lù qí yuán hè zēng sūn biāo xuán sūn shī shī cóng shū xióng liú ní xuē tí
陆俟 源贺曾孙彪 玄孙师 师从叔雄 刘尼 薛提
lù qí, dài rén yě. zēng zǔ gàn, zǔ yǐn, shì lǐng bù luò. fù tū, dào wǔ chū shuài bù rén cóng zhēng fá, shù yǒu zhàn gōng, wèi lí shí zhèn jiāng shàng dǎng tài shǒu guān nèi hóu. qí shǎo cōng huì. míng yuán jiàn zuò, xí jué guān nèi hóu, wèi gěi shì zhōng, diǎn xuǎn bù lán tái shì, dāng guān wú suǒ náo. tài wǔ zhēng hè lián chāng, zhào qí dū zhū jūn zhèn yǐ bèi rú rú. yǔ xī píng gōng ān jié gōng kè wǔ láo, cì jué jiàn yè gōng, bài jì zhōu cì shǐ. shí kǎo zhōu jùn, wéi qí yǔ hé nèi tài shǒu qiū chén wèi tiān xià dì yī. zhuǎn wǔ láo zhèn dà jiàng. píng liáng xiū tú jīn yá qiāng dí zi yù děng pàn, fù zhuǎn wéi ān dìng zhèn dà jiàng, zhuī tǎo yá děng, jiē huò zhī. qiān huái huāng zhèn dà jiàng. wèi qī, zhū gāo chē mò fú jù qí yán jí, qǐng qián zhèn jiāng láng gū. tài wǔ xǔ zhī. zhēng qí, zhì jīng cháo jiàn, yán bù guò zhōu nián, gū shēn bì bài, gāo chē bì pàn. dì yí bù shí, qiè zé zhī, yǐ gōng guī dì. míng nián, zhū mò fú guǒ shā gū yǐ pàn. dì wén zhī dà jīng, zhào qí wèn qí gù. qí yuē:" fū gāo chē zhī sú, shàng xià wú lǐ, wú lǐ zhī rén, nán wéi qí shàng. chén lì yǐ wēi yán, jié zhī xiàn wǎng, yù jiàn jiā xùn dǎo, shǐ zhī fēn xiàn. ér è zhí chǒu zhèng, shí fán yǒu tú, gù sòng chén wú ēn, chēng gū zhī měi. gū huò hái zhèn, xīn qí míng yù, bì jiā ēn yú bǎi xìng, jī chén wèi shī, zhuān yù yǐ kuān huì lín zhī, rén shù dài zhī. wú lǐ zhī rén, yì shēng líng ào, bù guò qī nián, wú fù shàng xià. jì wú shàng xià, rán hòu shōu zhī yǐ wēi, zé rén huái yuàn duì. yuàn duì jì duō, bài luàn zhāng yǐ." dì tàn yuē:" qīng shēn nǎi duǎn, lǜ hé zhǎng yě!" jí rì fù chú sàn qí cháng shì.
陆俟,代人也。曾祖干,祖引,世领部落。父突,道武初帅部人从征伐,数有 战功,位离石镇将、上党太守、关内侯。俟少聪慧。明元践祚,袭爵关内侯,位给 事中,典选部、兰台事,当官无所挠。太武征赫连昌,诏俟督诸军镇以备蠕蠕。与 西平公安颉攻克武牢,赐爵建鄴公,拜冀州刺史。时考州郡,唯俟与河内太守丘陈 为天下第一。转武牢镇大将。平凉休屠金崖、羌狄子玉等叛,复转为安定镇大将, 追讨崖等,皆获之。迁怀荒镇大将。未期,诸高车莫弗惧俟严急,请前镇将郎孤。 太武许之。征俟,至京朝见,言不过周年,孤身必败,高车必叛。帝疑不实,切责 之,以公归第。明年,诸莫弗果杀孤以叛。帝闻之大惊,召俟问其故。俟曰:“夫 高车之俗,上下无礼,无礼之人,难为其上。臣莅以威严,节之宪网,欲渐加训导, 使知分限。而恶直丑正,实繁有徒,故讼臣无恩,称孤之美。孤获还镇,欣其名誉, 必加恩于百姓,讥臣为失,专欲以宽惠临之,仁恕待之。无礼之人,易生陵傲,不 过期年,无复上下。既无上下,然后收之以威,则人怀怨憝。怨憝既多,败乱彰矣。” 帝叹曰:“卿身乃短,虑何长也!”即日复除散骑常侍。
dì zhēng rú rú, pò liáng zhōu, cháng suí jià bié dū zī zhòng. yòu yǔ gāo liáng wáng nà fù dù hé nán lüè dì. réng qiān cháng ān zhèn dà jiàng. yǔ gāo liáng wáng nà jī gài wú yú xìng chéng, huò wú èr shū. zhū jiàng yù sòng jīng shī, qí dú bù xǔ, yuē: " ruò bù zhǎn wú, kǒng cháng ān zhī biàn wèi yǐ. yī shēn cáng cuàn, fēi qí qīn xìn, shuí néng huò zhī? ruò tíng shí wàn zhòng zhuī yī rén, fēi shàng cè yě. bù rú sī xǔ wú shū, miǎn qí qī zǐ, shǐ zì zhuī wú." zhū jiàng xián yuē:" jīn huò qí èr shū, wéi wú yī rén, hé suǒ fù zhì?" qí yuē:" zhū jūn bú jiàn dú shé hū? bù duàn qí tóu, yóu néng wéi hài. kuàng chú fù xīn zhī jí, ér yuē bì yí qí lèi, kě hū?" suì shě wú èr shū, yǔ zhī qī. jí qī, wú shū bù zhì, zhū jiàng jiē jiù qí. qí yuē:" cǐ wèi dé qí biàn ěr, bì bù bèi yě." hòu shù rì, guǒ zhǎn wú yǐ zhì, jiē rú qí yán. qí zhī míng lüè dú jué, jiē cǐ lèi yě. qiān nèi dōu dà guān.
帝征蠕蠕,破凉州,常随驾别督辎重。又与高凉王那复渡河南略地。仍迁长安 镇大将。与高凉王那击盖吴于杏城,获吴二叔。诸将欲送京师,俟独不许,曰: “若不斩吴,恐长安之变未已。一身藏窜,非其亲信,谁能获之?若停十万众追一 人,非上策也。不如私许吴叔,免其妻子,使自追吴。”诸将咸曰:“今获其二叔, 唯吴一人,何所复至?”俟曰:“诸君不见毒蛇乎?不断其头,犹能为害。况除腹 心之疾,而曰必遗其类,可乎?”遂舍吴二叔,与之期。及期,吴叔不至,诸将皆 咎俟。俟曰:“此未得其便耳,必不背也。”后数日,果斩吴以至,皆如其言。俟 之明略独决,皆此类也。迁内都大官。
ān dìng lú shuǐ liú chāo děng pàn, tài wǔ yǐ qí wēi ēn bèi guān zhōng, zhào yǐ běn guān jiā dū du qín yōng zhū jūn, zhèn cháng ān. dì yuē:" chāo děng shì xiǎn, bù shùn wáng mìng, zhèn ruò yǐ zhòng bīng yǔ qīng, zé chāo děng bì hé wéi yī ruò yǐ qīng bīng yǔ qīng, zé bù zhì yǐ. jīn shǐ qīng yǐ fāng lüè dìng zhī." yú shì qí dān mǎ zhī zhèn. jì zhì, shēn yáng wēi xìn, shì yǐ chéng bài, chāo yóu wú jiàng yì. qí nǎi lǜ qí zhàng xià jiàn chāo. chāo shǐ rén nì yuē:" sān bǎi rén yǐ wài, dāng yǐ gōng mǎ xiāng dài sān bǎi rén yǐ nèi, dāng yǐ jiǔ shí xiāng gōng." nǎi jiāng èr bǎi qí yì chāo. chāo bèi shén yán, suì zòng jiǔ, jǐn zuì ér hái. hòu wěi liè, yì chāo. yǔ shì zú yuē yuē:" jīn huì fā jī, dāng yǐ zuì wéi xiàn." qí nǎi zhà zuì, shàng mǎ dà hū, zhǎn chāo shǒu. shì zú yīng shēng zòng jī, suì píng zhī. dì dà yuè, zhēng bài wài dōu dà guān.
安定卢水刘超等叛,太武以俟威恩被关中,诏以本官加都督秦、雍诸军,镇长 安。帝曰:“超等恃险,不顺王命,朕若以重兵与卿,则超等必合为一;若以轻兵 与卿,则不制矣。今使卿以方略定之。”于是俟单马之镇。既至,申扬威信,示以 成败,超犹无降意。俟乃率其帐下见超。超使人逆曰:“三百人以外,当以弓马相 待;三百人以内,当以酒食相供。”乃将二百骑诣超。超备甚严,遂纵酒,尽醉而 还。后伪猎,诣超。与士卒约曰:“今会发机,当以醉为限。”俟乃诈醉,上马大 呼,斩超首。士卒应声纵击,遂平之。帝大悦,征拜外都大官。
wén chéng jiàn zuò, yǐ zi lì yǒu dìng cè xūn, jìn jué dōng píng wáng. hōng, nián liù shí qī, shì chéng wáng. yǒu zi shí èr rén.
文成践祚,以子丽有定策勋,进爵东平王。薨,年六十七,谥成王。有子十二 人。
zhǎng zǐ xǔ, duō zhì, yǒu fù fēng. wén chéng jiàn ér yuè zhī, wèi cháo chén yuē:" wú cháng tàn qí fù zhì guò qí qū, shì fù yú yú fù yǐ!" shǎo wèi nèi dū xià dài fū. fèng shàng jiē xià, xíng zhǐ qǔ yǔ, měi néng nì xiǎo rén yì. yǔ qí cóng shì zhě wú bù ài zhī. xīng ān chū, cì jué liáo chéng hóu. chū wèi xiāng zhōu cì shǐ, jiǎ zhǎng guǎng gōng. wéi zhèng qīng píng, yì qiáng fú ruò. zhōu zhōng yǒu dé sù lǎo míng wàng sù zhòng zhě, yǐ yǒu lǐ dài zhī. xún zhī zhèng shì, zé yǐ fāng lüè, rú cǐ zhě shí rén, hào yuē shí shàn. yòu jiǎn qǔ zhū xiàn qiáng mén bǎi yú rén yǐ wéi jiǎ zǐ. yòu jiē yīn qín, cì yǐ yī fú, lìng gè guī jiā wèi ěr mù. yú shì fā jiān tī fú, shì wú bù yàn. bǎi xìng yǐ wéi shén míng, wú gǎn jié dào zhě. zài zhōu qī nián, jiā zhì pín yuē. zhēng wèi sàn qí cháng shì, bǎi xìng qǐ liú xǔ zhě qiān yú rén. xiàn wén bù xǔ, wèi qún chén yuē:" xǔ zhī shàn zhèng, suī gǔ rén hé yǐ jiā zhī." cì juàn wǔ bǎi pǐ, nú bì shí kǒu. xǔ zhī dài hái yě, lì rén dà liǎn bù bó yǐ yí zhī. xǔ jiē bù shòu, rén yì bù qǔ, yú shì yǐ cǐ wù qǐ fó sì yān, yīn míng zhǎng guǎng gōng sì. hòu xí fù jué, gǎi fēng jiàn ān wáng.
长子珝,多智,有父风。文成见而悦之,谓朝臣曰:“吾常叹其父智过其躯, 是复逾于父矣!”少为内都下大夫。奉上接下,行止取与,每能逆晓人意。与其从 事者无不爱之。兴安初,赐爵聊城侯。出为相州刺史,假长广公。为政清平,抑强 扶弱。州中有德宿老名望素重者,以友礼待之。询之政事,责以方略,如此者十人, 号曰十善。又简取诸县强门百余人以为假子。诱接殷勤,赐以衣服,令各归家为耳 目。于是发奸擿伏,事无不验。百姓以为神明,无敢劫盗者。在州七年,家至贫约。 征为散骑常侍,百姓乞留珝者千余人。献文不许,谓群臣曰:“珝之善政,虽古人 何以加之。”赐绢五百匹,奴婢十口。珝之代还也,吏人大敛布帛以遗之。珝皆不 受,人亦不取,于是以此物起佛寺焉,因名长广公寺。后袭父爵,改封建安王。
shí sòng sī zhōu cì shǐ cháng zhēn qí yǐ xuán hù nèi fù, xīn rén yóu huái qù jiù. xǔ xián zhǐ fǔ wèi, zhū yǒu xiàn jūn wèi nú bì zhě, xǔ jiē miǎn zhī. bǎi xìng xīn yuè, rén qíng nǎi dìng. chē jià tǎo rú rú, zhào xǔ wèi xuǎn bù shàng shū, lù liú tái shì. jí xiàn wén jiāng shàn wèi yú jīng zhào wáng zǐ tuī, rèn chéng wáng yún lǒng xī wáng yuán hè bìng gù jiàn. xǔ kàng yán yuē:" huáng tài zǐ shèng dé chéng jī, sì hǎi zhān wàng, bù kě héng yì, gàn guó zhī jì. chén qǐng wěn jǐng diàn tíng, yǒu sǐ wú èr." jiǔ zhī, dì nǎi jiě. zhào yuē:" xǔ zhí chén yě, qí néng bǎo wú zi hū?" suì yǐ xǔ wèi tài bǎo, yǔ tài wèi yuán hè chí jié fèng huáng dì xǐ fú chuán wèi yú xiào wén. yán xìng sì nián hōng, zèng yǐ běn guān, shì yuē zhēn wáng. xǔ yǒu liù zǐ, xiù kǎi zhī míng.
时宋司州刺史常珍奇以悬瓠内附,新人犹怀去就。珝衔旨抚慰,诸有陷军为奴 婢者,珝皆免之。百姓欣悦,人情乃定。车驾讨蠕蠕,诏珝为选部尚书,录留台事。 及献文将禅位于京兆王子推,任城王云、陇西王源贺并固谏。珝抗言曰:“皇太子 圣德承基,四海瞻望,不可横议,干国之纪。臣请刎颈殿庭,有死无贰。”久之, 帝乃解。诏曰:“珝直臣也,其能保吾子乎?”遂以珝为太保,与太尉源贺持节奉 皇帝玺绂传位于孝文。延兴四年薨,赠以本官,谥曰贞王。珝有六子,琇、凯知名。
xiù zì bó lín, xǔ dì wǔ zǐ yě. mǔ hè lián shì shēn cháng qī chǐ jiǔ cùn, shén yǒu fù dé. xǔ yǒu yǐ jué chuán xiù zhī yì. xiù nián jiǔ suì, xǔ wèi zhī yuē:" rǔ zǔ dōng píng wáng yǒu shí èr zi, wǒ wèi dí zhǎng, chéng xí jiā yè. jīn yǐ nián lǎo, shǔ rǔ yòu chōng, jù kān wèi lù shì zōng shǒu hū?" xiù duì yuē:" gǒu fēi dòu lì, hé huàn tóng yòu!" xǔ qí zhī, suì lì xiù wèi shì zǐ. xǔ hōng, xí jué. xiù shěn yì shǎo yán, yǎ hǎo dú shū. yǐ gōng chén zǐ sūn, wèi shì yù zhǎng, lèi qiān cí bù shàng shū sī zhōu dà zhōng zhèng. huì cóng xiōng ruì shì, miǎn guān. jǐng míng chū, shì shǒu hé nèi jùn. xián yáng wáng xǐ móu fǎn, lìng zǐ tán hé děng xiān jù hé nèi. xiù wén xǐ fǎn, zhǎn tán hé shǒu. shí yǐ xiù bù xiān sòng tán hé, xǐ bài shǐ zhǎn, zé qí tōng qíng, zhēng yì tíng wèi. shǎo qīng cuī zhèn qióng zuì zhuàng, àn xiù dà nì. lù zōng dà xiǎo, xián jiàn shōu bǔ. huì jiāng shè, xiān bì yú yù. xiù dì kǎi réng shàng shū sù yuān, xuān wǔ zhào fù xiù jué, zi jǐng zhà xí.
