sūn téng gāo lóng zhī sī mǎ zi rú zi xiāo nán péi zǎo xiōng zi yīng zhī dòu tài wèi jǐng lóu zhāo xiōng zi ruì shè dí gàn sūn shì wén hán guǐ duàn róng zi sháo xiào yán hú lǜ jīn zi guāng xiàn
孫騰 高隆之 司馬子如子消難 裴藻 兄子膺之 竇泰 尉景 婁昭兄 子睿 厙狄干孫士文 韓軌 段榮子韶孝言 斛律金子光 羨
sūn téng, zì lóng què, xián yáng shí ān rén yě. zǔ tōng, shì jǔ qú shì, wèi zhōng shū shè rén. jǔ qú shì miè, yīn xǐ jū běi biān. jí téng guì, wèi cháo zèng sī tú. fù jī, zèng tài wèi. téng shǎo zhì zhí, míng jiě lì shì. wèi zhèng guāng zhōng, běi fāng rǎo, guī ěr zhū róng. xún wèi qí shén wǔ dū dū zhǎng shǐ. shén wǔ wèi jìn zhōu, yòu yǐn wèi zhǎng shǐ, fēng shí ān xiàn bó. jí qǐ bīng yú xìn dōu, cháng yǐ chéng kuǎn yù móu cè. lèi qiān jùn gōng, rù wèi shì zhōng, xún jiān shàng shū zuǒ pú shè. shí wèi jīng zhào wáng yú nǚ píng yuán gōng zhǔ guǎ, téng yuàn shàng zhī, ér gōng zhǔ yù shì zhōng fēng lóng zhī. téng dù lóng zhī, suì xiāng jiān gòu. shén wǔ qǐ miǎn téng guān, é ér fù zhī. yǔ hú qí chūn tóng zhǎng jī mì, lóng zhī jiàn jì lǜ huò, bēn jìn yáng. shén wǔ rù tǎo chūn, liú téng xíng bīng zhōu shì. rù wèi shàng shū zuǒ pú shè, nèi wài zhī shì, téng xián zhī zhī. jiān sī kōng, chú shì zhōng, jiān shàng shū lìng. shí xī wèi gōng nán gǔn zhōu, zhào téng lǜ zhū jiāng tǎo zhī. téng xìng qiè wú wēi lüè, shī lì ér hái. yòu chú sī tú, yú guān rú gù. chū běi jìng luàn, téng wáng yī nǚ. jí guì, tuī fǎng bù dé, yí qí wèi rén bì. jí wèi sī tú, nú bì sù liáng zhě jiē miǎn zhī, yuàn miǎn qiān rén, jì dé qí nǚ. shén wǔ zhī zhī dà nù, jiě sī tú. xún wèi shàng shū zuǒ pú shè tài bǎo, réng shì zhōng, qiān tài fù.
孫騰,字龍雀,咸陽石安人也。祖通,仕沮渠氏,為中書舍人。沮渠氏滅,因 徙居北邊。及騰貴,魏朝贈司徒。父機,贈太尉。騰少質直,明解吏事。魏正光中, 北方擾,歸爾硃榮。尋為齊神武都督長史。神武為晉州,又引為長史,封石安縣伯。 及起兵於信都,常以誠款預謀策。累遷郡公,入為侍中,尋兼尚書左僕射。時魏京 兆王愉女平原公主寡,騰願尚之,而公主欲侍中封隆之。騰妒隆之,遂相間構。神 武啟免騰官,俄而復之。與斛其椿同掌機密,隆之見忌慮禍,奔晉陽。神武入討椿, 留騰行并州事。入為尚書左僕射,內外之事,騰咸知之。兼司空,除侍中,兼尚書 令。時西魏攻南袞州,詔騰率諸將討之。騰性怯無威略,失利而還。又除司徒,余 官如故。初北境亂,騰亡一女。及貴,推訪不得,疑其為人婢。及為司徒,奴婢訴 良者皆免之,願免千人,冀得其女。神武知之大怒,解司徒。尋為尚書左僕射、太 保,仍侍中,遷太傅。
chū, bó líng cuī xiào fēn qǔ pín jiā zǐ jiǎ shì wèi yǎng nǚ. xiào fēn sǐ, qí qī yuán gèng shì zhèng bó yóu, xié jiǎ yú zhèng shì. jiǎ yǒu sè, téng nà zhī wèi qiè. qí qī yuán sǐ, téng yǐ jiǎ yǒu zi, zhèng yǐ wèi qī, zhào fēng dān yáng jùn jūn. fù qǐng yǐ yuán shì jué huí shòu qí nǚ. qí wéi lǐ sì qíng, duō cǐ lèi yě.
初,博陵崔孝芬取貧家子賈氏為養女。孝芬死,其妻元更適鄭伯猷,攜賈於鄭 氏。賈有色,騰納之為妾。其妻袁死,騰以賈有子,正以為妻,詔封丹陽郡君。復 請以袁氏爵回授其女。其違禮肆情,多此類也。
téng zǎo yī shén wǔ, shén wǔ shēn xìn dài zhī, zhì yú wèi cháo, jì yǐ xīn fù. suì zhì qì jiāo yíng, yǔ duó zì jǐ. nà huì bù zhī jì jí, guān zèng fēi cái bù xíng. yáo cáng yín qì, dào wèi jiā wù, qīn xiá xiǎo rén, zhuān wèi jù liǎn. yǔ gāo yuè gāo lóng zhī sī mǎ zi rú, hào sì guì. fēi fǎ zhuān zì, téng wèi shén yān. shén wǔ wén xiāng, lǚ jiā qiào ràng, zhōng bù quān gǎi, cháo yě shēn fēi xiào zhī. wǔ dìng liù nián hōng, zèng tài shī kāi fǔ lù shàng shū shì, shì yuē wén. tiān bǎo chū, yǐ téng zuǒ mìng, zhào jì gào qí mù. huáng jiàn zhōng, pèi xiǎng shén wǔ miào tíng.
騰早依神武,神武深信待之,置於魏朝,寄以心腹。遂志氣驕盈,與奪自己。 納賄不知紀極,官贈非財不行。餚藏銀器,盜為家物,親狎小人,專為聚斂。與高 岳、高隆之、司馬子如,號四貴。非法專恣,騰為甚焉。神武、文襄,屢加誚讓, 終不悛改,朝野深非笑之。武定六年薨,贈太師、開府、錄尚書事,諡曰文。天保 初,以騰佐命,詔祭告其墓。皇建中,配饗神武廟庭。
zi fèng zhēn sì, xìng yōng àn, zú yú yí tóng sān sī.
子鳳珍嗣,性庸暗,卒於儀同三司。
gāo lóng zhī, zì yán xìng, luò yáng rén yě. wèi yān rén xú chéng yǎng zi. shǎo shí, yǐ lìn shēng wèi shì. huò yuē fù gàn wèi gū xù gāo shì suǒ yǎng, yīn cóng qí xìng. lóng zhī hòu yǒu cān dìng gōng. shén wǔ mìng wèi dì, réng yún bó hǎi tiáo rén. gàn zèng sī tú gōng. lóng zhī shēn zhǎng bā chǐ, měi xū rán, shēn chén yǒu zhì qì. chū, xíng tái yú huī yǐn wèi láng zhōng, yǔ shén wǔ shēn xiāng jié tuō. hòu cóng qǐ bīng yú shān dōng, lèi qiān bīng zhōu cì shǐ, rù wèi shàng shū yòu pú shè. shí chū gěi rén tián, quán guì jiē zhàn liáng měi, pín ruò xián shòu jí báo, lóng zhī qǐ shén wǔ, gèng jūn píng zhī. yòu lǐng yíng gòu dà jiāng, yǐ shí wàn fū chè luò yáng gōng diàn, yùn yú yè, gòu yíng zhī zhì, jiē wěi lóng zhī. zēng zhú nán chéng, zhōu èr shí wǔ lǐ. yǐ zhāng shuǐ jìn dì chéng. qǐ zhǎng dī yǐ fáng fàn yì. yòu záo qú yǐn zhāng shuǐ, zhōu liú chéng guō, zào shuǐ niǎn wéi bìng yǒu lì yú shí.
高隆之,字延興,洛陽人也。為閹人徐成養子。少時,以賃升為事。或曰父干 為姑婿高氏所養,因從其姓。隆之後有參定功。神武命為弟,仍雲勃海蓚人。干贈 司徒公。隆之身長八尺,美須髯,深沉有志氣。初,行台於暉引為郎中,與神武深 相結托。後從起兵於山東,累遷并州刺史,入為尚書右僕射。時初給人田,權貴皆 占良美,貧弱咸受脊薄,隆之啟神武,更均平之。又領營構大將,以十萬夫徹洛陽 宮殿,運於鄴,構營之制,皆委隆之。增築南城,周二十五里。以漳水近帝城。起 長堤以防泛溢。又鑿渠引漳水,周流城郭,造水碾磑並有利於時。
wèi zì xiào chāng zhī hòu, tiān xià duō nán. cì shǐ tài shǒu jiē wèi dāng bù dū du, suī wú bīng shì, jiē lì zuǒ liáo, suǒ zài pō wèi fán rǎo. lóng zhī qǐng fēi shí biān yào, jiàn bīng mǎ zhě, xī duàn zhī. yòu cháo guì duō jiǎ cháng shì yǐ qǔ diāo chán zhī shì, lóng zhī zì biǎo jiě shì zhōng, bìng chén zhū jiǎ shì zhōng fú zhě, qǐng yì bà zhī. zhào jiē rú biǎo. zì jūn guó duō shì, mào míng qiè guān zhě, bù kě shèng shù, lóng zhī zòu qǐng jiǎn kuò, xún rì huò wǔ wàn yú rén. ér qún xiǎo yán guàn xiāo, lóng zhī jù ér zhǐ. zhào jiān qǐ jū shì, jìn wèi sī tú. wǔ dìng zhōng, chú shàng shū lìng, qiān tài bǎo. wén xiāng zuò zǎi, fēng sú sù qīng. lóng zhī shí yǒu shòu nà, wén xiāng yú shàng shū shěng dà jiā zé ràng. qí shòu chán, jìn jué wèi wáng. xún yǐ běn guān lù shàng shū shì, lǐng dà zōng zhèng qīng, jiān guó shǐ. lóng zhī xìng hǎo xiǎo qiǎo, zhì yú gōng jiā yǔ yí, bǎi xì fú zhì, shí yǒu gǎi yì, bù xún diǎn gù. shí lùn fēi zhī. yú shè péng tǔ shàng lì sān rén xiàng, wèi zhuàng yǒng zhī shì. wén xuān céng zhì dōng shān, yīn shè, wèi lóng zhī yuē: péng shàng kě zuò měng shòu, yǐ cún gǔ yì, hé wèi zhōng rì shè rén? lóng zhī wú yǐ duì.
魏自孝昌之後,天下多難。刺史、太守皆為當部都督,雖無兵事,皆立佐僚, 所在頗為煩擾。隆之請非實邊要,見兵馬者,悉斷之。又朝貴多假常侍以取貂蟬之 飾,隆之自表解侍中,並陳諸假侍中服者,請亦罷之。詔皆如表。自軍國多事,冒 名竊官者,不可勝數,隆之奏請檢括,旬日獲五萬餘人。而群小訁雚囂,隆之懼而 止。詔監起居事,進位司徒。武定中,除尚書令,遷太保。文襄作宰,風俗肅清。 隆之時有受納,文襄於尚書省大加責讓。齊受禪,進爵為王。尋以本官錄尚書事, 領大宗正卿,監國史。隆之性好小巧,至於公家羽儀,百戲服制,時有改易,不循 典故。時論非之。於射堋土上立三人像,為壯勇之勢。文宣曾至東山,因射,謂隆 之曰:「堋上可作猛獸,以存古義,何為終日射人?」隆之無以對。
xiān shì, wén xiāng wěi rèn cuī xiān cuī jì shū děng. jí wén xiāng bēng, lóng zhī qǐ wén xuān, bìng yù hài zhī, bù jiàn xǔ. wén xuān yǐ lóng zhī jiù chǐ, wěi yǐ zhèng shì. lóng zhī zǐ yín yú yáng zūn yàn qián qī, dì mèi yě, gù zūn yàn chán huǐ rì zhì. cuī jì shū děng réng yǐ qián xì, zèn yún: lóng zhī měi jiàn sù sòng zhě, zhé jiā āi jīn zhī yì, yǐ shì fēi jǐ néng cái. wén xuān yǐ qí shòu rèn jì jiǔ, zhī yǒu yuān zhuàng, pián yí shēn yóu, hé guò yào míng, fēi dà chén yì. tiān bǎo wǔ nián, jìn zhǐ shàng shū shěng. lóng zhī céng yǔ yuán chǎng yàn, yǔ chǎng yuē: yǔ wáng jiāo yóu, dāng sǐ shēng bù xiāng bèi. rén yǒu mì yán zhī zhě. yòu dì wèi dēng yōng rì, lóng zhī yì cháng wǔ dì. dì jiāng shòu chán, dà chén xián yán wèi kě, lóng zhī yòu zài qí zhōng. dì shēn xián zhī. yīn cǐ dà nù, mà yuē: xú jiā lǎo gōng! lìng zhuàng shì zhú bǎi yú quán, fàng chū. kě, jiāng yǐn shuǐ, rén zhǐ zhī, lóng zhī yuē: jīn rì hé zài! suì yǐn zhī. yīn cóng jià, sǐ yú lù zhōng. zèng tài wèi tài bǎo yáng xià wáng, jìng bù dé shì.
先是,文襄委任崔暹、崔季舒等。及文襄崩,隆之啟文宣,並欲害之,不見許。 文宣以隆之舊齒,委以政事。隆之子淫於楊遵彥前妻,帝妹也,故遵彥讒毀日至。 崔季舒等仍以前隙,譖云:「隆之每見訴訟者,輒加哀矜之意,以示非己能裁。」 文宣以其受任既久,知有冤狀,便宜申浟,何過要名,非大臣義。天保五年,禁止 尚書省。隆之曾與元昶宴,語昶曰:「與王交遊,當死生不相背。」人有密言之者。 又帝未登庸日,隆之意常侮帝。帝將受禪,大臣咸言未可,隆之又在其中。帝深銜 之。因此大怒,罵曰:「徐家老公!」令壯士築百餘拳,放出。渴,將飲水,人止 之,隆之曰:「今日何在!」遂飲之。因從駕,死於路中。贈太尉、太保、陽夏王, 竟不得諡。
lóng zhī suī bù xué shè, ér qīn shàng wén yǎ, jìn shēn míng liú, bì cún lǐ jiē. guǎ zǐ wèi ní, shì zhī rú mǔ. xùn dū zhū zi, bì xiān wén yì. shì yǐ cǐ chēng zhī.
隆之雖不學涉,而欽尚文雅,搢紳名流,必存禮接。寡姊為尼,事之如母。訓 督諸子,必先文義。世以此稱之。
wén xuān mò nián, duō cāi hài, zhuī fèn lóng zhī, zhí qí zi sī tú zhōng bīng huì dēng děng èr shí rén yú qián. huì dēng yán qǐ mìng, dì yuē: bù dé yǐ. yǐ biān kòu ān, yī shí tóu jué, bìng tóu zhī zhāng shuǐ. fā lóng zhī zhǒng, chū shī, qí mào bù bài. zhǎn hái gǔ fén zhī, qì yú zhāng liú. tiān xià yuān zhī. lóng zhī sì suì jué. qián míng zhōng, zhào qí xiōng zi zi yuǎn wèi lóng zhī hòu, xí jué yáng xià wáng, hái qí cái chǎn.
文宣末年,多猜害,追忿隆之,執其子司徒中兵慧登等二十人於前。慧登言乞 命,帝曰:「不得已。」以鞭扣鞍,一時頭絕,並投之漳水。發隆之冢,出屍,其 貌不敗。斬骸骨焚之,棄於漳流。天下冤之。隆之嗣遂絕。乾明中,詔其兄子子遠 為隆之後,襲爵陽夏王,還其財產。
lóng zhī jiàn xìn shén wǔ, xìng yīn dú, yí tóng sān sī cuī xiào fēn yǐ jié hūn yīn bù guǒ, tài pú qīng rèn jí tóng zhī yíng gòu, pō xiāng guāi yì yíng zhōu cì shǐ yuán yàn qǐng tuō bù suí. bìng gòu chéng qí zuì, zhū hài zhī, zhōng zhì jiā mén tiǎn miè. lùn zhě wèi yǒu bào yīng yān.
隆之見信神武,性陰毒,儀同三司崔孝芬以結婚姻不果,太僕卿任集同知營構, 頗相乖異;瀛州刺史元晏請託不遂。並構成其罪,誅害之,終至家門殄滅。論者謂 有報應焉。
sī mǎ zi rú, zì zūn yè, zì yún hé nèi wēn rén yě, xǐ jū yún zhōng, yīn jiā yān. zi rú chū wèi huái shuò zhèn shěng shì, yǔ qí shén wǔ xiāng jié tuō, fēn yì shén shēn. xiào chāng zhōng, běi zhōu lún xiàn, zi rú nán bēn sì zhōu, wèi ěr zhū róng suǒ lǐ, fēng píng yáo zi, shāo qiān dà xíng tái láng. róng sǐ, suí róng qī zǐ yǔ ěr zhū shì lóng děng zǒu chū jīng chéng. jié mǐn dì lì, yǐ qián hòu gōng, jìn jué yáng píng jùn gōng. shén wǔ rù luò, yǐ wèi dà xíng tái shàng shū, zhāo xī zuǒ yòu, cān zhī jūn guó. tiān píng chū, chú shàng shū zuǒ pú shè kāi fǔ, yǔ gāo yuè sūn téng gāo lóng zhī děng gòng zhī cháo zhèng, shén jiàn xìn zhòng. shén wǔ zhèn jìn yáng, zi rú shí wǎng yè jiàn. jí hái, shén wǔ wǔ míng hòu jù yǒu jī yí, lǜ yǐ wèi cháng.
