qí jì jīn lì chéng, yì zài wàn lǐ wài. lì kuài yī jué, bì yú kōng gǔ. wéi yú jùn gǔ, jià zhòng qiān jīn. dà péng yǔ yì zhāng, shì yù mó qióng hào. tiān fēng bù lái, hǎi bō bù qǐ. tā chì bié dǎo, kōng liú dà míng. rén yì yǒu zhī, gù zuǒ shí yí hàn lín xué shì lǐ gōng zhī wèi yǐ.
騏驥筋力成，意在萬里外。厯塊一蹶，斃於空谷。唯餘駿骨，價重千金。大鵬羽翼張，勢欲摩穹昊。天風不來，海波不起。塌翅別島，空留大名。人亦有之，故左拾遺翰林學士李公之謂矣。
gōng míng bái, zì tài bái, qí xiān lǒng xī chéng jì rén. jué sì zhī jiā, nán qiú pǔ dié. gōng zhī sūn nǚ sōu yú xiāng qiè zhōng, dé gōng zhī wáng zi bó qín shǒu shū shí shù xíng, zhǐ huài zì quē, bù néng xiáng bèi. yuē ér jì zhī, liáng wǔ zhāo wáng jiǔ dài sūn yě. suí mò duō nàn, yī fáng bèi cuàn yú suì yè, liú lí sàn luò, yǐn yì xìng míng. gù zì guó cháo yǐ lái, lòu yú shǔ jí. shén lóng chū, qián hái guǎng hàn. yīn qiáo wèi jùn rén. fù kè, yǐ bū qí yì, suì yǐ kè wéi míng. gāo wò yún lín, bù qiú lù shì. gōng zhī shēng yě, xiān fǔ jūn zhǐ tiān zhī yǐ fù xìng, xiān fū rén mèng cháng gēng ér gào xiáng, míng zhī yǔ zì, xián suǒ qǔ xiàng. shòu wǔ xíng zhī gāng qì, shū yè xīn gāo tǐng sān shǔ zhī xióng cái, xiàng rú wén yì. guī qí hóng kuò, bá sú wú lèi. shǎo yǐ xiá zì rèn, ér mén duō zhǎng zhě chē. cháng yù yī míng jīng rén, yī fēi chōng tiān, bǐ jiàn lù qiān qiáo, jiē bù néng yě. yóu shì kāng kǎi zì fù, bù jū cháng diào, qì dù hóng dà, shēng wén yú tiān.
公名白，字太白，其先隴西成紀人。絕嗣之家，難求譜諜。公之孫女搜於箱篋中，得公之亡子伯禽手疏十數行，紙壞字缺，不能詳備。約而計之，涼武昭王九代孫也。隋末多難，一房被竄於碎葉，流離散落，隱易姓名。故自國朝已來，漏於屬籍。神龍初，潛還廣漢。因僑為郡人。父客，以逋其邑，遂以客為名。高臥雲林，不求祿仕。公之生也，先府君指天枝以複姓，先夫人夢長庚而告祥，名之與字，咸所取象。受五行之剛氣，叔夜心高；挺三蜀之雄才，相如文逸。瑰奇宏廓，拔俗無類。少以俠自任，而門多長者車。常欲一鳴驚人，一飛沖天，彼漸陸遷喬，皆不能也。由是慷慨自負，不拘常調，器度宏大，聲聞於天。
tiān bǎo chū, zhào jiàn yú jīn luán diàn, yuán zōng míng huáng dì jiàng niǎn bù yíng, rú jiàn yuán qǐ, lùn dāng shì wù, cǎo dá fān shū, biàn rú xuán hé, bǐ bù tíng zhuì. yuán zōng jiā zhī, yǐ bǎo chuáng fāng zhàng cì shí yú qián, yù shǒu hé gēng, dé yīn bāo měi. hè yī ēn yù, qián wú bǐ chóu. suì zhí hàn lín, zhuān zhǎng mì mìng. jiāng chù sī yán zhī rèn, duō péi shì cóng zhī yóu. tā rì, fàn bái lián chí, gōng bù zài yàn. huáng huān jì qià, zhào gōng zuò xù. shí gōng yǐ bèi jiǔ yú hàn yuàn zhōng, réng mìng gāo jiāng jūn fú yǐ dēng zhōu, yōu chǒng rú shì. bù yī zhī yù, qián suǒ wèi wén. gōng zì liàng shū yuǎn zhī huái, nán jiǔ yú mì shì, hòu jiān shàng shū, qǐng hái jiù shān. yuán zōng shén ài qí cái, huò lǜ chéng zuì chū rù shěng zhōng, bù néng bù yán wēn shì shù, kǒng duō hòu huàn, xī ér suì zhī.