琇字伯琳,珝第五子也。母赫连氏身长七尺九寸,甚有妇德。珝有以爵传琇之 意。琇年九岁,珝谓之曰:“汝祖东平王有十二子,我为嫡长,承袭家业。今已年 老,属汝幼冲,讵堪为陆氏宗首乎?”琇对曰:“苟非斗力,何患童幼!”珝奇之, 遂立琇为世子。珝薨,袭爵。琇沈毅少言,雅好读书。以功臣子孙,为侍御长,累 迁祠部尚书、司州大中正。会从兄睿事,免官。景明初,试守河内郡。咸阳王禧谋 反,令子昙和等先据河内。琇闻禧反,斩昙和首。时以琇不先送昙和,禧败始斩, 责其通情,徵诣廷尉。少卿崔振穷罪状,案琇大逆。陆宗大小,咸见收捕。会将赦, 先毙于狱。琇弟凯仍上书诉冤,宣武诏复琇爵,子景诈袭。
kǎi zì zhì jūn, jǐn zhòng hào xué. wèi tài zǐ shù zǐ jǐ shì huáng mén shì láng. kǎi zài shū yào shí yú nián, yǐ zhōng hòu jiàn chēng. hòu yù huàn, pín shàng shū qǐ hái gǔ. chú zhèng píng tài shǒu, zài jùn qī nián, hào wèi liáng lì.
凯字智君,谨重好学。位太子庶子、给事黄门侍郎。凯在枢要十余年,以忠厚 见称。后遇患,频上书乞骸骨。除正平太守,在郡七年,号为良吏。
chū, xiào wén jiāng yì gé biàn jiù fēng, dà chén bìng yǒu nán sè. yòu měi yǐn liú fāng guō zuò děng, cháng yǔ guī móu, gòng lùn zhèng shì. ér guó qī wèi suì shū jǐ, yàng yàng yǒu bù píng zhī sè. dì nǎi lìng kǎi sī yù zhī yuē:" zhì zūn dàn yù guǎng zhī qián shì, zhí dāng wèn qí gǔ shì ěr. zhōng wú chǒng bǐ ér shū guó qī jiù rén yì." nǎi shāo jiě. jí xiōng xiù xiàn zuì, kǎi yì bèi shōu, yù shè nǎi miǎn. kǎi tòng xiōng zhī sǐ, kū wú shí jié, mù jǐ shī míng, sù yuān bù yǐ. zhì zhèng shǐ chū, xuān wǔ fù xiù guān jué. kǎi dà xǐ, zhì jiǔ jí zhū qīn yuē:" wú suǒ yǐ shù nián zhī zhōng bào bìng rěn sǐ zhě, gù mén jì ěr, jīn yuàn yǐ suì." yǐ qí nián zú, zèng lóng xiāng jiāng jūn nán qīng zhōu cì shǐ, shì yuē huì.
初,孝文将议革变旧风,大臣并有难色。又每引刘芳、郭祚等,常与规谋,共 论政事。而国戚谓遂疏己,怏怏有不平之色。帝乃令凯私喻之曰:“至尊但欲广知 前事,直当问其古式耳。终无宠彼而疏国戚旧人意。”乃稍解。及兄琇陷罪,凯亦 被收,遇赦乃免。凯痛兄之死,哭无时节,目几失明,诉冤不已。至正始初,宣武 复琇官爵。凯大喜,置酒集诸亲曰:“吾所以数年之中抱病忍死者,顾门计耳,今 愿已遂。”以其年卒,赠龙骧将军、南青州刺史,谥曰惠。
zhǎng zǐ, zì dào huī, yǔ dì gōng zhī bìng yǒu shí yù. luò yáng lìng jiǎ zhēn jiàn qí xiōng dì, tàn yuē:" pū yǐ lǎo nián, gèng dǔ shuāng bì." yòu cháng xiōng dì gòng hòu huáng mén láng sūn huì wèi. wèi zhū bīn yuē:" bù yì èr lù, fù zài zuò yú. wú dé xiè zhāng gōng, wú yǐ yán yù." wèi shàng shū yòu hù sān gōng láng, zuò shì miǎn. hòu chú fú bō jiāng jūn. zú, zèng guàn jūn héng zhōu cì shǐ. nǐ jí jiù piān wèi wù méng zhāng, jí qī yòu shí zuì, zhāng biǎo shù shí piān. yǔ gōng zhī wǎn bù hé mù, wéi shí suǒ bǐ.
长子,字道晖,与弟恭之并有时誉。洛阳令贾祯见其兄弟,叹曰:“仆以老 年,更睹双璧。”又尝兄弟共候黄门郎孙惠蔚。谓诸宾曰:“不意二陆,复在坐隅。 吾德谢张公,无以延誉。”位尚书右户、三公郎,坐事免。后除伏波将军。卒, 赠冠军、恆州刺史。拟《急就篇》为《悟蒙章》,及《七诱》、《十醉》,章表 数十篇。与恭之晚不和睦,为时所鄙。
zi yuán guī wèi shàng shū láng. yuán guī zi bō, yīn yáng lǜ lì, duō suǒ tōng jiě, wèi bīng zhōu cháng liú cān jūn.
子元规位尚书郎。元规子拨,阴阳律历,多所通解,位并州长流参军。
gōng zhī zì jì shùn, yǒu cāo shàng, wèi dōng jīng zhōu cì shǐ. zèng lì bù shàng shū, shì yuē yì. gōng zhī suǒ zhe wén zhāng shī fù fán qiān yú piān. zi yè, zì rén chóng, dǔ zhì wén xué, qí lǜ xù zé rén chóng zhī cí. wèi zhōng tōng zhí sàn qí cháng shì. dì kuān, zì rén huì, tài zǐ zhōng shè rén, dài zhào wén lín guǎn. kuān xiōng dì bìng yǒu cái pǐn, yì zhě chēng wéi sān wǔ.
恭之字季顺,有操尚,位东荆州刺史。赠吏部尚书,谥曰懿。恭之所著文章诗 赋凡千余篇。子晔,字仁崇,笃志文学,《齐律》序则仁崇之词。位终通直散骑常 侍。弟宽,字仁惠,太子中舍人,待诏文林馆。宽兄弟并有才品,议者称为三武。
xǔ dì guī, wèi dōng gōng shè rén jià bù xiào wèi. zi zhēn, xià zhōu cì shǐ, zèng tài pú qīng, shì yuē jìng.
珝弟归,位东宫舍人、驾部校尉。子珍,夏州刺史,赠太仆卿,谥曰静。
zhēn zi xù, xìng yǎ dàn, hǎo yì wěi hòu zhī xué, zhuàn wǔ xīng yào jué jí liǎng yí zhēn tú, pō dé qí zhǐ yào. tài hé zhōng, zhēng bài zhōng shū bó shì, shāo qiān sàn qí cháng shì. zhī tiān xià jiāng luàn, suì yǐn yú tài háng shān, lǚ zhēng bù qǐ. zú hòu, zèng bìng fén héng sì sì zhōu cì shǐ. zi téng.
珍子旭,性雅淡,好《易》、纬候之学,撰《五星要决》及《两仪真图》,颇 得其指要。太和中,征拜中书博士,稍迁散骑常侍。知天下将乱,遂隐于太行山, 屡征不起。卒后,赠并、汾、恆、肆四州刺史。子腾。
téng zì xiǎn shèng, shǎo kāng kǎi yǒu dà jié. cóng ěr zhū róng píng gé róng, yǐ gōng cì jué qīng hé xiàn bó. shāo qiān tōng zhí sàn qí cháng shì. jí xiào wǔ xī qiān, shí shǐ qīng zhōu, suì liú yè, wèi yáng chéng jùn shǒu.
腾字显圣,少慷慨有大节。从尔硃荣平葛荣,以功赐爵清河县伯。稍迁通直散 骑常侍。及孝武西迁,时使青州,遂留鄴,为阳城郡守。
dà tǒng jiǔ nián, dà jūn dōng tǎo yáng chéng, bèi zhí. zhōu wén dì shì ér yǔ yǔ, téng shèng lùn dōng zhōu rén wù, yòu xù shù shí shì, cí lǐ yì yáng. zhōu wén tàn yuē:" qīng zhēn bù bèi běn yě!" jí bài zhàng nèi dà dū dū. wèi jǐ, chú tài zǐ shù zǐ, qiān wǔ wèi jiāng jūn. téng jì wèi zhōu wén suǒ zhī, guó yù lì gōng, bù yuàn nèi zhí.
大统九年,大军东讨阳城,被执。周文帝释而与语,腾盛论东州人物,又叙述 时事,辞理抑扬。周文叹曰:“卿真不背本也!”即拜帐内大都督。未几,除太子 庶子,迁武卫将军。腾既为周文所知,国欲立功,不愿内职。
jí ān kāng zéi huáng zhòng bǎo děng zuò luàn, gōng wéi dōng liáng zhōu. chéng zhōng liáng jǐn, zhào téng lǜ jūn dà pò zhī. jūn hái, bài lóng zhōu cì shǐ. shǐ tōng jiāng yóu lù, zhí chū nán qín. zhōu wén wèi yuē:" cǐ shì qīng qǔ zhù guó zhī rì." jí jiě suǒ fú jīn dài cì zhī. zhōu rén lǐ guǎng sì lǐ wǔ děng píng jù yán xiǎn, lì zhèng bù néng zhì. téng mì lìng duō zào fēi tī, yè xí pò zhī, zhí guǎng sì děng yú gǔ xià. qí dǎng yǒu rèn gōng xīn, wéi bī zhōu chéng, qǐng miǎn guǎng sì jí wǔ, jí sǎn bīng qǐng zuì. téng wèi jiàng shì yuē:" wú bù shā guǎng sì děng, kě wèi duò jūn shí ér zhǎng kòu chóu." jí zhǎn guǎng sì jí wǔ, yǐ shǒu shì zhī. yú shì chū bīng fèn jī, jǐn huò zhī. jìn wèi piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, zhuǎn jiāng zhōu cì shǐ, jìn jué shàng yōng xiàn gōng. líng zhōu mù lóng liáo shì xiǎn, měi xíng chāo jié, zhào téng tǎo zhī. liáo yīn shān wèi chéng, gōng zhī wèi kě bá. téng suì yú chéng xià duō shè shēng yuè jí zhū zá jì, shì wú zhàn xīn. zhū zéi guǒ qì qí bīng zhàng, huò xié qī zǐ lín chéng guān lè. téng zhī qí wú bèi, suì zòng bīng tǎo jī, jǐn shā pò zhī.
及安康贼黄众宝等作乱,攻围东梁州。城中粮尽,诏腾率军大破之。军还,拜 龙州刺史。使通江油路,直出南秦。周文谓曰:“此是卿取柱国之日。”即解所服 金带赐之。州人李广嗣、李武等凭据岩险,历政不能制。腾密令多造飞梯,夜袭破 之,执广嗣等于鼓下。其党有任公忻,围逼州城,请免广嗣及武,即散兵请罪。腾 谓将士曰:“吾不杀广嗣等,可谓堕军实而长寇仇。”即斩广嗣及武,以首示之。 于是出兵奋击,尽获之。进位骠骑大将军、开府仪同三司,转江州刺史,进爵上庸 县公。陵州木笼獠恃险,每行抄劫,诏腾讨之。獠因山为城,攻之未可拔。腾遂于 城下多设声乐及诸杂伎,示无战心。诸贼果弃其兵仗,或携妻子临城观乐。腾知其 无备,遂纵兵讨击,尽杀破之。
zhōu míng dì chū, líng méi děng bā zhōu yí xià bìng fǎn, gōng pò jùn xiàn, téng lǜ bīng tǎo píng zhī. jí qí gōng xiàn zuò zhèn yú shǔ, yǐ téng wèi lóng zhōu cì shǐ, lìng xiàn rù shǔ bīng mǎ zhèn fáng, jiē wěi téng tǒng shè. fù gōng zhāo dài xiàn, fù qǐng liú zhī. qiān lóng zhōu zǒng guǎn, lǐng cì shǐ.
周明帝初,陵、眉等八州夷夏并反,攻破郡县,腾率兵讨平之。及齐公宪作镇 于蜀,以腾为隆州刺史,令宪入蜀兵马镇防,皆委腾统摄。赴公招代宪,复请留之。 迁隆州总管,领刺史。
bǎo dìng èr nián, zī zhōu shí pán rén fǎn, shā jùn shǒu, jù xiǎn zì shǒu, zhōu jūn bù néng zhì. téng lǜ jūn tǎo jī, jǐn pò zhǎn zhī. ér mán zǐ fǎn, suǒ zài fēng qǐ, shān lù xiǎn zǔ, nán de yǎn xí. suì liàng shān chuān xíng shì, suí biàn kāi dào. mán liáo wèi wēi, chéng fēng qǐng fú. suǒ kāi zhī lù, duō de gǔ míng, bìng shì zhū gě liàng huán wēn jiù dào. shì nián, tiě shān liáo chāo duàn nèi jiāng lù, shǐ yì bù tōng. téng nǎi jìn jūn tǎo zhī, yī rì xià qí sān chéng, zhāo nà xiáng fù zhě sān wàn hù. dì yǐ téng mǔ zài qí, wèi lìng dōng tǎo. shì yǒu qí qīn shǔ zì qí hái cháo zhě, jìn gōng hù zòu lìng gào téng yún:" qí yǐ zhū gōng mǔ xiōng." gài yù fā qí nù yě. téng nǎi fā āi qì xuè, zhì zài fù chóu. sì nián, qí gōng xiàn yǔ jìn gōng hù dōng zhēng, qǐng téng wèi fù. zhào gōng zhāo shí zài shǔ, fù yù liú zhī. jìn gōng hù yǔ zhāo shū, yú shì lìng téng chí chuán hái cháo, fù xiàn dōng fá.
保定二年,资州石槃人反,杀郡守,据险自守,州军不能制。腾率军讨击,尽 破斩之。而蛮子反,所在蜂起,山路险阻,难得掩袭。遂量山川形势,随便开道。 蛮獠畏威,承风请服。所开之路,多得古铭,并是诸葛亮、桓温旧道。是年,铁山 獠抄断内江路,使驿不通。腾乃进军讨之,一日下其三城,招纳降附者三万户。帝 以腾母在齐,未令东讨。适有其亲属自齐还朝者,晋公护奏令告腾云:“齐已诛公 母兄。”盖欲发其怒也。腾乃发哀泣血,志在复仇。四年,齐公宪与晋公护东征, 请腾为副。赵公招时在蜀,复欲留之。晋公护与招书,于是令腾驰传还朝,副宪东 伐。
tiān hé chū, xìn zhōu mán dàn jù jiāng xiá fǎn pàn, lián jié èr qiān yú lǐ, yòu zhào téng tǎo zhī. téng yán jiāng nán ér xià, jūn zhì tāng kǒu, fēn dào fèn jī, suǒ xiàng cuī pò. nǎi zhù jīng guān, yǐ jīng wǔ gōng. fú líng jùn shǒu lán xiū zǔ yòu zǔ bīng wèi luàn, fāng èr qiān yú lǐ. fù zhào téng tǎo zhī, bā shǔ xī dìng, zhào lìng shù bēi jì gōng jī yān. téng zì zài lóng zhōu zhì shì, qián hòu pò píng zhū zéi, fán shǎng dé nú bì bā bǎi kǒu, mǎ niú chēng shì.
天和初,信州蛮、蜑据江硖反叛,连结二千余里,又诏腾讨之。腾沿江南而下, 军至汤口,分道奋击,所向摧破。乃筑京观,以旌武功。涪陵郡守兰休祖又阻兵为 乱,方二千余里。复诏腾讨之,巴蜀悉定,诏令树碑纪功绩焉。腾自在龙州至是, 前后破平诸贼,凡赏得奴婢八百口,马牛称是。
sì nián, qiān jiāng líng zǒng guǎn. chén qiǎn qí jiāng zhāng zhāo dá wéi jiāng líng, wèi wáng zhí wén yǒu chén kòu, qiǎn dà jiàng jūn zhào yín lǐ qiān zhé děng lǜ bù qí fù zhī, bìng shòu téng jié dù. shí qiān zhé děng shǒu wài chéng, chén jiāng chéng wén jì léi dào qín yè lái yǎn xí, qiān zhé děng jīng luàn, bù néng kàng yù. téng yè qiǎn kāi mén fèn jī, dà pò zhī. chén rén bēn kuì, dào qín zhōng liú shǐ ér bì. chén rén jué lóng chuān níng shuò dī, yǐn shuǐ guàn jiāng líng chéng. téng qīn lǜ jiàng shì, zhàn yú xī dī, pò zhī, chén rén nǎi dùn. jiā wèi zhù guó, jìn jué shàng yōng jùn gōng. jiàn dé èr nián, zhēng bài dà sī kōng, xún chū wèi jīng zhōu zǒng guǎn. xuān zhèng yuán nián dōng, hōng yú jīng shī, zèng tài wèi gōng, shì yuē dìng. zi xuán sì.
