wén xiāng liù wáng
文襄六王

hé nán kāng shū wáng xiào yú guǎng níng wáng xiào háng hé jiān wáng xiào wǎn lán líng wǔ wáng xiào guàn ān dé wáng yán zōng yú yáng wáng shào xìn
○河南康舒王孝瑜 廣寧王孝珩 河間王孝琬 蘭陵武王孝瓘 安德王延宗漁 陽王紹信

wén xiāng liù nán: wén jìng yuán huáng hòu shēng hé jiān wáng xiào wǎn, sòng shì shēng hé nán wáng xiào yú, wáng shì shēng guǎng níng wáng xiào háng, lán líng wáng zhǎng gōng bù dé mǔ shì xìng, chén shì shēng ān dé wáng yán zōng, yàn shì shēng yú yáng wáng shào xìn.
文襄六男：文敬元皇后生河間王孝琬，宋氏生河南王孝瑜，王氏生廣寧王孝珩， 蘭陵王長恭不得母氏姓，陳氏生安德王延宗，燕氏生漁陽王紹信。

hé nán kāng shū wáng xiào yú, zì zhèng dé, wén xiāng zhǎng zi yě. chū fēng hé nán jùn gōng, qí shòu chán, jìn jué wèi wáng. lì wèi zhōng shū lìng sī zhōu mù. chū, xiào yú yǎng yú shén wǔ gōng zhōng, yǔ wǔ chéng tóng nián xiāng ài. jiāng zhū yáng yīn děng, xiào yú yù qí móu. jí wǔ chéng jí wèi, lǐ yù tè lóng. dì zài jìn yáng, shǒu chì zhī yuē: wú yǐn fén qīng èr bēi, quàn rǔ yú yè zhuó liǎng bēi. qí qīn ài rú cǐ. xiào yú róng mào kuí wěi, jīng cǎi xióng yì, qiān shèn kuān hòu, jiān ài wén xué, dú shū mǐn sù, shí háng jù xià, fù qí bù shī yī dào. chū, wén xiāng yú yè dōng qǐ shān chí yóu guān, shí sú xuàn zhī. xiào yú suì yú dì zuò shuǐ táng lóng zhōu, zhí fān shuò yú zhōu shàng, shù jí zhū dì yàn shè wèi lè. wǔ chéng xìng qí dì, jiàn ér yuè zhī, gù shèng xìng hòu yuán zhī wán, yú shì guì jiàn mù xiào, chù chù yíng zào.
河南康舒王孝瑜，字正德，文襄長子也。初封河南郡公，齊受禪，進爵為王。 歷位中書令、司州牧。初，孝瑜養於神武宮中，與武成同年相愛。將誅楊愔等，孝 瑜預其謀。及武成即位，禮遇特隆。帝在晉陽，手敕之曰：「吾飲汾清二杯，勸汝 於鄴酌兩杯。」其親愛如此。孝瑜容貌魁偉，精彩雄毅，謙慎寬厚，兼愛文學，讀 書敏速，十行俱下，覆棋不失一道。初，文襄於鄴東起山池游觀，時俗眩之。孝瑜 遂於第作水堂、龍舟，植幡槊於舟上，數集諸弟宴射為樂。武成幸其第，見而悅之， 故盛興後園之玩，於是貴賤慕斅，處處營造。

wǔ chéng cháng shǐ hé tǔ kāi yǔ hú hòu duì zuò wò shuò, xiào yú jiàn yuē: huáng hòu tiān xià zhī mǔ, bù kě yǔ chén xià jiē shǒu. dì shēn nà zhī. hòu yòu yán zhào jùn wáng fù sǐ fēi mìng, bù kě qīn. yóu shì ruì jí shì kāi jiē cè mù. shì kāi mì gào qí shē jiàn, ruì yòu yán shān dōng wéi wén hé nán wáng, bù wén yǒu bì xià. dì yóu shì jì zhī. ěr zhū yù nǚ míng mó nǚ, běn shì tài hòu, xiào yú xiān yǔ zhī tōng, hòu yīn tài zǐ hūn yè, xiào yú qiè yǔ zhī yán. wǔ chéng dà nù, dùn yǐn qí jiǔ sān shí qī bēi. tǐ zhì féi dà, yāo dài shí wéi. shǐ lóu zi yàn zài yǐ chū, zhèn zhī yú chē. zhì xī huá mén, fán rè zào mèn, tóu shuǐ ér jué. zèng tài wèi lù shàng shū shì. zi hóng jié sì.
武成常使和土開與胡後對坐握槊，孝瑜諫曰：「皇后天下之母，不可與臣下接 手。」帝深納之。後又言趙郡王父死非命，不可親。由是睿及士開皆側目。士開密 告其奢僭，睿又言山東唯聞河南王，不聞有陛下。帝由是忌之。爾朱御女名摩女， 本事太后，孝瑜先與之通，後因太子婚夜，孝瑜竊與之言。武成大怒，頓飲其酒三 十七杯。體至肥大，腰帶十圍。使婁子彥載以出，鴆之於車。至西華門，煩熱躁悶， 投水而絕。贈太尉、錄尚書事。子弘節嗣。

