liáng shì yàn yuán xié yú qìng zé yuán zhòu dá xī zhǎng rú hè lóu zi gàn xiōng quán shǐ wàn suì liú fāng féng yù wáng yáng wǔ tōng chén yǒng guì fáng zhào dù yàn zhōu yáo dú gū kǎi dì shèng qǐ fú huì zhāng wēi hé hóng yīn shòu zi shì shī gǔ yí yáng yì chén
梁士彥 元諧 虞慶則 元胄 達奚長儒 賀婁子干兄詮 史萬歲劉方馮 昱 王 楊武通 陳永貴 房兆 杜彥 周搖 獨孤楷弟盛 乞伏慧 張威 和洪 陰壽子世師 骨儀 楊義臣
liáng shì yàn, zì xiàng rú, ān dìng wū shì rén yě. shǎo rèn xiá, hǎo dú bīng shū, pō shè jīng shǐ. zhōu wǔ dì jiāng píng dōng xià, wén qí yǒng jué, zì fú fēng jùn shǒu chú wèi jiǔ qǔ zhèn jiāng, jìn wèi shàng kāi fǔ, fēng jiàn wēi xiàn gōng, qí rén shén dàn zhī. hòu yǐ xióng zhōu cì shǐ cóng wǔ dì bá jìn zhōu, jìn wèi dà jiāng jūn, chú jìn zhōu cì shǐ. jí dì hái hòu, qí hòu zhǔ qīn gōng wéi zhī, lóu dié jiē jǐn, duǎn bīng xiāng jiē. shì yàn kāng kǎi zì ruò, wèi jiāng shì yuē: sǐ zài jīn rì, wú wèi ěr xiān! yú shì yǒng liè qí fèn, hū shēng dòng dì, wú bù yī dāng bǎi. qí shī shǎo què. nǎi lìng qī qiè jí jūn rén zǐ nǚ, zhòu yè xiū chéng, sān rì ér jiù. wǔ dì liù jūn yì zhì, qí shī wéi jiě. shì yàn jiàn dì, chí dì xū qì, dì yì wèi zhī liú tì. shí dì yù bān shī, shì yàn kòu mǎ jiàn. dì cóng zhī, zhí qí shǒu yuē: zhèn yǒu jìn zhōu, wèi píng qí zhī jī, yí shàn shǒu zhī. jí qí píng, fēng chéng guó gōng, wèi shàng zhù guó yōng zhōu zhǔ bù. xuān dì jí wèi, chú xú zhōu zǒng guǎn. yǔ wū wán guǐ qín chén jiāng wú míng chè péi jì yú lǚ liáng, lüè dìng huái nán dì.
梁士彥,字相如,安定烏氏人也。少任俠,好讀兵書,頗涉經史。周武帝將平 東夏,聞其勇決,自扶風郡守除為九曲鎮將,進位上開府,封建威縣公,齊人甚憚 之。後以熊州刺史從武帝拔晉州,進位大將軍,除晉州刺史。及帝還後,齊後主親 攻圍之,樓堞皆盡,短兵相接。士彥慷慨自若,謂將士曰:「死在今日,吾為爾先!」 於是勇烈齊奮,呼聲動地,無不一當百。齊師少卻。乃令妻妾及軍人子女,晝夜修 城,三日而就。武帝六軍亦至,齊師圍解。士彥見帝,持帝須泣,帝亦為之流涕。 時帝欲班師,士彥叩馬諫。帝從之,執其手曰:「朕有晉州,為平齊之基,宜善守 之。」及齊平,封郕國公,位上柱國、雍州主簿。宣帝即位,除徐州總管。與烏丸 軌禽陳將吳明徹、裴忌於呂梁,略定淮南地。
suí wén dì zuò xiāng, zhuǎn bó zhōu zǒng guǎn. wèi chí jiǒng fǎn, wèi xíng jūn zǒng guǎn, jí wéi xiào kuān jī zhī, lìng jiā tóng liáng mò děng wèi qián fēng, shì yàn jì zhī, suǒ dāng jiē pò. jí jiǒng píng, chú xiāng zhōu cì shǐ. shēn jiàn jì, zhēng hái jīng shī. xián jū wú shì, shì gōng huái yuàn, yǔ yǔ wén xīn liú fǎng děng móu fǎn. jiāng lǜ tóng pú hòu shàng xiǎng miào zhī jì yǐ fā jī. fù yù yú pú zhōu qǐ shì, lüè qǔ hé běi, zhuō lí yáng guān, sāi hé yáng lù, jié diào bù wèi móu jiǎ, mù dào zéi wèi zhàn shì. qí shēng péi tōng zhī ér zòu zhī. dì wèi fā qí shì, shòu jìn zhōu cì shǐ, yù guān qí zhì. shì yàn xīn rán wèi fǎng děng yuē: tiān yě! yòu qǐng yí tóng xuē mó ér wèi zhǎng shǐ, dì cóng zhī. hòu yǔ gōng qīng cháo yè, dì lìng zhí shì yàn xīn fǎng děng yú xíng jiān, jié zhī zhuàng, yóu bù fú, bǔ xuē mó ér zhì duì zhī. mó ér jù lùn shǐ mò yún: dì èr zi gāng chuí qì kǔ jiàn, dì sān zi shū xié yuē: zuò měng shòu xū chéng bān. shì yàn shī sè, gù yuē: rǔ shā wǒ! yú shì fú zhū, shí nián qī shí èr. yǒu zi wǔ rén.
隋文帝作相,轉亳州總管。尉遲迥反,為行軍總管,及韋孝寬擊之,令家僮梁 默等為前鋒,士彥繼之,所當皆破。及迥平,除相州刺史。深見忌,徵還京師。閒 居無事,恃功懷怨,與宇文忻、劉昉等謀反。將率僮僕候上享廟之際以發機。復欲 於蒲州起事,略取河北,捉黎陽關,塞河陽路,劫調布為牟甲,募盜賊為戰士。其 甥裴通知而奏之。帝未發其事,授晉州刺史,欲觀其志。士彥欣然謂昉等曰:「天 也!」又請儀同薛摩兒為長史,帝從之。後與公卿朝謁,帝令執士彥、忻、昉等於 行間,詰之狀,猶不伏,捕薛摩兒至對之。摩兒具論始末云:「第二子剛垂泣苦諫, 第三子叔諧曰:『作猛獸須成斑。』」士彥失色,顧曰:「汝殺我!」於是伏誅, 時年七十二。有子五人。
cāo zì mèng dé, wèi shàng kāi fǔ yì xiāng xiàn gōng, zǎo zú.
操字孟德,位上開府、義鄉縣公,早卒。
gāng zì yǒng gù, wèi dà jiāng jūn tōng zhèng xiàn gōng jīng zhōu cì shǐ. yǐ jiàn fù huò miǎn, xǐ guā zhōu. shū xié zuò shì yàn zhū.
剛字永固,位大將軍、通政縣公、涇州刺史。以諫父獲免,徙瓜州。叔諧坐士 彥誅。
liáng mò zhě, shì yàn zhī cāng tóu yě, xiāo wǔ jué rén. shì yàn měi cóng zhēng fá, cháng yǔ mò xiàn zhèn. shì zhōu, wèi kāi fǔ. kāi huáng mò, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng yáng sù zhēng tū jué, jìn wèi dà jiāng jūn. yòu cóng píng yáng liàng, shòu zhù guó. dà yè wǔ nián, cóng yáng dì zhēng tǔ gǔ hún, lì zhàn sǐ zhī. zèng guāng lù dài fū.
梁默者,士彥之蒼頭也,驍武絕人。士彥每從征伐,常與默陷陣。仕周,位開 府。開皇末,以行軍總管從楊素征突厥,進位大將軍。又從平楊諒,授柱國。大業 五年,從煬帝征吐谷渾,力戰死之。贈光祿大夫。
yuán xié, hé nán luò yáng rén yě, jiā shì guì shèng. xié xìng háo xiá, yǒu qì diào. shǎo yǔ suí wén dì tóng shòu yè yú guó zi, shén xiāng yǒu ài. hòu yǐ jūn gōng, lèi qiān dà jiāng jūn. jí dì wèi xiāng, yǐn zhì zuǒ yòu. xié wèi dì yuē: gōng wú dǎng, pì rú shuǐ jiān yī dǔ qiáng, dà wēi yǐ. gōng qí miǎn zhī! jí dì shòu chán, gù xié xiào yuē: shuǐ jiān qiáng jìng hé rú yě? jìn wèi shàng dà jiāng jūn, fēng lè ān jùn gōng. fèng zhào cān xiū lǜ lìng.
元諧,河南洛陽人也,家世貴盛。諧性豪俠,有氣調。少與隋文帝同受業於國 子,甚相友愛。後以軍功,累遷大將軍。及帝為相,引致左右。諧謂帝曰:「公無 黨,譬如水間一堵牆,大危矣。公其勉之!」及帝受禪,顧諧笑曰:「水間牆竟何 如也?」進位上大將軍,封樂安郡公。奉詔參修律令。
shí tǔ gǔ hún jiāng dìng chéng wáng zhōng lì páng lǜ qí dù hé, lián jié dǎng xiàng. xié lǜ bīng chū shàn zhōu, qù qīng hǎi, yāo qí guī lù. xiāng yù yú fēng lì shān, xié jī zǒu zhī, yòu pò qí tài zǐ kě bó hàn. qí míng wáng shí qī rén gōng hóu shí sān rén, gè lǜ qí suǒ bù lái jiàng. zhào shòu shàng zhù guó, bié fēng yī zi xiàn gōng. xié bài níng zhōu cì shǐ, pō yǒu wēi huì. rán xìng gāng bì, hǎo pái dǐ, bù néng qǔ mèi yú zuǒ yòu. cháng yán yú shàng yuē: chén yī xīn shì zhǔ, bù qū qǔ rén yì. shàng yuē: yí zhōng cǐ yán. hòu yǐ gōng shì miǎn.
時吐谷渾將定城王鍾利旁率騎度河,連結党項。諧率兵出鄯州,趣青海,邀其 歸路。相遇於豐利山,諧擊走之,又破其太子可博汗。其名王十七人、公侯十三人, 各率其所部來降。詔授上柱國,別封一子縣公。諧拜寧州刺史,頗有威惠。然性剛 愎,好排詆,不能取媚於左右。嘗言於上曰:「臣一心事主,不曲取人意。」上曰: 「宜終此言。」後以公事免。
shí shàng zhù guó wáng yì yǒu gōng yú guó, yǔ xié jù wú wèi rèn, měi xiāng wǎng lái. hú sēng gào xié yì móu fǎn, dì àn qí shì, wú zhuàng, wèi yù shì zhī. wèi jǐ, yì zhū, xié jiàn bèi shū jì. rán yǐ lóng qián zhī jiù, měi yù cháo qǐng, ēn lǐ wú kuī. jí píng chén, bǎi liáo dà yàn, xié jìn yuē: bì xià wēi dé yuǎn bèi, chén qián qǐng tū jué kè hán wèi hòu zhèng, chén shū bǎo wèi lìng shǐ, jīn kě yòng chén yán. dì yuē: zhèn píng chén guó, běn yǐ chú nì, fēi yù kuā dàn. gōng zhī suǒ zòu, shū fēi zhèn xīn. tū jué bù zhī shān chuān, hé néng jǐng hòu? shū bǎo hūn zuì, níng kān qū shǐ? xié mò rán ér tuì.
時上柱國王誼有功於國,與諧俱無位任,每相往來。胡僧告諧、誼謀反,帝按 其事,無狀,慰諭釋之。未幾,誼誅,諧漸被疏忌。然以龍潛之舊,每預朝請,恩 禮無虧。及平陳,百僚大宴,諧進曰:「陛下威德遠被,臣前請突厥可汗為候正, 陳叔寶為令史,今可用臣言。帝曰:「朕平陳國,本以除逆,非欲誇誕。公之所奏, 殊非朕心。突厥不知山川,何能警候?叔寶昏醉,寧堪驅使?」諧默然而退。
hòu shù suì, yǒu rén gào xié yǔ cóng fù dì shàng kāi fǔ pāng lín zé hóu tián luán shàng yí tóng qí xù děng móu fǎn. dì lìng àn qí shì. yǒu sī zòu: xié móu lìng qí xù lēi dǎng xiàng bīng, jì jì bā shǔ. shí guǎng píng wáng xióng zuǒ pú shè gāo jiǒng èr rén yòng shì, xié yù zèn qù zhī, yún: zuǒ zhí fǎ xīng dòng yǐ sì nián yǐ, zhuàng yī zòu, gāo jiǒng bì sǐ. yòu yán: tài bái fàn yuè, guāng máng xiāng zhào, zhǔ shā dà chén, xióng bì dāng zhī. xié yǔ pāng cháng tóng yè dì, sī wèi pāng yuē: wǒ shì zhǔ rén, diàn shàng zhě zéi yě. yīn lìng pāng wàng qì, pāng yuē: bǐ yún shì dūn gǒu zǒu lù, bù rú wǒ bèi yǒu fú dé yún. dì dà nù, xié pāng luán xù bìng fú zhū, jí méi qí jiā.