四年,迁江陵总管。陈遣其将章昭达围江陵,卫王直闻有陈寇,遣大将军赵訚、 李迁哲等率步骑赴之,并受腾节度。时迁哲等守外城,陈将程文季、雷道勤夜来掩 袭,迁哲等惊乱,不能抗御。腾夜遣开门奋击,大破之。陈人奔溃,道勤中流矢而 毙。陈人决龙川宁朔堤,引水灌江陵城。腾亲率将士,战于西堤,破之,陈人乃遁。 加位柱国,进爵上庸郡公。建德二年,征拜大司空,寻出为泾州总管。宣政元年冬, 薨于京师,赠太尉公,谥曰定。子玄嗣。
xuán zì shì jiàn, rù guān shí, nián qī suì. shì qí wèi fèng cháo qǐng chéng píng xiàn lìng. qí píng, wǔ dì jiàn xuán, tè jiā láo miǎn, jí bài dì guān fǔ dōu shàng shì. dà xiàng mò, wèi suí wén dì xiāng fǔ nèi bīng cān jūn.
玄字士鉴,入关时,年七岁。仕齐为奉朝请、成平县令。齐平,武帝见玄,特 加劳勉,即拜地官府都上士。大象末,为隋文帝相府内兵参军。
xuán dì róng, zì shì qīng, zuì zhī míng, shǎo lì xiǎn zhí. dà xiàng mò, wèi zhì dà jiàng jūn dìng líng xiàn gōng.
玄弟融,字士倾,最知名,少历显职。大象末,位至大将军、定陵县公。
dì lì, shǎo yǐ zhōng jǐn, rù shì zuǒ yòu, tài wǔ tè qīn nì zhī. jǔ dòng shěn shèn, chū wú qiān shī. cì jué zhāng ān zi, shāo qiān nán bù shàng shū. tài wǔ bēng, nán ān wáng yú lì. jì ér wèi zhōng cháng shì zōng ài děng suǒ shā. bǎi liáo yōu huáng, mò zhī suǒ lì. lì shǒu jiàn dà yì, yǔ diàn zhōng shàng shū zhǎng sūn kě hóu shàng shū yuán hè yǔ lín zhōng láng liú ní fèng yíng wén chéng yú yuàn zhōng ér lì zhī. shè jì huò ān, lì zhī móu yě. yóu shì shòu xīn lǚ zhī rèn, zài cháo zhě wú chū qí yòu. xīng ān chū, fēng píng yuán wáng. lì pín ràng, bù tīng, nǎi qǐ yǐ ràng fù. wén chéng yuē:" zhèn wèi tiān xià zhǔ, qǐ bù néng dé èr wáng fēng qīng fù zǐ yě?" yǐ qí fù qí wèi dōng píng wáng. lì xún qiān shì zhōng fǔ jūn dà jiàng jūn sī tú gōng, fù qí zǐ sūn, cì qī fēi hào. lì yǐ yōu chǒng jì pín, gù cí bù shòu, dì yì zhòng zhī. lǐng tài zǐ tài fù. lì hào xué ài shì, cháng yǐ jiǎng xí wèi yè. shén xiào, zāo fù yōu, huǐ jí guò lǐ.
弟丽,少以忠谨,入侍左右,太武特亲昵之。举动审慎,初无愆失。赐爵章安 子,稍迁南部尚书。太武崩,南安王余立。既而为中常侍宗爱等所杀。百寮忧惶, 莫知所立。丽首建大议,与殿中尚书长孙渴侯、尚书源贺、羽林中郎刘尼奉迎文成 于苑中而立之。社稷获安,丽之谋也。由是受心膂之任,在朝者无出其右。兴安初, 封平原王。丽频让,不听,乃启以让父。文成曰:“朕为天下主,岂不能得二王封 卿父子也?”以其父俟为东平王。丽寻迁侍中、抚军大将军、司徒公,复其子孙, 赐妻妃号。丽以优宠既频,固辞不受,帝益重之。领太子太傅。丽好学爱士,常以 讲习为业。甚孝,遭父忧,毁瘠过礼。
hé píng liù nián, wén chéng bēng. xiān shì, lì liáo jí yú dài jùn wēn quán, wén xiōng yù fù. zuǒ yòu zhǐ zhī yuē:" gōng chē yàn jià, wáng dé wàng sù zhòng, jiān chén ruò jí rén yù, lǜ yǒu bù cè zhī huò." lì yuē:" ān yǒu wén jūn fù zhī sàng, fāng lǜ huò nán!" biàn chí fù. chū, yǐ fú hún bèi ào, měi wèi bù fǎ, lì shù zhēng zhī, yóu shì jiàn jì, hài zhī. shì yuē jiǎn wáng, péi zàng jīn líng. xiào wén zhuī lù xiān cháo gōng chén, yǐ lì pèi xiǎng miào tíng.
和平六年,文成崩。先是,丽疗疾于代郡温泉,闻凶欲赴。左右止之曰:“宫 车晏驾,王德望素重,奸臣若疾人誉,虑有不测之祸。”丽曰:“安有闻君父之丧, 方虑祸难!”便驰赴。初,乙弗浑悖傲,每为不法,丽数诤之,由是见忌,害之。 谥曰简王,陪葬金陵。孝文追录先朝功臣,以丽配飨庙庭。
lì èr qī, zhǎng yuē dù shì, cì zhāng shì. zhǎng zǐ dìng guó, dù shì suǒ shēng cì ruì, zhāng shì suǒ chū.
丽二妻,长曰杜氏,次张氏。长子定国,杜氏所生;次睿,张氏所出。
dìng guó zài qiǎng bào, wén chéng xìng qí dì, zhào yǎng gōng nèi. zhì yú yóu zhǐ, cháng yǔ xiàn wén tóng chǔ. nián liù suì, wèi zhōng shù zǐ. jí xiàn wén jiàn zuò, bài sàn qí cháng shì, cì fēng dōng jùn wáng. dìng guó yǐ chéng fù jué, cí, bù xǔ. yòu yǐ fù jué ràng dì ruì, nǎi tīng zhī. é qiān shì zhōng yí cáo shàng shū, zhuǎn diàn zhōng shàng shū. qián hòu dà jià zhēng xún, zhuó wèi xíng tái, lù dōu cáo shì, chāo qiān sī kōng. dìng guó shì ēn, bù xún fǎ dù, yán xìng wǔ nián, zuò shì miǎn guān jué wèi bīng. dà hé chū, fù chú shì zhōng zhèn nán jiāng jūn qín yì èr zhōu cì shǐ, fù wáng jué. bā nián, hōng yú zhōu. zèng yǐ běn guān, shì yuē zhuāng wáng.
定国在襁抱,文成幸其第,诏养宫内。至于游止,常与献文同处。年六岁,为 中庶子。及献文践祚,拜散骑常侍,赐封东郡王。定国以承父爵,辞,不许。又以 父爵让弟睿,乃听之。俄迁侍中、仪曹尚书,转殿中尚书。前后大驾征巡,擢为行 台,录都曹事,超迁司空。定国恃恩,不循法度,延兴五年,坐事免官爵为兵。大 和初,复除侍中、镇南将军、秦益二州刺史,复王爵。八年,薨于州。赠以本官, 谥曰庄王。
zi xīn zhī, zì qìng shǐ, fēng wàng duān yǎ. xí jué, lì jiàng wèi gōng. shàng xiàn wén nǚ cháng shān gōng zhǔ, bài fù mǎ dōu wèi, lì tōng zhí láng. jǐng míng zhōng, yǐ cóng shū xiù zuì, miǎn guān. xún yǐ zhǔ xù, chú tōng zhí sàn qí cháng shì. lì yǎn qīng èr zhōu cì shǐ, bìng yǒu zhèng jī. zhuǎn ān běi jiāng jūn xiāng zhōu cì shǐ. zú, zèng zhèn dōng jiāng jūn jì zhōu cì shǐ, shì yuē huì. chū, dìng guó qǔ hé dōng liǔ shì, shēng zǐ ān bǎo. hòu qǔ fàn yáng lú dù shì nǚ, shēng xīn zhī. èr shì jù wèi jiù zú, ér dí qiè bù fēn. dìng guó wáng hòu, liǎng zi zhēng xí fù jué. pú yè lǐ chōng yǒu chǒng yú shí, yǔ dù shì zǐ bó yuán hūn qīn xiāng hǎo. chōng suì zuǒ yòu zhù zhī, xīn zhī yóu shì chéng jué, shàng zhǔ, zhí wèi hè yì. ān bǎo shěn fèi pín jiàn, bù miǎn jī hán. xīn zhī róng mào róu jǐn, xiào wén yǐ qí zhǔ xù, tè chuí nì juàn. xuān wǔ shí, nián wèi sì shí, pín fǔ sān fān, dāng shì yǐ cǐ róng zhī. xīn zhī zú hòu, mǔ lú dào niàn, shāng guò ér wáng. gōng zhǔ fèng gū yǒu xiào chēng. shén guī chū, yǔ mù shì láng yá cháng gōng zhǔ bìng wèi nǚ shì zhōng. yòu xìng bù dù jì, yǐ xīn zhī wú zi, wèi nà qiè yìng, ér jiē yù nǚ. gōng zhǔ yǒu sān nǚ, wú nán, yǐ xīn zhī cóng xiōng xī dào dì sì zǐ zi zhāng wèi hòu.
子昕之,字庆始,风望端雅。袭爵,例降为公。尚献文女常山公主,拜驸马都 尉,历通直郎。景明中,以从叔琇罪,免官。寻以主婿,除通直散骑常侍。历兗、 青二州刺史,并有政绩。转安北将军、相州刺史。卒,赠镇东将军、冀州刺史,谥 曰惠。初,定国娶河东柳氏,生子安保。后娶范阳卢度世女,生昕之。二室俱为旧 族,而嫡妾不分。定国亡后,两子争袭父爵。仆射李冲有宠于时,与度世子伯源婚 亲相好。冲遂左右助之,昕之由是承爵,尚主,职位赫弈。安保沈废贫贱,不免饥 寒。昕之容貌柔谨,孝文以其主婿,特垂昵眷。宣武时,年未四十,频抚三籓,当 世以此荣之。昕之卒后,母卢悼念,伤过而亡。公主奉姑有孝称。神龟初,与穆氏 琅邪长公主并为女侍中。又性不妒忌,以昕之无子,为纳妾媵,而皆育女。公主有 三女,无男,以昕之从兄希道第四子子彰为后。
zi zhāng zì míng yuǎn, běn míng shì shěn. nián shí liù chū hòu, shì gōng zhǔ jǐn lǐ. chéng xiàng gāo yáng wáng yōng cháng yán yuē: " cháng shān mèi suī wú nán, yǐ zi zhāng wèi ér, nǎi guò zì shēng yǐ." zhèng guāng zhōng, xí jué dōng jùn gōng, lèi qiān jǐ shì huáng mén shì láng. zi zhāng qī jí xián yáng wáng xǐ nǚ. xǐ zhū, yǎng yú péng chéng wáng dì, zhuāng dì qīn zhī, lüè tóng zhū zǐ. jiàn yì chū, ěr zhū róng yù xún jiù shì, shù xìng fēng wáng, yóu shì fēng zǐ zhāng pú yáng jùn wáng. xún ér zhào bà, réng fù xiān jué. tiān píng zhōng, bài wèi jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ, yǐ mǔ yōu qù zhí. yuán xiàng zhōng, yǐ běn jiāng jūn chú qí zhōu cì shǐ, yòu jiā biāo qí jiāng jūn, xíng huái zhōu shì, zhuǎn běi yù zhōu cì shǐ, réng chú xú zhōu cì shǐ, jiāng jūn bìng rú gù. yī nián lì sān zhōu, dāng shì róng zhī. hái cháo, chú wèi dà jiàng jūn yòu guāng lù dài fu, xíng yíng zhōu shì. xún bài shì zhōng, fù xíng cāng zhōu shì. jìn hào piào qí dà jiàng jūn. xíng jì zhōu shì. chú shì dú, jiān qī bīng shàng shū, xíng qīng zhōu shì.
子彰字明远,本名士沈。年十六出后,事公主尽礼。丞相、高阳王雍常言曰: “常山妹虽无男,以子彰为兒,乃过自生矣。”正光中,袭爵东郡公,累迁给事黄 门侍郎。子彰妻即咸阳王禧女。禧诛,养于彭城王第,庄帝亲之,略同诸姊。建义 初,尔硃荣欲循旧事,庶姓封王,由是封子彰濮阳郡王。寻而诏罢,仍复先爵。天 平中,拜卫将军、颍州刺史,以母忧去职。元象中,以本将军除齐州刺史,又加骠 骑将军,行怀州事,转北豫州刺史,仍除徐州刺史,将军并如故。一年历三州,当 世荣之。还朝,除卫大将军、右光禄大夫,行瀛州事。寻拜侍中,复行沧州事。进 号骠骑大将军。行冀州事。除侍读,兼七兵尚书,行青州事。
zi zhāng chū wèi zhōu, yǐ jù liǎn wèi shì, wǎn jié xiū gǎi, zì xíng qīng jì cāng yíng, shén yǒu shí yù. jiā yǐ xū jǐ nà wù, rén shì jìng ài zhī. chú zhōng shū jiān. zú, zèng kāi fǔ yí tóng sān sī, shì yuē wén xuān. zi zhāng chóng hǎo dào shù, céng yīng zhòng bìng yào zhōng xū sāng piāo xiāo. zi zhāng bù rěn hài wù, suì bù fú yān, qí rén rú cǐ. jiào xùn liù zǐ, yǎ yǒu fǎ dù. zi yǎng.
子彰初为州,以聚敛为事,晚节修改,自行青、冀、沧、瀛,甚有时誉。加以 虚己纳物,人士敬爱之。除中书监。卒,赠开府仪同三司,谥曰文宣。子彰崇好道 术,曾婴重病药中须桑螵蛸。子彰不忍害物,遂不服焉,其仁如此。教训六子,雅 有法度。子仰。
yǎng zì yún jū, shǎo jī wù, měi fēng shén. hào xué bù juàn, bó lǎn qún shū, wǔ jīng duō tōng dà yì. shàn shǔ wén, shèn wéi hé jiān xíng shào suǒ shǎng. shào yòu yǔ zi zhāng jiāo yóu, cháng wèi zi zhāng yuē:" wú yǐ qīng lǎo bàng suì chū míng zhū, yì yù wèi qún bài jì kě hū?" yóu shì míng yù rì gāo, yǎ wèi jìn shēn suǒ tuī xǔ. qǐ jiā yuán wài sàn qí shì láng, lì wén xiāng dà jiàng jūn zhǔ bù zhōng shū shè rén jiān zhōng shū shì láng, yǐ běn zhí jiān tài zǐ xiǎn mǎ. zì liáng wèi tōng hé, suì yǒu jiāo pìn, yǎng měi jiān guān yàn jiē. zài xí fù shī, yǎng bì xiān chéng, suī wèi néng jǐn gōng, yǐ mǐn sù jiàn měi. chú zhōng shū shì láng, xiū guó shǐ. yǐ fù yōu qù zhí. jū sāng jǐn lǐ, āi huǐ gǔ lì, zhào yǐ běn guān qǐ. wén xiāng shí zhèn yè, jiā qí zhì xíng, qīn yì mén yǐ wèi miǎn zhī.
仰字云驹,少机悟,美风神。好学不倦,博览群书,《五经》多通大义。善属 文,甚为河间邢邵所赏。劭又与子彰交游,尝谓子彰曰:“吾以卿老蜯遂出明珠, 意欲为群拜纪可乎?”由是名誉日高,雅为搢绅所推许。起家员外散骑侍郎,历文 襄大将军主簿、中书舍人、兼中书侍郎,以本职兼太子洗马。自梁、魏通和,岁有 交聘,仰每兼官宴接。在席赋诗,仰必先成,虽未能尽工,以敏速见美。除中书侍 郎,修国史。以父忧去职。居丧尽礼,哀毁骨立,诏以本官起。文襄时镇鄴,嘉其 至行,亲诣门以慰勉之。
yǎng mǔ, wèi shàng yōng gōng zhǔ. chū fēng lán tián, gāo míng fù rén yě. shén yǒu zhì cāo. yǎng kūn jì liù rén, bìng zhǔ suǒ chū, gù xíng shào cháng wèi rén yún:" lán tián shēng yù, gù bù xū yǐ." zhǔ jiào xùn zhū zǐ, jiē yǐ yì fāng. suī chuàng jù tòng shēn, chū yú tiān xìng rán dòng yī lǐ dù, yì mǔ shì zhī xùn yān. yǎng xiōng dì xiāng shuài lú yú mù cè, fù tǔ chéng fén. cháo tíng suǒ jiē shàng, fā zhào bāo yáng, gǎi qí suǒ jū lǐ wèi xiào zhōng lǐ. fú jìng, dāng xí, bù rěn sì hóu. shǐ qì wèi yīng shòu.
