wáng pí sūn zhǎng shù wáng sī zhèng yù chí jiǒng dì gāng gāng zi yùn wáng guǐ lè yùn
王罴孙长述 王思政 尉迟迥弟纲 纲子运 王轨乐运
wáng pí, zì xióng pí, jīng zhào bà chéng rén, hàn hé nán yǐn zūn zhī hòu, shì wèi zhōu jùn zhe xìng. pí zhì zhí mù jiàng, chù wù píng dāng, zhōu lǘ jìng dàn zhī. wèi tài hé zhōng, chú diàn zhōng jiàng jūn, shāo qiān yōng zhōu bié jià, qīng lián jí è, lì jīng gōng shì. cì shǐ cuī liàng yǒu zhī rén zhī jiàn, jiàn pí yǎ xiàng qīn yì. liàng hòu zhuǎn dìng zhōu, qǐ pí wèi zhǎng shǐ. zhí zhèng zhě kǒng pí bù chēng, bù xǔ. jí liáng rén kòu xiá shí, liàng wèi dū du nán tǎo, fù qǐ pí wèi zhǎng shǐ, dài ruì jūn. cháo tíng yǐ liàng pín jǔ pí, gù dāng kě yòng. jí kè xiá shí, pí gōng jū duō. xiān shì nán qí dōng yì dī qiāng fǎn pàn, nǎi bài pí guàn jūn jiāng jūn, zhèn liáng zhōu, tǎo píng zhū zéi. hái, shòu xī hé nèi shǐ, cí bù bài. shí rén wèi yuē' xī hé dà bāng, fèng lù yōu hòu, hé wéi zhì cí?" pí yuē:" jīng luò cái mù, jǐn chū xī hé, cháo guì yíng dì zhái zhě, jiē yǒu qiú jiǎ. rú qí sī bàn, zé lì suǒ bù kān, ruò kē fā rén jiān, yòu wéi fàn xiàn fǎ. yǐ cǐ zhì cí ěr."
王罴,字熊罴,京兆霸城人,汉河南尹遵之后,世为州郡著姓。罴质直木强, 处物平当,州闾敬惮之。魏太和中,除殿中将军,稍迁雍州别驾,清廉疾恶,励精 公事。刺史崔亮有知人之鉴,见罴雅相钦挹。亮后转定州,启罴为长史。执政者恐 罴不称,不许。及梁人寇硖石,亮为都督南讨,复启罴为长史,带锐军。朝廷以亮 频举罴,故当可用。及克硖石,罴功居多。先是南岐、东益氐羌反叛,乃拜罴冠军 将军,镇梁州,讨平诸贼。还,授西河内史,辞不拜。时人谓曰;’西河大邦,奉 禄优厚,何为致辞?”罴曰:“京洛材木,尽出西河,朝贵营第宅者,皆有求假。 如其私办,则力所不堪,若科发人间,又违犯宪法。以此致辞耳。”
hòu yǐ jūn gōng fēng dìng yáng zǐ, chú jīng zhōu cì shǐ. liáng fù qiǎn cáo yì zōng wéi jīng zhōu, yàn shuǐ guàn chéng, bù méi zhě shù bǎn. shí jì nèi wài duō yú, wèi huáng jiù yuán, nǎi yí pí tiě quàn, yún chéng quán dāng shòu běn zhōu cì shǐ. chéng zhōng liáng jǐn, pí nǎi zhǔ zhōu yǔ jiàng shì jūn fēn shí zhī. měi chū zhàn, cháng bù huàn jiǎ zhòu, dà hū gào tiān yuē:" jīng zhōu chéng, xiào wén huáng dì suǒ zhì. tiān ruò bù yòu guó jiā, shǐ jiàn zhōng wáng pí é bù ěr, wáng pí xū pò zéi." lǚ jīng zhàn zhèn, yì bù bèi shāng. mí lì sān nián, yì zōng fāng tuì. jìn fēng bà chéng xiàn gōng. yuán hào rù luò, yǐ pí wèi zuǒ jūn dà dū dū. hào bài, zhuāng dì yǐ pí shòu hào guān, gù bù dé běn zhōu, gèng chú qí zhōu cì shǐ.
后以军功封定阳子,除荆州刺史。梁复遣曹义宗围荆州,堰水灌城,不没者数 版。时既内外多虞,未遑救援,乃遗罴铁券,云城全当授本州刺史。城中粮尽,罴 乃煮粥与将士均分食之。每出战,常不擐甲胄,大呼告天曰:“荆州城,孝文皇帝 所置。天若不佑国家,使箭中王罴额;不尔,王罴须破贼。”屡经战阵,亦不被伤。 弥历三年,义宗方退。进封霸城县公。元颢入洛,以罴为左军大都督。颢败,庄帝 以罴受颢官,故不得本州,更除岐州刺史。
shí nán qín shù pàn, yǐ pí xíng nán qín zhōu shì. pí zhì zhōu, zhào qí kuí shuài wèi fù xīn, jī bǔ fǎn zhě lüè jǐn. nǎi wèi kuí shuài děng yuē:" rǔ dǎng jiē sǐ jǐn, hé yòng huó wèi!" nǎi yǐ cì zhǎn zhī. zì shì nán qín wú fù fǎn zhě. yòu zhào pí xíng qín zhōu shì. xún qiān jīng zhōu cì shǐ. wèi jí zhī bù, shǔ zhōu wén dì zhēng bīng wèi qín wáng zhī jǔ, pí qǐng qián qū xiào mìng, suì wèi dà dū dū, zhèn huá zhōu. xiào wǔ xī qiān, jìn chē qí dà jiàng jūn yí tóng sān sī, bié fēng wàn nián xiàn bó, nǎi chú huá zhōu cì shǐ. qí shén wǔ lǜ jūn jìn tóng guān, rén huái wēi jù, pí quàn mài jiāo shì, zhòng xīn nǎi ān. shén wǔ tuì, bài biāo qí dà jiàng jūn, jiā shì zhōng kāi fǔ. cháng xiū zhōu chéng wèi bì, tī zài chéng wài. shén wǔ qiǎn hán guǐ sī mǎ zǐ rú cóng hé dōng xiāo jì xí pí, pí bù jué. bǐ xiǎo, guǐ zhòng yǐ chéng tī rù chéng. pí shàng wò wèi qǐ, wén gé wài xiōng xiōng yǒu shēng, biàn tǎn shēn lù jì tú xiǎn, chí yī bái bàng, dà hū ér chū, wèi yuē:" lǎo pí dāng dào wò, háo zi nà de guò!" dí jiàn, jīng tuì. zhú zhì dōng mén, zuǒ yòu shāo jí, hé zhàn pò zhī. guǐ suì tóu chéng dùn zǒu. wén dì wén ér zhuàng zhī. shí guān zhōng dà jī, zhēng shuì rén jiān gǔ shí, yǐ gōng jūn fèi. huò yǐn nì zhě, lìng dì xiāng gào, duō bèi péng chuí, yǐ shì rén yǒu táo sàn. wéi pí xìn zhe yú rén, mò yǒu yǐn zhě, dé sù bù shǎo zhū zhōu, ér wú yuàn dú. shā yuàn zhī yì, shén wǔ shì mǎ shén shèng. wén dì yǐ huá zhōu chōng yào, qiǎn shǐ láo pí, lìng jiā shǒu bèi. jí shén wǔ zhì chéng xià, wèi pí yuē" hé bù zǎo jiàng?" pí nǎi dà hū yuē:" cǐ chéng shì wáng pí jiā, sǐ shēng zài cǐ, yù sǐ zhě lái!" shén wǔ bù gǎn gōng.
时南秦数叛,以罴行南秦州事。罴至州,召其魁帅为腹心,击捕反者略尽。乃 谓魁帅等曰:“汝党皆死尽,何用活为!”乃以次斩之。自是南秦无复反者。又诏 罴行秦州事。寻迁泾州刺史。未及之部,属周文帝征兵为勤王之举,罴请前驱效命, 遂为大都督,镇华州。孝武西迁,进车骑大将军、仪同三司,别封万年县伯,乃除 华州刺史。齐神武率军进潼关,人怀危惧,罴劝劢交士,众心乃安。神武退,拜骠 骑大将军,加侍中、开府。尝修州城未毕,梯在城外。神武遣韩轨、司马子如从河 东宵济袭罴,罴不觉。比晓,轨众已乘梯入城。罴尚卧未起,闻阁外汹汹有声,便 袒身露髻徒跣,持一白棒,大呼而出,谓曰:“老罴当道卧,貉子那得过!”敌见, 惊退。逐至东门,左右稍集,合战破之。轨遂投城遁走。文帝闻而壮之。时关中大 饥,征税人间谷食,以供军费。或隐匿者,令递相告,多被篣捶,以是人有逃散。 唯罴信著于人,莫有隐者,得粟不少诸州,而无怨讟。沙苑之役,神武士马甚盛。 文帝以华州冲要,遣使劳罴,令加守备。及神武至城下,谓罴曰;“何不早降?” 罴乃大呼曰:“此城是王罴家,死生在此,欲死者来!”神武不敢攻。
hòu yí zhèn hé dōng, yǐ qián hòu gōng jìn jué fú fēng jùn gōng. hé qiáo zhī zhàn, wáng shī bù lì, zhào qīng què jù cháng ān chéng, suǒ zài mò yǒu gù zhì. pí nǎi dà kāi zhōu mén, zhào chéng zhōng zhàn shì wèi yuē:" rú wén tiān zǐ bài jī, bù zhī jí xiōng, zhū rén xiāng jīng, xián yǒu yì wàng. wáng pí shòu wěi yú cǐ, yǐ sǐ bào ēn. zhū rén ruò yǒu yì tú, kě lái jiàn shā. bì kǒng chéng xiàn méi zhě, yì rèn chū chéng. rú yǒu zhōng chéng, néng yǔ wáng pí tóng xīn, kě gòng gù shǒu." jūn rén jiàn qí chéng xìn, jiē wú yì xīn. jí jūn hái, zhēng bài yōng zhōu cì shǐ. shì rú rú dù hé nán kòu, hòu qí yǐ zhì bīn zhōu. cháo tíng lǜ qí shēn rù, nǎi zhēng fā shì mǎ, tún shǒu jīng chéng, qiàn zhū jiē xiàng, yǐ bèi qīn yì. yòu pú yè zhōu huì dá zhào pí yì zhī. pí bù yīng mìng, wò ér bù qǐ, wèi qí shǐ yuē:" ruò rú rú zhì wèi běi zhě, wáng pí lǜ xiāng lǐ zì pò zhī, bù fán guó jiā bīng. hé wéi tiān zǐ chéng zhōng, suì zuò rú cǐ jīng dòng! yóu zhōu jiā xiǎo ér kuāng qiè zhì cǐ." pí qīng wǔ quán guì, shǒu zhèng bù huí, jiē cǐ lèi yě. wèi jǐ, hái zhèn hé dōng.
后移镇河东,以前后功进爵扶风郡公。河桥之战,王师不利,赵青雀据长安城, 所在莫有固志。罴乃大开州门,召城中战士谓曰:“如闻天子败绩,不知吉凶,诸 人相惊,咸有异望。王罴受委于此,以死报恩。诸人若有异图,可来见杀。必恐城 陷没者,亦任出城。如有忠诚,能与王罴同心,可共固守。”军人见其诚信,皆无 异心。及军还,征拜雍州刺史。是蠕蠕度河南寇,候骑已至豳州。朝廷虑其深入, 乃征发士马,屯守京城,堑诸街巷,以备侵轶。右仆射周惠达召罴议之。罴不应命, 卧而不起,谓其使曰:“若蠕蠕至渭北者,王罴率乡里自破之,不烦国家兵。何为 天子城中,遂作如此惊动!由周家小兒恇怯致此。”罴轻侮权贵,守正不回,皆此 类也。未几,还镇河东。
pí xìng jiǎn lǜ, bù shì biān fú. cháng yǒu tái shǐ zhì, pí wèi shè shí, shǐ nǎi liè qù báo bǐng yuán. pí yuē:" gēng zhǒng shōu huò, qí gōng yǐ shēn, chōng cuàn zào chéng, yòng lì bù shǎo, ěr zhī xuǎn zé, dàng shì wèi jī.." mìng zuǒ yòu chè qù zhī. shǐ zhě è rán dà cán. yòu kè yǔ pí shí guā, kè xuē guā pí, qīn ròu shāo hòu, pí yì xián zhī. jí guā pí luò dì, nǎi yǐn shǒu jiù dì qǔ ér shí zhī. kè shén kuì sè. xìng yòu yán jí, cháng yǒu lì xié sī chén shì zhě, pí bù xiá mìng chuí pū, nǎi shǒu zì qǔ xuē lǚ, chí yǐ jī zhī. měi zhì xiǎng huì, zì chèng liàng jiǔ ròu, fēn gěi jiàng shì. shí rén shàng qí jūn píng, chī qí bǐ suì. pí jǔ dòng lǜ qíng, bù wéi qiǎo zhà, fán suǒ jīng chù, suī wú dāng shí gōng jī, xián qù nǎi jiàn sī. zú yú guān, zèng tài wèi dū du xiāng jì děng shí zhōu cì shǐ, shì yuē zhōng.