後數歲,有人告諧與從父弟上開府滂、臨澤侯田鸞、上儀同祁緒等謀反。帝令 按其事。有司奏:「諧謀令祁緒勒党項兵,既繼巴蜀。時廣平王雄、左僕射高熲二 人用事,諧欲譖去之,云:『左執法星動已四年矣,狀一奏,高熲必死。』又言: 『太白犯月,光芒相照,主殺大臣,雄必當之。』諧與滂嘗同謁帝,私謂滂曰: 『我是主人,殿上者賊也。』因令滂望氣,滂曰:『彼雲似蹲狗走鹿,不如我輩有 福德雲。』」帝大怒,諧、滂、鸞、緒並伏誅,籍沒其家。
yú qìng zé, jīng zhào lì yáng rén yě, běn xìng yú. qí xiān shì hè lián shì, suì jiā líng wǔ, shì wèi běi biān háo jié. fù xiáng, zhōu líng wǔ tài shǒu. qìng zé yòu xióng yì, xìng chù tǎng, shēn zhǎng bā chǐ, yǒu dǎn zhì, shàn xiān bēi yǔ, shēn bèi zhòng kǎi, dài liǎng jiān, zuǒ yòu chí shè, běn zhōu háo xiá jiē jìng dàn zhī. chū yǐ shè liè wèi shì, zhōng gèng zhé jié dú shū, cháng mù fù jiè zǐ bān zhòng shēng zhī wèi rén. shì zhōu, wèi zhōng wài fǔ wài bīng cān jūn shì, xí jué qìn yuán xiàn gōng. yuè wáng shèng tǎo píng jī hú, jiāng bān shī, nèi shǐ xià dài fū gāo jiǒng yǔ shèng móu, xū wén wǔ gàn lüè zhě zhèn è zhī, biǎo qǐng qìng zé, yú shì bài shí zhōu zǒng guǎn. shén yǒu wēi huì, jī hú mù yì guī zhě bā qiān yú hù.
虞慶則,京兆櫟陽人也,本姓魚。其先仕赫連氏,遂家靈武,世為北邊豪傑。 父祥,周靈武太守。慶則幼雄毅,性俶儻,身長八尺,有膽智,善鮮卑語,身被重 鎧,帶兩鞬,左右馳射,本州豪俠皆敬憚之。初以射獵為事,中更折節讀書,常慕 傅介子、班仲升之為人。仕周,為中外府外兵參軍事,襲爵沁源縣公。越王盛討平 稽胡,將班師,內史下大夫高熲與盛謀,須文武幹略者鎮遏之,表請慶則,於是拜 石州總管。甚有威惠,稽胡慕義歸者八千餘戶。
kāi huáng yuán nián, lì wèi nèi shǐ jiān lì bù shàng shū jīng zhào yǐn, fēng péng chéng jùn gōng, yíng xīn dū zǒng jiān. èr nián, tū jué rù kòu, qìng zé wèi yuán shuài tǎo zhī. bù fèn shī suǒ, shì zú duō hán dòng, duò zhǐ zhě qiān yú rén. piān jiāng dá xī zhǎng rú lǜ qí bīng èr qiān rén bié dào yāo zéi, wèi lǔ suǒ wéi, qìng zé àn yíng bù jiù. yóu shì zhǎng rú gū jūn dú zhàn, sǐ zhě shí bā jiǔ. shàng fú zhī zé yě. xún qiān shàng shū yòu pú shè. hòu tū jué zhǔ shè tú jiāng nèi fù, qǐng yī zhòng chén chōng shǐ, zhào qìng zé wǎng. shè tú shì qiáng, qìng zé zé yǐ wǎng shì, shè tú bù fú. qí jiè zhǎng sūn chéng yòu shuō yù zhī, shè tú jí dì yè hù jiē bài shòu zhào, yīn chēng chén cháo gòng, qǐng yǒng wèi fān fù. chū, qìng zé chū shǐ, dì chì yuē: wǒ yù cún lì tū jué, bǐ sòng gōng mǎ, dàn qǔ wǔ sān pǐ. shè tú jiàn qìng zé, zèng mǎ qiān pǐ, yòu yǐ nǚ qī zhī. dì yǐ qìng zé gōng gāo, jiē wú suǒ wèn. shòu shàng zhù guó, fēng lǔ guó gōng, shí rèn chéng xiàn qiān hù, yǐ péng chéng gōng huí shòu dì èr zi yì.
開皇元年,歷位內史監、吏部尚書、京兆尹,封彭城郡公,營新都總監。二年, 突厥入寇,慶則為元帥討之。部分失所,士卒多寒凍,墮指者千餘人。偏將達奚長 儒率騎兵二千人別道邀賊,為虜所圍,慶則按營不救。由是長儒孤軍獨戰,死者十 八九。上弗之責也。尋遷尚書右僕射。後突厥主攝圖將內附,請一重臣充使,詔慶 則往。攝圖恃強,慶則責以往事,攝圖不服。其介長孫晟又說諭之,攝圖及弟葉護 皆拜受詔,因稱臣朝貢,請永為籓附。初,慶則出使,帝敕曰:「我欲存立突厥, 彼送公馬,但取五三疋。」攝圖見慶則,贈馬千疋,又以女妻之。帝以慶則功高, 皆無所問。授上柱國,封魯國公,食任城縣千戶,以彭城公回授第二子義。
píng chén hòu, dì xìng jìn wáng dì, zhì jiǔ huì qún chén. gāo jiǒng děng fèng shāng shàng shòu. dì yuē: gāo jiǒng píng jiāng nán, yú qìng zé píng tū jué, kě wèi mào gōng yǐ. yáng sù yuē: jiē yóu zhì zūn wēi dé suǒ bèi. qìng zé yuē: yáng sù qián chū bīng wǔ láo xiá shí, ruò fēi zhì zūn wēi dé, yì wú kè lǐ. suì hù xiāng zhǎng duǎn. yù shǐ yù dàn zhī, dì yuē: jīn rì jì gōng wèi lè, bìng bù xū hé. dì guān qún chén yàn shè, qìng zé jìn yuē: chén méng lài jiǔ, lìng jǐn lè, yù shǐ zài cè, kǒng zuì bèi dàn. dì cì yù shǐ jiǔ, qiǎn zhī chū. qìng zé fèng shāng shàng shòu, jí huān. dì wèi zhū gōng yuē: yǐn cǐ jiǔ, yuàn wǒ yǔ gōng děng zǐ sūn cháng rú jīn rì, shì shǒu fù guì. jiǔ nián, zhuǎn wèi yòu wèi dà jiāng jūn, xún gǎi wèi yòu wǔ hòu dà jiāng jūn.
平陳後,帝幸晉王第,置酒會群臣。高熲等奉觴上壽。帝曰:「高熲平江南, 虞慶則平突厥,可謂茂功矣。」楊素曰:「皆由至尊威德所被。」慶則曰:「楊素 前出兵武牢、硤石,若非至尊威德,亦無克理。」遂互相長短。御史欲彈之,帝曰: 「今日計功為樂,並不須劾。」帝觀群臣宴射,慶則進曰:「臣蒙賚酒,令盡樂, 御史在側,恐醉被彈。」帝賜御史酒,遣之出。慶則奉觴上壽,極歡。帝謂諸公曰: 「飲此酒,願我與公等子孫常如今日,世守富貴。」九年,轉為右衛大將軍,尋改 為右武候大將軍。
shí qī nián, lǐng nán rén lǐ shì xián jù zhōu fǎn, yì yù tǎo zhī. zhū jiāng èr sān qǐng xíng, jiē bù xǔ. dì gù wèi qìng zé yuē: wèi jū zǎi xiàng, jué wèi shàng gōng, guó jiā yǒu zéi, suì wú xíng yì, hé yě? qìng zé bài xiè kǒng jù, dì nǎi qiǎn yān. wèi guì zhōu dào héng jūn zǒng guǎn, yǐ fù dì zhào shén zhù wèi suí fǔ zhǎng shǐ. shén zhù yǔ qìng zé ài qiè tōng, kǒng shì zhāng, nǎi xuān yán: qìng zé bù yù cǐ xíng. dì wén zhī. xiān shì, cháo chén chū zhēng, dì jiē yàn bié, lǐ cì qiǎn zhī. qìng zé nán tǎo cí dì, dì sè bù yuè, qìng zé yóu shì yàng yàng bù dé zhì. jì píng shì xián hái, guī guì zhèn, guān tiào shān chuān xíng shì, yuē: cǐ chéng xiǎn gù, jiā yǐ zú liáng. ruò shǒu dé qí rén, gōng bù kě bá. suì shǐ shén zhù chí yì jīng zòu shì, guān dì yán sè. shén zhù zhì jīng, yīn gào qìng zé móu fǎn. dì àn yàn zhī, yú shì fú zhū. bài shén zhù wèi dà jiāng jūn.
十七年,嶺南人李世賢據州反,議欲討之。諸將二三請行,皆不許。帝顧謂慶 則曰:「位居宰相,爵為上公,國家有賊,遂無行意,何也?」慶則拜謝恐懼,帝 乃遣焉。為桂州道行軍總管,以婦弟趙什柱為隨府長史。什柱與慶則愛妾通,恐事 彰,乃宣言:「慶則不欲此行。」帝聞之。先是,朝臣出征,帝皆宴別,禮賜遣之。 慶則南討辭帝,帝色不悅,慶則由是怏怏不得志。暨平世賢還,歸桂鎮,觀眺山川 形勢,曰:「此誠險固,加以足糧。若守得其人,攻不可拔。」遂使什柱馳詣京奏 事,觀帝顏色。什柱至京,因告慶則謀反。帝按驗之,於是伏誅。拜什柱為大將軍。
qìng zé zi xiào rén, yòu háo xiá rèn qì, bài yí tóng, lǐng jìn wáng qīn xìn. zuò fù shì chú míng. yáng dì sì wèi, yǐ fān dǐ zhī jiù, shòu hòu wèi zhǎng shǐ, jiān lǐng jīn gǔ jiān, jiān jìn yuàn. yǒu qiǎo sī, pō chēng zhǐ. dà yè jiǔ nián, fá liáo, qiān dōu shuǐ chéng, chōng shǐ jiān yùn, pō yǒu gōng. rán xìng shē huá, yǐ luò tuó fù hán shèng shuǐ yǎng yú ér zì gěi. hòu huò gào qí wèi bù guǐ, suì jiàn zhū.
慶則子孝仁,幼豪俠任氣,拜儀同,領晉王親信。坐父事除名。煬帝嗣位,以 籓邸之舊,授候衛長史,兼領金谷監,監禁苑。有巧思,頗稱旨。大業九年,伐遼, 遷都水丞,充使監運,頗有功。然性奢華,以駱駝負函盛水養魚而自給。後或告其 為不軌,遂見誅。
yuán zhòu, hé nán luò yáng rén, wèi zhāo chéng dì zhī liù dài sūn yě. zǔ shùn, wèi pú yáng wáng. fù xióng, wǔ líng wáng. zhòu shǎo yīng guǒ, duō wǔ yì, měi xū méi, yǒu bù kě fàn zhī sè. zhōu qí wáng xiàn jiàn ér zhuàng zhī, yǐn zhì zuǒ yòu, shù cóng zhēng fá. guān zhì dà jiāng jūn. suí wén dì chū bèi zhào rù, jiāng shòu gù tuō, xiān hū zhòu, cì mìng táo chéng, bìng wěi yǐ fù xīn, héng sù wò nèi. jí wèi chéng xiàng, měi diǎn jūn zài jìn zhōng, yòu yǐn dì wēi jù rù shì wèi.
元胄,河南洛陽人,魏昭成帝之六代孫也。祖順,魏濮陽王。父雄,武陵王。 胄少英果,多武藝,美鬚眉,有不可犯之色。周齊王憲見而壯之,引致左右,數從 征伐。官至大將軍。隋文帝初被召入,將受顧托,先呼胄,次命陶澄,並委以腹心, 恆宿臥內。及為丞相,每典軍在禁中,又引弟威俱入侍衛。
zhōu zhào wáng zhāo móu hài dì, dì bù zhī zhī, nǎi jiāng jiǔ yáo yì qí zhái. zhào wáng yǐn dì rù qǐn shì, zuǒ yòu bù dé cóng, wéi yáng hóng yǔ zhòu xiōng dì zuò yú hù cè. zhào wáng lìng qí èr zi jìn guā, yīn jiāng cì dì. jí jiǔ hān, zhào wáng yù shēng biàn, yǐ pèi dāo zi lá guā, lián dàn dì, jiāng wèi bù lì. zhòu jìn yuē: xiāng fǔ yǒu shì, bù kě jiǔ liú. zhào wáng ā zhī yuē: wǒ yǔ chéng xiàng yán, rǔ hé wèi zhě! chì zhī shǐ què. zhòu chēn mù fèn qì, kòu dāo rù wèi. zhào wáng wèn qí xìng míng, zhòu yǐ shí duì. zhào wáng yuē: rǔ fēi xī shì qí wáng zhě hū? chéng zhuàng shì yě! yīn cì zhī jiǔ, yuē: wú qǐ yǒu bù shàn zhī yì xié? qīng hé cāi jǐng rú shì! zhào wáng wěi tǔ, jiāng rù hòu gé, zhòu kǒng qí wèi biàn, fú lìng shàng zuò, rú cǐ zhě zài sān. zhào wáng chēng hóu gàn, mìng zhòu jiù chú qǔ yǐn, zhòu bù dòng. huì téng wáng yōu hòu zhì, dì jiàng jiē yíng zhī, zhòu ěr yǔ quàn dì sù qù. dì yóu bù wù, yuē: bǐ wú bīng mǎ, fù hé néng wèi? zhòu yuē: bīng mǎ xī tā jiā wù, yī xiān xià shǒu, dà shì biàn qù. zhòu bù cí sǐ, sǐ hé yì xié? fù rù zuò. zhòu wén wū hòu yǒu bèi jiǎ shēng, jù qǐng yuē: xiāng fǔ shì yīn, gōng hé dé rú cǐ? yīn fú dì xià chuáng, qù ér qù. zhào wáng jiāng zhuī dì, zhòu yǐ shēn bì hù, wáng bù dé chū. dì jí mén, zhòu zì hòu ér zhì. zhào wáng hèn bù shí fā, dàn zhǐ chū xuè. jí zhū zhào wáng, shǎng cì bù kě shèng jì.