仰母,魏上庸公主。初封蓝田,高明妇人也。甚有志操。仰昆季六人,并主所 出,故邢邵常谓人云:“蓝田生玉,固不虚矣。”主教训诸子,皆以义方。虽创巨 痛深,出于天性;然动依礼度,亦母氏之训焉。仰兄弟相率庐于墓侧,负土成坟。 朝廷所嗟尚,发诏褒扬,改其所居里为孝终里。服竟,当袭,不忍嗣侯。使迄未应 受。
qí tiān bǎo chū, cháng shān wáng jiàn yǎng qì gàn, wén xuān miàn shòu jǐ shì huáng mén shì láng. qiān lì bù láng zhōng. shàng luò wáng sī zōng wèi qīng dōu yǐn, pì wèi yì zhōng zhèng, shí bèi qiū xiàn gàn. zāo mǔ sāng, āi mù huǐ cuì, dài bù shèng sàng, suì zhì shěn dǔ, dùn fú chuáng zhěn, yòu chéng fēng jí. dì wǔ dì tuán yù jí, lín zhōng, wèi qí xiōng dì yuē:" dà xiōng wāng bìng rú cǐ, xìng zhì cí ài, tuán zhī sǐ rì, bì bù de shǐ dà xiōng zhī zhī, kū qì shēng bì bù kě wén chè, zhì yǒu gǎn dòng." jiā rén zhì yú zǔ zài, fāng shǐ gào zhī. yǎng wén ér bēi tòng, yī tòng biàn jué. nián sì shí bā.
齐天保初,常山王荐仰器干,文宣面授给事黄门侍郎。迁吏部郎中。上洛王思 宗为清都尹,辟为邑中正,食贝丘县干。遭母丧,哀慕毁悴,殆不胜丧,遂至沈笃, 顿伏床枕,又成风疾。第五弟抟遇疾,临终,谓其兄弟曰:“大兄尪病如此,性至 慈爱,抟之死日,必不得使大兄知之,哭泣声必不可闻彻,致有感动。”家人至于 祖载,方始告之。仰闻而悲痛,一恸便绝。年四十八。
yǎng zì zài cháo xíng, dǔ shèn zhōu mì. bù shuō rén duǎn, bù fá jǐ zhǎng, yán lùn qīng yuǎn, yǒu rén lún jiàn cái, cháo yě shén bēi xī zhī. zèng wèi jiāng jūn qīng zhōu cì shǐ, shì yuē wén. suǒ zhe wén zhāng shí sì juǎn, xíng yú shì. qí zhī jiāo miào zhū gē, duō yǎng suǒ zhì.
仰自在朝行,笃慎周密。不说人短,不伐己长,言论清远,有人伦鉴裁,朝野 甚悲惜之。赠卫将军、青州刺史,谥曰文。所著文章十四卷,行于世。齐之郊庙诸 歌,多仰所制。
zi yì zì dàn, xí jué shǐ píng hóu. yì cōng mǐn bó xué, yǒu wén cái, nián shí jiǔ jǔ sī zhōu xiù cái. lì mì shū láng nán yáng wáng wén xué tōng zhí sàn qí shì láng, dài zhào wén lín guǎn, jiān sàn qí shì láng. yíng chén shǐ, hái, jiān zhōng shū shè rén, jiā tōng zhí sàn qí cháng shì. yì yú wǔ jīng zuì jīng shú, guǎn zhōng wèi zhī shí jīng. rén wéi zhī yǔ yuē:" wǔ jīng wú duì, yǒu lù yì."
子乂字旦,袭爵始平侯。乂聪敏博学,有文才,年十九举司州秀才。历秘书郎、 南阳王文学、通直散骑侍郎,待诏文林馆,兼散骑侍郎。迎陈使,还,兼中书舍人, 加通直散骑常侍。乂于《五经》最精熟,馆中谓之石经。人为之语曰:“《五经》 无对,有陆乂。”
yǎng dì èr dì jùn, zì yún xiāng. zì zhōng shū shè rén lì huáng mén shì láng sàn qí cháng shì, zú yú dōng guǎng zhōu cì shǐ.
仰第二弟骏,字云骧。自中书舍人历黄门侍郎、散骑常侍,卒于东广州刺史。
jùn dì yǎo, zì yún mài, yì lì zhōng shū shè rén huáng mén cháng shì, jiǎ yí tóng sān sī qín zhōu cì shǐ. wǔ píng zhōng, wèi kòu suǒ wéi. jīng bǎi yú rì, jiù jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. chéng zhōng duō yì lì, sǐ zhě guò bàn, rén wú yì xīn. yù jí zú. jí chéng xiàn, chén jiāng wú míng chè yǐ yǎo yǒu shàn zhèng, lì rén suǒ huái, qǐ chén zhǔ, hái qí shī, jiā lěi zī wù wú suǒ fàn. zèng kāi fǔ yí tóng sān sī shàng shū pú yè. zi xuán qīng, wèi shàng shū shàn bù láng.
骏弟杳,字云迈,亦历中书舍人、黄门常侍,假仪同三司、秦州刺史。武平中, 为寇所围。经百余日,就加开府仪同三司。城中多疫疠,死者过半,人无异心。遇 疾卒。及城陷,陈将吴明彻以杳有善政,吏人所怀,启陈主,还其尸,家累赀物无 所犯。赠开府仪同三司、尚书仆射。子玄卿,位尚书膳部郎。
yǎo dì qiān, zì yún yí, yì lì zhōng shū shè rén huáng mén cháng shì. wǔ píng mò, lì bù láng zhōng.
杳弟骞,字云仪,亦历中书舍人、黄门常侍。武平末,吏部郎中。
qiān dì tuán, zì yún zhēng, hào xué yǒu xíng jiǎn, zú yú zhù zuò zuǒ láng.
骞弟抟,字云征,好学有行检,卒于著作佐郎。
tuán dì yàn shī, zì yún fáng, shǎo yǐ xíng jiǎn chēng. jí zhǎng hào xué, jiě zhǔ wén. wèi xiāng chéng wáng yuán xù yǐn wèi cān jūn shì, yǐ fù jiān qù zhí. āi huǐ dài bù shèng sàng, yǔ xiōng yǎng lú yú mù cì. xiāng rén zhòng zhī, jiē jiù mù cè cún wèn huì shuò zhī jì, chē mǎ bù jué. zhōng shū lìng hé jiān xíng shào biǎo jiàn zhī. wèi bào, péng chéng wáng yóu wèi sī zhōu mù, zhào bǔ zhǔ bù. hòu lì zhōng wài fǔ dōng gé jì jiǔ. xiōng yǎng dāng xí fù shǐ píng hóu, yǐ yàn shī kūn dì zhōng zuì yòu, biǎo ràng fēng yān, yàn shī gù cí ér zhǐ. shì chēng yǒu tì xiào yì, zǒng cuì yī mén. wèi zhōng shū shè rén tōng zhí sàn qí shì láng. měi chén shǐ zhì, bì gāo xuǎn zhǔ kè, yàn shī suǒ jiē duì zhě, qián hòu liù bèi. lì zhōng shū huáng mén shì láng. hòu yǐ bù ā huàn zhě, yù chán, chū wèi zhōng shān tài shǒu, yǒu huì zhèng. shù nián, zhēng wèi lì bù láng zhōng sàn qí cháng shì, yòu bài yín qīng guāng lù dài fu, jiǎ yí tóng sān sī, xíng zhèng zhōu cì shǐ, xún chú jǐ shì huáng mén shì láng. wǔ píng mò, chē jià rú jìn yáng, běi píng wáng zhèn yè, wěi yàn shī liú tái jī mì, yǐ zhòng shèn jiàn zhī. zhōu wǔ dì píng qí, shòu yàn shī xià dài fū, zhuǎn shǎo nà yán, cì jué lín shuǐ xiàn nán. jí suí wén wèi chéng xiàng, yàn shī yù jí, qǐng jià hái yè. yù chí jiǒng jiāng wèi luàn, yàn shī zhī zhī, suì jiāng qī zǐ qián guī cháng ān. wén dì jiā zhī, shòu nèi shǐ xià dài fū, bài shàng yí tóng. jí dì shòu shàn, bài shàng shū zuǒ chéng, jìn jué wèi zi. yàn shī sù duō bìng, wèi jǐ, yǐ wù jù bìng dòng, qǐ jiě suǒ zhí, yǒu zhào tīng yǐ běn guān jiù dì. suì yú, zhuǎn lì bù shì láng. suí chéng zhōu zhì, guān wú qīng zhuó, yàn shī zài zhí, fán suǒ rèn rén, pō zhēn bié yú shì shù, lùn zhě měi zhī. hòu fù yǐ bìng chū wèi fén zhōu cì shǐ, zú guān.
抟弟彦师,字云房,少以行检称。及长好学,解属文。魏襄城王元旭引为参军 事,以父艰去职。哀毁殆不胜丧,与兄仰庐于墓次。乡人重之,皆就墓侧存问;晦 朔之际,车马不绝。中书令河间邢邵表荐之。未报,彭城王浟为司州牧,召补主簿。 后历中外府东阁祭酒。兄仰当袭父始平侯,以彦师昆弟中最幼,表让封焉,彦师固 辞而止。世称友悌孝义,总萃一门。为中书舍人、通直散骑侍郎。每陈使至,必高 选主客,彦师所接对者,前后六辈。历中书、黄门侍郎。后以不阿宦者,遇谗,出 为中山太守,有惠政。数年,征为吏部郎中、散骑常侍,又拜银青光禄大夫,假仪 同三司,行郑州刺史,寻除给事黄门侍郎。武平末,车驾如晋阳,北平王镇鄴,委 彦师留台机密,以重慎见知。周武帝平齐,授彦师下大夫,转少纳言,赐爵临水县 男。及隋文为丞相,彦师遇疾,请假还鄴。尉迟迥将为乱,彦师知之,遂将妻子潜 归长安。文帝嘉之,授内史下大夫,拜上仪同。及帝受禅,拜尚书左丞,进爵为子。 彦师素多病,未几,以务剧病动,乞解所职,有诏听以本官就第。岁余,转吏部侍 郎。隋承周制,官无清浊,彦师在职,凡所任人,颇甄别于士庶,论者美之。后复 以病出为汾州刺史,卒官。
ruì zì sī bì, nián shí yú, xí jué fǔ jūn dà jiàng jūn píng yuán wáng. shěn yǎ hào xué, zhé jié xià shì. nián wèi èr shí, shí rén biàn yǐ zǎi fǔ xǔ zhī. qǔ dōng xú zhōu cì shǐ bó líng cuī jiàn nǚ. shí xiào wén shàng wèi gǎi běi rén xìng, jiàn wèi suǒ qīn yún:" píng yuán wáng cái dù bù è, dàn hèn qí xìng míng shū wéi zhòng fù." ruì hūn, zì dōng xú hái jīng yè, jiàn lǐ biāo, shén jìng yuè zhī. réng yǔ qù jīng, yǐ wéi guǎn kè. hòu wèi běi zhēng dū du, jī rú rú, dà pò zhī. qiān shì zhōng dōu cáo shàng shū. shí rú rú yòu fàn sāi, zhào ruì tǎo zhī, zhuī zhì shí qì, qín qí shuài chì ā tū děng shù bǎi rén. hái, jiā sàn qí cháng shì, qiān shàng shū zuǒ pú yè, lǐng běi bù shàng shū.
睿字思弼,年十余,袭爵抚军大将军、平原王。沈雅好学,折节下士。年未二 十,时人便以宰辅许之。娶东徐州刺史博陵崔鉴女。时孝文尚未改北人姓,鉴谓所 亲云:“平原王才度不恶,但恨其姓名殊为重复。”睿婚,自东徐还经鄴,见李彪, 甚敬悦之。仍与趣京,以为馆客。后为北征都督,击蠕蠕,大破之。迁侍中、都曹 尚书。时蠕蠕又犯塞,诏睿讨之,追至石碛,禽其帅赤阿突等数百人。还,加散骑 常侍,迁尚书左仆射,领北部尚书。
shí liù nián, jiàng wǔ děng zhī jué, yǐ lì xūn zhe qián cháo, fēng ruì jù lù jùn gōng. xún wèi shǐ chí jié zhèn běi dà jiàng jūn shàng shū lìng wèi jiāng jūn, tǎo rú rú, dà pò zhī ér hái. yǐ mǔ yōu jiě. xiào wén jiāng yǒu nán fá zhī shì, yǐ běn guān qǐ shòu zhēng nán jiāng jūn. ruì gù cí, qǐng zhōng qíng lǐ, chì yǒu sī dūn yù bù xǔ. fù chú shǐ chí jié dū du héng zhōu cì shǐ, xíng shàng shū lìng. shí chē jià nán zhēng, shàng biǎo jiàn, dì bù cóng. ruì yòu biǎo qǐng chē jià hái dài, qīn lín tài shī féng xī zàng, zuò xuē duó dū du sān zhōu zhū jūn shì. xún jìn hào zhēng běi dà jiàng jūn. yǐ yǒu shùn qiān zhī biǎo, jiā yì sì bǎi hù. shí mù tài wèi dìng zhōu cì shǐ, yǐ jí bìng, qǐng héng zhōu zì xiào, nǎi yǐ ruì wèi dìng zhōu cì shǐ. wèi fā, suì yǔ tài děng tóng móu gòu nì, cì sǐ yù zhōng. tīng miǎn nú lù, xǐ qí qī zǐ yú liáo xī.
十六年,降五等之爵,以丽勋著前朝,封睿钜鹿郡公。寻为使持节、镇北大将 军、尚书令、卫将军,讨蠕蠕,大破之而还。以母忧解。孝文将有南伐之事,以本 官起授征南将军。睿固辞,请终情礼,敕有司敦喻不许。复除使持节、都督恆州刺 史,行尚书令。时车驾南征,上表谏,帝不从。睿又表请车驾还代,亲临太师冯熙 葬,坐削夺都督三州诸军事。寻进号征北大将军。以有顺迁之表,加邑四百户。时 穆泰为定州刺史,以疾病,请恆州自效,乃以睿为定州刺史。未发,遂与泰等同谋 构逆,赐死狱中。听免孥戮,徙其妻子于辽西。
ruì zhǎng zǐ xī dào, zì hóng dù. yǒu fēng mào, měi xū rán, lì lǎn jīng shǐ, pō yǒu wén zhì. chū bài zhōng sàn, qiān tōng zhí láng. zuò fù shì, xǐ yú liáo xī. yú hòu dé hái, cóng zhēng zì xiào, yǐ jūn gōng cì jué huái yáng nán, bài jiàn yì dà fū. lèi qiān qián jiāng jūn yǐng zhōu cì shǐ. xī dào shàn yú yù biān, shén yǒu wēi lüè. zhuǎn píng xī jiāng jūn jīng zhōu cì shǐ. zú guān, zèng fǔ jūn jiāng jūn dìng zhōu cì shǐ.
睿长子希道,字洪度。有风貌,美须髯,历览经史,颇有文致。初拜中散,迁 通直郎。坐父事,徙于辽西。于后得还,从征自效,以军功赐爵淮阳男,拜谏议大 夫。累迁前将军、郢州刺史。希道善于驭边,甚有威略。转平西将军、泾州刺史。 卒官,赠抚军将军、定州刺史。
xī dào yǒu liù zǐ: shì mào zì yuán wěi. tiān píng zhōng yǐ qí zēng zǔ lì yǒu yì dài zhī xūn, zhào tè fù jù lù jùn gōng, lìng shì mào xí. wèi yíng zhōu cì shǐ. shì mào dì shì zōng, zì zhòng yàn, shàng shū zuǒ wài bīng láng zhōng. shì zōng dì shì shù, zì yòu wén, fú xǐ láng zhōng. jiàn yì chū, bìng yú hé yīn yù hài. shì shù dì shì shěn, chū jì shū xīn zhī. shì shěn dì shì lián, zì jì xiū, jiàn zhōu píng běi fǔ zhǎng shǐ. yǒng ān mò, ěr zhū shì lóng gōng xiàn zhōu chéng, jiàn hài. shì lián dì shì pèi, zì jì wěi, wǔ dìng zhōng, ān dōng jiāng jūn sī zhōu cóng shì.
