zhāng huá yuán　 sòng shì liáng dì shì guǐ　 láng jī　 mèng yè　 cuī bó qiān　 sū qióng　 fáng bào　 lù qù bìng
張華原　宋世良弟世軌　郎基　孟業　崔伯謙　蘇瓊　房豹　路去病

xiān wáng jiāng lǐ tiān xià, sī mù lí yuán, xíng fǎ yǐ jìn qí jiān, lǐ jiào yǐ fáng qí yù. gù fēn zhí mìng guān, gòng lǐ tiān xià. shū yún:" zhī rén zé zhé, néng guān rén ān rén zé huì." ruì zhé zhī jūn, bì zhì qīng míng zhī chén, hūn luàn zhī cháo, duō yǒu tān cán zhī lì. gāo zǔ bō luàn fǎn zhèng, yǐ yǐn wèi huái, gù shǒu lìng zhī tú, cái duō chēng zhí. réng yǐ zhàn gōng zhū jiāng, chū mù wài fān, bù shí zhì tǐ, wú wén zhèng shù. fēi wéi àn yú qián yán wǎng xíng, nǎi zhì shǐ xué yī pàn fù cáo, jù liǎn wú yàn, yín nüè bù yǐ, suī huò zhí shéng, zhōng wú quān gé. yú xì! cǐ cháo tíng zhī dà shī. dà níng yǐ hòu, fēng yǎ jù quē, mài guān yù yù, shàng xià xiāng méng, jiàng jí mò nián, dú huò zī shén. qí shì xún liáng, rú xīn shù zhī tú fēi yī, duō yǐ guān jué tōng xiǎn, bié yǒu liè chuán. rú fáng zhòng gàn zhī shǔ, zài wǔ píng zhī mò néng zhuō ěr bù, sī gù mí kě jiā yě. jīn duō zhāng huá yuán děng liè yú xún lì yún.
先王疆理天下，司牧黎元，刑法以禁其奸，禮教以防其欲。故分職命官，共理天下。書云："知人則哲，能官人安人則惠。"睿哲之君，必致清明之臣，昏亂之朝，多有貪殘之吏。高祖撥亂反正，以□隱為懷，故守令之徒，才多稱職。仍以戰功諸將，出牧外藩，不識治體，無聞政術。非唯暗於前言往行，乃至始學依判付曹，聚斂無厭，淫虐不已，雖或直繩，終無悛革。於戲！此朝廷之大失。大寧以後，風雅俱缺，賣官鬻獄，上下相蒙，降及末年，黷貨滋甚。齊氏循良，如辛術之徒非一，多以官爵通顯，別有列傳。如房仲干之屬，在武平之末能卓爾不□，斯固彌可嘉也。今掇張華原等列於循吏雲。

zhāng huá yuán, zì guó mǎn, dài jùn rén yě. shǎo míng mǐn, yǒu qì dù. gāo zǔ kāi biāo qí fǔ, yǐn wèi fǎ cáo cān jūn, qiān dà chéng xiàng fǔ shǔ, réng shì zuǒ yòu. cóng yú xìn dōu, shēn wèi gāo zǔ suǒ qīn dài, gāo zǔ měi hào lìng sān jūn, cháng lìng xuān yù yì zhǐ.
張華原，字國滿，代郡人也。少明敏，有器度。高祖開驃騎府，引為法曹參軍，遷大丞相府屬，仍侍左右。從於信都，深為高祖所親待，高祖每號令三軍，常令宣諭意旨。

zhōu wén dì shǐ jù yōng zhōu yě, gāo zǔ yóu yù yǐ nì shùn xiǎo zhī, shǐ huá yuán rù guān shuō yān. zhōu wén mì yǒu jū liú zhī yì, wèi huá yuán yuē:" ruò néng qū jì zú yú cǐ, dāng gòng xiǎng fù guì, bù ěr mìng xuán jīn rì." huá yuán yuē:" bó hǎi wáng mìng shì dàn shēng, dài tiān suǒ zòng, yǐ míng gōng zuì ěr guān yòu, biàn zì gé jué, gù shǐ huá yuán xián yù gōng zhǐ. míng gōng bù yǐ cǐ rì gǎi tú, zhuǎn huò wèi fú, nǎi yù cì xié, yǒu sǐ ér yǐ." zhōu wén jiā qí liàng zhèng, nǎi shǐ dōng hái. gāo zǔ yǐ huá yuán jiǔ ér bù fǎn, měi tàn xī zhī, jí wén qí lái, xǐ jiàn yú sè.
周文帝始據雍州也，高祖猶欲以逆順曉之，使華原入關說焉。周文密有拘留之意，謂華原曰："若能屈驥足於此，當共享富貴，不爾命懸今日。"華原曰："渤海王命世誕生，殆天所縱，以明公蕞爾關右，便自隔絕，故使華原銜喻公旨。明公不以此日改圖，轉禍為福，乃欲賜脅，有死而已。"周文嘉其亮正，乃使東還。高祖以華原久而不返，每嘆惜之，及聞其來，喜見於色。

lèi qiān wèi yǎn zhōu cì shǐ, rén huái gǎn fù, kòu dào qǐn xī. zhōu yù xiān yǒu qiú qiān yú rén, huá yuán jiē jué qiǎn. zhì nián mù, wéi yǒu zhòng zuì zhě shù shí rén, huá yuán yì qiǎn guī jiā shēn hè, yī qī zhì yù. xiān shì zhōu jìng shù yǒu měng shòu wèi bào, zì huá yuán lín zhōu, hū yǒu liù bó shí zhī, xián yǐ huà gǎn suǒ zhì. hòu zú guān, zhōu rén dà xiǎo mò bù hào mù.
累遷為兗州刺史，人懷感附，寇盜寢息。州獄先有囚千餘人，華原皆決遣。至年暮，唯有重罪者數十人，華原亦遣歸家申賀，依期至獄。先是州境數有猛獸為暴，自華原臨州，忽有六駁食之，咸以化感所致。後卒官，州人大小莫不號慕。

sòng shì liáng, zì fú yǒu, guǎng píng rén. nián shí wǔ, biàn yǒu dǎn qì, yīng mù cóng jūn běi tǎo, lǚ yǒu zhàn gōng. xún wèi diàn zhōng shì yù shǐ, yì hé běi kuò hù, dà huò fú duò. hái jiàn jí jùn chéng páng duō hái gǔ, yí shū zhōu jùn, lìng xī shōu yì. qí yè, gān yǔ. hái, xiào zhuāng láo zhī yuē:" zhī qīng suǒ kuò dé dīng bèi yú běn zhàng, ruò guān rén jiē rú cǐ yòng xīn. biàn shì gèng chū yì tiān xià yě."
宋世良，字符友，廣平人。年十五，便有膽氣，應募從軍北討，屢有戰功。尋為殿中侍御史，詣河北括戶，大獲浮惰。還見汲郡城旁多骸骨，移書州郡，令悉收瘞。其夜，甘雨□□。還，孝莊勞之曰："知卿所括得丁倍於本帳，若官人皆如此用心。便是更出一天下也。"