罴性俭率,不事边幅。尝有台使至,罴为设食,使乃裂去薄饼缘。罴曰:“耕 种收获,其功已深,舂爨造成,用力不少,尔之选择,当是未饥。。”命左右撤去 之。使者愕然大惭。又客与罴食瓜,客削瓜皮,侵肉稍厚,罴意嫌之。及瓜皮落地, 乃引手就地取而食之。客甚愧色。性又严急,尝有吏挟私陈事者,罴不暇命捶扑, 乃手自取鞾履,持以击之。每至享会,自秤量酒肉,分给将士。时人尚其均平,嗤 其鄙碎。罴举动率情,不为巧诈,凡所经处,虽无当时功迹,咸去乃见思。卒于官, 赠太尉、都督、相冀等十州刺史,谥曰忠。
pí ān yú pín sù, bù yíng shēng yè, hòu suī guì xiǎn, xiāng lǐ jiù zhái, bù gǎi héng mén, shēn sǐ zhī rì, jiā shén pín qìng, dāng shí fú qí qīng jié.
罴安于贫素,不营生业,后虽贵显,乡里旧宅,不改衡门,身死之日,家甚贫 罄,当时伏其清洁。
zi qìng yuǎn, ruò guàn yǐ gōng chén zǐ bài zhí gé jiāng jūn, xiān pí zú. sūn shù.
子庆远,弱冠以功臣子拜直阁将军,先罴卒。孙述。
shù zì cháng shù. shǎo gū wèi zǔ pí suǒ yǎng. cōng mǐn yǒu shí dù. nián bā suì, zhōu wén dì jiàn ér qí zhī yuē:" wáng gōng yǒu cǐ sūn, zú wèi bù xiǔ." jiě hè yuán wài sàn qí shì láng, fēng cháng ān xiàn bó. pí hōng, jū sāng guò lǐ, yǒu zhào bāo zhī. miǎn sàng, xí fēng fú fēng jùn gōng. chú zhōng shū shè rén, xiū qǐ jū zhù, gǎi fēng lóng mén jùn gōng. zhōu shòu shàn, bài bīn bù xià dài fū. lèi qiān guǎng zhōu cì shǐ, shén yǒu wēi huì. cháo yì jiā zhī, jiù bài dà jiàng jūn. hòu lì xiāng rén èr zhōu zǒng guǎn, bìng yǒu néng míng. suí wén dì wèi chéng xiàng, shòu xìn zhōu zǒng guǎn, wèi shàng dà jiàng jūn. wáng qiān zuò luàn, qiǎn shǐ zhì shū yú zhǎng shù. yīn zhí qí shǐ, shàng shū, yòu chén qǔ qiān cè. shàng dà yuè, qián hòu cì jīn wǔ bǎi liǎng, shòu xíng jūn zǒng guǎn, tǎo qiān. yǐ gōng jìn wèi zhù guó. kāi huáng chū, xiàn píng chén jì, xiū yíng zhàn jiàn, wèi shàng liú zhī shī. shàng shàn qí néng, pín jiā shǎng láo. hòu shù suì, yǐ xíng jūn zǒng guǎn jī nán níng, wèi zhì ér zú. shàng shén shāng xī zhī. zèng shàng zhù guó jì zhōu cì shǐ, shì yuē zhuāng.
述字长述。少孤为祖罴所养。聪敏有识度。年八岁,周文帝见而奇之曰:“王 公有此孙,足为不朽。”解褐员外散骑侍郎,封长安县伯。罴薨,居丧过礼,有诏 褒之。免丧,袭封扶风郡公。除中书舍人,修起居注,改封龙门郡公。周受禅,拜 宾部下大夫。累迁广州刺史,甚有威惠。朝议嘉之,就拜大将军。后历襄、仁二州 总管,并有能名。隋文帝为丞相,授信州总管,位上大将军。王谦作乱,遣使致书 于长述。因执其使,上书,又陈取谦策。上大悦,前后赐金五百两,授行军总管, 讨谦。以功进位柱国。开皇初,献平陈计,修营战舰,为上流之师。上善其能,频 加赏劳。后数岁,以行军总管击南宁,未至而卒。上甚伤惜之。赠上柱国、冀州刺 史,谥曰庄。
zi mó sì. mó dì guǐ, dà yè mò jùn shǒu. shǎo zǐ wén kǎi, qǐ bù láng.
子谟嗣。谟弟轨,大业末郡守。少子文楷,起部郎。
wáng sī zhèng, tài yuán qí rén, hàn sī tú yǔn zhī hòu yě. zì wèi tài wèi líng zhū hòu, guān miǎn suì jué. fù yòu, zhōu zhǔ bù. sī zhèng róng mào kuí wú, yǒu chóu cè, jiě hè yuán wài sàn qí shì láng. shǔ mò qí chǒu nú sù qín míng dá děng rǎo luàn guān yòu, běi hǎi wáng hào tǎo zhī, wén sī zhèng zhuàng jiàn, qǐ yǔ suí jūn, suǒ yǒu móu yì, bìng yǔ cān xiáng. shí xiào wǔ zài fān, sù wén qí míng, nǎi yǐn wèi bīn kè, yù zhī shén hòu. jí dēng dà wèi, wěi yǐ xīn lǚ. yù dìng cè gōng, fēng qí xiàn hóu, wèi wǔ wèi jiāng jūn. é ér qí shén wǔ qián yǒu yì tú, dì yǐ sī zhèng kě rèn dà shì, bài shǐ chí jié zhōng jūn dà jiàng jūn dà dū dū, zǒng sù wèi bīng. sī zhèng nǎi yán yú dì yuē:" luò yáng sì miàn shòu dí, fēi yòng wǔ zhī dì. guān zhōng yǒu xiáo hán zhī gù, qiě shì mǎ jīng qiáng. yǔ wén xià zhōu jiū hé tóng méng, yuàn lì gōng xiào ruò wén chē jià xī xìng, bì dāng bēn zǒu fèng yíng. jí tiān fǔ zhī zī, yīn yǐ chéng zhī yè, èr nián xiū fù jiù jīng, hé lǜ bù kè." dì shēn rán zhī. jí shén wǔ bīng zhì hé běi, dì nǎi xī qiān. jìn jué tài yuán jùn gōng, bài guāng lù qīng bīng zhōu cì shǐ, jiā sàn qí cháng shì dà dū dū.
王思政,太原祁人,汉司徒允之后也。自魏太尉凌诛后,冠冕遂绝。父佑,州 主簿。思政容貌魁梧,有筹策,解褐员外散骑侍郎。属万俟丑奴、宿勤明达等扰乱 关右,北海王颢讨之,闻思政壮健,启与随军,所有谋议,并与参详。时孝武在籓, 素闻其名,乃引为宾客,遇之甚厚。及登大位,委以心膂。预定策功,封祁县侯, 为武卫将军。俄而齐神武潜有异图,帝以思政可任大事,拜使持节、中军大将军、 大都督,总宿卫兵。思政乃言于帝曰:“洛阳四面受敌,非用武之地。关中有崤函 之固,且士马精强。宇文夏州纠合同盟,愿立功效若闻车驾西幸,必当奔走奉迎。 藉天府之资,因已成之业,二年修复旧京,何虑不克。”帝深然之。及神武兵至河 北,帝乃西迁。进爵太原郡公,拜光禄卿、并州刺史,加散骑常侍、大都督。
dà tǒng zhī hòu, sī zhèng suī bèi rèn wěi, zì yǐ fēi xiāng fǔ zhī jiù, měi bù zì ān. zhōu wén dì céng zài tóng zhōu, yǔ qún gōng yàn jí, chū jǐn jì jí zá líng juàn shù qiān duàn, lìng zhū jiàng chū pú qǔ zhī. wù jǐn, zhōu wén yòu jiě suǒ fú jīn dài, lìng zhū rén biàn zhì, yuē:" xiān dé lú zhě jí yǔ zhī." qún gōng zhì jiāng biàn, mò yǒu de zhě. cì zhì sī zhèng, nǎi liǎn róng guì ér shì yuē:" wáng sī zhèng jī lǚ guī cháo, méng zǎi xiàng guó shì zhī yù, fāng yuàn jìn xīn xiào mìng, shàng bào zhī yǐ. ruò cǐ chéng yǒu shí, lìng zǎi xiàng cì zhī zhě, yuàn zhì jí wéi lú ruò nèi huái bù jìn, shén líng yì dāng míng zhī, shǐ bù zuò yě, biàn dāng shā shēn yǐ xiè suǒ fèng." cí qì kāng kǎi, yī zuò jǐn jīng. jí bá suǒ pèi dāo, héng yú xī shàng, lǎn chū pú, fǔ bì zhì zhī. bǐ zhōu wén zhǐ zhī, yǐ zhì wèi lú yǐ. xú nǎi bài ér shòu dài. zì cǐ cháo jì gēng shēn.
大统之后,思政虽被任委,自以非相府之旧,每不自安。周文帝曾在同州,与 群公宴集,出锦罽及杂绫绢数千段,令诸将摴蒲取之。物尽,周文又解所服金带, 令诸人遍掷,曰:“先得卢者即与之。”群公掷将遍,莫有得者。次至思政,乃敛 容跪而誓曰:“王思政羁旅归朝,蒙宰相国士之遇,方愿尽心效命,上报知已。若 此诚有实,令宰相赐知者,愿掷即为卢;若内怀不尽,神灵亦当明之,使不作也, 便当杀身以谢所奉。”辞气慷慨,一座尽惊。即拔所佩刀,横于膝上,揽摴蒲,拊 髀掷之。比周文止之,已掷为卢矣。徐乃拜而受带。自此朝寄更深。
jí hé qiáo zhī zhàn, sī zhèng xià mǎ, yòng zhǎng shuò zuǒ yòu héng jī, yī jī bó shù rén. shí xiàn zhèn jì shēn, cóng zhě sǐ jǐn, sī zhèng bèi zhòng chuāng mèn jué. huì rì mù, dí yì shōu jūn. sī zhèng jiǔ jīng jūn lǚ, zhàn wéi zhe pò yī bì jiǎ, dí rén yí fēi jiàng shuài, gù dé miǎn. yǒu zhàng xià dū léi wǔ ān yú zhàn chù kū qiú sī zhèng, huì yǐ sū, suì xiāng de. nǎi gē yī guǒ chuàng, fú sī zhèng shàng mǎ, yè jiǔ fāng dé hái jūn. réng zhèn hóng nóng, chú shì zhōng dōng dào héng tái. sī zhèng yǐ yù bì dì xiǎn yào, qǐng zhù chéng. jí zì yíng dù, yí zhèn zhī. guǎn fén jìn bìng sān zhōu zhū jūn shì bīng zhōu cì shǐ xíng tái rú gù, réng zhèn yù bì. bā nián, dōng wèi fù lái kòu, zú bù néng kè. yǐ quán chéng gōng, shòu piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
及河桥之战,思政下马,用长槊左右横击,一击踣数人。时陷阵既深,从者死 尽,思政被重创闷绝。会日暮,敌亦收军。思政久经军旅,战唯著破衣弊甲,敌人 疑非将帅,故得免。有帐下督雷五安于战处哭求思政,会已苏,遂相得。乃割衣裹 创,扶思政上马,夜久方得还军。仍镇弘农,除侍中、东道行台。思政以玉壁地险 要,请筑城。即自营度,移镇之。管汾晋并三州诸军事、并州刺史、行台如故,仍 镇玉壁。八年,东魏复来寇,卒不能克。以全城功,授骠骑大将军、开府仪同三司。
gāo zhòng mì yǐ běi yù zhōu lái fù, zhōu wén qīn jiē yuán zhī, nǎi yì zhào sī zhèng, jiāng zhèn chéng gāo. wèi zhì ér bān shī, fù mìng sī zhèng zhèn hóng nóng. sī zhèng rù hóng nóng, lìng kāi chéng mén, jiě yī ér wò, wèi miǎn jiàng shì, shì bù zú wèi. shù rì hòu, dōng wèi jiāng liú fēng shēng lǜ shù qiān qí zhì chéng xià, dàn zhī, bù gǎn jìn, nǎi yǐn jūn hái. yú shì xiū chéng guō, qǐ lóu lǔ, yíng tián nóng, jī chú mò, fán kě yǐ shǒu yù zhě jiē jù yān. hóng nóng zhī yǒu bèi, zì sī zhèng shǐ yě.
高仲密以北豫州来附,周文亲接援之,乃驿召思政,将镇成皋。未至而班师, 复命思政镇弘农。思政入弘农,令开城门,解衣而卧,慰勉将士,示不足畏。数日 后,东魏将刘丰生率数千骑至城下,惮之,不敢进,乃引军还。于是修城郭,起楼 橹,营田农,积刍秣,凡可以守御者皆具焉。弘农之有备,自思政始也。
shí èr nián, jiā tè jìn, jiān shàng shū zuǒ pú yè xíng tái dū du jīng zhōu cì shǐ. jìng nèi bēi shī, chéng qiàn duō huài. sī zhèng nǎi mìng dū du lìn xiǎo huān dū gōng jiàng shàn xiū zhī. jué dé huáng jīn sān shí jīn, yè zhōng mì sòng. zhì dàn, sī zhèng zhào zuǒ shǐ, yǐ jīn shì zhī yuē:" rén chén bù yí yǒu sī." xī fēng jīn sòng shàng. zhōu wén jiā zhī, cì qián èr shí wàn. sī zhèng zhī qù yù bì yě, zhōu wén mìng jǔ dài rén, sī zhèng nǎi jìn suǒ bù dū du wéi xiào kuān. qí hòu dōng wèi lái kòu, xiào kuān zú néng quán chéng, shí lùn chēng qí zhī rén.