希道有六子:士懋字元伟。天平中以其曾祖丽有翼戴之勋,诏特复钜鹿郡公, 令士懋袭。位营州刺史。士懋弟士宗,字仲彦,尚书左外兵郎中。士宗弟士述,字 幼文,符玺郎中。建义初,并于河阴遇害。士述弟士沈,出继叔昕之。士沈弟士廉, 字季脩,建州平北府长史。永安末,尔硃世隆攻陷州城,见害。士廉弟士佩,字季 伟,武定中,安东将军、司州从事。
xī dào dì xī yuè, shàng shū wài bīng láng zhōng. lì jì dì qí lín, shì yù zhōng sàn, zhuǎn shì yù shǐ. tài hé chū, xīn píng tài shǒu. zi gāo guì, xiào chāng zhōng, yǎn zhōu zhèn dōng fǔ fǎ cáo cān jūn.
希道弟希悦,尚书外兵郎中。丽季弟骐驎,侍御中散,转侍御史。太和初,新 平太守。子高贵,孝昌中,兗州镇东府法曹参军。
gāo guì zǐ cāo, zì zhòng zhì, gāo jiǎn yǒu fēng gé, zǎo yǐ xué yè zhī míng, yǎ hǎo wén. cāo shì wèi, jiān sàn qí cháng shì pìn liáng. shǐ hái, wèi tíng wèi qīng. qí wén xiāng wèi shì zǐ, shén hào sè, cuī jì shū wèi zhǎng méi yān. xuē shì zhì shū qī yuán shì yǒu sè, yíng rù yù tōng zhī. yuán shì zhèng cí, qiě kū. shì zǐ shǐ jì shū sòng fù tíng wèi zuì zhī. cāo yuē:" tíng wèi shǒu tiān zǐ fǎ, xū zhī zuì zhuàng." shì zǐ nù, zhào cāo, mìng dāo huán zhù zhī, gèng lìng kē zuì. cāo zhōng bù náo, nǎi kǒu zé zhī. hòu xǐ yù shǐ zhōng chéng. tiān bǎo zhōng, zú yú diàn zhōng shàng shū. zi kǒng zhāng, wǔ píng zhōng, zú yú gāo yáng tài shǒu.
高贵子操,字仲志,高简有风格,早以学业知名,雅好文。操仕魏,兼散骑常 侍聘梁。使还,为廷尉卿。齐文襄为世子,甚好色,崔季舒为掌媒焉。薛氏寘书妻 元氏有色,迎入欲通之。元氏正辞,且哭。世子使季舒送付廷尉罪之。操曰:“廷 尉守天子法,须知罪状。”世子怒,召操,命刀环筑之,更令科罪。操终不挠,乃 口责之。后徙御史中丞。天保中,卒于殿中尚书。子孔璋,武平中,卒于高阳太守。
gāo guì dì mèng yuǎn, wèi fèng cháo qǐng. mèng yuǎn zi gài zhī, wèi sī nóng qīng.
高贵弟孟远,位奉朝请。孟远子概之,位司农卿。
gài zhī zǐ shuǎng, zì kāi míng. shǎo cōng mǐn, nián jiǔ suì jiù xué, rì sòng èr qiān yú yán. qí shàng shū pú yè yáng zūn yàn jiàn ér yì zhī yuē:" lù shì shì yǒu rén yān." shì qí, wèi zhōng shū shì láng. qí miè, zhōu wǔ dì wén qí míng, yǔ yáng xiū zhī yuán shū dé děng jù zhēng rù guān. zhū rén duō jiāng zī zhòng, shuǎng dú zài shù qiān juǎn shū. zhì cháng ān, shòu xuān nà shàng shì. suí wén dì shòu shàn, pín qiān tài zǐ xiǎn mǎ, yǔ zuǒ shù zǐ yǔ wén kǎi děng zhuàn dōng gōng diǎn jì qī shí juǎn. cháo tíng yǐ qí bó xué yǒu kǒu biàn, chén rén zhì jìng, cháng lìng yíng láo. zú guān, zèng shàng yí tóng xuān zhōu cì shǐ.
概之子爽,字开明。少聪敏,年九岁就学,日诵二千余言。齐尚书仆射杨遵彦 见而异之曰:“陆氏世有人焉。”仕齐,位中书侍郎。齐灭,周武帝闻其名,与阳 休之、袁叔德等俱征入关。诸人多将辎重,爽独载数千卷书。至长安,授宣纳上士。 隋文帝受禅,频迁太子洗马,与左庶子宇文恺等撰《东宫典记》七十卷。朝廷以其 博学有口辩,陈人至境,常令迎劳。卒官,赠上仪同、宣州刺史。
zi fǎ yán, mǐn xué yǒu jiā fēng, shì hè chéng fèng láng. chū, shuǎng zhī wèi xiǎn mǎ, cháng zòu wén dì yún:" huáng tài zǐ zhū zǐ wèi yǒu jiā míng, qǐng yī chūn qiū zhī yì, gèng lì míng zì." shàng cóng zhī. jí tài zǐ fèi, shàng zhuī nù shuǎng yuē: " wǒ sūn zhì míng, níng bù zì jiě? lù shuǎng nǎi ěr duō shì! shàn huò yú yǒng, yì yóu cǐ rén. qí shēn suī gù, zǐ sūn bìng yí píng chù, zhōng shēn bù chǐ." fǎ yán jìng zuò chú míng.
子法言,敏学有家风,释褐承奉郎。初,爽之为洗马,常奏文帝云:“皇太子 诸子未有嘉名,请依《春秋》之义,更立名字。”上从之。及太子废,上追怒爽曰: “我孙制名,宁不自解?陆爽乃尔多事!扇惑于勇,亦由此人。其身虽故,子孙并 宜屏黜,终身不齿。”法言竟坐除名。
yuán hè, xī píng lè dōu rén, sī shǔ hé xī wáng tū fā nù tán zhī zǐ yě. nù tán wèi qǐ fú chì pán suǒ miè, hè zì lè dōu bēn wèi. hè wěi róng mào, shàn fēng yí. tài wǔ sù wén qí míng. jí jiàn, qì qí jī biàn, cì jué xī píng hóu. wèi yuē:" qīng yǔ zhèn tóng yuán, yīn shì fēn xìng, jīn kě wèi yuán shì." cóng jī pàn hú bái lóng, yòu tǎo tǔ jīng hú, jiē xiān dēng xiàn zhèn. yǐ gōng jìn hào píng xī jiāng jūn. tài wǔ zhēng liáng zhōu, yǐ wéi xiāng dǎo, wèn gōng zhàn zhī jì. hè yuē:" gū zāng wài yǒu sì bù xiān bēi, gè wèi zhī yuán, rán jiē chén zǔ fù jiù rén. chén yuàn jūn qián xuān guó wēi xìn, bì xiāng shuài qǐng xiáng. wài yuán jì fú, rán hòu gōng qí gū chéng, bá zhī rú fǎn zhǎng ěr." dì yuē:" shàn." nǎi qiǎn hè zhāo wèi, xià sān wàn yú luò. jí wéi gū zāng, yóu shì wú wài lǜ, gù dé zhuān lì gōng zhī. liáng zhōu píng, yǐ gōng jìn jué xī píng gōng. yòu cóng zhēng rú rú, jī wǔ chéng tǔ jīng hú, tǎo gài wú zhū zéi, jiē yǒu gōng, bài sàn qí cháng shì. cóng jià lín jiāng, wèi qián fēng dà jiàng, shàn fǔ shì zú, jiā yǒu liào dí zhì shèng zhī móu.
源贺,西平乐都人,私署河西王秃发傉檀之子也。傉檀为乞伏炽盘所灭,贺自 乐都奔魏。贺伟容貌,善风仪。太武素闻其名。及见,器其机辩,赐爵西平侯。谓 曰:“卿与朕同源,因事分姓,今可为源氏。”从击叛胡白龙,又讨吐京胡,皆先 登陷阵。以功进号平西将军。太武征凉州,以为乡导,问攻战之计。贺曰:“姑臧 外有四部鲜卑,各为之援,然皆臣祖父旧人。臣愿军前宣国威信,必相率请降。外 援既服,然后攻其孤城,拔之如反掌耳。”帝曰:“善。”乃遣贺招慰,下三万余 落。及围姑臧,由是无外虑,故得专力攻之。凉州平,以功进爵西平公。又从征蠕 蠕,击五城吐京胡,讨盖吴诸贼,皆有功,拜散骑常侍。从驾临江,为前锋大将, 善抚士卒,加有料敌制胜之谋。
hè wéi rén xióng guǒ, měi yù qiáng kòu, zhé zì fèn jī, dì shēn jiè zhī. hè běn míng pò qiāng, shì yì yě, dì wèi yuē: " rén zhī lì míng, yí bǎo qí shí, hé kě làn yě?" cì míng hè yān. bài diàn zhōng shàng shū. nán ān wáng yú wèi zōng ài suǒ shā, hè bù lēi jìn bīng, jìng è wài nèi, yǔ nán bù shàng shū lù lì jué yì dìng cè, yì dài wén chéng. lìng lì yǔ liú ní chí yì yuàn zhōng fèng yíng, hè yíng zhōng wèi nèi yìng. é ér lì bào wén chéng, dān qí ér zhì. jí jí wèi, hè yǒu lì yān. yǐ dìng cè xūn, jìn jué xī píng wáng. jí bān cì bǎi liáo, chì hè rèn yì qǔ zhī, cí yǐ jiāng nán wèi bīn, hàn běi bù kuǎn, fǔ kù bù yí zhì kuì. gù shǐ qǔ zhī, wéi qǔ róng mǎ yī pǐ.
贺为人雄果,每遇强寇,輙自奋击,帝深诫之。贺本名破羌,是役也,帝谓曰: “人之立名,宜保其实,何可滥也?”赐名贺焉。拜殿中尚书。南安王余为宗爱所 杀,贺部勒禁兵,静遏外内,与南部尚书陆丽决议定策,翼戴文成。令丽与刘尼驰 诣苑中奉迎,贺营中为内应。俄而丽抱文成,单骑而至。及即位,贺有力焉。以定 策勋,进爵西平王。及班赐百寮,敕贺任意取之,辞以江南未宾,汉北不款,府库 不宜致匮。固使取之,唯取戎马一疋。
shí duàn yù duō làn. hè shàng shū yuē:" àn lǜ, móu fǎn zhī jiā, qí zǐ sūn suī yǎng tā zú, zhuī huán jiù lù suǒ yǐ jué zuì rén zhī lèi, zhāng dà nì zhī gū. qí wèi jié zéi yīng zhū zhě, xiōng dì zǐ zhí zài yuǎn dào gé guān jīn jiē bù zuò. qiè wéi xiān cháo zhì lǜ zhī yì, yǐ bù tóng móu, fēi jué lèi zhī zuì, gù tè chuí bù sǐ zhī zhào. ruò nián shí sān yǐ xià, jiā rén shǒu è, jì suǒ bù jí. chén yú yǐ wéi kě yuán qí mìng, mò rù guān." dì nà zhī.
时断狱多滥。贺上书曰:“案律,谋反之家,其子孙虽养他族,追还就戮所以 绝罪人之类,彰大逆之辜。其为劫贼应诛者,兄弟子侄在远道隔关津皆不坐。窃惟 先朝制律之意,以不同谋,非绝类之罪,故特垂不死之诏。若年十三已下,家人首 恶,计所不及。臣愚以为可原其命,没入官。”帝纳之。
chū wèi jì zhōu cì shǐ, gǎi fēng lǒng xī wáng. jì shòu chú, shàng shū yuē:" chén wén rén zhī suǒ bǎo, mò bǎo yú shēng mìng dé zhī hòu zhě, mò hòu yú yòu sǐ. rán fàn sǐ zhī zuì, nán yǐ jǐn shù. quán qí qīng zhòng, yǒu kě jīn xù. jīn qíng kòu yóu hún yú běi, jiǎo zéi fù xiǎn yú nán, qí zài jiāng chǎng, yóu xū shù fáng. chén yú yǐ wéi zì fēi dà nì chì shǒu shā rén zhī zuì, qí zuò zāng jí dào yǔ guò wù zhī qiān yīng rù sǐ zhě, jiē kě yuán mìng, zhé shǒu biān jìng. shì zé yǐ duàn zhī tǐ, gèng shòu shēng chéng zhī ēn yáo yì zhī jiā, jiàn méng xiū xī zhī huì. xíng cuò zhī huà, shù jī zài zī." dì xǐ nà zhī, yǐ hòu rù sǐ zhě, jiē shù sǐ xǐ biān. jiǔ zhī, dì wèi qún chén yuē:" xī yuán hè quàn zhèn, yòu zhū sǐ xíng, xǐ chōng běi fān zhū shù. zì ěr zhì jīn, yī suì suǒ huó, shū wèi bù shǎo. jì mìng zhī lǐ jì duō, biān shù zhī bīng yǒu yì. gǒu rén rén rú hè, zhèn lín tiān xià, fù hé yōu zāi!" qún chén xián yuē:" fēi zhōng chén bù néng jìn cǐ jì, fēi shèng míng bù néng nà cǐ yán."
出为冀州刺史,改封陇西王。既受除,上书曰:“臣闻人之所宝,莫宝于生命; 德之厚者,莫厚于宥死。然犯死之罪,难以尽恕。权其轻重,有可矜恤。今勍寇游 魂于北,狡贼负险于南,其在疆场,犹须戍防。臣愚以为自非大逆、赤手杀人之罪, 其坐赃及盗与过误之愆应入死者,皆可原命,谪守边境。是则已断之体,更受生成 之恩;徭役之家,渐蒙休息之惠。刑措之化,庶几在兹。”帝喜纳之,已后入死者, 皆恕死徙边。久之,帝谓群臣曰:“昔源贺劝朕,宥诸死刑,徙充北籓诸戍。自尔 至今,一岁所活,殊为不少。济命之理既多,边戍之兵有益。苟人人如贺,朕临天 下,复何忧哉!”群臣咸曰:“非忠臣不能进此计,非圣明不能纳此言。”
hè zhī lín zhōu, jū yù yǐ qíng, yáo yì jiǎn shěng, qīng yuē kuān yù, shén dé rén xīn. shí wǔ yì jùn jiān rén shí huá gào shā mén dào kě yǔ hè móu fǎn, yǒu sī yǐ wén. wén chéng yuē:" hè bǎo wú cǐ." nǎi jīng jiā xùn jiǎn, huá guǒ yǐn wū. nǎi qiǎn shǐ wèi miǎn zhī. dì gù zuǒ yòu yuē:" hè zhōng chéng, shàng zhì wū bàng, qí bù ruò shì zhě, kě wú shèn hū!" shí kǎo diàn zuì, hè zhèng wèi shàng dì, cì yī mǎ qì wù, bān xuān tiān xià. hòu zhēng bài tài wèi. rú rú kòu biān, hè cóng jià tǎo pò zhī. jí xiàn wén jiāng chuán wèi yú jīng zhào wáng zǐ tuī, shí hè dū du zhū jūn shì tún mò nán, nǎi chí chuán zhēng hè. hè zhì, zhèng sè gù zhí bù kě. jí zhào chí jié fèng huáng dì xǐ shòu yǐ shòu xiào wén. shì suì, hé xī pàn, chì qiǎn hè tǎo zhī, duō suǒ jiàng pò. hè yī gǔ jīn bīng fǎ jí xiān rú qí jiù shuō, lüè cǎi zhì yào, wèi shí èr chén tú, shàng zhī, xiàn wén lǎn ér jiā yān. yòu dū du sān dào zhū jūn tún mò nán.