chū chú qīng hé tài shǒu. shì liáng cái shí xián míng, yóu shàn zhì shù, zài jùn wèi jǐ, shēng wèn shén gāo. jùn dōng nán yǒu qū dī, chéng gōng yī xìng zǔ ér jū zhī, dào duō cuì yú cǐ. rén wèi zhī yǔ yuē:" níng dù dōng wú huì jī, bù lì chéng gōng qū dī." shì liáng shī bā tiáo zhī zhì, dào bēn tā jìng. mín yòu yáo yuē:" qū dī suī xiǎn zéi hé yì, dàn yǒu sòng gōng zì píng jī." hòu qí tiān bǎo zhōng dà shè, jùn xiān wú yī qiú, lì bài zhào ér yǐ. yù nèi lǚ shēng, táo shù péng hāo yì mǎn. měi rì yá mén xū jì, wú fù sù sòng zhě. qí dōng, lǐ quán chū yú jiè nèi. jí dài zhì, qīng chéng zǔ dào. yǒu lǎo rén dīng jīn gāng qì ér qián, xiè yuē:" jǐ nián jiǔ shí, jì sān shí wǔ zhèng, jūn fēi wéi shàn zhì, qīng yì chè dǐ. jīn shī xián jūn, mín hé jì yǐ." mò bù pān yuán tì qì. chú dōng jùn tài shǒu, zú guān. shì liáng qiáng xué, hǎo shǔ wén, zhuàn zì lüè wǔ piān sòng shì bié lù shí juǎn. yǔ dì shì guǐ jù yǒu xiào yǒu zhī yù.
出除清河太守。世良才識閒明，尤善治術，在郡未幾，聲問甚高。郡東南有曲堤，成公一姓阻而居之，□盜多萃於此。人為之語曰："寧度東吳、會稽，不歷成公曲堤。"世良施八條之制，盜奔他境。民又謠曰："曲堤雖險賊何益，但有宋公自屏跡。"後齊天保中大赦，郡先無一囚，□吏拜詔而已。獄內穭生，桃樹、蓬蒿亦滿。每日衙門虛寂，無復訴訟者。其冬，醴泉出於界內。及代至，傾城祖道。有老人丁金剛泣而前，謝曰："己年九十，記三十五政，君非唯善治，清亦徹底。今失賢君，民何濟矣。"莫不攀援涕泣。除東郡太守，卒官。世良強學，好屬文，撰字略五篇、宋氏別錄十卷。與弟世軌俱有孝友之譽。

shì guǐ, yòu zì yán zhěng. hǎo fǎ lǜ, shāo qiān tíng wèi qīng. luò zhōu mín jù jié yù jié hé qiáo, lì bǔ àn zhī, lián zhū yuán tú dǎng qiān qī bǎi rén. cuī xiān wèi tíng wèi, èr yǐ zhī wèi fǎn, shù nián bù duàn. jí shì guǐ wèi shǎo qīng, pàn qí shì wèi jié. yú shì shā kuí shǒu, yú cóng zuò xī shě yān. shí dà lǐ zhèng sū zhēn zhī yì yǐ píng gàn zhī míng. sì zhōng wèi zhī yǔ yuē:" jué dìng xián yí sū zhēn zhī, shì biǎo jiàn lǐ sòng shì guǐ." shí rén yǐ wèi sì zhōng èr jué. nán tái qiú dào tíng wèi, shì guǐ duō xuě zhī. réng yí shè yù shǐ, jiāng wèn qí làn zhuàng, zhōng wèi bì yì yún bù sòng, yí wǎng fù bù zhǐ. shì guǐ suì shàng shū, jí yán yì yún kù shàn. xiǎn zǔ yǐn jiàn èr rén, qīn shì guǐ yuē:" wǒ zhī tái qī sì jiǔ, qīng néng zhí lǐ yǔ zhī kàng héng, dàn shǒu cǐ xīn, wù lǜ bù fù guì." yì yún yuē:" qīng bǐ suǒ wèi chéng hé sǐ, yǐ zhì zài jí è, gù qiě yī shù." réng gù wèi cháo chén yuē:" cǐ èr rén bìng wǒ gǔ gěng chén yě." jí jí zú, tíng wèi yù shǐ zhū xì qiú wén shì guǐ sǐ, jiē kū yuē:" sòng tíng wèi sǐ, wǒ děng qǐ yǒu shēng lù!"
世軌，幼自嚴整。好法律，稍遷廷尉卿。洛州民聚結欲劫河橋，吏捕案之，連諸元徒黨千七百人。崔暹為廷尉，[二]以之為反，數年不斷。及世軌為少卿，判其事為劫。於是殺魁首，余從坐悉舍焉。時大理正蘇珍之亦以平干知名。寺中為之語曰："決定嫌疑蘇珍之，視表見里宋世軌。"時人以為寺中二絕。南台囚到廷尉，世軌多雪之。仍移攝御史，將問其濫狀，中尉畢義雲不送，移往復不止。世軌遂上書，極言義雲酷擅。顯祖引見二人，親□世軌曰："我知台欺寺久，卿能執理與之抗衡，但守此心，勿慮不富貴。"□義雲曰："卿比所為誠合死，以志在疾惡，故且一恕。"仍顧謂朝臣曰："此二人並我骨鯁臣也。"及疾卒，廷尉、御史諸繫囚聞世軌死，皆哭曰："宋廷尉死，我等豈有生路！"

shì liáng cóng zi xiào wáng, xué shè, yì hǎo jī zhuì wén zǎo. xíng mào duǎn lòu ér hǎo zāng pǐ rén wù, shí lùn shén jí zhī. wèi duàn xiào yán kāi fǔ cān jūn, yòu jiàn wèi běi píng wáng wén xué. qiú rù wén lín bù suí, yīn fēi huǐ cháo shì, zhuàn bié lù èr shí juǎn, sān huì píng qí, gǎi wèi guān dōng fēng sú chuán, gèng guǎng jiàn wén, lēi chéng sān shí juǎn yǐ shàng zhī. yán duō wàng miù, piān dì rǒng zá, wú zhù shù tǐ.
世良從子孝王，學涉，亦好緝綴文藻。形貌短陋而好臧否人物，時論甚疾之。為段孝言開府參軍，又薦為北平王文學。求入文林□不遂，因非毀朝士，撰別錄二十卷，[三]會平齊，改為關東風俗傳，更廣見聞，勒成三十卷以上之。言多妄謬，篇第冗雜，無著述體。