十二年,加特进,兼尚书左仆射、行台、都督、荆州刺史。境内卑湿,城堑多 坏。思政乃命都督蔺小欢督工匠缮修之。掘得黄金三十斤,夜中密送。至旦,思政 召佐史,以金示之曰:“人臣不宜有私。”悉封金送上。周文嘉之,赐钱二十万。 思政之去玉壁也,周文命举代人,思政乃进所部都督韦孝宽。其后东魏来寇,孝宽 卒能全城,时论称其知人。
shí sān nián, hóu jǐng pàn dōng wèi, qǐng yuán qǐ shī. dāng shí wèi jí yìng jiē. sī zhèng yǐ wéi ruò bù yīn jī jìn qǔ, hòu huǐ wú jí, jí lǜ jīng zhōu bù qí wàn yú, cóng lǔ guān xiàng yáng dí. zhōu wén wén sī zhèng yǐ fā, nǎi qiǎn tài wèi lǐ bì fù yǐng chuān. dōng wèi jiāng gāo yuè děng wén dà jūn zhì, shōu jūn ér dùn. sī zhèng rù shǒu yǐng chuān. jǐng yǐn bīng xiàng yù zhōu, wài chēng lüè dì, nǎi mì qiǎn sòng kuǎn yú liáng. xiān shì, zhōu wén qiǎn shuài dū du hè lán yuàn dé zhù jǐng gǎn yù, jǐng jì yǒu yì tú, yīn hòu fǔ yuàn dé děng, jì wèi jǐ yòng. sī zhèng zhī jǐng guǐ zhà, nǎi mì zhuī yuàn dé. sī zhèng fēn bù zhū jūn, jù jǐng qī zhōu shí èr zhèn. zhōu wén nǎi yǐ suǒ shòu jǐng shǐ chí jié tài fù dà jiàng jūn, jiān shàng shū lìng hé nán dà xíng tái hé nán zhū jūn shì, huí shòu sī zhèng, sī zhèng bìng ràng bù shòu. pín shǐ dūn yù, wéi shòu hé nán zhū jūn shì.
十三年,侯景叛东魏,请援乞师。当时未即应接。思政以为若不因机进取,后 悔无及,即率荆州步骑万余,从鲁关向阳翟。周文闻思政已发,乃遣太尉李弼赴颍 川。东魏将高岳等闻大军至,收军而遁。思政入守颍川。景引兵向豫州,外称略地, 乃密遣送款于梁。先是,周文遣帅都督贺兰愿德助景扞御,景既有异图,因厚抚愿 德等,冀为己用。思政知景诡诈,乃密追愿德。思政分布诸军,据景七州十二镇。 周文乃以所授景使持节、太傅、大将军,兼尚书令、河南大行台、河南诸军事,回 授思政,思政并让不受。频使敦喻,唯受河南诸军事。
shí sì nián, bài dà jiàng jūn. jiǔ yuè, dōng wèi tài wèi gāo yuè xíng tái mù róng shào zōng yí tóng liú fēng shēng děng lǜ bù qí shí wàn lái gōng yǐng chuān, shā shāng shén zhòng. yuè yòu zhù tǔ shān yǐ lín chéng zhōng, fēi tī huǒ chē, jǐn gōng jī zhī fǎ. sī zhèng yì zuò huǒ, yīn xùn fēng biàn tóu zhī tǔ shān. yòu shè yǐ huǒ jiàn, shāo qí gōng jù. réng mù yǒng shì, zhuì ér chū zhàn, jù qí liǎng tǔ shān, zhì lóu dié yǐ zhù fáng shǒu. qí wén xiāng gèng yì bīng, yàn wěi shuǐ yǐ guàn chéng. shí suī yǒu guài shòu, měi chōng huài qí yàn. rán chéng bèi guàn yǐ jiǔ, duō yì bēng tuí. yuè xī zhòng kǔ gōng. sī zhèng shēn dāng shǐ shí, yǔ shì zú tóng láo kǔ. yuè nǎi gèng xiū yàn, zuò tiě lóng zá shòu, yòng yàn shuǐ shén. yàn chéng, shuǐ dà zhì. chéng zhōng quán yǒng yì, xuán fǔ ér chuī, liáng lì jù jié. mù róng shào zōng liú fēng shēng jí qí jiāng mù róng yǒng zhēn yì yǐ wéi xián, gòng chéng lóu chuán yǐ wàng chéng nèi, lìng shàn shè rén fǔ shè chéng zhōng. é ér dà fēng bào qǐ, chuán nǎi piāo zhì chéng xià. chéng shàng rén yǐ zhǎng gōu qiān chuán, gōng nǔ luàn fā. shào zōng qiè jí, tòu shuǐ ér sǐ. fēng shēng fú xiàng tǔ shān, fù zhōng shǐ ér bì. qín yǒng zhēn, bìng huò chuán zhōng qì xiè. sī zhèng wèi yǒng zhēn yuē: " pū zhī pò wáng, zài yú guǐ lòu. chéng zhī shā qīng wú yì, rán rén chén zhī jié, shǒu zhī yǐ sǐ." nǎi liú tì zhǎn zhī. bìng shōu shào zōng děng shī, yǐ lǐ mái yì.
十四年,拜大将军。九月,东魏太尉高岳、行台慕容绍宗、仪同刘丰生等率步 骑十万来攻颍川,杀伤甚众。岳又筑土山以临城中,飞梯火车,尽攻击之法。思政 亦作火,因迅风便投之土山。又射以火箭,烧其攻具。仍募勇士,缒而出战,据其 两土山,置楼堞以助防守。齐文襄更益兵,堰洧水以灌城。时虽有怪兽,每冲坏其 堰。然城被灌已久,多亦崩颓。岳悉众苦攻。思政身当矢石,与士卒同劳苦。岳乃 更修堰,作铁龙杂兽,用厌水神。堰成,水大至。城中泉涌溢,悬釜而炊,粮力俱 竭。慕容绍宗、刘丰生及其将慕容永珍意以为闲,共乘楼船以望城内,令善射人俯 射城中。俄而大风暴起,船乃飘至城下。城上人以长钩牵船,弓弩乱发。绍宗窃急, 透水而死。丰生浮向土山,复中矢而毙。禽永珍,并获船中器械。思政谓永珍曰: “仆之破亡,在于晷漏。诚知杀卿无益,然人臣之节,守之以死。”乃流涕斩之。 并收绍宗等尸,以礼埋瘗。
yuè jì shī shào zōng děng, zhì qì jǔ sàng, bù gǎn bī chéng. qí wén xiāng wén zhī, nǎi lǜ bù qí shí wàn lái gōng. sī zhèng zhī bù jì, lǜ zuǒ yòu jù tǔ shān, yīn yǎng tiān dà kū, zuǒ yòu jiē hào tòng. sī zhèng xī xiàng zài bài, biàn yù zì jǐng. xiān shì, wén xiāng gào chéng zhōng rén yuē:" yǒu néng shēng zhì wáng dà jiàng jūn zhě, fēng hóu zhòng shǎng. ruò dà jiàng jūn shēn yǒu sǔn shāng, qīn jìn zuǒ yòu jiē cóng dà lù." dū du luò xùn gù zhǐ zhī, bù dé yǐn jué. qí wén xiāng qiǎn qí tōng zhí sàn qí cháng shì zhào yàn shēn, jiù tǔ shān yí yǐ bái yǔ shàn ér shuō zhī, qiān shǒu yǐ xià. yǐn jiàn wén xiāng, cí qì kāng kǎi, tì lèi jiāo liú, wú náo qū zhī róng. wén xiāng yǐ qí zhōng yú suǒ shì, qǐ ér lǐ zhī, jiē yù shén hòu. qí dū jiāng fēn jìn zhū zhōu dì láo. shù nián jǐn sǐ.
岳既失绍宗等,志气沮丧,不敢逼城。齐文襄闻之,乃率步骑十万来攻。思政 知不济,率左右据土山,因仰天大哭,左右皆号恸。思政西向再拜,便欲自刭。先 是,文襄告城中人曰:“有能生致王大将军者,封侯重赏。若大将军身有损伤,亲 近左右皆从大戮。”都督骆训固止之,不得引决。齐文襄遣其通直散骑常侍赵彦深, 就土山遗以白羽扇而说之,牵手以下。引见文襄,辞气慷慨,涕泪交流,无挠屈之 容。文襄以其忠于所事,起而礼之,接遇甚厚。其督将分禁诸州地牢。数年尽死。
sī zhèng chū rù yǐng chuān, shì zú bā qiān rén. bèi wéi jì jiǔ, chéng zhōng wú yán, zhǒng sǐ zhě shí liù qī, jí chéng xiàn zhī rì, cún zhě cái sān qiān rén. suī wài wú jiù yuán, suì wú pàn zhě. sī zhèng cháng yǐ qín wáng wèi wù, bù yíng zī chǎn. cháng bèi cì yuán dì, sī zhèng chū zhēng hòu, jiā rén zhǒng sāng guǒ zá shù. jí hái, jiàn ér nù yuē:" xiōng nú wèi miè, qù bìng cí jiā, kuàng dà zéi wèi píng, yù shì chǎn yè, qǐ suǒ wèi yōu gōng wàng sī xié!" mìng zuǒ yòu bá ér qì zhī. gù shēn xiàn zhī hòu, jiā wú xù jī. jí qí wén xuān shòu dōng wèi chán, yǐ sī zhèng wèi dōu guān shàng shū yí tóng sān sī. zú, zèng yǐ běn guān, jiā yǎn zhōu cì shǐ.
思政初入颍川,士卒八千人。被围既久,城中无盐,肿死者十六七,及城陷之 日,存者才三千人。虽外无救援,遂无叛者。思政常以勤王为务,不营资产。尝被 赐园地,思政出征后,家人种桑果杂树。及还,见而怒曰:“匈奴未灭,去病辞家, 况大贼未平,欲事产业,岂所谓忧公忘私邪!”命左右拔而弃之。故身陷之后,家 无蓄积。及齐文宣受东魏禅,以思政为都官尚书、仪同三司。卒,赠以本官,加兗 州刺史。
chū, sī zhèng zài jīng zhōu, zì wǔ guān yǐ nán yán mào yī qiān wǔ bǎi lǐ, zhì sān shí yú chéng, bìng dāng chōng yào zhī dì. fán suǒ jǔ jiàn, xián dé qí cái.
初,思政在荆州,自武关以南延袤一千五百里,置三十余城,并当冲要之地。 凡所举荐,咸得其才。
zi kāng, shěn yì yǒu dù liàng, hòu wèi zhōu wén qīn xìn. sī zhèng xiàn hòu, zhào yǐ yīn shuǐ chéng xiàn, fēi zhàn zhī zuì, zēng yì sān qiān wǔ bǎi hù, yǐ kāng xí jué tài yuán gōng, chú piào qí dà jiàng jūn shì zhōng kāi fǔ yí tóng sān sī. kāng dì kuí, xiān fēng zhōng dōu xiàn hóu, zēng yì tōng qián yī qiān wǔ bǎi hù, jìn jué wèi gōng. kuí dì hán, fēng xī ān xiàn hóu. hán dì gōng, zhōng chéng xiàn bó. gōng dì xì, xiǎn qīn xiàn bó. kāng zǐ fēng qí jùn jūn. kāng xiōng yuán xùn yì xiàn yú yǐng chuān, fēng qí zi jǐng jìn yáng xiàn hóu. kāng kàng biǎo gù ràng, bù xǔ. shí liù nián, wáng shī dōng tǎo, jiā kāng shǐ chí jié dà dū dū, yǐ sī zhèng suǒ bù bīng jiē pèi zhī. wèi fèi dì èr nián, suí yù chí jiǒng zhēng shǔ, zhèn tiān shuǐ jùn. xún cì xìng tà wáng shì. wèi fū zhōu cì shǐ. wǔ chéng mò, chú jiàng shī zhōng dài fū, zhuǎn zǎi shī. bǎo dìng èr nián, lì ān xiāng èr zhōu zǒng guǎn, wèi zhù guó. rù suí, zhōng yú biàn zhōu cì shǐ.