周趙王招謀害帝,帝不之知,乃將酒肴詣其宅。趙王引帝入寢室,左右不得從, 唯楊弘與胄兄弟坐於戶側。趙王令其二子進瓜,因將刺帝。及酒酣,趙王欲生變, 以佩刀子剌瓜,連啖帝,將為不利。胄進曰:「相府有事,不可久留。」趙王呵之 曰:「我與丞相言,汝何為者!」叱之使卻。胄瞋目憤氣,扣刀入衛。趙王問其姓 名,胄以實對。趙王曰:「汝非昔事齊王者乎?誠壯士也!」因賜之酒,曰:「吾 豈有不善之意邪?卿何猜警如是!」趙王偽吐,將入後閤,胄恐其為變,扶令上座, 如此者再三。趙王稱喉干,命胄就廚取飲,胄不動。會滕王逌後至,帝降階迎之, 胄耳語勸帝速去。帝猶不悟,曰:「彼無兵馬,復何能為?」胄曰:「兵馬悉他家 物,一先下手,大事便去。胄不辭死,死何益邪?」復入坐。胄聞屋後有被甲聲, 遽請曰:「相府事殷,公何得如此?」因扶帝下床,趣而去。趙王將追帝,胄以身 蔽戶,王不得出。帝及門,胄自後而至。趙王恨不時發,彈指出血。及誅趙王,賞 賜不可勝計。
dì shòu chán, fēng wǔ líng jùn gōng, bài zuǒ wèi jiāng jūn. xún qiān yòu wèi dà jiāng jūn. dì cóng róng yuē: bǎo hù zhèn gōng, chéng cǐ jī yè, yuán zhòu gōng yě. lì yù bó xī sān zhōu cì shǐ. shí tū jué lǚ wèi biān huàn, cháo tíng yǐ zhòu sù yǒu wēi míng, bài líng zhōu zǒng guǎn, běi yí shén dàn yān. zhēng wèi yòu wèi dà jiāng jūn, qīn gù yì lóng. cháng zhēng yuè shí wǔ rì, dì yǔ jìn chén dēng gāo, shí zhòu xià zhí, chí zhào zhào zhī. jí jiàn, wèi yuē: gōng yǔ wài rén dēng gāo, wèi ruò jiù zhèn yě. cì yàn jí huān. jìn wáng guǎng měi zhì lǐ yān. fáng líng wáng zhī fèi yě, zhòu yù qí móu. dì zhèng qióng dōng gōng shì, zuǒ wèi dà jiāng jūn yuán mín kǔ jiàn, yáng sù nǎi zèn zhī. dì dà nù, zhí mín yú zhàng. zhòu shí dāng xià zhí, bù qù, yīn zòu yuē: chén xiàng bù xià zhí zhě, wèi fáng yuán mín ěr. fù yǐ cǐ yán jī nù dì, dì suì zhū mín.
帝受禪,封武陵郡公,拜左衛將軍。尋遷右衛大將軍。帝從容曰:「保護朕躬, 成此基業,元胄功也。」歷豫、亳、淅三州刺史。時突厥屢為邊患,朝廷以胄素有 威名,拜靈州總管,北夷甚憚焉。徵為右衛大將軍,親顧益隆。嘗正月十五日,帝 與近臣登高,時胄下直,馳詔召之。及見,謂曰:「公與外人登高,未若就朕也。」 賜宴極歡。晉王廣每致禮焉。房陵王之廢也,胄預其謀。帝正窮東宮事,左衛大將 軍元旻苦諫,楊素乃譖之。帝大怒,執旻於仗。胄時當下直,不去,因奏曰:「臣 向不下直者,為防元旻耳。」復以此言激怒帝,帝遂誅旻。
shǔ wáng xiù zhī dé zuì, zhòu zuò yǔ jiāo tōng, chú míng. yáng dì jí wèi, bù dé diào. shí cí zhōu cì shǐ shàng guān zhèng zuò shì xǐ lǐng nán, jiāng jūn qiū hé yì yǐ zuì fèi. zhòu yǔ hé yǒu jiù, yīn shù cóng zhī yóu, jiǔ hān, wèi hé yuē: shàng guān zhèng chéng zhuàng shì yě, jīn xǐ lǐng biǎo, dé wú dà shì hū? yīn zì fǔ fù yuē: ruò shì gōng zhě, bù tú rán yǐ! hé míng rì zòu zhī, zhòu jìng zuò sǐ. yú shì zhēng zhèng wèi xiāo qí jiāng jūn. bài hé dài zhōu cì shǐ.
蜀王秀之得罪,胄坐與交通,除名。煬帝即位,不得調。時慈州刺史上官政坐 事徙嶺南,將軍丘和亦以罪廢。胄與和有舊,因數從之游,酒酣,謂和曰:「上官 政誠壯士也,今徙嶺表,得無大事乎?」因自拊腹曰:「若是公者,不徒然矣!」 和明日奏之,胄竟坐死。於是徵政為驍騎將軍。拜和代州刺史。
dá xī zhǎng rú, zì fù rén, dài rén yě. zǔ qí, wèi dìng zhōu cì shǐ. fù qìng, biāo qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. zhǎng rú shǎo huái jié cāo, dǎn liè guò rén. shí wǔ, xí jué lè ān gōng. wèi zhōu wén dì yǐn wèi qīn xìn, yǐ zhì zhí gōng pǔ, shòu zǐ dōu dū. shù yǒu zhàn gōng. tiān hé zhōng, chú wèi nán jùn shǒu, wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. cóng wǔ dì píng qí, qiān shàng kāi fǔ, jìn jué chéng ān jùn gōng, bié fēng yī zi xiàn gōng. xuān zhèng yuán nián, chú zuǒ jiāng jūn yǒng měng zhōng dài fū. hòu yǔ wū wán guǐ wéi chén jiāng wú míng chè yú lǚ liáng, chén yuán jūn zhì, guǐ lìng zhǎng rú jù zhī. zhǎng rú qǔ chē lún shù bǎi, xì yǐ dà shí, chén zhī qīng shuǐ, lián gǔ xiāng cì yǐ dài zhī. chuán jiàn ài lún bù dé jìn, zhǎng rú zòng qí bīng dà pò zhī, huò wú míng chè, yǐ gōng jìn wèi dà jiāng jūn. xún shòu xíng jūn zǒng guǎn, běi xún shā sāi, zú yǔ lǔ yù, dà pò zhī. wén dì zuò xiāng, wáng qiān jǔ bīng yú shǔ, shā dī yáng yǒng ān shàn dòng lì xìng wǔ wén shā lóng děng xué zhōu yǐ yīng qiān, zhào zhǎng rú jī pò zhī. qiān èr zi zì jīng shī táo guī qí fù, zhǎng rú bìng bǔ zhǎn zhī. wén dì shòu chán, jìn wèi shàng dà jiāng jūn, fēng qí jùn gōng.
達奚長儒,字富仁,代人也。祖俟,魏定州刺史。父慶,驃騎大將軍、儀同三 司。長儒少懷節操,膽烈過人。十五,襲爵樂安公。為周文帝引為親信,以質直恭 朴,授子都督。數有戰功。天和中,除渭南郡守,位驃騎大將軍、開府儀同三司。 從武帝平齊,遷上開府,進爵成安郡公,別封一子縣公。宣政元年,除左將軍勇猛 中大夫。後與烏丸軌圍陳將吳明徹於呂梁,陳援軍至,軌令長儒拒之。長儒取車輪 數百,系以大石,沉之清水,連轂相次以待之。船艦礙輪不得進,長儒縱奇兵大破 之,獲吳明徹,以功進位大將軍。尋授行軍總管,北巡沙塞,卒與虜遇,大破之。 文帝作相,王謙舉兵於蜀,沙氐楊永安扇動利、興、武、文、沙、龍等穴州以應謙, 詔長儒擊破之。謙二子自京師逃歸其父,長儒並捕斬之。文帝受禪,進位上大將軍, 封蘄郡公。
kāi huáng èr nián, tū jué shā bō lüè kè hán bìng dì yè hù jí fān nà kè hán kòu lüè ér nán, zhào yǐ zhǎng rú wèi xíng jūn zǒng guǎn jī zhī. yù yú zhōu pán, zhòng guǎ bù dí, jūn zhōng dà jù, zhǎng rú kāng kǎi, shén sè yù liè. wèi lǔ suǒ chōng tū, sàn ér fù jù, qiě zhàn qiě xíng, zhuǎn dòu sān rì, wǔ bīng xián jǐn, shì zú yǐ quán ōu zhī, shǒu jiē gǔ jiàn, shā shāng wàn jì, lǔ qì shāo duó, yú shì jiě qù. zhǎng rú shēn bèi wǔ chuāng, tōng zhōng zhě èr, qí zhàn shì sǐ zhě shí bā jiǔ. tū jué běn yù dà lüè qín lǒng, jì féng zhǎng rú, bīng jiē lì zhàn, lǔ yì dà jǔ, míng rì, yú zhàn chù fén shī tòng kū ér qù. wén dì xià zhào bāo měi, shòu shàng zhù guó, yú xūn huí shòu yī zi. qí zhàn wáng jiāng shì, jiē zèng guān sān zhuǎn, zi sūn xí zhī. lì níng fū èr zhōu cì shǐ, mǔ yōu qù zhí. zhǎng rú xìng zhì xiào, shuǐ jiāng bù rù kǒu wǔ rì, huǐ cuì guò lǐ, dài jiāng miè xìng, tiān zi jiā tàn. qǐ wèi xià zhōu zǒng guǎn, xiōng nú dàn zhī, bù gǎn kuī sāi. yǐ bìng miǎn. yòu chú xiāng zhōu zǒng guǎn, zhuǎn lán zhōu. wén dì qiǎn liáng zhōu zǒng guǎn dú gū luó yuán zhōu zǒng guǎn yuán bāo líng zhōu zǒng guǎn hè ruò yì děng fā zú bèi hú, jiē shòu zhǎng rú jié dù. zhǎng rú lǜ zhòng chū qí lián shān běi, xī zhì pú lèi hǎi, wú lǔ ér hái. zhuǎn jīng zhōu zǒng guǎn, dì wèi yuē: jiāng líng guó zhī nán mén, jīn yǐ wěi qīng, zhèn wú lǜ yě. zú guān. shì yuē wēi.
開皇二年,突厥沙缽略可汗並弟葉護及籓那可汗寇掠而南,詔以長儒為行軍總 管擊之。遇於周槃,眾寡不敵,軍中大懼,長儒慷慨,神色愈烈。為虜所衝突,散 而復聚,且戰且行,轉斗三日,五兵咸盡,士卒以拳毆之,手皆骨見,殺傷萬計, 虜氣稍奪,於是解去。長儒身被五瘡,通中者二,其戰士死者十八九。突厥本欲大 掠秦、隴,既逢長儒,兵皆力戰,虜意大沮,明日,於戰處焚屍慟哭而去。文帝下 詔褒美,授上柱國,余勛回授一子。其戰亡將士,皆贈官三轉,子孫襲之。歷寧、 鄜二州刺史,母憂去職。長儒性至孝,水漿不入口五日,毀悴過禮,殆將滅性,天 子嘉嘆。起為夏州總管,匈奴憚之,不敢窺塞。以病免。又除襄州總管,轉蘭州。 文帝遣涼州總管獨孤羅、原州總管元褒、靈州總管賀若誼等發卒備胡,皆受長儒節 度。長儒率眾出祁連山北,西至蒲類海,無虜而還。轉荊州總管,帝謂曰:「江陵 國之南門,今以委卿,朕無慮也。」卒官。諡曰威。
zi hào, dà yè zhōng, wèi tài pú shǎo qīng.
子皓,大業中,位太僕少卿。
hè lóu zi gàn, zì wàn shòu, běn dài rén yě. suí wèi shì nán qiān, shì jū guān yòu. zǔ dào chéng, wèi shì zhōng tài zi tài fù. fù jǐng xián, yòu wèi dà jiāng jūn. zi gàn shǎo yǐ xiāo wǔ zhī míng. shì zhōu, lèi qiān shǎo sī shuǐ, yǐ qín láo fēng sī ān xiàn zi. dà xiàng zhōng, chú qín zhōu cì shǐ, jìn jué wèi bó. jí wèi chí jiǒng wèi luàn, zi gàn cóng wéi xiào kuān tǎo zhī. yù zéi wéi huái zhōu, zi gàn yǔ yǔ wén shù děng jī pò zhī. wén dì dà yuè, shǒu shū wèi miǎn. qí hòu měi zhàn xiān dēng. jí pò yè chéng, yǔ cuī hóng dù zhú jiǒng zhì lóu shàng. jìn wèi shàng kāi fǔ, fēng wǔ chuān xiàn gōng, yǐ sī ān xiàn bó bié fēng zǐ jiǎo.
賀婁子干,字萬壽,本代人也。隨魏氏南遷,世居關右。祖道成,魏侍中、太 子太傅。父景賢,右衛大將軍。子干少以驍武知名。仕周,累遷少司水,以勤勞封 思安縣子。大象中,除秦州刺史,進爵為伯。及尉遲迥為亂,子干從韋孝寬討之。 遇賊圍懷州,子干與宇文述等擊破之。文帝大悅,手書慰勉。其後每戰先登。及破 鄴城,與崔弘度逐迥至樓上。進位上開府,封武川縣公,以思安縣伯別封子皎。
kāi huáng yuán nián, jìn jué jù lù jùn gōng. qí nián, tǔ gǔ hún kòu liáng zhōu, zi gàn yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng shàng zhù guó yuán xié jī zhī, gōng zuì, yōu zhào bāo měi, jí lìng zǐ gàn zhèn liáng zhōu. qí nián, tū jué kòu lán zhōu, zi gàn jù zhī, zhì kě luò gāi shān, yǔ zéi xiāng yù. zéi zhòng shén shèng, zi gàn zǔ chuān wèi yíng, zéi jūn bù dé shuǐ shù rì, rén mǎ shén bì, cóng jī, dà pò zhī. yú shì cè shòu shàng dà jiāng jūn, zhēng shòu yíng xīn dū fù jiān, xún bài gōng bù shàng shū. qí nián, tū jué fù fàn sāi, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng dòu róng dìng jī zhī. zi gàn bié lù pò zéi, wén dì jiā zhī, qiǎn yōu zhào láo miǎn zhī. zi gàn qǐng rù cháo, zhào lìng chí yì fèng jiàn. tǔ gǔ hún fù kòu biān, mìng zi gàn tǎo zhī. rù lüè qí guó, èr xún ér hái.