láng jī, zì shì yè, zhōng shān rén. shēn zhǎng bā chǐ, měi xū rán, fàn shè fén diǎn, yóu zhǎng lì shì. qǐ jiā fèng cháo qǐng, lèi qiān hǎi xī zhèn jiāng. liáng wú míng chè lǜ gōng wéi hǎi xī, jī lì bīng mín, gù shǒu bǎi yú rì, jūn liáng qiě qìng, róng zhàng yì jǐn, nǎi zhì xuē mù wèi jiàn, jiǎn zhǐ wèi yǔ. wéi jiě hái cháo, pú shè yáng yīn yíng láo zhī yuē:" qīng běn wén lì, suì yǒu wǔ lüè. xuē mù jiǎn zhǐ, jiē wú gù shì, bān mò zhī sī, hé yǐ xiāng guò."
郎基，字世業，中山人。身長八尺，美須髯，泛涉墳典，尤長吏事。起家奉朝請，累遷海西鎮將。梁吳明徹率□攻圍海西，基□勵兵民，固守百餘日，軍糧且罄，戎仗亦盡，乃至削木為箭，剪紙為羽。圍解還朝，僕射楊愔迎勞之曰："卿本文吏，遂有武略。削木剪紙，皆無故事，班、墨之思，何以相過。"

hòu dài yǐng chuān jùn, jī nián liú zhì, shù rì zhī zhōng, pōu pàn xián jǐn, ér tái bào xià, bìng yǔn jī suǒ chén. tiáo gāng jì shū, yù sòng qīng xī, guān mín xiá ěr, jiē xiāng qìng yuè. jī xìng qīng shèn, wú suǒ yíng qiú, céng yǔ rén yún:" rèn guān zhī suǒ, mù zhěn yì bù xū zuò, kuàng zhòng yú cǐ shì." wéi pō lìng xiě shū. pān zǐ yì céng yí zhī shū yuē:" zài guān xiě shū, yì shì fēng liú zuì guò." jī dá shū yuē:" guān guò zhī rén, sī yì kě yǐ." hòu zú guān, jiù jiāng hái, yuǎn jìn jiāng sòng, mò bù pān yuán bēi kū.
後帶潁川郡，積年留滯，數日之中，剖判咸盡，而台報下，並允基所陳。條綱既疏，獄訟清息，官民遐邇，皆相慶悅。基性清慎，無所營求，曾語人云："任官之所，木枕亦不須作，況重於此事。"唯頗令寫書。潘子義曾遺之書曰："在官寫書，亦是風流罪過。"基答書曰："觀過知仁，斯亦可矣。"後卒官，柩將還，遠近將送，莫不攀轅悲哭。

mèng yè, zì jìng yè, jù lù ān guó rén. jiā běn hán wēi, shǎo wèi zhōu lì. xìng lián jǐn, tóng liáo zhū rén qīn dào guān juàn, fēn sān shí pǐ yǔ zhī, jù ér bù shòu. wèi péng chéng wáng sháo bài dìng zhōu, chú diǎn qiān. zhǎng shǐ liú rén zhī wèi yè yuē:" wǒ chù qí wài, jūn jū qí nèi, tóng xīn lù lì, shù yǒu jì hū." wèi jǐ rén zhī zhēng rù wèi zhōng shū lìng, lín lù qǐ sháo yún:" diàn xià zuǒ yòu kě xìn rèn zhě wéi yǒu mèng yè, yuàn zhuān rèn zhī. yú rén bù kě xìn yě." yòu yǔ yè bié, zhí shǒu yuē:" jīn wǒ chū dōu, sì jūn biàn shī yuán, kǒng jūn zài hòu, bù zì bǎo quán. wéi zhèng yǔ zhí, yuàn jūn zì miǎn." yè wéi yǒu yī mǎ, yīn shòu ér sǐ. sháo yǐ yè jiā pín, lìng zhōu fǔ guān rén tóng shí mǎ ròu, yù lìng hòu cháng, yè gù cí bù gǎn. sháo nǎi xì yè yuē:" qīng yāo míng rén yě." duì yuē:" yè yǐ wēi xì, fú shì jié xià, jì bù néng bì yì, níng kě sǔn bài qīng fēng." hòu gāo zǔ shū yǔ sháo yún:" diǎn qiān xìng mèng zhě jí néng yòng xīn, hé bù zhì zhī mù qián." wǔ sháo, gāo zǔ zhī yě. rén zhī hòu wèi yǎn zhōu, liù lín bié wèi lì bù cuī xiān yuē:" guì zhōu rén shì, wéi yǒu mèng yè, yí quán jǔ zhī, tā rén bù kě xìn yě." cuī xiān wèn yè yuē:" jūn wǎng zài dìng zhōu, yǒu hé zhèng jī, shǐ liú xī yǎn rú cǐ qīn tàn?" dá yuē:" bǐng xìng yú zhí, wéi zhī zì xiū, wú tā zhǎng yě."
孟業，字敬業，巨鹿安國人。家本寒微，少為州吏。性廉謹，同僚諸人侵盜官絹，分三十疋與之，拒而不受。魏彭城王韶拜定州，除典簽。長史劉仁之謂業曰："我處其外，君居其內，同心戮力，庶有濟乎。"未幾仁之徵入為中書令，臨路啟韶云："殿下左右可信任者唯有孟業，願專任之。餘人不可信也。"又與業別，執手曰："今我出都，[四]君便失援，恐君在後，不自保全。唯正與直，願君自勉。"業唯有一馬，因瘦而死。韶以業家貧，令州府官人同食馬肉，欲令厚償，業固辭不敢。韶乃戲業曰："卿邀名人也。"對曰："業以微細，伏事節下，既不能裨益，寧可損敗清風。"後高祖書與韶云："典簽姓孟者極能用心，何不置之目前。"[五]韶，高祖之□也。仁之後為兗州，[六]臨別謂吏部崔暹曰："貴州人士，唯有孟業，宜銓舉之，他人不可信也。"崔暹問業曰："君往在定州，有何政績，使劉西兗如此欽嘆？"答曰："稟性愚直，唯知自修，無他長也。"