子康,沈毅有度量,后为周文亲信。思政陷后,诏以因水城陷,非战之罪,增 邑三千五百户,以康袭爵太原公,除骠骑大将军、侍中、开府仪同三司。康弟揆, 先封中都县侯,增邑通前一千五百户,进爵为公。揆弟邗,封西安县侯。邗弟恭, 忠诚县伯。恭弟细,显亲县伯。康姊封齐郡君。康兄元逊亦陷于颍川,封其子景晋 阳县侯。康抗表固让,不许。十六年,王师东讨,加康使持节、大都督,以思政所 部兵皆配之。魏废帝二年,随尉迟迥征蜀,镇天水郡。寻赐姓拓王氏。为鄜州刺史。 武成末,除匠师中大夫,转载师。保定二年,历安、襄二州总管,位柱国。入隋, 终于汴州刺史。
yù chí jiǒng, zì báo jū luó, dài rén yě. qí xiān, wèi zhī bié zhǒng, hào yù chí bù, yīn ér shì yān. fù qí dōu, xìng hóng yù yǒu jiàn shí, shàng zhōu wén dì zǐ chāng lè dà cháng gōng zhǔ, shēng jiǒng jí gāng. jiǒng nián qī suì, gāng nián liù suì, qí dōu bìng qiě zú, hū èr zi, fǔ qí shǒu yuē:" rǔ děng bìng yǒu guì xiāng, dàn hèn wú bú jiàn ěr, gè miǎn zhī." wǔ chéng chū, zhuī zèng zhù guó dà jiàng jūn tài fù cháng lè jùn gōng, shì yuē dìng. jiǒng shǎo cōng mǐn, měi róng yí. jí zhǎng, yǒu dà zhì, hào shī ài shì. shàng wèi wén dì nǚ jīn míng gōng zhǔ, bài fù mǎ dū wèi, fēng xī dōu hóu. dà tǒng shí yī nián, bài shì zhōng piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn jué wèi ān jùn gōng. shí wǔ nián, qiān shàng shū zuǒ pú yè, jiān lǐng jūn jiāng jūn. jiǒng tōng mǐn yǒu gàn néng, suī rèn jiān wén wǔ, pō yǔn shí wàng, zhōu wén yǐ cǐ shēn wěi zhàng yān. shí liù nián, bài dà jiàng jūn.
尉迟迥,字薄居罗,代人也。其先,魏之别种,号尉迟部,因而氏焉。父俟兜, 性弘裕有鉴识,尚周文帝姊昌乐大长公主,生迥及纲。迥年七岁,纲年六岁,俟兜 病且卒,呼二子,抚其首曰:“汝等并有贵相,但恨吾不见耳,各勉之。”武成初, 追赠柱国大将军、太傅、长乐郡公,谥曰定。迥少聪敏,美容仪。及长,有大志, 好施爱士。尚魏文帝女金明公主,拜驸马都尉,封西都侯。大统十一年,拜侍中、 骠骑大将军、开府仪同三司,进爵魏安郡公。十五年,迁尚书左仆射,兼领军将军。 迥通敏有干能,虽任兼文武,颇允时望,周文以此深委仗焉。十六年,拜大将军。
hóu jǐng zhī dù jiāng yě, liáng yuán dì shí zhèn jiāng líng, qǐng xiū lín hǎo. qí dì wǔ líng wáng jì zài shǔ chēng dì, lǜ zhòng dōng xià, jiāng gōng zhī. liáng yuán dì dà jù, yí shū qǐng jiù. zhōu wén yuē:" shǔ kě tú yǐ! qǔ shǔ zhì liáng, zài zī yī jǔ." nǎi yǔ qún gōng huì yì, zhū jiàng duō yǒu yì tóng. wéi jiǒng yǐ wéi jì jì jǐn ruì dōng xià, shǔ bì kōng xū, wáng shī lín zhī, bì yǒu zhēng wú zhàn. zhōu wén yǐ wéi rán, wèi yuē:" fá shǔ zhī shì, yī yǐ wěi rǔ." yú shì lìng jiǒng dū kāi fǔ yuán zhēn yǐ fú yà hóu lǚ líng shǐ chì nú xìng qí lián xióng yǔ wén shēng děng liù jūn jiǎ shì qǔ jìn shòu, kāi píng lín jiù dào. jiǒng qián jūn lín jiàn gé, jì ān zhōu cì shǐ lè guǎng yǐ zhōu xiān jiàng. jì liáng zhōu cì shǐ yáng gān yùn shí zhèn tóng shuǐ, xiān yǐ qiǎn shǐ yì quē, mì sòng chéng kuǎn, rán kǒng qí xià bù cóng, yóu jù tóng shuǐ bié yíng jù shǒu. jiǒng qiǎn yuán zhēn hóu lǚ líng shǐ děng xí zhī, gān yùn hái bǎo tóng chuān. zhēn děng suì wéi zhī, gān yùn jiàng. jiǒng zhì tóng chuān, dà xiǎng jiàng shì, dù fú jiāng, zhì qīng xī, dēng nán yuán, lè bīng jiǎng wǔ, xiū shàn yuē shù, yuè qì xiè, zì kāi fǔ yǐ xià shǎng jīn bó gè yǒu chà. shí xià zhōng lián yǔ, shān lù xiǎn jùn, jiàng shì pí bìng zhě shí èr sān, jiǒng qīn zì láo wèn, jiā yǐ tāng yào, yǐn zhī ér xī. jì yì zhōu cì shǐ xiāo zǒng yīng chéng zì shǒu, jìn jūn wéi zhī. chū, jì zhì bā jùn, qiǎn qián nán liáng zhōu cì shǐ shǐ xīn jǐng yōu zhōu cì shǐ zhào bá hù děng wèi zǒng wài yuán. jiǒng fēn qiǎn yuán zhēn yǐ fú yà děng jī pò zhī. bá hù děng dùn zǒu, xīn jǐng suì jiàng. zǒng bèi wéi wǔ xún, pín zhàn wèi jiǒng suǒ pò. qiǎn shǐ qǐ xiáng, xǔ zhī.
侯景之渡江也,梁元帝时镇江陵,请修邻好。其弟武陵王纪在蜀称帝,率众东 下,将攻之。梁元帝大惧,移书请救。周文曰:“蜀可图矣!取蜀制梁,在兹一举。” 乃与群公会议,诸将多有异同。唯迥以为纪既尽锐东下,蜀必空虚,王师临之,必 有征无战。周文以为然,谓曰:“伐蜀之事,一以委汝。”于是令迥督开府元珍、 乙弗亚、侯吕陵始、叱奴兴、綦连雄、宇文升等六军甲士取晋寿,开平林旧道。迥 前军临剑阁,纪安州刺史乐广以州先降。纪梁州刺史杨乾运时镇潼水,先已遣使诣 阙,密送诚款,然恐其下不从,犹据潼水别营拒守。迥遣元珍、侯吕陵始等袭之, 乾运还保潼川。珍等遂围之,乾运降。迥至潼川,大饷将士,度涪江,至青溪,登 南原,勒兵讲武,修缮约束,阅器械,自开府以下赏金帛各有差。时夏中连雨,山 路险峻,将士疲病者十二三,迥亲自劳问,加以汤药,引之而西。纪益州刺史萧捴 婴城自守,进军围之。初,纪至巴郡,遣前南梁州刺史史欣景、幽州刺史赵拔扈等 为捴外援。迥分遣元珍、乙弗亚等击破之。拔扈等遁走,欣景遂降。捴被围五旬, 频战为迥所破。遣使乞降,许之。
zǒng nǎi yǔ jì zi yí dū wáng yuán sù lǜ qí wén wǔ yì jūn mén qǐng jiàn, jiǒng yǐ lǐ jiē zhī. qí lì rén děng gè lìng fù yè, wéi shōu tóng lì jí chǔ jī yǐ shǎng jiàng shì. hào lìng yán sù, jūn wú sī yān. zhào yǐ jiǒng wèi dà dū dū yì tóng děng shí èr zhōu zhū jūn shì yì zhōu cì shǐ. sān nián, jiā dū liù zhōu, tōng qián shí bā zhōu zhū jūn shì. yǐ píng shǔ gōng, fēng yī zǐ ān gù jùn gōng. zì jiàn gé yǐ nán dé chéng zhì fēng bài jí chù zhì. jiǒng nǎi míng shǎng fá, bù ēn wēi, suí jí xīn bāng, jīng lüè wèi fù, rén yí huái ér guī zhī.
捴乃与纪子宜都王圆肃率其文武诣军门请见,迥以礼接之。其吏人等各令复业, 唯收僮隶及储积以赏将士。号令严肃,军无私焉。诏以迥为大都督、益潼等十二州 诸军事、益州刺史。三年,加督六州,通前十八州诸军事。以平蜀功,封一子安固 郡公。自剑阁以南得承制封拜及黜陟。迥乃明赏罚,布恩威,绥辑新邦,经略未附, 人夷怀而归之。
xìng zhì xiào, sè yǎng bù dài, shēn suī zài wài, suǒ de sì shí gān cuì, bì xiān jiàn fèng, rán hòu gǎn cháng. dà zhǎng gōng zhǔ nián gāo duō bìng, jiǒng wǎng zài jīng shī, měi tuì cháo cān hòu qǐ jū, yōu cuì xíng yú róng sè. dà cháng gōng zhǔ měi wèi zhī hé yán jìn shí, yǐ níng jiǒng xīn. zhōu wén zhī qí zhì xìng, zhēng jiǒng rù cháo, yǐ wèi qí mǔ yì. qiǎn dà hóng lú jiāo láo, réng cì jiǒng gǔn miǎn zhī fú. shǔ rén sī zhī, wèi lì bēi sòng dé. liù guān chū jiàn, bài xiǎo zōng bó.
性至孝,色养不怠,身虽在外,所得四时甘脆,必先荐奉,然后敢尝。大长公 主年高多病,迥往在京师,每退朝参候起居,忧悴形于容色。大长公主每为之和颜 进食,以宁迥心。周文知其至性,征迥入朝,以慰其母意。遣大鸿胪郊劳,仍赐迥 衮冕之服。蜀人思之,为立碑颂德。六官初建,拜小宗伯。
zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, jìn wèi zhù guó dà jiàng jūn, yǐ jiǒng yǒu píng shǔ gōng, tóng huò qù bìng guàn jūn zhī yì, gǎi fēng níng shǔ gōng. qiān dà sī mǎ. xún yǐ běn guān zhèn lǒng yòu. wǔ chéng yuán nián, jìn fēng shǔ guó gōng, yì wàn hù, chú qín zhōu zǒng guǎn qín wèi děng shí sì zhōu zhū jūn shì lǒng yòu dà dū dū. bǎo dìng èr nián, bài dà sī mǎ. jí jìn gōng hù dōng fá, jiǒng shuài shī gōng luò yáng. qí wáng xiàn děng jūn yú máng shān, qí zhòng dù hé, zhū jūn jīng sàn. jiǒng lǜ huī xià fǎn xíng què dí, yú shì zhū jiàng suì dé quán shī ér hái. qiān tài bǎo tài fù. jiàn dé chū, bài tài shī, xún jiā shang zhù guó. xuān dì jí wèi, yǐ jiǒng wèi dà yòu bì, zhuǎn dà qián yí, chū wèi xiāng zhōu zǒng guǎn. xuān dì bēng, suí wén dì fǔ zhèng, yǐ jiǒng wèi wàng sù zhòng, jù wèi yì tú, nǎi lìng jiǒng zi wèi ān jùn gōng dūn jī zhào shū yǐ huì zàng zhēng jiǒng. xún yǐ yún guó gōng wéi xiào kuān dài jiǒng wèi zǒng guǎn. jiǒng yǐ suí wén dì dāng quán, jiāng tú cuàn duó, suì móu jǔ bīng, liú dūn ér bù shòu dài. suí wén dì yòu lìng hòu zhèng pò liù hán póu yì jiǒng yù zhǐ, mì yǔ zǒng guǎn fǔ zhǎng shǐ jìn chǎng děng shū, lìng wèi zhī bèi. jiǒng wén zhī, shā chǎng, jí wén wǔ shì shù děng dēng chéng běi lóu ér lìng zhī. yú shì zhòng xián cóng mìng, mò bù gǎn jī. nǎi zì chēng dà zǒng guǎn, chéng zhì shǔ guān sī. yú shí zhào wáng zhāo yǐ rù cháo, liú shǎo zǐ zài guó, jiǒng yòu fèng yǐ hào lìng. jiǒng dì zǐ dà jiàng jūn chéng píng jùn gōng qín shí wéi qīng zhōu zǒng guǎn, chū dé jiǒng shū biǎo sòng zhī, xún yì cóng jiǒng. jiǒng suǒ guǎn xiāng wèi lí máo míng bèi zhào jì yíng cāng, qín suǒ tǒng qīng qí jiāo guāng jǔ zhū zhōu jiē cóng zhī, zhòng shù shí wàn. xíng zhōu cì shǐ shào guó gōng yǔ wén zhòu shēn zhōu cì shǐ lǐ huì dōng chǔ zhōu cì shǐ fèi yě lì jìn guó dōng tóng zhōu cì shǐ cáo xiào dá gè jù zhōu yǐ yīng jiǒng. xú zhōu zǒng guǎn sī lù xí pí yǔ qián dōng píng jùn shǒu bì yì xù jù yǎn zhōu jí xú zhōu zhī lán líng jùn, yì yǐ yīng jiǒng. yǒng qiáo zhèn jiāng gē dòu líng huì yǐ chéng jiàng jiǒng. jiǒng yòu běi jié gāo bǎo níng yǐ tōng tū jué nán lián chén rén, xǔ gē jiāng huái zhī dì.