開皇元年,進爵鉅鹿郡公。其年,吐谷渾寇涼州,子干以行軍總管從上柱國元 諧擊之,功最,優詔褒美,即令子干鎮涼州。其年,突厥寇蘭州,子干拒之,至可 洛峐山,與賊相遇。賊眾甚盛,子干阻川為營,賊軍不得水數日,人馬甚弊,從擊, 大破之。於是冊授上大將軍,征授營新都副監,尋拜工部尚書。其年,突厥復犯塞, 以行軍總管從竇榮定擊之。子干別路破賊,文帝嘉之,遣優詔勞免之。子干請入朝, 詔令馳驛奉見。吐谷渾復寇邊,命子干討之。入掠其國,二旬而還。
wén dì yǐ lǒng xī pín bèi kòu lüè, shén huàn zhī. yòu bǐ sú bù shè cūn wù, chì zi gàn lēi rén wèi bǎo, yíng tián jī gǔ, yǐ bèi bù yú. zi gàn shàng shū yuē: bǐ jiàn tún tián zhī suǒ, huò shǎo fèi duō. dàn lǒng yòu zhī rén, yǐ xù mù wèi shì, ruò gèng tún jù, mí bù huò ān. dàn shǐ zhèn shù lián jiē, fēng hòu xiāng wàng, rén suī sǎn jū, bì wú suǒ lǜ. dì cóng zhī.
文帝以隴西頻被寇掠,甚患之。又彼俗不設村塢,敕子干勒人為堡,營田積穀, 以備不虞。子幹上書曰:「比見屯田之所,獲少費多。但隴右之人,以畜牧為事, 若更屯聚,彌不獲安。但使鎮戍連接,烽候相望,人雖散居,必無所慮。」帝從之。
dì yǐ zi gàn xí biān shì, shòu yú guān zǒng guǎn, qiān yún zhōu cì shǐ, shén wèi lǔ suǒ dàn. hòu shù nián, tū jué yōng yú lǘ qiǎn shǐ qǐng jiàng, bìng xiàn yáng mǎ. zhào yǐ zi gàn wèi xíng jūn zǒng guǎn, chū xī běi dào yīng jiē zhī. hái, bài yún zhōu zǒng guǎn, yǐ tū jué suǒ xiàn mǎ bǎi pǐ yáng qiān kǒu yǐ cì zhī, nǎi xià shū yuē: zì gōng shǒu běi mén, fēng chén bù jǐng. tū jué suǒ xiàn, hái yǐ cì gōng. mǔ yōu qù zhí. cháo tíng yǐ yú guān zhòng zhèn, xún qǐ shì shì. zú guān. wén dì shāng xī jiǔ zhī. zèng huái wèi děng sì zhōu lá shǐ, shì yuē huái. zi shàn zhù sì.
帝以子干習邊事,授榆關總管,遷雲州刺史,甚為虜所憚。後數年,突厥雍虞 閭遣使請降,並獻羊馬。詔以子干為行軍總管,出西北道應接之。還,拜雲州總管, 以突厥所獻馬百匹、羊千口以賜之,乃下書曰:「自公守北門,風塵不警。突厥所 獻,還以賜公。」母憂去職。朝廷以榆關重鎮,尋起視事。卒官。文帝傷惜久之。 贈懷、魏等四州剌史,諡曰懷。子善柱嗣。
zi gàn xiōng quán, yì yǒu cái qì. wèi yín qīng guāng lù dài fū zhèng chún shēn děng sān zhōu cì shǐ běi dì tài shǒu dōng ān jùn gōng.
子干兄詮,亦有才器。位銀青光祿大夫、鄭純深等三州刺史、北地太守、東安 郡公。
shǐ wàn suì, jīng zhào dù líng rén yě. fù jìng, zhōu cāng zhōu cì shǐ. wàn suì shǎo yīng wǔ, shàn qí shè, xiāo jiàn ruò fēi. hǎo dú bīng shū, jiān jīng zhàn hòu. nián shí wǔ, féng zhōu qí zhàn yú máng shān, wàn suì cóng fù zài jūn, qí gǔ zhèng xiāng wàng, wàn suì lìng zuǒ yòu qù zhuāng jí qù. é ér zhōu bīng dà bài, qí fù yóu shì qí zhī. jí píng qí zhī yì, qí fù zhàn méi, wàn suì yǐ zhōng chén zǐ, bài kāi fǔ yí tóng sān sī, xí jué tài píng xiàn gōng.
史萬歲,京兆杜陵人也。父靜,周滄州刺史。萬歲少英武,善騎射,驍健若飛。 好讀兵書,兼精占候。年十五,逢周、齊戰於芒山,萬歲從父在軍,旗鼓正相望, 萬歲令左右趣裝急去。俄而周兵大敗,其父由是奇之。及平齊之役,其父戰沒,萬 歲以忠臣子,拜開府儀同三司,襲爵太平縣公。
wèi chí jiǒng zhī luàn, wàn suì cóng liáng shì yàn jī zhī. jūn cì féng yì, jiàn qún yàn fēi lái, wàn suì wèi shì yàn qǐng shè xíng zhōng dì sān zhě. shè zhī, yīng xián ér luò, sān jūn mò bù yuè fú. jí yǔ jiǒng jūn yù, měi zhàn xiān dēng. yè chéng zhī zhèn, guān jūn shāo què, wàn suì nǎi chí mǎ fèn jī, shā shù shí rén, zhòng yì qí lì, guān jūn fù zhèn. jiǒng píng, yǐ gōng bài shàng dà jiāng jūn.
尉遲迥之亂,萬歲從梁士彥擊之。軍次馮翊,見群雁飛來,萬歲謂士彥請射行 中第三者。射之,應弦而落,三軍莫不悅服。及與迥軍遇,每戰先登。鄴城之陣, 官軍稍卻,萬歲乃馳馬奮擊,殺數十人,眾亦齊力,官軍復振。迥平,以功拜上大 將軍。
kāi huáng chū, dà jiāng jūn ěr zhū jī yǐ móu fǎn fú zhū, wàn suì pō guān shè, zuò chú míng, pèi dūn huáng wèi shù zú. qí shù zhǔ shén xiāo wǔ, měi dān qí shēn rù tū jué zhōng, zhé dà kè huò, tū jué mò gǎn dāng. qí rén shēn zì jīn fù, shù mà rǔ wàn suì. wàn suì huàn zhī, zì yán yì yǒu wǔ yòng. shù zhǔ shì lìng qí shè, xiào yuē: xiǎo rén dìng kě. wàn suì yīn qǐng gōng mǎ, fù lüè tū jué zhōng, dà dé liù chù ér guī. shù zhǔ shǐ shàn zhī, měi yǔ tóng háng, zhé rù tū jué shù bǎi lǐ, míng zhé běi yí. dòu róng dìng zhī jī tū jué, wàn suì yì yuán mén qǐng zì xiào. róng dìng sù wén qí míng, jiàn ér dà yuè. yīn qiǎn rén wèi tū jué, dāng gè qiǎn yī zhuàng shì jué shèng fù. tū jué xǔ nuò, yīn qiǎn yī qí tiāo zhàn. róng dìng qiǎn wàn suì chū yīng zhī, wàn suì chí zhǎn qí shǒu ér hái. tū jué dà jīng, suì yǐn jūn qù. yóu shì bài shàng yí tóng, lǐng chē qí jiāng jūn. píng chén zhī yì, yǐ gōng jiā shang kāi fǔ. jí gāo zhì huì děng zuò luàn jiāng nán, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng yáng sù jī zhī. wàn suì zì dōng yáng bié dào ér jìn, yú lǐng yuè hǎi, gōng xiàn xī dòng bù kě shèng shù. qián hòu qī bǎi yú zhàn, zhuǎn dòu qiān lǐ, jì wú shēng wèn zhě shí xún, yuǎn jìn jiē yǐ wàn suì wèi méi. wàn suì nǎi zhì shū zhú tǒng zhōng, fú zhī shuǐ. jí zhě dé zhī, yǐ yán yú sù. dà yuè, shàng qí shì. wén dì tàn jiē. hái, bài zuǒ lǐng jūn jiāng jūn.
開皇初,大將軍爾硃勣以謀反伏誅,萬歲頗關涉,坐除名,配敦煌為戍卒。其 戍主甚驍武,每單騎深入突厥中,輒大克獲,突厥莫敢當。其人深自矜負,數罵辱 萬歲。萬歲患之,自言亦有武用。戍主試令騎射,笑曰:「小人定可。」萬歲因請 弓馬,復掠突厥中,大得六畜而歸。戍主始善之,每與同行,輒入突厥數百里,名 讋北夷。竇榮定之擊突厥,萬歲詣轅門請自效。榮定素聞其名,見而大悅。因遣人 謂突厥,當各遣一壯士決勝負。突厥許諾,因遣一騎挑戰。榮定遣萬歲出應之,萬 歲馳斬其首而還。突厥大驚,遂引軍去。由是拜上儀同,領車騎將軍。平陳之役, 以功加上開府。及高智慧等作亂江南,以行軍總管從楊素擊之。萬歲自東陽別道而 進,逾嶺越海,攻陷溪洞不可勝數。前後七百餘戰,轉鬥千里,寂無聲問者十旬, 遠近皆以萬歲為沒。萬歲乃置書竹筒中,浮之水。汲者得之,以言於素。大悅,上 其事。文帝嘆嗟。還,拜左領軍將軍。
xiān shì, nán níng yí cuàn wán jiàng, bài kūn zhōu cì shǐ, jì ér fù pàn. suì yǐ wàn suì wèi xíng jūn zǒng guǎn jī zhī. rù qīng líng chuān, jīng nòng dòng, cì xiǎo bó nòng dà bó nòng, zhì yú nán zhōng. zéi qián hòu tún jù yào hài, wàn suì jiē jī pò zhī. xíng shù bǎi lǐ, jiàn zhū gé liàng jì gōng bēi, míng qí bèi yuē: wàn suì hòu, shèng wǒ zhě guò cǐ. wàn suì lìng zuǒ yòu dào qí bēi ér jìn. dù xī èr hé, rù qú làn chuān, xíng qiān yú lǐ, pò qí sān shí yú bù. zhū yí dà jù, qiǎn shǐ qǐng jiàng, xiàn míng zhū jìng cùn. yú shì lè shí sòng měi suí dé. wàn suì qǐng jiāng cuàn wán rù cháo, zhào xǔ zhī. cuàn wán yīn yǒu èr xīn, bù yù yì què, yīn lù wàn suì jīn bǎo, wàn suì nǎi shě wán ér hái. shǔ wáng zài yì zhōu, zhī qí shòu lù, qiǎn shǐ jiāng suǒ zhī. wàn suì wén ér xī yǐ suǒ de jīn bǎo chén zhī yú jiāng, suǒ wú suǒ huò. yǐ gōng jìn zhù guó. jìn wáng guǎng shén qīn jìng zhī, dài yǐ jiāo yǒu zhī lǐ. shàng zhī wèi jìn wáng suǒ shàn, lìng wàn suì dū jìn wáng fǔ jūn shì. míng nián, cuàn wán fù fǎn. shǔ wáng xiù zòu wàn suì shòu lù zòng zéi, zhì shēng biān huàn. shàng lìng qióng zhī, shì jiē yàn, zuì dāng sǐ. shàng shù zhī, wàn suì yuē: chén liú wán zhě, kǒng qí zhōu yǒu biàn, liú yǐ zhèn fǔ. chén hái zhì lú shuǐ, zhào shū fāng dào, yóu shì bù jiāng rù cháo, shí bù shòu lù. shàng yǐ wàn suì xīn yǒu qī yǐn, dà nù, gù yǒu sī yuē: jiāng zhǎn zhī. wàn suì jù ér fú zuì, dùn shǒu qǐng mìng. zuǒ pú shè gāo jiǒng zuǒ wèi dà jiāng jūn yuán mín děng jìn yuē: shǐ wàn suì xióng lüè guò rén, měi xíng bīng yòng shī zhī chù, wèi cháng bù shēn xiān shì zú, suī gǔ míng jiāng wèi néng guò yě. shàng yì shāo jiě, yú shì chú míng. suì yú, fù guān jué. xún bài hé zhōu cì shǐ, fù lǐng xíng jūn zǒng guǎn yǐ bèi hú.