tiān bǎo chū, qīng hé wáng yuè bài sī zhōu mù, wén yè míng xíng, fù zhào wèi fǎ cáo. yè xíng mào duǎn xiǎo, jí yè jiàn, yuè xīn bǐ qí miǎo xiǎo, xiào ér bù yán. hòu xún yè duàn jué zhī chù, nǎi wèi yè yuē:" qīng duàn jué zhī míng, kě wèi yǒu guò qū mào zhī yòng." xún qiān dōng jùn shǒu, yǐ kuān huì zhe. qí nián, mài yī jīng wǔ suì, qí yú sān suì sì suì gòng yī jīng, hé jùn rén yǐ wèi zhèng huà suǒ gǎn. xún yǐ bìng zú.
天保初，清河王岳拜司州牧，聞業名行，復召為法曹。業形貌短小，及謁見，岳心鄙其眇小，笑而不言。後尋業斷決之處，乃謂業曰："卿斷決之明，可謂有過軀貌之用。"尋遷東郡守，以寬惠着。其年，麥一莖五穗，其餘三穗四穗共一莖，合郡人以為政化所感。尋以病卒。

cuī bó qiān, zì shì xùn, bó líng rén. fù wén yè, jù lù shǒu. bó qiān shǎo gū pín, shàn yǎng mǔ. gāo zǔ zhào fù jìn yáng, bǔ xiāng fǔ gōng cáo, chēng zhī yuē:" qīng zhí fèng gōng, zhēn liáng zuǒ yě." qiān yíng zhōu bié jià. shì zōng yǐ wèi jīng jī sī mǎ, láo zhī yuē:" qīng chěng zú yíng bù, jǐ zhe kāng gē, dū fǔ wù yīn, shì yòng xiāng shòu." zú dì xiān, dāng shí chǒng yào, qiān yǔ zhī liáo jiù tóng mén, fēi jí xiōng, wèi zēng zào qǐng.
崔伯謙，字士遜，博陵人。父文業，巨鹿守。伯謙少孤貧，善養母。高祖召赴晉陽，補相府功曹，稱之曰："清直奉公，真良佐也。"遷瀛州別駕。世宗以為京畿司馬，勞之曰："卿騁足瀛部，己着康歌，督府務殷，是用相授。"族弟暹，當時寵要，謙與之僚舊同門，非吉凶，未曾造請。

hòu chú jì běi tài shǒu, ēn xìn dà xíng, nǎi gǎi biān yòng shú pí wèi zhī, bù rěn jiàn xuè, shì chǐ ér yǐ. yǒu zhāo guì xíng guò jùn jìng, wèn rén tài shǒu zhì zhèng hé rú. duì yuē:" fǔ jūn ēn huà, gǔ zhě suǒ wú. yīn sòng mín wèi gē yuē: cuī fǔ jūn, néng zhì zhèng, yì biān biān, bù wēi dé, mín wú zhēng." kè yuē:" jì chēng ēn huà, hé yóu fù wēi?" yuē:" zhǎng lì dàn wēi, mín shù méng huì." zhēng fù yè, bǎi xìng hào qì zhē dào. yǐ dì ràng zài guān zhōng, bù fù jū nèi rèn, chú nán jù lù shǒu, shì wú jù xì, bì zì qīn lǎn. mín yǒu pín ruò wèi lǐ zhě, jiē yuē:" wǒ zì yǒu bái xū gōng, bù lǜ bù jué." hòu wèi yín qīng guāng lù dài fū, zú.
後除濟北太守，恩信大行，乃改鞭用熟皮為之，不忍見血，示恥而已。有朝貴行過郡境，問人太守治政何如。對曰："府君恩化，古者所無。因誦民為歌曰：『崔府君，能治政，易鞭鞭，布威德，民無爭。』"客曰："既稱恩化，何由復威？"曰："長吏憚威，民庶蒙惠。"征赴鄴，百姓號泣遮道。以弟讓在關中，不復居內任，除南巨鹿守，事無巨細，必自親覽。民有貧弱未理者，皆曰："我自有白須公，不慮不決。"後為銀青光祿大夫，卒。

sū qióng, zì zhēn zhī, wǔ qiáng rén yě. fù bèi, shì wèi zhì wèi shǎo qīng. qióng yòu shí suí fù zài biān, cháng yè dōng jīng zhōu cì shǐ cáo zhī. zhī xì wèn yuē:" qīng yù guān bù?" duì yuē:" shè guān qiú rén, fēi rén qiú guān." zhī yì qí duì, shǔ wèi fǔ zhǎng liú cān jūn. wén xiāng yǐ yí tóng kāi fǔ, yǐn wèi xíng yù cān jūn, měi jiā miǎn láo. bīng zhōu cháng yǒu qiáng dào, zhǎng liú cān jūn tuī qí shì, suǒ yí zéi bìng yǐ kǎo fú, shī wù jiā bìng shí rèn, wéi bù huò dào zāng. wén xiāng fù qióng gèng lìng qióng shěn, nǎi bié tuī dé yuán jǐng róng děng shí yú rén, bìng huò zāng yàn. qī wén xiāng dà xiào, yǔ qián wàng yǐn zéi zhě yuē:" ěr bèi ruò bù yù wǒ hǎo cān jūn, jǐ zhì wǎng sǐ."
蘇瓊，字珍之，武強人也。父備，仕魏至□尉少卿。瓊幼時隨父在邊，嘗謁東荊州刺史曹芝。芝戲問曰："卿欲官不？"對曰："設官求人，非人求官。"芝異其對，署為府長流參軍。文襄以儀同開府，引為刑獄參軍，每加勉勞。并州嘗有強盜，長流參軍推其事，所疑賊並已拷伏，失物家並識認，唯不獲盜贓。文襄付瓊更令窮審，乃別推得元景融等十餘人，並獲贓驗。[七]文襄大笑，語前妄引賊者曰："爾輩若不遇我好參軍，幾致枉死。"