xiào yú mǔ, wèi lì bù shàng shū sòng biàn sūn yě, běn wèi yǐng chuān wáng bīn zhī fēi, wèi wén xiāng suǒ nà, shēng xiào yú, xiào yú hái dì, wèi tài fēi. xiào yú fēi, lú zhèng shān nǚ, wǔ chéng hú hòu zhī nèi zǐ yě. xiào yú hōng hòu, sòng tài fēi wèi lú fēi suǒ zèn sù, wǔ chéng shā zhī.
孝瑜母，魏吏部尚書宋弁孫也，本魏潁川王斌之妃，為文襄所納，生孝瑜，孝 瑜還第，為太妃。孝瑜妃，盧正山女，武成胡後之內姊也。孝瑜薨後，宋太妃為盧 妃所譖訴，武成殺之。

guǎng níng wáng xiào háng, wén xiāng dì èr zi yě. lì wèi sī zhōu mù shàng shū lìng sī kōng sī tú lù shàng shū dà jiāng jūn dà sī mǎ. xiào háng ài shǎng rén wù, xué shè jīng shǐ, hǎo zhuì wén, yǒu jì yì. cháng yú tīng shì bì zì huà yī cāng yīng, jiàn zhě jiē yǐ wèi zhēn, yòu zuò cháo shì tú, yì dāng shí zhī miào jué.
廣寧王孝珩，文襄第二子也。歷位司州牧、尚書令、司空、司徒、錄尚書、大 將軍、大司馬。孝珩愛賞人物，學涉經史，好綴文，有伎藝。嘗於廳事壁自畫一蒼 鷹，見者皆以為真，又作朝士圖，亦當時之妙絕。

hòu zhǔ zì jìn zhōu bài bēn yè, zhào wáng gōng yì yú hán guāng diàn. xiào háng yǐ dà dí jì shēn, shì jí jī biàn, yí rèn chéng wáng lǐng yōu zhōu dào bīng rù tǔ mén, yáng shēng qù bīng zhōu dú gū yǒng yè lǐng luò zhōu bīng qù tóng guān, yáng shēng qù zhǎng ān chén qǐng lǐng jīng jī bīng chū fǔ kǒu, gǔ xíng nì zhàn. dí wén nán běi yǒu bīng, zì rán kuì sàn. yòu qǐng chū gōng rén zhēn bǎo cì jiāng shì, dì bù néng yòng. chéng guāng jí wèi, yǐ xiào háng wèi tài zǎi. yǔ hū yán zú mò duō lóu jìng xiǎn wèi xiāng yuàn tóng móu, qī zhèng yuè wǔ rì, xiào háng yú qiān qiū mén zhǎn gāo ā nà gōng, xiāng yuàn zài nèi yǐ jìn bīng yīng zhī, zú yǔ jìng xiǎn zì yóu yù yuán lè bīng chū. jì ér ā nà gōng cóng bié zhái qǔ biàn lù rù gōng, shì bù guǒ. nǎi qiú chū jù xī jūn, wèi ā nà gōng hán zhǎng luán chén dé xìn děng yún: cháo tíng bù cì qiǎn jī zéi, qǐ bù wèi xiào háng fǎn yé? xiào háng pò yǔ wén yōng, suì zhì zhǎng ān, fǎn shí hé yǔ guó jiā shì. yǐ jīn rì zhī jí, yóu zuò rú cǐ cāi yí. gāo hán kǒng qí biàn, chū xiào háng wèi cāng zhōu cì shǐ. zhì zhōu, yǐ wǔ qiān rén huì rèn chéng wáng yú xìn dōu, gòng wèi kuāng fù jì. zhōu qí wáng xiàn lái fá, bīng ruò bù néng dí. nù yuē: yóu gāo ā nà gōng xiǎo rén, wú dào qióng yǐ! qí pàn chén qǐ fú lìng hé yǐ shuò lá xiào háng zhuì mǎ, nú bái zé yǐ shēn gǎn zhī, xiào háng yóu shāng shù chù, suì jiàn lǔ. qí wáng xiàn wèn xiào háng qí wáng suǒ yóu, xiào háng zì chén guó nán, cí lèi jù xià, fǔ yǎng yǒu jié. xiàn wèi zhī gǎi róng, qīn wèi xǐ chuàng fù yào, lǐ yù shén hòu. xiào háng dú tàn yuē: lǐ mù shū yán qí shì èr shí bā nián, jīn guǒ rán yǐ. zì shén wǔ huáng dì yǐ wài, wú zhū fù xiōng dì wú yī rén dé zhì sì shí zhě, mìng yě. sì jūn wú dú jiàn zhī míng, zǎi xiàng fēi zhù shí zhī jì, hèn bù dé wò bīng fú, shòu miào suàn, zhǎn wǒ xīn lì ěr. zhì zhǎng ān, yī lì shòu kāi fǔ xiàn hóu. hòu zhōu wǔ dì zài yún yáng, yàn qí jūn chén, zì dàn hú pí pá, mìng xiào háng chuī dí. cí yuē: wáng guó zhī yīn, bù zú tīng yě. gù mìng zhī, jǔ dí cái zhì kǒu, lèi xià wū yàn, wǔ dì nǎi zhǐ. qí nián shí yuè, jí shén, qǐ guī zàng shān dōng, cóng zhī. xún zú, lìng hái zàng yè.
後主自晉州敗奔鄴，詔王公議於含光殿。孝珩以大敵既深，事藉機變，宜任城 王領幽州道兵入土門，揚聲趣并州；獨孤永業領洛州兵趣潼關，揚聲趣長安；臣請 領京畿兵出滏口，鼓行逆戰。敵聞南北有兵，自然潰散。又請出宮人珍寶賜將士， 帝不能用。承光即位，以孝珩為太宰。與呼延族、莫多婁敬顯、尉相願同謀，期正 月五日，孝珩於千秋門斬高阿那肱，相願在內以禁兵應之，族與敬顯自游豫園勒兵 出。既而阿那肱從別宅取便路入宮，事不果。乃求出拒西軍，謂阿那肱、韓長鸞、 陳德信等云：「朝廷不賜遣擊賊，豈不畏孝珩反耶？孝珩破宇文邕，遂至長安，反 時何與國家事。以今日之急，猶作如此猜疑。」高、韓恐其變，出孝珩為滄州刺史。 至州，以五千人會任城王於信都，共為匡復計。周齊王憲來伐，兵弱不能敵。怒曰： 「由高阿那肱小人，吾道窮矣！」齊叛臣乞扶令和以槊剌孝珩墜馬，奴白澤以身扞 之，孝珩猶傷數處，遂見虜。齊王憲問孝珩齊亡所由，孝珩自陳國難，辭淚俱下， 俯仰有節。憲為之改容，親為洗創傅藥，禮遇甚厚。孝珩獨嘆曰：「李穆叔言齊氏 二十八年，今果然矣。自神武皇帝以外，吾諸父兄弟無一人得至四十者，命也。嗣 君無獨見之明，宰相非柱石之寄，恨不得握兵符，受廟算，展我心力耳。」至長安， 依例授開府、縣侯。後周武帝在雲陽，宴齊君臣，自彈胡琵琶，命孝珩吹笛。辭曰： 「亡國之音，不足聽也。」固命之，舉笛裁至口，淚下嗚咽，武帝乃止。其年十月， 疾甚，啟歸葬山東，從之。尋卒，令還葬鄴。