先是,南寧夷爨玩降,拜昆州刺史,既而復叛。遂以萬歲為行軍總管擊之。入 蜻蛉川,經弄凍,次小勃弄、大勃弄,至於南中。賊前後屯據要害,萬歲皆擊破之。 行數百里,見諸葛亮紀功碑,銘其背曰:「萬歲後,勝我者過此。」萬歲令左右倒 其碑而進。度西二河,入渠濫川,行千餘里,破其三十餘部。諸夷大懼,遣使請降, 獻明珠徑寸。於是勒石頌美隋德。萬歲請將爨玩入朝,詔許之。爨玩陰有二心,不 欲詣闕,因賂萬歲金寶,萬歲乃舍玩而還。蜀王在益州,知其受賂,遣使將索之。 萬歲聞而悉以所得金寶沉之於江,索無所獲。以功進柱國。晉王廣甚欽敬之,待以 交友之禮。上知為晉王所善,令萬歲督晉王府軍事。明年,爨玩復反。蜀王秀奏萬 歲受賂縱賊,致生邊患。上令窮之,事皆驗,罪當死。上數之,萬歲曰:「臣留玩 者,恐其州有變,留以鎮撫。臣還至瀘水,詔書方到,由是不將入朝,實不受賂。」 上以萬歲心有欺隱,大怒,顧有司曰:「將斬之。」萬歲懼而服罪,頓首請命。左 僕射高熲、左衛大將軍元旻等進曰:「史萬歲雄略過人,每行兵用師之處,未嘗不 身先士卒,雖古名將未能過也。」上意稍解,於是除名。歲余,復官爵。尋拜河州 刺史,復領行軍總管以備胡。
kāi huáng mò, tū jué dá tóu kè hán fàn sāi, shàng lìng jìn wáng jí yáng sù chū líng wǔ dào, hàn wáng liàng yǔ wàn suì chū mǎ yì dào. wàn suì lǜ zhù guó zhāng dìng hé dà jiāng jūn lǐ yào wáng yáng yì chén děng chū sài, zhì dà jīn shān, yù lǔ. dá tóu qiǎn shǐ wèn yuē: suí jiāng wèi shuí? hòu qí yuē: shǐ wàn suì yě. tū jué fù yuē: dé fēi dūn huáng shù zú hū? hòu qí yuē: shì yě. dá tóu wén ér yǐn qù. wàn suì chí zhuī bǎi yú lǐ nǎi jí, jī dà pò zhī, zhú běi rù qì shù bǎi lǐ, lǔ dùn táo ér hái. yáng sù hài qí gōng, zèn wàn suì yún: tū jué běn jiàng, chū bù wèi kòu. suì qǐn qí gōng. wàn suì shù kàng biǎo chén zhuàng, shàng wèi zhī wù. huì shàng cóng rén shòu gōng chū hái jīng shī, fèi huáng tài zǐ, qióng dōng gōng dǎng yǔ. shàng wèn wàn suì suǒ zài, wàn suì shí zài cháo táng, yáng sù jiàn shàng fāng nù, yīn yuē: wàn suì yè dōng gōng yǐ. yǐ jī nù shàng. shàng wèi xìn rán, lìng zhào wàn suì. shí suǒ jiāng shì zú zài cháo táng chēng yuān zhě shù bǎi rén, wàn suì wèi yuē: wú jīn rì wèi rǔ jí yán yú shàng. jí jiàn shàng, yán jiāng shì yǒu gōng. wèi cháo tíng suǒ yì, cí qì fèn lì, wǔ shàng. shàng dà nù, mìng zuǒ yòu shā zhī. jì ér zhuī huǐ bù jí, yīn xià zhào zuì zhuàng zhī. wàn suì sǐ zhī rì, tiān xià shì shù wén zhě, shí yǔ bù shí, wú bù yuān xī.
開皇末,突厥達頭可汗犯塞,上令晉王及楊素出靈武道,漢王諒與萬歲出馬邑 道。萬歲率柱國張定和、大將軍李藥王、楊義臣等出塞,至大斤山,遇虜。達頭遣 使問曰:「隋將為誰?」候騎曰:「史萬歲也。」突厥復曰:「得非敦煌戍卒乎?」 候騎曰:「是也。」達頭聞而引去。萬歲馳追百餘里乃及,擊大破之,逐北入磧數 百里,虜遁逃而還。楊素害其功,譖萬歲云:「突厥本降,初不為寇。」遂寢其功。 萬歲數抗表陳狀,上未之悟。會上從仁壽宮初還京師,廢皇太子,窮東宮黨與。上 問萬歲所在,萬歲實在朝堂,楊素見上方怒,因曰:「萬歲謁東宮矣。」以激怒上。 上謂信然,令召萬歲。時所將士卒在朝堂稱冤者數百人,萬歲謂曰:「吾今日為汝 極言於上。」及見上,言將士有功。為朝廷所抑,詞氣憤厲,忤上。上大怒,命左 右Ξ殺之。既而追悔不及,因下詔罪狀之。萬歲死之日,天下士庶聞者,識與不識, 無不冤惜。
wàn suì wèi jiāng, bù xiū yíng wǔ, lìng shì zú gè suí suǒ ān, wú jǐng yè zhī bèi, lǔ yì bù gǎn fàn. lín zhèn duì dí, yīng biàn wú fāng, hào wèi liáng jiāng. zi huái yì sì.
萬歲為將,不修營伍,令士卒各隨所安,無警夜之備,虜亦不敢犯。臨陣對敵, 應變無方,號為良將。子懷義嗣。
liú fāng, jīng zhào zhǎng ān rén yě. xìng gāng jué, yǒu dǎn qì. rén zhōu, chéng yù shàng shì, yǐ zhàn gōng bài shàng yí tóng. suí wén dì wèi chéng xiàng, fāng cóng wéi xiào kuān pò wèi chí jiǒng yú xiāng zhōu, yǐ gōng jiā kāi fǔ, cì jué hé yīn xiàn hóu. wén dì shòu chán, jìn jué wèi gōng. kāi huáng sān nián, cóng wèi wáng shuǎng pò tū jué yú bái dào, jìn wèi dà jiāng jūn. hòu lì gān guā èr zhōu cì shǐ. rén shòu zhōng, jiāo zhōu lǐ rén lǐ fó zǐ zuò luàn, jù yuè wáng gù chéng. zuǒ pú shè yáng sù yán fāng yǒu jiāng shuài lüè, yú shì zhào fāng wèi jiāo zhōu dào héng jūn zǒng guǎn, tǒng èr shí qī yíng ér jìn. fǎ lìng yán sù, rán rén ér ài shì. zhǎng shǐ dù zhī shì láng jìng dé liàng cóng jūn zhì yǐn zhōu, jí shén, bù néng jìn, liú zhī zhōu guǎn. fēn bié zhī jì, fāng āi qí wēi dǔ, liú tì wū yàn, gǎn dòng xíng lù. lùn zhě duō zhī, chēng wèi liáng jiāng. zhì dōu lóng lǐng, yù zéi, fāng qiǎn yíng zhǔ sòng zuǎn hé guì yán yuàn děng pò zhī. jìn bīng lín fó zǐ, xiān lìng rén yù yǐ huò fú, fó zǐ nǎi jiàng, sòng yú jīng shī. qí yǒu jié xiá kǒng wèi luàn zhě, jiē zhǎn zhī. xún shòu huān zhōu dào héng jūn zǒng guǎn, yǐ shàng shū yòu chéng lǐ gāng wèi sī mǎ, jīng lüè lín yì. fāng qiǎn qīn zhōu cì shǐ níng zhǎng zhēn huān zhōu cì shǐ lǐ yūn shàng kāi fǔ qín xióng yǐ bù qí chū yuè cháng, fāng qīn lǜ dà jiāng jūn zhāng xùn sī mǎ lǐ gāng zhōu shī qù běi jìng. dà yè yuán nián zhēng yuè, jūn zhì hǎi kǒu. lín yì wáng fàn zhì qiǎn bīng shǒu xiǎn, fāng jī zǒu zhī. shī cì dū lí jiāng, zéi jù nán àn lì shān, fāng shèng chén qí zhì, jī jīn gǔ, zéi jù ér kuì. jì dù jiāng, xíng sān shí lǐ, zéi chéng jù xiàng, sì miàn ér zhì. fāng yǐ nǔ shè xiàng, xiàng zhōng chuāng, què róu qí zhèn, zéi bēn shān, yīn gōng pò zhī. yú shì jì qū lì, jìn zhì dà yuán jiāng, suǒ jī jiē pò. jīng mǎ yuán tóng zhù, nán xíng bā rì, zhì qí guó dōu. lín yì wáng fàn zhì qì chéng bēn hǎi, huò qí miào zhǔ jīn rén, wū qí gōng shì, kè shí jì gōng ér hái. shì zú jiǎo zhǒng sǐ zhě shí sì wǔ. fāng zài dào yù huàn zú, dì shén shāng xī zhī, xià zhào bāo měi, zèng shàng zhù guó lú guó gōng. zi tōng rén sì.
劉方,京兆長安人也。性剛決,有膽氣。仁周,承御上士,以戰功拜上儀同。 隋文帝為丞相,方從韋孝寬破尉遲迥於相州,以功加開府,賜爵河陰縣侯。文帝受 禪,進爵為公。開皇三年,從衛王爽破突厥於白道,進位大將軍。後歷甘、瓜二州 刺史。仁壽中,交州俚人李佛子作亂,據越王故城。左僕射楊素言方有將帥略,於 是詔方為交州道行軍總管,統二十七營而進。法令嚴肅,然仁而愛士。長史、度支 侍郎敬德亮從軍至尹州,疾甚,不能進,留之州館。分別之際,方哀其危篤,流涕 嗚咽,感動行路。論者多之,稱為良將。至都隆嶺,遇賊,方遣營主宋纂、何貴、 嚴願等破之。進兵臨佛子,先令人諭以禍福,佛子乃降,送於京師。其有桀黠恐為 亂者,皆斬之。尋授驩州道行軍總管,以尚書右丞李綱為司馬,經略林邑。方遣欽 州刺史寧長真、驩州刺史李暈、上開府秦雄以步騎出越常,方親率大將軍張愻、司 馬李綱舟師趣北境。大業元年正月,軍至海口。林邑王梵志遣兵守險,方擊走之。 師次闍梨江,賊據南岸立柵,方盛陳旗幟,擊金鼓,賊懼而潰。既度江,行三十里, 賊乘巨象,四面而至。方以弩射象,象中瘡,卻蹂其陣,賊奔柵,因攻破之。於是 濟區栗,進至大緣江,所擊皆破。經馬援銅柱,南行八日,至其國都。林邑王梵志 棄城奔海,獲其廟主金人,污其宮室,刻石紀功而還。士卒腳腫死者十四五。方在 道遇患卒,帝甚傷惜之,下詔褒美,贈上柱國、盧國公。子通仁嗣。
kāi huáng zhōng, yǒu féng yù wáng yáng wǔ tōng chén yǒng guì fáng zhào, jù wèi biān jiāng, míng xiǎn dāng shí.
開皇中,有馮昱、王、楊武通、陳永貴、房兆,俱為邊將,名顯當時。
bìng bù zhī hé xǔ rén. yù duō quán lüè, yǒu wǔ yì. wén dì chū wèi chéng xiàng, yǐ xíng jūn zǒng guǎn yǔ wáng yì lǐ wēi děng tǎo píng pàn mán, bài zhù guó. kāi huáng chū, yòu yǐ xíng jūn zǒng guǎn tún yǐ fú pō bèi hú, měi zhàn cháng dà kè jié. xiāo tōng shàn xiè, měi yǐ xíng jūn zǒng guǎn tún bīng jiāng běi yǐ yù chén, wèi chén rén suǒ dàn. fá chén zhī yì, jí gāo zhì huì fǎn, gōng tǎo jiē yǒu shū jī. wèi zhù guó bái shuǐ jùn gōng.
並不知何許人。昱多權略,有武藝。文帝初為丞相,以行軍總管與王誼、李 威等討平叛蠻,拜柱國。開皇初,又以行軍總管屯乙弗泊備胡,每戰常大克捷。 驍通善謝,每以行軍總管屯兵江北以御陳,為陳人所憚。伐陳之役,及高智慧反, 攻討皆有殊績。位柱國、白水郡公。
wǔ tōng, hóng nóng huá yīn rén, xìng guǒ liè, shàn chí shè. shù yǐ xíng jūn zǒng guǎn tǎo xī nán yí, yǐ gōng fēng bái shuǐ jùn gōng, bài zuǒ wǔ wèi jiāng jūn. shí dǎng xiàng qiāng lǚ wèi biān huàn, cháo tíng yǐ qí yǒu wēi míng, shǐ zhèn biān, lì mín lán èr zhōu zǒng guǎn. fù yǔ zhōu fǎ shàng tǎo jiā zhōu pàn liáo, fǎ shàng jūn chū bù lì, wǔ tōng wèi zéi duàn guī lù. yú shì shù mǎ xuán chē, chū zéi bù yì, pín zhàn pò zhī. zéi zhī qí gū jūn wú yuán, qīng bù luò ér zhì. wǔ tōng zhuǎn dòu shù bǎi lǐ, wèi zéi suǒ jù, sì miàn lù jué. wǔ tōng qīng qí tiāo zhàn, zhuì mǎ, wèi zéi suǒ zhí, shā ér dàn zhī.
武通,弘農華陰人,性果烈,善馳射。數以行軍總管討西南夷,以功封白水郡 公,拜左武衛將軍。時党項羌屢為邊患,朝廷以其有威名,使鎮邊,歷岷、蘭二州 總管。復與周法尚討嘉州叛獠,法尚軍初不利,武通為賊斷歸路。於是束馬懸車, 出賊不意,頻戰破之。賊知其孤軍無援,傾部落而至。武通轉斗數百里,為賊所拒, 四面路絕。武通輕騎挑戰,墜馬,為賊所執,殺而啖之。
yǒng guì, lǒng yòu hú rén, běn xìng bái, yǐ yǒng liè, wèi wén dì suǒ qīn ài. shù yǐ xíng jūn zǒng guǎn lǐng biān, měi zhàn bì dān qí xiàn zhèn. wèi zhù guó lán lì èr zhōu zǒng guǎn, fēng běi chén jùn gōng.
永貴,隴右胡人,本姓白,以勇烈,為文帝所親愛。數以行軍總管領邊,每戰 必單騎陷陣。位柱國、蘭利二州總管,封北陳郡公。
zhào, dài rén, běn xìng wū yǐn shì, gāng yì yǒu wǔ lüè. pín wèi xíng jūn zǒng guǎn gōng hú, yǐ gōng wèi zhì zhù guó xú zhōu zǒng guǎn. bìng shǐ shī qí shì.