chú nán qīng hé tài shǒu, bā qí jùn duō dào, jí qióng zhì, mín lì sù rán, jiān dào zhǐ xī. huò wài jìng jiān fēi, zhé cóng jiè zhōng xíng guò zhě, wú bù zhuō sòng. líng xiàn mín wèi shuāng chéng shī niú, jiǔ yí qí cūn rén wèi zi bīn, sòng zhì jùn, yī jīng qióng wèn, zhī bīn fēi dào zhě, jí biàn fàng zhī. shuāng chéng sù yún:" fǔ jūn fàng zéi qù, bǎi xìng niú hé chù kě dé?" qióng bù lǐ, mì zǒu sī fǎng, bié huò dào zhě. cóng cǐ xù mù bù shōu, duō fàng sàn, yún:" dàn fù fǔ jūn." yǒu lín jùn fù háo jiāng cái wù jì zhì jiè nèi yǐ bì dào, wèi zéi gōng jí, gào yuē:" wǒ wù yǐ jì sū gōng yǐ." zéi suì qù. píng yuán jùn yǒu yāo zéi liú hēi gǒu, gòu jié tú lǚ, tōng yú cāng hǎi. qióng suǒ bù rén lián jiē cūn jū, wú xiāng rǎn lèi. lín yì yú cǐ fú qí dé. jùn zhōng jiù zéi yī bǎi yú rén, xī chōng zuǒ yòu, rén jiān shàn è, jí zhǎng lì yǐn rén yī bēi jiǔ, wú bù jí zhī. qióng xìng qīng shèn, bù fā sī shū. dào rén dào yán wèi jì zhōu shā mén tǒng, zī chǎn jù fù, zài jùn duō yǒu chū xī, cháng dé jùn xiàn wèi zhēng. jí yù qiú yè, dù zhī qí yì, měi jiàn zé tán wèn xuán lǐ, yīng duì sù jìng, yán suī wèi zhài shù lái, wú yóu qǐ kǒu. qí dì zǐ wèn qí gù, yán yuē:" měi jiàn fǔ jūn, jìng jiāng wǒ rù qīng yún jiān, hé yóu de lùn dì shàng shì." jùn mín zhào yǐng céng wèi lè líng tài shǒu, bā shí zhì shì guī. wǔ yuè chū, dé xīn guā yī shuāng zì lái sòng. yǐng shì nián lǎo, kǔ qǐng, suì biàn wèi liú, réng zhì yú tīng shì liáng shàng, jìng bù pōu. rén suì jìng gòng xīn guǒ, zhì mén jiān, zhī yǐng guā yóu zài, xiāng gù ér qù. yǒu bǎi xìng yǐ pǔ míng xiōng dì zhēng tián, jī nián bù duàn, gè xiāng yuán yǐn, nǎi zhì bǎi rén. qióng zhào pǔ míng xiōng dì duì rén yù zhī yuē:" tiān xià nán dé zhě xiōng dì, yì qiú zhě tián dì, jiǎ lìng de dì shī xiōng dì xīn rú hé?" yīn ér xià lèi, rén mò bù sǎ qì. pǔ míng dì xiōng kòu tóu qǐ wài gèng sī, fēn yì shí nián, suì hái tóng zhù. měi nián chūn, zǒng jí dà rú jì lóng yī tián yuán fèng děng jiǎng yú jùn xué, cháo lì wén àn zhī xiá, xī lìng shòu shū, shí rén zhǐ lì cáo wèi xué shēng wū. jìn duàn yín cí, hūn yīn sàng zàng jiē jiào lìng jiǎn ér zhōng lǐ. yòu cán yuè yù xià mián juàn dù yàng yú bù nèi, qí bīng fù cì dì bìng lì míng shì, zhì yú diào yì, shì bì xiān bàn, jùn xiàn zhǎng lì cháng wú shí zhàng jī shī. dāng shí zhōu jùn wú bù qiǎn rén zhì jìng, fǎng qí zhèng shù. tiān bǎo zhōng, jùn jiè dà shuǐ, rén zāi, jué shí zhě qiān yú jiā. qióng pǔ jí bù zhōng yǒu sù jiā, zì cóng dài sù yǐ gěi fù jī zhě. zhōu jì hù zhēng zū, fù yù tuī qí dài sù. gāng jì wèi qióng yuē:" suī jīn jī wèi, kǒng zuì lèi fǔ jūn." qióng yuē:" yī shēn huò zuì, qiě huó qiān shì, hé suǒ yuàn hū?" suì shàng biǎo chén zhuàng, shǐ jiǎn jiē miǎn, rén hù bǎo ān. cǐ děng xiāng fǔ ér zi, xián yán fǔ jūn shēng rǔ. zài jùn liù nián, rén shù huái zhī, suì wú yī rén jīng zhōu. qián hòu sì biǎo, liè wèi yóu zuì. zāo yōu jiě zhí, gù rén zèng yí, yī wú suǒ shòu. xún qǐ wèi sī zhí tíng wèi zhèng, yī yī zhāo shì jiē qí qū. shàng shū xīn shù yuē:" jì zhí qiě zhèng, míng yǐ dìng tǐ, bù lǜ bù shēn."
除南清河太守，[八]其郡多盜，及瓊至，民吏肅然，奸盜止息。或外境奸非，輒從界中行過者，無不捉送。零縣民魏雙成失牛，[九]疑其村人魏子賓，送至郡，一經窮問，知賓非盜者，即便放之。雙成訴云："府君放賊去，百姓牛何處可得？"瓊不理，密走私訪，別獲盜者。從此畜牧不收，多放散，云："但付府君。"有鄰郡富豪將財物寄置界內以避盜，為賊攻急，告曰："我物已寄蘇公矣。"賊遂去。平原郡有妖賊劉黑狗，構結徒侶，通於滄海。瓊所部人連接村居，無相染累。鄰邑於此伏其德。郡中舊賊一百餘人，悉充左右，人間善惡，及長吏飲人一杯酒，無不即知。瓊性清慎，不發私書。道人道研為濟州沙門統，資產巨富，在郡多有出息，常得郡縣為征。及欲求謁，度知其意，每見則談問玄理，應對肅敬，研雖為債數來，無由啟口。其弟子問其故，研曰："每見府君，徑將我入青雲間，何由得論地上事。"郡民趙潁曾為樂陵太守，八十致事歸。五月初，得新瓜一雙自來送。潁恃年老，苦請，遂便為留，仍致於聽事樑上，竟不剖。人遂競貢新果，至門間，知潁瓜猶在，相顧而去。有百姓乙普明兄弟爭田，積年不斷，各相援引，乃至百人。瓊召普明兄弟對□人諭之曰："天下難得者兄弟，易求者田地，假令得地失兄弟心如何？"因而下淚，□人莫不灑泣。普明弟兄叩頭乞外更思，分異十年，遂還同住。每年春，總集大儒□覬隆、[一○]田元鳳等講於郡學，朝吏文案之暇，悉令受書，時人指吏曹為學生屋。禁斷淫祠，婚姻喪葬皆教令儉而中禮。又蠶月預下綿絹度樣於部內，其兵賦次第並立明式，至於調役，事必先辦，郡縣長吏常無十杖稽失。當時州郡無不遣人至境，訪其政術。天保中，郡界大水，人災，絕食者千餘家。瓊普集部中有粟家，自從貸粟以給付飢者。州計戶征租，復欲推其貸粟。綱紀謂瓊曰："雖矜飢餧，恐罪累府君。"瓊曰："一身獲罪，且活千室，何所怨乎？"遂上表陳狀，使檢皆免，人戶保安。此等相撫兒子，咸言府君生汝。在郡六年，人庶懷之，遂無一人經州。前後四表，列為尤最。遭憂解職，故人贈遺，一無所受。尋起為司直、廷尉正，[一一]朝士嗟其屈。尚書辛述曰："既直且正，名以定體，不慮不申。"