hé jiān wáng xiào wǎn, wén xiāng dì sān zi yě. tiān bǎo yuán nián fēng. tiān tǒng zhōng, lèi qiān shàng shū lìng. chū, tū jué yǔ zhōu shī rù tài yuán, wǔ chéng jiāng bì zhī ér dōng. xiào wǎn kòu mǎ jiàn, qǐng wěi zhào jùn wáng bù fèn zhī, bì zhěng qí, dì cóng qí yán. xiào wǎn miǎn zhòu jiāng chū, dì shǐ zhuī hái. zhōu jūn tuì, bài bīng zhōu cì shǐ.
河間王孝琬，文襄第三子也。天保元年封。天統中，累遷尚書令。初，突厥與 周師入太原，武成將避之而東。孝琬叩馬諫，請委趙郡王部分之，必整齊，帝從其 言。孝琬免胄將出，帝使追還。周軍退，拜并州刺史。

xiào wǎn yǐ wén xiāng shì dí, jiāo jīn zì fù. hé nán wáng zhī sǐ, zhū wáng zài gōng nèi mò gǎn jǔ shēng, wéi xiào wǎn dà kū ér chū. yòu yuàn zhí zhèng, wèi cǎo rén ér shè zhī. hé shì kāi yǔ zǔ tǐng zèn zhī, yún: cǎo rén nǐ shèng gōng yě. yòu qián tū jué zhì zhōu, xiào wǎn tuō dōu móu dǐ dì, yún qǐ shì lǎo yù, xū zhe cǐ. cǐ yán shǔ dà jiā yě. chū, wèi shì yáo yán: hé nán zhǒng gǔ hé běi shēng, bái yáng shù tóu jīn jī míng. tǐng yǐ shuō yuē: hé nán hé běi, hé jiān yě. jīn jī míng, xiào wǎn jiāng jiàn jīn jī ér dà shè. dì pō huò zhī. shí xiào wǎn dé fó yá, zhì yú dì nèi, yè yǒu shén guāng. zhāo xuán dōu fǎ shùn qǐng yǐ zòu wén, bù cóng. dì wén, shǐ sōu zhī, dé zhèn kù shuò fān shù bǎi. dì wén zhī, yǐ wèi fǎn. xùn qí zhū jī, yǒu chén shì zhě wú chǒng, wū duì yuē xiào wǎn huà zuò bì xià xíng kū zhī, rán shí shì wén xiāng xiàng, xiào wǎn shí shí duì zhī qì. dì nù, shǐ wǔ wèi hè lián fǔ xuán dào biān wō zhī. xiào wǎn hū ā shū, dì nù yuē: shuí shì ěr shū? gǎn huàn wǒ zuò shū! xiào wǎn yuē: shén wǔ huáng dì dí sūn, wén xiāng huáng dì dí zǐ, wèi xiào jìng huáng dì wài shēng, hé wèi bù dé huàn zuò shū yě? dì yù nù, zhé qí liǎng jìng ér sǐ. yì zhū xī shān, dì bēng hòu, nǎi gǎi zàng. zi zhèng lǐ sì, yòu cōng yǐng, néng sòng zuǒ shì chūn qiū. qí wáng, qiān mián zhōu zú.
孝琬以文襄世嫡，驕矜自負。河南王之死，諸王在宮內莫敢舉聲，唯孝琬大哭 而出。又怨執政，為草人而射之。和士開與祖珽譖之，云：「草人擬聖躬也。又前 突厥至州，孝琬脫兜鍪抵地，雲『豈是老嫗，須着此』。此言屬大家也。」初，魏 世謠言：「河南種穀河北生，白楊樹頭金雞鳴。」珽以說曰：「河南、河北，河間 也。金雞鳴，孝琬將建金雞而大赦。」帝頗惑之。時孝琬得佛牙，置於第內，夜有 神光。昭玄都法順請以奏聞，不從。帝聞，使搜之，得鎮庫槊幡數百。帝聞之，以 為反。訊其諸姬，有陳氏者無寵，誣對曰「孝琬畫作陛下形哭之」，然實是文襄像， 孝琬時時對之泣。帝怒，使武衛赫連輔玄倒鞭撾之。孝琬呼阿叔，帝怒曰：「誰是 爾叔？敢喚我作叔！」孝琬曰：「神武皇帝嫡孫，文襄皇帝嫡子，魏孝靜皇帝外甥， 何為不得喚作叔也？」帝愈怒，折其兩脛而死。瘞諸西山，帝崩後，乃改葬。子正 禮嗣，幼聰穎，能誦《左氏春秋》。齊亡，遷綿州卒。