兆,代人,本姓屋引氏,剛毅有武略。頻為行軍總管攻胡,以功位至柱國、徐 州總管。並史失其事。
dù yàn, yún zhōng rén yě. fù qiān, gé róng zhī luàn, xǐ jiā yú yōu. yàn xìng yǒng jué, shàn qí shè. shì zhōu, yǐ jūn gōng lèi qiān lǒng zhōu cì shǐ, cì jué yǒng ān xiàn bó. suí wén dì wèi chéng xiàng, cóng wéi xiào kuān jī wèi chí jiǒng, yǐ gōng jìn wèi shàng kāi fǔ, gǎi fēng xiāng wǔ xiàn hóu, bài wèi jùn tài shǒu. kāi huáng chū, shòu dān zhōu cì shǐ, jìn jué wèi gōng. zhēng wèi zuǒ wǔ wèi jiāng jūn. píng chén zhī yì, yǐ xíng jūn zǒng guǎn yǔ hán qín xiāng jì ér jìn. jí chén píng, cì wù wǔ qiān duàn, sù liù qiān dàn, jìn wèi zhù guó, cì zi bǎo ān jué chāng yáng xiàn gōng. gāo zhì huì děng zhī zuò luàn, fù yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng yáng sù tǎo píng zhī, zhǎn qí qú shuài. zéi lǐ tuó yōng zhòng jù péng shān, yàn xí jī pò zhī, zhǎn tuó, chuán qí shǒu. yòu jī xú zhōu yí fēng èr dòng, xī píng. cì nú bì bǎi yú kǒu. bài hóng zhōu zǒng guǎn, yǒu néng míng. jí yún zhōu zǒng guǎn hè lóu zi gàn zú, shàng dào xī zhě jiǔ zhī, yīn wèi shì chén yuē: yú lín guó zhī zhòng zhèn, ān dé zi gàn zhī bèi hū? hòu shù rì, shàng yuē: mò guò dù yàn. yú shì zhēng bài yún zhōu zǒng guǎn. běi yí wèi dàn, hú mǎ bù gǎn zhì sāi. hòu cháo tíng zhuī lù qián gōng, cì zi bǎo qián jué chéng xiàn gōng. shí bā nián, liáo dōng zhī yì, yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng hàn wáng zhì yíng zhōu. shàng yǐ yàn xiǎo xí jūn lǚ, lìng zǒng tǒng wǔ shí yíng shì. jí hái, bài shuò zhōu zǒng guǎn. tū jué kòu yún zhōu, shàng lìng yáng sù jī zǒu zhī, yóu kǒng wèi biān huàn, fù bài yàn yún zhōu zǒng guǎn. yǐ jí zhēng hái, zú.
杜彥,雲中人也。父遷,葛榮之亂,徙家於幽。彥性勇決,善騎射。仕周,以 軍功累遷隴州刺史,賜爵永安縣伯。隋文帝為丞相,從韋孝寬擊尉遲迥,以功進位 上開府,改封襄武縣侯,拜魏郡太守。開皇初,授丹州刺史,進爵為公。征為左武 衛將軍。平陳之役,以行軍總管與韓擒相繼而進。及陳平,賜物五千段,粟六千石, 進位柱國,賜子寶安爵昌陽縣公。高智慧等之作亂,復以行軍總管從楊素討平之, 斬其渠帥。賊李陀擁眾據彭山,彥襲擊破之,斬陀,傳其首。又擊徐州、宜封二洞, 悉平。賜奴婢百餘口。拜洪州總管,有能名。及雲州總管賀婁子干卒,上悼惜者久 之,因謂侍臣曰:「榆林國之重鎮,安得子干之輩乎?」後數日,上曰:「莫過杜 彥。」於是征拜雲州總管。北夷畏憚,胡馬不敢至塞。後朝廷追錄前功,賜子寶虔 爵承縣公。十八年,遼東之役,以行軍總管從漢王至營州。上以彥曉習軍旅,令總 統五十營事。及還,拜朔州總管。突厥寇雲州,上令楊素擊走之,猶恐為邊患,復 拜彥雲州總管。以疾征還,卒。
zi bǎo qián, dà yè mò, zhì wén chéng jùn chéng.
子寶虔,大業末,至文城郡丞。
zhōu yáo, zì shì ān, hé nán luò yáng rén yě. qí xiān yǔ wèi tóng yuán, chū xìng pǔ nǎi, jí jū luò yáng, gǎi wèi zhōu shì. zēng zǔ bá bá, zǔ yòu liù gōng, jù wèi běi píng wáng. fù shù yán, lì xíng tái pú shè nán jīng zhōu zǒng guǎn. yáo shǎo gāng yì, yǒu wǔ yì, xìng jǐn hòu, dòng zūn fǎ dù. shì wèi, wèi kāi fǔ yí tóng sān sī. zhōu mǐn dì shòu chán, cì xìng chē fēi shì, fēng jīn shuǐ jùn gōng. lì fèng chǔ èr zhōu cì shǐ, lì rén ān zhī. cóng píng qí, yǐ zhàn gōng chāo shòu zhù guó, jìn fēng kuí guó gōng. wèi jǐ, bài jìn zhōu zǒng guǎn. shí suí wén dì wèi dìng zhōu zǒng guǎn, wén xiàn huáng hòu zì jīng shī fù zhōu, lù jīng yáo suǒ, zhǔ lǐ shén báo. jì ér bái hòu yuē: gōng xiè shén fù yú cái, xiàn fǎ bù gǎn zhé fèi. yòu wáng chén wú dé xiào sī. qí zhì zhí rú cǐ. dì yǐ qí fèng fǎ, měi jiā zhī. jí wèi chéng xiàng, xǐ fēng jì běi jùn gōng, bài yù zhōu zǒng guǎn. dì shòu chán, fù xìng zhōu shì. kāi huáng chū, tū jué kòu biān, yàn jì duō bèi qí huàn, qián zǒng guǎn lǐ chóng wèi lǔ suǒ shā, shàng sī suǒ yǐ zhèn zhī, yuē: wú yǐ jiā zhōu yáo. bài wèi yōu zhōu zǒng guǎn liù zhōu wǔ shí zhèn zhū jūn shì. yáo xiū zhàng sāi, jǐn chì hòu, biān rén ān zhī. xǐ xún xiāng èr zhōu zǒng guǎn, jù yǒu néng míng, jìn shàng zhù guó. yǐ lǎo qǐ hái gǔ, shàng láo zhī yuē: gōng lì shì sān dài, bǎo zī xiá shòu, liáng zú shàn yě. cì zuò rù. guī dì, zhōng yú jiā, shì yuē gōng.
周搖,字世安,河南洛陽人也。其先與魏同源,初姓普乃,及居洛陽,改為周 氏。曾祖拔拔,祖右六肱,俱為北平王。父恕延,歷行台僕射、南荊州總管。搖少 剛毅,有武藝,性謹厚,動遵法度。仕魏,位開府儀同三司。周閔帝受禪,賜姓車 非氏,封金水郡公。歷鳳、楚二州刺史,吏人安之。從平齊,以戰功超授柱國,進 封夔國公。未幾,拜晉州總管。時隋文帝為定州總管,文獻皇后自京師赴州,路經 搖所,主禮甚薄。既而白後曰:「公廨甚富於財,限法不敢輒費。又王臣無得效私。」 其質直如此。帝以其奉法,每嘉之。及為丞相,徙封濟北郡公,拜豫州總管。帝受 禪,複姓周氏。開皇初,突厥寇邊,燕、薊多被其患,前總管李崇為虜所殺,上思 所以鎮之,曰:「無以加周搖。」拜為幽州總管、六州五十鎮諸軍事。搖修障塞, 謹斥候,邊人安之。徙尋、襄二州總管,俱有能名,進上柱國。以老乞骸骨,上勞 之曰:「公曆仕三代,保茲遐壽,良足善也。」賜坐褥。歸第,終於家,諡曰恭。
dú gū kǎi, zì xiū zé, bù zhī hé xǔ rén yě, běn xìng lǐ shì. fù tún, cóng qí shén wǔ dì yǔ zhōu shī zhàn yú shā yuàn, qí shī bài jī, yīn wèi zhù guó dú gū xìn suǒ qín, pèi wèi shì wǔ, gěi shǐ xìn jiā, jiàn dé qīn jìn, yīn cì xìng dú gū shì. kǎi shǎo jǐn hòu, biàn nòng mǎ shuò, wèi yǔ wén hù zhí dāo. shù cóng zhēng fá, cì jué guǎng ā xiàn gōng. bài yòu shì xià dài fū. cóng wéi xiào kuān píng huái nán, yǐ gōng cì zi jǐng yún jué xī hé xiàn gōng. suí wén dì wèi chéng xiàng, jìn kāi fǔ, lǐng qīn xìn bīng. jí shòu chán, bài yòu jiān mén jiāng jūn. jìn fēng rǔ yáng jùn gōng. rén shòu chū, chū wèi yuán zhōu zǒng guǎn. shí shǔ wáng xiù zhèn yì zhōu, shàng zhēng zhī, yóu yù wèi fā. cháo tíng kǒng xiù shēng biàn, bài kǎi yì zhōu zǒng guǎn, chí chuán dài zhī. xiù guǒ yǒu yì zhì, kǎi fěng yù jiǔ zhī, nǎi jiù lù. kǎi chá xiù yǒu huǐ sè, yīn lè bīng wèi bèi. xiù zhì xìng lè, qù yì zhōu sì shí yú lǐ, jiāng fǎn xí kǎi, mì shǐ chān zhī, zhī bù kě fàn ér zhǐ. kǎi zài yì zhōu, shén yǒu huì zhèng, shǔ zhōng fù lǎo yú jīn chēng zhī. yáng dì jì wèi, zhuǎn bīng zhōu zǒng guǎn. yù jí sàng míng, shàng biǎo qǐ hái gǔ. dì yuē: gōng xiān cháo jiù chén, wò yǐ zhèn zhī, wú láo gōng qīn bù lǐng yě. yǐ qí zhǎng zi líng yún jiān shěng jùn shì. qí jiàn zhòng rú cǐ. zhuǎn zhǎng píng tài shǒu. zú, shì yuē gōng. zi líng yún píng yún yàn yún, jiē zhī míng.
獨孤楷,字脩則,不知何許人也,本姓李氏。父屯,從齊神武帝與周師戰於沙 苑,齊師敗績,因為柱國獨孤信所禽,配為士伍,給使信家,漸得親近,因賜姓獨 孤氏。楷少謹厚,便弄馬槊,為宇文護執刀。數從征伐,賜爵廣阿縣公。拜右侍下 大夫。從韋孝寬平淮南,以功賜子景雲爵西河縣公。隋文帝為丞相,進開府,領親 信兵。及受禪,拜右監門將軍。進封汝陽郡公。仁壽初,出為原州總管。時蜀王秀 鎮益州,上徵之,猶豫未發。朝廷恐秀生變,拜楷益州總管,馳傳代之。秀果有異 志,楷諷諭久之,乃就路。楷察秀有悔色,因勒兵為備。秀至興樂,去益州四十餘 里,將反襲楷,密使覘之,知不可犯而止。楷在益州,甚有惠政,蜀中父老於今稱 之。煬帝既位,轉并州總管。遇疾喪明,上表乞骸骨。帝曰:「公先朝舊臣,臥以 鎮之,無勞躬親簿領也。」以其長子凌雲監省郡事。其見重如此。轉長平太守。卒, 諡曰恭。子凌雲、平雲、彥雲,皆知名。
kǎi dì shèng, xìng gāng liè, yǒu dǎn lüè. yǐ luò dǐ zhī jiù, lèi qiān yòu tún wèi jiāng jūn. yǔ wén huà jí zhī luàn, péi qián tōng yǐn bīng zhì chéng xiàng diàn, sù wèi zhě jiē shì zhàng zǒu. shèng wèi qián tōng yuē: hé wù bīng? xíng shì tài yì! qián tōng yuē: shì yǐ rán, bù yù jiāng jūn shì. shèng mà yuē: lǎo zéi, hé wù yǔ! bù jí bèi jiǎ, yǔ zuǒ yòu shí yú rén nì jù zhī, wèi luàn bīng suǒ shā. yuè wáng dòng chēng zhì, zèng guāng lù dài fū jì guó gōng, shì yuē wǔ jié.
楷弟盛,性剛烈,有膽略。以落邸之舊,累遷右屯衛將軍。宇文化及之亂,裴 虔通引兵至成象殿,宿衛者皆釋仗走。盛謂虔通曰:「何物兵?形勢太異!」虔通 曰:「事已然,不預將軍事。」盛罵曰:「老賊,何物語!」不及被甲,與左右十 餘人逆拒之,為亂兵所殺。越王侗稱制,贈光祿大夫、紀國公,諡曰武節。
qǐ fú huì, zì lìng hé, mǎ yì xiān bēi rén yě. zǔ zhōu, wèi yín qīng guāng lù dài fū fù zuǎn, jīn zǐ guāng lù dà fū. bìng wèi dì yī lǐng rén qiú zhǎng. huì shǎo kāng kǎi, yǒu dà jié, biàn gōng mǎ, hǎo yīng quǎn. qí wén xiāng shí, wèi xíng tái zuǒ chéng, lèi qiān tài pú qīng, zì yǒng níng xiàn gōng fēng yí rén jùn wáng. qí xiōng guì hé, yòu yǐ jūn gōng wèi wáng. yī mén èr wáng, chēng wèi guì xiǎn. zhōu wǔ píng qí, shòu shǐ chí jié kāi fǔ yí tóng dà jiāng jūn, bài cì fēi yòu lǚ xià dài fū, zhuǎn xióng qú zhōng dài fū. cóng wéi xiào kuān jī wèi chí dūn yú wǔ zhì, yǐ gōng shòu dà jiāng jūn. jí pò wèi chí jiǒng, jìn wèi zhù guó, cì jué xī hé jùn gōng. qǐng yǐ guān jué ràng xiōng, cháo tíng bù xǔ, lùn zhě yì zhī. suí wén dì shòu chán, bài cáo zhōu cì shǐ. cáo tǔ jiù sú, rén duō jiān yǐn, hù kǒu bù zhàng, héng bù yǐ shí. huì xià chē àn chá, dé hù shù wàn. qiān liáng zhōu zǒng guǎn. xiān shì, tū jué lǚ wèi kòu chāo, huì yán jǐng fēng suì, yuǎn wèi chì hòu, lǔ jìng bù rù jìng. hòu wèi jīng zhōu zǒng guǎn, yòu lǐng tán guì èr zhōu zǒng guǎn sān shí yī zhōu zhū jūn shì. qí sú qīng piāo, huì gōng xíng pǔ sù yǐ jiǎo zhī, fēng huà dà qià. céng jiàn rén yǐ xún bǔ yú zhě, chū juàn mǎi ér fàng zhī, qí rén xīn rú cǐ. bǎi xìng měi zhī, hào qí chù yuē xī hé gōng xún. yáng dì jí wèi, wèi tiān shuǐ tài shǒu. dà yè wǔ nián, zhēng tǔ gǔ hún. jùn bīn xī jìng, rén kǔ láo yì, yòu yù dì xī xún, zuò yù dào bù zhěng, xiàn shí shū báo, dì dà nù, mìng zuǒ yòu zhǎn zhī. jiàn qí wú fā, nǎi shì zhī. chú míng, zú yú jiā.
