fú bù qí. wèn shèn me jí dì bù jí dì? jí dì ā nǐ xiū áng áng ér yǐ, bù jí dì ā nǐ kě xiū yàng yàng ér guī!
【二煞】我如今近五旬,你方才整二十,兒行千里母也行千里。鳳凰池不到你娘心先到,龍虎榜文齊只怕你福不齊。問甚麼及第不及第?及第呵你休昂昂而已,不及第呵你可休怏怏而歸!
táo yún mǔ qīn, nín hái ér jīn rì jiù xíng. wǒ yǔ mǔ qīn dì yī bēi jiǔ, mǔ qīn mǎn yǐn cǐ yī bēi! dàn yún hái ér, duì zhe xué shì zài zhè lǐ, lǎo shēn èr shí nián bù céng yǐn jiǔ, hái ér jīn rì lín xíng, wǒ yǐn guò cǐ bēi. wǒ qiě bù chī lī. táo yún mǔ qīn, wèi hé yòu bù yǐn? dàn chàng
(陶雲)母親,您孩兒今日就行。我與母親遞一杯酒,母親滿飲此一杯!(旦雲)孩兒,對着學士在這裡,老身二十年不曾飲酒,孩兒今日臨行,我飲過此杯。我且不吃哩。(陶雲)母親,為何又不飲?(旦唱)
wěi shēng huò shì nǐ shòu yī dào xuān, huò shì nǐ shòu yī dào chì. nǐ ruò shì huán jiā ā, bǎ yī zhǎn qìng xǐ jiǔ zài nǐ zhè niáng gēn qián guì! yún hái ér, nǐ ruò dé le guān ā, huí dào jiā zhōng, xiǎng nǐ nà fù qīn wáng guò, ruò bú shì lǎo shēn, qǐ yǒu jīn rì yě ā? chàng wù de shì wǒ èr shí zài gū shuāng luò de de. xià
【尾聲】或是你受一道宣,或是你受一道敕。你若是還家呵,把一盞慶喜酒在你這娘跟前跪!(雲)孩兒,你若得了官呵,回到家中,想你那父親亡過,若不是老身,豈有今日也呵?(唱)兀的是我二十載孤孀落得的。(下)
fàn yún táo xiù cái, zé jīn rì shōu shí qǐ chéng, suí wǒ shàng jīng qù lái. lǎo cí mǔ xùn zi yīn qín táo shì xíng jīn rì chéng míng chéng chuán qù cháo tíng bǎo zòu, yī jiā ér liè dǐng zhòng yīn. xià táo yún zé jīn rì gēn zhe fàn xué shì yìng jǔ, zǒu yī zāo qù. biàn hǎo dào sān cùn shé wèi ān guó jiàn, wǔ yán shī zuò shàng tiān tī. qīng xiāo yǒu lù zhōng xū dào, jīn bǎng wú míng shì bù guī! xià
(范雲)陶秀才,則今日收拾起程,隨我上京去來。老慈母訓子殷勤陶士行今日成名;乘傳去朝廷保奏,一家兒列鼎重裀。(下)(陶雲)則今日跟着范學士應舉,走一遭去。便好道三寸舌為安國劍,五言詩作上天梯。青霄有路終須到,金榜無名誓不歸!(下)
dì sì zhé
第四折
fàn xué shì shàng, yún gāo niǎo xiāng liáng mù ér qī, xián chén zé míng zhǔ ér zuǒ. xiǎo guān fàn kuí, lí le dān yáng xiàn, lǐng zhe táo kǎn lái dào jīng shī. xiǎo guān jiàn le shèng shàng, biàn táo kǎn mǔ qīn jiào zǐ yǒu fǎ, gān shǒu gū pín. mǔ wèi xián mǔ, zi wèi xiào zǐ, jiāng jiǎn fà shì, zòu zhī shèng rén, jiù jiā táo kǎn wéi tóu míng zhuàng yuán jiù zhe xiǎo guān zhí zhì dān yáng, jiāng táo kǎn mǔ qīn cì shǎng jiā fēng qù. xiǎo guān bù gǎn jiǔ tíng, xū suǒ cháng xíng. fāng xìn dào jǔ shàn jiàn xián, jīn rì gè guǒ yǒu ān shēn zhī fǎ. xià hán fū rén shàng, yún huān lái bù shì jīn zhāo, xǐ lái nà féng jīn rì. qiè shēn hán fū rén shì yě. wǒ dǎ tīng dé táo kǎn xiù cái yīng guò jǔ, dé le tóu míng zhuàng yuán. dāng chū céng jiāng wǒ nǚ hái ér xǔ yǔ tā wèi qī, tā mǔ qīn dào děng tā hái ér dé le guān, fāng cái chéng cǐ qīn shì. jīn rì guǒ rán dé le guān yě! wǒ dào lái rì qiān yáng dàn jiǔ dào tā jiā zhōng, yī lái qìng xǐ, èr lái chéng jiù zhè tóu qīn shì. zhèng shì shū nǚ kě pèi jūn zǐ yě, xū suǒ zǒu yī zāo qù. xià
