jìng zōng xiào zhuāng huáng dì huì zi yōu, péng chéng wáng xié zhī dì sān zi yě. mǔ yuē lǐ fēi. míng dì chū, yǐ xié yǒu lǔ yáng yì wèi zhī xūn, fēng dì wǔ chéng xiàn gōng. yòu shì míng dì shū yú jìn zhōng jí zhǎng, fēng shén xiù huì, zī mào shén měi, yǎ wèi míng dì qīn dài. xiào chāng èr nián bā yuè, jìn fēng cháng lè wáng, lì wèi shì zhōng zhōng jūn jiāng jūn. yǐ xiōng péng chéng wáng shào shì, zhuǎn wéi wèi jiāng jūn zuǒ guāng lù dài fu zhōng shū jiān, shí jiàn chū yě. wǔ tài yuán nián èr yuè, míng dì bēng. dà dū dū ěr zhū róng móu fèi lì. yǐ dì jiā yǒu zhōng xūn, qiě jiān rén wàng, yīn yǔ dì tōng, lǜ zhòng lái fù. dì yǔ xiōng dì yè běi dù hé, huì róng yú hé yáng.
敬宗孝庄皇帝讳子攸,彭城王勰之第三子也。母曰李妃。明帝初,以勰有鲁阳 翼卫之勋,封帝武城县公。幼侍明帝书于禁中;及长,风神秀慧,姿貌甚美,雅为 明帝亲待。孝昌二年八月,进封长乐王,历位侍中、中军将军。以兄彭城王劭事, 转为卫将军、左光禄大夫、中书监,实见出也。武泰元年二月,明帝崩。大都督尔 硃荣谋废立。以帝家有忠勋,且兼人望,阴与帝通,率众来赴。帝与兄弟夜北度河, 会荣于河阳。
yǒng ān yuán nián xià sì yuè wù xū, dì nán jì hé, jí huáng dì wèi. yǐ huáng xiōng péng chéng wáng shào wèi wú shàng wáng, huáng dì bà chéng gōng zǐ zhèng wèi shǐ píng wáng. yǐ ěr zhū róng wèi shǐ chí jié shì zhōng dū du zhōng wài zhū jūn shì dà jiàng jūn shàng shū lìng lǐng jūn jiāng jūn lǐng zuǒ yòu, fēng tài yuán wáng. jǐ hài, bǎi liáo xiāng shuài, yǒu sī fèng xǐ shòu, bèi fǎ jià, fèng yíng yú hé liáng. xī zhì táo zhǔ, róng yǐ bīng quán zài jǐ, suì yǒu yì zhì. nǎi hài líng tài hòu jí yòu zhǔ, cì hài wú shàng wáng shào shǐ píng wáng zǐ zhèng, yòu hài chéng xiàng gāo yáng wáng yōng yǐ xià wáng gōng qīng shì èr qiān rén, liè qí wèi dì, qiān yú biàn mù. róng xún huǐ, jī sǎng xiè zuì.
永安元年夏四月戊戌,帝南济河,即皇帝位。以皇兄彭城王劭为无上王,皇弟 霸城公子正为始平王。以尔硃荣为使持节、侍中、都督中外诸军事、大将军、尚书 令、领军将军、领左右,封太原王。己亥,百僚相率,有司奉玺绶,备法驾,奉迎 于河梁。西至陶渚,荣以兵权在己,遂有异志。乃害灵太后及幼主,次害无上王劭、 始平王子正,又害丞相、高阳王雍已下王公卿士二千人,列骑卫帝,迁于便幕。荣 寻悔,稽颡谢罪。
xīn chǒu, chē jià rù gōng, yù tài jí diàn. dà shè, gǎi wǔ tài wèi jiàn yì yuán nián. rén yín, róng biǎo qǐng zhuī shì wú shàng wáng wèi huáng dì. yú sǐ hé yīn zhě, zhū wáng cì shǐ zèng sān sī, sān pǐn zhě lìng pū, wǔ pǐn zhě cì shǐ, qī pǐn yǐ xià jí shù rén, jùn zhèn. zhū sǐ zhě zǐ sūn, tīng lì hòu, shòu fēng jué. zhào cóng zhī. guǐ mǎo, yǐ qián tài wèi jiāng yáng wáng jì wèi tài shī sī zhōu mù. xiāng zhōu cì shǐ běi hǎi wáng hào wèi tài fù kāi fǔ, réng cì shǐ. fēng guāng lù dài fu qīng quán xiàn hóu lǐ yán shí wèi yáng píng wáng, wèi tài bǎo, qiān tài fù yǐ bīng zhōu cì shǐ yuán tiān mù wèi tài wèi, fēng shàng dǎng wáng. yǐ yí tóng sān sī yáng chūn wèi sī tú. yǐ yí tóng sān sī dùn qiū jùn gōng mù shào wèi sī kōng, lǐng shàng shū lìng, jìn jué wèi wáng. yǐ yōng zhōu cì shǐ zhǎng sūn chéng yè wèi kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn fēng féng yì wáng. yǐ diàn zhōng shàng shū yuán chén wèi shàng shū yòu pú yè, fēng wèi jùn wáng. yǐ jǐ shì huáng mén shì láng yuán tián wèi dōng hǎi wáng. jiǎ chén, yǐ fū chéng wáng tǎn wèi xián yáng wáng. yǐ jiàn yì dà fū yuán guì píng wèi dōng lái wáng. yǐ zhí gé jiāng jūn yuán sù wèi lǔ jùn wáng. yǐ mì shū láng zhōng yuán yè wèi zhǎng guǎng wáng. yǐ féng yì jùn gōng yuán shào jǐng fù xiān jué lǒng xī wáng. fú fēng jùn gōng féng jiǒng dōng jùn gōng lù zi zhāng běi píng gōng zhǎng sūn yuè bìng fù xiān wáng jué. yǐ běi píng wáng chāo hái fù wèi ān dìng wáng. dīng wèi, zhào zhōng wài jiě yán. gēng xū, fēng dà jiàng jūn ěr zhū róng cì zǐ yì luó wèi liáng jùn wáng. zhào rú rú wáng ā nà guī zàn bài bù míng, shàng shū bù chēng chén. shì yuè, rǔ nán wáng yuè běi hǎi wáng hào lín huái wáng yù qián hòu bēn liáng. wǔ yuè dīng sì shuò, yǐ yòu pú yè yuán luó wèi dōng dào dà shǐ, guāng lù xūn yuán xīn fù zhī. xún fāng chù zhì, xiān xíng hòu wén. xīn yǒu, dà jiàng jūn ěr zhū róng hái jìn yáng, dì jiàn yú máng yīn. liù yuè guǐ mǎo, yǐ gāo chāng wáng shì zǐ guāng wèi píng xī jiāng jūn guā zhōu cì shǐ, xí jué tài lín xiàn bó gāo chāng wáng. dì yǐ kòu nán wèi yí, bì zhèng diàn, zé gōng chè shàn. yòu bān mù gé, shōu jí zhōng yǒng. yǒu zhí yán zhèng jiàn zhī shì zhě, jí huá lín yuán, miàn lùn shí shì. yōu zhōu píng běi fǔ zhǔ bù hé jiān xíng gǎo lǜ hé běi liú yí rén wàn yú hù, fǎn yú běi hǎi, zì shǔ hàn wáng, nián hào tiān tǒng. qiū qī yuè yǐ chǒu, jiā dà jiàng jūn ěr zhū róng zhù guó dà jiàng jūn lù shàng shū shì. rén zǐ, guāng zhōu rén liú jǔ jù zhòng fǎn yú pú yáng, zì chēng huáng wǔ dà jiàng. shì yuè, gāo píng zhèn rén mò qí chǒu nú jiàn chēng dà wèi. lín huái wáng yù zì jiāng nán hái cháo. bā yuè, tài shān tài shǒu yáng kǎn jù jùn fǎn. jiǎ chén, zhào dà dū dū zōng zhèng zhēn sūn tǎo liú jǔ. píng zhī. jiǔ yuè jǐ sì, yǐ qí zhōu cì shǐ yuán xīn wèi pèi jùn wáng. rén shēn, zhù guó dà jiàng jūn ěr zhū róng lǜ qí qī qiān tǎo gé róng yú fǔ kǒu, pò qín zhī. jì dìng cāng yíng yīn wǔ zhōu píng. yǐ hài, yǐ gé róng píng, dà shè, gǎi yuán wèi yǒng ān. xīn sì, yǐ ěr zhū róng wèi dà chéng xiàng, jìn róng zǐ píng chāng jùn gōng wén shū chāng lè jùn gōng wén chàng jué bìng wèi wáng. yǐ sī tú yáng chūn wèi tài bǎo, chéng yáng wáng huī wèi sī tú. dōng shí yuè dīng hài, ěr zhū róng kǎn sòng gé róng yú jīng shī. dì lín chāng hé mén, róng jī sǎng xiè zuì, zhǎn yú dū shì. wù xū, jiāng yáng wáng jì hōng. guǐ chǒu, fù jiāo dōng xiàn hóu lǐ kǎn xī zǔ jué nán jùn wáng. shì yuè, dà dū dū fèi mù dà pò liáng jūn. qín qí jiāng cáo yì zōng, kǎn sòng jīng shī. liáng yǐ běi hǎi wáng hào wèi wèi zhǔ, nián hào xiào jī, rù jù nán yǎn zhī zhì chéng. shí yī yuè wù wǔ, yǐ wú shàng wáng shì zǐ sháo wèi péng chéng wáng chén liú wáng zǐ kuān wèi chén liú wáng kuān dì gāng wèi fú yáng wáng gāng dì zhì wèi lín lǜ wáng. guǐ hài, xíng tái yú huī děng dà pò yáng kǎn yú xiá qiū. kǎn bēn liáng. wù yín, fēng qián jūn yuán níng wèi dōng ān wáng. shì suì, gé róng yú dǎng hán lóu fù jù yōu zhōu fǎn.