乞伏慧,字令和,馬邑鮮卑人也。祖周,魏銀青光祿大夫;父纂,金紫光祿大 夫。並為第一領人酋長。慧少慷慨,有大節,便弓馬,好鷹犬。齊文襄時,為行台 左丞,累遷太僕卿,自永寧縣公封宜人郡王。其兄貴和,又以軍功為王。一門二王, 稱為貴顯。周武平齊,授使持節、開府儀同大將軍,拜佽飛右旅下大夫,轉熊渠中 大夫。從韋孝寬擊尉遲惇於武陟,以功授大將軍。及破尉遲迥,進位柱國,賜爵西 河郡公。請以官爵讓兄,朝廷不許,論者義之。隋文帝受禪,拜曹州刺史。曹土舊 俗,人多奸隱,戶口簿帳,恆不以實。慧下車按察,得戶數萬。遷涼州總管。先是, 突厥屢為寇抄,慧嚴警烽燧,遠為斥候,虜竟不入境。後為荊州總管,又領潭桂二 州總管、三十一州諸軍事。其俗輕剽,慧躬行樸素以矯之,風化大洽。曾見人以珣 捕魚者,出絹買而放之,其仁心如此。百姓美之,號其處曰西河公珣。煬帝即位, 為天水太守。大業五年,征吐谷渾。郡濱西境,人苦勞役,又遇帝西巡,坐御道不 整,獻食疏薄,帝大怒,命左右斬之。見其無發,乃釋之。除名,卒於家。
zhāng wēi, bù zhī hé xǔ rén yě. fù chēn, wèi hóng nóng tài shǒu. wēi shǎo tì tǎng, yǒu dà zhì, shàn qí shè, lǚ lì guò rén. shì zhōu, yǐ jūn gōng wèi zhù guó jīng zhào yǐn, fēng zhǎng shòu xiàn gōng. wáng qiān zuò luàn, suí wén dì yǐ wēi wèi xíng jūn zǒng guǎn, cóng liáng ruì jī zhī. jūn cì tōng gǔ, qiān shǒu jiāng lǐ sān wáng jù shǒu. ruì yǐ wēi wèi xiān fēng. sān wáng bì lěi bù zhàn, wēi lìng rén jī nù zhī, sān wáng guǒ chū zhèn. wēi lìng zhuàng shì fèn jī, sān wáng jūn kuì. dà bīng jì jìn zhì kāi yuǎn, qiān jiāng zhào yǎn zhòng shí wàn, lián yíng sān shí lǐ. wēi záo shān tōng dào, gōng qí bèi, yǎn bài zǒu, zhuī zhì chéng dū. jí qiān píng, jìn wèi shàng zhù guó lú zhōu zǒng guǎn. suí wén dì shòu chán, bài yōu luò èr zhōu zǒng guǎn, gǎi fēng jìn xī jùn gōng. xún bài hé běi dào tái pú shè, hòu dū jìn wáng jūn fǔ shì. qiān qīng zhōu zǒng guǎn. zài qīng zhōu pō shì chǎn yè, qiǎn jiā nú yú rén jiān yù lú fú gēn, qí nú yuán cǐ qīn rǎo bǎi xìng. shàng shēn jiā qiǎn zé, zuò fèi yú jiā. hòu cóng shàng cí tài shān, dào luò yáng, shàng zé ràng zhī, yīn wèn wēi suǒ zhí hù ān zài. wēi dùn shǒu yuē: chén fù zuì, wú yán fù zhí, jǐn cáng yú jiā. shàng yuē: kě chí lái. wēi míng rì fèng hù yǐ jiàn, shàng yuē: gōng suī bù zūn fǎ dù, gōng xiào shí duō, jīn hái gōng hù. yú shì fù bài luò zhōu cì shǐ. hòu gǎi fēng wǎn chéng jùn gōng, zhuǎn xiāng zhōu cì shǐ. zú.
張威,不知何許人也。父琛,魏弘農太守。威少倜儻,有大志,善騎射,膂力 過人。仕周,以軍功位柱國、京兆尹,封長壽縣公。王謙作亂,隋文帝以威為行軍 總管,從梁睿擊之。軍次通谷,謙守將李三王拒守。睿以威為先鋒。三王閉壘不戰, 威令人激怒之,三王果出陣。威令壯士奮擊,三王軍潰。大兵繼進至開遠,謙將趙 儼眾十萬,連營三十里。威鑿山通道,攻其背,儼敗走,追至成都。及謙平,進位 上柱國、瀘州總管。隋文帝受禪,拜幽、洛二州總管,改封晉熙郡公。尋拜河北道 台僕射,後督晉王軍府事。遷青州總管。在青州頗事產業,遣家奴於人間鬻蘆菔根, 其奴緣此侵擾百姓。上深加譴責,坐廢於家。後從上祠太山,到洛陽,上責讓之, 因問威所執笏安在。威頓首曰:「臣負罪,無顏復執,謹藏於家。」上曰:「可持 來。」威明日奉笏以見,上曰:「公雖不遵法度,功效實多,今還公笏。」於是復 拜洛州刺史。後改封皖城郡公,轉相州刺史。卒。
zi zhí, dà yè zhōng, wèi zhì wǔ bì láng jiāng.
子植,大業中,位至武賁郎將。
hé hóng, rǔ nán rén yě. yǒng liè guò rén. shì zhōu, yǐ jūn gōng wèi chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. shí lóng zhōu mán rèn gōng xīn lǐ guó lì děng, jù zhòng wèi luàn, cì shǐ dú gū shàn bù néng yù. cháo yì yǐ hóng yǒu wǔ lüè, dài shàn wèi cì shǐ. yuè yú, zhǎn gōng xīn guó lì děng, jiē píng zhī. hòu cóng wǔ dì píng qí, wèi shàng yí tóng, cì jué běi píng hóu, bài zuǒ xūn cáo xià dài fū. zhù guó wáng guǐ zhī qín wú míng chè yě, hóng yǒu gōng yān, jiā wèi kāi fǔ, qiān zhé chōng zhōng dài fū. wèi chí jiǒng zuò luàn, hóng yǐ xíng jūn zǒng guǎn cóng wéi xiào kuān jī zhī, yǐ gōng fēng guǎng wǔ jùn gōng. shí dōng xià chū píng, wù qíng shàng gěng, suí wén dì yǐ hóng yǒu wēi míng, lìng lǐng jì zhōu shì, shén dé rén hé. hòu bài sì zhōu cì shǐ. shǔ tū jué kòu biān, zhào hóng wèi běi dào héng jūn zǒng guǎn, jī zǒu zhī, zhuī lǔ zhì qì ér hái. hòu qiān xú zhōu zǒng guǎn. zú.
和洪,汝南人也。勇烈過人。仕周,以軍功位車騎大將軍、儀同三司。時龍州 蠻任公忻、李國立等,聚眾為亂,刺史獨孤善不能御。朝議以洪有武略,代善為刺 史。月余,斬公忻、國立等,皆平之。後從武帝平齊,位上儀同,賜爵北平侯,拜 左勛曹下大夫。柱國王軌之禽吳明徹也,洪有功焉,加位開府,遷折衝中大夫。尉 遲迥作亂,洪以行軍總管從韋孝寬擊之,以功封廣武郡公。時東夏初平,物情尚梗, 隋文帝以洪有威名,令領冀州事,甚得人和。後拜泗州刺史。屬突厥寇邊,詔洪為 北道行軍總管,擊走之,追虜至磧而還。後遷徐州總管。卒。
yīn shòu zì luó yún, wǔ wēi rén yě. fù sōng, zhōu xià zhōu cì shǐ. shòu shǎo guǒ liè, yǒu wǔ gàn, xìng jǐn hòu. cóng zhōu wǔ dì píng qí, wèi kāi fǔ. suí wén dì wèi chéng xiàng, yǐn wèi yuàn. wèi chí jiǒng luàn, wén dì yǐ wéi xiào kuān wèi yuán shuài jī zhī, mìng shòu jiān jūn. shí xiào kuān yǒu jí, bù néng qīn zǒng róng shì, měi wò zhàng zhōng, qiǎn fù rén chuán jiào mìng, sān jūn gāng jì, jiē qǔ jué yú shòu. yǐ gōng jìn wèi shàng zhù guó. xún bài yōu zhōu zǒng guǎn, fēng zhào jùn gōng. xiān shì, qí zhī shū shǔ gāo bǎo níng, zhōu wǔ dì bài wèi yíng zhōu cì shǐ, xìng jié xiá, dé huá yí xīn. jí wén dì wèi chéng xiàng, suì lián qì dān mò hé jǔ bīng fǎn. dì yǐ zhōng yuán duō gù, wèi huáng jìn tǎo, yù zhī bù xià. kāi huáng chū, yòu yǐn tū jué gōng wéi běi píng. zhì shì, lìng shòu tǎo zhī. bǎo níng qì chéng bēn yú qì běi, huáng lóng zhū xiàn xī píng. shòu bān shī, liú kāi fǔ chéng dào áng zhèn zhī. shòu huàn bǎo níng gōng dào áng, nǎi zhòng gòu huò zhī, běi biān suì ān. zú guān, zèng sī kōng.
陰壽字羅雲,武威人也。父嵩,周夏州刺史。壽少果烈,有武干,性謹厚。從 周武帝平齊,位開府。隋文帝為丞相,引為掾。尉遲迥亂,文帝以韋孝寬為元帥擊 之,命壽監軍。時孝寬有疾,不能親總戎事,每臥帳中,遣婦人傳教命,三軍綱紀, 皆取決於壽。以功進位上柱國。尋拜幽州總管,封趙郡公。先是,齊之疏屬高寶寧, 周武帝拜為營州刺史,性桀黠,得華夷心。及文帝為丞相,遂連契丹、靺鞨舉兵反。 帝以中原多故,未遑進討,諭之不下。開皇初,又引突厥攻圍北平。至是,令壽討 之。寶寧棄城奔於磧北,黃龍諸縣悉平。壽班師,留開府成道昂鎮之。壽患寶寧攻 道昂,乃重購獲之,北邊遂安。卒官,贈司空。
zi shì shī, shǎo yǒu jié gài, xìng zhōng hòu, duō wǔ yì. yǐ gōng chén zǐ bài yí tóng. yáng dì sì wèi, bài zhāng yē tài shǒu, shēn wèi róng dí suǒ dàn. hòu bài lóu fán tài shǒu, qiān zuǒ yì wèi jiāng jūn. yǔ dài wáng liú shǒu jīng shī. jí yì jūn zhì, shì shī zì yǐ shì hé suí ēn, suì jù shǒu bù xià. jí chéng píng, yǔ jīng zhào jùn chéng gǔ yí děng jiàn zhū.
子世師,少有節概,性忠厚,多武藝。以功臣子拜儀同。煬帝嗣位,拜張掖太 守,深為戎狄所憚。後拜樓煩太守,遷左翊衛將軍。與代王留守京師。及義軍至, 世師自以世荷隋恩,遂拒守不下。及城平,與京兆郡丞骨儀等見誅。
gǔ yí, tiān zhú hú rén. xìng gāng gěng, yǒu bù kě duó zhī zhì, kāi huáng chū, wèi yù shǐ, chù fǎ píng dāng, bù wèi shì lì suǒ huí. yáng dì sì wèi, qiān shàng shū zuǒ sī láng. yú shí cháo zhèng jiàn luàn, huò huì gōng xíng, fán dāng shū yào zhī zhí, wú wèn guì jiàn, bìng jiā lěi jīn bǎo. tiān xià shì dài fū mò bù biàn jié, ér yí lì zhì shǒu cháng, jiè rán dú lì. dì jiā qí qīng kǔ, bài jīng zhào jùn chéng, gōng fāng mí zhe. shí xíng bù shàng shū wèi xuán jiān lǐng jīng zhào nèi shǐ, pō xíng guǐ dào, zhé wèi yí suǒ zhí zhèng. xuán suī bù biàn zhī, bù néng shāng. jí yì bīng zhì, xuán kǒng huò jí, cí lǎo bìng. yí yǔ shì shī tóng xīn xié qì, fù zǐ bìng zhū, qí hòu jué. shì shī yǒu zi hóng zhì děng, gè yǐ nián yòu huò quán.