lán líng wǔ wáng zhǎng gōng, yī míng xiào guàn, wén xiāng dì sì zǐ yě. lèi qiān bīng zhōu cì shǐ. tū jué rù jìn yáng, zhǎng gōng jǐn lì jī zhī. máng shān zhī bài, zhǎng gōng wèi zhōng jūn, lǜ wǔ bǎi qí zài rù zhōu jūn, suì zhì jīn yōng zhī xià, bèi wéi shén jí, chéng shàng rén fú shí, zhǎng gōng miǎn zhòu shì zhī miàn, nǎi xià nǔ shǒu jiù zhī, yú shì dà jié. wǔ shì gòng gē yáo zhī, wèi lán líng wáng rù zhèn qū shì yě. lì sī zhōu mù qīng yíng èr zhōu, pō shòu cái huò. hòu wèi tài wèi, yǔ duàn sháo tǎo bǎi gǔ, yòu gōng dìng yáng. sháo bìng, zhǎng gōng zǒng qí zhòng. qián hòu yǐ zhàn gōng bié fēng jù lù zhǎng lè lè píng gāo yáng děng jùn gōng.
蘭陵武王長恭，一名孝瓘，文襄第四子也。累遷并州刺史。突厥入晉陽，長恭 盡力擊之。邙山之敗，長恭為中軍，率五百騎再入周軍，遂至金墉之下，被圍甚急， 城上人弗識，長恭免胄示之面，乃下弩手救之，於是大捷。武士共歌謠之，為《蘭 陵王入陣曲》是也。歷司州牧、青瀛二州，頗受財貨。後為太尉，與段韶討栢谷， 又攻定陽。韶病，長恭總其眾。前後以戰功別封巨鹿、長樂、樂平、高陽等郡公。

máng shān zhī jié, hòu zhǔ wèi zhǎng gōng yuē: rù zhèn tài shēn, shī lì huǐ wú suǒ jí. duì yuē: jiā shì qīn qiè, bù jué suì rán. dì xián qí chēng jiā shì, suì jì zhī. jí zài dìng yáng, qí shǔ wèi xiāng yuàn wèi yuē: wáng jì shòu cháo jì, hé dé rú cǐ tān cán? zhǎng gōng wèi dá. xiāng yuàn yuē: qǐ bù yóu máng shān dà jié, kǒng yǐ wēi wǔ jiàn jì, yù zì huì hū? zhǎng gōng yuē: rán. xiāng yuàn yuē: cháo tíng ruò jì wáng, yú cǐ fàn biàn dāng xíng fá, qiú fú fǎn yǐ sù huò. zhǎng gōng qì xià, qián xī qǐng yǐ ān shēn shù. xiāng yuàn yuē: wáng qián jì yǒu xūn, jīn fù gào jié, wēi shēng tài zhòng, yí shǔ jí zài jiā, wù yù shì. zhǎng gōng rán qí yán, wèi néng tuì. jí jiāng huái kòu rǎo, kǒng fù wèi jiāng, tàn yuē: wǒ qù nián miàn zhǒng, jīn hé bù fā. zì shì yǒu jí bù liáo. wǔ píng sì nián wǔ yuè, dì shǐ xú zhī fàn yǐn yǐ dú yào. zhǎng gōng wèi fēi zhèng shì yuē: wǒ zhōng yǐ shì shàng, hé gū yú tiān, ér zāo zhèn yě! fēi yuē: hé bù qiú jiàn tiān yán? zhǎng gōng yuē: tiān yán hé yóu kě jiàn. suì yǐn yào hōng. zèng tài wèi.
邙山之捷，後主謂長恭曰：「入陣太深，失利悔無所及。」對曰：「家事親切， 不覺遂然。」帝嫌其稱家事，遂忌之。及在定陽，其屬尉相願謂曰：「王既受朝寄， 何得如此貪殘？」長恭未答。相願曰：「豈不由邙山大捷，恐以威武見忌，欲自穢 乎？」長恭曰：「然。」相願曰：「朝廷若忌王，於此犯便當行罰，求福反以速禍。」 長恭泣下，前膝請以安身術。相願曰：「王前既有勛，今復告捷，威聲太重，宜屬 疾在家，勿預事。」長恭然其言，未能退。及江淮寇擾，恐復為將，嘆曰：「我去 年面腫，今何不發。」自是有疾不療。武平四年五月，帝使徐之范飲以毒藥。長恭 謂妃鄭氏曰：「我忠以事上，何辜於天，而遭鴆也！」妃曰：「何不求見天顏？」 長恭曰：「天顏何由可見。」遂飲藥薨。贈太尉。