天寶初，召見於金鑾殿，元宗明皇帝降輦步迎，如見園、綺，論當世務，草答蕃書，辯如懸河，筆不停綴。元宗嘉之，以寶床方丈賜食於前，御手和羹，德音褒美。褐衣恩遇，前無比儔。遂直翰林，專掌密命。將處司言之任，多陪侍從之游。他日，泛白蓮池，公不在宴。皇歡既洽，召公作序。時公已被酒於翰苑中，仍命高將軍扶以登舟，優寵如是。布衣之遇，前所未聞。公自量疏遠之懷，難久於密侍，候間上疏，請還舊山。元宗甚愛其才，或慮乘醉出入省中，不能不言溫室樹，恐掇後患，惜而遂之。
gōng yǐ wéi qiān jūn zhī nǔ, yī fà bù zhōng, zé dāng cuī zhuàng zhé yá, ér yǒng xī jī yòng, ān néng xiào lù lù zhě sū ér fù shàng zāi! tuō xǐ xuān miǎn, shì jī jiāng suǒ, yīn sì qíng xìng, dà fàng yú yǔ zhòu jiān. yǐn jiǔ fēi shì qí hān lè, qǔ qí hūn yǐ zì háo zuò shī fēi shì yú wén lǜ, qǔ qí yín yǐ zì shì. hǎo shén xiān fēi mù qí qīng jǔ, jiāng yǐ bù kě qiú zhī shì qiú zhī. qí yì yù hào zhuàng xīn, qiǎn yú nián yě. zài cháng ān shí, mì shū jiān hè zhī zhāng hào gōng wèi zhé xiān rén. yín gōng wū qī qū yún:" cǐ shī kě yǐ kū guǐ shén yǐ." shí rén yòu yǐ gōng jí hè jiān rǔ yáng wáng cuī zōng zhī péi zhōu nán děng bā rén wéi jiǔ zhōng bā xiān. cháo liè fù zhé xiān gē bǎi yú shǒu. é shǔ róng mǎ shēng jiāo, yuǎn shēn hǎi shàng, wǎng lái yú dòu niú zhī fēn, yōu yóu méi shēn. ǒu chéng piān zhōu, yī rì qiān lǐ huò yù shèng jìng, zhōng nián bù yí. shí cháng jiāng yuǎn shān, yī quán yī shí, wú wǎng ér bù zì de yě. wǎn suì dù niú zhǔ jī, zhì gū shú, yuè xiè jiā qīng shān, yǒu zhōng yān zhī zhì. pán huán pǐ jū, jìng zú yú cǐ. qí shēng yě, shèng cháo zhī gāo shì qí sǐ yě, dāng tú zhī lǚ rén.
公以為千鈞之弩，一發不中，則當摧撞折牙，而永息機用，安能效碌碌者蘇而復上哉！脫屣軒冕，釋羈韁鏁，因肆情性，大放於宇宙間。飲酒非嗜其酣樂，取其昏以自豪；作詩非事於文律，取其吟以自適。好神仙非慕其輕舉，將以不可求之事求之。其意欲耗壯心，遣餘年也。在長安時，秘書監賀知章號公為謫仙人。吟公《烏棲曲》云：「此詩可以哭鬼神矣。」時人又以公及賀監、汝陽王、崔宗之、裴周南等八人為酒中八仙。朝列賦謫仙歌百餘首。俄屬戎馬生郊，遠身海上，往來於鬥牛之分，優遊沒身。偶乘扁舟，一日千里；或遇勝境，終年不移。時長江遠山，一泉一石，無往而不自得也。晚歲度牛渚磯，至姑熟，悅謝家青山，有終焉之志。盤桓庀居，竟卒於此。其生也，聖朝之高士；其死也，當塗之旅人。
dài zōng zhī chū, sōu luó jùn yì, bài gōng zuǒ shí yí. zhì xià yú tóng tíng, lǐ jiàng yú yuán rǎng. shēng bù jí lù, mò ér chēng guān, wū hū mìng yú!