司馬子如,字遵業,自雲河內溫人也,徙居雲中,因家焉。子如初為懷朔鎮省 事,與齊神武相結托,分義甚深。孝昌中,北州淪陷,子如南奔肆州,為爾硃榮所 禮,封平遙子,稍遷大行台郎。榮死,隨榮妻子與爾硃世隆等走出京城。節閔帝立, 以前後功,進爵陽平郡公。神武入洛,以為大行台尚書,朝夕左右,參知軍國。天 平初,除尚書左僕射、開府,與高岳、孫騰、高隆之等共知朝政,甚見信重。神武 鎮晉陽,子如時往謁見。及還,神武、武明後俱有齎遺,率以為常。
zi rú xìng jì háo shuǎng, jiān shì ēn jiù, bù lǐng zhī wù, yǔ duó rèn qíng, gōng rán shòu nà. xìng hé zhōng, yǐ běi dào xíng tái xún jiǎn zhū zhōu shǒu lìng yǐ xià, zhì dìng zhōu, zhǎn shēn zé lìng zhì jì zhōu, zhǎn dōng guāng lìng, jiē jī liú shí kè, zhì zhī jí xíng. jìn tuì shǎo bù hé zhǐ zhě, biàn lìng wǔ shì dùn yè, bái rèn lín jǐng. shì shù huáng jù, bù zhī suǒ wèi. zhuǎn shàng shū lìng. jí wén xiāng fǔ zhèng, yǐ huì wèi yù shǐ zhōng wèi cuī xiān hé, zài yù yī xiǔ ér fā jiē bái. cí yuē: sī mǎ zi rú běn cóng xià zhōu cè yī zhàng tóu xiāng wáng, wáng gěi lù chē yī chéng, zì niú dú. dú zài dào sǐ, wéi jiǎo cún. cǐ wài, jiē rén shàng qǔ de. shén wǔ shū chì wén xiāng yuē: mǎ lìng shì wú gù jiù, rǔ yí kuān zhī. wén xiāng zhù mǎ xíng jiē, yǐ chū zi rú, tuō qí suǒ. zi rú jù yuē: fēi zuò shì xié? yú shì, chú xuē guān jué. shén wǔ hòu jiàn zhī, āi qí qiáo cuì, yǐ xī chéng qí shǒu, qīn wèi zé shī, cì jiǔ bǎi píng, yáng wǔ bǎi kǒu, jīng mǐ wǔ bǎi shí. zi rú yuē: wú shì shàng bèi qiú jǐ sǐ, ruò shòu cǐ, qǐ yǒu shēng lù xié? wèi jǐ, qǐ xíng jì zhōu shì, néng zì gǎi lì, shén yǒu shēng yù. zhào fù guān jué, bié fēng yě wáng xiàn nán. qí shòu chán, yǐ yì zàn gōng, bié fēng xū chāng xiàn gōng. xún chú sī kōng.
子如性既豪爽,兼恃恩舊,簿領之務,與奪任情,公然受納。興和中,以北道 行台巡檢諸州守令已下,至定州,斬深澤令;至冀州,斬東光令,皆稽留時刻,致 之極刑。進退少不合旨者,便令武士頓曳,白刃臨頸。士庶惶懼,不知所為。轉尚 書令。及文襄輔政,以賄為御史中尉崔暹劾,在獄一宿而發皆白。辭曰:「司馬子 如本從夏州策一杖投相王,王給露車一乘,IV牸牛犢。犢在道死,唯IV角存。 此外,皆人上取得。」神武書敕文襄曰:「馬令是吾故舊,汝宜寬之。」文襄駐馬 行街,以出子如,脫其鎖。子如懼曰:「非作事邪?」於是,除削官爵。神武后見 之,哀其憔悴,以膝承其首,親為擇虱,賜酒百瓶,羊五百口,粳米五百石。子如 曰:「無事尚被囚幾死,若受此,豈有生路邪?」未幾,起行冀州事,能自改厲, 甚有聲譽。詔復官爵,別封野王縣男。齊受禪,以翼贊功,別封須昌縣公。尋除司 空。
zi rú xìng huá jī, bù shì jiǎn cái, yán xì huì xiè, shí zhě fēi zhī. ér shì zǐ yǒu lǐ, fǔ zhū xiōng zi cí dǔ, dāng shí míng shì, bìng jiā qīn ài, fù yǐ cǐ chēng zhī. rán sù wú gěng zhèng, bù néng yǐ píng dào chù wù. wén xiāng shí, zhōng wèi cuī xiān huáng mén láng cuī jì shū jù bèi rèn yòng. wén xiāng bēng, xiān děng fù jìn yáng, zi rú yǐ jiū hé zhī xìn, nǎi qǐ wén xuān, yán qí zuì, quàn dì zhū zhī. hòu zi rú yǐ mǎ dù guān, wèi yǒu sī suǒ zòu. wén xuān ràng zhī yuē: cuī xiān jì shū shì zhèn xiān shì, yǒu hé dà zuì, qīng lìng wǒ shā zhī! yīn cǐ miǎn guān. jiǔ zhī, yóu yǐ xiān dì zhī jiù, bài tài wèi. xún yǐ jí hōng. zèng tài shī tài wèi, shì yuē wén míng. zhǎng zi xiāo nán sì.
子如性滑稽,不事檢裁,言戲穢褻,識者非之。而事姊有禮,撫諸兄子慈篤, 當時名士,並加欽愛,復以此稱之。然素無鯁正,不能以平道處物。文襄時,中尉 崔暹、黃門郎崔季舒俱被任用。文襄崩,暹等赴晉陽,子如以糾劾之釁,乃啟文宣, 言其罪,勸帝誅之。後子如以馬度關,為有司所奏。文宣讓之曰:「崔暹、季舒事 朕先世,有何大罪,卿令我殺之!」因此免官。久之,猶以先帝之舊,拜太尉。尋 以疾薨。贈太師、太尉,諡曰文明。長子消難嗣。
xiāo nán zì dào róng. yòu cōng huì, wēi shè jīng shǐ, yǒu fēng shén, hǎo zì jiǎo shì, yǐ qiú míng yù. zi rú jì dāng cháo guì shèng, xiāo nán yì ài bīn kè, xíng zi cái wáng yuán jǐng wèi shōu lù yǎng cuī zhān děng jiē yóu qí mén. shāo qiān guāng lù qīng, chū wèi běi yù zhōu cì shǐ.
消難字道融。幼聰慧,微涉經史,有風神,好自矯飾,以求名譽。子如既當朝 貴盛,消難亦愛賓客,邢子才、王元景、魏收、陸仰、崔瞻等皆游其門。稍遷光祿 卿,出為北豫州刺史。
wén xuān mò nián, hūn nüè zī shén, xiāo nán cháng yǒu zì quán zhī móu, qū yì fǔ nà, pō wèi bǎi xìng suǒ fù. bù néng lián jié, wèi yù shǐ suǒ hé. yòu shàng gōng zhǔ, ér qíng hǎo bù mù, gōng zhǔ sù zhī. shǔ wén xuān zài bīng zhōu, yì zhào shàng dǎng wáng huàn, huàn jù hài, zhǎn shǐ zhě dōng bēn, yè zhōng dà rǎo, hòu jìng huò yú jì zhōu. huàn zhī chū zǒu, cháo shì yí fù chéng gāo, yún: ruò yǔ sī mǎ běi yù lián móu, bì wèi guó huàn. cǐ yán dá yú wén xuān, pō jiàn yí. xiāo nán jù, mì lìng suǒ qīn rén hé dōng péi zǎo jiān xíng rù guān, qǐng jiàng.
文宣末年,昏虐滋甚,消難常有自全之謀,曲意撫納,頗為百姓所附。不能廉 潔,為御史所劾。又尚公主,而情好不睦,公主訴之。屬文宣在并州,驛召上黨王 煥,煥懼害,斬使者東奔,鄴中大擾,後竟獲於濟州。煥之初走,朝士疑赴成皋, 云:「若與司馬北豫連謀,必為國患。」此言達於文宣,頗見疑。消難懼,密令所 親人河東裴藻間行入關,請降。
rù zhōu, fēng xíng yáng jùn gōng, lèi qiān dà sī kòu. cóng wǔ dì dōng fá, hái chú liáng zhōu zǒng guǎn. dà xiàng chū, qiān dà hòu chéng, nǚ wèi jìng dì hòu. xún chū wèi yún fù zhōu zǒng guǎn. jí suí wén dì fǔ zhèng, xiāo nán nǎi yǔ shǔ gōng wèi chí huí hé shì jǔ bīng, shǐ qí zi yǒng zhì yú chén, yǐ qiú yuán. suí wén dì mìng xiāng zhōu zǒng guǎn wáng yì tǎo zhī, xiāo nán bēn chén. wèi sī kōng, suí jùn gōng.
入周,封滎陽郡公,累遷大司寇。從武帝東伐,還除梁州總管。大象初,遷大 後丞,女為靜帝後。尋出為雲阝州總管。及隋文帝輔政,消難乃與蜀公尉遲回合勢 舉兵,使其子永質於陳,以求援。隋文帝命襄州總管王誼討之,消難奔陳。位司空, 隨郡公。
chū, suí wǔ yuán dì zhī yíng xiāo nán, jié wèi xiōng dì, qíng hǎo shén dǔ, suí wén měi yǐ shū lǐ shì zhī. jí píng chén, xiāo nán zhì, tè miǎn sǐ pèi wèi lè hù, èr xún ér miǎn. yóu yǐ jiù ēn, tè bèi yǐn jiàn. xún zú yú jiā.
初,隋武元帝之迎消難,結為兄弟,情好甚篤,隋文每以叔禮事之。及平陳, 消難至,特免死配為樂戶,二旬而免。猶以舊恩,特被引見。尋卒於家。
xiāo nán xìng tān yín, qīng yú qù jiù, gù shì yán fǎn fù zhě, jiē yǐ fāng zhī. qí qī gāo, qí shén wǔ nǚ yě, zài yè jí jiā lǐ jìng, rù guān biàn xiāng qì báo. jí fù yún fù zhōu, liú qī jí sān zi zài jīng. qī yán yú wén dì yuē: xíng yáng gōng xié chǒng zì suí, bì bù gù qī zǐ, yuàn fáng lǜ zhī. jí xiāo nán rù chén, gāo mǔ zǐ yīn cǐ huò miǎn. zi tán, jí gāo shì suǒ shēng, yǐ xiāo nán xūn, bài yí tóng dà jiāng jūn, zuò xiāo nán chú míng.
消難性貪淫,輕於去就,故世言反覆者,皆以方之。其妻高,齊神武女也,在 鄴極加禮敬,入關便相棄薄。及赴雲阝州,留妻及三子在京。妻言於文帝曰:「滎 陽公攜寵自隨,必不顧妻子,願防慮之。」及消難入陳,高母子因此獲免。子譚, 即高氏所生,以消難勛,拜儀同大將軍,坐消難除名。
péi zǎo zì wén fāng. shǎo jī biàn, yǒu bù jī zhī zhì, wèi zi rú tài fù zhǔ bù. xiāo nán zhèn běi yù, yòu yǐ wèi zhōng bīng cān jūn. rù zhōu, fēng wén xǐ xiàn nán, chú jìn zhōu cì shǐ.
裴藻字文芳。少機辨,有不羈之志,為子如太傅主簿。消難鎮北豫,又以為中 兵參軍。入周,封聞喜縣男,除晉州刺史。
zi rú xiōng zuǎn. zuǎn zhǎng zi shì yún, qīng xiǎn wú xíng. lèi qiān yǐng zhōu cì shǐ, sì xíng jiān huì. jiāng jiàn tuī, jù, suì cóng hóu jǐng. wén xiāng yóu yǐ zi rú ēn jiù, miǎn qí zhū dì sǐ zuì, xǐ běi biān. shì yún yǐ hóu jǐng bài yú wō yáng, fù yǒu yì zhì, wèi jǐng suǒ shā. shì yún dì yīng zhī.
子如兄纂。纂長子世雲,輕險無行。累遷潁州刺史,肆行奸穢。將見推,懼, 遂從侯景。文襄猶以子如恩舊,免其諸弟死罪,徙北邊。世雲以侯景敗於渦陽,復 有異志,為景所殺。世雲弟膺之。
yīng zhī zì zhòng qìng. měi xū rán, yǒu fēng mào, hǎo xué, hòu zì fēng zhí, shén qì shén gāo. lì zhōng shū huáng mén shì láng. tiān píng zhōng, shū fù zǐ rú zhí jūn dāng zhóu. yīng zhī jì zǎi xiàng yóu zi, jiān zì yǒu míng wàng, suǒ yǔ yóu jí, jǐn yī shí míng liú. yǔ xíng zi cái wáng jǐng děng, bìng wèi mò nì zhī jiāo. jí xiōng shì yún xiàn yú nì luàn, qī qīn jiē yīng zhū. yīng zhī jí zhū dì bìng yǒu rén cái, wèi cháo tíng suǒ xī, wén xiāng tè jiǎn sǐ xǐ jìn zhèn. wén xuān sì yè, dé hái. qí shòu chán, zi rú bié fēng xū chāng xiàn gōng, huí shòu yīng zhī. zi rú fǔ ài shén cí, yīng zhī kūn jì, shì zhī rú fù. xìng fāng gǔ, bù huì sú jiù. yǔ yáng yīn tóng wèi huáng mén láng. zhì yīn wèi shàng shū lìng, kàng lǐ rú chū. yīn cháng yǒu cóng zǐ cǎn, shàng shū qīng yǐn jiē guì diào, yīng zhī zhí shǒu ér chū. céng lù féng yīn, wēi yí dào yǐn, nǎi yú shù xià cè bì zhī. yīn yú chē wàng jiàn, lìng hū wèi yuē: xiōng hé yì bì dì? yīng zhī yuē: wǒ zì bì chì bàng, běn bù bì qīng. yīn shén zhòng zhī. rán yǐ qí shū jiǎn ào wù, jìng tiān bǎo jiān, lún zhì bù chǐ. qián míng zhōng, chú wèi wèi shǎo qīng, qiān guó zi jì jiǔ. hé qīng mò, bài jīn zǐ guāng lù dài fū. huàn xiè lì, jī nián bù qǐ. wǔ píng zhōng, jiù jiā bài yí tóng sān sī. bān tái zhī guì, jìn shì zhuān yǐ shǎng xūn qín, yīng zhī suī wèi wěi zá, míng qì yóu zhòng. chū, sī tú zhào yàn shēn qǐ zì gū wēi, wèi zi rú guǎn jì, yīng zhī shén xiāng hū lüè, bù wèi zhī lǐ. jí yàn shēn wèi zǎi xiàng, cháo shì fú shui zòu, yīng zhī zì niàn, gù bèi yán qǐng, yǒng bù zhì mén, měi yǔ xiāng jiàn, pěng mèi ér yǐ. tài cháng qīng duàn xiào yán, zuǒ chéng xiàng xiào xiān zhī dì yě, wèi wàng shén lóng, cháng yì qí dì yòu zhī, jǔ zuò qīng jìng. yīng zhī shí qiān jí, zài wài zhāi féng jǐ ér zuò, bù wèi dòng róng. zhí yán: wǒ huàn lì jiǔ, tài cháng bù dé zhì guài. huáng mén láng lù yǎo, guì yóu hòu jìn, yīng zhī cháng yǔ qí. yǎo hū hòu zhì, hán wēn ér yǐ, qí suì chuò. yuán zhái xián sù, mén wú zá kè, xìng bù yǐn jiǔ, ér bù ài zhòng bīn yóu. bìng jiǔ, bù fù kān dú shū, huò yǐ yì qí yǒng rì. míng shì yǒu sù huái zhě, shí xiāng xún hòu. wú zá yán, wéi lùn jīng shǐ. hǎo dú tài xuán jīng, yòu zhù yáng xióng shǔ dōu fù. měi yún: wǒ yù yǔ yáng zi yún zhōu xuán. huàn lì shí qī nián, jìng bù yù. qí wáng suì, yǐ lì jí zhōng.
膺之字仲慶。美須髯,有風貌,好學,厚自封植,神氣甚高。歷中書、黃門侍 郎。天平中,叔父子如執鈞當軸。膺之既宰相猶子,兼自有名望,所與游集,盡一 時名流。與邢子才、王景等,並為莫逆之交。及兄世雲陷於逆亂,期親皆應誅。膺 之及諸弟並有人才,為朝廷所惜,文襄特減死徙近鎮。文宣嗣業,得還。齊受禪, 子如別封須昌縣公,回授膺之。子如撫愛甚慈,膺之昆季,事之如父。性方古,不 會俗舊。與楊愔同為黃門郎。至愔為尚書令,抗禮如初。愔嘗有從姊慘,尚書卿尹 皆跪吊,膺之執手而出。曾路逢愔,威儀道引,乃於樹下側避之。愔於車望見,令 呼謂曰:「兄何意避弟?」膺之曰:「我自避赤棒,本不避卿。」愔甚重之。然以 其疏簡傲物,竟天保間,淪滯不齒。乾明中,除衛尉少卿,遷國子祭酒。河清末, 拜金紫光祿大夫。患泄痢,積年不起。武平中,就家拜儀同三司。班台之貴,近世 專以賞勛勤,膺之雖為猥雜,名器猶重。初,司徒趙彥深起自孤微,為子如管記, 膺之甚相忽略,不為之禮。及彥深為宰相,朝士輻氵奏,膺之自念,故被延請,永 不至門,每與相見,捧袂而已。太常卿段孝言,左丞相孝先之弟也,位望甚隆,嘗 詣其弟幼之,舉座傾敬。膺之時牽疾,在外齋馮幾而坐,不為動容。直言:「我患 痢久,太常不得致怪。」黃門郎陸杳,貴游後進,膺之嘗與棋。杳忽後至,寒溫而 已,棋遂輟。園宅閒素,門無雜客,性不飲酒,而不愛重賓游。病久,不復堪讀書, 或以奕棋永日。名士有素懷者,時相尋候。無雜言,唯論經史。好讀《太玄經》, 又注揚雄《蜀都賦》。每云:「我欲與揚子云周旋。」患痢十七年,竟不愈。齊亡 歲,以痢疾終。
yīng zhī dì zǐ ruì, wèi yù shǐ zhōng chéng, zhèng sè jǔ chá, wèi cháo tíng suǒ xǔ. yǐ jí qù zhí, jiù bài cí bù shàng shū. zú, zèng yí tóng sān sī yíng zhōu cì shǐ, shì yuē wén jié. zi ruì qī, lù lìng xuān mèi. jí lìng xuān dé chǒng yú hòu zhǔ, zhòng zèng zi ruì kāi fǔ yí tóng sān sī zhōng shū jiān wēn xiàn bó. zhū zi yì bìng jū xiǎn zhí: tóng yóu, gěi shì huáng mén shì láng tóng huí, tài cháng shǎo qīng tóng xiàn, tōng zhí cháng shì. tóng yóu zhōng wèi jiā lì, suí kāi huáng zhōng, wèi shàng shū hù bù shì láng, zú yú suì zhōu cì shǐ.