辛丑,车驾入宫,御太极殿。大赦,改武泰为建义元年。壬寅,荣表请追谥无 上王为皇帝。余死河阴者,诸王、刺史赠三司,三品者令仆,五品者刺史,七品已 下及庶人,郡、镇。诸死者子孙,听立后,授封爵。诏从之。癸卯,以前太尉、江 阳王继为太师、司州牧。相州刺史、北海王颢为太傅、开府,仍刺史。封光禄大夫、 清泉县侯李延实为阳平王,位太保,迁太傅;以并州刺史元天穆为太尉,封上党王。 以仪同三司杨椿为司徒。以仪同三司、顿丘郡公穆绍为司空,领尚书令,进爵为王。 以雍州刺史长孙承业为开府仪同三司,进封冯翊王。以殿中尚书元谌为尚书右仆射, 封魏郡王。以给事黄门侍郎元填为东海王。甲辰,以敷城王坦为咸阳王。以谏议大 夫元贵平为东莱王。以直阁将军元肃为鲁郡王。以秘书郎中元晔为长广王。以冯翊 郡公源绍景复先爵陇西王。扶风郡公冯冏、东郡公陆子彰、北平公长孙悦并复先王 爵。以北平王超还复为安定王。丁未,诏中外解严。庚戌,封大将军尔硃荣次子义 罗为梁郡王。诏蠕蠕王阿那瑰赞拜不名,上书不称臣。是月,汝南王悦、北海王颢、 临淮王彧前后奔梁。五月丁巳朔,以右仆射元罗为东道大使,光禄勋元欣副之。循 方黜陟,先行后闻。辛酉,大将军尔硃荣还晋阳,帝饯于邙阴。六月癸卯,以高昌 王世子光为平西将军、瓜州刺史,袭爵泰临县伯、高昌王。帝以寇难未夷,避正殿, 责躬撤膳。又班募格,收集忠勇。有直言正谏之士者,集华林园,面论时事。幽州 平北府主簿河间邢杲率河北流移人万余户,反于北海,自署汉王,年号天统。秋七 月乙丑,加大将军尔硃荣柱国大将军、录尚书事。壬子,光州人刘举聚众反于濮阳, 自称皇武大将。是月,高平镇人万俟丑奴僭称大位。临淮王彧自江南还朝。八月, 太山太守羊侃据郡反。甲辰,诏大都督宗正珍孙讨刘举。平之。九月己巳,以齐州 刺史元欣为沛郡王。壬申,柱国大将军尔硃荣率骑七千讨葛荣于滏口,破禽之。冀、 定、沧、瀛、殷五州平。乙亥,以葛荣平,大赦,改元为永安。辛巳,以尔硃荣为 大丞相,进荣子平昌郡公文殊、昌乐郡公文暢爵并为王。以司徒杨椿为太保,城阳 王徽为司徒。冬十月丁亥,尔硃荣槛送葛荣于京师。帝临阊阖门,荣稽颡谢罪,斩 于都市。戊戌,江阳王继薨。癸丑,复胶东县侯李侃希祖爵南郡王。是月,大都督 费穆大破梁军。禽其将曹义宗,槛送京师。梁以北海王颢为魏主,年号孝基,入据 南兗之铚城。十一月戊午,以无上王世子韶为彭城王;陈留王子宽为陈留王;宽弟 刚为浮阳王;刚弟质为林虑王。癸亥,行台于晖等大破羊侃于瑕丘。侃奔梁。戊寅, 封前军元凝为东安王。是岁,葛荣余党韩楼复据幽州反。
èr nián chūn èr yuè jiǎ wǔ, zhuī zūn huáng kǎo wéi wén mù huáng dì, miào hào sù zǔ. huáng bǐ wéi wén mù huáng hòu. xià sì yuè guǐ wèi, qiān wén mù huáng dì jí wén mù huáng hòu shén zhǔ yú tài miào, jiàng jī nèi sǐ zuì yǐ xià xíng. xīn chǒu, shàng dǎng wáng tiān mù dà pò xíng gǎo yú jǐ nán. gǎo jiàng, sòng yú jīng shī, zhǎn yú dū shì. wǔ yuè rén zǐ shuò, yuán hào kè liáng guó. yǐ chǒu, nèi wài jiè yán. guǐ yǒu, yuán hào xiàn xíng yáng. jiǎ xū yè, chē jià běi xún. yǐ hài, xìng hé nèi. bǐng zǐ, yuán hào rù luò. dīng chǒu, jìn fēng chéng yáng xiàn gōng yuán zhǐ wèi píng yuán wáng ān chāng xiàn gōng yuán zhì wèi huà shān wáng. wù yín, tài yuán wáng ěr zhū róng huì chē jià yú zhǎng zǐ, jí rì fǎn pèi. shàng dǎng wáng tiān mù běi dù, huì chē jià yú hé nèi. qiū qī yuè wù chén, dōu dū ěr zhū zhào hè bá shèng cóng xiá shí yè jì. pò hào zi guān shòu jí ān fēng wáng yán míng jūn. yuán hào bài zǒu. gēng wǔ, chē jià rù jū huá lín yuán, shēng dà xià mén dà shè. rén shēn, yǐ zhù guó dà jiàng jūn tài yuán wáng ěr zhū róng wèi tiān zhù dà jiàng jūn. guǐ yǒu, lín yǐng xiàn zú jiāng fēng zhǎn yuán hào, chuán shǒu jīng shī. jiǎ xū, yǐ dà jiàng jūn shàng dǎng wáng tiān mù wèi tài zǎi, yǐ sī tú chéng yáng wáng huī wèi dà sī mǎ tài wèi. jǐ mǎo, yǐ nán qīng zhōu cì shǐ yuán xù wèi xiāng chéng wáng nán yǎn zhōu cì shǐ yuán xiān wèi rǔ yáng wáng. rùn yuè xīn sì, dì shǐ jū gōng nèi. xīn mǎo, yǐ jiān lì bù shàng shū yáng jīn wèi sī kōng. bā yuè jǐ wèi, yǐ tài fù lǐ yán shí wèi sī tú. dīng mǎo, fēng guā zhōu cì shǐ yuán tài zōng wèi dōng yáng wáng. jiǔ yuè, dà dū dū hóu shēn pò hán lóu yú jì, zhǎn zhī. yōu zhōu píng. dōng shí yuè jǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. dīng chǒu, yǐ qián sī kōng dān yáng wáng xiāo zàn wèi sī tú. shí yī yuè jǐ mǎo, jiù dé xīng zì róng zhōu qiǎn shǐ qǐng xiáng. bǐng wǔ, yǐ dà sī mǎ tài wèi chéng yáng wáng huī wèi tài bǎo, yǐ sī tú dān yáng wáng xiāo zàn wèi tài wèi, yǐ yōng zhōu cì shǐ zhǎng sūn chéng yè wèi sī tú.