chū qióng rèn qīng hé tài shǒu, yī èr péi xiàn bó wèi jì zhōu cì shǐ, kù yú yòng fǎ, qióng ēn yú yǎng rén. fáng yán yòu wèi lè líng jùn, guò zhōu. péi wèn qí wài shēng, yòu yún:" wéi wén tài shǒu shàn, cì shǐ è." péi yún:" dé mín yù zhě fēi zhì gōng." yòu dá yán:" ruò ěr, huáng bà gōng suì jūn zhī zuì rén yě." hòu yǒu, zhōu gè jǔ qīng néng. péi yǐ qián yán, kǒng wèi qióng xiàn, qióng shēn qí wǎng zhì, yì zhě shàng qí gōng píng. bì yì yún wèi yù shǐ zhōng chéng, yǐ měng bào rèn zhí, lǐ guān jì dàn, mò gǎn yǒu wéi. qióng tuī chá wù zài gōng píng, dé xuě zhě shén, sì shǔ tái àn, shǐ zì yú qióng. qiān sān gōng láng zhōng. zhào zhōu jí qīng hé nán zhōng yǒu rén pín gào móu fǎn, yī sān qián hòu jiē fù qióng tuī jiǎn, shì duō shēn xuě. shàng shū cuī áng wèi qióng yuē:" ruò yù lì gōng míng, dāng gèng sī yú lǐ, réng shù xuě fǎn nì, shēn mìng hé qīng?" qióng zhèng sè yuē:" suǒ xuě zhě yuàn wǎng, bù fàng fǎn nì." áng dà cán. jīng shī wèi zhī yǔ yuē:" duàn jué wú yí sū zhēn zhī."
初瓊任清河太守，[一二]裴獻伯為濟州刺史，酷於用法，瓊恩於養人。房延佑為樂陵郡，過州。裴問其外聲，佑云："唯聞太守善，刺史惡。"裴云："得民譽者非至公。"佑答言："若爾，黃霸、龔遂君之罪人也。"後有□，州各舉清能。裴以前言，恐為瓊陷，瓊申其枉滯，議者尚其公平。畢義云為御史中丞，以猛暴任職，理官忌憚，莫敢有違。瓊推察務在公平，得雪者甚□，寺署台案，始自於瓊。遷三公郎中。趙州及清河、南中有人頻告謀反，[一三]前後皆付瓊推撿，事多申雪。尚書崔昂謂瓊曰："若欲立功名，當更思余理，仍數雪反逆，身命何輕？"瓊正色曰："所雪者怨枉，不放反逆。"昂大慚。京師為之語曰："斷決無疑蘇珍之。"

qiān zuǒ chéng, xíng xú zhōu shì. yī sì xú zhōu chéng zhōng wǔ jí sì hū bèi dào tóng xiàng yī bǎi qū, yǒu sī zhēng jiǎn, sì lín fáng sù jí zòng jī suǒ yí, dǎi xì shù shí rén, qióng yī shí fàng qiǎn. sì sēng yuàn sù bù wèi tuī zéi, qióng qiǎn sēng, xiè yuē:" dàn qiě hái sì, dé xiàng zì sòng." ěr hòu shí rì, chāo zéi xìng míng jí zāng chù suǒ, jìng shōu yǎn, xī huò shí yàn, zéi tú yǐn, dào sú tàn fú. jiù zhì yǐ huái jìn bù tīng shāng fàn zhé dù. huái nán suì jiǎn, qǐ tīng huái běi qǔ dí. hòu huái běi rén jī, fù qǐng tōng dí huái nán, suì dé shāng gū wǎng hái, bǐ cǐ jiān jì, shuǐ lù zhī lì, tōng yú hé běi. hòu wèi dà lǐ qīng ér qí wáng, shì zhōu wèi bó líng tài shǒu.
遷左丞，行徐州事。[一四]徐州城中五級寺忽被盜銅像一百軀，有司征檢，四鄰防宿及縱跡所疑，逮係數十人，瓊一時放遣。寺僧怨訴不為推賊，瓊遣僧，謝曰："但且還寺，得像自送。"爾後十日，抄賊姓名及贓處所，徑收掩，悉獲實驗，賊徒□引，道俗嘆伏。舊制以淮禁不聽商販輒度。淮南歲儉，啟聽淮北取糴。後淮北人飢，復請通糴淮南，遂得商估往還，彼此兼濟，水陸之利，通於河北。後為大理卿而齊亡，仕周為博陵太守。

fáng bào, zì zhòng gàn, qīng hé rén. zǔ fǎ shòu, wèi shū yǒu chuán. fù yì zōng. yī wǔ bào tǐ mào kuí àn, měi yīn yí. shì hè kāi fǔ cān jūn, jiān xíng tái láng zhōng, suí mù róng shào zōng. shào zōng zì yún yǒu shuǐ è, suì yú zhàn jiàn zhōng yù, bìng zì tóu yú shuǐ, jì yǐ yàn dāng zhī. bào yuē:" fū mìng yě zài tiān, qǐ rén lǐ suǒ néng yán cù. gōng ruò shí yǒu zāi shěng, kǒng fēi ráng suǒ néng jiě, ruò qí shí wú, hé ráng zhī yǒu." shào zōng xiào yuē:" wèi néng miǎn sú, wèi fù ěr ěr." yī liù wèi jǐ ér shào zōng yù nì, shí lùn yǐ wèi zhī wēi.
房豹，字仲干，清河人。祖法壽，魏書有傳。父翼宗。[一五]豹體貌魁岸，美音儀。釋褐開府參軍，兼行台郎中，隨慕容紹宗。紹宗自雲有水厄，遂於戰艦中浴，並自投於水，冀以厭當之。豹曰："夫命也在天，豈人理所能延促。公若實有災眚，恐非禳所能解，若其實無，何禳之有。"紹宗笑曰："未能免俗，為復爾耳。"[一六]未幾而紹宗遇溺，時論以為知微。

qiān lè líng tài shǒu, zhèn yǐ níng zhòng, āi jīn pín ruò, bào jiē tíng jiǎn jìng, yǔ líng kōng xū. jùn zhì bīn hǎi, shuǐ wèi duō xián kǔ, bào mìng záo yī jǐng, suì dé gān quán, xiá ěr yǐ wèi zhèng huà suǒ zhì. bào bà guī hòu, jǐng wèi fù xián. qí miè, hái xiāng yuán zì yǎng, pín zhēng cí jí. zhōng yú jiā.
遷樂陵太守，鎮以凝重，哀矜貧弱，豹階庭簡靜，圄囹空虛。郡治瀕海，水味多咸苦，豹命鑿一井，遂得甘泉，遐邇以為政化所致。豹罷歸後，井味復咸。齊滅，還鄉園自養，頻征辭疾。終於家。