膺之弟子瑞,為御史中丞,正色舉察,為朝廷所許。以疾去職,就拜祠部尚書。 卒,贈儀同三司、瀛州刺史,諡曰文節。子瑞妻,陸令萱妹。及令萱得寵於後主, 重贈子瑞開府儀同三司、中書監、溫縣伯。諸子亦並居顯職:同游,給事黃門侍郎; 同回,太常少卿;同憲,通直常侍。同游終為佳吏,隨開皇中,為尚書戶部侍郎, 卒於遂州刺史。
zi ruì dì yòu zhī, qīng zhēn yǒu xíng. wǔ píng mò, wèi dà lǐ qīng. kāi huáng zhōng, zú yú méi zhōu cì shǐ.
子瑞弟幼之,清貞有行。武平末,為大理卿。開皇中,卒於眉州刺史。
dòu tài, zì shì níng, tài ān hàn shū rén yě. běn chū qīng hé guān jīn zhòu. zǔ luó, wèi tǒng wàn zhèn jiāng, yīn jū běi biān. fù lè, wèi mò pò liù hán bá líng wèi luàn, yǔ zhèn jiāng yáng jūn gù shǒu, yù hài. tài guì, zhuī zèng sī tú. chū, tài mǔ mèng fēng léi bào qǐ, ruò yǒu yǔ zhuàng. chū tíng guān zhī, jiàn diàn guāng duó mù, shǐ yǔ zhān sǎ. wù ér jīng hàn, suì yǒu shēn. qī ér bù chǎn, dà jù. yǒu wū yuē: dù hé jiān qún, chǎn zi bì yì. biàn xiàng shuǐ suǒ. hū jiàn yī rén yuē: dāng shēng guì zi, kě xǐ ér nán. tài mǔ cóng zhī, é ér shēng tài. jí zhǎng, shàn qí shè, yǒu yǒng lüè. tài fù xiōng zhàn mò yú zhèn, tài shēn fù hái gǔ guī ěr zhū róng. yǐ cóng tǎo xíng gǎo gōng, cì jué guǎng ā zi. shén wǔ zhī wèi jìn zhōu, qǐng tài wèi zhèn chéng dū du, cān móu jūn shì. lèi qiān shì zhōng jīng jī dà dū dū, xún lǐng yù shǐ zhōng wèi. tài yǐ xūn qī jū tái, suī wú duō jiū jǔ, ér bǎi liáo wèi jù. tiān píng sān nián, shén wǔ xī tǎo, lìng tài zì tóng guān rù. sì nián, tài zhì xiǎo guān, wèi zhōu wén dì suǒ xí, zhòng jǐn méi, tài zì shā. chū, tài jiāng fā yè, yè yǒu huì huà ní, yáo yún: dòu xíng tái, qù bù huí. wèi xíng zhī qián yè, sān gēng, hū yǒu zhū yì guān zé shù qiān rén rù tái, yún shōu dòu zhōng wèi. sù zhí bīng lì jiē jīng. qí rén rù shù wū. é qǐng ér qù. dàn shì guān jiàn bù yì, fāng zhī fēi rén, jiē zhī qí bì bài. zèng dà sī mǎ tài wèi lù shàng shū shì, shì yuē wǔ zhēn.
竇泰,字世寧,太安捍殊人也。本出清河觀津胄。祖羅,魏統萬鎮將,因居北 邊。父樂,魏末破六韓拔陵為亂,與鎮將楊鈞固守,遇害。泰貴,追贈司徒。初, 泰母夢風雷暴起,若有雨狀。出庭觀之,見電光奪目,駛雨沾灑。寤而驚汗,遂有 娠。期而不產,大懼。有巫曰:「度河湔裙,產子必易。」便向水所。忽見一人曰: 「當生貴子,可徙而南。」泰母從之,俄而生泰。及長,善騎射,有勇略。泰父兄 戰歿於鎮,泰身負骸骨歸爾硃榮。以從討邢杲功,賜爵廣阿子。神武之為晉州,請 泰為鎮城都督,參謀軍事。累遷侍中、京畿大都督,尋領御史中尉。泰以勛戚居台, 雖無多糾舉,而百僚畏懼。天平三年,神武西討,令泰自潼關入。四年,泰至小關, 為周文帝所襲,眾盡沒,泰自殺。初,泰將發鄴,鄴有惠化尼,謠云:「竇行台, 去不回。」未行之前夜,三更,忽有硃衣冠幘數千人入台,雲收竇中尉。宿直兵吏 皆驚。其人入數屋。俄頃而去。旦視關鍵不異,方知非人,皆知其必敗。贈大司馬、 太尉、錄尚書事,諡曰武貞。
tài qī, wǔ míng lóu hòu mèi yě. tài suī yǐ qīn jiàn dài, ér gōng míng zì jiàn. qí shòu chán, jì gào qí mù. huáng jiàn chū, pèi xiǎng shén wǔ miào tíng. zi xiào jìng sì, wèi yí tóng sān sī.
泰妻,武明婁後妹也。泰雖以親見待,而功名自建。齊受禪,祭告其墓。皇建 初,配享神武廟庭。子孝敬嗣,位儀同三司。
wèi jǐng, zì shì zhēn, shàn wú rén yě. tài hàn zhì wèi hòu guān, qí xiān yǒu jū cǐ zhí zhě, yīn yǐ shì yān. jǐng xìng wēn hòu, pō yǒu xiá qì. wèi xiào chāng zhōng, běi zhèn fǎn, jǐng yǔ shén wǔ rù dù luò zhōu zhōng, réng gòng guī ěr zhū róng. yǐ jūn gōng, fēng bó yě xiàn bó. hòu cóng shén wǔ qǐ bīng xìn dōu. hán líng zhī zhàn, wéi jǐng suǒ tǒng shī lì. shén wǔ rù luò, liú jǐng zhèn yè. xún jìn fēng wèi gōng. jǐng qī cháng shān jūn, shén wǔ zhī zǐ yě. yǐ xūn qī, měi yǒu jūn shì, yǔ shè dí gàn cháng bèi wěi zhòng. ér bù néng wàng huái cái lì, shén wǔ měi xián zé zhī. zhuǎn jì zhōu cì shǐ, yòu dà nà huì, fā fū liè, sǐ zhě sān bǎi rén. shè dí gàn yǔ jǐng zài shén wǔ zuò, qǐng zuò yù shǐ zhōng wèi. shén wǔ yuē: hé yì xià qiú bēi guān? gàn yuē: yù zhuō wèi jǐng. shén wǔ dà xiào, lìng yōu zhě shí dǒng tǒng xì zhī. dǒng tǒng bō jǐng yī yuē: gōng bō bǎi xìng, dǒng tǒng hé wèi bù bō gōng? shén wǔ jiè jǐng yuē: kě yǐ wú tān yě. jǐng yuē: yǔ ěr jì shēng huó shú duō, wǒ zhǐ rén shàng qǔ, ěr gē tiān zǐ diào. shén wǔ xiào bù dá. gǎi fēng zhǎng lè jùn gōng, lì wèi tài bǎo tài fù. zuò nì wáng rén, jiàn jìn zhǐ. shǐ cuī xiān wèi wén xiāng yuē: yǔ ā huì, ér fù guì, yù shā wǒ xié? shén wǔ wén zhī qì, yì què yuē: chén fēi wèi jǐng wú yǐ zhì jīn rì. sān qǐng, dì nǎi xǔ zhī. yú shì chù wèi biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. shén wǔ zào jǐng, jǐng huì, wò bù dòng, jiào yuē: shā wǒ shí qù xié? cháng shān jūn wèi shén wǔ yuē: lǎo rén qù sǐ jìn, hé rěn jiān pò zhì cǐ! yòu yuē: wǒ wèi ěr jí shuǐ, zhī shēng. yīn chū qí zhǎng. shén wǔ fǔ jǐng, wèi zhī qū xī. xiān shì, jǐng yǒu guǒ xià mǎ, wén xiāng qiú zhī, jǐng bù yǔ, yuē: tǔ xiāng fú wèi qiáng, rén xiāng fú wèi wáng. yī mǎ yì bù dé chù ér suǒ yě? shén wǔ duì jǐng jí cháng shān jūn zé wén xiāng ér zhàng zhī. cháng shān jūn qì jiù zhī, jǐng yuē: xiǎo ér guàn qù, fàng shǐ zuò xīn fù, hé xū gān tí shī kū, bù tīng dǎ xié? xún shòu qīng zhōu cì shǐ, cāo xíng pō gǎi, bǎi xìng ān zhī. zhēng shòu dà sī mǎ, yù jí, hōng yú zhōu. zèng tài shī shàng shū lìng. qí shòu chán, yǐ jǐng yuán xūn, zhào jì gào qí mù. huáng jiàn chū, pèi xiǎng shén wǔ miào tíng, zhuī fēng zhǎng lè wáng.
尉景,字士真,善無人也。泰、漢置尉堠官,其先有居此職者,因以氏焉。景 性溫厚,頗有俠氣。魏孝昌中,北鎮反,景與神武入杜洛周中,仍共歸爾硃榮。以 軍功,封博野縣伯。後從神武起兵信都。韓陵之戰,唯景所統失利。神武入洛,留 景鎮鄴。尋進封為公。景妻常山君,神武之姊也。以勛戚,每有軍事,與厙狄干常 被委重。而不能忘懷財利,神武每嫌責之。轉冀州刺史,又大納賄,發夫獵,死者 三百人。厙狄干與景在神武坐,請作御史中尉。神武曰:「何意下求卑官?」干曰: 「欲捉尉景。」神武大笑,令優者石董桶戲之。董桶剝景衣曰:「公剝百姓,董桶 何為不剝公?」神武誡景曰:「可以無貪也。」景曰:「與爾計生活孰多,我止人 上取,爾割天子調。」神武笑不答。改封長樂郡公,歷位太保、太傅。坐匿亡人, 見禁止。使崔暹謂文襄曰:「語阿惠,兒富貴,欲殺我邪?」神武聞之泣,詣闕曰: 「臣非尉景無以至今日。」三請,帝乃許之。於是黜為驃騎大將軍、開府儀同三司。 神武造景,景恚,臥不動,叫曰:「殺我時趣邪?」常山君謂神武曰:「老人去死 近,何忍煎迫至此!」又曰:「我為爾汲水,胝生。」因出其掌。神武撫景,為之 屈膝。先是,景有果下馬,文襄求之,景不與,曰:「土相扶為牆,人相扶為王。 一馬亦不得畜而索也?」神武對景及常山君責文襄而杖之。常山君泣救之,景曰: 「小兒慣去,放使作心腹,何須乾啼濕哭,不聽打邪?」尋授青州刺史,操行頗改, 百姓安之。征授大司馬,遇疾,薨於州。贈太師、尚書令。齊受禪,以景元勛,詔 祭告其墓。皇建初,配享神武廟庭,追封長樂王。
zi càn, shǎo lì xiǎn zhí, xìng cū wǔ. tiān bǎo chū, fēng shè dí gān děng wèi wáng, càn yǐ fù bù yù wáng jué, dà huì hèn, shí yú rì bì mén bù cháo. dì guài, qiǎn shǐ jiù zhái wèn zhī. gé mén wèi shǐ rén yuē: tiān zǐ bù fēng càn fù zuò wáng, càn bù rú sǐ. shǐ yún: xū kāi mén shòu chì. càn suì wān gōng gé mén shè. shǐ zhě yǐ zhuàng wén zhī, wén xuān shǐ duàn sháo yù zhǐ. càn jiàn sháo, wéi fǔ yīng dà kū, bù dá yī yán. wén xuān qīn yì qí zhái wèi zhī, fāng fù cháo qǐng. xún zhuī fēng jǐng zhǎng lè wáng, càn xí jué. wèi sī tú tài fù, hōng.
子粲,少歷顯職,性粗武。天保初,封厙狄乾等為王,粲以父不預王爵,大恚 恨,十餘日閉門不朝。帝怪,遣使就宅問之。隔門謂使人曰:「天子不封粲父作王, 粲不如死。」使云:「須開門受敕。」粲遂彎弓隔門射。使者以狀聞之,文宣使段 韶諭旨。粲見韶,唯撫膺大哭,不答一言。文宣親詣其宅慰之,方復朝請。尋追封 景長樂王,粲襲爵。位司徒、太傅,薨。
zi shì biàn sì. zhōu shī jiāng rù yè, lìng shì biàn lǜ qiān yú qí chān hòu. chū fǔ kǒu, dēng gāo fù xī wàng, yáo jiàn qún niǎo fēi qǐ, wèi shì xī jūn qí zhì, jí chí hái. bǐ zhì zǐ mò qiáo, bù gǎn gù. suí kāi huáng zhōng, zú yú zhè zhōu cì shǐ.
子世辨嗣。周師將入鄴,令世辨率千餘騎覘候。出滏口,登高阜西望,遙見群 鳥飛起,謂是西軍旗幟,即馳還。比至紫陌橋,不敢顧。隋開皇中,卒於浙州刺史。
lóu zhāo, zì pú sà, dài jùn píng chéng rén yě, wǔ míng huáng hòu zhī mǔ dì yě. zǔ fù tí, xióng jié yǒu shí dù, jiā tóng qiān shù, niú mǎ yǐ gǔ liàng. xìng hǎo zhōu gěi, shì duō guī fù zhī. wèi tài wǔ shí, yǐ gōng fēng zhēn dìng hóu. fù nèi gàn, yǒu wǔ lì, wèi shì ér zú. zhāo guì, wèi cháo zèng sī tú. qí shòu chán, zhuī fēng tài yuán wáng. zhāo fāng yǎ zhèng zhí, yǒu dà dù shēn móu, yāo dài bā chǐ, gōng mǎ guān shí. shén wǔ shǎo qīn zhòng zhī, zhāo yì zǎo shí rén xióng, qū jǐn lǐ jìng. shù suí shén wǔ liè, měi zhì qǐng, bù yí chéng wēi lì xiǎn. shén wǔ jiāng chū xìn dōu, zhāo zàn chéng dà cè, jí yǐ wèi zhōng jūn dà dū dū. cóng pò ěr zhū zhào yú guǎng ā, fēng ān xǐ xiàn bó, gǎi jì běi gōng, yòu xǐ pú yáng jùn gōng, shòu lǐng jūn jiāng jūn. wèi xiào wǔ jiāng èr yú shén wǔ, zhāo yǐ jí cí hái jìn yáng. hòu cóng shén wǔ rù luò. yǎn zhōu cì shǐ fán zi hú fǎn, yǐ zhāo wèi dōng dào dà dū du tǎo zhī. zi hú jì sǐ, zhū jiāng quàn zhāo jǐn bǔ zhū qí dǎng. zhāo yuē: cǐ zhōu wú zhuàng, héng bèi cán zéi, qí zéi shì yuàn, qí rén hé zuì? suì jiē shě yān. hòu zhuǎn dà sī mǎ, réng lǐng jūn. qiān sī tú, chū wèi dìng zhōu cì shǐ. zhāo hǎo jiǔ, wǎn dé piān fēng, suī yù, yóu bù néng chù jù wù. zài zhōu, shì wěi liáo shǔ, zhāo jǔ qí dà gāng ér yǐ. hōng yú zhōu, zèng jiǎ huáng yuè tài shī tài wèi, shì yuē wǔ. qí shòu chán, zhào jì gào qí mù, fēng tài yuán wáng. huáng jiàn chū, pèi xiǎng shén wǔ miào tíng.
婁昭,字菩薩,代郡平城人也,武明皇后之母弟也。祖父提,雄傑有識度,家 僮千數,牛馬以谷量。性好周給,士多歸附之。魏太武時,以功封真定侯。父內干, 有武力,未仕而卒。昭貴,魏朝贈司徒。齊受禪,追封太原王。昭方雅正直,有大 度深謀,腰帶八尺,弓馬冠時。神武少親重之,昭亦早識人雄,曲盡禮敬。數隨神 武獵,每致請,不宜乘危歷險。神武將出信都,昭贊成大策,即以為中軍大都督。 從破爾硃兆於廣阿,封安喜縣伯,改濟北公,又徙濮陽郡公,授領軍將軍。魏孝武 將貳於神武,昭以疾辭還晉陽。後從神武入洛。兗州刺史樊子鵠反,以昭為東道大 都督討之。子鵠既死,諸將勸昭盡捕誅其黨。昭曰:「此州無狀,橫被殘賊,其賊 是怨,其人何罪?」遂皆舍焉。後轉大司馬,仍領軍。遷司徒,出為定州刺史。昭 好酒,晚得偏風,雖愈,猶不能處劇務。在州,事委僚屬,昭舉其大綱而已。薨於 州,贈假黃鉞、太師、太尉,諡曰武。齊受禪,詔祭告其墓,封太原王。皇建初, 配享神武廟庭。
zhǎng zi zhòng dá sì, gǎi fēng pú yáng wáng.
長子仲達嗣,改封濮陽王。
cì zǐ dìng yuǎn, shǎo lì xiǎn zhí. wài qī zhōng, piān wèi wǔ chéng ài xiá, bié fēng lín huái jùn wáng. wǔ chéng dà jiàn, yǔ zhào jùn wáng děng tóng shòu gù mìng, wèi sī kōng. zhào jùn wáng zhī zòu chù hé shì kāi, dìng yuǎn yǔ qí móu. suì nà shì kāi huì lù, chéng zhào jùn zhī huò, qí tān bǐ rú cǐ. xún chú yíng zhōu cì shǐ. chū, dìng yuǎn dì jì lüè, mù tí pó qiú qí jì qiè, dìng yuǎn bù xǔ. yīn gāo sī hǎo zuò luàn, tí pó lìng lín huái guó láng zhōng jīn zào yuǎn yīn yǔ sī hǎo tōng. hòu zhǔ lìng kāi fǔ duàn chàng lǜ sān qiān qí yǎn zhī, lìng shì yù shǐ zhào xiù tōng zhì zhōu, yǐ zāng huò shì hé dìng yuǎn. dìng yuǎn yí yǒu biàn, suì yì ér sǐ.