周孝闵帝践阼,进位柱国大将军,以迥有平蜀功,同霍去病冠军之义,改封宁 蜀公。迁大司马。寻以本官镇陇右。武成元年,进封蜀国公,邑万户,除秦州总管、 秦渭等十四州诸军事、陇右大都督。保定二年,拜大司马。及晋公护东伐,迥帅师 攻洛阳。齐王宪等军于芒山,齐众度河,诸军惊散。迥率麾下反行却敌,于是诸将 遂得全师而还。迁太保、太傅。建德初,拜太师,寻加上柱国。宣帝即位,以迥为 大右弼,转大前疑,出为相州总管。宣帝崩,隋文帝辅政,以迥位望宿重,惧为异 图,乃令迥子魏安郡公惇赍诏书以会葬征迥。寻以郧国公韦孝宽代迥为总管。迥以 隋文帝当权,将图篡夺,遂谋举兵,留惇而不受代。隋文帝又令候正破六韩裒诣迥 喻旨,密与总管府长史晋昶等书,令为之备。迥闻之,杀昶,集文武士庶等登城北 楼而令之。于是众咸从命,莫不感激。乃自称大总管,承制署官司。于时赵王招已 入朝,留少子在国,迥又奉以号令。迥弟子大将军、成平郡公勤时为青州总管,初 得迥书表送之,寻亦从迥。迥所管相、卫、黎、毛、洺、贝、赵、冀、瀛、沧,勤 所统青、齐、胶、光、莒诸州皆从之,众数十万。荥州刺史邵国公宇文胄、申州刺 史李惠、东楚州刺史费也利进国、东潼州刺史曹孝达各据州以应迥。徐州总管司录 席毗与前东平郡守毕义绪据兗州及徐州之兰陵郡,亦以应迥。永桥镇将纥豆陵惠以 城降迥。迥又北结高宝宁以通突厥;南连陈人,许割江淮之地。
suí wén dì yú shì zhēng bīng tǎo jiǒng, jí yǐ wéi xiào kuān wèi yuán shuài, yīn luó yún jiān zhū jūn, chéng guó gōng liáng shì yàn lè ān gōng yuán xié huà zhèng gōng yǔ wén xīn pú yáng gōng yǔ wén shù wǔ xiāng gōng cuī hóng dù qīng hé gōng yáng sù lǒng xī gōng lǐ xún yán shòu gōng yú zhòng wén děng jiē wèi xíng jūn zǒng guǎn. jiǒng qiǎn suǒ shǔ dà jiàng jūn shí xùn gōng jiàn zhōu, cì shǐ yǔ wén biàn yǐ zhōu jiàng xùn. jiǒng yòu qiǎn xī dào héng tái hán zhǎng yè gōng xiàn lù zhōu, zhí cì shǐ zhào wēi, shǔ chéng rén guō zi shèng wèi cì shǐ. shàng yí tóng hè lián shì yóu gōng jìn zhōu, jí jù xiǎo xiāng chéng. gē dòu líng huì xí xiàn dìng zhōu zhī jù lù jùn, suì wéi héng zhōu. shàng dà jiàng jūn yǔ wén wēi gōng biàn zhōu, shàng kāi fǔ jǔ zhōu cì shǐ wū wán ní kāi fǔ yù chí jùn lǜ jiāo guāng qīng qí jǔ yǎn zhī zhòng wéi yí zhōu. dà jiàng jūn tán ràng gōng xiàn cáo bó èr zhōu, tún bīng liáng jùn. dà jiàng jūn dōng nán dào héng tái xí pí zhòng hào bā wàn, jūn yú fān chéng, gōng xiàn chāng lǜ xià yì fēng xiàn. lǐ huì zì shēn zhōu gōng yǒng zhōu, fén zhī ér hái. yǔ wén zhòu jūn yú luò kǒu. kāi fǔ liáng zǐ kāng gōng huái zhōu.
隋文帝于是征兵讨迥,即以韦孝宽为元帅,阴罗云监诸军,郕国公梁士彦、乐 安公元谐、化政公宇文忻、濮阳公宇文述、武乡公崔弘度、清河公杨素、陇西公李 询、延寿公于仲文等皆为行军总管。迥遣所署大将军石愻攻建州,刺史宇文弁以州 降愻。迥又遣西道行台韩长业攻陷潞州,执刺史赵威,署城人郭子胜为刺史。上仪 同赫连士猷攻晋州,即据小乡城。纥豆陵惠袭陷定州之钜鹿郡,遂围恆州。上大将 军宇文威攻汴州,上开府莒州刺史乌丸尼、开府尉迟俊率胶、光、青、齐、莒、兗 之众围沂州。大将军檀让攻陷曹、亳二州,屯兵梁郡。大将军、东南道行台席毗众 号八万,军于籓城,攻陷昌虑、下邑、丰县。李惠自申州攻永州,焚之而还。宇文 胄军于洛口。开府梁子康攻怀州。
wèi ān gōng dūn lǜ zhòng shí wàn rén rù wǔ dé, jūn yú qìn dōng. xiào kuān děng zhū jūn gé shuǐ, xiāng chí bù jìn. suí wén dì yòu qiǎn gāo jiǒng chí yì dū zhàn. dūn bù bīng èr shí yú lǐ, huī jūn xiǎo què, yù dài xiào kuān jūn bàn dù ér jī zhī. xiào kuān yīn qí què, nǎi míng gǔ qí jìn, dūn suì dà bài. xiào kuān chéng shèng jìn zhì yè, jiǒng yǔ qí zi dūn yòu děng yòu xī qí zú shí sān wàn, zhèn yú chéng nán. jiǒng bié tǒng wàn rén, jiē lǜ jīn jǐn ǎo, hào yuē huáng lóng bīng. qín lǜ zhòng wǔ wàn zì qīng zhōu fù jiǒng, yǐ sān qiān qí xiān dào. jiǒng jiù jí jūn lǚ, suī lǎo, yóu bèi jiǎ lín zhèn. qí huī xià bīng jiē guān zhōng rén, wèi zhī lì zhàn. xiào kuān děng jūn shī lì ér què. yè zhōng shì nǚ guān zhě rú dǔ. gāo jiǒng yǔ lǐ xún nǎi zhěng zhèn xiān fàn guān zhě, yīn qí rǎo ér chéng zhī. jiǒng zhòng dà bài, suì rù yè chéng. jiǒng zǒu bǎo běi chéng, xiào kuān zòng bīng wéi zhī. lǐ xún hè lóu zǐ gàn yǐ qí shǔ xiān dēng. jiǒng shàng lóu, shè shā shù rén, nǎi zì shā. qín dūn yòu děng dōng zǒu qīng zhōu, wèi zhì, kāi fǔ guō yǎn zhuī jí zhī, bìng wèi yǎn suǒ huò. suí wén dì yǐ qín chū yǒu chéng kuǎn, tè shì zhī. lǐ huì xiān shì zì fù guī zuì, suí wén dì fù qí guān jué.
魏安公惇率众十万人入武德,军于沁东。孝宽等诸军隔水,相持不进。隋文帝 又遣高颎驰驿督战。惇布兵二十余里,麾军小却,欲待孝宽军半度而击之。孝宽因 其却,乃鸣鼓齐进,惇遂大败。孝宽乘胜进至鄴,迥与其子惇、佑等又悉其卒十三 万,阵于城南。迥别统万人,皆绿巾锦袄,号曰黄龙兵。勤率众五万自青州赴迥, 以三千骑先到。迥旧集军旅,虽老,犹被甲临阵。其麾下兵皆关中人,为之力战。 孝宽等军失利而却。鄴中士女观者如堵。高颎与李询乃整阵先犯观者,因其扰而乘 之。迥众大败,遂入鄴城。迥走保北城,孝宽纵兵围之。李询、贺娄子干以其属先 登。迥上楼,射杀数人,乃自杀。勤、惇、佑等东走青州,未至,开府郭衍追及之, 并为衍所获。隋文帝以勤初有诚款,特释之。李惠先是自缚归罪,隋文帝复其官爵。
jiǒng mò nián shuāi mào, huò yú hòu qī wáng shì, ér zhū zǐ duō bù mù. jí qǐ bīng, yǐ kāi fǔ xiǎo yù zhèng cuī dá ná wèi zhǎng shǐ, zì yú wěi rèn, yì duō yòng qí rén. dá ná wén shì, wú chóu lüè, jǔ cuò duō shī gāng jì, bù néng kuāng jiù. jiǒng zì qǐ bīng zhì yú bài, fán jīng liù shí bā rì yān.
迥末年衰耄,惑于后妻王氏,而诸子多不睦。及起兵,以开府、小御正崔达拏 为长史,自余委任,亦多用齐人。达拏文士,无筹略,举措多失纲纪,不能匡救。 迥自起兵至于败,凡经六十八日焉。
zi kuān, dà jiàng jūn cháng lè jùn gōng, xiān jiǒng zú. kuān xiōng yì, kāi fǔ zī zhōng jùn gōng. kuān dì shùn, yǐ jiǒng píng shǔ gōng, shòu kāi fǔ ān gù jùn gōng. hòu yǐ nǚ wèi xuān dì huáng hòu, bài shàng zhù guó, fēng zuò guó gōng. shùn dì dūn, jūn zhèng xià dài fū wèi ān jùn gōng. dūn dì yòu qí, xī dōu jùn gōng. jiē bèi zhū, ér yì děng zhū zǐ yǐ nián yòu, bìng huò quán.
子宽,大将军、长乐郡公,先迥卒。宽兄谊,开府、资中郡公。宽弟顺,以迥 平蜀功,授开府、安固郡公。后以女为宣帝皇后,拜上柱国,封胙国公。顺弟惇, 军正下大夫、魏安郡公。惇弟佑耆,西都郡公。皆被诛,而谊等诸子以年幼,并获 全。
wǔ dé zhōng, jiǒng cóng sūn kù bù yuán wài láng qí fú shàng biǎo qǐng gǎi zàng. cháo yì yǐ jiǒng zhōng yú zhōu shì, yǒu zhào xǔ yān, réng zèng juàn bǎi pǐ. jiǒng dì gāng.
武德中,迥从孙库部员外郎耆福上表请改葬。朝议以迥忠于周室,有诏许焉, 仍赠绢百匹。迥弟纲。
gāng zì pó luó, shǎo gū, yǔ xiōng jiǒng yī tuō jiù shì. zhōu wén dì xī tǎo guān lǒng, jiǒng gāng yǔ mǔ chāng lè dà zhǎng gōng zhǔ liú yú jìn yáng. hòu fāng rù guān. cóng zhōu wén zhēng fá, cháng péi shì wéi wò, chū rù wò nèi. yǐ jūn gōng fēng guǎng zōng xiàn bó. gāng xiāo guǒ yǒu lǚ lì, shàn qí shè, zhōu wén shén chǒng zhī, wěi yǐ xīn lǚ. hé qiáo zhī zhàn, zhōu wén mǎ zhōng liú shǐ, yīn ér jīng bēn. gāng yǔ lǐ mù děng zuǒ yòu lì zhàn, zhòng jiē pī mǐ, wén dì fāng dé chéng mǎ. dà tǒng shí sì nián, jìn jué píng chāng jùn gōng. fèi dì èr nián, bài dà jiàng jūn, jiān lǐng jūn. jí wèi dì yǒu yì móu, yán pō lòu xiè. zhōu wén yǐ gāng zhí diǎn jìn lǚ, shǐ mì wèi zhī bèi. é ér fèi dì lì qí wáng, réng yǐ gāng wèi zhōng lǐng jūn, zǒng sù wèi shì.
纲字婆罗,少孤,与兄迥依托舅氏。周文帝西讨关陇,迥、纲与母昌乐大长公 主留于晋阳。后方入关。从周文征伐,常陪侍帷幄,出入卧内。以军功封广宗县伯。 纲骁果有膂力,善骑射,周文甚宠之,委以心膂。河桥之战,周文马中流矢,因而 惊奔。纲与李穆等左右力战,众皆披靡,文帝方得乘马。大统十四年,进爵平昌郡 公。废帝二年,拜大将军,兼领军。及魏帝有异谋,言颇漏泄。周文以纲职典禁旅, 使密为之备。俄而废帝立齐王,仍以纲为中领军,总宿卫事。
gāng xiōng jiǒng fá shǔ, cóng zhōu wén sòng zhī yú chéng xī, jiàn yī zǒu tù, zhōu wén mìng gāng shè zhī. shì yuē:" ruò huò cǐ tù, bì dāng pò shǔ." é ér gāng huò tù ér fǎn. zhōu wén xǐ yuē:" shì píng, dāng shǎng rǔ jiā kǒu." jí kè shǔ, cì gāng shì bì èr rén. yòu cháng cóng zhōu wén běi shòu yún yáng, jiàn wǔ lù jù zǒu, gāng huò qí sān. měi cóng yóu yàn, zhōu wén yǐ zhēn yì zhī wù lìng zhū gōng chén shè ér qǔ zhī, gāng suǒ huò zhé duō.