骨儀,天竺胡人。性剛鯁,有不可奪之志,開皇初,為御史,處法平當,不為 勢利所回。煬帝嗣位,遷尚書左司郎。於時朝政漸亂,貨賄公行,凡當樞要之職, 無問貴賤,並家累金寶。天下士大夫莫不變節,而儀勵志守常,介然獨立。帝嘉其 清苦,拜京兆郡丞,公方彌著。時刑部尚書衛玄兼領京兆內史,頗行詭道,輒為儀 所執正。玄雖不便之,不能傷。及義兵至,玄恐禍及,辭老病。儀與世師同心協契, 父子並誅,其後絕。世師有子弘智等,各以年幼獲全。
yáng yì chén, dài rén yě, běn xìng wèi chí shì. fù chóng, shì zhōu, wèi yí tóng dà jiāng jūn, yǐ bīng zhèn héng shān. shí suí wén dì wèi dìng zhōu zǒng guǎn, chóng zhī dì xiàng mào fēi cháng, měi zì jié nà, dì shén qīn dài zhī. jí wèi chéng xiàng, wèi chí jiǒng luàn, chóng yǐ zōng zú gù, zì qiú, qiǎn shǐ qǐng zuì. dì xià shū wèi yù zhī, jí lìng chí yì rù cháo, héng zhì zuǒ yòu. kāi huáng chū, fēng qín xìng gōng. suì yú, cóng xíng jūn zǒng guǎn dá xī zhǎng rú jī tū jué yú zhōu pán, lì zhàn ér sǐ. zèng dà jiāng jūn yù zhōu cì shǐ, yǐ yì chén xí chóng guān jué. shí yì chén shàng yòu, yǎng yú gōng zhōng, wèi ruò guàn, fèng zhào sù wèi rú qiān niú zhě shù nián, shǎng cì shén hòu. shàng cháng yán jí ēn jiù, gù yì chén jiē tàn jiǔ zhī, yīn xià zhào cì yì chén xìng yáng shì, biān zhī shǔ jí, wèi huáng cóng sūn. wèi jǐ, bài shǎn zhōu cì shǐ. yì chén xìng jǐn hòu, néng qí shè, yǒu jiāng lǐng cái. hòu tū jué dá tóu kè hán fàn sāi, yǐ xíng jūn zǒng guǎn chū bái dào, dà pò zhī. míng nián, tū jué yòu kòu biān, yì chén jī zhī, zhuī zhì dà jīn shān, yǔ lǔ yù. shí tài píng gōng shǐ wàn suì yì zhì, yǔ yì chén hé jī dà pò zhī. wàn suì wèi yáng sù suǒ xiàn, yì chén gōng jìng bù lù.
楊義臣,代人也,本姓尉遲氏。父崇,仕周,為儀同大將軍,以兵鎮恆山。時 隋文帝為定州總管,崇知帝相貌非常,每自結納,帝甚親待之。及為丞相,尉遲迥 亂,崇以宗族故,自囚,遣使請罪。帝下書慰諭之,即令馳驛入朝,恆置左右。開 皇初,封秦興公。歲余,從行軍總管達奚長儒擊突厥於周槃,力戰而死。贈大將軍、 豫州刺史,以義臣襲崇官爵。時義臣尚幼,養於宮中,未弱冠,奉詔宿衛如千牛者 數年,賞賜甚厚。上嘗言及恩舊,顧義臣嗟嘆久之,因下詔賜義臣姓楊氏,編之屬 籍,為皇從孫。未幾,拜陝州刺史。義臣性謹厚,能騎射,有將領才。後突厥達頭 可汗犯塞,以行軍總管出白道,大破之。明年,突厥又寇邊,義臣擊之,追至大斤 山,與虜遇。時太平公史萬歲亦至,與義臣合擊大破之。萬歲為楊素所陷,義臣功 竟不錄。
yáng dì sì wèi, hàn wáng liàng fǎn, shí dài zhōu zǒng guǎn lǐ jǐng bèi liàng jiāng qiáo zhōng kuí suǒ wéi, yì chén shí wèi shuò zhōu zǒng guǎn, fèng zhào jiù zhī. zhōng kuí jiàn yì chén bīng shǎo, xī zhòng jù zhī. shí zhōng kuí yà jiāng wáng bá xiāo yǒng, shàn yòng shuò, shè zhě bù néng zhōng, měi yǐ shù qí xiàn zhèn. yì chén huàn zhī, mù néng dāng bá zhě. yǒu chē qí jiāng jūn yáng sī ēn qǐng dāng zhī. yì chén jiàn sī ēn qì mào xióng yǒng, gù zhī yuē: zhuàng shì yě! cì yǐ wēi jiǔ. sī ēn wàng jiàn bá lì yú zhèn hòu, tóu shāng yú dì, cè mǎ fù zhī. zài wǎng bù kè, suǒ cóng qí shì tuì, sī ēn wèi bá suǒ shā. bá suì chéng zhī, yì chén jūn běi zhě shí yú lǐ. yú shì gòu dé sī ēn shī, yì chén kū zhī shén tòng, sān jūn mò bù xià qì, suǒ cóng qí shì jiē yāo zhǎn. yì chén zì yǐ bīng shǎo, xī qǔ jūn zhōng niú lǘ, dé shù qiān tóu, fù lìng shù bǎi rén, rén chí yī gǔ, qián qū zhī jiàn gǔ jiān, chū qí bù yì. yì chén bū hòu fù yǔ zhōng kuí zhàn, bīng chū hé, mìng qū niú lǘ zhě jí jìn. yī shí míng gǔ, āi chén zhāng tiān, zhōng kuí jūn bù zhī suǒ yǐ, yǐ wèi fú bīng fā, yīn dà kuì, cóng jī pò zhī. yǐ gōng jìn wèi shàng dà jiāng jūn. lèi qiān tài pú qīng. cóng zhēng tǔ gǔ hún, lìng yì chén tún pí pá xiá, lián yíng bā shí lǐ, nán jiē yuán shòu, běi lián duàn wén zhèn, hé wéi tǔ gǔ hún zhǔ yú fù yuán chuān. fù cóng zhēng liáo dōng, yǐ jūn jiāng zhǐ sù shèn dào. zhì yā lǜ shuǐ, yǔ yǐ zhī wén dé zhàn, měi wèi xiān fēng, yī rì qī jié. hòu yǔ zhū jūn jù bài, jìng zuò miǎn. é ér fù wèi. míng nián, yǐ wèi jūn fù. yǔ dà jiāng jūn yǔ wén shù qù píng rǎng. zhì yā lǜ shuǐ, huì yáng xuán gǎn zuò luàn bān shī, jiǎn xiào zhào jùn tài shǒu. yāo zéi xiàng hǎi gōng zuò luàn, kòu fú fēng ān dìng jiān, yì chén fèng zhào jī píng zhī. xún cóng dì fù zhēng liáo dōng, jìn wèi zuǒ guāng lù dài fū. shí bó hǎi gāo shì dá qīng hé zhāng jīn chēng bìng xiāng jù wèi dào, gōng xiàn jùn xiàn. dì qiǎn jiāng jūn duàn dá tǎo zhī, bù néng kè, zhào yì chén lǜ liáo dōng hái bīng jī zhī, dà pò shì dá, zhǎn jīn chēng. yòu shōu xiáng zéi, rù dòu zi, tǎo zéi gé qiān qín zhī, yǐ zhuàng wén zòu. dì è qí wēi míng, jù zhuī rù cháo, zéi yóu shì fù shèng. yì chén yǐ gōng jìn wèi guāng lù dài fū, xún bài lǐ bù shàng shū. zú yú guān.
煬帝嗣位,漢王諒反,時代州總管李景被諒將喬鍾葵所圍,義臣時為朔州總管, 奉詔救之。鍾葵見義臣兵少,悉眾拒之。時鐘葵亞將王拔驍勇,善用槊,射者不能 中,每以數騎陷陣。義臣患之,募能當拔者。有車騎將軍楊思恩請當之。義臣見思 恩氣貌雄勇,顧之曰:「壯士也!」賜以危酒。思恩望見拔立於陣後,投觴於地, 策馬赴之。再往不克,所從騎士退,思恩為拔所殺。拔遂乘之,義臣軍北者十餘里。 於是購得思恩屍,義臣哭之甚慟,三軍莫不下泣,所從騎士皆腰斬。義臣自以兵少, 悉取軍中牛驢,得數千頭,復令數百人,人持一鼓,潛驅之磵谷間,出其不意。義 臣晡後復與鍾葵戰,兵初合,命驅牛驢者疾進。一時鳴鼓,埃塵張天,鍾葵軍不知 所以,以為伏兵發,因大潰,從擊破之。以功進位上大將軍。累遷太僕卿。從征吐 谷渾,令義臣屯琵琶峽,連營八十里,南接元壽,北連段文振,合圍吐谷渾主於覆 袁川。復從征遼東,以軍將指肅慎道。至鴨綠水,與乙支文德戰,每為先鋒,一日 七捷。後與諸軍俱敗,竟坐免。俄而復位。明年,以為軍副。與大將軍宇文述趣平 壤。至鴨綠水,會楊玄感作亂班師,檢校趙郡太守。妖賊向海公作亂,寇扶風、安 定間,義臣奉詔擊平之。尋從帝復征遼東,進位左光祿大夫。時勃海高士達、清河 張金稱並相聚為盜,攻陷郡縣。帝遣將軍段達討之,不能克,詔義臣率遼東還兵擊 之,大破士達,斬金稱。又收降賊,入豆子,討賊格謙禽之,以狀聞奏。帝惡其威 名,遽追入朝,賊由是復盛。義臣以功進位光祿大夫,尋拜禮部尚書。卒於官。
lùn yuē: xī hán xìn qiān gāi xià zhī qī, zé xiàng wáng bù miè yīng bù wú huái nán zhī jǔ, zé hàn dào wèi lóng. yǐ èr zi zhī xūn yōng, xián fèn yuàn ér jū lù, kuàng nǎi wú gǔ rén zhī shū jī, ér huái bèi nì zhī xīn zhě hū! liáng shì yàn zāo yún léi zhī huì, yǐ yǒng lüè chéng míng, suì tān tiān zhī gōng yǐ wèi jǐ lì. zhí zhě juàn yǐ, shī zhě wèi yàn, jiāng shēng lì jiē, qiú chěng qí yù. jí zī diān zhuì, zì qǔ zhī yě. yuán xié yú qìng zé yuán zhòu, huò qì kuò jiān wēi, huò chóu móu ēn jiù, jiāng ān jiāng lè, jiàn jiàn yí wàng, nèi huái yàng yàng, jīn fá bù yǐ. suī shí zhǔ zhī kè bó, yì yán yǔ yǐ sù huò hū! rán suí wén zuǒ mìng yuán gōng, xiān yǒu zhōng qí tiān mìng, pèi xiǎng qīng miào, jì ěr wú wén. sī gài cǎo chuàng dì tú, shì chū quán dào, běn yì tóng xīn, gù jiǔ ér yù báo. qí qiān niú qī tián, suī zé yǒu zuì, duó zhī fēi dào, néng wú yuàn hū? jiē shēn wén qiǎo dǐ, zhì zhī xíng pì, dì shěn cāi zhī xīn, gù yǐ shèn yǐ. qiú qí yú qìng, bù yì nán zāi! zhǎng rú yǐ bù zú èr qiān, kàng shí wàn zhī zhòng, shī jiān shǐ jǐn, yǒng qì mí lì, zhuàng yǐ zāi! zi gàn xī shè qīng hǎi, běi lín xuán sāi, hú yí shè dàn, yì yǒu kě chēng. wàn suì shí huái zhì yǒng, shàn fǔ shì zú, rén jiē lè sǐ, shī bù pí láo. běi què xiōng nú, nán píng yí liáo, bīng fēng suǒ zhǐ, wēi jǐng jué yù. lùn gōng zhàng qì, fàn wǔ guì chén, piān tīng shēng jiān, sǐ fēi qí zuì, rén jiē tòng xī, yǒu lǐ guǎng zhī fēng yān. liú fāng hào lìng wú sī, lín jūn yán sù, kè jiǎn lín yì, suì qīng nán hǎi, jiǎo wài bǎi mán, wú sī bù fú. dù yàn dōng xià nán fú, lǚ yǒu zhàn gōng, zuò zhèn shuò chuí, hú chén bù qǐ. zhōu yáo yǐ zhì zhí jiàn zhī, dú gū kǎi yǐ xù rén liú yù. shèng dǎo lǚ zhī dì, kě yǐ zhuī zōng gǔ rén. qǐ fú huì néng yǐ guó ràng, yì yún měi yǐ. ér huì yǐ gōng zhàng bù hòu, zhì yú fàng chù, jūn fāng chěng yù, fá yì shēn zāi! yīn shì shī zāo tiān suǒ fèi, shě mìng wú gǎi, suī yì xiān jué, pō tóng hòu diāo. yì chén shí shǔ rǎo rǎng, gōng chéng sān jié, ér yǐ gōng jiàn jì, dé méi yì wèi xìng yě.
論曰:昔韓信愆垓下之期,則項王不滅;英布無淮南之舉,則漢道未隆。以二 子之勛庸,咸憤怨而菹戮,況乃無古人之殊績,而懷悖逆之心者乎!梁士彥遭雲雷 之會,以勇略成名,遂貪天之功以為己力。執者倦矣,施者未厭,將生厲階,求逞 其欲。及茲顛墜,自取之也。元諧、虞慶則、元胄,或契闊艱危,或綢繆恩舊,將 安將樂,漸見遺忘,內懷怏怏,矜伐不已。雖時主之刻薄,亦言語以速禍乎!然隋 文佐命元功,鮮有終其天命,配享清廟,寂爾無聞。斯蓋草創帝圖,事出權道,本 異同心,故久而愈薄。其牽牛蹊田,雖則有罪,奪之非道,能無怨乎?皆深文巧詆, 致之刑辟,帝沈猜之心,固已甚矣。求其餘慶,不亦難哉!長儒以步卒二千,抗十 萬之眾,師殲矢盡,勇氣彌厲,壯矣哉!子干西涉青海,北臨玄塞,胡夷懾憚,亦 有可稱。萬歲實懷智勇,善撫士卒,人皆樂死,師不疲勞。北卻匈奴,南平夷獠, 兵鋒所指,威警絕域。論功仗氣,犯忤貴臣,偏聽生奸,死非其罪,人皆痛惜,有 李廣之風焉。劉方號令無私,臨軍嚴肅,克翦林邑,遂清南海,徼外百蠻,無思不 服。杜彥東夏南服,屢有戰功,作鎮朔垂,胡塵不起。周搖以質直見知,獨孤楷以 恤人流譽。盛蹈履之地,可以追蹤古人。乞伏慧能以國讓,亦云美矣。而慧以供帳 不厚,至於放黜,君方逞欲,罰亦深哉!陰世師遭天所廢,捨命無改,雖異先覺, 頗同後凋。義臣時屬擾攘,功成三捷,而以功見忌,得沒亦為幸也。