zhǎng gōng mào róu xīn zhuàng, yīn róng jiān měi. wèi jiāng gōng qín xì shì, měi dé gān měi, suī yī guā shù guǒ, bì yǔ jiāng shì gòng zhī. chū zài yíng zhōu, xíng cān jūn yáng shì shēn biǎo liè qí zāng, miǎn guān. jí tǎo dìng yáng, shì shēn zài jūn, kǒng huò jí. zhǎng gōng wén zhī yuē: wú běn wú cǐ yì. nǎi qiú xiǎo shī, zhàng shì shēn èr shí yǐ ān zhī. cháng rù cháo ér pú cóng jǐn sàn, wéi yǒu yī rén, zhǎng gōng dú hái, wú suǒ qiǎn fá, wǔ chéng shǎng qí gōng, mìng jiǎ hù wèi mǎi qiè èr shí rén, wéi shòu qí yī. yǒu qiān jīn zé quàn, lín sǐ rì, jǐn fán zhī.
長恭貌柔心壯，音容兼美。為將躬勤細事，每得甘美，雖一瓜數果，必與將士 共之。初在瀛州，行參軍陽士深表列其贓，免官。及討定陽，士深在軍，恐禍及。 長恭聞之曰：「吾本無此意。」乃求小失，杖士深二十以安之。嘗入朝而僕從盡散， 唯有一人，長恭獨還，無所譴罰，武成賞其功，命賈護為買妾二十人，唯受其一。 有千金責券，臨死日，盡燔之。

ān dé wáng yán zōng, wén xiāng dì wǔ zǐ yě. mǔ chén shì, guǎng yáng wáng jì yě. yán zōng yòu wèi wén xuān suǒ yǎng, nián shí èr, yóu qí zhì fù shàng, lìng nì jǐ qí zhōng, bào zhī yuē: kě lián zhǐ yǒu cǐ yī gè. wèn yù zuò hé wáng, duì yuē: yù zuò chōng tiān wáng. wén xuān wèn yáng yīn, yīn yuē: tiān xià wú cǐ jùn míng, yuàn shǐ ān yú dé. yú shì fēng ān dé yān. wèi dìng zhōu cì shǐ, yú lóu shàng dà biàn, shǐ rén zài xià zhāng kǒu chéng zhī. yǐ zhēng zhū sǎn hé rén fèn yǐ sì zuǒ yòu, yǒu nán sè zhě biān zhī. xiào zhāo dì wén zhī, shǐ zhào dào dé jiù zhōu zhàng zhī yī bǎi. dào dé yǐ yán zōng shòu zhàng bù jǐn, yòu jiā sān shí. yòu yǐ qiú shì dāo, yàn qí lì dùn. jiāo zòng duō bù fǎ. wǔ chéng shǐ tà zhī, shā qí nì jìn jiǔ rén, cóng shì shēn zì gǎi huǐ. lán líng wáng máng shān kǎi jié, zì chén bīng shì, zhū xiōng dì xián zhuàng zhī. yán zōng dú yuē: sì xiōng fēi dà zhàng fū, hé bù chéng shèng jìng rù? shǐ yán zōng dāng cǐ shì, guān xī qǐ dé fù cún! jí lán líng sǐ, fēi zhèng shì yǐ jǐng zhū shī fú. guǎng níng wáng shǐ shú zhī. yán zōng shǒu shū yǐ jiàn, ér lèi mǎn zhǐ. hé jiān sǐ, yán zōng kū zhī lèi yì shén. yòu wèi cǎo rén yǐ xiàng wǔ chéng, biān ér xùn zhī yuē: hé gù shā wǒ xiōng! nú gào zhī, wǔ chéng fù wò yán zōng yú dì, mǎ biān wō zhī èr bǎi, jǐ sǐ. hòu lì sī tú tài wèi.
安德王延宗，文襄第五子也。母陳氏，廣陽王妓也。延宗幼為文宣所養，年十 二，猶騎置腹上，令溺己臍中，抱之曰：「可憐止有此一個。」問欲作何王，對曰： 「欲作沖天王。」文宣問楊愔，愔曰：「天下無此郡名，願使安於德。」於是封安 德焉。為定州刺史，於樓上大便，使人在下張口承之。以蒸豬糝和人糞以飼左右， 有難色者鞭之。孝昭帝聞之，使趙道德就州杖之一百。道德以延宗受杖不謹，又加 三十。又以囚試刀，驗其利鈍。驕縱多不法。武成使撻之，殺其昵近九人，從是深 自改悔。蘭陵王邙山凱捷，自陳兵勢，諸兄弟咸壯之。延宗獨曰：「四兄非大丈夫， 何不乘勝徑入？使延宗當此勢，關西豈得復存！」及蘭陵死，妃鄭氏以頸珠施佛。 廣寧王使贖之。延宗手書以諫，而淚滿紙。河間死，延宗哭之淚亦甚。又為草人以 像武成，鞭而訊之曰：「何故殺我兄！」奴告之，武成覆臥延宗於地，馬鞭撾之二 百，幾死。後歷司徒、太尉。