(范學士上,雲)高鳥相良木而棲,賢臣擇明主而佐。小官范逵,離了丹陽縣,領着陶侃來到京師。小官見了聖上,辯陶侃母親教子有法,甘守孤貧。母為賢母,子為孝子,將剪髮事,奏知聖人,就加陶侃為頭名狀元;就着小官直至丹陽,將陶侃母親賜賞加封去。小官不敢久停,須索長行。方信道舉善薦賢,今日個果有安身之法。(下)(韓夫人上,雲)歡來不似今朝,喜來那逢今日。妾身韓夫人是也。我打聽得陶侃秀才應過舉,得了頭名狀元。當初曾將我女孩兒許與他為妻,他母親道等他孩兒得了官,方才成此親事。今日果然得了官也!我到來日牽羊擔酒到他家中,一來慶喜,二來成就這頭親事。正是淑女可配君子也,須索走一遭去。(下)
zhēng dàn yǐn táo kǎn shàng táo yún mǔ qīn, hè wàn qiān zhī xǐ! ruò bú shì mǔ qīn yán jiào, qǐ yǒu jīn rì wèi guān? dàn yún shuí xiǎng yǒu jīn rì yě ā? chàng
(正旦引陶侃上)(陶雲)母親,賀萬千之喜!若不是母親嚴教,豈有今日為官?(旦雲)誰想有今日也呵?(唱)
shuāng diào xīn shuǐ lìng ér zuò le zhuàng yuán láng niáng zuò le tài fū rén, niáng hé ér yī qí fā yùn. mǔ sān xuān cháo fèng quē, ér yī jǔ tiào lóng mén. ǎn hái ér hán chuāng xià wéi rén, jīn rì gè chéng jiā jì huì qín jìn. yún kàn yǒu shèn me rén lái? fàn kuí shàng, yún xiǎo guān fàn kuí, fèng shèng rén mìng yǔ táo kǎn jiā guān cì shǎng, kě zǎo lái dào yě. zuǒ yòu jiē le mǎ zhě! táo kǎn zhuāng xiāng lái, nín mǔ zǐ guì zhě! táo yún mǔ qīn, tīng shèng rén zhī mìng. fàn yún táo kǎn mǔ qīn, zé wèi nǐ gān pín shǒu fǎ, jiào zǐ dú shū, zhēn liè shuāng quán, shèng rén cì shǎng jiā fēng. nǐ běn shì xián dé zhī mén, kān kě wèi cháo tíng zǎi chén. zé wèi nǐ jiào zǐ yǒu fǎ, zé wèi nǐ jiǎn fà dài bīn. táo kǎn wéi tóu míng zhuàng yuán, fèng lǎo mǔ hàn yuàn xiū wén. zhàn shì cì huáng jīn qiān liǎng, fēng nǐ wèi gài guó yì liè fū rén. guó jiā xǐ de shì yì fū jié fù, zhòng de shì xiào zǐ shùn sūn. jīn rì gè jiā guān cì shǎng, yī qí de wàng quē xiè ēn! lǎo mǔ, nǐ kě rèn de wǒ me? zé wǒ biàn shì jiàng lǐng táo kǎn qù de fàn xué shì, shì wǒ bǎo jǔ nǐ zǐ mǔ lái. dàn yún táo kǎn guò lái! zán xiè le dà rén zhě. fàn yún lǎo mǔ, jiāng nǐ jiào zǐ zhī fǎ, lüè shuō yī biàn zán. dàn yún xué shì bù xián xù fán, tīng lǎo shēn màn màn shuō yī biàn. chàng
【雙調】【新水令】兒做了狀元郎娘做了太夫人,娘和兒一齊發運。母三宣朝鳳闕,兒一舉跳龍門。俺孩兒寒窗下為人,今日個成家計、會秦晉。(雲)看有甚麼人來?(范逵上,雲)小官范逵,奉聖人命與陶侃加官賜賞,可早來到也。左右接了馬者!陶侃妝香來,您母子跪者!(陶雲)母親,聽聖人之命。(范雲)陶侃母親,則為你甘貧守法,教子讀書,貞烈雙全,聖人賜賞加封。你本是賢德之門,堪可為朝廷宰臣。則為你教子有法,則為你剪髮待賓。陶侃為頭名狀元,奉老母翰苑修文。湛氏賜黃金千兩,封你為蓋國義烈夫人。國家喜的是義夫節婦,重的是孝子順孫。今日個加官賜賞,一齊的望闕謝恩!老母,你可認的我麼?則我便是將領陶侃去的范學士,是我保舉你子母來。(旦雲)陶侃過來!咱謝了大人者。(范雲)老母,將你教子之法,略說一遍咱。(旦雲)學士不嫌絮煩,聽老身慢慢說一遍。(唱)
qiáo pái ér ǎn dāng chū mì yī wén ǎn chī yī dùn, mì yī dùn dài shí fēn. wǒ jiào tā xí wén xué lǐ āi pín kùn, wǒ zhe tā kǔ gōng qín wēn gù xīn.