lù qù bìng, yáng píng rén yě. fēng shén lǎng, yí biǎo yì. shì hè kāi fǔ cān jūn. yòng shì rén wèi xiàn zǎi, yī qī yǐ qù bìng wèi dìng zhōu ráo yáng lìng. qù bìng míng xián shí wù, xìng pō yán yì, rén bù gǎn qī, rán zhì lián píng, wèi lì mín tàn fú. zhuó wèi chéng ān lìng. jīng chéng xià yǒu yè lín zhāng chéng ān sān xiàn, niǎn gǔ zhī xià, jiù hào nán zhì, zhòng yǐ zhèng luàn shí nán, gāng wéi bù lì, gōng chén nèi qī, qǐng zhǔ bǎi duān. qù bìng xiāo xī shì yí, yǐ lǐ kàng dá, shì yào zhī tú, suī yǎng xiǎo rén mò bù dàn qí fēng gé, yì bù zhì xián hèn. zì qiān yè yǐ hái, sān xiàn lìng zhì shù, qù bìng dú wèi chēng shǒu. zhōu wǔ píng qí, zhòng qí néng guān, yǔ jì yīn jùn shǒu gōng sūn jǐng mào èr rén bù bèi tì dài, fā zhào bāo yáng. suí dà yè zhōng, zú yú jì shì xiàn lìng. yī bā
路去病，陽平人也。風神□朗，儀表異。釋褐開府參軍。□用士人為縣宰，[一七]以去病為定州饒陽令。去病明閒時務，性頗嚴毅，人不敢欺，然至廉平，為吏民嘆服。擢為成安令。京城下有鄴、臨漳、成安三縣，輦轂之下，舊號難治，重以政亂時難，綱維不立，功臣內戚，請囑百端。去病消息事宜，以理抗答，勢要之徒，雖□養小人莫不憚其風格，亦不至嫌恨。自遷鄴以還，三縣令治術，去病獨為稱首。周武平齊，重其能官，與濟陰郡守公孫景茂二人不被替代，發詔褒揚。隋大業中，卒於冀氏縣令。[一八]

jiào kān jì
校勘記

yī　 běi qí shū juǎn sì shí liù　 àn cǐ juǎn qián yǒu xù, hòu wú lùn zàn, zhū chuán nèi róng dōu jiào běi shǐ jiǎn lüè, qí zhōng huò chēng qí dì miào hào, yě yǒu yì chū běi shǐ de zì jù. qián shì kǎo yì juǎn sān yī rèn wèi jīng hòu rén shān gǎi, huò shì běi qí shū cǐ juǎn yǐ wáng, hòu rén yǐ gāo shì xiǎo shǐ bǔ. dàn juǎn zhōng sū qióng chuán chēng qí dì shì, wén zì jǐ hū quán tóng běi shǐ, zhǐ yǒu gè bié yì chū zhī jù.
[一]　北齊書卷四十六　按此卷前有序，後無論贊，諸傳內容都較北史簡略，其中或稱齊帝廟號，也有溢出北史的字句。錢氏考異卷三一認為經後人刪改，或是北齊書此卷已亡，後人以高氏小史補。但卷中蘇瓊傳□稱齊帝諡，文字幾乎全同北史，只有個別溢出之句。

èr　 cuī xiān wèi tíng wèi　 běi shǐ juǎn liù liù sòng yǐn chuán" cuī xiān" zuò" cuī áng". àn běn shū juǎn sān cuī xiān chuán méi yǒu shuō tā céng wèi tíng wèi, ér cuī áng chuán shuō áng yú tiān bǎo zhōng wèi tíng wèi qīng. yí běi shǐ shì.
[二]　崔暹為廷尉　北史卷六六宋隱傳"崔暹"作"崔昂"。按本書卷三○崔暹傳沒有說他曾為廷尉，而崔昂傳說昂於天保中為廷尉卿。疑北史是。

sān　 zhuàn bié lù èr shí juǎn　 běi shǐ juǎn liù liù" bié lù" zuò" cháo shì bié lù". àn dān chēng" bié lù" biàn hé sòng shì liáng de sòng shì bié lù xiāng hùn." cháo shì" èr zì bù yí shěng.
[三]　撰別錄二十卷　北史卷六六"別錄"作"朝士別錄"。按單稱"別錄"便和宋世良的宋氏別錄相混。"朝士"二字不宜省。

sì　 jīn wǒ chū dōu　 diàn běn kǎo zhèng yún:" àn shàng wén yún zhēng rù wèi zhōng shū lìng, chū yí rù zì zhī."
[四]　今我出都　殿本考證云："按上文雲征入為中書令，『出』疑『入』字之□。"

wǔ　 hòu gāo zǔ shū yǔ sháo yún diǎn qiān xìng mèng zhě jí néng yòng xīn hé bù zhì zhī mù qián　 àn běi shǐ juǎn bā liù mèng yè chuán chēng" yè xún bèi zèn chū wài, xíng xiàn shì". hòu shén wǔ shū zé sháo yún:" diǎn qiān xìng mèng zhě jí néng yòng xīn, hé nǎi lìng chū wài yě." běn chuán lüè qù mèng yè chū wài shì, suǒ wèi" hé bù zhì zhī mù qián", yǔ wú lái lì. bì shì shān jié yuán wén shī dāng suǒ zhì.
[五]　後高祖書與韶雲典簽姓孟者極能用心何不置之目前　按北史卷八六孟業傳稱"業尋被譖出外，行縣事"。後神武書責韶云："典簽姓孟者極能用心，何乃令出外也。"本傳略去孟業出外事，所謂"何不置之目前"，語無來歷。必是刪節原文失當所致。

liù　 rén zhī hòu wèi yǎn zhōu　 běi shǐ juǎn bā liù" yǎn zhōu" shàng yǒu" xī" zì. àn xià wén chēng" liú xī yǎn", zhè lǐ" xī" zì bù yí shěng.
[六]　仁之後為兗州　北史卷八六"兗州"上有"西"字。按下文稱"劉西兗"，這裡"西"字不宜省。

qī　 bìng huò zāng yàn　 zhū běn" zāng" zuò" zéi". běi shǐ juǎn bā liù cè fǔ juǎn liù yī bā qī sì sān yī yè" zéi" zuò" zāng". àn cè fǔ lù zì bǔ běn běi qí shū, ér yǔ běi shǐ tóng, zhī běn zuò" zāng", shàng yún" wéi bù huò dào zāng", kě zhèng, jīn jù gǎi.
[七]　並獲贓驗　諸本"贓"作"賊"。北史卷八六、冊府卷六一八七四三一頁"賊"作"贓"。按冊府錄自補本北齊書，而與北史同，知本作"贓"，上雲"唯不獲盜贓"，可證，今據改。