jí píng yáng zhī yì, hòu zhǔ zì yù zhī, mìng yán zōng lǜ yòu jūn xiān zhàn, chéng xià qín zhōu kāi fǔ zōng tǐng. jí dà zhàn, yán zōng yǐ huī xià zài rù zhōu jūn, mò bù pī mǐ. zhū jūn bài, yán zōng dú quán jūn. hòu zhǔ jiāng bēn jìn yáng, yán zōng yán: dà jiā dàn zài yíng mò dòng, yǐ bīng mǎ fù chén, chén néng pò zhī. dì bù nà. jí zhì bīng zhōu yòu wén zhōu jūn yǐ rù què shǔ gǔ, nǎi yǐ yán zōng wèi xiāng guó bīng zhōu cì shǐ, zǒng shān xī bīng shì. wèi yuē: bīng zhōu ā xiōng zì qǔ, ér jīn qù yě. yán zōng yuē: bì xià wèi shè jì mò dòng, chén wèi bì xià chū sǐ lì zhàn. luò tí pó yuē: zhì zūn jì yǐ chéng, wáng bù dé zhé jǔ. hòu zhǔ jìng bēn yè. zài bìng jiāng lǜ xián qǐng yuē: wáng ruò bù zuò tiān zǐ, zhū rén shí bù néng chū sǐ lì. yán zōng bù dé yǐ, jí huáng dì wèi, xià zhào yuē: wǔ píng chán ruò, zhèng yóu huàn shù, xìn jié xiāo qiáng, dào qǐ jiāng yì. zhǎn guān yè dùn, mò zhī suǒ zhī, zé wǒ gāo zǔ zhī yè jiāng zhuì yú dì. wáng gōng qīng shì, wěi jiàn tuī bī, jīn biàn zhī chéng bǎo wèi. kě dà shè tiān xià, gǎi wǔ píng qī nián wèi dé chāng yuán nián. yǐ jìn chāng wáng táng yōng wèi zǎi fǔ, qí chāng wáng mò duō lóu jìng xiǎn mù yáng wáng hé ā yú zi yòu wèi dà jiāng jūn duàn chàng wǔ wèi jiāng jūn xiàng lǐ sēng jiā kāi fǔ hán gǔ hú hóu mò chén luò zhōu wèi zhǎo yá. zhòng wén zhī, bù zhào ér zhì zhě, qián hòu xiāng shǔ. yán zōng róng mào chōng zhuàng, zuò zé yǎng, yǎn zé fú, rén xiào zhī, nǎi hè rán fèn fā. qì lì jué yì, chí chěng xíng zhèn, jìn jié ruò fēi. qīng fù fǔ cáng jí hòu gōng měi nǚ, yǐ cì jiāng shì, jí méi nèi cān qiān yú jiā. hòu zhǔ wèi jìn chén yuē: wǒ níng shǐ zhōu dé bīng zhōu, bù yù ān dé dé zhī. zuǒ yòu yuē: lǐ rán. yán zōng jiàn shì zú, jiē qīn zhí shǒu, chén cí zì chēng míng, liú tì wū yàn. zhòng jiē zhēng wèi sǐ, tóng ér nǚ zǐ yì chéng wū rǎng mèi, tóu zhuān shí yǐ yù zhōu jūn. tè jìn kāi fǔ nà lú ān shēng shǒu tài gǔ, yǐ wàn bīng pàn. zhōu jūn wéi jìn yáng, wàng zhī rú hēi yún sì hé. yán zōng mìng mò duō lóu jìng xiǎn hán gǔ hú jù chéng nán, hé ā yú zi duàn chàng jù chéng dōng. yán zōng qīn dāng zhōu qí wáng yú chéng běi, fèn dà shuò, wǎng lái dū zhàn, suǒ xiàng wú qián. shàng shū lìng shǐ jǔ shān yì féi dà duō lì, zhuō zhǎng dāo bù cóng, shā shāng shén duō. wǔ wèi lán fú róng qí lián yán zhǎng jiē sǐ yú zhèn. ā yú zi duàn chàng yǐ qiān qí tóu zhōu. zhōu jūn gōng dōng mén, jì hūn, suì rù. jìn bīng fén fó sì mén wū, fēi yàn zhào tiān dì. yán zōng yǔ jìng xiǎn zì mén rù, jiā jī zhī, zhōu jūn dà luàn, zhēng mén xiāng tián yā, qí rén cóng hòu zhuó cì, sǐ zhě èr qiān yú rén. zhōu wǔ dì zuǒ yòu lüè jǐn, zì bá wú lù, chéng yù shàng shì zhāng shòu zhé qiān mǎ tóu, hè bá fú ēn yǐ biān fú qí hòu, qí qū jǐn dé chū. qí rén fèn