代宗之初，搜羅俊逸，拜公左拾遺。制下於彤庭，禮降於元壤。生不及祿，歿而稱官，嗚呼命歟！
chuán zhèng gòng shēng táng dài, jiǎ zǐ xiāng xuán, cháng yú xiān dài fū wén zì zhōng, jiàn yǔ gōng yǒu xún yáng yè yàn shī, zé zhī yǔ gōng yǒu tōng jiā zhī jiù. zǎo yú rén jiān dé gōng yí piān yì jù, yín yǒng zài kǒu. wú hé, dāo méng ēn jiǎng, lián wèn xuān chí. ān tú dé gōng zhī fén mù, zài dāng tú yì. yīn lìng jìn qiáo cǎi, bèi sǎ sǎo, fǎng gōng zhī zǐ sūn, jiāng shēn wèi jiàn. fán sān sì nián, nǎi huò hòu nǚ èr rén, yī wèi chén yún zhī shì, yī nǎi liú quàn zhī qī, jiē biān hù méng yě. yīn zhào zhì jùn tíng, xiāng jiàn yǔ yǔ, yī fú cūn luò, xíng róng pǔ yě, ér jìn tuì xián yǎ, yìng duì xiáng dì, qiě zǔ dé rú zài, rú fēng wǎn rán. wèn qí suǒ yǐ, zé yuē:" fù bó qín, yǐ zhēn yuán bā nián bù lù ér zú, yǒu xiōng yī rén, chū yóu yī shí èr nián, bù zhī suǒ zài. fù cún wú guān, fù mò wèi mín, yǒu xiōng bù xiāng bǎo, wèi tiān xià zhī qióng rén. wú sāng yǐ zì cán, fēi bù zhī jī zhù wú tián yǐ zì lì, fēi bù zhī jià sè. kuàng fù rén bù rèn, bù qún lì shí, hé suǒ yǎng jǐ? lì yú nóng fū, jiù sǐ ér yǐ. jiǔ bù gǎn wén yú xiàn guān, jù rǔ zǔ kǎo. xiāng lǘ bī pò, rěn chǐ lái gào." yán qì lèi xià, yú yì duì zhī xuàn rán. yīn yún:" xiān zǔ zhì zài qīng shān, yí yán zhái zhào, qǐng shǔ duō gù, bìn yú lóng shān dōng lù, dì jìn ér fēi běn yì. fén gāo sān chǐ, rì yì cuī yí, lì suǒ bù jí, zhī rú zhī hé." wén zhī mǐn rán, jiāng suì qí qǐng. yīn dāng tú lìng zhū gě zòng kuài jì zài zhōu, dé yù qí shì. zòng yì hào shì zhě, xué wèi gē shī, lè wén qí yǔ. biàn dào hái xiàn, gōng xiāng dì xíng, bo xīn zhái yú qīng shān zhī yáng, yǐ yuán hé shí èr nián zhēng yuè èr shí sān rì, qiān shén yú cǐ. suì gōng zhī zhì yě. xī qù jiù fén liù lǐ, nán dǐ yì lù sān bǎi bù. běi yǐ xiè gōng shān, jí qīng shān yě. tiān bǎo shí èr zài chì gǎi míng yān. yīn gào èr nǚ, jiāng gǎi shì yú shì zú. jiē yuē:" fū qī zhī dào mìng yě, yì fēn yě. zài gū qióng jì shī shēn yú xià lǐ, zhàng wēi lì nǎi qiú yuán yú tā mén. shēng zòng tōu ān, sǐ hé miàn mù jiàn dà fù yú dì xià? yù bài qí lèi, suǒ bù rěn wén." yú yì jiā zhī, bù duó qí zhì, fù