bā　 chú nán qīng hé tài shǒu　 zhū běn" chú" xià yǎn" qióng lèi qiān" sān zì, bù kě tōng, jīn jù běi shǐ juǎn bā liù shān.
[八]　除南清河太守　諸本"除"下衍"瓊累遷"三字，不可通，今據北史卷八六刪。

jiǔ　 líng xiàn mín wèi shuāng chéng shī niú　 zhū běn" líng" xià yǒu" líng" zì. àn wèi shū juǎn yī liù dì xíng zhì zhōng jì zhōu nán qīng hé jùn yǒu líng xiàn, wú líng líng." líng" zì yǎn, jīn jù dì xíng zhì shān.
[九]　零縣民魏雙成失牛　諸本"零"下有"陵"字。按魏書卷一○六地形志中濟州南清河郡有零縣，無零陵。"陵"字衍，今據地形志刪。

yī　 jì lóng　 zhū běn" jì" zuò" yǐ", běi shǐ juǎn bā liù zuò" jì". àn běn shū juǎn sì sì rú lín chuán xù chēng zhì chūn qiū zhě yǒu jì, jí jì lóng de shěng chēng, jīn jù gǎi.
[一○]　□覬隆　諸本"覬"作"顗"，北史卷八六作"覬"。按本書卷四四儒林傳序稱治春秋者有□覬，即□覬隆的省稱，今據改。

yī yī　 xún qǐ wèi sī zhí tíng wèi zhèng　 zhū běn" sī" zuò" rì", běi shǐ juǎn bā liù zuò" sī". àn suí shū juǎn èr qī bǎi guān zhì hòu qí dà lǐ sì yǒu" sī zhí" shí rén." rì" zì wù, jīn jù gǎi.
[一一]　尋起為司直廷尉正　諸本"司"作"日"，北史卷八六作"司"。按隋書卷二七百官志後齊大理寺有"司直"十人。"日"字誤，今據改。

yī èr　 chū qióng rèn qīng hé tài shǒu　 àn qián yún qióng wèi nán qīng hé tài shǒu, nán qīng hé shǔ jì zhōu, gù xià wén jì zhōu cì shǐ péi xiàn bó kù yú yòng fǎ, yǒu" cì shǐ è, tài shǒu shàn" zhī yǔ, zhè lǐ" qīng hé" shàng dāng tuō" nán" zì.
[一二]　初瓊任清河太守　按前雲瓊為南清河太守，南清河屬濟州，故下文□濟州刺史裴獻伯酷於用法，有"刺史惡，太守善"之語，這裡"清河"上當脫"南"字。

yī sān　 zhào zhōu jí qīng hé nán zhōng yǒu rén pín gào móu fǎn　 zhū běn" hé" shàng wú" qīng" zì, běi shǐ juǎn bā liù cè fǔ juǎn liù yī bā qī sì èr bā yè yǒu. àn" hé nán zhōng" bù kě tōng. wèi shū juǎn yī èr xiào jìng jì tiān píng yuán nián zhì sì zhōng láng jiāng, jì běi zhì nán zhōng. zhè lǐ nán zhōng jí zhǐ nán zhōng láng jiāng xiá qū. zhū běn tuō" qīng" zì, jīn jù bǔ.
[一三]　趙州及清河南中有人頻告謀反　諸本"河"上無"清"字，北史卷八六、冊府卷六一八七四二八頁有。按"河南中"不可通。魏書卷一二孝靜紀天平元年置四中郎將，濟北置南中。這裡南中即指南中郎將轄區。諸本脫"清"字，今據補。

yī sì　 qiān zuǒ chéng xíng xú zhōu shì　 běi shǐ juǎn bā liù zuò" qiān xú zhōu xíng tái zuǒ chéng, xíng xú zhōu shì", zhè lǐ lüè qù" xú zhōu xíng tái" sì zì, biàn xiàng yǐ shàng shū shěng zuǒ chéng chū rèn xíng xú zhōu shì, shān jié shī dāng.
[一四]　遷左丞行徐州事　北史卷八六作"遷徐州行台左丞，行徐州事"，這裡略去"徐州行台"四字，便像以尚書省左丞出任行徐州事，刪節失當。

yī wǔ　 zǔ fǎ shòu wèi shū yǒu chuán fù yì zōng　 àn wèi shū juǎn sì sān fáng fǎ shòu chuán, fǎ shòu zi bó zǔ, bó zǔ zi yì běi shǐ juǎn sān jiǔ tóng, zé fǎ shòu shì fáng bào zēng zǔ, zhè lǐ" zǔ" shàng dāng tuō" céng" zì." yì zōng" zuò" yì" nǎi shuāng míng dān chēng.
[一五]　祖法壽魏書有傳父翼宗　按魏書卷四三房法壽傳，法壽子伯祖，伯祖子翼北史卷三九同，則法壽是房豹曾祖，這裡"祖"上當脫"曾"字。"翼宗"作"翼"乃雙名單稱。

yī liù　 wèi néng miǎn sú wèi fù ěr ěr　 zhū běn wú" ěr" zì, jù běi shǐ juǎn sān jiǔ fáng bào chuán jí cè fǔ juǎn bā qī jiǔ wǔ jiǔ wǔ yè bǔ.
[一六]　未能免俗為復爾耳　諸本無"耳"字，據北史卷三九房豹傳及冊府卷八○七九五九五頁補。

yī qī　 yòng shì rén wèi xiàn zǎi　 zhū běn" shì" zuò" tǔ", diàn běn yī běi shǐ juǎn bā liù lù qù bìng chuán gǎi. àn yòng shì rén wèi xiàn zǎi, shì jiàn běn shū juǎn sān bā yuán wén yáo chuán." tǔ" zì é, jīn cóng diàn běn.
[一七]　□用士人為縣宰　諸本"士"作"土"，殿本依北史卷八六路去病傳改。按用士人為縣宰，事見本書卷三八元文遙傳。"土"字訛，今從殿本。

yī bā　 fā zhào bāo yáng suí dà yè zhōng zú yú jì shì xiàn lìng　 běi shǐ juǎn bā liù" bāo yáng" xià yǒu" qù bìng hòu yǐ wèi chí jiǒng shì" yī jù, yǔ shàng wèi wán, xiǎn yǒu tuō wén. zé suǒ wèi" dà yè zhōng zú yú jì shì xiàn lìng" zhě, shì fǒu qù bìng, shàng bù kě zhī.
[一八]　發詔褒揚隋大業中卒於冀氏縣令　北史卷八六"褒揚"下有"去病後以尉遲迥事"一句，語尚未完，顯有脫文。則所謂"大業中卒於冀氏縣令"者，是否去病，尚不可知。