纲兄迥伐蜀,从周文送之于城西,见一走兔,周文命纲射之。誓曰:“若获此 兔,必当破蜀。”俄而纲获兔而返。周文喜曰:“事平,当赏汝佳口。”及克蜀, 赐纲侍婢二人。又尝从周文北狩云阳,见五鹿俱走,纲获其三。每从游宴,周文以 珍异之物令诸功臣射而取之,纲所获辄多。
zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, gāng yǐ qīn qī zhǎng jìn bīng, chú xiǎo sī mǎ. yòu yǔ jìn gōng hù fèi dì. míng dì jí wèi, jìn wèi zhù guó dà jiàng jūn. wǔ chéng yuán nián, jìn fēng wú guó gōng, yì wàn hù, chú jīng zhōu zǒng guǎn. lì wèi shǎo fù dà sī kōng shǎn zhōu zǒng guǎn. jìn gōng hù dōng tǎo, nǎi pèi gāng jiǎ shì, liú zhèn jīng shī. dà jūn hái, gāng fù guī. tiān hé èr nián, yǐ gāng zhèng jī kě jì, cì bó jí qián gǔ děng, zēng yì, yǐ bāo shǎng zhī. chén gōng chún děng yǐ huáng hòu ā shǐ nà shì zì tū jué jiāng rù sāi, zhào zhēng gāng yǔ dà jiàng jūn wáng jié lǜ zhòng yíng wèi yú jìng shǒu. sān nián, zhuī lùn hé qiáo gōng, fēng yī zi xiàn gōng. sì nián, hōng yú jīng shī. zèng tài bǎo, shì yuē wǔ.
周孝闵帝践阼,纲以亲戚掌禁兵,除小司马。又与晋公护废帝。明帝即位,进 位柱国大将军。武成元年,进封吴国公,邑万户,除泾州总管。历位少傅、大司空、 陕州总管。晋公护东讨,乃配纲甲士,留镇京师。大军还,纲复归。天和二年,以 纲政绩可纪,赐帛及钱谷等,增邑,以褒赏之。陈公纯等以皇后阿史那氏自突厥将 入塞,诏征纲与大将军王杰率众迎卫于境首。三年,追论河桥功,封一子县公。四 年,薨于京师。赠太保,谥曰武。
dì èr zǐ ān yǐ dí sì. dà xiàng mò, wèi zhù guó. rù suí, lì hóng lú qīng zuǒ wèi dà jiàng jūn. ān xiōng yùn.
第二子安以嫡嗣。大象末,位柱国。入隋,历鸿胪卿、左卫大将军。安兄运。
yùn shǎo qiáng jì, zhì zài lì gōng. wèi dà tǒng shí liù nián, yǐ fù xūn fēng ān xǐ xiàn hóu. zhōu míng dì lì, yǐ yù dìng xūn, jìn jué zhōu chéng xiàn gōng. lì wèi lǒng zhōu cì shǐ, zài qiān zuǒ wǔ bó zhōng dài fū, xún jiā jūn sī mǎ. yùn jì zhí jiān wén wǔ, shén jiàn wěi rèn. jìn jué guǎng yè jùn gōng, zhuǎn yòu sī wèi. shí xuān dì zài dōng gōng, qīn xiá chǎn nìng, shù yǒu zuì shī. wǔ dì yú cháo chén nèi xuǎn zhōng liàng gěng zhèng zhě yǐ kuāng bì zhī, yú shì yǐ yùn wèi yòu gōng zhèng.
运少强济,志在立功。魏大统十六年,以父勋封安喜县侯。周明帝立,以预定 勋,进爵周城县公。历位陇州刺史,再迁左武伯中大夫,寻加军司马。运既职兼文 武,甚见委任。进爵广业郡公,转右司卫。时宣帝在东宫,亲狎谄佞,数有罪失。 武帝于朝臣内选忠谅鲠正者以匡弼之,于是以运为右宫正。
jiàn dé sān nián, dì xìng yún yáng gōng, yòu lìng yùn yǐ běn guān jiān sī wǔ, yǔ zhǎng sūn lǎn fǔ huáng tài zǐ jū shǒu. é ér wèi cì wáng zhí zuò luàn, lǜ qí dǎng xí sù zhāng mén. lǎn jù, zǒu xíng zài suǒ. yùn shí ǒu zài mén zhōng, zhí bīng yǎn zhì, bù xiá mìng zuǒ yòu, nǎi shǒu zì hé mén. zhí dǎng yǔ yùn zhēng mén, zhuó shāng yùn zhǐ, jǐn ér dé bì. zhí jì bù dé rù, nǎi zòng huǒ. yùn kǒng huǒ jǐn, zhí dǎng dé jìn, nǎi qǔ gōng zhōng cái mù jí chuáng děng yǐ yì huǒ, gèng yǐ gào yóu guàn zhī, huǒ zhuǎn chì. jiǔ zhī, zhí bù dé jìn, nǎi tuì. yùn lǜ liú shǒu bīng yīn qí tuì yǐ jī zhī, zhí dà bài ér zǒu. shì yè wēi yùn, gōng zhōng yǐ bù shǒu yǐ. wǔ dì jiā zhī, shòu dà jiàng jūn, cì yǐ zhí tián zhái jì lè jīn bó chē mǎ shí wù děng bù kě shèng shù.
建德三年,帝幸云阳宫,又令运以本官兼司武,与长孙览辅皇太子居守。俄而 卫刺王直作乱,率其党袭肃章门。览惧,走行在所。运时偶在门中,直兵奄至,不 暇命左右,乃手自阖门。直党与运争门,斫伤运指,仅而得闭。直既不得入,乃纵 火。运恐火尽,直党得进,乃取宫中材木及床等以益火,更以膏油灌之,火转炽。 久之,直不得进,乃退。运率留守兵因其退以击之,直大败而走。是夜微运,宫中 已不守矣。武帝嘉之,授大将军,赐以直田宅、妓乐、金帛、车马、什物等不可胜 数。
sì nián, chū wèi tóng zhōu cì shǐ, tóng zhōu pú jīn tóng guān děng liù fáng zhū jūn shì. dì jiāng fá qí, zhào yùn cān yì, dōng xià dǐ dìng, pō yǒu lì yān. wǔ nián, bài zhù guó, jìn jué lú guó gōng. zhuǎn sī wǔ shàng dài fū, zǒng sù wèi jūn shì. dì bēng yú yún yáng gōng, mì wèi fā sāng, yùn zǒng shì wèi bīng hái jīng shī.
四年,出为同州刺史,同州、蒲津、潼关等六防诸军事。帝将伐齐,召运参议, 东夏底定,颇有力焉。五年,拜柱国,进爵卢国公。转司武上大夫,总宿卫军事。 帝崩于云阳宫,秘未发丧,运总侍卫兵还京师。
xuān dì jí wèi, shòu shàng zhù guó. yùn zhī wèi gōng zhèng yě, shù jìn jiàn yú dì. dì bù nà, fǎn shū jì zhī. shí yùn yòu yǔ wáng guǐ yǔ wén xiào bó děng jiē wèi wǔ dì qīn dài. guǐ lǚ yán dì shī yú wǔ dì, dì wèi yùn yù qí shì, yù gèng xián zhī. jí guǐ bèi zhū, yùn jù jí yú huò, xún ér dé chū qín zhōu zǒng guǎn. zhì zhōu, yóu jù bù miǎn, suì yǐ yōu hōng yú zhōu. zèng dà hòu chéng qī zhōu zhū jūn shì qín zhōu cì shǐ, shì yuē zhōng. zi jìng sì.
宣帝即位,授上柱国。运之为宫正也,数进谏于帝。帝不纳,反疏忌之。时运 又与王轨、宇文孝伯等皆为武帝亲待。轨屡言帝失于武帝,帝谓运预其事,愈更衔 之。及轨被诛,运惧及于祸,寻而得出秦州总管。至州,犹惧不免,遂以忧薨于州。 赠大后丞、七州诸军事、秦州刺史,谥曰忠。子靖嗣。
yùn dì qín, dà xiàng mò, qīng zhōu zǒng guǎn, qǐ bīng yīng bó jiǒng.
运弟勤,大象末,青州总管,起兵应伯迥。
qín dì jìng, shàng míng dì nǚ hé nán gōng zhǔ, wèi yí tóng sān sī.
勤弟敬,尚明帝女河南公主,位仪同三司。
wáng guǐ, tài yuán qí rén yě, xiǎo míng shā mén. hàn sī tú yǔn zhī hòu, shì wèi zhōu jùn guān zú. lèi yè shì wèi, cì xìng wū wán shì. fù guāng, shǎo xióng wǔ, yǒu jiàng shuài cái lüè. pín yǒu zhàn gōng, zhōu wén dì yù zhī shén hòu. wèi zhì piào qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī píng yuán xiàn gōng. guǐ xìng zhì zhí, qǐ jiā shì fǔ chéng gōng. jí wǔ dì jí wèi, lèi qiān nèi shǐ xià dài fū, suì chù fù xīn zhī rèn. dì jiāng zhū jìn gōng hù, guǐ zàn chéng qí móu. jiàn dé chū, zhuǎn nèi shǐ zhōng dài fū, jiā shòu kāi fǔ yí tóng sān sī, yòu bài shàng kāi fǔ yí tóng dà jiàng jūn, fēng shàng huáng xiàn gōng, jūn guó zhī zhèng, jiē cān yù yān. cóng píng bìng yè, yǐ gōng jìn wèi shàng dà jiàng jūn, jìn jué tán guó gōng.
王轨,太原祁人也,小名沙门。汉司徒允之后,世为州郡冠族。累叶仕魏,赐 姓乌丸氏。父光,少雄武,有将帅才略。频有战功,周文帝遇之甚厚。位至骠骑大 将军、开府仪同三司、平原县公。轨性质直,起家事辅城公。及武帝即位,累迁内 史下大夫,遂处腹心之任。帝将诛晋公护,轨赞成其谋。建德初,转内史中大夫, 加授开府仪同三司,又拜上开府仪同大将军,封上黄县公,军国之政,皆参预焉。 从平并、鄴,以功进位上大将军,进爵郯国公。
jí chén jiāng wú míng chè rù kòu lǚ liáng, xú zhōu zǒng guǎn liáng shì yàn pín yǔ zhàn bù lì, nǎi tuì bǎo zhōu chéng. míng chè suì yàn qīng shuǐ yǐ guàn zhī, liè chuán jiàn yú chéng xià, yǐ tú gōng qǔ. zhào yǐ guǐ wèi xíng jūn zǒng guǎn, lǜ zhū jūn fù jiù. guǐ qián yú qīng shuǐ rù huái kǒu, duō shù dà mù, yǐ tiě suǒ guàn chē lún, héng jié shuǐ liú, yǐ duàn qí chuán lù, fāng yù mì jué qí yàn yǐ bì zhī. míng chè zhī zhī, nǎi pò yàn jù tuì, jì chéng jué shuǐ yǐ dé rù huái. bǐ zhì qīng kǒu, chuān liú yǐ kuò, shuǐ shì yì shuāi, chuán bìng ài yú chē lún, bù fù dé guò. guǐ yīn lǜ bīng wéi ér cù zhī. wéi yǒu qí jiāng xiāo mó hē yǐ èr shí qí xiān zǒu, dé miǎn. míng chè jí jiàng shì sān wàn yú rén bìng qì xiè zī zhòng bìng jiù fú huò. chén zhī ruì zú, yú shì jiān yān. jìn wèi zhù guó, réng bài xú zhōu zǒng guǎn. guǐ xìng yán zhòng, shàn móu lüè, jiān yǒu lǚ liáng zhī jié, wēi zhèn dí jìng. chén rén shén dàn zhī.
及陈将吴明彻入寇吕梁,徐州总管梁士彦频与战不利,乃退保州城。明彻遂堰 清水以灌之,列船舰于城下,以图攻取。诏以轨为行军总管,率诸军赴救。轨潜于 清水入淮口,多竖大木,以铁锁贯车轮,横截水流,以断其船路,方欲密决其堰以 毙之。明彻知之,乃破堰遽退,冀乘决水以得入淮。比至清口,川流已阔,水势亦 衰,船并碍于车轮,不复得过。轨因率兵围而蹙之。唯有骑将萧摩诃以二十骑先走, 得免。明彻及将士三万余人并器械辎重并就俘获。陈之锐卒,于是歼焉。进位柱国, 仍拜徐州总管。轨性严重,善谋略,兼有吕梁之捷,威振敌境。陈人甚惮之。
xuān dì zhī zhēng tǔ yù hún yě, wǔ dì lìng guǐ yǔ yǔ wén xiào bó bìng cóng, jūn zhōng jìn qù, jiē wěi guǐ děng, xuān dì yǎng chéng ér yǐ. shí gōng yǐn zhèng yì wáng duān bìng de xìng yú xuān dì. xuān dì jūn zhōng pō yǒu shī dé, yì děng jiē yù yān. jūn hái, guǐ děng yán zhī yú wǔ dì. wǔ dì dà nù, nǎi tà xuān dì, chú yì děng míng, réng jiā chuí chǔ. xuān dì yīn cǐ dà xián zhī. guǐ yòu cháng yǔ xiǎo nèi shǐ hè ruò bì yán jí cǐ shì, qiě yán huáng tài zǐ bì bù kè fù hè. bì shēn yǐ wéi rán, quàn guǐ chén zhī. guǐ hòu yīn shì zuò, nǎi bái wǔ dì yán:" huáng tài zǐ duō liáng dé, kǒng bù liǎo bì xià jiā shì. yú chén àn duǎn, bù zú yǐ lùn shì fēi. bì xià héng yǐ hè ruò bì yǒu wén wǔ qí cái, shí dù hóng yuǎn, ér bì bǐ zài duì chén, shēn yǐ cǐ shì wèi lǜ." wǔ dì zhào bì wèn zhī. bì yuē:" huáng tài zǐ yǎng dé chūn gōng, wèi wén yǒu guò. wèi shěn bì xià hé cóng dé wén cǐ yán?" jì tuì, guǐ qiào bì yuē:" píng shēng yán lùn, wú suǒ bù dào, jīn zhě nǎi ěr fān fù!" bì yuē:" cǐ gōng zhī guò yě. huáng tài zǐ guó zhī chǔ fù, qǐ yì wèi yán, shì yǒu chà diē, biàn zhì miè mén zhī huò. běn wèi gōng mì zāng pǐ, hé dé suì zhì chāng yán?" guǐ mò rán jiǔ zhī, nǎi yuē:" wú zhuān xīn guó jiā, suì bù cún sī jì. xiàng zhě duì zhòng, liáng shí fēi yí." qí hòu guǐ yīn nèi yàn shàng shòu, yòu lǚ wǔ dì xū yuē:" kě ài hào lǎo gōng, dàn hèn hòu sì ruò ěr"! wǔ dì shēn yǐ wéi rán. dàn hàn wáng cì zhǎng, yòu bù cái, cǐ wài zhū zǐ bìng yòu, gù bù néng yòng qí shuō.