贺之临州,鞫狱以情,徭役简省,清约宽裕,甚得人心。时武邑郡奸人石华告 沙门道可与贺谋反,有司以闻。文成曰:“贺保无此。”乃精加讯检,华果引诬。 乃遣使慰勉之。帝顾左右曰:“贺忠诚,尚致诬谤,其不若是者,可无慎乎!”时 考殿最,贺政为上第,赐衣马器物,班宣天下。后征拜太尉。蠕蠕寇边,贺从驾讨 破之。及献文将传位于京兆王子推,时贺都督诸军事屯漠南,乃驰传征贺。贺至, 正色固执不可。即诏持节奉皇帝玺绶以授孝文。是岁,河西叛,敕遣贺讨之,多所 降破。贺依古今兵法及先儒耆旧说,略采至要,为十二陈图,上之,献文览而嘉焉。 又都督三道诸军屯漠南。
shí měi suì qiū dōng, qiǎn jūn sān dào bìng chū, yǐ bèi běi kòu, zhì chūn zhōng nǎi bān shī. hè yǐ láo yì jīng dū, yòu fēi yù biān cháng jì, nǎi shàng yán, qǐng mù zhū zhōu zhèn yǒu wǔ yǒng zhě sān wàn rén, fù qí yáo fù, hòu jiā zhèn xù, fēn wéi sān bù. èr zhèn zhī jiān zhù chéng, chéng zhì wàn rén, gěi qiáng nǔ shí èr chuáng, wǔ wèi sān bǎi chéng. nǔ yī chuáng gěi niú liù tóu, wǔ wèi yī chéng gěi niú èr tóu. duō zào mǎ qiāng jí zhū qì xiè, shǐ wǔ lüè dà jiàng èr rén yǐ zhèn fǔ zhī. dōng zé jiǎng wǔ, chūn zé zhòng zhí, bìng shù bìng gēng, zé bīng wèi láo ér yǒu yíng xù yǐ. yòu yú bái dào nán sān chù lì cāng, yùn jìn zhōu zhèn zū sù yǐ chōng zhī. zú shí zú bīng, yǐ bèi bù yú, yú shì wèi biàn. bù kě suì cháng jǔ zhòng. shì qǐn bù bào.
时每岁秋冬,遣军三道并出,以备北寇,至春中乃班师。贺以劳役京都,又非 御边长计,乃上言,请募诸州镇有武勇者三万人,复其徭赋,厚加振恤,分为三部。 二镇之间筑城,城置万人,给强弩十二床,武卫三百乘。弩一床给牛六头,武卫一 乘给牛二头。多造马枪及诸器械,使武略大将二人以镇抚之。冬则讲武,春则种植, 并戍并耕,则兵未劳而有盈蓄矣。又于白道南三处立仓,运近州镇租粟以充之。足 食足兵,以备不虞,于事为便。不可岁常举众。事寝不报。
shàng shū chēng bìng qǐ hái gǔ, zhì yú zài sān, nǎi xǔ zhī. cháo yǒu dà yì, jiē jiù xún fǎng, yòu gěi yī yào zhēn xiū. tài hé yuán nián èr yuè, liáo jí yú wēn tāng. xiào wén wén míng tài hòu qiǎn shǐ lǚ wèn xiāo xī, tài yī shì jí. huàn dǔ, hái yú jīng shī. nǎi yí lìng zhū zǐ yuē:" wú qǐng yǐ lǎo huàn cí shì, bù wù tiān cí jiàng ēn, jué dǎi yú rǔ. rǔ qí wú ào lìn, wú huāng dài, wú shē yuè, wú jí dù. yí sī wèn, yán sī shěn, xíng sī gōng, fú sī dù. è è yáng shàn, qīn xián yuǎn nìng, mù guān bì zhēn, ěr shǔ bì zhèng, zhōng qín yǐ shì jūn, qīng yuē yǐ lín jǐ. wú zhōng zhī hòu, suǒ zàng, shí fú dān dú, zú shēn xiào xīn, hào líng míng qì, yī wú yòng yě." sān nián, hōng, zèng shì zhōng tài wèi lǒng xī wáng yìn shòu, shì yuē xuān wáng. cì chán liáng chē jí mìng fú wēn míng mì qì, péi zàng jīn líng.
上书称病乞骸骨,至于再三,乃许之。朝有大议,皆就询访,又给衣药珍羞。 太和元年二月,疗疾于温汤。孝文、文明太后遣使屡问消息,太医视疾。患笃,还 于京师。乃遗令诸子曰:“吾顷以老患辞事,不悟天慈降恩,爵逮于汝。汝其毋傲 吝,毋荒怠,毋奢越,毋嫉妒。疑思问,言思审,行思恭,服思度。遏恶扬善,亲 贤远佞,目观必真,耳属必正,忠勤以事君,清约以临己。吾终之后,所葬,时服 单椟,足申孝心,皞灵明器,一无用也。”三年,薨,赠侍中、太尉、陇西王印绶, 谥曰宣王。赐巉辌车及命服、温明秘器,陪葬金陵。
zhǎng zǐ yán, xìng jǐn hòu, shǎo hào xué, wèi shì yù zhōng sàn, cì jué guǎng wǔ zi. zú, zèng liáng zhōu cì shǐ, guǎng wǔ hóu, shì yuē jiǎn. zi lín xí.
长子延,性谨厚,少好学,位侍御中散,赐爵广武子。卒,赠凉州刺史,广武 侯,谥曰简。子鳞袭。
yán dì sī lǐ, hòu cì míng huái, qiān gōng kuān yǎ yǒu dà dù. wén chéng mò, wèi shì yù zhōng sàn. fù hè cí lǎo, zhào shòu fù jué. hòu chí jié dū zhū jūn tún yú mò nán, rú rú shén dàn zhī. hái, chú diàn zhōng shàng shū, chū wèi cháng ān zhèn jiāng yōng zhōu cì shǐ. qīng jiǎn yǒu huì zhèng, shàn fǔ xù, jié dào xī zhǐ. fù bài diàn zhōng shàng shū, jiā shì zhōng, cān dōu cáo shì. yòu dū zhū jūn zhēng rú rú, liù dào dà jiàng, xián shòu jié dù. qiān shàng shū lìng, cān yì lǜ lìng. hòu biàn jiàng wèi gōng. chú sī zhōu cì shǐ. yòu cóng jià nán zhēng, jiā wèi dà jiàng jūn, lǐng zhōng jūn shì. yǐ mǔ yōu qù zhí, cì bó sān bǎi pǐ, gǔ yī qiān shí. chē jià xìng dài, zhào shǐ zhě diào wèi.
延弟思礼,后赐名怀,谦恭宽雅有大度。文成末,为侍御中散。父贺辞老,诏 受父爵。后持节督诸军屯于漠南,蠕蠕甚惮之。还,除殿中尚书,出为长安镇将、 雍州刺史。清俭有惠政,善抚恤,劫盗息止。复拜殿中尚书,加侍中,参都曹事。 又督诸军征蠕蠕,六道大将,咸受节度。迁尚书令,参议律令。后便降为公。除司 州刺史。又从驾南征,加卫大将军,领中军事。以母忧去职,赐帛三百匹,谷一千 石。车驾幸代,诏使者吊慰。
jǐng míng èr nián, chú shàng shū zuǒ pú yè, jiā wèi tè jìn. shí zhào yǐ jiān lì fàn zuì, měi duō táo dùn, sì shěng nǎi chū, bìng jiē shì rán. zì jīn fàn zuì, bù wèn qīng zhòng, cáng cuàn zhě, xī jiē yuǎn liú. ruò yǒng bì bù chū, xiōng dì dài xǐ. huái nǎi zòu yuē:" jǐn àn tiáo lì, táo lì bù zài shè xiàn. qiè wéi shèng cháo zhī ēn, shì yì qián yòu, zhū liú xǐ zài lù, shàng méng xuán fǎn, kuàng yǒu wèi fā, ér réng qiǎn biān shù? àn shǒu zǎi fàn zuì, táo zǒu zhě zhòng, lù rùn jì yōu, shàng yǒu zī shī, jí méng ēn yòu, zú rán dé hái. jīn dú kǔ cǐ děng, kǒng fēi jūn yī zhī fǎ." shū zòu, mén xià yǐ chéng shì jì bān, bó zòu bù xǔ. huái chóng zòu yuē:" chén yǐ wéi fǎ guì jīng tōng, zhèng shàng jiǎn yào, xíng xiàn zhī shè, suǒ yǐ wǎng luó zuì rén, gǒu lǐ zhī suǒ bèi, bù zài fán diǎn. fú xún tiáo lì, xūn pǐn yǐ xià, zuì fā táo wáng, yù ēn bù yòu. suī yù yì jué jiān tú, fěi wèi tōng shì. jǐn àn shì tiáo, qīn guān bài fǎ, zhuān jù liú wài, qǐ jiǔ pǐn yǐ shàng, rén jiē zhēn bái yě? qí zhū zhōu shǒu zǎi, zhí rèn qīng liú, zhì yǒu tān zhuó, shì fā táo cuàn, ér yù ēn miǎn zuì xūn pǐn yǐ xià, dú qiú sī lì. rú cǐ, zé kuān zòng shàng liú, fǎ qiè yú xià, yù wù yǒu chà, huì fá bù děng. yòu móu nì tāo tiān, jīng ēn shàng miǎn, lì fàn wēi zuì, dú bù méng shè, shǐ dà yòu zhī jīng bù tōng, kāi shēng zhī lù zhì yōng jìn wéi gǔ diǎn, tuì guāi jīn lǜ. chén shǎo jiàn tiān guān, lǎo hé shū yào, měi jiàn sù sòng, chū rù jiē kǔ, zhé lǜ yú jiàn, yǐ wéi yí tíng." shū zòu, xuān wǔ nà zhī. qí nián, chú chē qí dà jiàng jūn liáng zhōu dà zhōng zhèng.
景明二年,除尚书左仆射,加位特进。时诏以奸吏犯罪,每多逃遁,肆眚乃出, 并皆释然。自今犯罪,不问轻重,藏窜者,悉皆远流。若永避不出,兄弟代徙。怀 乃奏曰:“谨案条例,逃吏不在赦限。窃惟圣朝之恩,事异前宥,诸流徙在路,尚 蒙旋返,况有未发,而仍遣边戍?案守宰犯罪,逃走者众,禄润既优,尚有兹失, 及蒙恩宥,卒然得还。今独苦此等,恐非均一之法。”书奏,门下以成式既班,驳 奏不许。怀重奏曰:“臣以为法贵经通,政尚简要,刑宪之设,所以网罗罪人,苟 理之所备,不在繁典。伏寻条例,勋品以下,罪发逃亡,遇恩不宥。虽欲抑绝奸途, 匪为通式。谨按事条,侵官败法,专据流外,岂九品已上,人皆贞白也?其诸州守 宰,职任清流,至有贪浊,事发逃窜,而遇恩免罪;勋品已下,独求斯例。如此, 则宽纵上流,法切于下,育物有差,惠罚不等。又谋逆滔天,经恩尚免,吏犯微罪, 独不蒙赦,使大宥之经不通,开生之路致壅;进违古典,退乖今律。臣少践天官, 老荷枢要,每见诉讼,出入嗟苦,辄率愚见,以为宜停。”书奏,宣武纳之。其年, 除车骑大将军、凉州大中正。
huái yòu biǎo yuē:" xī shì zǔ shēng xiá, nán ān zài wèi, chū bài dōng miào wèi zéi chén zōng ài suǒ zéi. shí gāo zōng bì nàn, lóng qián yuàn zhōng, zōng ài yì tú, shén wèi wèi lì. xiān chén hè yǔ zhǎng sūn kě hóu lù lì děng fèng yíng gāo zōng, zuǎn huī bǎo mìng. lì yǐ fú fù shèng gōng, qīn suǒ jiàn shí, méng shòu fǔ jūn sī tú gōng píng yuán wáng. xīng ān èr nián, zhuī lùn dìng cè zhī xūn, jìn xiān chén jué xī píng wáng. huáng xìng jì nián, xiǎn zǔ jiāng chuán dà wèi yú jīng zhào wáng, xiān chén shí dū du zhū jiàng tún yú wǔ chuān, bèi zhēng yì jīng, tè jiàn gù wèn. xiān chén gù zhí bù kě, xiǎn zǔ jiǔ nǎi xǔ zhī, suì mìng xiān chén chí jié shòu huáng dì xǐ shòu yú gāo zǔ. zhì tài hé shí liù nián, lì xī ruì zhuàng mì shū, chēng qí wáng fù yǔ xiān chén yuán lì gāo zōng, cháo tíng zhuī lù, fēng ruì jù lù jùn kāi guó gōng. chén shí dīng jiān cǎo tǔ, bù róng jí lì. zhì èr shí nián, chú chén yōng zhōu cì shǐ. lín fā fèng cí, miàn zòu xiān dì, shēn xiān chén jiù xūn. shí méng chì zhǐ, dàn fù suǒ lín, xún dāng bié pàn. zhì èr shí yī nián, chē jià xìng yōng, chén fù chén wén. shí méng chì zhǐ, zhēng hái dāng shòu. zì gōng chē yàn jià, suì ěr bù shēn. qiè wéi xiān chén, yuǎn zé shòu lì gāo zōng, bǎo lì bù zhuì jìn zé chén lì xiǎn zǔ, shén qì yǒu guī. rú sī zhī xūn, chāo shì zhī shì yě. lì yǐ fù gōng, ér huò shān hé zhī shǎng chén yǒu jiā xūn, bù zhān máo tǔ zhī xī. dé fǒu xiāng xuán, qǐng chuí cái chǔ." zhào yuē:" sù lǎo yuán chén, yún rú suǒ sù, fǎng zhī shǐ guān, pō yì yán cǐ. kě yī shòu běi féng yì jùn kāi guó gōng, shí yì jiǔ bǎi hù."
怀又表曰:“昔世祖升遐,南安在位,出拜东庙为贼臣宗爱所贼。时高宗避难, 龙潜苑中,宗爱异图,神位未立。先臣贺与长孙渴侯、陆丽等奉迎高宗,纂徽宝命。 丽以扶负圣躬,亲所见识,蒙授抚军、司徒公、平原王。兴安二年,追论定策之勋, 进先臣爵西平王。皇兴季年,显祖将传大位于京兆王,先臣时都督诸将屯于武川, 被征诣京,特见顾问。先臣固执不可,显祖久乃许之,遂命先臣持节授皇帝玺绶于 高祖。至太和十六年,丽息睿状秘书,称其亡父与先臣援立高宗,朝廷追录,封睿 钜鹿郡开国公。臣时丁艰草土,不容及例。至二十年,除臣雍州刺史。临发奉辞, 面奏先帝,申先臣旧勋。时蒙敕旨,但赴所临,寻当别判。至二十一年,车驾幸雍, 臣复陈闻。时蒙敕旨,征还当授。自宫车晏驾,遂尔不申。窃惟先臣,远则授立高 宗,宝历不坠;近则陈力显祖,神器有归。如斯之勋,超世之事也。丽以父功,而 获山河之赏;臣有家勋,不沾茅土之锡。得否相悬,请垂裁处。”诏曰:“宿老元 臣,云如所诉,访之史官,颇亦言此。可依授北冯翊郡开国公,食邑九百户。”
yòu zhào wèi shǐ chí jié, jiā shì zhōng xíng tái, xún xíng běi biān liù zhèn, héng běi shuò sān zhōu, zhèn gěi pín fá, jiān cǎi fēng yáo, kǎo lùn diàn zuì, shì zhī dé shī, xiān jué hòu wén. zì jīng shī qiān luò, biān shuò yáo yuǎn, jiā yǐ lián nián hàn jiǎn, bǎi xìng kùn bì. huái xián mìng fǔ dǎo, cún xù yǒu fāng, pián yí yùn zhuàn, yǒu wú tōng jì. shí hòu fù yú jìn shì qīng cháo yě, jìn xiōng zi zuò yǔ huái sù xī tōng hūn, shí wéi wò yě zhèn jiāng, pō yǒu shòu nà. jiāng rù zhèn, zuò jiāo yíng dào zuǒ, huái bù yǔ xiāng wén, jí hé zuò miǎn guān. huái shuò zhèn jiāng yuán ní xū yǔ huái shǎo jiù, yì tān huì láng jí. zhì jiǔ qǐng huái, yuē: " mìng zhī cháng duǎn, yóu qīng zhī kǒu, qǐ kě bù xiāng kuān dài?" huái yuē:" jīn rì zhī jí, nǎi shì yuán huái yǔ gù rén yǐn jiǔ zhī zuò, fēi jū yù zhī suǒ yě. míng rì gōng tíng, shǐ wèi shǐ rén jiǎn zhèn jiāng zuì zhuàng zhī chù." ní xū huī lèi ér yǐ, wú yǐ duì zhī. jì ér huái biǎo hé ní xū. qí fèng gōng bù náo, jiē cǐ lèi yě. shí bǎi xìng wèi háo qiáng líng yā, jī nián wǎng zhì, yī zhāo jiàn shēn zhě, rì yǒu bǎi shù. suǒ shàng shì yí, biàn yú běi biān zhě, fán sān shí yú tiáo, jiē jiàn jiā nà.