【喬牌兒】俺當初覓一文俺吃一頓,覓一頓待時分。我教他習文學禮挨貧困,我着他苦攻勤溫故新。
tián shuǐ lìng lǎo shēn zuò le xiē zhēn xiàn shēng huó, dān jī shòu lěng, bǎ jiā sī yíng yùn, duān dì shì yòng jìn lǎo jīng shén! wǒ zhe tā cì gǔ yāo jiān, xuán tóu liáng shàng, wàng gǎi jiā mén, jīn rì kě biàn dé yù ēn rén. fàn yún shèng rén yún: gōng qīng shēng yú bái wū, jiàng xiàng chū yú hán mén. xìn bù xū yǐ! dàn chàng
【甜水令】老身做了些針線生活,擔飢受冷,把家私營運,端的是用盡老精神!我着他刺骨腰間,懸頭樑上,望改家門,今日可便得遇恩人。(范雲)聖人云:公卿生於白屋,將相出於寒門。信不虛矣!(旦唱)
zhé guì lìng qǐ bù wén" qiú zhōng chén yú xiào zǐ zhī mén"? wǒ jiào xùn tā gōng shū, jiāng bàng de chéng rén. fàn yún jù lǎo mǔ sān cóng sì dé jù quán. dàn chàng lǎo shēn suī wú nà jiǔ liè sān zhēn, shòu le nà shí nián wǔ zài, wàn kǔ qiān xīn. wǒ zuò gè qióng hàn fù gān pín shòu jiǒng, hái ér bǎ shèng rén shū wēn gù zhī xīn. ǎn hái ér zhì qì líng yún, yǎn wǔ xí wén.
【折桂令】豈不聞"求忠臣於孝子之門"?我教訓他攻書,將傍的成人。(范雲)據老母三從四德俱全。(旦唱)老身雖無那九烈三貞,受了那十年五載,萬苦千辛。我做個窮漢婦甘貧受窘,孩兒把聖人書溫故知新。俺孩兒志氣凌雲,演武習文。
fàn yún dāng chū wéi shèn me lái? dàn chàng zé wèi tā liàn jiǔ sān bēi, zhè kěn jiào làn zuì shí fēn. fàn yún dāng chū qǐng xiǎo guān de qián wù, shì nà lǐ cuò bàn lái de? dàn chàng
(范雲)當初為甚麼來?(旦唱)則為他戀酒三杯,這肯教爛醉十分。(范雲)當初請小官的錢物,是那裡措辦來的?(旦唱)
chuān bō zhào wǒ dāng chū zhù zài hán mén, wǒ zhe tā bài yán shī jū shàn lín. shì bàn shì bái shēn, lòu miàn huáng chén. wèi qǐng xià gè guān rén, qián yòu méi fēn wén, lǎo shēn yīn cǐ shàng jiǎn fà dài bīn, pà hái ér tā bù xiào shùn.
【川撥棹】我當初住在寒門,我着他拜嚴師居善鄰。是半世白身,漏面黃塵。為請下個官人,錢又沒分文,老身因此上剪髮待賓,怕孩兒他不孝順。
qī dì xiōng wǒ kě biàn pà rén, yì lún, suǒ yīn qín, nà hán chuāng shí zài dōu xiū wèn. ǎn hái ér bù yī jí dì zuò cháo chén, shuō yǔ nà xián mén gōng zǐ dōu bù xìn.