次子定遠,少歷顯職。外戚中,偏為武成愛狎,別封臨淮郡王。武成大漸,與 趙郡王等同受顧命,位司空。趙郡王之奏黜和士開,定遠與其謀。遂納士開賄賂, 成趙郡之禍,其貪鄙如此。尋除瀛州刺史。初,定遠弟季略,穆提婆求其伎妾,定 遠不許。因高思好作亂,提婆令臨淮國郎中金造遠陰與思好通。後主令開府段暢率 三千騎掩之,令侍御史趙秀通至州,以贓貨事劾定遠。定遠疑有變,遂縊而死。
zhāo xiōng zi ruì. ruì zì fú rén. fù bá, wèi nán bù shàng shū. ruì yòu gū, bèi shū fù zhāo suǒ yǎng. wèi shén wǔ zhàng nèi dū du, fēng yē xiàn zi. lèi qiān guāng zhōu cì shǐ. zài rèn tān zòng, shēn wèi wén xiāng suǒ zé. hòu gǎi fēng jiǔ mén xiàn gōng. qí shòu chán, chú lǐng jūn jiāng jūn, bié fēng ān dìng hóu. ruì wú tā qì gàn, yǐ wài qī guì xìng, zòng qíng cái sè. wèi yíng zhōu cì shǐ, jù liǎn wú yàn. huáng jiàn chū, fēng dōng ān wáng. dà níng yuán nián, jìn wèi sī kōng. píng gāo guī yàn yú jì zhōu, hái bài sī tú. hé qīng sān nián, làn shā rén, wèi shàng shū zuǒ chéng sòng zhòng xiàn dàn zòu, jīng shè nǎi miǎn. xún wèi tài wèi, yǐ jūn gōng jìn dà sī mǎ. wǔ chéng zhì hé yáng, réng qiǎn zǒng piān shī fù xiàn hù. ruì zài yù jìng, liú tíng bǎi yú rì, zhuān xíng fēi fǎ. zhào miǎn guān, yǐ wáng hái dì. xún chú tài wèi, hōng, zèng dà sī mǎ.
昭兄子睿。睿字佛仁。父拔,魏南部尚書。睿幼孤,被叔父昭所養。為神武帳 內都督,封掖縣子。累遷光州刺史。在任貪縱,深為文襄所責。後改封九門縣公。 齊受禪,除領軍將軍,別封安定侯。睿無他器干,以外戚貴幸,縱情財色。為瀛州 刺史,聚斂無厭。皇建初,封東安王。大寧元年,進位司空。平高歸彥於冀州,還 拜司徒。河清三年,濫殺人,為尚書左丞宋仲羨彈奏,經赦乃免。尋為太尉,以軍 功進大司馬。武成至河陽,仍遣總偏師赴縣瓠。睿在豫境,留停百餘日,專行非法。 詔免官,以王還第。尋除太尉,薨,贈大司馬。
zi zi chǎn sì, wèi kāi fǔ yí tóng sān sī.
子子產嗣,位開府儀同三司。
shè dí gàn, shàn wú rén yě. zēng zǔ yuè dòu juàn, wèi dào wǔ shí, yǐ gōng gē shàn wú zhī xī là hàn shān dì fāng bǎi lǐ yǐ chù zhī. hòu lǜ bù luò běi qiān, yīn jiā shuò fāng. gàn gěng zhí shǎo yán, yǒu wǔ yì. wèi zhèng guāng chū, chú sǎo nì dǎng, shòu jiāng jūn, sù wèi yú nèi. yǐ jiā zài hán xiāng, bù yí dú shǔ, dōng dé rù jīng shī, xià guī xiāng lǐ. xiào chāng yuán nián, běi biān rǎo luàn, bēn yún zhōng, wèi cì shǐ fèi mù sòng yú ěr zhū róng. yǐ jūn zhǔ suí róng rù luò. hòu cóng shén wǔ qǐ bīng, pò sì hú yú hán líng, fēng guǎng píng xiàn gōng, xún jìn jùn gōng. hé yīn zhī yì, zhū jiāng dà jié, wéi gàn bīng tuì. shén wǔ yǐ qí jiù gōng, jìng bù zé chù. xún zhuǎn tài bǎo tài fù. jí gāo zhòng mì yǐ wǔ láo pàn, shén wǔ tǎo zhī, yǐ gàn wèi dà dū dū, qián qū. gàn shàng dào bù guò jiā, jiàn hóu jǐng, bù huáng shí, jǐng shǐ qí zhuī kuì zhī. shí zhōu wén zì jiāng bīng zhì luò yáng, jūn róng shén shèng. zhū jiāng wèi yù nán dù, gàn jué jì jì hé, shén wǔ dà bīng jì zhì, suì dà pò zhī. hái wèi dìng zhōu cì shǐ. bù xián lì shì, shì duō fán rǎo, rán qīng yuē zì jū, bù wèi lì rén suǒ huàn. qiān tài shī. tiān píng chū, yǐ gàn yuán xūn zuǒ mìng, fēng zhāng wǔ jùn wáng, zhuǎn tài zǎi. gàn shàng shén wǔ mèi lè líng zhǎng gōng zhǔ, yǐ qīn dì jiàn dài. zì yù qín wáng, cháng zǒng dà zhòng, wēi wàng zhī zhòng, wèi zhū jiāng suǒ fú. ér zuì wèi yán měng. céng yì jīng shī, wèi qiào wáng yuán xiào yǒu yú gōng mén yán xì guò cháng, wú néng miàn zhé zhě, gàn zhèng sè zé zhī, xiào yǒu dà cán, shí rén chēng shàn. hōng, zèng jiǎ huáng yuè tài zǎi, gěi wēn liáng chē, shì yuē jǐng liè.
厙狄干,善無人也。曾祖越豆眷,魏道武時,以功割善無之西臘汗山地方百里 以處之。後率部落北遷,因家朔方。干鯁直少言,有武藝。魏正光初,除掃逆黨, 授將軍,宿衛於內。以家在寒鄉,不宜毒暑,冬得入京師,夏歸鄉里。孝昌元年, 北邊擾亂,奔雲中,為刺史費穆送於爾硃榮。以軍主隨榮入洛。後從神武起兵,破 四胡於韓陵,封廣平縣公,尋進郡公。河陰之役,諸將大捷,唯干兵退。神武以其 舊功,竟不責黜。尋轉太保、太傅。及高仲密以武牢叛,神武討之,以干為大都督, 前驅。幹上道不過家,見侯景,不遑食,景使騎追饋之。時周文自將兵至洛陽,軍 容甚盛。諸將未欲南度,干決計濟河,神武大兵繼至,遂大破之。還為定州刺史。 不閒吏事,事多煩擾,然清約自居,不為吏人所患。遷太師。天平初,以干元勛佐 命,封章武郡王,轉太宰。干尚神武妹樂陵長公主,以親地見待。自預勤王,常總 大眾,威望之重,為諸將所伏。而最為嚴猛。曾詣京師,魏譙王元孝友於公門言戲 過常,無能面折者,干正色責之,孝友大慚,時人稱善。薨,贈假黃鉞、太宰,給 轀輬車,諡曰景烈。
gàn bù zhī shū, shǔ míng wèi gàn zì, nì shàng huà zhī, shí rén wèi zhī chuān chuí. yòu yǒu wǔ jiāng wáng zhōu zhě, shǔ míng xiān wèi jí, ér hòu chéng qí wài. èr rén zhì sūn, shǐ bìng zhī shū. gàn, huáng jiàn chū pèi xiǎng shén wǔ miào tíng.
干不知書,署名為干字,逆上畫之,時人謂之穿錘。又有武將王周者,署名先 為吉,而後成其外。二人至孫,始並知書。干,皇建初配享神武廟庭。
zi fú jìng, wèi yí tóng sān sī zú, zi shì wén sì.
子伏敬,位儀同三司卒,子士文嗣。
shì wén xìng gū zhí, suī lín lǐ zhì qīn, mò yǔ tōng xiá. zài qí, xí fēng zhāng wǔ jùn wáng, wèi lǐng jūn jiāng jūn. zhōu wǔ dì píng qí, shān dōng yì guān duō lái yíng, wéi shì wén bì mén zì shǒu. dì qí zhī, shòu kāi fǔ yí tóng sān sī suí zhōu cì shǐ. suí wén shòu chán, jiā shang kāi fǔ, fēng hú bēi xiàn zi, xún bài bèi zhōu cì shǐ. xìng qīng kǔ, bù shòu gōng liào, jiā wú yú cái. qí zi cháng dàn guān chú bǐng, shì wén jiā zhī yú yù lèi rì, zhàng zhī èr bǎi, bù sòng hái jīng. tóng lì wú gǎn chū mén. suǒ mǎi yán cài, bì yú wài jìng. fán yǒu chū rù, jiē fēng shǔ qí mén, qīn gù jué jī, qìng diào bù tōng. fǎ lìng yán sù, lì rén gǔ zhàn, dào bù shí yí. yǒu xì guò, bì shēn wén xiàn hài. cháng rù cháo, yù shàng cì gōng qīng rù zuǒ cáng, rèn qǔ duō shǎo. rén jiē jí zhòng, shì wén dú kǒu xián juàn yī pǐ, liǎng shǒu gè chí yī pǐ. shàng wèn qí gù, shì wén yuē: chén kǒu shǒu jù zú, yú wú suǒ xū. shàng yì zhī, bié shǎng yí zhī.
士文性孤直,雖鄰里至親,莫與通狎。在齊,襲封章武郡王,位領軍將軍。周 武帝平齊,山東衣冠多來迎,唯士文閉門自守。帝奇之,授開府儀同三司、隨州刺 史。隋文受禪,加上開府,封湖陂縣子,尋拜貝州刺史。性清苦,不受公料,家無 余財。其子嘗啖官廚餅,士文枷之於獄累日,杖之二百,步送還京。僮隸無敢出門。 所買鹽菜,必於外境。凡有出入,皆封署其門,親故絕跡,慶弔不通。法令嚴肅, 吏人股戰,道不拾遺。有細過,必深文陷害。嘗入朝,遇上賜公卿入左藏,任取多 少。人皆極重,士文獨口銜絹一匹,兩手各持一匹。上問其故,士文曰:「臣口手 俱足,余無所須。」上異之,別賞遺之。
shì wén zhì zhōu, fā zhāi jiān chǎn, zhǎng lì chǐ bù dǒu sù zhī zāng, wú suǒ kuān dài. dé qiān rén, zòu zhī, xī pèi fáng lǐng nán. qīn qī xiāng sòng, kū shēng biàn yú zhōu jìng. zhì lǐng nán yù zhàng lì, sǐ zhě shí bā jiǔ. yú shì fù mǔ qī zǐ, wéi kū shì wén. shì wén wén zhī, lìng rén bǔ nuò, chuí chǔ yíng qián ér kū xiào mí shén. sī mǎ jīng zhào wéi kūn qīng hé lìng hé dōng zhào dá, èr rén bìng kē kè, wéi zhǎng shǐ yǒu huì zhèng. shí rén yǔ yuē: cì shǐ luó shā zhèng, sī mǎ fù shé chēn, zhǎng shǐ hán xiào pàn, qīng hé shēng chī rén. shàng wén, tàn yuē: shì wén bào guò dú shòu! jìng zuò miǎn. wèi jǐ, wèi yōng zhōu zhǎng shǐ. wèi rén yuē: wǒ xiàng fǎ shēn, bù néng kuī hòu guì yào, wú nǎi bì sǐ cǐ guān! jí xià chē, zhí fǎ yán zhèng, bù bì guì qī, bīn kè mò gǎn zhì mén, rén duō yuàn wàng.
士文至州,發摘奸諂,長吏尺布斗粟之贓,無所寬貸。得千人,奏之,悉配防 嶺南。親戚相送,哭聲遍於州境。至嶺南遇瘴厲,死者十八九。於是父母妻子,唯 哭士文。士文聞之,令人捕搦,捶楚盈前而哭孝彌甚。司馬京兆韋焜、清河令河東 趙達,二人並苛刻,唯長史有惠政。時人語曰:「刺史羅殺政,司馬蝮蛇瞋,長史 含笑判,清河生吃人。」上聞,嘆曰:「士文暴過毒獸!」竟坐免。未幾,為雍州 長史。謂人曰:「我向法深,不能窺候貴要,無乃必死此官!」及下車,執法嚴正, 不避貴戚,賓客莫敢至門,人多怨望。
shì wén cóng mèi wèi qí shì pín, yǒu sè, qí miè hòu, cì xuē gōng zhǎng sūn lǎn. lǎn qī zhèng shì dù, zèn zhī wén xiàn hòu, lìng lǎn lí jué. shì wén chǐ zhī, bù yǔ xiāng jiàn. hòu yīng zhōu cì shǐ táng jūn míng jū mǔ yōu, pīng yǐ wèi qī. yóu shì jūn míng shì wén bìng wèi yù shǐ hé. shì wén xìng gāng, zài yù shù rì, fèn huì ér sǐ. jiā wú yú cái, yǒu sān zi, zhāo xī bù jì, qīn bīn wú shàn zhī zhě.
士文從妹為齊氏嬪,有色,齊滅後,賜薛公長孫覽。覽妻鄭氏妒,譖之文獻後, 令覽離絕。士文恥之,不與相見。後應州刺史唐君明居母憂,娉以為妻。由是君明、 士文並為御史劾。士文性剛,在獄數日,憤恚而死。家無餘財,有三子,朝夕不繼, 親賓無贍之者。
hán guǐ, zì bó nián, tài ān dí nà rén yě. shǎo yǒu zhì cāo, shēn shěn, xǐ nù bù xíng yú sè. shén wǔ zhèn jìn zhōu, yǐn wèi zhèn chéng dū du. jí qǐ bīng yú xìn dōu, guǐ zàn chéng dà cè. cóng pò ěr zhū zhào yú guǎng ā, yòu cóng hán líng zhèn, fēng píng chāng xiàn hóu. réng dū zhōng jūn, cóng pò ěr zhū zhào yú chì hóng lǐng. zài qiān qín zhōu cì shǐ, shén dé biān hé. shén wǔ xún qín zhōu, yù yǐ guǐ hái, réng cì chéng rén hù bié juàn bù liǎng pǐ, zhōu rén tián zhāo děng qī qiān hù jiē cí bù shòu, wéi qǐ liú guǐ. shén wǔ jiā tàn, nǎi liú yān. pín yǐ jūn gōng, jìn fēng ān dé jùn gōng, qiān yíng zhōu cì shǐ. zài zhōu jù liǎn, wèi yù shǐ jiū hé, xuē chú guān jué. wèi jǐ, fù qí ān dé jùn gōng. lì wèi zhōng shū lìng sī tú. qí shòu chán, fēng ān dé jùn wáng.
韓軌,字伯年,太安狄那人也。少有志操,深沈,喜怒不形於色。神武鎮晉州, 引為鎮城都督。及起兵於信都,軌贊成大策。從破爾硃兆於廣阿,又從韓陵陣,封 平昌縣侯。仍督中軍,從破爾硃兆於赤谼嶺。再遷秦州刺史,甚得邊和。神武巡秦 州,欲以軌還,仍賜城人戶別絹布兩疋,州人田昭等七千戶皆辭不受,唯乞留軌。 神武嘉嘆,乃留焉。頻以軍功,進封安德郡公,遷瀛州刺史。在州聚斂,為御史糾 劾,削除官爵。未幾,復其安德郡公。歷位中書令、司徒。齊受禪,封安德郡王。
guǐ mèi wèi shén wǔ suǒ nà, shēng shàng dǎng wáng huàn, fù yǐ xūn yōng, lì dēng tái xuàn, cháng yǐ qiān gōng zì chù, bù yǐ fù guì jiāo rén. hòu bài dà sī mǎ, cóng wén xuān zhēng rú rú, zài jūn bào jí, hōng. zèng jiǎ huáng yuè tài zǎi tài shī, shì yuē sù wǔ. huáng jiàn chū, pèi xiǎng wén xiāng miào tíng.
軌妹為神武所納,生上黨王渙,復以勛庸,歷登台鉉,常以謙恭自處,不以富 貴驕人。後拜大司馬,從文宣征蠕蠕,在軍暴疾,薨。贈假黃鉞、太宰、太師,諡 曰肅武。皇建初,配享文襄廟庭。
zi jìn míng sì. tiān tǒng zhōng, gǎi fēng dōng lái wáng. jìn míng yǒu xiá qì, zhū xūn guì zi sūn zhōng, zuì liú xīn xué wèn. hǎo jiǔ dàn zòng. zhāo yǐn bīn kè, yī xí zhī fèi, dòng zhì wàn qián, yóu hèn jiǎn lǜ. cháo tíng yù chù zhī guì yào dì, bì yǐ jí cí, gào rén yún: fèi rén yǐn měi jiǔ, duì míng shèng. ān néng zuò dāo bǐ lì, pī fǎn gù zhǐ hū? wǔ píng mò, chú shàng shū zuǒ pú shè, bǎi yú rì, biàn xiè bìng jiě guān.
子晉明嗣。天統中,改封東萊王。晉明有俠氣,諸勛貴子孫中,最留心學問。 好酒誕縱。招引賓客,一席之費,動至萬錢,猶恨儉率。朝廷欲處之貴要地,必以 疾辭,告人云:「廢人飲美酒,對名勝。安能作刀筆吏,披反故紙乎?」武平末, 除尚書左僕射,百餘日,便謝病解官。
duàn róng, zì zi mào, gū zāng wǔ wēi rén yě. zǔ xìn, shì jǔ qú shì. hòu rù wèi, yǐ háo zú xǐ běi biān, réng jiā yú wǔ yuán jùn. fù lián, ān běi fǔ sī mǎ. róng shǎo hǎo lì shù, zhuān yì xīng xiàng. zhèng guāng zhōng, wèi rén yuē: wú jīn guān xuán xiàng, chá rén shì, bù jí shí nián, dāng yǒu luàn yǐ. luàn qǐ cǐ dì, tiān xià yīn cǐ héng liú, wú kě bì yě. wèi jǐ rú yán. róng chū zhī dù luò zhōu, yīn bēn ěr zhū róng. jí shén wǔ qǐ bīng, róng zàn chéng zhī. shén wǔ nán tǎo yè, liú róng zhèn xìn dōu, réng shòu dìng zhōu cì shǐ. shí gōng yè wèi kè, róng zhuǎn shū wú què. shén wǔ rù luò, lùn gōng fēng gū zāng xiàn hóu, zhuǎn shòu yíng zhōu cì shǐ. róng qī, wǔ míng huáng hòu zhǎng zǐ yě, róng kǒng shén wǔ zhāo sī qīn zhī yì, gù tuī zhū jiāng, jìng bù zhī zhōu. xún lì xiāng jì qín sān zhōu, suǒ zài bǎi xìng ài zhī. shén wǔ jiāng tú guān yòu, róng chēng wèi kě, jí wèi qū bài, shén wǔ yuē: bù yòng duàn róng yán, yǐ zhì yú cǐ. xún chú shān dōng dà xíng tái, lǐng běn zhōu liú rén dà dū dū, shén dé wù qíng. zú, zèng tài wèi, shì yuē zhāo jǐng. huáng jiàn chū, pèi xiǎng shén wǔ miào tíng. èr nián, zhòng zèng dà sī mǎ shàng shū lìng wǔ wēi wáng. zhǎng zi sháo sì.