二年春二月甲午,追尊皇考为文穆皇帝,庙号肃祖。皇妣为文穆皇后。夏四月 癸未,迁文穆皇帝及文穆皇后神主于太庙,降畿内死罪已下刑。辛丑,上党王天穆 大破邢杲于济南。杲降,送于京师,斩于都市。五月壬子朔,元颢克梁国。乙丑, 内外戒严。癸酉,元颢陷荥阳。甲戌夜,车驾北巡。乙亥,幸河内。丙子,元颢入 洛。丁丑,进封城阳县公元祉为平原王;安昌县公元鸷为华山王。戊寅,太原王尔 硃荣会车驾于长子,即日反旆。上党王天穆北度,会车驾于河内。秋七月戊辰,都 督尔硃兆、贺拔胜从硖石夜济。破颢子冠受及安丰王延明军。元颢败走。庚午,车 驾入居华林园,升大夏门大赦。壬申,以柱国大将军、太原王尔硃荣为天柱大将军。 癸酉,临颍县卒江丰斩元颢,传首京师。甲戌,以大将军、上党王天穆为太宰,以 司徒、城阳王徽为大司马、太尉。己卯,以南青州刺史元旭为襄城王;南兗州刺史 元暹为汝阳王。闰月辛巳,帝始居宫内。辛卯,以兼吏部尚书杨津为司空。八月己 未,以太傅李延实为司徒。丁卯,封瓜州刺史元太宗为东阳王。九月,大都督侯深 破韩楼于蓟,斩之。幽州平。冬十月己酉朔,日有蚀之。丁丑,以前司空、丹杨王 萧赞为司徒。十一月己卯,就德兴自荣州遣使请降。丙午,以大司马、太尉、城阳 王徽为太保,以司徒、丹杨王萧赞为太尉,以雍州刺史长孙承业为司徒。
sān nián xià sì yuè dīng mǎo, yōng zhōu cì shǐ ěr zhū tiān guāng tǎo mò qí chǒu nú xiāo bǎo yín yú ān dìng. pò qín zhī, qiú sòng jīng shī. jiǎ xū, yǐ guān zhōng píng, dà shè. zhǎn chǒu nú yú dū shì, cì bǎo yín sǐ. liù yuè wù wǔ, yè dā guó xiàn shī zi yī. shì yuè, bái mǎ lóng sì hú wáng qìng yún jiàn chēng dì hào yú yǒng luò chéng. qiū qī yuè bǐng zǐ, ěr zhū tiān guāng píng shuǐ luò chéng, qín qìng yún. jiǔ yuè xīn mǎo, tiān zhù dà jiàng jūn ěr zhū róng shàng dǎng wáng tiān mù zì jìn yáng lái zhāo. wù xū, dì shā róng tiān mù yú míng guāng diàn, jí róng zi pú tí. nǎi shēng chāng hé mén, dà shè. qiǎn wǔ wèi jiāng jūn xī yì qián yān zhōu cì shǐ hóu shēn lǜ zhòng zhèn běi zhōng. shì yè, zuǒ pú yè ěr zhū shì lóng róng qī xiāng jùn cháng gōng zhǔ lǜ róng bù qǔ, zì xī yáng mén chū tún hé yīn. jǐ hài, gōng hé qiáo, qín yì děng, tú hài zhī. jù běi zhōng chéng, nán bī jīng shī. dōng shí yuè guǐ mǎo shuò, fēng dà hóng lú qīng bǎo jù wèi nán yáng wáng, rǔ yáng xiàn gōng xiū wéi píng yáng wáng, xīn yáng bó dàn wèi chāng lè wáng, láng yá gōng chǎng wèi tài yuán wáng. jiǎ chén, xǐ fēng wèi jùn wáng chén wèi zhào jùn wáng, chén dì zǐ zhào jùn wáng xuān wèi píng chāng wáng. wù shēn, huáng zi shēng, dà shè. yǐ mǎo, tōng zhí sàn qí cháng shì lǐ miáo yǐ huǒ chuán fén hé qiáo, ěr zhū shì lóng tuì zǒu. rén shēn, shì lóng tíng jiàn xìng zhī gāo dōu, ěr zhū zhào zì jìn yáng lái huì zhī, gòng tuī zhǎng guǎng wáng yè wéi zhǔ. dà shè suǒ bù, nián hào jiàn míng. xú zhōu cì shǐ ěr zhū zhòng yuǎn fǎn, lǜ zhòng xiàng jīng shī. shí yī yuè yǐ hài, yǐ sī tú zhǎng sūn chéng yè wèi tài wèi, yǐ lín huái wáng yù wèi sī tú. bǐng zǐ, jìn yōng zhōu cì shǐ guǎng zōng jùn gōng ěr zhū tiān guāng jué wèi wáng. shí èr yuè jiǎ chén, ěr zhū zhào ěr zhū dù lǜ zì fù píng jīn shàng, lǜ qí shè dù yǐ xí jīng chéng. shì chū cāng cù, jìn wèi bù shǒu. dì bù chū yún lóng mén. zhào bī dì xìng yǒng níng sì, shā huáng zǐ. luàn bīng shā sī tú lín huái wáng yù zuǒ pú yè fàn yáng wáng huì. wù shēn, ěr zhū dù lǜ zì zhèn jīng shī. jiǎ yín, ěr zhū zhào qiān dì yú jìn yáng. jiǎ zǐ, dì yù shì yú chéng nèi sān jí fó sì, shí nián èr shí sì. bìng hài chén liú wáng kuān. zhōng xīng èr nián, fèi dì fèng shì wèi wǔ huái huáng dì. jí xiào wǔ lì, yòu yǐ miào huì gù, gǎi shì xiào zhuāng huáng dì, miào hào jìng zōng. zàng jìng líng.
三年夏四月丁卯,雍州刺史尔硃天光讨万俟丑奴、萧宝夤于安定。破禽之,囚 送京师。甲戌,以关中平,大赦。斩丑奴于都市,赐宝夤死。六月戊午,嚈哒国献 师子一。是月,白马龙泗胡王庆云僭称帝号于永洛城。秋七月丙子,尔硃天光平水 洛城,禽庆云。九月辛卯,天柱大将军尔硃荣、上党王天穆自晋阳来朝。戊戌,帝 杀荣、天穆于明光殿,及荣子菩提。乃升阊阖门,大赦。遣武卫将军奚毅、前燕州 刺史侯深率众镇北中。是夜,左仆射尔硃世隆、荣妻乡郡长公主率荣部曲,自西阳 门出屯河阴。己亥,攻河桥,禽毅等,屠害之。据北中城,南逼京师。冬十月癸卯 朔,封大鸿胪卿宝炬为南阳王,汝阳县公修为平阳王,新阳伯诞为昌乐王,琅邪公 昶为太原王。甲辰,徙封魏郡王谌为赵郡王,谌弟子赵郡王宣为平昌王。戊申,皇 子生,大赦。乙卯,通直散骑常侍李苗以火船焚河桥,尔硃世隆退走。壬申,世隆 停建兴之高都,尔硃兆自晋阳来会之,共推长广王晔为主。大赦所部,年号建明。 徐州刺史尔硃仲远反,率众向京师。十一月乙亥,以司徒长孙承业为太尉,以临淮 王彧为司徒。丙子,进雍州刺史、广宗郡公尔硃天光爵为王。十二月甲辰,尔硃兆、 尔硃度律自富平津上,率骑涉度以袭京城。事出仓卒,禁卫不守。帝步出云龙门。 兆逼帝幸永宁寺,杀皇子。乱兵杀司徒临淮王彧、左仆射范阳王诲。戊申,尔硃度 律自镇京师。甲寅,尔硃兆迁帝于晋阳。甲子,帝遇弑于城内三级佛寺,时年二十 四。并害陈留王宽。中兴二年,废帝奉谥为武怀皇帝。及孝武立,又以庙讳故,改 谥孝庄皇帝,庙号敬宗。葬静陵。
jié mǐn huáng dì huì gōng, zì xiū yè, guǎng líng huì wáng yǔ zhī zǐ yě. mǔ yuē wáng shì. dì shǎo yǒu zhì dù, shì zǔ mǔ dí mǔ yǐ xiào wén. zhèng shǐ zhōng, xí jué. wèi jǐ shì huáng mén shì láng. dì yǐ yuán chā shàn quán, tuō chēng yīn bìng, jué yán chuí yī jì. jū yú lóng huā fó sì, wú suǒ jiāo tōng. yǒng ān mò, yǒu bái zhuāng dì, yán dì bù yǔ, jiāng yǒu yì tú. rén jiān yóu shēng, yòu yún cháng yǒu tiān zǐ qì. dì jù huò, suì táo nì shàng luò. xún jiàn zhuī niè, sòng jīng shī, jū jìn duō rì, yǐ wú zhuàng huò miǎn. jí zhuāng dì bēng, ěr zhū shì lóng děng yǐ yuán yè shū yuǎn, yòu fēi rén wàng suǒ tuī, yǐ dì yǒu guò rén zhī liàng, jiāng móu fèi lì. kǒng shí bù yǔ, nǎi lìng dì suǒ qīn shēn yì, jiān pò xié. dì yuē:" tiān hé yán zāi." shì lóng děng dà yuè. jí yuán yè zhì máng nán, shì lóng děng fèng dì dōng guō wài, xíng shàn ràng lǐ. tài wèi ěr zhū dù lǜ fèng lù chē, jìn xǐ fú. fú gǔn miǎn, bǎi guān shì wèi, rù zì jiàn chūn yún lóng mén.
节闵皇帝讳恭,字修业,广陵惠王羽之子也。母曰王氏。帝少有志度,事祖母、 嫡母以孝闻。正始中,袭爵。位给事黄门侍郎。帝以元叉擅权,托称喑病,绝言垂 一纪。居于龙花佛寺,无所交通。永安末,有白庄帝,言帝不语,将有异图。人间 游声,又云常有天子气。帝惧祸,遂逃匿上洛。寻见追蹑,送京师,拘禁多日,以 无状获免。及庄帝崩,尔硃世隆等以元晔疏远,又非人望所推,以帝有过人之量, 将谋废立。恐实不语,乃令帝所亲申意,兼迫胁。帝曰:“天何言哉。”世隆等大 悦。及元晔至邙南,世隆等奉帝东郭外,行禅让礼。太尉尔硃度律奉路车,进玺绂。 服衮冕,百官侍卫,入自建春、云龙门。
pǔ tài yuán nián chūn èr yuè jǐ sì, huáng dì jí wèi yú tài jí qián diàn, qún chén bài hè. lǐ huá, suì dēng chāng hé mén dà shè. yǐ wèi wèi dà wèi. gǎi jiàn míng èr nián wèi pǔ tài yuán nián. bà shuì shì jí shuì yán zhī guān. gēng wǔ, zhào yuē:" zì qín zhī mò jìng wèi huáng dì, wàng fù chéng zhī shēn yāng, chuí tān bǐ yú wàn yè. yǔ jīn chēng dì, yǐ wèi bāo yǐ! kě pǔ gào lìng zhī." shì yuè, zhèn yuǎn jiāng jūn qīng hé cuī zǔ chī jù qīng zhōu qī jùn zhī zhòng wéi dōng yáng. yōu zhōu cì shǐ liú líng zhù qǐ bīng yú jì. hé běi dà shǐ gāo gān jí qí dì áng yè xí jì zhōu. zhí cì shǐ yuán yí, gòng tuī qián hé nèi tài shǒu fēng lóng zhī xíng zhōu shì. sān yuè guǐ yǒu, fēng zhǎng guǎng wáng yè wèi dōng hǎi wáng. yǐ qīng zhōu cì shǐ lǔ jùn wáng sù wèi tài shī. pèi jùn wáng xīn wèi tài fù sī zhōu mù, gǎi fēng huái yáng wáng. yǐ xú zhōu cì shǐ péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn yōng zhōu cì shǐ lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng bìng wèi dà jiàng jūn. yǐ zhù guó dà jiàng jūn. bīng zhōu cì shǐ yǐng chuān wáng ěr zhū zhào wèi tiān zhù dà jiàng jūn. fēng jìn zhōu cì shǐ píng yáng jùn gōng gāo huān wèi bó hǎi wáng. yǐ tè jìn qīng hé wáng dǎn wèi tài fù. yǐ shàng shū lìng lè píng wáng ěr zhū shì lóng wèi tài bǎo. yǐ zhào jùn wáng chén wèi sī kōng. bǐng shēn, dìng zhōu cì shǐ hóu shēn pò liú líng zhù yú ān guó chéng. zhǎn zhī, chuán shǒu jīng shī. xià sì yuè rén zǐ, xiǎng tài miào. guǐ hài, lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng pò sù qín míng dá. qín sòng jīng shī, zhǎn zhī. bǐng yín, yǐ shì zhōng ěr zhū yàn bó wèi sī tú. zhào yǒu sī bù dé fù chēng wěi liáng. bà xì zuò zhī tiáo, wú jìn lín guó hái wǎng. wǔ yuè bǐng zǐ, ěr zhū zhòng yuǎn shǐ qí dū du wèi sēng xù děng tǎo cuī zǔ chī yú dōng yáng, zhǎn zhī. liù yuè jǐ hài shuò, rì yǒu shí zhī. gēng shēn, bó hǎi wáng gāo huān qǐ bīng xìn dōu, yǐ zhū ěr zhū shì wéi míng. qiū qī yuè rén shēn, ěr zhū shì lóng děng hài qián tài bǎo yáng chūn qián sī kōng yáng jīn. bǐng xū, sī tú ěr zhū yàn bó yǐ hàn xùn wèi. jiǔ yuè, yǐ péng chéng wáng ěr zhū zhòng yuǎn wèi tài zǎi. gēng chén, yǐ lǒng xī wáng ěr zhū tiān guāng wèi dà sī mǎ. guǐ sì, zhuī zūn huáng kǎo wèi xiān dì, huáng bǐ wáng shì wèi xiān tài fēi. fēng huáng dì yǒng yè wèi gāo mì wáng, huáng zǐ zi shù wèi bó hǎi wáng. dōng shí yuè rén yín, gāo huān tuī bó hǎi tài shǒu yuán lǎng jí huáng dì wèi yú xìn dōu.