【七弟兄】我可便怕人,議淪,索殷勤,那寒窗十載都休問。俺孩兒布衣及第作朝臣,說與那賢門公子都不信。
méi huā jiǔ ya! pà bù wǒ biàn qù qǐng rén. wǒ rú jīn zuò shēng huó pà hùn dùn, xǐ yī shang jué shēn kùn. pà bù dài qǐng ēn rén, pà bù dài yào liè jīn zūn.
【梅花酒】呀!怕不我便去請人。我如今做生活怕混沌,洗衣裳覺身困。怕不待請恩人,怕不待要列金尊。
shōu jiāng nán ya! zhēng nài wǒ bìng huáng huáng nán zuò mèng cháng jūn. fàn yún qǐ yǒu jīn rì nà? dàn chàng xiào yín yín yíng chū yì mén, ǎn hái ér dú shū shí zài bó huàn zǐ cháo chén. dài zhe rén jiào mǔ qīn, hán chuāng xià bī shā kàn shū rén. hán fū rén yǐn xiǎo dàn shàng, yún xià cì xiǎo de měi! bǎ nà yáng jiǔ qiě yuǎn zhe xiē. wǒ xiān guò qù zhě. zuò jiàn kē, yún qìng jiā mǔ, hè wàn qiān zhī xǐ! dàn yún fū rén, zhè qīn shì rú hé? fū rén yún nǐ zhè yǎng ér de, yǒu zhì qì yě! dàn chàng
【收江南】呀!爭奈我病惶惶難做孟嘗君。(范雲)豈有今日那?(旦唱)笑吟吟迎出驛門,俺孩兒讀書十載博換紫朝臣。待着人叫母親,寒窗下逼殺看書人。(韓夫人引小旦上,雲)下次小的每!把那羊酒且遠着些。我先過去者。(做見科,雲)親家母,賀萬千之喜!(旦雲)夫人,這親事如何?(夫人云)你這養兒的,有志氣也!(旦唱)
yàn ér luò nǐ dào wǒ yǎng ér de yǒu qì fēn, chì jǐn de yǎng nǚ de xiān suí shùn. péi lián fáng chéng duàn sòng, zé jīn rì chéng qín jìn.
【雁兒落】你道我養兒的有氣分,赤緊的養女的先隨順。陪奩房成斷送,則今日成秦晉。
dé shèng lìng fāng xìn dào tiān yú zhòng xián chén. fàn yún xiǎo guān jiù zhǔ zhāng chéng cǐ qīn shì. dàn chàng zhè de shì jiàn xí fù guì méi rén. ǎn hái ér dé zhì zài zhǎng cháo diàn, bù qiáng rú shǒu tián jiā lǎo wǎ pén. chéng jiù le hūn yīn, ér gòng nǚ xīn xiān shùn. gǎi huàn le jiā mén, zhè de shì wén zhāng kě lì shēn! fàn yún jīn rì shì jí rì liáng chén, xiǎo guān zuò méi, jiāng hán fū rén nǚ ér jiù jīn rì guò mén, chéng cǐ bǎi nián yīn juàn. yě xiǎn de táo shì xíng zhì kǔ xīn jiān, hán fū rén bù shī qián yán. yī jiā ér róng huá fù guì, xīn zhuàng yuán fū fù tuán yuán. dàn chàng
【得勝令】方信道天於重賢臣。(范雲)小官就主張成此親事。(旦唱)這的是賤媳婦貴媒人。俺孩兒得志在長朝殿,不強如守田家老瓦盆。成就了婚姻,兒共女心先順。改換了家門,這的是文章可立身!(范雲)今日是吉日良辰,小官作媒,將韓夫人女兒就今日過門,成此百年姻眷。也顯的陶士行志苦心堅,韓夫人不失前言。一家兒榮華富貴,新狀元夫婦團圓。(旦唱)
wěi shēng zé jīn guān xiá pèi qīn cháo jìn, dān yáng xiàn mǔ zǐ chéng tiān yùn. xiè wú huáng shèng dé zhòng rú shān, yuàn bì xià sì hǎi biān jiāng wàn nián wěn! mò yún tiān xià xǐ shì, wú guò fū fù tuán yuán. wén zhāng bǎ bǐ ān tiān xià, wǔ jiàng tí dāo dìng tài píng.
【尾聲】則金冠霞帔親朝覲,丹陽縣母子承天運。謝吾皇聖德重如山,願陛下四海邊疆萬年穩!(末雲)天下喜事,無過夫婦團圓。文章把筆安天下,武將提刀定太平。
tí mù fàn xué shì jiàn xián jǔ shàn
題目范學士薦賢舉善
zhèng míng jìn táo mǔ jiǎn fà dài bīn
正名晉陶母剪髮待賓