段榮,字子茂,姑臧武威人也。祖信,仕沮渠氏。後入魏,以豪族徙北邊,仍 家於五原郡。父連,安北府司馬。榮少好歷術,專意星象。正光中,謂人曰:「吾 今觀玄象,察人事,不及十年,當有亂矣。亂起此地,天下因此橫流,無可避也。」 未幾如言。榮初之杜洛周,因奔爾硃榮。及神武起兵,榮贊成之。神武南討鄴,留 榮鎮信都,仍授定州刺史。時攻鄴未克,榮轉輸無闕。神武入洛,論功封姑臧縣侯, 轉授瀛州刺史。榮妻,武明皇后長姊也,榮恐神武招私親之議,固推諸將,竟不之 州。尋歷相、濟、秦三州,所在百姓愛之。神武將圖關右,榮稱未可,及渭曲敗, 神武曰:「不用段榮言,以至於此。」尋除山東大行台,領本州流人大都督,甚得 物情。卒,贈太尉,諡曰昭景。皇建初,配享神武廟庭。二年,重贈大司馬、尚書 令、武威王。長子韶嗣。
sháo zì xiào xiān, shǎo gōng qí shè, yǒu jiāng lǐng cái lüè. yǐ wǔ míng huáng hòu shēng, shén wǔ yì qì ài zhī, cháng zhì zuǒ yòu, yǐ wèi xīn fù, lǐng qīn xìn dū du.
韶字孝先,少工騎射,有將領才略。以武明皇后甥,神武益器愛之,常置左右, 以為心腹,領親信都督。
shén wǔ jù ěr zhū zhào yú guǎng ā, dàn zhào bīng zhòng. sháo yuē: suǒ wèi zhòng zhě, dé zhòng rén zhī sǐ suǒ wèi qiáng zhě, dé tiān xià zhī xīn. ěr zhū liè guān huǐ miǎn, bá běn sāi yuán. máng shān zhī huì, jìn shēn hé zuì? shā zhǔ lì jūn, bù tuō xún shuò. tiān xià cóng luàn, shì shì ér jiǔ. wáng gōng zhāo dé yì, zhū jūn cè zhī è, hé wǎng ér bù kè zāi! shén wǔ yuē: wú suī yǐ shùn tǎo nì, kǒng wú tiān mìng. sháo yuē: wén xiǎo néng dí dà, xiǎo dào dà yín, huáng tiān wú qīn, wéi dé shì fǔ. jīn ěr zhū wài zéi tiān xià, nèi shī shàn rén, zhì zhě bù wèi móu, yǒng zhě bù wèi dòu. bù xiào shī zhí, xián zhě qǔ zhī, fù hé yí yě! suì yǔ tiāo zhàn, bài zhī. pín yǐ jūn gōng, fēng xià luò xiàn nán, hòu huí cì fù jué gū zāng xiàn hóu. máng shān zhī yì, wèi hè bá shèng suǒ jiǒng, sháo cóng bàng chí mǎ fǎn shè, bì qí mǎ, zhuī qí bù gǎn jìn, suì miǎn. cì ān xià mǎ bìng jīn, jìn jué wèi gōng. jí zhēng yù bì, gōng chéng wèi xià, shén wǔ bù yù. wèi dà sī mǎ hú lǜ jīn sī tú hán guǐ zuǒ wèi jiāng jūn liú fēng děng yuē: wú měi wèi xiào xiān lùn bīng, shū yǒu yīng lüè, ruò bǐ lái yòng qí móu, kě wú jīn rì zhī láo yǐ. wú huàn wēi dǔ, yù wěi xiào xiān yǐ yè xià shì, ruò hé? jīn děng xián yuē: zhī chén mò ruò jūn, shí wú chū xiào xiān zhě. réng lìng sháo cóng wén xuān zhèn yè, zhào wén xiāng fù jūn gù mìng. wén xiāng yǐ xiào xiān wèi tuō, lìng jūn lǚ dà shì, bìng yǔ chóu zhī. jí shén wǔ bēng, hóu jǐng fǎn, wén xiāng hái yè, liú sháo shǒu jìn yáng, wěi yǐ jūn shì. jiā biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. wén xuān shòu chán, chú shàng shū yòu pú shè, qiān jì zhōu cì shǐ.
神武拒爾硃兆於廣阿,憚兆兵眾。韶曰:「所謂眾者,得眾人之死;所謂強者, 得天下之心。爾硃裂冠毀冕,拔本塞原。芒山之會,搢紳何罪?殺主立君,不脫旬 朔。天下從亂,士室而九。王躬昭德義,誅君側之惡,何往而不克哉!」神武曰: 「吾雖以順討逆,恐無天命。」韶曰:「聞小能敵大,小道大淫,皇天無親,唯德 是輔。今爾硃外賊天下,內失善人,智者不為謀,勇者不為斗。不肖失職,賢者取 之,復何疑也!」遂與挑戰,敗之。頻以軍功,封下洛縣男,後回賜父爵姑臧縣侯。 芒山之役,為賀拔勝所窘,韶從傍馳馬反射,斃其馬,追騎不敢進,遂免。賜鞍下 馬並金,進爵為公。及征玉壁,攻城未下,神武不豫。謂大司馬斛律金、司徒韓軌、 左衛將軍劉豐等曰:「吾每謂孝先論兵,殊有英略,若比來用其謀,可無今日之勞 矣。吾患危篤,欲委孝先以鄴下事,若何?」金等咸曰:「知臣莫若君,實無出孝 先者。」仍令韶從文宣鎮鄴,召文襄赴軍顧命。文襄以孝先為托,令軍旅大事,並 與籌之。及神武崩,侯景反,文襄還鄴,留韶守晉陽,委以軍事。加驃騎大將軍、 開府儀同三司。文宣受禪,除尚書右僕射,遷冀州刺史。
tiān bǎo sì nián, liáng jiāng dōng fāng bái é qián zhì sù yù, zhào sháo tǎo zhī. jì zhì, huì liáng jiāng yán chāo dá děng jūn bī jīng zhōu, chén bà xiān jiāng gōng guǎng líng, yǐn lìng sī móu xí xū yí, sān jūn xián jù. sháo wèi zhū jiāng yuē: zì liáng shì sàng luàn, guó wú dìng zhǔ, rén huái qù jiù. bà xiān wài tuō tóng dé, nèi yǒu lí xīn, wú chuāi zhī shú yǐ. nǎi liú yí tóng sān sī jìng xiǎn jùn děng wéi sù yù, zì bèi dào fù jīng zhōu. tú chū xū yí, lìng sī bù yú dà jūn zú zhì, wàng qí ér bēn. jìn pò chāo dá jūn. huí fù guǎng líng, bà xiān dùn zǒu. xuán shī sù yù, qiǎn biàn shì yù bái é. bái é kāi mén qǐng méng. méng qì, dù bái é zhōng bù wèi yòng, zhǎn zhī, bìng qí zhū dì, bìng chuán shǒu jīng shī. fēng píng yuán jùn wáng, lì sī kōng sī tú dà jiāng jūn shàng shū lìng tài zǐ tài shī. yǐ jì mǔ yōu, qù zhí. xún qǐ wèi dà sī mǎ, réng wèi shàng shū lìng, qiān lù shàng shū shì bīng zhōu cì shǐ. hòu yǔ dōng ān wáng lóu ruì píng gāo guī yàn, qiān tài fù, réng lì bīng zhōu. wèi zhèng bù cún xiǎo chá, shén dé rén hé. zhōu wén qiǎn jiāng lǜ qiāng yí yǔ tū jué hé zhòng bī jìn yáng, wǔ chéng zì yè bèi dào fù zhī. shí dà xuě, zhū jiāng huò yù nì zhī, sháo yuē: bù rú zhèn yǐ dài zhī. bǐ láo wǒ yì, pò zhī bì yǐ. suì dà pò zhī. jìn wèi tài shī.
天保四年,梁將東方白額潛至宿豫,詔韶討之。既至,會梁將嚴超達等軍逼涇 州,陳霸先將攻廣陵,尹令思謀襲盱眙,三軍咸懼。韶謂諸將曰:「自梁氏喪亂, 國無定主,人懷去就。霸先外托同德,內有離心,吾揣之熟矣。」乃留儀同三司敬 顯俊等圍宿豫,自倍道赴涇州。塗出盱眙,令思不虞大軍卒至,望旗而奔。進破超 達軍。回赴廣陵,霸先遁走。旋師宿豫,遣辨士喻白額。白額開門請盟。盟訖,度 白額終不為用,斬之,並其諸弟,並傳首京師。封平原郡王,歷司空、司徒、大將 軍、尚書令、太子太師。以繼母憂,去職。尋起為大司馬,仍為尚書令,遷錄尚書 事、并州刺史。後與東安王婁睿平高歸彥,遷太傅,仍蒞并州。為政不存小察,甚 得人和。周文遣將率羌夷與突厥合眾逼晉陽,武成自鄴倍道赴之。時大雪,諸將或 欲逆之,韶曰:「不如陣以待之。彼勞我逸,破之必矣。」遂大破之。進位太師。
zhōu zhǒng zǎi yǔ wén hù mǔ yán shì, xiān pèi zhōng shān gōng, hù wén shàng cún, nǎi yīn biān jìng yí shū, qǐng hái qí mǔ, bìng tōng lín hǎo. sháo yǐ wèi hù wài tuō wèi xiāng, qí shí wáng yě. wèi mǔ qǐng hé, bù tōng yī jiè zhī shǐ, jù yí sòng shū, kǒng shì yǐ ruò. qiě wài xǔ zhī, dài tōng hé wǎng fù, fàng zhī wèi wǎn. bù tīng, suì qiǎn shǐ yǐ lǐ jiāng sòng. hù dé mǔ, réng qiǎn jiāng wèi chí jiǒng děng xí luò yáng. zhào lán líng wáng zhǎng gōng dà jiāng jūn hú lǜ guāng jī zhī. jūn cì máng shān xià, dòu liú wèi jìn. wǔ chéng zhào sháo, yù fù luò yáng wéi, dàn yǐ tū jué wèi lǜ. sháo yuē: běi lǔ qīn biān, shì děng jiè xuǎn xī qiāng kuī bī, shì gāo huāng zhī bìng. dì réng lìng sháo dū jīng qí yī qiān fā jìn yáng, wǔ rì biàn jì hé. yù zhōu jūn yú dà hé gǔ, yǔ zhū jiāng zhèn yǐ dài zhī. sháo wèi zuǒ jūn, lán líng wáng wèi zhōng jūn, hú lǜ guāng wèi yòu jūn. shàng shān nì zhàn, sháo qiě què yǐn, dài qí lì bì, xià mǎ jī zhī, zhōu rén dà kuì. luò chéng wéi yì jí bēn dùn. chú tài zǎi, fēng líng wǔ xiàn gōng. tiān tǒng sān nián, chú zuǒ chéng xiàng. sì nián, bié fēng yǒng chāng jùn gōng. shí cāng zhōu gàn. wǔ píng èr nián, chū jìn zhōu dào, dào dìng lǒng, zhú wēi dí píng kòu èr chéng ér hái. èr yuè, zhōu shī lái kòu, qiǎn sháo yǔ yòu chéng xiàng hú lǜ guāng tài wèi lán líng wáng zhǎng gōng wǎng. xíng dá xī jìng, yǒu bǎi gǔ chéng zhě, dí zhī jué xiǎn, zhū jiāng mò kěn gōng wéi. sháo yuē: fén běi hé dōng, shì wèi guó jiā zhī yǒu, ruò bù qù bǎi gǔ, shì tóng gù jí. jì bǐ huì bīng zài nán dào. jīn duàn qí yào lù, jiù bù néng lái. chéng shì suī gāo, qí zhōng shén xiá, huǒ nǔ shè zhī, yī dàn kě jǐn. suì gōng zhī, chéng kuì. réng chéng huá gǔ, zhì shù ér hái. fēng guǎng píng jùn gōng. shì yuè, zhōu yòu qiǎn jiāng gōng biān, hú lǜ guāng xiān lǜ jūn yù zhī, sháo yì qǐng xíng. wǔ yuè, dào fú qín chéng. xī rén yú yáo xiāng chéng nán gèng qǐ chéng zhèn, sháo chōu zhuàng shì cóng běi xí zhī, shǐ rén qián dù hé gào yáo xiāng chéng zhōng, nèi wài xiāng yīng, jìn zhàn dà pò zhī. zhū jiāng xián yù gōng qí xīn chéng, sháo yuē: cǐ chéng yī miàn yīn hé, sān miàn dì xiǎn, bù kě gōng. bù rú gèng zuò yī chéng, yōng qí yào dào. pò fú qín, bìng lì tú zhī. cóng zhī. liù yuè, xǐ wéi dìng yáng. qī yuè, tú qí wài chéng. shí sháo bìng zài jūn zhōng, wèi lán líng wáng yuē: cǐ chéng sān miàn zhòng jiàn, bìng wú zǒu lù, wéi lǜ dōng miàn yī chù ěr. zéi ruò tū wéi, bì cóng cǐ chū. zhǎng gōng nǎi shè fú. qí yè, guǒ rú cè, fú bīng jī zhī, dà kuì. sháo jìng yǐ bìng hōng. cì wēn míng mì qì wēn liáng chē. jūn xiào zhī shì, zhèn sòng zhì píng ēn mù suǒ, fā zú qǐ zhǒng. zèng jiǎ huáng yuè xiāng guó tài wèi lù shàng shū shì, shì zhōng wǔ.
周冢宰宇文護母閻氏,先配中山宮,護聞尚存,乃因邊境移書,請還其母,並 通鄰好。韶以為護外托為相,其實王也。為母請和,不通一介之使,據移送書,恐 示以弱。且外許之,待通和往復,放之未晚。不聽,遂遣使以禮將送。護得母,仍 遣將尉遲迥等襲洛陽。詔蘭陵王長恭、大將軍斛律光擊之。軍次芒山下,逗留未進。 武成召韶,欲赴洛陽圍,但以突厥為慮。韶曰:「北虜侵邊,事等疥癬;西羌窺逼, 是膏肓之病。」帝仍令韶督精騎一千發晉陽,五日便濟河。遇周軍於大和谷,與諸 將陣以待之。韶為左軍,蘭陵王為中軍,斛律光為右軍。上山逆戰,韶且卻引,待 其力弊,下馬擊之,周人大潰。洛城圍亦即奔遁。除太宰,封靈武縣公。天統三年, 除左丞相。四年,別封永昌郡公。食滄州干。武平二年,出晉州道,到定隴,築威 敵、平寇二城而還。二月,周師來寇,遣韶與右丞相斛律光、太尉蘭陵王長恭往。 行達西境,有柏谷城者,敵之絕險,諸將莫肯攻圍。韶曰:「汾北河東,勢為國家 之有,若不去柏谷,事同痼疾。計彼會兵在南道。今斷其要路,救不能來。城勢雖 高,其中甚狹,火弩射之,一旦可盡。」遂攻之,城潰。仍城華谷,置戍而還。封 廣平郡公。是月,周又遣將攻邊,斛律光先率軍御之,韶亦請行。五月,到服秦城。 西人於姚襄城南更起城鎮,韶抽壯士從北襲之,使人潛度河告姚襄城中,內外相應, 進戰大破之。諸將咸欲攻其新城,韶曰:「此城一面陰河,三面地險,不可攻。不 如更作一城,壅其要道。破服秦,並力圖之。」從之。六月,徙圍定陽。七月,屠 其外城。時韶病在軍中,謂蘭陵王曰:「此城三面重澗,並無走路,唯慮東面一處 耳。賊若突圍,必從此出。」長恭乃設伏。其夜,果如策,伏兵擊之,大潰。韶竟 以病薨。賜溫明秘器、轀輬車。軍校之士,陣送至平恩墓所,發卒起冢。贈假黃鉞、 相國、太尉、錄尚書事,諡忠武。
sháo chū zǒng jūn lǚ, rù cān wéi wò, gōng jì jū gāo, zhòng yǐ hūn gòu zhī gù, wàng qīng cháo yě. ér zhǎng yú jì lüè, shàn yú yù zhòng, dé jiāng shì zhī xīn. yòu yǎ xìng wēn shèn, yǒu zǎi xiàng zhī fēng. jiào xùn zǐ dì, guī mén yōng sù, shì hòu mǔ yǐ xiào wén. qí dài xūn guì jiā, hǎn yǒu jí zhě. rán pì yú hào sè, suī jū yào zhòng, wēi fú jiān xíng. wèi huáng mén láng yuán yǔ qī huáng fǔ shì, yuán yǔ móu nì, méi guān. sháo měi zhī, shàng qǐ gù qǐng, wén xiāng cì zhī. bié zhái chù zhī, lǐ tóng zhèng dí. yóu sè yú cái, qīn qī gù jiù, lüè wú shī yǔ. qí zi shēn shàng gōng zhǔ, bìng shěng chéng láng zài jiā zuǒ shì shí yú rì, shì bì cí hái, rén wéi cì yī bēi jiǔ.
韶出總軍旅,入參幃幄,功既居高,重以婚媾之故,望傾朝野。而長於計略, 善於御眾,得將士之心。又雅性溫慎,有宰相之風。教訓子弟,閨門雍肅,事後母 以孝聞。齊代勛貴家,罕有及者。然僻於好色,雖居要重,微服間行。魏黃門郎元 瑀妻皇甫氏,緣瑀謀逆,沒官。韶美之,上啟固請,文襄賜之。別宅處之,禮同正 嫡。尤嗇於財,親戚故舊,略無施與。其子深尚公主,並省丞郎在家佐事十餘日, 事畢辭還,人唯賜一杯酒。
yuán fēi suǒ shēng sān zi: yì shēn liàng, jiē huàn dá.