普泰元年春二月己巳,皇帝即位于太极前殿,群臣拜贺。礼华,遂登阊阖门大 赦。以魏为大魏。改建明二年为普泰元年。罢税市及税盐之官。庚午,诏曰:“自 秦之末竞为皇帝,忘负乘之深殃,垂贪鄙于万叶。予今称帝,已为褒矣!可普告令 知。”是月,镇远将军清河崔祖螭聚青州七郡之众围东阳。幽州刺史刘灵助起兵于 蓟。河北大使高乾及其弟昂夜袭冀州。执刺史元嶷,共推前河内太守封隆之行州事。 三月癸酉,封长广王晔为东海王。以青州刺史、鲁郡王肃为太师。沛郡王欣为太傅、 司州牧,改封淮阳王。以徐州刺史彭城王尔硃仲远、雍州刺史陇西王尔硃天光并为 大将军。以柱国大将军。并州刺史、颍川王尔硃兆为天柱大将军。封晋州刺史、平 阳郡公高欢为勃海王。以特进、清河王亶为太傅。以尚书令、乐平王尔硃世隆为太 保。以赵郡王谌为司空。丙申,定州刺史侯深破刘灵助于安国城。斩之,传首京师。 夏四月壬子,享太庙。癸亥,陇西王尔硃天光破宿勤明达。禽送京师,斩之。丙寅, 以侍中尔硃彦伯为司徒。诏有司不得复称伪梁。罢细作之条,无禁邻国还往。五月 丙子,尔硃仲远使其都督魏僧勖等讨崔祖螭于东阳,斩之。六月己亥朔,日有蚀之。 庚申,勃海王高欢起兵信都,以诛尔硃氏为名。秋七月壬申,尔硃世隆等害前太保 杨椿、前司空杨津。丙戌,司徒尔硃彦伯以旱逊位。九月,以彭城王尔硃仲远为太 宰。庚辰,以陇西王尔硃天光为大司马。癸巳,追尊皇考为先帝,皇妣王氏为先太 妃。封皇弟永业为高密王,皇子子恕为勃海王。冬十月壬寅,高欢推勃海太守元朗 即皇帝位于信都。
èr nián chūn rùn èr yuè, gāo huān bài ěr zhū tiān guāng děng yú hán líng. xià sì yuè xīn sì, gāo huān yǔ fèi dì zhì máng shān. shǐ wèi lán gēn wèi yù luò yì, qiě guān dì zhī wéi rén. lán gēn jì dì yǎ dé, hái zhì huǐ bàng, jìng cóng cuī líng yì, fèi dì yú chóng xùn fó sì. ér lì píng yáng wáng xiū, shì wèi xiào wǔ dì. dì jì shī wèi, nǎi fù shī yuē:" zhū mén jiǔ kě huàn, zǐ jí fēi qíng wán. diān fù lì kě dài, yī nián sān yì huàn. shí yùn zhèng rú cǐ, wéi yǒu xiū zhēn guān." wǔ yuè bǐng shēn, dì yù shì, cú yú mén xià wài shěng, shí nián sān shí wǔ. xiào wǔ dì zhào bǎi sī fù huì, zàng yòng wáng lǐ. jiā jiǔ liú luán lù huáng wū zuǒ dào, bān jiàn bǎi èr shí rén. hòu xī wèi zhuī shì jié mǐn huáng dì.
二年春闰二月,高欢败尔硃天光等于韩陵。夏四月辛巳,高欢与废帝至芒山。 使魏兰根慰喻洛邑,且观帝之为人。兰根忌帝雅德,还致毁谤,竟从崔陵议,废帝 于崇训佛寺。而立平阳王修,是为孝武帝。帝既失位,乃赋诗曰:“硃门久可患, 紫极非情玩。颠覆立可待,一年三易换。时运正如此,唯有修真观。”五月丙申, 帝遇弑,殂于门下外省,时年三十五。孝武帝诏百司赴会,葬用王礼。加九旒、銮 辂、黄屋、左纛,班剑百二十人。后西魏追谥节闵皇帝。
fèi dì huì lǎng zì zhòng zhé, zhāng wǔ wáng róng dì sān zi yě. mǔ yuē chéng shì. dì shǎo chēng míng wù. yuán yè jiàn míng èr nián zhēng yuè wù zǐ, wèi bó hǎi tài shǒu. pǔ tài yuán nián shí yuè, bó hǎi wáng gāo huān fèng dì yǐ zhǔ hào lìng.
废帝讳朗字仲哲,章武王融第三子也。母曰程氏。帝少称明悟。元晔建明二年 正月戊子,为勃海太守。普泰元年十月,勃海王高欢奉帝以主号令。
zhōng xīng yuán nián dōng shí yuè rén yín, huáng dì jí wèi yú xìn dōu xī. dà shè, gǎi pǔ tài yuán nián wèi zhōng xīng. yǐ bó hǎi wáng gāo huān wèi chéng xiàng, dū du zhōng wài zhū jūn shì. yǐ hé běi dà shǐ gāo gān wèi sī kōng. xīn hài, gāo huān dà pò ěr zhū zhào yú guǎng ā. shí yī yuè, liáng jiāng yuán shù rù jù qiáo chéng.
中兴元年冬十月壬寅,皇帝即位于信都西。大赦,改普泰元年为中兴。以勃海 王高欢为丞相,都督中外诸军事。以河北大使高乾为司空。辛亥,高欢大破尔硃兆 于广阿。十一月,梁将元树入据谯城。
èr nián chūn èr yuè jiǎ zǐ, yǐ bó hǎi wáng gāo huān wèi dà chéng xiàng zhù guó dà jiàng jūn tài shī. jí huān bài ěr zhū shì yú hán líng, sì yuè xīn sì, dì yú hé yáng xùn wèi yú bié dǐ. wǔ yuè, xiào wǔ fēng dì wèi ān dìng jùn wáng. shí yī yuè, cú yú mén xià wài shěng. shí nián èr shí. yǒng xī èr nián, zàng yú yè xī nán yě mǎ gǎng.
二年春二月甲子,以勃海王高欢为大丞相、柱国大将军、太师。及欢败尔硃氏 于韩陵,四月辛巳,帝于河阳逊位于别邸。五月,孝武封帝为安定郡王。十一月, 殂于门下外省。时年二十。永熙二年,葬于鄴西南野马岗。
xiào wǔ huáng dì huì xiū, zì xiào zé, guǎng píng wǔ mù wáng huái zhī dì sān zi yě. mǔ yuē lǐ shì. dì xìng shěn hòu, xué shè, hǎo wǔ shì, biàn tǐ yǒu lín wén. nián shí bā, fēng rǔ yáng xiàn gōng. mèng rén yǒu cóng huì wèi jǐ yuē:" rǔ dāng dà guì, dé èr shí wǔ nián." yǒng ān sān nián, fēng píng yáng wáng. pǔ tài zhōng, wèi shì zhōng shàng shū zuǒ pú yè.