宣帝之征吐谷浑也,武帝令轨与宇文孝伯并从,军中进趣,皆委轨等,宣帝仰 成而已。时宫尹郑译、王端并得幸于宣帝。宣帝军中颇有失德,译等皆预焉。军还, 轨等言之于武帝。武帝大怒,乃挞宣帝,除译等名,仍加捶楚。宣帝因此大衔之。 轨又尝与小内史贺若弼言及此事,且言皇太子必不克负荷。弼深以为然,劝轨陈之。 轨后因侍坐,乃白武帝言:“皇太子多凉德,恐不了陛下家事。愚臣暗短,不足以 论是非。陛下恆以贺若弼有文武奇才,识度宏远,而弼比再对臣,深以此事为虑。” 武帝召弼问之。弼曰:“皇太子养德春宫,未闻有过。未审陛下何从得闻此言?” 既退,轨诮弼曰:“平生言论,无所不道,今者乃尔翻覆!”弼曰:“此公之过也。 皇太子国之储副,岂易为言,事有差跌,便至灭门之祸。本谓公密臧否,何得遂至 昌言?”轨默然久之,乃曰:“吾专心国家,遂不存私计。向者对众,良实非宜。” 其后轨因内宴上寿,又捋武帝须曰:“可爱好老公,但恨后嗣弱耳”!武帝深以为 然。但汉王次长,又不才,此外诸子并幼,故不能用其说。
jí xuān dì jí wèi, zhuī zhèng yì děng fù wèi jìn shì. guǐ zì zhī bì jí yú huò, wèi suǒ qīn yuē:" wú xī zài xiān cháo, shí shēn shè jì zhì jì. jīn rì zhī shì, duàn kě zhī yǐ. cǐ zhōu kòng dài huái nán, lín jiē qiáng kòu, yù wèi shēn jì, yì tóng fǎn zhǎng. dàn zhōng yì zhī jié, bù kě kuī wéi. kuàng hé xiān dì hòu ēn, měi sī yǐ sǐ zì xiào, qǐ yǐ huò zuì yú sì zhǔ, biàn yù bèi dé yú xiān dì? zhǐ kě yú cǐ dài sǐ, yì bù wéi tā jì. jì qiān zǎi zhī hòu, zhī wú cǐ xīn."
及宣帝即位,追郑译等复为近侍。轨自知必及于祸,谓所亲曰:“吾昔在先朝, 实申社稷至计。今日之事,断可知矣。此州控带淮南,邻接强寇,欲为身计,易同 反掌。但忠义之节,不可亏违。况荷先帝厚恩,每思以死自效,岂以获罪于嗣主, 便欲背德于先帝?止可于此待死,义不为他计。冀千载之后,知吾此心。”
dà xiàng yuán nián, dì shǐ nèi shǐ dù qián xìn jiù xú zhōu shā guǐ. yù zhèng zhōng dài fū yán zhī yí qiè jiàn, dì bù nà, suì zhū zhī. guǐ lì cháo zhōng shù, jiān yǒu dà gōng, hū yǐ wú zuì bèi lù, tiān xià zhī yǔ bù zhī jiē shāng xī.
大象元年,帝使内史杜虔信就徐州杀轨。御正中大夫颜之仪切谏,帝不纳,遂 诛之。轨立朝忠恕,兼有大功,忽以无罪被戮,天下知与不知皆伤惜。
shí jīng zhào jùn chéng lè yùn yì yǐ zhí yán shù jiàn yú dì. lè yùn, zì chéng yè, nán yáng yù yáng rén, jìn shàng shū lìng guǎng zhī bā shì sūn. zǔ wén sù, qí nán jùn shǒu. fù jūn, liáng yì yáng jùn shǒu. yùn shǎo hào xué, shè liè jīng shǐ. nián shí wǔ ér jiāng líng miè, suí lì qiān cháng ān. qí qīn shǔ děng duō bèi jí mò, yùn jī nián wéi rén yōng bǎo, jiē shú miǎn zhī. shì mǔ jí guǎ sǎo shén jǐn, yóu shì yǐ xiào wén. liáng gù dū guān láng láng yá wáng chéng měi zhī, cì qí xíng shì wèi xiào yì chuán. xìng fāng zhí, wèi cháng qiú mèi yú rén. lín zī gōng táng jǐn jiàn zhī, zì zhù guó fǔ jì shì wèi lù mén xué shì. qián hòu fàn yán lǚ jiàn wǔ dì, duō bèi nà yòng. jiàn dé èr nián, chú wàn nián xiàn chéng. yì cuò háo yòu, hào chēng qiáng zhí. wǔ dì jiā zhī, tè xǔ tōng jí, shì yǒu bù biàn yú shí zhě, lìng jù xì zòu wén.
时京兆郡丞乐运亦以直言数谏于帝。乐运,字承业,南阳淯阳人,晋尚书令广 之八世孙。祖文素,齐南郡守。父均,梁义阳郡守。运少好学,涉猎经史。年十五 而江陵灭,随例迁长安。其亲属等多被籍没,运积年为人佣保,皆赎免之。事母及 寡嫂甚谨,由是以孝闻。梁故都官郎琅邪王澄美之,次其行事为孝义传。性方直, 未尝求媚于人。临淄公唐瑾荐之,自柱国府记室为露门学士。前后犯颜屡谏武帝, 多被纳用。建德二年,除万年县丞。抑挫豪右,号称强直。武帝嘉之,特许通籍, 事有不便于时者,令巨细奏闻。
wǔ dì cháng xìng tóng zhōu, zhào yùn fù xíng zài suǒ. jì zhì, wèi yuē:" qīng yán tài zǐ rú hé rén?" yùn yuē: " zhōng rén yě." shí qí wáng xiàn yǐ xià bìng zài dì cè, dì gù wèi xiàn děng yuē:" bǎi guān nìng wǒ, jiē yún tài zǐ cōng míng ruì zhì, wéi yùn yún zhōng rén, fāng yàn yùn zhī zhōng zhí ěr." yú shì yīn wèn yùn zhōng rén zhī zhuàng. yùn duì yuē:" bān gù yǐ qí huán gōng wèi zhōng rén, guǎn zhòng xiāng zhī zé bà, shù diāo fǔ zhī zé luàn. kě yǔ wéi shàn, yì kě yǔ wèi è yě." dì yuē: " wǒ zhī zhī yǐ." suì miào xuǎn gōng guān yǐ kuāng bì zhī. nǎi chāo bài yùn jīng zhào jùn chéng. tài zǐ wén zhī, yì shén bù yuè.
武帝尝幸同州,召运赴行在所。既至,谓曰:“卿言太子如何人?”运曰: “中人也。”时齐王宪以下并在帝侧,帝顾谓宪等曰:“百官佞我,皆云太子聪明 睿智,唯运云中人,方验运之忠直耳。”于是因问运中人之状。运对曰:“班固以 齐桓公为中人,管仲相之则霸,竖貂辅之则乱。可与为善,亦可与为恶也。”帝曰: “我知之矣。”遂妙选宫官以匡弼之。乃超拜运京兆郡丞。太子闻之,意甚不悦。
jí wǔ dì bēng, xuān dì sì wèi, zàng qì, zhào tiān xià gōng chú, dì jí liù gōng, biàn yì jí jí. yùn shàng shū yuē: " sān nián zhī sàng, zì tiān zǐ dá yú shù rén. xiān wáng zhì lǐ, ān kě wū zhī. lǐ: tiān zǐ qī yuè ér zàng, yǐ hòu tiān xià bì zhì. jīn zàng qī jì cù, shì qì biàn chú, wén guǐ zhī nèi, bēn fù wèi jǐn lín jìng yuǎn wén, shǐ yóu wèi zhì. ruò yǐ sāng fú shòu diào, bù kě jì jí gèng xiōng rú yǐ xuán guān duì shǐ, wèi zhī cǐ chū hé lǐ? jìn tuì wú jù, yú chén qiè suǒ wèi ān." shū zòu, dì bù nà.
及武帝崩,宣帝嗣位,葬讫,诏天下公除,帝及六宫,便议即吉。运上疏曰: “三年之丧,自天子达于庶人。先王制礼,安可诬之。礼:天子七月而葬,以候天 下毕至。今葬期既促,事讫便除,文轨之内,奔赴未尽;邻境远闻,使犹未至。若 以丧服受吊,不可既吉更凶;如以玄冠对使,未知此出何礼?进退无据,愚臣窃所 未安。”书奏,帝不纳。
zì shì dé zhèng bù xiū, shù xíng shè yòu. yùn yòu shàng shū yuē:" chén jǐn àn zhōu guān yuē:' guó jūn zhī guò shì, xíng rén shè.' cǐ wèi shì zhě jiāo lì zhī suǒ, jūn zǐ wú gù bù yóu guān yān, zé shī huì yǐ yuè zhī yě. shàng shū yuē:' shěng zāi sì shè." cǐ wèi guò wù wéi hài, zuì suī dà, dāng huǎn shè zhī. jǐn xún jīng diǎn, wèi yǒu zuì wú qīng zhòng, pǔ tiān dà shè zhī wén. gù guǎn zhòng yuē:' yǒu shè zhě, bēn mǎ zhī wěi pèi bù shè zhě, cuó jū zhī lì shí.' yòu yuē:' huì zhě, rén zhī chóu chóu fǎ zhě, rén zhī fù mǔ.' wú hàn yí yán, yóu yún' wéi yuàn wú shè.' wáng fú zhe lùn, yì yún:' shè zhě fēi míng shì zhī suǒ yí yǒu.' dà zūn qǐ kě shǔ shī fēi cháng zhī huì, yǐ sì jiān guǐ zhī è hū." dì yì bù nà, ér hūn bào zī shén. yùn nǎi yú chèn yì cháo táng, chén dì bā shī:
自是德政不修,数行赦宥。运又上疏曰:“臣谨按周官曰:‘国君之过市,刑 人赦。’此谓市者交利之所,君子无故不游观焉,则施惠以悦之也。尚书曰:‘眚 灾肆赦。”此谓过误为害,罪虽大,当缓赦之。谨寻经典,未有罪无轻重,溥天大 赦之文。故管仲曰:‘有赦者,奔马之委辔;不赦者,痤疽之砺石。’又曰:‘惠 者,人之仇雠;法者,人之父母。’吴汉遗言,犹云‘唯愿无赦。’王符著论,亦 云:‘赦者非明世之所宜有。’大尊岂可数施非常之惠,以肆奸宄之恶乎。”帝亦 不纳,而昏暴滋甚。运乃舆榇诣朝堂,陈帝八失:
yī yuē: nèi shǐ yù zhèng, zhí zài bì xié, jiē xū cān yì, gòng lǐ tiān xià. dà zūn bǐ lái xiǎo dà zhī shì, duō dú duàn zhī. yáo shùn zhì shèng, shàng zī fǔ bì, kuàng dà zūn wèi wèi shèng zhǔ, ér kě zhuān zì yǐ xīn? fán zhū xíng fá jué shǎng, yuán jí jūn guó dà shì, qǐng cān zhū zǎi fǔ, yǔ zhòng gòng zhī.
一曰:内史御正,职在弼谐,皆须参议,共理天下。大尊比来小大之事,多独 断之。尧、舜至圣,尚资辅弼,况大尊未为圣主,而可专恣已心?凡诸刑罚爵赏, 爰及军国大事,请参诸宰辅,与众共之。
èr yuē: nèi zuò sè huāng, gǔ rén zhòng jiè. dà zūn chū lín sì hǎi, dé huì wèi qià, xiān sōu tiān xià měi nǚ, yòng shí hòu gōng, yòu zhào yí tóng yǐ shàng nǚ, bù xǔ zhé jià. guì jiàn tóng yuàn, shēng yì cháo yě. qǐng jī yìng fēi xìng yù zhě, fàng hái běn zú. yù jià zhī nǚ, wù gèng jìn zhī.