jī, jǐ zhōng yān. chéng dōng è qū, fú ēn jí jiàng zhě pí zi xìn wèi zhī dǎo, jǐn miǎn, shí sì gēng yě. yán zōng wèi zhōu wǔ dì bēng yú luàn bīng, shǐ yú jī shī zhōng qiú zhǎng liè zhě, bù dé. shí qí rén jì shèng, rù fāng yǐn jiǔ, jǐn zuì wò, yán zōng bù fù néng zhěng. zhōu wǔ dì chū chéng, jī shén, yù wèi dùn yì jì. qí wáng xiàn jí zhù guó wáng yì jiàn, yǐ wèi qù bì bù miǎn. yán zōng pàn jiāng duàn chàng yì shèng yán chéng nèi kōng xū. zhōu wǔ dì nǎi zhù mǎ, míng jiǎo shōu bīng, é qǐng fù zhèn. jié dàn, hái gōng dōng mén, kè zhī, yòu rù nán mén. yán zōng zhàn, lì qū, zǒu zhì chéng běi, yú rén jiā jiàn qín. zhōu wǔ dì zì tóu xià mǎ, zhí qí shǒu. yán zōng cí yuē: sǐ rén shǒu hé gǎn pò zhì zūn. dì yuē: liǎng guó tiān zǐ, yǒu hé yuàn è, zhí wèi bǎi xìng lái ěr. wù bù, zhōng bù xiāng hài. biàn fù yī mào, lǐ zhī. xiān shì, gāo dōu jùn yǒu shān yān, jué bì lín shuǐ, hū yǒu hēi shū jiàn, yún: qí wáng yán zōng. xǐ shì yú míng. dì shǐ rén jiù xiě, shǐ zhě gǎi wáng wèi shàng. zhì shì yīng yān. yán zōng bài qián, zài yè tīng shì, jiàn liǎng rì xiāng lián zhì, yǐ shí èr yuè shí sān rì bū shí shòu chì shǒu bīng zhōu, míng rì jiàn biāo hào, bù jiān rì ér bèi wéi, jīng sù, zhì shí shí ér bài. nián hào dé chāng, hào shì zhě yán qí dé èr rì yún. jì ér zhōu wǔ dì wèn qǔ yè jì, cí yuē: wáng guó dài fū bù kě yǐ tú cún, cǐ fēi chén suǒ jí. qiáng wèn zhī, nǎi yuē: ruò rèn chéng wáng yuán yè, chén bù néng zhī, ruò jīn zhǔ zì shǒu, bì xià bīng bù xuè rèn.
及平陽之役，後主自御之，命延宗率右軍先戰，城下擒周開府宗挺。及大戰， 延宗以麾下再入周軍，莫不披靡。諸軍敗，延宗獨全軍。後主將奔晉陽，延宗言： 「大家但在營莫動，以兵馬付臣，臣能破之。」帝不納。及至并州又聞周軍已入雀 鼠谷，乃以延宗為相國、并州刺史，總山西兵事。謂曰：「并州阿兄自取，兒今去 也。」延宗曰：「陛下為社稷莫動，臣為陛下出死力戰。」駱提婆曰：「至尊計已 成，王不得輒沮。」後主竟奔鄴。在並將率咸請曰：「王若不作天子，諸人實不能 出死力。」延宗不得已，即皇帝位，下詔曰：「武平孱弱，政由宦豎，釁結蕭牆， 盜起疆埸。斬關夜遁，莫知所之，則我高祖之業將墜於地。王公卿士，猥見推逼， 今便祗承寶位。可大赦天下，改武平七年為德昌元年。」以晉昌王唐邕為宰輔，齊 昌王莫多婁敬顯、沐陽王和阿於子、右衛大將軍段暢、武衛將軍相里僧伽、開府韓 骨胡、侯莫陳洛州為爪牙。眾聞之，不召而至者，前後相屬。延宗容貌充壯，坐則 仰，偃則伏，人笑之，乃赫然奮發。氣力絕異，馳騁行陣，勁捷若飛。傾覆府藏及 後宮美女，以賜將士，籍沒內參千餘家。後主謂近臣曰：「我寧使周得并州，不欲 安德得之。」左右曰：「理然。」延宗見士卒，皆親執手，陳辭自稱名，流涕嗚咽。 眾皆爭為死，童兒女子亦乘屋攘袂，投磚石以御周軍。特進、開府那盧安生守太谷， 以萬兵叛。周軍圍晉陽，望之如黑雲四合。延宗命莫多婁敬顯、韓骨胡拒城南，和 阿於子、段暢拒城東。延宗親當周齊王於城北，奮大槊，往來督戰，所向無前。尚 書令史沮山亦肥大多力，捉長刀步從，殺傷甚多。武衛蘭芙蓉、綦連延長皆死於陣。 阿於子、段暢以千騎投周。周軍攻東門，際昏，遂入。進兵焚佛寺門屋，飛焰照天 地。延宗與敬顯自門入，夾擊之，周軍大亂，爭門相填壓，齊人從後斫刺，死者二 千餘人。周武帝左右略盡，自拔無路，承御上士張壽輒牽馬頭，賀拔佛恩以鞭拂其 後，崎嶇僅得出。齊人奮擊，幾中焉。城東厄曲，佛恩及降者皮子信為之導，僅免， 時四更也。延宗謂周武帝崩於亂兵，使於積屍中求長鬣者，不得。時齊人既勝，入 坊飲酒，盡醉臥，延宗不復能整。周武帝出城，飢甚，欲為遁逸計。齊王憲及柱國 王誼諫，以為去必不免。延宗叛將段暢亦盛言城內空虛。周武帝乃駐馬，鳴角收兵， 俄頃復振。詰旦，還攻東門，克之，又入南門。延宗戰，力屈，走至城北，於人家 見禽。周武帝自投下馬，執其手。延宗辭曰：「死人手何敢迫至尊。」帝曰：「兩 國天子，有何怨惡，直為百姓來耳。勿怖，終不相害。」便復衣帽，禮之。先是， 高都郡有山焉，絕壁臨水，忽有黑書見，云：「齊亡延宗。」洗視逾明。帝使人就 寫，使者改亡為上。至是應焉。延宗敗前，在鄴廳事，見兩日相連置，以十二月十 三日晡時受敕守并州，明日建瘭號，不間日而被圍，經宿，至食時而敗。年號德昌， 好事者言其得二日雲。既而周武帝問取鄴計，辭曰：「亡國大夫不可以圖存，此非 臣所及。」強問之，乃曰：「若任城王援鄴，臣不能知，若今主自守，陛下兵不血 刃。」