孝武皇帝讳修,字孝则,广平武穆王怀之第三子也。母曰李氏。帝性沈厚,学 涉,好武事,遍体有鳞文。年十八,封汝阳县公。梦人有从讳谓己曰:“汝当大贵, 得二十五年。”永安三年,封平阳王。普泰中,为侍中、尚书左仆射。
zhōng xīng èr nián, gāo huān jì bài ěr zhū shì, fèi dì zì yǐ shū yuǎn, qǐng xùn dà wèi. huān nǎi yǔ bǎi liáo yì. yǐ xiào wén bù kě wú hòu, shí zhào rǔ nán wáng yuè yú liáng. zhì, jiāng lì zhī, sù xī ér zhǐ. yòu zhū wáng jiē táo nì, dì zài tián shě. xiān shì, sōng shān dào shì pān mí wàng jiàn luò yáng chéng xī yǒu tiān zǐ qì, hòu zhī nǎi dì yě. yú shì zào dì mì yán zhī. jū wǔ xún ér gāo huān shǐ hú sī chūn qiú dì. chūn cóng dì suǒ qīn wáng sī zhèng jiàn dì. dì biàn sè yuē:" fēi mài wǒ yé?" chūn suì yǐ bái huān. huān qiǎn sì bǎi qí fèng yíng dì rù zhān zhàng, chén chéng, qì xià zhān jīn. ràng yǐ guǎ dé. huān zài bài, dì yì bài. huān chū, bèi fú yù, jìn tāng mù. dá yè yán jǐng. mèi shuǎng, wén wǔ zhí biān yǐ cháo. shǐ hú sī chūn fèng quàn jìn biǎo. chūn rù wéi mén, qìng zhé yán shǒu ér bù gǎn qián. dì lìng sī zhèng qǔ biǎo, yuē:" shì, biàn bù dé bù chēng zhèn yǐ." yú shì jiǎ fèi dì ān dìng wáng zhào cè ér shàn wèi yān. jí wèi yú dōng guō zhī wài. yòng dài dōu jiù zhì, yǐ hēi zhān méng qī rén, huān jū qí yī. dì yú zhān shàng xī xiàng bài tiān qì, zì dōng yáng yún lóng mén rù.
中兴二年,高欢既败尔硃氏,废帝自以疏远,请逊大位。欢乃与百寮议。以孝 文不可无后,时召汝南王悦于梁。至,将立之,宿昔而止。又诸王皆逃匿,帝在田 舍。先是,嵩山道士潘弥望见洛阳城西有天子气,候之乃帝也。于是造第密言之。 居五旬而高欢使斛斯椿求帝。椿从帝所亲王思政见帝。帝变色曰:“非卖我耶?” 椿遂以白欢。欢遣四百骑奉迎帝入氈帐,陈诚,泣下沾襟。让以寡德。欢再拜,帝 亦拜。欢出,备服御,进汤沐。达夜严警。昧爽,文武执鞭以朝。使斛斯椿奉劝进 表。椿入帷门,罄折延首而不敢前。帝令思政取表,曰:“视,便不得不称朕矣。” 于是假废帝安定王诏策而禅位焉。即位于东郭之外。用代都旧制,以黑氈蒙七人, 欢居其一。帝于氈上西向拜天讫,自东阳、云龙门入。
yǒng xī yuán nián xià sì yuè wù zǐ, huáng dì yù tài jí qián diàn, qún chén cháo hè. lǐ bì, shēng chāng hé mén dà shè. gǎi zhōng xīng èr nián wèi tài chāng yuán nián. rén chén, gāo huān hái yè. wǔ yuè bǐng shēn, jié mǐn dì cú. yǐ tài fù huái yáng wáng xīn wèi tài shī, gǎi fēng pèi jùn wáng. yǐ sī tú zhào jùn wáng chén wèi tài bǎo. yǐ sī kōng nán yáng wáng bǎo jù wèi tài wèi. yǐ tài bǎo cháng sūn chéng yè wèi tài fù. xīn chǒu, fù qián sī kōng gāo gān wèi. jǐ yǒu, yǐ yí tóng sān sī qīng hé wáng dǎn wèi sī tú. yǐ mǎo, nèi wài jiě yán. liù yuè guǐ hài shuò, dì yú huá lín yuán nà sòng. dīng mǎo, nán yáng wáng bǎo jù zuò shì, jiàng wèi piào qí dà jiàng jūn, kāi fǔ, yǐ wáng guī dì. jǐ mǎo, lín xiǎn yáng diàn nà sòng. bǐng xū, zhào yuē:" jiān zhě, xiōng quán dàn zì, fǎ lìng biàn cháng, suì lì yí mò qīng fù, jì shōu tiān xià zhī yì. suí yǐ jī liǎn zhī zhòng, zhōng nà shí bèi zhī zhēng, yǎn mù bǔ què, hé néng guò cǐ! jīn suì zū diào, qiě liǎng shōu yī gài, míng nián fù jiù." qiū qī yuè gēng zǐ, yǐ nán yáng wáng bǎo jù wèi tài wèi. yǐ mǎo, dì lín xiǎn yáng diàn, qīn lǐ yuān yù. shì yuè, dōng nán dào dà xíng tái fán zi gǔ dà pò liáng jūn yú qiáo chéng, qín qí jiāng yuán shù. bā yuè dīng mǎo, fēng xī zhōng láng jiàng yuán níng wèi gāo píng wáng. jiǔ yuè guǐ mǎo, jìn yàn jùn gōng hè bá yǔn jué wèi wáng. guǐ chǒu, gǎi fēng pèi jùn wáng xīn wèi guǎng líng wáng jié mǐn zi bó hǎi wáng zǐ shù wèi pèi jùn wáng. dōng shí yuè xīn yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. shí yī yuè dīng yǒu, sì yuán qiū. jiǎ chén, shā ān dìng wáng lǎng jí dōng hǎi wáng yè. jǐ yǒu, yǐ rǔ nán wáng yuè wèi shì zhōng dà sī mǎ, kāi fǔ. zàng tài hòu hú shì. shí èr yuè dīng hài, shā dà sī mǎ rǔ nán wáng yuè. dà shè, gǎi yuán wèi yǒng xīng. yǐ tóng míng yuán shí nián hào, xún gǎi wéi yǒng xī. shì suì, rú rú yè dā gāo lí qì dān kù mò xī gāo chāng děng guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
永熙元年夏四月戊子,皇帝御太极前殿,群臣朝贺。礼毕,升阊阖门大赦。改 中兴二年为太昌元年。壬辰,高欢还鄴。五月丙申,节闵帝殂。以太傅、淮阳王欣 为太师,改封沛郡王。以司徒、赵郡王谌为太保。以司空、南阳王宝炬为太尉。以 太保长孙承业为太傅。辛丑,复前司空高乾位。己酉,以仪同三司、清河王亶为司 徒。乙卯,内外解严。六月癸亥朔,帝于华林园纳讼。丁卯,南阳王宝炬坐事,降 为骠骑大将军,开府,以王归第。己卯,临显阳殿纳讼。丙戌,诏曰:“间者,凶 权诞恣,法令变常,遂立夷貊轻赋,冀收天下之意。随以箕敛之重,终纳十倍之征, 掩目捕雀,何能过此!今岁租调,且两收一丐,明年复旧。”秋七月庚子,以南阳 王宝炬为太尉。乙卯,帝临显阳殿,亲理冤狱。是月,东南道大行台樊子鹄大破梁 军于谯城,禽其将元树。八月丁卯,封西中郎将元宁为高平王。九月癸卯,进燕郡 公贺拔允爵为王。癸丑,改封沛郡王欣为广陵王;节闵子勃海王子恕为沛郡王。冬 十月辛酉朔,日有蚀之。十一月丁酉,祀圆丘。甲辰,杀安定王朗及东海王晔。己 酉,以汝南王悦为侍中、大司马,开府。葬太后胡氏。十二月丁亥,杀大司马、汝 南王悦。大赦,改元为永兴。以同明元时年号,寻改为永熙。是岁,蠕蠕、嚈哒、 高丽、契丹、库莫奚、高昌等国并遣使朝贡。
èr nián chūn zhēng yuè gēng yín shuò, cháo xiǎng qún chén yú tài jí qián diàn. dīng yǒu, bó hǎi wáng gāo huān dà bài ěr zhū shì, shān dōng píng. bà zhū xíng tái. dīng sì, zhuī zūn huáng kǎo wèi wǔ mù huáng dì, tài fēi féng shì wèi wǔ mù huáng hòu, huáng bǐ lǐ shì yuē huáng tài fēi. èr yuè, yǐ xián yáng wáng tǎn wèi sī kōng. sān yuè jiǎ wǔ, tài shī lǔ jùn wáng sù hōng. dīng sì, yǐ tài bǎo zhào jùn wáng chén wèi tài wèi. yǐ tài wèi nán yáng wáng bǎo jù wèi shàng shū lìng tài bǎo, kāi fǔ. shì yuè, ā zhì luó shí wàn hù nèi fù. zhào fù yǐ bó hǎi wáng gāo huān wèi dà xíng tái, suí jī cái chǔ. xià sì yuè jǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī. qiū qī yuè rén chén, yǐ tài shī guǎng líng wáng xīn wèi dà sī mǎ, yǐ tài wèi zhào jùn wáng chén wèi tài shī, bìng kāi fǔ. gēng xū, yǐ qián sī tú yàn jùn wáng hè bá yǔn wèi tài wèi. dōng shí yuè guǐ wèi, yǐ wèi jiāng jūn guā zhōu cì shǐ tài lín xiàn bó gāo chāng wáng qū zi jiān wèi yí tóng sān sī, jìn jué jùn gōng. shí èr yuè dīng sì, shòu yú sōng yáng, shì zú hán kǔ. jǐ sì, suì xìng wēn tāng. dīng chǒu, hái gōng.