二曰:内作色荒,古人重诫。大尊初临四海,德惠未洽,先搜天下美女,用实 后宫,又诏仪同以上女,不许辄嫁。贵贱同怨,声溢朝野。请姬媵非幸御者,放还 本族。欲嫁之女,勿更禁之。
sān yuē: tiān zǐ wèi míng qiú yī, rì gàn wàng shí, yóu kǒng wàn jī bù lǐ, tiān xià yōng zhì. dà zūn bǐ lái yī rù hòu gōng, shù rì bù chū. suǒ xū wén zòu, duō fù nèi shù. chuán yán shī shí, shì fēi kě jù. shì yóu huàn zhě, wáng guó zhī zhēng. qǐng zhǔn gāo zǔ, jū wài tīng zhèng.
三曰:天子未明求衣,日旰忘食,犹恐万机不理,天下拥滞。大尊比来一入后 宫,数日不出。所须闻奏,多附内竖。传言失实,是非可惧。事由宦者,亡国之征。 请准高祖,居外听政。
sì yuē: biàn gù yì cháng, nǎi wéi zhèng zhī dà jì yín xíng kù fá, fēi zhì ān zhī hóng guī. ruò fá wú dìng xíng, zé tiān xià jiē jù zhèng wú cháng fǎ, zé rén wú shì cóng. qǐ yǒu xuē yán xíng zhī zhào wèi jí bàn sì, biàn jí qiǎn gǎi, gèng yán qián zhì? zhèng lìng bù dìng, nǎi zhì yú cǐ! jīn sù wèi zhī guān, yǒu yī yè bù zhí zhě, zuì zhì xuē chú yīn ér táo wáng zhě, suì biàn jí mò. cǐ zé dà nì zhī zuì, yǔ zhàng shí tóng kē. suī wèi fǎ yù yán, kǒng rén qíng yù sàn. yī rén xīn sàn, shàng huò bù kě zhǐ, ruò tiān xià jiē sàn, jiāng rú zhī hé? qǐng zūn qīng diǎn, bìng yī dà lǜ, zé yì zhào zhī rén, shǒu zú yǒu suǒ cuò yǐ.
四曰:变故易常,乃为政之大忌;淫刑酷罚,非致安之弘规。若罚无定刑,则 天下皆惧;政无常法,则人无适从。岂有削严刑之诏未及半祀,便即遣改,更严前 制?政令不定,乃至于此!今宿卫之官,有一夜不直者,罪至削除;因而逃亡者, 遂便籍没。此则大逆之罪,与杖十同科。虽为法愈严,恐人情愈散。一人心散,尚 或不可止,若天下皆散,将如之何?请遵轻典,并依大律,则亿兆之人,手足有所 措矣。
wǔ yuē: gāo zǔ diāo wèi pǔ, běn yù chuán zhī wàn shì. dà zūn zhāo xī qū tíng, qīn chéng shèng zhǐ. qǐ yǒu bēng wèi yú nián, ér jù qióng shē lì, chéng fù zhī zhì, yì qǐ rán hū? qǐng xìng zào zhī zhì, wù cóng bēi jiǎn, diāo wén kè lòu, yī qiē wù yíng.
五曰:高祖IX雕为朴,本欲传之万世。大尊朝夕趋庭,亲承圣旨。岂有崩未 逾年,而遽穷奢丽,成父之志,义岂然乎?请兴造之制,务从卑俭,雕文刻镂,一 切勿营。
liù yuē: dū xià zhī rén, yáo fù shāo zhòng. bì shì jūn guó zhī yào, bù gǎn dàn láo. qǐ róng zhāo xī zhēng qiú, wéi gōng yú lóng làn màn shì shù cóng yì, zhǐ wèi pái yōu jué dǐ? fēn fēn bù yǐ, cái lì jù jié, yè yè xiāng gù, wú fù liáo shēng. fán wú yì zhī shì, qǐng bìng tíng bà.
六曰:都下之人,徭赋稍重。必是军国之要,不敢惮劳。岂容朝夕征求,唯供 鱼龙烂漫;士庶从役,只为俳优角抵?纷纷不已,财力俱竭,业业相顾,无复聊生。 凡无益之事,请并停罢。
qī yuē: jìn jiàn yǒu zhào, shàng shū zì wù zhě jí kē qí zuì. jiǎ yǒu zhōng dǎng zhī rén, yù chén shí shì, chǐ yǒu suǒ duǎn, wén zì fēi gōng, bù mì shī shēn, yì wú jiǎ shǒu, tuō yǒu chuǎn miù, biàn pò yán kē. yīng jìng chǐ zhī lín, qí shì fēi yì xià bù huì zhī zhào, yóu jù wèi lái. gèng jiā xíng lù, néng wú qián kǒu? dà zūn zòng bù néng cǎi fěi bàng zhī yán, wú yí dù xiàn tì zhī lù. qǐng tíng cǐ zhào, zé tiān xià xìng shèn.
七曰:近见有诏,上书字误者即科其罪。假有忠谠之人,欲陈时事,尺有所短, 文字非工,不密失身,义无假手,脱有舛谬,便迫严科。婴径尺之鳞,其事非易; 下不讳之诏,犹惧未来。更加刑戮,能无钳口?大尊纵不能采诽谤之言,无宜杜献 替之路。请停此诏,则天下幸甚。
bā yuē: huò sāng gǔ shēng cháo, yīn wáng yīn zhī huò fú, jīn xuán xiàng chuí jiè, cǐ yì xìng zhōu zhī xiáng. dà zūn suī miè shàn chè xiàn, wèi jǐn xiāo qiǎn zhī lǐ. chéng yuàn zī zōu shàn dào, xiū bù dé zhèng, jiě zhào shù zhī yùn, yǐn wàn fāng zhī zuì. zé tiān biàn kě chú, dǐng yè fāng gù. dà zūn ruò bù gé zī bā shì, chén jiàn zhōu miào bù xuè shí yǐ.
八曰:或桑谷生朝,殷王因之获福,今玄象垂戒,此亦兴周之祥。大尊虽灭膳 撤县,未尽销谴之理。诚愿谘诹善道,修布德政,解兆庶之愠,引万方之罪。则天 变可除,鼎业方固。大尊若不革兹八事,臣见周庙不血食矣。
dì dà nù, jiāng lù zhī. nèi shǐ yuán yán jiàn, yīn ér huò miǎn. yì rì, dì pō gǎn wù, zhào yùn wèi zhī yuē: " zhèn zuó yè sī qīng suǒ zòu, shí shì zhōng chén. xiān huáng shèng míng, qīng shù yǒu guī jiàn zhèn jì hūn àn, qīng fù néng rú cǐ!" nǎi cì yù shí yǐ shǎng zhī. cháo zhī gōng qīng, chū jiàn dì shén nù, mò bù wéi yùn hán xīn. hòu jiàn huò shǎng, yòu jiē xiāng hè, yǐ wéi xìng miǎn shòu kǒu.
帝大怒,将戮之。内史元严谏,因而获免。翌日,帝颇感悟,召运谓之曰: “朕昨夜思卿所奏,实是忠臣。先皇圣明,卿数有规谏;朕既昏暗,卿复能如此!” 乃赐御食以赏之。朝之公卿,初见帝甚怒,莫不为运寒心。后见获赏,又皆相贺, 以为幸免兽口。
nèi shǐ zhèng yì cháng yǐ sī shì qǐng tuō, yùn bù zhī xǔ, yīn cǐ xián zhī. jí suí wén dì wèi chéng xiàng, yì wèi zhǎng shǐ, suì zuǒ qiān yùn wèi guǎng zhōu zhì yáng lìng. kāi huáng wǔ nián, zhuǎn máo zhōu gāo táng lìng. pín lì èr xiàn, bìng yǒu shēng jī. yùn cháng yuàn chù yī jiàn guān, cóng róng fěng yì, ér xìng jié zhí, wéi rén suǒ pái dǐ, suì bù bèi rèn yòng. nǎi fā fèn lù xià yīn yǐ lái jiàn zhēng shì, jí ér bù zhī, fán liù bǎi sān shí jiǔ tiáo, hé sì shí yī juàn, míng yuē jiàn yuàn. zòu shàng zhī. suí wén dì lǎn ér jiā yān.
内史郑译常以私事请托,运不之许,因此衔之。及隋文帝为丞相,译为长史, 遂左迁运为广州滍阳令。开皇五年,转毛州高唐令。频历二县,并有声绩。运常愿 处一谏官,从容讽议,而性讦直,为人所排抵,遂不被任用。乃发愤录夏、殷以来 谏争事,集而部之,凡六百三十九条,合四十一卷,名曰谏苑。奏上之。隋文帝览 而嘉焉。
lùn yuē: wáng pí gāng qiào yǒu yú, hóng yǎ wèi zhī wén yě. qíng ān jiǎn lǜ, zhì zài gōng píng. jì ér fèn jié wēi chéng, kàng cí qíng dí, liáng rén wéi zhī tuì shě, gāo shì bù gǎn jiā bīng. yǐ cǐ jiàn chēng, xìn fēi xū yǐ. zhì shù bù yǔn mén fēng, yì zú chēng yě. wáng sī zhèng qū chí yǒu shì zhī qiū, kāng kǎi gōng míng zhī jì. jí hū cè míng bà fǔ, zuò zhèn yǐng chuān, shè yíng dài zhī xiǎn, xiū shǒu yù zhī shù, yǐ yī chéng zhī zhòng, kàng qīng guó zhī shī, lǜ pí dài zhī bīng, dāng jìn yǒng zhī zú, yóu néng jí cuī dà dí, lǚ jiàn qí gōng. zhōng jié guān yú běn cháo, yì shēng dòng yú lín tīng. yùn qióng shì cù, chéng xiàn shēn qiú, zhuàng zhì gāo fēng yì zú fèn yú bǎi shì yǐ. yù chí jiǒng dì zé jiù shēng, zhí wéi tái gǔn, mù ēn lèi yè, hé juàn yī shí, jū xíng shèng zhī dì, shòu fān wéi zhī tuō, diān ér bù fú, yōu zé sī zài? jí zhǔ wēi yún xiè, dǐng yè jiāng qiān, jiǔ fú yí xīn, sān líng gǎi bo, suì néng zhì cún fù dǎo, tóu mèi chēng bīng. zhōng jūn zhī qín wèi xuān, wéi tiān zhī huò biàn jí. xiào qí xīn, dí yì gé dàn zhī chóu yú. gāng yùn jī xuān wáng shì, qín láo chū nèi. guān qí zì zhì róng chǒng, qǐ wéi ēn zé ér yǐ hū? fū shì zhī chéng míng, qí tú bù yī, gài yǒu bù dài jué lù ér guì, bù yīn xué yì ér zhòng zhě hé? yì yún zhōng xiào ér yǐ. ruò nǎi jié lì yǐ fèng qí qīn zhě, rén zǐ zhī xíng yě zhì shēn yǐ shì qí jūn zhě, rén chén zhī jié yě. sī gù mí lún sān jí, náng kuò bǎi dài. dāng xuān dì zhī zài dōng cháo, xiōng dé fāng zhào, wáng guǐ zhì wéi wú huì, jí yì yú gǔ ròu zhī jiān, jìng yù yín xíng, yǐ zhì yí miè. ruò sī rén zhě, rén huò yǐ wéi qí bù zhōng, zé tiān xià mò zhī xìn yě. guān lè yùn zhī suǒ yǐ xíng yǐ zhī jié, qí yǒu gǔ zhī yí zhí zhī fēng hū.
论曰:王罴刚峭有余,弘雅未之闻也。情安俭率,志在公平。既而奋节危城, 抗辞勍敌,梁人为之退舍,高氏不敢加兵。以此见称,信非虚矣。至述不陨门风, 亦足称也。王思政驱驰有事之秋,慷慨功名之际。及乎策名霸府,作镇颍川,设萦 带之险,修守御之术,以一城之众,抗倾国之师,率疲骀之兵,当劲勇之卒,犹能 亟摧大敌,屡建奇功。忠节冠于本朝,义声动于邻听。运穷事蹙,城陷身囚,壮志 高风亦足奋于百世矣。尉迟迥地则舅甥,职惟台衮,沐恩累叶,荷眷一时,居形胜 之地,受籓维之托,颠而不扶,忧责斯在?及主威云谢,鼎业将迁,九服移心,三 灵改卜,遂能志存赴蹈,投袂称兵。忠君之勤未宣,违天之祸便及。校其心,翟义、 葛诞之俦欤。纲、运积宣王室,勤劳出内。观其自致荣宠,岂唯恩泽而已乎?夫士 之成名,其途不一,盖有不待爵禄而贵,不因学艺而重者何?亦云忠孝而已。若乃 竭力以奉其亲者,人子之行也;致身以事其君者,人臣之节也。斯固弥纶三极,囊 括百代。当宣帝之在东朝,凶德方兆,王轨志惟无讳,极议于骨肉之间,竟遇淫刑, 以至夷灭。若斯人者,人或以为其不忠,则天下莫之信也。观乐运之所以行已之节, 其有古之遗直之风乎。