元妃所生三子:懿、深、亮,皆宦達。
yì zì dé yóu, shàng yǐng chuān zhǎng gōng zhǔ, bài fù mǎ dū wèi, xí fēng píng yuán wáng. wèi xíng tái yòu pú shè, jiān diàn zhōng shàng shū, zú. zi bǎo dǐng, shàng zhōng shān zhǎng gōng zhǔ. suí kāi huáng zhōng, kāi fǔ yí tóng sān sī. dà yè chū, zú yú ráo zhōu cì shǐ.
懿字德猷,尚潁川長公主,拜駙馬都尉,襲封平原王。位行台右僕射,兼殿中 尚書,卒。子寶鼎,尚中山長公主。隋開皇中,開府儀同三司。大業初,卒於饒州 刺史。
shēn zì dé shēn, měi róng mào, kuān jǐn yǒu fù fēng. tiān bǎo zhōng, shòu fù fēng gū zāng xiàn gōng. shàng dōng ān gōng zhǔ, wèi shì zhōng. sháo bìng dǔ, zhào fēng shēn jì běi wáng, yǐ wèi qí yì. rù zhōu, bài dà jiāng jūn jùn gōng, zuò shì sǐ.
深字德深,美容貌,寬謹有父風。天保中,受父封姑臧縣公。尚東安公主,位 侍中。韶病篤,詔封深濟北王,以慰其意。入周,拜大將軍、郡公,坐事死。
liàng zì dé kān. suí dà yè chū, wèi biàn zhōu cì shǐ. zú yú rǔ nán jùn shǒu.
亮字德堪。隋大業初,位汴州刺史。卒於汝南郡守。
sháo dì xiào yán, shǎo jǐng fā, yǒu fēng yí. qí shòu chán, qí xiōng sháo yǐ bié fēng bà chéng xiàn hóu shòu zhī. lì zhōng shū huáng mén shì láng. diǎn jī mì. yòu lì mì shū jiān dù zhī shàng shū qīng dōu yǐn.
韶弟孝言,少警發,有風儀。齊受禪,其兄韶以別封霸城縣侯授之。歷中書黃 門侍郎。典機密。又歷秘書監、度支尚書、清都尹。
xiào yán běn yǐ xūn qī zhì wèi tōng xiǎn, jiāo shē wú dàn. céng yè guò qí kè sòng xiào wáng jiā, hū fāng rén fáng yuán, bù shí fù, suì kǎo shā zhī. yòu yǔ zhū yín fù mì yóu. qí fū jué, yòu kǎo lüè ér yǔn. shí yuàn nèi xū guǒ mù, kè rén jiān jí sēng sì bèi shū, xiào yán xī fēn xiàng qí sī zhái zhǒng zhí. yòu diàn nèi jí yuán zhōng xū shí, chà chē cóng zhāng hé yùn zài, fù fēn chē huí qǔ. shì fā, chū wèi hǎi zhōu cì shǐ. lèi qiān lì bù shàng shū. zǔ tǐng zhí zhèng, jiāng fèi zhào yàn shēn, yǐn xiào yán wèi zhù, jiā shì zhōng. xiào yán dài wù bù píng, chōu zhuó fēi huì zé jiù. yǒu jiāng zuò chéng cuī chéng yú zhòng zhōng kàng yán: shàng shū, tiān xià shàng shū, qǐ dú duàn jiā shàng shū yě! xiào yán yuán cí yǐ duì, wéi lì sè qiǎn xià. xún chú zhōng shū jiān, jiā tè jìn. yòu tuō hán zhǎng luán gòng gòu zǔ tǐng zhī duǎn. jí tǐng chū hòu, xiào yán chú shàng shū yòu pú shè, réng zhǎng xuǎn. zì qíng yòng shě, qǐng yè dà xíng. chì jùn jīng chéng běi huáng, xiào yán jiān zuò. yí tóng sān sī cuī shì shùn jiāng zuò dà jiàng yuán shì jiāng tài fǔ shǎo qīng lì xiào yù shàng shū zuǒ hù láng zhōng xuē shū zhāo sī zhōu zhōng cóng shì cuī lóng zi qīng dōu yǐn chéng lǐ dào lóng yè xiàn lìng wèi zhǎng qīng lín zhāng lìng cuī xiàng chéng ān lìng gāo zi chè děng, bìng zài xiào yán bù xià diǎn zuò. rì bié zhì jiǔ gāo huì, zhū rén xī xíng guì fú, chēng shāng shàng shòu, huò zì chén qū zhì, gèng qǐng zhuǎn guān. xiào yán yì sè yáng yáng, yǐ wèi jǐ rèn, jiē suí shì bào dá, xǔ yǒu jiā shòu. fù shāng dà jiǎ, duō bèi quán zhuó, suǒ jìn yòng rén shì, xián shì xiǎn zòng zhī liú. xún qiān zuǒ pú shè, tè jìn shì zhōng rú gù. xiào yán fù guì háo chǐ, yóu hǎo nǚ sè. hòu qǔ lóu dìng yuǎn qiè dǒng shì, dà dān ài zhī. wèi cǐ nèi wài bù hé, gèng xiāng jiū liè. yòu yú jìn yáng jiān zuò, zuò shì chú míng, xǐ guāng zhōu. lóng huà zhǔ bài hòu, yǒu chì zhuī hái.
孝言本以勛戚致位通顯,驕奢無憚。曾夜過其客宋孝王家,呼坊人防援,不時 赴,遂拷殺之。又與諸淫婦密游。其夫覺,又拷掠而殞。時苑內須果木,課人間及 僧寺備輸,孝言悉分向其私宅種植。又殿內及園中須石,差車從漳河運載,復分車 回取。事發,出為海州刺史。累遷吏部尚書。祖珽執政,將廢趙彥深,引孝言為助, 加侍中。孝言待物不平,抽擢非賄則舊。有將作丞崔成於眾中抗言:「尚書,天下 尚書,豈獨段家尚書也!」孝言元辭以對,唯厲色遣下。尋除中書監,加特進。又 托韓長鸞共構祖珽之短。及珽出後,孝言除尚書右僕射,仍掌選。恣情用舍,請謁 大行。敕浚京城北隍,孝言監作。儀同三司崔士順、將作大匠元士將、太府少卿酈 孝裕、尚書左戶郎中薛叔昭、司州中從事崔龍子、清都尹丞李道隆、鄴縣令尉長卿、 臨漳令崔象、成安令高子徹等,並在孝言部下典作。日別置酒高會,諸人膝行跪伏, 稱觴上壽,或自陳屈滯,更請轉官。孝言意色揚揚,以為己任,皆隨事報答,許有 加授。富商大賈,多被銓擢,所進用人士,咸是險縱之流。尋遷左僕射,特進、侍 中如故。孝言富貴豪侈,尤好女色。後取婁定遠妾董氏,大耽愛之。為此內外不和, 更相糾列。又於晉陽監作,坐事除名,徙光州。隆化主敗後,有敕追還。
xiào yán suī dú huò wú yàn, zì qíng jiǔ sè, rán jǔ zhǐ fēng liú. zhāo zhì míng shì. měi jǐng liáng chén, wèi cháng xū qì fù shī zòu jì, yǐ jǐn huān qià. suī cǎo lái zhī shì, cū guān wén yì, duō yǐn rù bīn guǎn, yǔ tóng xìng shǎng. qí pín zhì zhě, yì shí qǐ yí. shí lùn fù yǐ cǐ duō zhī. qí wáng rù zhōu, wèi shàng kāi fǔ.
孝言雖黷貨無厭,恣情酒色,然舉止風流。招致名士。美景良辰,未嘗虛棄; 賦詩奏伎,以盡歡洽。雖草萊之士,粗關文藝,多引入賓館,與同興賞。其貧躓者, 亦時乞遺。時論復以此多之。齊亡入周,位上開府。
hú lǜ jīn, zì ā liù dūn, shuò zhōu chì lēi bù rén yě. gāo zǔ bèi hóu lì, wèi dào wǔ shí nèi fù, wèi dà yǔ zhēn, cì jué mèng dōu gōng. zǔ fān dì jīn, diàn zhōng shàng shū. fù nà guī, guāng lù dài fū. zèng sī kōng. jīn xìng dūn zhí, shàn qí shè, xíng bīng yòng xiōng nú fǎ, wàng chén zhī mǎ bù duō shǎo, xiù dì zhī jūn dù yuǎn jìn. chū wèi jūn zhǔ, yǔ huái shuò zhèn jiāng yáng jūn sòng rú rú zhǔ ā nà huán. huán jiàn jīn liè shè, tàn qí gōng. jí pò liù hán bá líng gòu nì, jīn yōng zhòng shǔ yān, shǔ jīn wèi wáng. jīn dù líng zhōng bài, nǎi tǒng suǒ bù pàn líng, yì yún zhōu. wèi chú wèi dì èr lǐng rén qiú zhǎng, qiū cháo jīng shī, chūn hái bù luò, hào yuē yàn chén. réng shāo yǐn nán chū huáng guā duī, wèi dù luò zhōu suǒ pò. yǔ xiōng píng èr rén tuō shēn guī ěr zhū róng, wèi bié jiāng. xiào zhuāng lì, cì jué fù chéng nán. wèi jīn zǐ guāng lù dài fū. shén wǔ mì huái kuāng fù, jīn zàn chéng dà móu. tài chāng chū, wèi fén zhōu cì shǐ, jìn jué wèi hóu. cóng shén wǔ pò hé dòu líng yú hé xī. shā yuàn zhī yì, shén wǔ yǐ dì è shǎo què, jūn wèi xī shī suǒ chéng, suì luàn. zhāng huá yuán yǐ bù zhàng lì yíng diǎn bīng, mò yǒu yīng zhě. shén wǔ jiāng jí bīng biàn zhàn, jīn yuē: zhòng sàn jiāng lí, qí shì bù kě fù yòng, yí jí xiàng hé dōng. shén wǔ jù ān wèi dòng, jīn yǐ biān fú mǎ, shén wǔ nǎi hái. yú shì dà bēng, sàng jiǎ shì bā wàn. hóu jǐng liǎn. xī wèi lì rén chí dà bàng shǒu hé qiáo, yì jiǎ hòu, shè zhī bù rù. hè bá rén hòu qí zhuǎn miàn, shè, yī fā bì zhī. shì yì yě, wú jīn xiān qǐng hái, jǐ zhì wēi yǐ. jí gāo zhòng mì xī pàn, zhōu wén gōng luò yáng, cóng shén wǔ pò zhī. hái, chú dà sī mǎ, gǎi fēng shí chéng jùn gōng.
斛律金,字阿六敦,朔州敕勒部人也。高祖倍侯利,魏道武時內附,位大羽真, 賜爵孟都公。祖幡地斤,殿中尚書。父那瑰,光祿大夫。贈司空。金性敦直,善騎 射,行兵用匈奴法,望塵知馬步多少,嗅地知軍度遠近。初為軍主,與懷朔鎮將楊 鈞送蠕蠕主阿那環。環見金獵射,嘆其工。及破六韓拔陵構逆,金擁眾屬焉,署金 為王。金度陵終敗,乃統所部叛陵,詣雲州。魏除為第二領人酋長,秋朝京師,春 還部落,號曰雁臣。仍稍引南出黃瓜堆,為杜洛周所破。與兄平二人脫身歸爾硃榮, 為別將。孝莊立,賜爵阜城男。位金紫光祿大夫。神武密懷匡復,金贊成大謀。太 昌初,為汾州刺史,進爵為侯。從神武破紇豆陵於河西。沙苑之役,神武以地厄少 卻,軍為西師所乘,遂亂。張華原以簿帳歷營點兵,莫有應者。神武將集兵便戰, 金曰:「眾散將離,其勢不可復用,宜急向河東。」神武據鞍未動,金以鞭拂馬, 神武乃還。於是大崩,喪甲士八萬。侯景斂。西魏力人持大棒守河橋,衣甲厚,射 之不入。賀拔仁候其轉面,射,一發斃之。是役也,無金先請還,幾至危矣。及高 仲密西叛,周文攻洛陽,從神武破之。還,除大司馬,改封石城郡公。
jīn xìng zhì zhí, bù shí wén zì. běn míng dūn, kǔ qí nán shǔ, gǎi míng wèi jīn, cóng qí biàn yì, yóu yǐ wèi nán. sī mǎ zi rú jiào wèi jīn zì, zuò wū kuàng zhī, qí zì nǎi jiù. shén wǔ zhòng qí gǔ zhì, měi jiè wén xiāng yuē: ěr suǒ shǐ duō hàn, yǒu chán cǐ rén zhě, wù xìn zhī. jí wén xiāng sì shì, wèi sì zhōu cì shǐ. wén xuān shòu chán, fēng xián yáng jùn wáng. tiān bǎo sān nián, jiù chú tài shī. sì nián, jiě zhōu, yǐ tài shī hái jìn yáng. chē jià xìng qí dì, liù gōng jí zhū wáng jǐn cóng, zhì jiǔ jí yè fāng bà. dì xīn shén, zhào jīn dì èr zi fēng lè wèi wǔ wèi dà jiāng jūn, cì bó wǔ qiān pǐ. wèi yuē: gōng yuán xūn zuǒ mìng, fù zǐ zhōng chéng, zhèn dāng jié yǐ hūn yīn, yǒng wèi fān wèi. réng zhào jīn sūn wǔ dū shàng yì níng gōng zhǔ. chéng lǐ zhī rì, dì cóng huáng tài hòu xìng jīn zhái, huáng hòu tài zǐ zhū wáng jiē cóng. qí jiàn dài rú cǐ. hòu rú rú wèi tū jué pò sàn, lǜ qí fàn sāi, zhào jīn tún bīng bái dào yǐ bèi zhī. duō suǒ fú huò, bìng biǎo chén lǔ kě qǔ zhuàng. wén xuān nǎi yǔ jīn gòng tǎo zhī. jìn wèi yòu chéng xiàng, shí qí zhōu gàn. qiān zuǒ chéng xiàng. dì wǎn nián bài dé, cháng chí shuò zǒu mǎ yǐ nǐ jīn xiōng zhě sān, jīn lì bù dòng, yú shì cì wù qiān duàn.
金性質直,不識文字。本名敦,苦其難署,改名為金,從其便易,猶以為難。 司馬子如教為金字,作屋況之,其字乃就。神武重其古質,每誡文襄曰:「爾所使 多漢,有讒此人者,勿信之。」及文襄嗣事,為肆州刺史。文宣受禪,封咸陽郡王。 天保三年,就除太師。四年,解州,以太師還晉陽。車駕幸其第,六宮及諸王盡從, 置酒極夜方罷。帝欣甚,詔金第二子豐樂為武衛大將軍,賜帛五千匹。謂曰:「公 元勛佐命,父子忠誠,朕當結以婚姻,永為籓衛。」仍詔金孫武都尚義寧公主。成 禮之日,帝從皇太后幸金宅,皇后、太子、諸王皆從。其見待如此。後蠕蠕為突厥 破散,慮其犯塞,詔金屯兵白道以備之。多所俘獲,並表陳虜可取狀。文宣乃與金 共討之。進位右丞相,食齊州干。遷左丞相。帝晚年敗德,嘗持槊走馬以擬金胸者 三,金立不動,於是賜物千段。
xiào zhāo jiàn zuò, nà qí sūn nǚ wèi huáng tài zǐ fēi. zhào jīn cháo jiàn, tīng chéng bù wǎn chē zhì jiē. wǔ chéng jí wèi, lǐ yù mí zhòng, yòu nà qí sūn nǚ wèi tài zǐ fēi. jīn céng qiǎn rén xiàn shí, zhōng shū shè rén lǐ ruò wù zòu, yún jīn zì lái. wǔ chéng chū zhāo yáng diàn, chì shì zhōng gāo wén yáo jiāng yáng chē yǐn zhī. ruò zhī shì wù, gèng bù gǎn chū yìng láng xià. wén yáo hái fù zòu, dì mà ruò yún: kōng tóu hàn, hé shā! yì bù jiā zuì.
孝昭踐阼,納其孫女為皇太子妃。詔金朝見,聽乘步輓車至階。武成即位,禮 遇彌重,又納其孫女為太子妃。金曾遣人獻食,中書舍人李若誤奏,雲金自來。武 成出昭陽殿,敕侍中高文遙將羊車引之。若知事誤,更不敢出映廊下。文遙還覆奏, 帝罵若云:「空頭漢,合殺!」亦不加罪。
jīn zhǎng zi guāng, dà jiāng jūn. cì zǐ xiàn jí sūn wǔ dū, bìng kāi fǔ yí tóng sān sī, chū zhèn fāng yuè. qí yú zi sūn, jiē fēng hóu guì dá. yī mén yī huáng hòu, èr tài zǐ fēi, sān gōng zhǔ, zūn chǒng dāng shí mò bǐ. jīn cháng wèi guāng yuē: wǒ suī bù dú shū, wén gǔ lái wài qī liáng jì děng, wú bù qīng miè. nǚ ruò yǒu chǒng, zhū guì rén dù nǚ ruò wú chǒng, tiān zǐ xián zhī. wǒ jiā zhí yǐ lì xūn bào zhōng zhì fù guì, qǐ jí nǚ yě? cí bù huò miǎn, cháng yǐ wèi yōu. tiān tǒng sān nián hōng, nián bā shí, zèng jiǎ huáng yuè xiāng guó tài wèi gōng, zèng qián bǎi wàn. shì yuē wǔ. zi guāng sì.