二年春正月庚寅朔,朝飨群臣于太极前殿。丁酉,勃海王高欢大败尔硃氏,山 东平。罢诸行台。丁巳,追尊皇考为武穆皇帝,太妃冯氏为武穆皇后,皇妣李氏曰 皇太妃。二月,以咸阳王坦为司空。三月甲午,太师、鲁郡王肃薨。丁巳,以太保、 赵郡王谌为太尉。以太尉、南阳王宝炬为尚书令、太保,开府。是月,阿至罗十万 户内附。诏复以勃海王高欢为大行台,随机裁处。夏四月己未朔,日有蚀之。秋七 月壬辰,以太师、广陵王欣为大司马,以太尉、赵郡王谌为太师,并开府。庚戌, 以前司徒、燕郡王贺拔允为太尉。冬十月癸未,以卫将军、瓜州刺史、泰临县伯、 高昌王麹子坚为仪同三司,进爵郡公。十二月丁巳,狩于嵩阳,士卒寒苦。己巳, 遂幸温汤。丁丑,还宫。
sān nián chūn èr yuè rén xū, dà shè. rén wǔ, fēng zuǒ wèi jiāng jūn yuán bīn zhī wèi yǐng chuān wáng. xià sì yuè guǐ chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. xīn wèi, gāo píng wáng níng zuò shì jiàng jué wèi gōng. wǔ yuè bǐng xū, zhì xūn fǔ shù zǐ, xiāng bié liù bǎi rén qí guān, xiāng bié èr bǎi rén gé nèi bù qǔ, shù qiān rén. dì nèi tú gāo huān, nǎi yǐ hú sī chūn wèi lǐng jūn, shǐ yǔ wáng sī zhèng děng tǒng zhī, yǐ wéi xīn lǚ. jūn móu cháo zhèng, xián jué yú chūn. fēn zhì dū jiāng jí hé nán guān xī zhū cì shǐ. xīn mǎo, xià zhào jiè yán, yáng shēng fá liáng, shí móu běi tǎo. shì xià, qì dān gāo lí tǔ yù hún bìng qiǎn shǐ cháo gòng. qiū qī yuè jǐ chǒu, dì qīn zǒng liù jūn shí yú wàn, cì hé qiáo. gāo huān yǐn jūn dōng dù. bǐng wǔ, dì lǜ nán yáng wáng bǎo jù qīng hé wáng dǎn guǎng yáng wáng zhàn hú sī chūn yǐ wǔ qiān qí sù yú chán xī yáng wáng bié shě. shā mén dōu wéi nà huì zhēn fù xǐ chí qiān niú dāo yǐ cóng. yǒu niú bǎi tóu, jǐn shā yǐ shí jūn shì. zhòng zhī dì jiāng chū, qí yè wáng zhě guò bàn. qīng hé guǎng yáng èr wáng yì táo guī. lüè yáng gōng yǔ wén tài qiǎn dū du luò chāo lǐ xián hé gè lǐng shù bǎi qí fù. luò chāo xiān zhì. jiǎ xū, xián hé huì dì yú xiáo zhōng. jǐ yǒu, gāo huān rù luò, qiǎn lóu zhāo jí hé nán yǐn yuán zǐ sī lǐng zuǒ yòu shì guān zhuī dì, qǐng huí jià. gāo áng lǜ jìn qí jí dì yú shǎn xī. dì biān mǎ zhǎng wù zhì hú chéng, jī kě shén, yǒu wáng sī cūn rén yǐ mài fàn hú jiāng xiàn dì. dì gān zhī, fù yī cūn shí nián. shì suì èr yuè, yíng huò rù nán dòu, zhòng xīng běi liú, qún shǔ fú hé xiàng yè. liáng wǔ xiǎn ér xià diàn, yǐ ráng xīng biàn. jí wén dì zhī xī, cán yuē:" lǔ yì yìng tiān hū?" dì zhì chóu sāng, tóng guān dà dū dū máo hóng bīn yíng xiàn shí. bā yuè, yǔ wén tài qiǎn dà dū dū zhào guì liáng yù jiǎ qí èr qiān lái fù, nǎi fèng yíng. dì guò hé wèi yù yuē:" cǐ shuǐ dōng liú ér zhèn xī shàng, ruò dé zhòng yè luò yáng miào, shì qīng děng gōng yě." dì jí zuǒ yòu jiē liú tì. yǔ wén tài yíng dì yú dōng yáng, dì láo zhī, jiàng shì jiē hū wàn suì. suì rù cháng ān. yǐ yōng zhōu gōng xiè wèi gōng, dà shè. jiǎ yín, gāo huān tuī sī tú qīng hé wáng dǎn wèi dà sī mǎ, chéng zhì zǒng wàn jī, jū shàng shū shěng. huān zhuī chē jià zhì tóng guān. jiǔ yuè jǐ yǒu, huān dōng hái luò yáng. dì qīn dū zhòng gōng tóng guān, zhǎn qí xíng tái huá zhǎng yú, yòu kè huá zhōu. qí dōng shí yuè, gāo huān tuī qīng hé wáng dǎn zi shàn jiàn wéi zhǔ, xǐ dōu yè, shì wèi dōng wèi. wèi yú cǐ shǐ fēn wéi èr. dì zhī zài luò yě, cóng mèi bù jià zhě sān: yī yuē píng yuán gōng zhǔ míng yuè, nán yáng wáng tóng chǎn yě èr yuē ān dé gōng zhǔ, qīng hé wáng yì nǚ yě sān yuē jí lí, yì fēng gōng zhǔ. dì nèi yàn, mìng zhū fù rén yǒng shī. huò yǒng bào zhào yuè fǔ yuē: " zhū mén jiǔ zhòng mén jiǔ guī, yuàn zhú míng yuè rù jūn huái." dì jì yǐ míng yuè rù guān. jí lí zì yì. yǔ wén tài shǐ yuán shì zhū wáng qǔ míng yuè shā zhī. dì bù yuè, huò shí wān gōng, huò shí tuī àn, jūn chén yóu cǐ bù ān píng. rùn shí èr yuè guǐ sì, pān mí zòu yán:" jīn rì dāng shèn yǒu jí bīng." qí yè, dì zài xiāo yáo yuán yàn ā zhì luó, gù shì chén yuē: " cǐ chù fǎng fú huá lín yuán, shǐ rén liáo zēng qī yuàn." mìng qǔ suǒ chéng bō sī liú mǎ, shǐ nán yáng wáng yuè zhī. jiāng pān ān, jué ér sǐ, dì è zhī. rì yàn hái gōng, zhì hòu mén, mǎ jīng bù qián, biān dǎ rù. wèi pān mí yuē:" jīn rì xìng wú tā bù?" mí yuē:" guò yè bàn zé dà jí," xū yú, dì yǐn jiǔ, yù zhèn ér bēng, shí nián èr shí wǔ. shì yuē xiào wǔ. bìn yú cǎo táng fó sì. shí yú nián nǎi zàng yún líng. shǐ xuān wǔ xiào míng jiān yáo yuē:" hú fēi hú, háo fēi háo, jiāo lí gǒu zǐ niè duàn suǒ." shí zhě yǐ wéi suǒ wèi běn suǒ fā, jiāo lí gǒu zǐ zhǐ yǔ wén tài, sú wèi zhī hēi tǎ yě.
三年春二月壬戌,大赦。壬午,封左卫将军元斌之为颍川王。夏四月癸丑朔, 日有蚀之。辛未,高平王宁坐事降爵为公。五月丙戌,置勋府庶子,箱别六百人; 骑官,箱别二百人;阁内部曲,数千人。帝内图高欢,乃以斛斯椿为领军,使与王 思政等统之,以为心膂。军谋朝政,咸决于椿。分置督将及河南、关西诸刺史。辛 卯,下诏戒严,杨声伐梁,实谋北讨。是夏,契丹、高丽、吐谷浑并遣使朝贡。秋 七月己丑,帝亲总六军十余万,次河桥。高欢引军东度。丙午,帝率南阳王宝炬、 清河王亶、广阳王湛、斛斯椿以五千骑宿于瀍西杨王别舍。沙门都维那惠臻负玺持 千牛刀以从。有牛百头,尽杀以食军士。众知帝将出,其夜亡者过半。清河、广阳 二王亦逃归。略阳公宇文泰遣都督骆超、李贤和各领数百骑赴。骆超先至。甲戌, 贤和会帝于崤中。己酉,高欢入洛,遣娄昭及河南尹元子思领左右侍官追帝,请回 驾。高昂率劲骑及帝于陕西。帝鞭马长骛至湖城,饥渴甚,有王思村人以麦饭壶浆 献帝。帝甘之,复一村十年。是岁二月,荧惑入南斗,众星北流,群鼠浮河向鄴。 梁武跣而下殿,以禳星变。及闻帝之西,惭曰:“虏亦应天乎?”帝至稠桑,潼关 大都督毛洪宾迎献食。八月,宇文泰遣大都督赵贵、梁御甲骑二千来赴,乃奉迎。 帝过河谓御曰:“此水东流而朕西上,若得重谒洛阳庙,是卿等功也。”帝及左右 皆流涕。宇文泰迎帝于东阳,帝劳之,将士皆呼万岁。遂入长安。以雍州公廨为宫, 大赦。甲寅,高欢推司徒、清河王亶为大司马,承制总万机,居尚书省。欢追车驾 至潼关。九月己酉,欢东还洛阳。帝亲督众攻潼关,斩其行台华长瑜,又克华州。 其冬十月,高欢推清河王亶子善见为主,徙都鄴,是为东魏。魏于此始分为二。帝 之在洛也,从妹不嫁者三:一曰平原公主明月,南阳王同产也;二曰安德公主,清 河王怿女也;三曰蒺藜,亦封公主。帝内宴,命诸妇人咏诗。或咏鲍照乐府曰: “硃门九重门九闺,愿逐明月入君怀。”帝既以明月入关。蒺藜自缢。宇文泰使元 氏诸王取明月杀之。帝不悦,或时弯弓,或时推案,君臣由此不安平。闰十二月癸 巳,潘弥奏言:“今日当慎有急兵。”其夜,帝在逍遥园宴阿至罗,顾侍臣曰: “此处仿佛华林园,使人聊增凄怨。”命取所乘波斯骝马,使南阳王跃之。将攀鞍, 蹶而死,帝恶之。日晏还宫,至后门,马惊不前,鞭打入。谓潘弥曰:“今日幸无 他不?”弥曰:“过夜半则大吉,”须臾,帝饮酒,遇鸩而崩,时年二十五。谥曰 孝武。殡于草堂佛寺。十余年乃葬云陵。始宣武、孝明间谣曰:“狐非狐,貉非貉, 焦梨狗子啮断索。”识者以为索谓本索发,焦梨狗子指宇文泰,俗谓之黑獭也。
wén huáng dì huì bǎo jù, xiào wén huáng dì zhī sūn, jīng zhào wáng yú zhī zǐ yě. mǔ yuē yáng shì. dì zhèng shǐ chū zuò fù yú zuì, xiōng dì jiē yōu zōng zhèng sì. jí xuān wǔ bēng, nǎi dé xuě. zhèng guāng zhōng, bài zhí gé jiāng jūn. shí hú tài hòu duō bì chǒng, dì yǔ míng dì móu zhū zhī. shì xiè, miǎn guān. wǔ tài zhōng, fēng shào xiàn hóu. yǒng ān sān nián, jìn fēng nán yáng wáng. xiào wǔ jí wèi, bài tài wèi, jiā shì zhōng. yǒng xī èr nián, jìn wèi tài bǎo kāi fǔ shàng shū lìng. sān nián, xiào wǔ yǔ gāo huān gòu nán, yǐ dì wèi zhōng jūn sì miàn dà dū dū. jí cóng rù guān, bài tài zǎi lù shàng shū shì. xiào wǔ bēng, chéng xiàng lüè yáng gōng yǔ wén tài lǜ qún gōng qīng shì fèng biǎo quàn jìn, sān ràng nǎi xǔ yān.