jí zhì zhǎng ān, zhōu wǔ yǔ qí jūn chén yǐn jiǔ, lìng hòu zhǔ qǐ wǔ, yán zōng bēi bù zì chí. lǚ yù yǎng yào zì cái, fù bì kǔ zhí jiàn ér zhǐ. wèi jǐ, zhōu wǔ wū hòu zhǔ jí yán zōng děng, yún yáo yīng mù tí pó fǎn, shǐ bìng cì sǐ. jiē zì chén wú zhī, yán zōng rǎng mèi, qì ér bù yán. jiē yǐ jiāo sāi kǒu ér sǐ. míng nián, lǐ fēi shōu bìn zhī.
及至長安，周武與齊君臣飲酒，令後主起舞，延宗悲不自持。屢欲仰藥自裁， 傅婢苦執諫而止。未幾，周武誣後主及延宗等，雲遙應穆提婆反，使並賜死。皆自 陳無之，延宗攘袂，泣而不言。皆以椒塞口而死。明年，李妃收殯之。

hòu zhǔ zhī chuán wèi yú tài zǐ yě, sūn zhèng yán qiè wèi rén yuē: wǒ wǔ dìng zhōng wèi guǎng zhōu shì cáo, wén xiāng chéng rén cáo pǔ yǎn yǒu yán, gāo wáng zhū ér, ā bǎo dāng wèi tiān zǐ, zhì gāo dé zhī chéng zhī, dāng miè. ā bǎo wèi tiān bǎo, dé zhī wèi dé chāng yě, chéng zhī wèi hòu zhǔ nián hào chéng guāng, qí yán jìng xìn yún.
後主之傳位於太子也，孫正言竊謂人曰：「我武定中為廣州士曹，聞襄城人曹 普演有言，高王諸兒，阿保當為天子，至高德之承之，當滅。」阿保謂天保，德之 謂德昌也，承之謂後主年號承光，其言竟信雲。

yú yáng wáng shào xìn, wén xiāng dì liù zǐ yě. lì tè jìn kāi fǔ zhōng lǐng jūn hù jūn qīng zhōu cì shǐ. xíng guò yú yáng, yǔ dà fù rén zhōng zhǎng mìng tóng chuáng zuò. tài shǒu zhèng dào gài yè, zhǎng mìng yù qǐ, shào xìn bù tīng, yuē: cǐ hé wù xiǎo rén, ér zhǔ rén gōng wèi qǐ. nǎi yǔ zhǎng mìng jié wèi yì xiōng dì, fēi yǔ zhǎng mìng qī wèi zǐ mèi, zé qí hé jiā yòu zhǎng jiē yǒu zèng huì, zhōng shì yīn cǐ suì pín. qí miè, sǐ yú zhǎng ān.
漁陽王紹信，文襄第六子也。歷特進、開府、中領軍、護軍、青州刺史。行過 漁陽，與大富人鍾長命同床坐。太守鄭道蓋謁，長命欲起，紹信不聽，曰：「此何 物小人，而主人公為起。」乃與長命結為義兄弟，妃與長命妻為姊妹，責其闔家幼 長皆有贈賄，鍾氏因此遂貧。齊滅，死於長安。