金長子光,大將軍。次子羨及孫武都,並開府儀同三司,出鎮方岳。其餘子孫, 皆封侯貴達。一門一皇后,二太子妃,三公主,尊寵當時莫比。金嘗謂光曰:「我 雖不讀書,聞古來外戚梁冀等,無不傾滅。女若有寵,諸貴人妒;女若無寵,天子 嫌之。我家直以立勛抱忠致富貴,豈藉女也?」辭不獲免,常以為憂。天統三年薨, 年八十,贈假黃鉞、相國、太尉公,贈錢百萬。諡曰武。子光嗣。
guāng zì míng yuè, mǎ miàn biāo shēn, shén shuǎng xióng jié, shǎo yán xiào, gōng qí shè. chū wèi hóu jǐng bù xià, péng lè wèi gāo áo cáo yuē: hú lǜ jiā xiǎo ér, bù kě sān dù jiāng xíng, hòu duó rén míng. yǐ kù zhí shì wén xiāng. cóng chū yě, jiàn yàn shuāng fēi lái, wén xiāng shǐ guāng chí shè zhī, yǐ èr shǐ jù luò yān. hòu cóng jīn xī zhēng, zhōu wén dì zhǎng shǐ mò xiào huī zài háng jiān, guāng nián shí qī, chí mǎ shè zhòng zhī, yīn qín yú zhèn. shén wǔ jí zhuó shòu dū du, fēng yǒng lè zi. shuāng cháng cóng wén xiāng yú huán qiáo xiào liè. yún biǎo jiàn yī dà niǎo, shè zhī zhèng zhōng qí jǐng, xíng rú chē lún, xuán zhuǎn ér xià, nǎi diāo yě. chéng xiàng shǔ xíng zi gāo tàn yuē: cǐ shè diāo shǒu yě. dāng shí hào luò diāo dū du. qí shòu chán, bié fēng xī ān xiàn zi. huáng jiàn yuán nián, jìn jué jù lù jùn gōng. shí lè líng wáng bǎi nián wèi huáng tài zǐ, qiú fēi. xiào zhāo yǐ guāng shì zài chún jǐn, nà qí zhǎng nǚ wèi tài zǐ fēi. lì wèi tài zǐ tài bǎo shàng shū lìng sī kōng sī tú. hé qīng sān nián, zhōu dà sī mǎ wèi chí jiǒng qí gōng xiàn yōng gōng wáng xióng děng zhòng shí wàn gōng luò yáng. guāng lǜ qí wǔ wàn chí wǎng, zhàn yú máng shān, jiǒng děng dà bài. guāng qīn shè xióng shā zhī, jiǒng xiàn jǐn ér huò miǎn. réng zhú jīng guān. wǔ chéng xìng luò yáng cè xūn, qiān tài wèi.
光字明月,馬面彪身,神爽雄傑,少言笑,工騎射。初為侯景部下,彭樂謂高 敖曹曰:「斛律家小兒,不可三度將行,後奪人名。」以庫直事文襄。從出野,見 雁雙飛來,文襄使光馳射之,以二矢俱落焉。後從金西征,周文帝長史莫孝暉在行 間,光年十七,馳馬射中之,因禽於陣。神武即擢授都督,封永樂子。雙嘗從文襄 於洹橋校獵。雲表見一大鳥,射之正中其頸,形如車輪,旋轉而下,乃雕也。丞相 屬邢子高嘆曰:「此射鵰手也。」當時號落雕都督。齊受禪,別封西安縣子。皇建 元年,進爵鉅鹿郡公。時樂陵王百年為皇太子,求妃。孝昭以光世載醇謹,納其長 女為太子妃。歷位太子太保、尚書令、司空、司徒。河清三年,周大司馬尉遲迥、 齊公憲、庸公王雄等眾十萬攻洛陽。光率騎五萬馳往,戰於芒山,迥等大敗。光親 射雄殺之,迥、憲僅而獲免。仍築京觀。武成幸洛陽策勛,遷太尉。
chū, wén xuān shí, zhōu rén cháng jù qí bīng zhī xī dù, héng yǐ dōng yuè, shǒu hé chuí bīng. jí dì jí wèi, cháo zhèng jiàn wěn, qí rén chuí bīng, jù zhōu bīng zhī bī. guāng yōu yuē: guó jiā cháng yǒu tūn guān lǒng zhī zhì, jīn rì zhì cǐ, ér wéi wán shēng sè! xiān shì, wǔ chéng nà guāng dì èr nǚ wèi tài zǐ fēi, tiān tǒng yuán nián, bài huáng hòu, guāng zhuǎn dà jiāng jūn. sān nián liù yuè, fù sàng qù guān. qí yuè, zhào qǐ guāng jí dì xiàn, bìng fù wèi. qiū, chú tài bǎo, xí jué xián yáng wáng, qiān tài fù. shí èr yuè, zhōu jūn wéi luò yáng, yōng jué liáng dào. wǔ píng yuán nián zhēng yuè, zhào guāng lǜ bù qí sān wàn yù zhī, fēng rèn chán jiāo, zhōu jiāng yǔ wén jié zhòng dà kuì, zhí dào yí yáng. jūn hái, jī zhōu qí wáng xiàn děng zhòng dà kuì. zhào jiā yòu chéng xiàng bīng zhōu cì shǐ. qí nián dōng, guāng yòu lǜ bù qí wǔ wàn yú yù bì zhú huá gǔ lóng mén èr chéng, yǔ xiàn xiāng chí, xiàn bù gǎn dòng. èr nián, lǜ zhòng zhú píng lǒng děng zhèn shù shí sān suǒ. zhōu zhù guó bāo hǎn gōng pǔ tún wēi zhù guó wéi xiào kuān děng lái bī píng lǒng, guāng yǔ zhàn yú fén shuǐ, dà pò zhī. zhōu qiǎn qí zhù guó hé gàn guǎng lüè wéi yí yáng, guāng lǜ bù qí wǔ wàn fù zhī, zhàn yú chéng xià. qǔ zhōu jiàn ān děng sì shù, bǔ qiān yú rén ér hái. jūn wèi zhì yè, chì lìng biàn fàng bīng sàn. guāng yǐ gōng xūn zhě wèi dé wèi láo, ruò sàn, ēn zé bù shī. nǎi mì biǎo, qǐng shǐ xuān zhǐ, jūn réng qiě jìn. cháo tíng fā shǐ chí liú, jūn hái jiāng zhì zǐ mò, guāng zhù yíng dài shǐ. dì wén guāng jūn yíng yǐ bī, xīn shén è zhī, jí lìng shè rén zhuī guāng rù jiàn, rán hòu xuān láo sǎn bīng. bài zuǒ chéng xiàng, bié fēng qīng hé jùn gōng.
初,文宣時,周人常懼齊兵之西度,恆以冬月,守河椎冰。及帝即位,朝政漸 紊,齊人椎冰,懼周兵之逼。光憂曰:「國家常有吞關、隴之志,今日至此,而唯 玩聲色!」先是,武成納光第二女為太子妃,天統元年,拜皇后,光轉大將軍。三 年六月,父喪去官。其月,詔起光及弟羨,並復位。秋,除太保,襲爵咸陽王,遷 太傅。十二月,周軍圍洛陽,壅絕糧道。武平元年正月,詔光率步騎三萬御之,鋒 刃纏交,周將宇文桀眾大潰,直到宜陽。軍還,擊周齊王憲等眾大潰。詔加右丞相、 并州刺史。其年冬,光又率步騎五萬於玉壁築華谷、龍門二城,與憲相持,憲不敢 動。二年,率眾築平隴等鎮戍十三所。周柱國枹罕公普屯威、柱國韋孝寬等來逼平 隴,光與戰於汾水,大破之。周遣其柱國紇干廣略圍宜陽,光率步騎五萬赴之,戰 於城下。取周建安等四戍,捕千餘人而還。軍未至鄴,敕令便放兵散。光以功勳者 未得慰勞,若散,恩澤不施。乃密表,請使宣旨,軍仍且進。朝廷發使遲留,軍還 將至紫陌,光駐營待使。帝聞光軍營已逼,心甚惡之,急令舍人追光入見,然後宣 勞散兵。拜左丞相,別封清河郡公。
guāng cháng zài cháo táng, chuí lián ér zuò. zǔ tǐng bù zhī, chéng mǎ guò qí qián. guāng nù, wèi rén yuē: cǐ rén nǎi gǎn ěr! hòu tǐng zài nèi shěng, yán shēng gāo màn, guāng guò wén zhī, yòu nù. tǐng zhī guāng fèn, lù qí cóng nú kē tóu. yuē: zì gōng yòng shì, xiāng wáng měi yè bào xī tàn yuē: máng rén yòng quán, guó bì pò yǐ tǐng shěng shì chǔ shì dá mèng rén yǐ hù shòu qí shī yuē: jiǔ shēng bā hé sù, jué dòu dìng fēi zhēn, yàn què jīn zhōng shuǐ, jiāng liú hé chù rén. yǐ gào tǐng. tǐng zhàn zhī yuē: jué dòu, hú zì jīn què shuǐ, hé liú rén, hé chéng lǜ zì fēi zhēn zhě, jiě hú lǜ yú wǒ bù shí. shì dá yòu yán suǒ mèng zhuàng, nǎi qí fù xíng yě. tǐng yóu shì jù. yòu mù tí pó qiú qǔ guāng shù nǚ, bù xǔ. dì cì tí pó jìn yáng zhī tián, guāng yán yú cháo yuē: cǐ tián, shén wǔ yǐ lái, cháng zhǒng hé sì mǎ, yǐ nǐ kòu nán. jīn cì, wú nǎi què jūn wù yě? dì yòu yǐ yè qīng fēng yuán cì tí pó zū lìn zhī. yú shì guān wú cài, shē mǎi yú rén, fù qián sān bǎi wàn, qí rén sù yān. guāng yuē: cǐ cài yuán cì tí pó, shì yī jiā zú ruò bù cì tí pó, biàn bǎi guān zú. yóu shì zǔ mù jī yuàn. zhōu jiāng wéi xiào kuān jù guāng, nǎi zuò yáo yán, lìng jiān dié lòu zhī yú yè yuē: bǎi dòu fēi shàng tiān, míng yuè zhào zhǎng ān. yòu yuē: gāo shān bù tuī zì bēng, hú shù bù fú zì shù. tǐng dú zhī yuē: máng lǎo gōng bèi shàng xià dà fǔ, ráo shé lǎo mǔ bù dé yǔ. lìng xiǎo ér gē zhī yú lù. tí pó wén, yǐ gào qí mǔ. lìng xuān yǐ ráo shé wèi chì jǐ, máng lǎo gōng wèi zǔ tǐng yě, suì xié móu, yǐ yáo yán qǐ dì yuē: hú lǜ lěi shì dà jiāng, míng yuè shēng zhèn guān xī, fēng lè wēi xíng tū jué, nǚ wèi huáng hòu, nán shàng gōng zhǔ, yáo yán kě wèi dì yǐ wèn hán zhǎng luán. luán yǐ wèi bù kě, shì qǐn. guāng yòu cháng wèi rén yuē: jīn jūn rén jiē wú kūn kù, hòu gōng nèi cān, yī cì shù wàn pǐ, fǔ cáng shāo kōng, cǐ shì hé lǐ? shòu cì zhě wén zhī, jiē yuē: tiān zǐ zì cì wǒ, guān xiāng wáng hé shì? tǐng yòu tōng qǐ qiú jiàn, dì shǐ yǐ kù chē zài rù, tǐng yīn qǐng jiān, wéi hé hóng zhēn zài cè. dì yuē: qián dé gōng qǐ, jí yù shī xíng, zhǎng luán yǐ wèi wú cǐ lǐ, wèi kě. tǐng wèi duì. hóng zhēn jìn yuē: ruò běn wú yì, zé kě jì yǒu cǐ yì, bù jué xíng, wàn yī shì xiè, rú hé! dì rán hóng zhēn yán, ér yóu yù wèi jué. tǐng lìng wǔ dū qiè xiōng yán xuán, gào guāng móu wèi bù guǐ yòu lìng cáo wèi zǔ zòu, yán shàng jiāng xīng shèng, bù zhū, kǒng yǒu zāi huò. xiān shì tiān gǒu xī liú, zhàn yuē qín dì. àn qín jí xián yáng yě. zì tài miào jí guāng zhái, bìng jiàn xuè. xiān shì sān rì, shǔ cháng zhòu jiàn guāng qǐn shì, cháng tóu shí yǔ zhī, yī zhāo sān shǔ jù sǐ. yòu chuáng xià yǒu èr wù rú hēi zhū, cóng dì chū zǒu, qí xué nì huá. dà shé lǚ jiàn. wū jǐ yǒu shēng, rú dàn wán luò. yòu dà mén héng mù zì fén. dǎo yī shí zì yí. jì ér chéng xiàng fǔ zuǒ fēng shì ràng mì qǐ yún: guāng qián xī tǎo hái, chì lìng biàn fàng bīng sàn, guāng lìng jūn bī dì jīng, jiāng wèi bù guǐ, bù guǒ ér zhǐ. jiā cáng nǔ jiǎ, nú tóng qiān shù, měi shǐ fēng lè wǔ dū chù, yīn móu wǎng lái. ruò bù zǎo tú, kǒng shì bù kě cè. dì wèi hé hóng zhēn yuē: rén xīn yì dà shèng, wǒ qián yí qí yù fǎn, guǒ rán. dì xìng qiè, kǒng jí yǒu biàn, lìng hóng zhēn chí zhào zǔ tǐng gào zhī. yòu kǒng zhuī guāng bù cóng mìng. tǐng yīn qǐng cì qí yī jùn mǎ, lìng míng rì chéng zhì dōng shān yóu guān, xū qí lái xiè, yīn zhí zhī. dì rú qí yán. guāng jiāng shàng mǎ, tóu xuàn. jí zhì, yǐn rù liáng fēng táng, liú táo zhī zì hòu pū zhī, bù dǎo. guāng yuē: táo zhī cháng zuò rú cǐ shì, wǒ bù fù guó jiā. táo zhī yǔ lì shì sān rén, yǐ gōng xián yuàn qí jǐng, suì lā shā zhī, nián wǔ shí bā. xuè liú yú dì, chǎn zhī jī zhōng bù miè. yú shì xià zhào chēng qí fǎn, zú miè zhī.
光嘗在朝堂,垂簾而坐。祖珽不知,乘馬過其前。光怒,謂人曰:「此人乃敢 爾!」後珽在內省,言聲高慢,光過聞之,又怒。珽知光忿,賂其從奴搕頭。曰: 「自公用事,相王每夜抱膝嘆曰:『盲人用權,國必破矣」珽省事褚士達夢人倚戶 授其詩曰:「九升八合粟,角斗定非真,堰卻津中水,將留何處人。」以告珽。珽 占之曰:「角斗,斛字;津卻水,何留人,合成律字;非真者,解斛律於我不實。」 士達又言所夢狀,乃其父形也。珽由是懼。又穆提婆求娶光庶女,不許。帝賜提婆 晉陽之田,光言於朝曰:「此田,神武以來,常種禾飼馬,以擬寇難。今賜,無乃 闕軍務也?」帝又以鄴清風園賜提婆租賃之。於是官無菜,賒買於人,負錢三百萬, 其人訴焉。光曰:「此菜園賜提婆,是一家足;若不賜提婆,便百官足」。由是祖、 穆積怨。周將韋孝寬懼光,乃作謠言,令間諜漏之於鄴曰:「百斗飛上天,明月照 長安。」又曰:「高山不推自崩,槲樹不扶自豎。」珽讀之曰:「盲老公背上下大 斧,饒舌老母不得語。」令小兒歌之於路。提婆聞,以告其母。令萱以饒舌為斥己, 盲老公謂祖珽也,遂協謀,以謠言啟帝曰:「斛律累世大將,明月聲震關西,豐樂 威行突厥,女為皇后,男尚公主,謠言可畏」帝以問韓長鸞。鸞以為不可,事寢。 光又嘗謂人曰:「今軍人皆無褌袴,後宮內參,一賜數萬匹,府藏稍空,此是何理?」 受賜者聞之,皆曰:「天子自賜我,關相王何事?」珽又通啟求見,帝使以庫車載 入,珽因請間,唯何洪珍在側。帝曰:「前得公啟,即欲施行,長鸞以為無此理, 未可。」珽未對。洪珍進曰:「若本無意,則可;既有此意,不決行,萬一事泄, 如何!」帝然洪珍言,而猶預未決。珽令武都妾兄顏玄,告光謀為不軌;又令曹魏 祖奏,言上將星盛,不誅,恐有災禍。先是天狗西流,占曰秦地。案秦即咸陽也。 自太廟及光宅,並見血。先是三日,鼠常晝見光寢室,常投食與之,一朝三鼠俱死。 又床下有二物如黑豬,從地出走,其穴膩滑。大蛇屢見。屋脊有聲,如彈丸落。又 大門橫木自焚。搗衣石自移。既而丞相府佐封士讓密啟云:「光前西討還,敕令便 放兵散,光令軍逼帝京,將為不軌,不果而止。家藏弩甲,奴僮千數,每使豐樂、 武都處,陰謀往來。若不早圖,恐事不可測。」帝謂何洪珍曰:「人心亦大聖,我 前疑其欲反,果然。」帝性怯,恐即有變,令洪珍馳召祖珽告之。又恐追光不從命。 珽因請賜其一駿馬,令明日乘至東山游觀,須其來謝,因執之。帝如其言。光將上 馬,頭眩。及至,引入涼風堂,劉桃枝自後撲之,不倒。光曰:「桃枝常作如此事, 我不負國家。」桃枝與力士三人,以弓弦肙其頸,遂拉殺之,年五十八。血流於地, 剗之跡終不滅。於是下詔稱其反,族滅之。
shǐ èr qiān dàn láng xíng zǔ xìn zhǎng bù jí qí jiā. tǐng yú dōu shěng wèn suǒ de wù, zǔ xìn yuē: dé gōng shí wǔ zhāng, yàn shè jiàn yī bǎi, bèi dāo qī kǒu, cì shuò èr zhāng. tǐng yòu lì shēng yuē: gèng dé hé wù? yuē: dé zǎo zi zhī èr shí shù, nǐ nú pú yǔ rén dòu zhě, bù wèn qū zhí, jí yǐ zhàng zhī yī bǎi. tǐng dà cán, nǎi xià shēng yuē: cháo tíng yǐ jiā zhòng xíng, láng zhōng hé kě fēn xuě? jí chū, rén yóu qí kàng zhí. zǔ xìn kǎi rán yuē: hǎo zǎi xiàng shàng sǐ, wǒ hé xī yú shēng! zǔ xìn shào nián shí, fù xùn wèi lǐ shù suǒ qīng, yīn yì shù, wèi shù yuē: zàn lái jiàn qīng, hái cí qīng qù. shù fù xié zhàng shù ér xiè yān.