又诏为使持节,加侍中、行台,巡行北边六镇,恆、北、朔三州,赈给贫乏, 兼采风谣,考论殿最,事之得失,先决后闻。自京师迁洛,边朔遥远,加以连年旱 俭,百姓困弊。怀衔命抚导,存恤有方,便宜运转,有无通济。时后父于劲势倾朝 野,劲兄子祚与怀宿昔通婚,时为沃野镇将,颇有受纳。将入镇,祚郊迎道左,怀 不与相闻,即劾祚免官。怀朔镇将元尼须与怀少旧,亦贪秽狼籍。置酒请怀,曰: “命之长短,由卿之口,岂可不相宽贷?”怀曰:“今日之集,乃是源怀与故人饮 酒之坐,非鞫狱之所也。明日公庭,始为使人检镇将罪状之处。”尼须挥泪而已, 无以对之。既而怀表劾尼须。其奉公不挠,皆此类也。时百姓为豪强陵压,积年枉 滞,一朝见申者,日有百数。所上事宜,便于北边者,凡三十余条,皆见嘉纳。
zhèng shǐ yuán nián jiǔ yuè, yǒu gào rú rú lǜ shí èr wàn qí, liù dào bìng jìn, yù zhí qù wò yě huái shuò, nán kòu héng dài. zhào huái yǐ běn guān jiā shǐ chí jié shì zhōng, chū jù běi fān. zhǐ shòu guī lüè, suí xū zhēng fā, zhū suǒ chǔ fēn, jiē yǐ pián yí cóng shì. yòu zhào huái zi zhí qǐn zhēng suí huái běi xíng. zhào cì mǎ yī pǐ xì kǎi yī jù yù shuò yī méi. huái bài shòu jì qì, nǎi yú qí tíng, kuà ān zhí shuò, yuè mǎ dà hū. gù wèi bīn kè yuē:" qì lì suī shuāi, shàng dé rú cǐ. rú rú suī wèi zhuàng qīng lǎo, wǒ yì wèi biàn kě qī. jīn fèng miào shèng zhī guī, zǒng xiāo hàn zhī zhòng, zú yǐ qín qí qiú shuài, xiàn fú què xià ěr." shí nián liù shí yī. huái zhì yún zhōng, rú rú wáng dùn. xuán zhì héng dài, nǎi àn shì zhū zhèn zuǒ yòu yào hài zhī dì, kě yǐ zhù chéng zhì shù zhī chù, jiē liàng qí gāo xià, chuāi qí hòu bó, jí chǔ liáng jī zhàng zhī yí, quǎn yá xiāng jiù zhī shì, fán biǎo wǔ shí bā tiáo, xuān wǔ bìng cóng zhī. zú, zèng sī tú gōng, shì yuē huì.
正始元年九月,有告蠕蠕率十二万骑,六道并进,欲直趣沃野、怀朔,南寇恆、 代。诏怀以本官加使持节、侍中,出据北蕃。指授规略,随须徵发,诸所处分,皆 以便宜从事。又诏怀子直寝徵随怀北行。诏赐马一匹、细铠一具、御槊一枚。怀拜 受既讫,乃于其庭,跨鞍执槊,跃马大呼。顾谓宾客曰:“气力虽衰,尚得如此。 蠕蠕虽畏壮轻老,我亦未便可欺。今奉庙胜之规,总骁捍之众,足以擒其酋帅,献 俘阙下耳。”时年六十一。怀至云中,蠕蠕亡遁。旋至恆、代,乃案视诸镇左右要 害之地,可以筑城置戍之处,皆量其高下,揣其厚薄,及储粮积仗之宜,犬牙相救 之势,凡表五十八条,宣武并从之。卒,赠司徒公,谥曰惠。
huái xìng kuān jiǎn, bù hǎo fán suì. héng yǔ rén yuē:" wéi zhèng guì dāng jǔ gāng, hé bì xū tài zǐ xì yě! rú wèi wū, dàn wài wàng gāo xiǎn, yíng dòng píng zhèng, zú yǐ. fǔ jīn bù píng, fēi wū bìng yě." xìng bù yǐn jiǔ, ér xǐ yǐ yǐn rén. hǎo jiē bīn kè, yǎ shàn yīn lǜ, suī zài bái shǒu, zhì yàn jū zhī xiá, cháng zì cāo sī zhú.
怀性宽简,不好烦碎。恆语人曰:“为政贵当举纲,何必须太子细也!如为屋, 但外望高显,楹栋平正,足矣。斧斤不平,非屋病也。”性不饮酒,而喜以饮人。 好接宾客,雅善音律,虽在白首,至宴居之暇,常自操丝竹。
zi zi yōng, zì líng hé. shǎo hǎo wén yǎ, dǔ zhì yú xué, tuī chéng dài shì, shì duō guī zhī. lèi qiān xià zhōu cì shǐ. shí wò yě zhèn rén pò liù hán bá líng shǒu wèi fǎn luàn, tǒng wàn nì tú, kòu hài yìng jiē. zi yōng yīng chéng zì shǒu, chéng zhōng liáng jǐn, zhǔ mǎ pí ér shí zhī. zi yōng shàn suí fǔ, wú yǒu lí èr. yǐ jī jǐn zhuǎn qiè, yù zì chū qiú liáng, liú zi yán bó jù shǒu. liáo shǔ qiān yún, wèi ruò qì chéng jù qù, gèng zhǎn guī lüè. zi yōng qì qǐng yú zhòng yuē:" wú shì hé guó ēn, cǐ shì wú sǐ dì, gèng yù hé qiú!" suì zì lǜ léi ruò xiàng dōng xià yùn liáng. yán bó yǔ jiàng shì sòng chū chéng, kū ér bài cí, sān jūn mò bù wū yè. zi yōng wèi shuò fāng hú shuài cáo ā gè bá suǒ yāo, lì qū bèi zhí. nǎi mì qiǎn rén jī shū jiān xíng yǔ chéng zhōng yún: " dà jūn zài jìn, rǔ qí fèng zhōng, wù yí qí cāo." zi yōng suī bèi qiú shù, yǎ wèi hú rén suǒ jìng, cháng yǐ bǎi xìng lǐ shì zhī. zi yōng wèi chén ān wēi huò fú zhī duān, quàn ā gè bá lìng jiàng. jiāng cóng zhī, wèi guǒ ér sǐ. bá dì sāng shēng dài zǒng bù zhòng, jìng suí zi yōng jiàng. shí běi hǎi wáng hào wèi dà xíng tái, zi yōng jù chén zhū zéi kě miè zhuàng. hào gěi zi yōng bīng, lìng qí xiān chū. shí dōng xià hé jìng fǎn pàn, suǒ zài tún jié. zi yōng zhuǎn zhàn ér qián, jiǔ xún zhī zhōng, fán shù shí zhàn, nǎi píng dōng xià. zhēng shuì zū sù, yùn liáng tǒng wàn, yú shì èr xià jiàn níng. jí xiāo bǎo yín děng wéi zéi suǒ bài, guān yòu sāo rǎo, shí zi yōng xīn píng hēi chéng, suì lǜ shì mǎ bìng xià zhōu mù yì rén, gǔ xíng nán chū. zéi shuài kāng wéi mó shǒu jù gǔ, duàn jué táng qiáo. zi yōng yǔ zhàn, dà pò zhī, qín wéi mó. yòu gōng pò zéi shuài qì guān jīn yú yáng shì bǎo. chū zì xī xià, zhì yú dōng xià, zhuǎn zhàn qiān lǐ. zhì shì, cháo tíng shǐ dé wěi wèn. chú jiān xíng tái shàng shū. fù pò zéi shuài gē dān bù hú tí yú qǔ wò, míng dì xǐ shū láo miǎn zhī. zi yōng zài bái shuǐ jùn pò zéi lǜ sù qín míng dá zǐ ā fēi jūn, duō suǒ zhǎn huò. chú jǐ shì huáng mén shì láng, fēng lè píng xiàn gōng.
子子邕,字灵和。少好文雅,笃志于学,推诚待士,士多归之。累迁夏州刺史。 时沃野镇人破六韩拔陵首为反乱,统万逆徒,寇害应接。子邕婴城自守,城中粮尽, 煮马皮而食之。子邕善绥抚,无有离贰。以饥馑转切,欲自出求粮,留子延伯据守。 僚属佥云,未若弃城俱去,更展规略。子邕泣请于众曰:“吾世荷国恩,此是吾死 地,更欲何求!”遂自率羸弱向东夏运粮。延伯与将士送出城,哭而拜辞,三军莫 不呜咽。子邕为朔方胡帅曹阿各拔所邀,力屈被执。乃密遣人赍书间行与城中云: “大军在近,汝其奉忠,勿移其操。”子邕虽被囚束,雅为胡人所敬,常以百姓礼 事之。子邕为陈安危祸福之端,劝阿各拔令降。将从之,未果而死。拔弟桑生代总 部众,竟随子邕降。时北海王颢为大行台,子邕具陈诸贼可灭状。颢给子邕兵,令 其先出。时东夏合境反叛,所在屯结。子邕转战而前,九旬之中,凡数十战,乃平 东夏。徵税租粟,运粮统万,于是二夏渐宁。及萧宝夤等为贼所败,关右骚扰,时 子邕新平黑城,遂率士马并夏州募义人,鼓行南出。贼帅康维摩守锯谷,断绝棠桥。 子邕与战,大破之,禽维摩。又攻破贼帅契官斤于杨氏堡。出自西夏,至于东夏, 转战千里。至是,朝廷始得委问。除兼行台尚书。复破贼帅纥单步胡提于曲沃,明 帝玺书劳勉之。子邕在白水郡破贼率宿勤明达子阿非军,多所斩获。除给事黄门侍 郎,封乐平县公。
yǐ gé róng jiǔ bī xìn dōu, zhào zi yōng wèi běi tǎo dū du. shí xiāng zhōu cì shǐ ān lè wáng jiàn jù yè fǎn, chì zi yōng yǔ dū du lǐ shén guǐ xiān tǎo píng zhī. gǎi fēng yáng píng xiàn gōng. suì yǔ péi yǎn fā yè, tǎo gé róng. ér xìn dū chéng xiàn, chú zi yōng jì zhōu cì shǐ, yǔ péi yǎn jù jìn. zi yōng zhàn bài ér mò, zèng sī kōng, shì yuē zhuāng mù.
以葛荣久逼信都,诏子邕为北讨都督。时相州刺史、安乐王鉴据鄴反,敕子邕 与都督李神轨先讨平之。改封阳平县公。遂与裴衍发鄴,讨葛荣。而信都城陷,除 子邕冀州刺史,与裴衍俱进。子邕战败而殁,赠司空,谥曰庄穆。
zi yōng dì zǐ gōng, zì líng shùn, cōng mǐn hào xué. shāo qiān shàng shū běi zhǔ kè láng, shè nán zhǔ kè shì. shí liáng wáng rén xǔ zhōu zì yún liáng jǐ shì huáng mén shì láng, cháo shì xián gòng xìn dài. zi gōng zòu yǐ wéi zhēn wěi nán biàn, qǐng xià xú yáng èr zhōu mì fǎng. zhōu guǒ yǐ zuì guī quē, zhà jiǎ zhí wèi, rú zi gōng suǒ yí. hé zhōu qiāng què tiě cōng fǎn, zhào zi gōng wèi xíng tái tǎo zhī. zi gōng shì yǐ wēi ēn, liǎng xún jiān xī jiàng. cháo tíng jiā zhī. zhèng guāng yuán nián, wèi xíng tái zuǒ chéng, xún běi biān. zhuǎn wèi qǐ bù láng zhōng. míng táng bì yōng bìng wèi jiàn jiù, zi gōng shàng shū, qiú jiā jīng zōng. shū zòu, cóng zhī. shāo qiān yù zhōu cì shǐ. pín yǐ jūn gōng, jiā zhèn nán jiāng jūn, jiān shàng shū xíng tái. yuán hào zhī rù luò yě, jiā zi gōng chē qí jiāng jūn zi gōng bù gǎn jù zhī, ér pín qiǎn jiān shǐ cān zhuāng dì dòng jìng. wèi jǐ, hào bài, chē jià hái luò, lù qián hòu zhēng tǎo gōng, fēng lín yǐng xiàn hóu, shì zhōng.
子邕弟子恭,字灵顺,聪敏好学。稍迁尚书北主客郎,摄南主客事。时梁亡人 许周自云梁给事黄门侍郎,朝士咸共信待。子恭奏以为真伪难辨,请下徐、杨二州 密访。周果以罪归阙,诈假职位,如子恭所疑。河州羌却铁匆反,诏子恭为行台讨 之。子恭示以威恩,两旬间悉降。朝廷嘉之。正光元年,为行台左丞,巡北边。转 为起部郎中。明堂、辟雍并未建就,子恭上书,求加经综。书奏,从之。稍迁豫州 刺史。频以军功,加镇南将军,兼尚书行台。元颢之入洛也,加子恭车骑将军;子 恭不敢拒之,而频遣间使参庄帝动静。未几,颢败,车驾还洛,录前后征讨功,封 临颍县侯,侍中。
ěr zhū róng zhī sǐ yě, shì lóng dù lǜ duàn jù hé qiáo, zhào zi gōng wèi dū du yǐ tǎo zhī. xún ér tài fǔ qīng lǐ miáo yè shāo hé qiáo, shì lóng tuì zǒu, yǐ zi gōng jiān shàng shū pú yè, wèi dà xíng tái dà dū dū. jié mǐn dì chū, yǐ yù dìng cè xūn, fēng lín rǔ xiàn zi. yǒng xī zhōng, rù wèi lì bù shàng shū. yǐ zi gōng qián zài yù zhōu zhàn gōng, zhuī shǎng xiāng chéng xiàn nán. yòu lùn zi gōng yú xiào, fēng xīn chéng xiàn zi. zi gōng xún biǎo qǐng zhuǎn shòu dì wǔ zǐ wén shèng, xǔ zhī.
尔硃荣之死也,世隆、度律断据河桥,诏子恭为都督以讨之。寻而太府卿李苗 夜烧河桥,世隆退走,以子恭兼尚书仆射,为大行台、大都督。节闵帝初,以预定 策勋,封临汝县子。永熙中,入为吏部尚书。以子恭前在豫州战功,追赏襄城县男。 又论子恭余效,封新城县子。子恭寻表请转授第五子文盛,许之。
tiān píng chū, chú zhōng shū jiān. sān nián, bài wèi yǐn, yòu wèi qí shén wǔ wáng jūn sī. zú, zèng sī kōng gōng, shì yuē wén xiàn. zi biāo.
天平初,除中书监。三年,拜魏尹,又为齐神武王军司。卒,赠司空公,谥曰 文献。子彪。
biāo zì wén zōng, xué shè jī jǐng, shǎo yǒu míng yù. wèi yǒng ān zhōng, yǐ fù gōng cì jué lín yǐng xiàn bó. tiān píng sì nián, wèi liáng zhōu dà zhōng zhèng. jí qí wén xiāng shè xuǎn, shā tài tái láng, yǐ wén zōng wèi shàng shū cí bù láng zhōng. huáng jiàn èr nián, lèi qiān jīng zhōu cì shǐ. wén zōng yǐ ēn xìn dài wù, shén dé biān jìng zhī hé, wèi lín rén suǒ qīn fú, qián zhèng bèi chāo lüè zhě, duō bèi fàng qiǎn. lèi qiān qín zhōu cì shǐ, chéng chuán zhī fǔ, tè gěi hòu bù gǔ chuī. shí lǐ zhēn pìn chén, chén zhǔ yún:" qí cháo hái qiǎn yuán jīng zhōu lái zài guā bù, zhēn kě wèi tōng hé yǐ." wǔ píng sān nián, shòu mì shū jiān.
彪字文宗,学涉机警,少有名誉。魏永安中,以父功赐爵临颍县伯。天平四年, 为凉州大中正。及齐文襄摄选,沙汰台郎,以文宗为尚书祠部郎中。皇建二年,累 迁泾州刺史。文宗以恩信待物,甚得边境之和,为邻人所钦服,前政被抄掠者,多 被放遣。累迁秦州刺史,乘传之府,特给后部鼓吹。时李贞聘陈,陈主云:“齐朝 还遣源泾州来在瓜步,真可谓通和矣。”武平三年,授秘书监。
chén jiāng wú míng chè kòu huái nán, lì yáng guā bù xiāng xún shī shǒu. zhào yàn shēn yú qǐ jū shěng mì fǎng wén zōng tǎo hàn zhī jì. wén zōng yuē:" guó jiā dài yù huái nán, shī zhī tóng yú hāo jiàn. yǐ wéi yí yǐ huái nán wěi zhī wáng lín. lín yú tán xū, bù kěn běi miàn shì zhī míng yǐ." yàn shēn yuē:" dì cǐ liáng tú. dàn yǐ kǒu shé zhēng lái shí rì, yǐ shì bú jiàn cóng. shí shì rú cǐ, ān kě jìn yán!" yīn xiāng gù liú tì. jí qí píng, yǔ yáng xiū zhī děng shí bā rén rù jīng, shòu yí tóng dà jiàng jūn sī chéng xià dài fū. suí kāi huáng zhōng, bài jǔ zhōu cì shǐ. yù bìng qù guān, zú.