文皇帝讳宝炬,孝文皇帝之孙,京兆王愉之子也。母曰杨氏。帝正始初坐父愉 罪,兄弟皆幽宗正寺。及宣武崩,乃得雪。正光中,拜直阁将军。时胡太后多嬖宠, 帝与明帝谋诛之。事泄,免官。武泰中,封邵县侯。永安三年,进封南阳王。孝武 即位,拜太尉,加侍中。永熙二年,进位太保、开府、尚书令。三年,孝武与高欢 构难,以帝为中军四面大都督。及从入关,拜太宰、录尚书事。孝武崩,丞相、略 阳公宇文泰率群公卿士奉表劝进,三让乃许焉。
dà tǒng yuán nián chūn zhēng yuè wù shēn, huáng dì jí wèi yú chéng xī, dà shè, gǎi yuán. zhuī zūn huáng kǎo wéi wén jǐng huáng dì, huáng bǐ yáng shì wèi huáng hòu. jǐ yǒu, jìn chéng xiàng lüè yáng gōng yǔ wén tài dū du zhōng wài zhū jūn lù shàng shū shì dà xíng tái, gǎi fēng ān dìng jùn gōng. yǐ shàng shū lìng hú sī chūn wèi tài bǎo, guǎng píng wáng zàn wèi sī tú. yǐ mǎo, lì fēi yǐ shì wèi huáng hòu, lì huáng zǐ qīn wèi huáng tài zǐ. jiǎ zǐ, yǐ guǎng líng wáng xīn wèi tài fù, yǐ yí tóng sān sī mò qí shòu lè gàn wèi sī kōng. dōng wèi jiāng hóu jǐng gōng xiàn jīng zhōu. èr yuè, qián nán qīng zhōu cì shǐ dà yě bá zhǎn yǎn zhōu cì shǐ fán zi gǔ, yǐ zhōu jiàng dōng wèi. xià wǔ yuè, jiàng zuì rén. jiā ān dìng gōng yǔ wén tài wèi zhù guó. qiū qī yuè, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī niàn xián wèi tài wèi, yǐ sī kōng mò qí shòu lè gàn wèi sī tú yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī yuè lēi gōng wèi sī kōng. liáng zhōu cì shǐ yuán luó yǐ zhōu jiàng liáng. jiǔ yuè, yǒu sī zhào jiān yù xiāng zé, xū qián wàn guàn. dì yǐ jūn lǚ zài wài, tíng zhī. dōng shí yuè, tài shī shàng dǎng wáng zhǎng sūn chéng yè hōng. shí èr yuè, yǐ tài wèi niàn xián wèi tài fù, yǐ hé zhōu cì shǐ liáng jǐng ruì wèi tài wèi.
大统元年春正月戊申,皇帝即位于城西,大赦,改元。追尊皇考为文景皇帝, 皇妣杨氏为皇后。己酉,进丞相、略阳公宇文泰都督中外诸军、录尚书事、大行台, 改封安定郡公。以尚书令斛斯椿为太保,广平王赞为司徒。乙卯,立妃乙氏为皇后, 立皇子钦为皇太子。甲子,以广陵王欣为太傅,以仪同三司万俟寿乐干为司空。东 魏将侯景攻陷荆州。二月,前南青州刺史大野拔斩兗州刺史樊子鹄,以州降东魏。 夏五月,降罪人。加安定公宇文泰位柱国。秋七月,以开府仪同三司念贤为太尉, 以司空万俟寿乐干为司徒;以开府仪同三司越勒肱为司空。梁州刺史元罗以州降梁。 九月,有司诏煎御香泽,须钱万贯。帝以军旅在外,停之。冬十月,太师、上党王 长孙承业薨。十二月,以太尉念贤为太傅,以河州刺史梁景睿为太尉。
èr nián chūn zhēng yuè xīn hài, sì nán jiāo, gǎi yǐ shén yuán huáng dì pèi. dōng wèi gōng xiàn xià zhōu. èr yuè, yí tóng sān sī duàn jìng tǎo pàn qiāng liáng dìng píng zhī. sān yuè, yǐ liáng zhōu cì shǐ lǐ shū rén wèi sī tú, yǐ sī tú mò qí shòu lè gàn wèi tài zǎi. xià wǔ yuè, sī kōng yuè lēi gōng hōng. qín zhōu cì shǐ jiàn zhōng wáng mò qí pǔ bō jí qí zi tài zǎi shòu lè gàn lǜ suǒ bù bēn dōng wèi. qiū jiǔ yuè, yǐ fú fēng wáng fú wèi sī kōng, yǐ tài bǎo hú sī chūn wèi tài fù. dōng shí yī yuè, zhuī gǎi shǐ zǔ shén yuán huáng dì wèi tài zǔ, dào wǔ huáng dì wèi liè zǔ. shì suì, guān zhōng dà jī, rén xiāng shí, sǐ zhě shí qī bā.
二年春正月辛亥,祀南郊,改以神元皇帝配。东魏攻陷夏州。二月,仪同三司 段敬讨叛羌梁GC定平之。三月,以凉州刺史李叔仁为司徒,以司徒万俟寿乐干为 太宰。夏五月,司空越勒肱薨。秦州刺史、建忠王万俟普拨及其子太宰寿乐干率所 部奔东魏。秋九月,以扶风王孚为司空,以太保斛斯椿为太傅。冬十一月,追改始 祖神元皇帝为太祖,道武皇帝为烈祖。是岁,关中大饥,人相食,死者十七八。
sān nián chūn èr yuè, huái lǐ huò shén xǐ, dà shè. xià sì yuè, tài fù hú sī chūn hōng. wǔ yuè, yǐ guǎng líng wáng xīn wèi tài zǎi, hè bá shèng wèi tài shī. liù yuè, yǐ sī kōng fú fēng wáng fú wèi tài bǎo, yǐ tài wèi liáng jǐng ruì wèi tài fù, yǐ sī tú guǎng píng wáng zàn wèi tài wèi, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī wáng méng wèi sī kōng. dōng shí yuè, ān dìng gōng yǔ wén tài dà pò dōng wèi jūn yú shā yuàn, bài tài zhù guó dà jiàng jūn. shí èr yuè, sī tú lǐ shū rén zì liáng zhōu tōng shǐ yú dōng wèi, jiàn chāng tài shǒu hè lán zhí gōng zhǎn zhī.
三年春二月,槐里获神玺,大赦。夏四月,太傅斛斯椿薨。五月,以广陵王欣 为太宰,贺拔胜为太师。六月,以司空、扶风王孚为太保,以太尉梁景睿为太傅, 以司徒、广平王赞为太尉,以开府仪同三司王盟为司空。冬十月,安定公宇文泰大 破东魏军于沙苑,拜泰柱国大将军。十二月,司徒李叔仁自凉州通使于东魏,建昌 太守贺兰植攻斩之。
sì nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, bài tiān yú qīng huī shì, zhōng dì shì suì wèi cháng. èr yuè, dōng wèi gōng xiàn nán fén yǐng yù guǎng sì zhōu. fèi huáng hòu yǐ shì. sān yuè, lì rú rú nǚ yù jiǔ lǘ shì wèi huáng hòu, dà shè. yǐ sī kōng wáng méng wèi sī tú. qiū qī yuè, dōng wèi jiāng hóu jǐng děng wéi luò yáng, dì yǔ ān dìng gōng yǔ wén tài dōng fá. jiǔ yuè, chē jià zhì zì dōng fá. yǐ fǔ jūn jiāng jūn liáng dìng wèi nán táo zhōu cì shǐ, ān xī fān.