使二千石郎邢祖信掌簿籍其家。珽於都省問所得物,祖信曰:「得弓十五張, 宴射箭一百,貝刀七口,賜槊二張。」珽又厲聲曰:「更得何物?」曰:「得棗子 枝二十束,擬奴僕與人斗者,不問曲直,即以杖之一百。」珽大慚,乃下聲曰: 「朝廷已加重刑,郎中何可分雪?」及出,人尤其抗直。祖信慨然曰:「好宰相尚 死,我何惜餘生!」祖信少年時,父遜為李庶所卿,因詣庶,謂庶曰:「暫來見卿, 還辭卿去。」庶父諧杖庶而謝焉。
guāng jū jiā yán sù, jiàn zǐ dì ruò jūn chén. suī jí guì shèng, xìng jié jiǎn, jiǎn shēng sè, bù yíng cái lì, dù jué kuì xiǎng. mén wú bīn kè, hǎn yǔ cháo shì jiāo yán, bù kěn yù zhèng shì. měi huì yì, cháng dú hòu yán, yán zhé hé lǐ. jiāng yǒu biǎo shū, lìng rén zhí bǐ, kǒu zhàn zhī, wù cóng shěng shí. xíng bīng yòng xiōng nú bo fǎ, jí xiōng wú bù zhōng. jūn yíng wèi dìng, zhōng bù rù mù, huò jìng rì bù zuò. shēn bù tuō jiè zhòu, cháng wèi shì zú xiān. yǒu zuì zhě, wéi dà zhàng wō bèi, wèi cháng wàng shā. zhòng jiē zhēng wèi zhī sǐ. yí yáng zhī yì, wèi zhōu rén yuē: guī wǒ qī nián rén, bù rán qǔ ěr shí bèi. zhōu rén jí guī zhī. zài xī jìng zhú dìng kuā zhū chéng, mǎ shàng yǐ biān zhǐ huà, suǒ qǔ dì jiē rú qí yán, tà dì wǔ bǎi lǐ ér wèi cháng fá gōng. bǎn zhú zhī yì, biān tà rén shì, pō chēng qí yán. zì jié fà cóng róng, wèi cháng shī lǜ, shēn wèi lín dí shè dàn. zuì jì bù zhāng, yī dàn tú miè, cháo yě xī zhī. zhōu wǔ dì wén guāng sǐ, shè qí jìng nèi. hòu rù yè, zhuī zèng shàng zhù guó chóng guó gōng. zhǐ zhào shū yuē: cǐ rén ruò zài, zhèn qǐ dé zhì yè?
光居家嚴肅,見子弟若君臣。雖極貴盛,性節儉,簡聲色,不營財利,杜絕饋 餉。門無賓客,罕與朝士交言,不肯預政事。每會議,常獨後言,言輒合理。將有 表疏,令人執筆,口占之,務從省實。行兵用匈奴卜法,吉凶無不中。軍營未定, 終不入幕,或竟日不坐。身不脫介冑,常為士卒先。有罪者,唯大杖撾背,未嘗妄 殺。眾皆爭為之死。宜陽之役,謂周人曰:「歸我七年人,不然取爾十倍。」周人 即歸之。在西境築定夸諸城,馬上以鞭指畫,所取地皆如其言,拓地五百里而未嘗 伐功。板築之役,鞭撻人士,頗稱其嚴。自結髮從戎,未嘗失律,深為鄰敵懾憚。 罪既不彰,一旦屠滅,朝野惜之。周武帝聞光死,赦其境內。後入鄴,追贈上柱國、 崇國公。指詔書曰:「此人若在,朕豈得至鄴?」
zhǎng zi wǔ dū, wèi tè jìn kāi fǔ yí tóng sān sī liáng gǔn èr zhōu cì shǐ, suǒ zài wéi shì jù liǎn. guāng sǐ, qiǎn shǐ yú zhōu zhǎn zhī.
長子武都,位特進、開府儀同三司、梁、袞二州刺史,所在唯事聚斂。光死, 遣使於州斬之。
xiǎo zi zhōng, nián fǔ shù suì, huò miǎn. zhōu cháo xí fēng chóng guó gōng. suí kāi huáng zhōng, zú yú chē qí jiāng jūn.
小子鍾,年甫數歲,獲免。周朝襲封崇國公。隋開皇中,卒於車騎將軍。
xiàn zì fēng lè, shǎo jī jǐng, shàn qí shè. hé qīng sān nián, wèi dū du yōu zhōu cì shǐ. qí nián, tū jué shí yú wàn kòu zhōu jìng, xiàn zǒng zhū jiāng yù zhī. tū jué wàng jiàn jūn róng qí zhěng, suì bù gǎn zhàn, qiǎn shǐ qiú kuǎn fù. tiān tǒng yuán nián wǔ yuè, tū jué kè hán qiǎn shǐ qǐng cháo gòng, zì shì suì shí bù jué, xiàn yǒu lì yān. zhào jiā xíng tái pú shè. xiàn yǐ lǔ lǚ fàn biān sāi, zì kù tuī shù dōng jù yú hǎi. èr qiān yú lǐ, qí jiān fán yǒu xiǎn yào, huò zhǎn shān zhú chéng, duàn gǔ qǐ zhàng, bìng zhì lì shù luó wǔ shí yú suǒ. yòu dǎo gāo liáng shuǐ, běi hé yì jīng, dōng huì yú lù, yīn yǐ guàn tián, gōng sī huò lì. zài zhōu yǎng mǎ èr qiān pǐ, bù qǔ sān qiān, yǐ bèi biān, tū jué wèi zhī nán miàn kè hán. sì nián, qiǎn xíng tái shàng shū lìng, bié fēng gāo chéng xiàn hóu.
羨字豐樂,少機警,善騎射。河清三年,為都督、幽州刺史。其年,突厥十餘 萬寇州境,羨總諸將御之。突厥望見軍容齊整,遂不敢戰,遣使求款附。天統元年 五月,突厥可汗遣使請朝貢,自是歲時不絕,羨有力焉。詔加行台僕射。羨以虜屢 犯邊塞,自庫推戍東拒於海。二千餘里,其間凡有險要,或斬山築城,斷谷起障, 並置立戍邏五十餘所。又導高梁水,北合易京,東會於潞,因以灌田,公私獲利。 在州養馬二千匹,部曲三千,以備邊,突厥謂之南面可汗。四年,遣行台尚書令, 別封高城縣侯。
xiàn lì shì shù dì, yǐ jǐn zhí chēng, suī jí róng chǒng, bù zì jīn shàng. yǐ hé mén guì shèng, shēn yǐ wèi yōu. wǔ píng yuán nián, nǎi shàng shū tuī ràng, qǐ jiě suǒ zhí. zhào bù xǔ. qí nián qiū, jìn jué jīng shān jùn wáng. xiàn lǜ huò, shǐ rén qí kuài luó yíng zhì yè, wú rì bù dé yīn wèn. hòu èr rì yè shǐ bù zhì, jiā rén qǐ yǎng yōu zhī. yòu mèng zhe jiā suǒ, quàn fēng lè sù bēn tū jué, xiàn bù cóng. zhàn qí mèng yuē: jiā zhě jiā guān, suǒ zhě suǒ suǒ jí lì. jí guāng zhū, chì zhōng lǐng jūn hè bá fú ēn děng shí yú rén chí yì bǔ zhī, qiǎn lǐng jūn dà jiāng jūn xiān yú táo zhī luò zhōu xíng tái pú shè dú gū yǒng yè biàn fā dìng zhōu qí zú xù jìn. fú ēn děng jì zhì, mén zhě bái xiàn yuē: shǐ rén zhōng jiǎ mǎ hàn, yí bì chéng mén. xiàn yuē: chì shǐ qǐ kě yí jù! chū yíng zhī, suì jiàn zhí, sǐ yú zhǎng shǐ shì. wèi qí qī yuē: qǐ tài hòu, chén xiōng dì sǐ zì dāng zhī. lín xíng tàn yuē: fù guì rú cǐ, nǚ wèi huáng hòu, gōng zhǔ mǎn jiā, cháng shǐ sān bǎi bīng, hé dé bù bài? bìng hài wǔ zǐ, nián shí wǔ yǐ xià zhě yòu zhī. xiàn wèi zhū qián, hū lìng qí zài zhōu zhū zi wǔ liù rén, suǒ jǐng chéng lǘ chū chéng, hé jiā qì sòng zhī zhì gé, rì wǎn ér guī. lì rén mò bù jīng yì. xíng yàn jùn shǒu mǎ sì míng, dào shù zhī shì yě, wèi xiàn suǒ qīn, qiè wèn zhī, dá yún: xū yǒu yī xiāng yàn. shù rì ér yǒu cǐ biàn.
羨歷事數帝,以謹直稱,雖極榮寵,不自矜尚。以合門貴盛,深以為憂。武平 元年,乃上書推讓,乞解所職。詔不許。其年秋,進爵荊山郡王。羨慮禍,使人騎 快騾迎至鄴,無日不得音問。後二日鄴使不至,家人乞養憂之。又夢著枷鎖,勸豐 樂速奔突厥,羨不從。占其夢曰:「枷者加官,鎖者鎖鎖吉利。」及光誅,敕中領 軍賀拔伏恩等十餘人馳驛捕之,遣領軍大將軍鮮于桃枝、洛州行台僕射獨孤永業便 發定州騎卒續進。伏恩等既至,門者白羨曰:「使人衷甲馬汗,宜閉城門。」羨曰: 「敕使豈可疑拒!」出迎之,遂見執,死於長史事。謂其妻曰:「啟太后,臣兄 弟死自當知。」臨刑嘆曰:「富貴如此,女為皇后,公主滿家,常使三百兵,何得 不敗?」並害五子,年十五已下者宥之。羨未誅前,忽令其在州諸子五六人,鎖頸 乘驢出城,合家泣送之至閣,日晚而歸。吏人莫不驚異。行燕郡守馬嗣明,道術之 士也,為羨所欽,竊問之,答云:「須有衤襄厭。」數日而有此變。
xiàn jí guāng bìng gōng qí shè. shǎo shí liè, fù jīn mìng zi sūn huì shè ér guān zhī, qì yuē: míng yuè fēng lè yòng gōng bù jí wǒ, zhū sūn yòu bù jí míng yuè fēng lè, shì shuāi yǐ. měi rì lìng chū tián, hái jí xiào suǒ huò. guāng huò shǎo, bì lì guī dá yè xiàn huò suī duō, fēi yào hài zhī suǒ. guāng héng méng shǎng, xiàn huò bèi chuí. rén wèn qí gù, yún: míng yuè bì bèi shàng zhe jiàn, fēng lè suí chù jí xià shǒu, shù suī duō, qù xiōng yuǎn yǐ. wén zhě fú qí yán.
羨及光並工騎射。少時獵,父金命子孫會射而觀之,泣曰:「明月、豐樂用弓 不及我,諸孫又不及明月、豐樂,世衰矣。」每日令出田,還即效所獲。光獲少, 必麗龜達腋;羨獲雖多,非要害之所。光恆蒙賞,羨或被捶。人問其故,云:「明 月必背上著箭,豐樂隨處即下手,數雖多,去兄遠矣。」聞者服其言。
jīn xiōng píng, shǎo biàn gōng mǎ. shén wǔ qǐ, yǐ dū du cóng. huáng jiàn chū, fēng dìng yáng jùn gōng. hòu wèi qīng zhōu cì shǐ. zú, zèng tài wèi.
金兄平,少便弓馬。神武起,以都督從。皇建初,封定陽郡公。後為青州刺史。 卒,贈太尉。
lùn yuē: qí shén wǔ yǐ jìn yáng róng mǎ zhī dì, bà tú yōu shǔ, liàn bīng xùn lǚ, yáo zhì cháo quán, yè dōu jī wù, qíng jì shēn yuǎn. sūn téng gāo lóng zhī sī mǎ zi rú děng jù bù néng qīng zhēn shǒu dào, yǐ kāng luàn wèi huái, ér hòu liǎn huò cái, tián bǐ xī hè. xī xiāo hé zhī zhèn guān zhōng, xún yù zhī jū xǔ xià, bù yì yì yú shì hū! lài wén xiāng rù fǔ, zé yǐ jiāo zòng, hòu yù cuī xiān, fèn qí shuāng jiǎn bù rán zé jūn zǐ shǔ yàn, qǐ yì wén yān. zi rú tú yǐ shào xiāng qīn zhòng, qíng shēn nì xiá, yì fēi cǎo mèi, ēn jié chǒng sī, xūn dé mò wén, zuò zhì tái fǔ. xiāo nán qù qí guī zhōu, yì fēi xùn guó, xiàng bèi bù yǐ wǎn yòu bēn chén, yī zhī wèi shén, hú kě ér zài. yīng zhī fēng sù kě zhòng, yòu zhī qīng jiǎn zì lì, yǒu zú chēng zhě. dòu tài wèi jǐng lóu zhāo shè dí gàn hán guǐ děng, bìng yǐ wài qī jìn qīn, shǔ yún léi zhī jǔ, wèi fēi chǒng jìn, gōng jí shì chéng, fù yì pān lín, yù wèi zuǒ mìng zhī shǒu dìng yuǎn yǐ cháng rén zhī cái, ér yīn zhào jùn zhōng zhèng, jiāng yǐ zhì chú cháo dù, móu zhú nìng chén, ér xìn nà jiān xiōng, fǎn shòu qí luàn. suì shǐ yōng shù sì dú, xián qī jiàn zhū, bài zhèng hài shí, mò dà yú cǐ. bǐ yǔ yuē: lì yǐ hūn zhì, kuàng dìng yuǎn fēi zhì zhě hū. duàn róng yǐ yīn qī zhī zhòng, yù shí lái zhī huì, gōng fá zhī dì, yì zú chēng yān. sháo guāng fǔ qī jūn, kè lóng mén yè, měi chū dāng kǔn wài, huò rèn chù liú tái. yǐ cāi jì zhī cháo, zhōng qí méi shòu shǔ tíng hòu duō jǐng, wèi yǒu qí shàng jiāng, qǐ qí rán hū! dāng yǐ zhì xiè jīn gōng, míng bù yú shí, bù yǐ wēi quán yù wù, bù yǐ zhì shù yào shí, yù qiú fù sù, qí kě de yě. lǐ yún shuài xìng zhī wèi dào, cǐ qí xiào yú! hú lǜ jīn yǐ shén wǔ bō luàn zhī shǐ, yì chéng wáng yè, zhōng kuǎn zhī zhì, chéng cǐ dà gōng, gù néng zhōng xiǎng xiá nián, wèi gāo bǎi pì. shì qí yíng mǎn zhī jiè, dòng zhī wēi yě, cái jí hòu sì, suì zhì zhū yí. jì chù wēi quán zhī zhòng, gài fú dào jiā suǒ jì. guāng yǐ shàng jiāng zhī zǐ, yǒu shěn yì zī, zhàn jiāng bīng quán, àn tóng tāo lüè, lín dí zhì shèng, biàn huà wú fāng. zì guān hé fēn gé, nián jiāng sì jì, yǐ gāo shì bà wáng zhī qī, shǔ yǔ wén cǎo chuàng zhī rì, chū jūn báo fá, lǚ cuò bīng wēi. ér dà níng yǐ hái, dōng lín jìn ruò, guān xī qián shōu bā shǔ, yòu tiǎn jiāng líng, yè jiàn líng ér yòng wǔ, chéng bìng tūn zhī zhuàng zhì. guāng měi lín róng shì zhòng, shì è biān bǐ, zhàn zé qián wú wán zhèn, gōng zé hǎn yǒu quán chéng qí shì bì zhì jū yuán zhī shī, qín rén wú fù qǐ guān zhī cè. ér shì luàn chán shèng, zhà yǐ zhèn zhǔ zhī wēi zhǔ àn shí jiān, zì huǐ fān lí zhī gù. xī lǐ mù zhī wèi zhào jiāng yě, běi jiǎn hú guān, xī què qín jūn, guō kāi zèn zhī, mù sǐ zhào miè. qí yì zhū guāng zhě, qǐ qín zhī fǎn jiān yú? hé tóng shù ér tóng wáng yě! nèi lìng zhū jiāng jiě tǐ, wài wèi qiáng lín miè chóu. wū hū! hòu zhī jūn zǐ, kě wèi shēn jiè zhě yú!
論曰:齊神武以晉陽戎馬之地,霸圖攸屬,練兵訓旅,遙制朝權,鄴都機務, 情寄深遠。孫騰、高隆之、司馬子如等俱不能清貞守道,以康亂為懷,而厚斂貨財, 填彼溪壑。昔蕭何之鎮關中,荀彧之居許下,不亦異於是乎!賴文襄入輔,責以驕 縱,厚遇崔暹,奮其霜簡;不然則君子屬厭,豈易聞焉。子如徒以少相親重,情深 昵狎,義非草昧,恩結寵私,勛德莫聞,坐致台輔。消難去齊歸周,義非殉國,向 背不已;晚又奔陳,一之謂甚,胡可而再。膺之風素可重,幼之清簡自立,有足稱 者。竇泰、尉景、婁昭、厙狄干、韓軌等,並以外戚近親,屬雲雷之舉,位非寵進, 功籍勢成,附翼攀鱗,郁為佐命之首;定遠以常人之才,而因趙郡忠正,將以志除 朝蠹,謀逐佞臣,而信納奸凶,反受其亂。遂使庸豎肆毒,賢戚見誅,敗政害時, 莫大於此。鄙語曰:「利以昏智」,況定遠非智者乎。段榮以姻戚之重,遇時來之 會,功伐之地,亦足稱焉。韶光輔七君,克隆門業,每出當閫外,或任處留台。以 猜忌之朝,終其眉壽;屬亭候多警,為有齊上將,豈其然乎!當以志謝矜功,名不 渝實,不以威權御物,不以智數要時,欲求覆餗,其可得也。《禮》雲「率性之謂 道」,此其效歟!斛律金以神武撥亂之始,翼成王業,忠款之至,成此大功,故能 終享遐年,位高百辟。視其盈滿之戒,動之微也,才及後嗣,遂至誅夷。既處威權 之重,蓋符道家所忌。光以上將之子,有沈毅姿,戰將兵權,暗同韜略,臨敵制勝, 變化無方。自關、河分隔,年將四紀,以高氏霸王之期,屬宇文草創之日,出軍薄 伐,屢挫兵威。而大寧已還,東鄰浸弱,關西前收巴蜀,又殄江陵,葉建瓴而用武, 成併吞之壯志。光每臨戎誓眾,式遏邊鄙,戰則前無完陣,攻則罕有全城;齊氏必 致拘原之師,秦人無復啟關之策。而世亂讒勝,詐以震主之威;主暗時艱,自毀籓 籬之固。昔李牧之為趙將也,北翦胡冠,西卻秦軍,郭開譖之,牧死趙滅。其議誅 光者,豈秦之反間歟?何同術而同亡也!內令諸將解體,外為強鄰滅仇。嗚呼!後 之君子,可為深戒者歟!