陈将吴明彻寇淮南,历阳、瓜步相寻失守。赵彦深于起居省密访文宗讨捍之计。 文宗曰:“国家待遇淮南,失之同于蒿箭。以为宜以淮南委之王琳。琳于昙顼,不 肯北面事之明矣。”彦深曰:“弟此良图。但以口舌争来十日,已是不见从。时事 如此,安可尽言!”因相顾流涕。及齐平,与阳休之等十八人入京,授仪同大将军、 司成下大夫。隋开皇中,拜莒州刺史。遇病去官,卒。
wén zōng yǐ guì zú zǐ dì shēng cháo liè, cái shí mǐn shàn, yǐ gàn jú jiàn zhī. rán hǎo yóu guì yào zhī mén, shí lùn yǐ wéi shàn fù huì.
文宗以贵族子弟升朝列,才识敏赡,以干局见知。然好游贵要之门,时论以为 善附会。
zi shī, zì jiàn yán. shǎo zhī míng, míng biàn yǒu shí wù, yóu yǐ lì shì zì xǔ. shì qí wèi shàng shū zuǒ wài bīng láng zhōng, yòu shè cí bù. hòu shǔ mèng xià, yǐ lóng jiàn qǐng yú. shí gāo ā nà gōng wèi lù shàng shū shì, wèi wéi zhēn lóng chū jiàn, dà jīng xǐ. wèn lóng suǒ zài, yún:" zuò hé yán sè?" shī zhěng róng yún:" cǐ shì lóng xīng chū jiàn, yī lǐ dāng yú jì jiāo tán, fēi wèi zhēn lóng bié yǒu suǒ jiàng." ā nà gōng fèn rán zuò sè yuē:" hàn ér duō shì, qiáng zhī xīng xiù!" jì shì bù xíng. shī chū, qiè tàn yuē:" guó jiā dà shì, zài sì yǔ róng, lǐ jì fèi yě, qí néng jiǔ hū? qí wáng wú rì yǐ!" xún zhōu wǔ dì píng qí, shòu sī fù shàng shì.
子师,字践言。少知名,明辩有识悟,尤以吏事自许。仕齐为尚书左外兵郎中, 又摄祠部。后属孟夏,以龙见请雩。时高阿那肱为录尚书事,谓为真龙出见,大惊 喜。问龙所在,云:“作何颜色?”师整容云:“此是龙星初见,依礼当雩祭郊坛, 非谓真龙别有所降。”阿那肱忿然作色曰:“汉兒多事,强知星宿!”祭事不行。 师出,窃叹曰:“国家大事,在祀与戎,礼既废也,其能久乎?齐亡无日矣!”寻 周武帝平齐,授司赋上士。
suí wén dì shòu shàn, lèi qiān shàng shū zuǒ chéng, yǐ míng gàn zhù chēng. shí shǔ wáng xiù pō wéi fǎ dù, nǎi yǐ shī wèi yì zhōu zǒng guǎn sī mǎ. é ér xiù bèi zhēng, xiù kǒng jīng shī yǒu biàn, jiāng xiè bìng. shī shù quàn zhī, bù kě wéi mìng. xiù nǎi zuò sè yuē:" cǐ wǒ jiā shì, hé yù qīng yě?" shī chuí tì kǔ jiàn, xiù nǎi cóng zhēng. xiù fā hòu, zhōu guān shǔ duō xiāng lián zuò, shī yǐ cǐ huò miǎn. hòu jiā yí tóng sān sī.
隋文帝受禅,累迁尚书左丞,以明干著称。时蜀王秀颇违法度,乃以师为益州 总管司马。俄而秀被征,秀恐京师有变,将谢病。师数劝之,不可违命。秀乃作色 曰:“此我家事,何预卿也?”师垂涕苦谏,秀乃从征。秀发后,州官属多相连坐, 师以此获免。后加仪同三司。
yáng dì jí wèi, bài dà lǐ shǎo qīng. dì zài xiǎn rén gōng, chì gōng wài wèi shì, bù dé zhé lí suǒ shǒu. yǒu yī zhǔ shuài, sī lìng wèi shì chū wài, dì fù dà lǐ. shī jù fǎ zòu tú. dì lìng zhǎn zhī. shī zòu yuē:" ruò bì xià chū biàn shā zhī, zì kě bù guān wén mò. jì fù yǒu sī, yì guī héng diǎn. tuō sù wèi jìn shì zhě gèng yǒu cǐ fàn, jiāng hé yǐ jiā zhī?" dì nǎi zhǐ.
炀帝即位,拜大理少卿。帝在显仁宫,敕宫外卫士,不得辄离所守。有一主帅, 私令卫士出外,帝付大理。师据法奏徒。帝令斩之。师奏曰:“若陛下初便杀之, 自可不关文墨。既付有司,义归恆典。脱宿卫近侍者更有此犯,将何以加之?”帝 乃止。
shī jū zhí qiáng míng, yǒu kǒu biàn, ér wú lián píng zhī chēng. zú yú xíng bù shì láng.
师居职强明,有口辩,而无廉平之称。卒于刑部侍郎。
zi gōng dì zuǎn, zì líng xiù, wèi tài fǔ shǎo qīng. yù hài hé yīn, zèng dìng zhōu cì shǐ. zi xióng.
子恭弟纂,字灵秀,位太府少卿。遇害河阴,赠定州刺史。子雄。
xióng zì shì lüè, shǎo kuān hòu, měi zī róng. chū shì wèi, lì wèi mì shū láng. zài zhōu yǐ fá qí gōng, fēng shuò fāng gōng, lì jì píng èr zhōu cì shǐ, jiǎn jiào xú zhōu zǒng guǎn. jí yù chí jiǒng zuò luàn, shí xióng jiā lěi zài xiāng zhōu, jiǒng qián yǐ shū yòu zhī. xióng zú bù gù. suí wén dì yí shū wèi miǎn zhī. jiǒng qiǎn qí jiāng bì yì xù jù lán líng, xí pí xiàn chāng lǜ xià yì, xióng qiǎn zhòng xī píng zhī. chén rén jiàn zhōng yuán duō gù, qiǎn qí jiāng chén jì xiāo mó hē rèn mán nú zhōu luó fán yì děng qīn jiāng běi. zì jiāng líng, dōng jù shòu yáng, rén duō yīng zhī, gōng xiàn chéng zhèn. xióng yǔ wú zhōu zǒng guǎn yú yǐ děng jī zǒu zhī. xī fù gù dì. jìn wèi shàng dà jiàng jūn, bài xú zhōu zǒng guǎn, qiān shuò zhōu zǒng guǎn. píng chén zhī yì, cóng qín wáng jùn chū xìn zhōu dào. chén píng, yǐ gōng jìn wèi shàng zhù guó, cì zi chóng jué duān shì xiàn bó, bāo wèi ān huà xiàn bó, fù zhèn shuò fāng. hòu suì, shàng biǎo qǐ hái gǔ, zhēng hái jīng shī, zú yú jiā.
雄字世略,少宽厚,美姿容。初仕魏,历位秘书郎。在周以伐齐功,封朔方公, 历冀、平二州刺史,检校徐州总管。及尉迟迥作乱,时雄家累在相州,迥潜以书诱 之。雄卒不顾。隋文帝遗书慰勉之。迥遣其将毕义绪据兰陵,席毗陷昌虑下邑,雄 遣众悉平之。陈人见中原多故,遣其将陈纪、萧摩诃、任蛮奴、周罗、樊毅等侵 江北。自江陵,东距寿阳,人多应之,攻陷城镇。雄与吴州总管于顗等击走之。悉 复故地。进位上大将军,拜徐州总管,迁朔州总管。平陈之役,从秦王俊出信州道。 陈平,以功进位上柱国,赐子崇爵端氏县伯,褒为安化县伯,复镇朔方。后岁,上 表乞骸骨,征还京师,卒于家。
zi sōng sì, dà yè zhōng, wèi shàng shū yú bù láng, tǎo běi hǎi zéi. lì zhàn sǐ zhī, zèng zhèng yì dài fū.
子嵩嗣,大业中,为尚书虞部郎,讨北海贼。力战死之,赠正议大夫。
liú ní, dài rén yě. zēng zǔ dūn, yǒu gōng yú dào wǔ, wèi fāng miàn dà rén. fù lóu, wèi guàn jūn jiāng jūn. ní yǒng guǒ shàn shè, tài wǔ jiàn ér shàn zhī, bài yǔ lín zhōng láng, cì jué chāng guó zǐ. zōng ài jì shā nán ān wáng yú yú dōng miào, mì zhī, wéi ní zhī zhuàng. ní quàn ài lì wén chéng. ài zì yǐ fù zuì yú jǐng mù, wén ér jīng yuē:" jūn dà chī rén! huáng sūn ruò lì, qǐ wàng zhèng píng shí shì hū?" ní yuē:" ruò ěr, lì shuí?" ài yuē:" dài hái gōng, zhuó zhū wáng zǐ xián zhě ér lì zhī." ní jù qí yǒu biàn, mì yǐ zhuàng gào diàn zhōng shàng shū yuán hè. shí yǔ ní jù diǎn bīng sù wèi, réng gòng nán bù shàng shū lù lì móu, mì fèng huáng sūn. yú shì, hè yǔ shàng shū zhǎng sūn kě hóu yán bīng shǒu wèi, ní yǔ lì yíng wén chéng yú yuàn zhōng. lì bào wén chéng yú mǎ shàng, rù yú jīng chéng. ní chí hái dōng miào, dà hū yuē:" zōng ài shā nán ān wáng, dà nì bù dào. huáng sūn yǐ dēng dà wèi. yǒu zhào, sù wèi zhī shì, jiē kě hái gōng." zhòng xián chàng wàn suì. hè jí kě hóu dēng zhí zōng ài jiǎ zhōu děng, lè bīng ér rù, fèng wén chéng yú gōng mén wài, rù dēng yǒng ān diàn. yǐ ní wèi nèi háng zhǎng, fēng dōng ān gōng. xún qiān shàng shū yòu pú yè, wèi dìng zhōu cì shǐ. zài zhōu qīng shèn, rán lǜ duō jiǔ zuì. wén chéng mò, wèi sī tú. xiàn wén jí wèi, yǐ ní yǒu dà gōng yú xiān cháo, tè jiā zūn zhòng, cì bié hù sì shí. huáng xìng sì nián, chē jià běi zhēng, dì qīn shì zhòng, ér ní hūn zuì, bīng chén bù zhěng. dì yǐ qí gōng zhòng, tè shù zhī, miǎn guān ér yǐ. yán xìng sì nián hōng, zi shè shēng xí.
刘尼,代人也。曾祖敦,有功于道武,为方面大人。父娄,为冠军将军。尼勇 果善射,太武见而善之,拜羽林中郎,赐爵昌国子。宗爱既杀南安王余于东庙,秘 之,唯尼知状。尼劝爱立文成。爱自以负罪于景穆,闻而惊曰:“君大痴人!皇孙 若立,岂忘正平时事乎?”尼曰:“若尔,立谁?”爱曰:“待还宫,擢诸王子贤 者而立之。”尼惧其有变,密以状告殿中尚书源贺。时与尼俱典兵宿卫,仍共南部 尚书陆丽谋,密奉皇孙。于是,贺与尚书长孙渴侯严兵守卫,尼与丽迎文成于苑中。 丽抱文成于马上,入于京城。尼驰还东庙,大呼曰:“宗爱杀南安王,大逆不道。 皇孙已登大位。有诏,宿卫之士,皆可还宫。”众咸唱万岁。贺及渴侯登执宗爱、 贾周等,勒兵而入,奉文成于宫门外,入登永安殿。以尼为内行长,封东安公。寻 迁尚书右仆射,为定州刺史。在州清慎,然率多酒醉。文成末,为司徒。献文即位, 以尼有大功于先朝,特加尊重,赐别户四十。皇兴四年,车驾北征,帝亲誓众,而 尼昏醉,兵陈不整。帝以其功重,特恕之,免官而已。延兴四年薨,子社生袭。
xuē tí, tài yuán rén, huáng shǐ zhōng, bǔ tài xué shēng, bài shì yù shǐ, lèi qiān jìn wáng pī wèi bīng jiāng jūn jì zhōu cì shǐ, fēng tài yuán gōng. yǒu zhèng jī, zhēng bài shì zhōng, shè dōu cáo shì. tài wǔ bēng, mì bù fā sāng, shàng shū zuǒ pú yè lán yán shì zhōng hé yán děng yì. yǐ huáng sūn yòu chōng, yí lì zhǎng jūn, zhēng qín wáng hàn zhì zhī mì shì. tí yuē:" huáng sūn yǒu shì dí zhī zhòng, rén wàng suǒ xì, chūn qiū suī shǎo, lìng wèn wén yú tiān xià. fèi suǒ yí lì ér gèng bié qiú, bì yǒu bù kě." yán děng wèi jué, zhōng cháng shì zōng ài zhī qí móu, jiǎo huáng hòu lìng, zhēng tí děng rù, shā zhī. wén chéng jí wèi, yǐ tí yǒu móu lì zhī chéng, zhào tí dì fú zǐ xí xiān jué tài yuán gōng, yǒu sī zòu jiàng wèi hóu.
薛提,太原人,皇始中,补太学生,拜侍御史,累迁晋王丕卫兵将军、冀州刺 史,封太原公。有政绩,征拜侍中,摄都曹事。太武崩,秘不发丧,尚书左仆射兰 延、侍中和延等议。以皇孙幼冲,宜立长君,征秦王翰置之秘室。提曰:“皇孙有 世嫡之重,人望所系,春秋虽少,令问闻于天下。废所宜立而更别求,必有不可。” 延等未决,中常侍宗爱知其谋,矫皇后令,征提等入,杀之。文成即位,以提有谋 立之诚,诏提弟浮子袭先爵太原公,有司奏降为侯。
lùn yuē: lù qí yǐ zhì shí jiàn chēng, xǔ nǎi bù tì fēng fàn, yǎ zhàng míng jié, zì lì gōng míng qí chuán fāng míng diǎn, qǐ tú rán yě? lì zhōng guó fèng zhǔ, yù wèi liáng dòng. zī zhōng lǚ yì, fù nàn rú guī, shì zài kè chāng, míng bù xū dé. ruì xiù yǐ shěn yǎ xiǎn dá, hé mò yì pī chāng? zi zhāng lìng zhōng zhī měi, jiā shēng kǒng zhèn. yǎng jí yàn shī jù yǐ xiào wèi běn, chū chù zhī yù, bìng kě zuò fàn rén lún. shuǎng xué yè yǒu wén, yì rén yù yě. yuán hè táng táng, fēi tú wǔ jié guān qí yì zuǒ wén chéng, tíng yì shàn ràng, dài hū shè jì zhī chén. huái gàn lüè jiān jǔ, chū nèi chí yù, jì jī xián xiào, bù duò xiān yè. zi yōng gōng lì xià fāng, shēn wáng jì yě. biāo zhù míng qí cháo. shī xióng guān chéng suí dài, měi yǐ. liú ní zhōng guó, qǐ tú xiāo měng zhī yòng? xuē tí zhèng yì zhōng móu, jiàn hài jiān yān, tòng hū!
论曰:陆俟以智识见称,珝乃不替风范,雅杖名节,自立功名;其传芳铭典, 岂徒然也?丽忠国奉主,郁为梁栋。资忠履义,赴难如归,世载克昌,名不虚得。 睿、琇以沈雅显达,何末亦披猖?子彰令终之美,家声孔振。仰及彦师俱以孝为本, 出处之誉,并可作范人伦。爽学业有闻,亦人誉也。源贺堂堂,非徒武节、观其翼 佐文成,廷抑禅让,殆乎社稷之臣。怀干略兼举,出内驰誉,继迹贤孝,不堕先业。 子邕功立夏方,身亡冀野。彪著名齐朝。师、雄官成隋代,美矣。刘尼忠国,岂徒 骁猛之用?薛提正议忠谋,见害奸阉,痛乎!