jǐng shuì miǎn yáo yì ér yǐ. jīn shì dài fū zhī zàng, bì zhì yú mù, yǒu xūn yōng dào dé zhī jiā, jiān shù bēi yú dào. yú cái shù pín xū, bù néng liǎng zhì. jīn zuò xīn mù míng, zhé kān èr shí, yī zhì yú quán jiōng, yī biǎo yú dào lù. yì xiàn shǒu hàn chuān zhī yì yě. shù fāng shēng zhī bù mǐn yān. wén jí èr shí juǎn, huò dé zhī yú shí zhī wén shì, huò dé zhī yú gōng zhī zōng zú, biān jī duàn jiǎn, yǐ xíng yú dài. míng yuē:
傳正共生唐代，甲子相懸，常於先大夫文字中，見與公有潯陽夜宴詩，則知與公有通家之舊。早於人間得公遺篇逸句，吟詠在口。無何，叨蒙恩獎，廉問宣、池。桉圖得公之墳墓，在當塗邑。因令禁樵採，備灑掃，訪公之子孫，將申慰薦。凡三四年，乃獲後女二人，一為陳雲之室，一乃劉勸之妻，皆編戶甿也。因召至郡庭，相見與語，衣服村落，形容樸野，而進退閒雅，應對詳諦，且祖德如在，儒風宛然。問其所以，則曰：「父伯禽，以貞元八年不祿而卒，有兄一人，出遊一十二年，不知所在。父存無官，父歿為民，有兄不相保，為天下之窮人。無桑以自蠶，非不知機杼；無田以自力，非不知稼穡。況婦人不任，布裙糲食，何所仰給？儷於農夫，救死而已。久不敢聞於縣官，懼辱祖考。鄉閭逼迫，忍恥來告。」言訖淚下，余亦對之泫然。因云：「先祖志在青山，遺言宅兆，頃屬多故，殯於龍山東麓，地近而非本意。墳高三尺，日益摧圯，力所不及，知如之何。」聞之憫然，將遂其請。因當塗令諸葛縱會計在州，得諭其事。縱亦好事者，學為歌詩，樂聞其語。便道還縣，躬相地形，卜新宅於青山之陽，以元和十二年正月二十三日，遷神於此。遂公之志也。西去舊墳六里，南抵驛路三百步。北倚謝公山，即青山也。天寶十二載敕改名焉。因告二女，將改適於士族。皆曰：「夫妻之道命也，亦分也。在孤窮既失身於下俚，仗威力乃求援於他門。生縱偷安，死何面目見大父於地下？欲敗其類，所不忍聞。」余亦嘉之，不奪其志，復井稅免徭役而已。今士大夫之葬，必志於墓，有勛庸道德之家，兼樹碑於道。余才術貧虛，不能兩致。今作新墓銘，輒刊二石，一寘於泉扃，一表於道路。亦峴首漢川之義也。庶芳聲之不泯焉。文集二十卷，或得之於時之文士，或得之於公之宗族，編緝斷簡，以行於代。銘曰：
" sōng yuè jiàng shén, shì shēng fǔ chén. péng lái qiǎn zhēn, sī wèi yì rén. jìn yǒu qī xián, táng chēng bā xiān. yīng bǐ xīng xiàng, wéi gōng yī yān. huì yǐ qū niè, chàng yú wén piān. wàn xiàng bēn zǒu hū bǐ duān, wàn lǜ mǐn miè hū qián. wò bì jiǔ wèng, xíng wéi jiǔ chuán. yín fēng yǒng yuè, xí dì mù tiān. dàn guì hū shì qí suǒ shì, bù zhī fū suǒ yǐ rán ér rán. zhì jīn shàng yí qí zuì zài qiān rì, níng shěn hū shòu zhōng bǎi nián. xiè jiā shān xī gōng zhī mù. yì dài shī liú tóng cǐ lù. jiù fén bēi bì fēng yǔ qīn. xīn zhái shuǎng kǎi sōng bó lín. gù xiāng wàn lǐ qiě wú sì, èr nǚ cóng mín yǒng yú cǐ. yī yú zuó shí wèi èr bēi, yī cáng yōu suì yī lín qí. àn shēn gǔ gāo biàn huà shí, yī cún yī huǐ míng bù kuī."
「嵩岳降神，是生輔臣。蓬萊譴真，斯為逸人。晉有七賢，唐稱八仙。應彼星象，惟公一焉。晦以麴糵，暢於文篇。萬象奔走乎筆端，萬慮泯滅乎前。臥必酒甕，行惟酒船。吟風詠月，席地幕天。但貴乎適其所適，不知夫所以然而然。至今尚疑其醉在千日，寧審乎壽終百年。謝家山兮公之墓。異代詩流同此路。舊墳卑庳風雨侵。新宅爽塏松柏林。故鄉萬里且無嗣，二女從民永於此。猗歟琢石為二碑，一藏幽隧一臨歧。岸深谷高變化時，一存一毀名不虧。」