四年春正月辛酉,拜天于清晖室,终帝世遂为常。二月,东魏攻陷南汾、颍、 豫、广四州。废皇后乙氏。三月,立蠕蠕女郁久闾氏为皇后,大赦。以司空王盟为 司徒。秋七月,东魏将侯景等围洛阳,帝与安定公宇文泰东伐。九月,车驾至自东 伐。以抚军将军梁GC定为南洮州刺史,安西蕃。
wǔ nián chūn èr yuè, shè jīng chéng nèi. xià wǔ yuè, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī lǐ bì wèi sī kōng. miǎn jì lè zá yì zhī tú, jiē cóng biān hù. qiū qī yuè, zhào zì jīn héng yǐ shuò wàng qīn yuè jīng shī jiàn jìn qiú tú. yǐ sī kōng fú fēng wáng fú wèi tài wèi. dōng shí yuè, yú yáng wǔ mén wài xiàn gǔ, zhì zhǐ bǐ, yǐ qiú dé shī.
五年春二月,赦京城内。夏五月,以开府仪同三司李弼为司空。免妓乐杂役之 徒,皆从编户。秋七月,诏自今恆以朔望亲阅京师见禁囚徒。以司空、扶风王孚为 太尉。冬十月,于阳武门外县鼓,置纸笔,以求得失。
liù nián chūn zhēng yuè gēng xū, cháo qún chén. zì xī qiān zhì cǐ, lǐ yuè shǐ bèi. tài wèi fú fēng wáng fú hōng. èr yuè, zhù wǔ zhū qián. jiàng zuì rén. dōng shí yī yuè, tài shī niàn xián hōng.
六年春正月庚戌,朝群臣。自西迁至此,礼乐始备。太尉、扶风王孚薨。二月, 铸五铢钱。降罪人。冬十一月,太师念贤薨。
qī nián chūn èr yuè, yōu zhōu cì shǐ shùn yáng wáng zhòng jǐng yǐ zuì cì sǐ. sān yuè, xià zhōu cì shǐ liú píng móu fǎn, dà dū du yú jǐn tǎo qín zhī. qiū jiǔ yuè, zhào bān zhèng shì zhī fǎ liù tiáo. dōng shí yī yuè, pàn qiāng liáng dìng tú dǎng tún yú chì shuǐ chéng, qín zhōu cì shǐ dú gū xìn jī píng zhī. shàng shū zòu bān shí èr tiáo zhì. shí èr yuè, yù píng yún guān. yǐn jiàn zhū wáng, xù jiā rén zhī lǐ. shǒu zhào wèi zōng jiè shí tiáo yǐ cì zhī.
七年春二月,幽州刺史、顺阳王仲景以罪赐死。三月,夏州刺史刘平谋反,大 都督于谨讨禽之。秋九月,诏班政事之法六条。冬十一月,叛羌梁GC定徒党屯于 赤水城,秦州刺史独孤信击平之。尚书奏班十二条制。十二月,御凭云观。引见诸 王,叙家人之礼。手诏为宗诫十条以赐之。
bā nián chūn sān yuè, chū zhì liù jūn. xià sì yuè, shàn shàn wáng xiōng shàn zhū nà lǜ zhòng nèi fù. qiū bā yuè, yǐ tài wèi wáng méng wèi tài bǎo. dōng shí yuè, zhào huáng tài zǐ zhèn hé dōng. shí èr yuè, xíng xìng huá zhōu, qǐ wàn shòu diàn yú shā yuàn běi.
八年春三月,初置六军。夏四月,鄯善王兄鄯硃那率众内附。秋八月,以太尉 王盟为太保。冬十月,诏皇太子镇河东。十二月,行幸华州,起万寿殿于沙苑北。
jiǔ nián chūn zhēng yuè, jiàng zuì rén. jìn zhōng wài jí cóng mǔ xiōng dì zǐ mèi wèi hūn. rùn yuè, chē jià zhì zì huá zhōu. èr yuè, dōng wèi běi yù zhōu cì shǐ gāo zhòng mì jù wǔ láo nèi fù, yǐ zhòng mì wèi shì zhōng sī tú, fēng bó hǎi jùn gōng. qiū qī yuè, dà shè. yǐ tài bǎo wáng méng wèi tài fù, yǐ tài wèi guǎng píng wáng zàn wèi sī kōng. dōng shí èr yuè, yǐ sī kōng lǐ bì wèi tài wèi.
九年春正月,降罪人。禁中外及从母兄弟姊妹为婚。闰月,车驾至自华州。二 月,东魏北豫州刺史高仲密据武牢内附,以仲密为侍中、司徒,封勃海郡公。秋七 月,大赦。以太保王盟为太傅,以太尉、广平王赞为司空。冬十二月,以司空李弼 为太尉。
shí nián chūn zhēng yuè jiǎ zǐ, zhào gōng qīng yǐ xià, měi yuè shàng fēng shì sān tiáo, jí yán dé shī. cì shǐ èr qiān dàn tóng mò yǐ shàng, yǒu dǎng yán jiā móu, wù yǒu suǒ huì. xià wǔ yuè, tài shī hè bá shèng hōng. qiū qī yuè, gèng quán héng dù liàng.
十年春正月甲子,诏公卿已下,每月上封事三条,极言得失。刺史二千石铜墨 已上,有谠言嘉谋,勿有所讳。夏五月,太师贺拔胜薨。秋七月,更权衡度量。
shí yī nián xià wǔ yuè, tài chuán wáng méng hōng. zhào zhū jū dà pì yù, jiē mìng sān gōng fù shěn, rán hòu jiā xíng. dōng, shǐ zhù yuán qiū yú chéng nán. fēng huáng zǐ jiǎn.
十一年夏五月,太传王盟薨。诏诸鞫大辟狱,皆命三公覆审,然后加刑。冬, 始筑圆丘于城南。封皇子俭。
shí èr nián chūn èr yuè, liáng zhōu cì shǐ yǔ wén zhòng hé fǎn, qín zhōu cì shǐ dú gū xìn tǎo píng zhī. sān yuè, zhù wǔ zhū qián. xià wǔ yuè, zhào nǚ nián bù mǎn shí sān yǐ shàng, wù dé yǐ jià. qiū jiǔ yuè, dōng wèi bó hǎi wáng gāo huān gōng yù bì, jìn zhōu cì shǐ wéi xiào kuān lì zhàn yù zhī. dōng shí èr yuè, huān shāo yíng ér tuì.
十二年春二月,凉州刺史宇文仲和反,秦州刺史独孤信讨平之。三月,铸五铢 钱。夏五月,诏女年不满十三以上,勿得以嫁。秋九月,东魏勃海王高欢攻玉壁, 晋州刺史韦孝宽力战御之。冬十二月,欢烧营而退。
shí sān nián chūn zhēng yuè, kāi bái qú yǐ gài tián. èr yuè, zhào zì jīn yīng gōng xíng zhě, zhí méi guān, wù xíng. wáng nú bì yīng qíng zhě, zhǐ kē wáng zuì. yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī ruò gān huì wèi sī kōng. dōng wèi bó hǎi wáng huān hōng gāo. qí sī tú hóu jǐng jù yǐng chuān lǜ hé nán liù zhōu nèi fù. shòu jǐng tài fù hé nán dà xíng tái shàng gǔ jùn gōng. sān yuè, dà shè. xià wǔ yuè, yǐ tài fù hóu jǐng wèi dà jiàng jūn, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī dú gū xìn wèi dà sī mǎ. jìn wáng jǐn hōng. qiū qī yuè, sī kōng ruò gān huì hōng. dà jiàng jūn hóu jǐng jù yù zhōu pàn. fēng huáng zǐ níng wèi zhào wáng.
十三年春正月,开白渠以溉田。二月,诏自今应宫刑者,直没官,勿刑。亡奴 婢应黥者,止科亡罪。以开府仪同三司若干惠为司空。东魏勃海王欢薨高。其司徒 侯景据颍川率河南六州内附。授景太傅、河南大行台、上谷郡公。三月,大赦。夏 五月,以太傅侯景为大将军,以开府仪同三司独孤信为大司马。晋王谨薨。秋七月, 司空若干惠薨。大将军侯景据豫州叛。封皇子宁为赵王。
shí sì nián chūn zhēng yuè, shè yǐng yù guǎng běi luò dōng jīng xiāng děng qī zhōu. yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī zhào guì wèi sī kōng. huáng sūn shēng, dà shè. xià wǔ yuè, yǐ ān dìng gōng yǔ wén tài wèi tài shī, guǎng líng wáng xīn wèi tài fù, tài wèi lǐ bì wèi dà zōng bó, qián tài wèi zhào guì wèi dà sī kòu, yǐ sī kōng yú jǐn wèi dà sī kōng.
十四年春正月,赦颍、豫、广、北、洛、东荆、襄等七州。以开府仪同三司赵 贵为司空。皇孙生,大赦。夏五月,以安定公宇文泰为太师,广陵王欣为太傅,太 尉李弼为大宗伯,前太尉赵贵为大司寇,以司空于谨为大司空。
shí wǔ nián jǐ sì wǔ yuè, hóu jǐng shā liáng wǔ dì. chū, zhào zhū dài rén tài hé zhōng gǎi xìng zhě, bìng lìng fù jiù. liù yuè, dōng wèi bó hǎi wáng gāo chéng gōng xiàn yǐng chuān. qiū bā yuè, dào shā dōng wèi bó hǎi wáng gāo chéng. dōng shí èr yuè, fēng liáng yōng zhōu lá shǐ yuè yáng wáng xiāo chá wèi liáng wáng.
十五年己巳五月,侯景杀梁武帝。初,诏诸代人太和中改姓者,并令复旧。六 月,东魏勃海王高澄攻陷颍川。秋八月,盗杀东魏勃海王高澄。冬十二月,封梁雍 州剌史、岳阳王萧察为梁王。
shí liù nián xià sì yuè, fēng huáng zǐ rú wèi yàn wáng, gōng wèi wú wáng. wǔ yuè, dōng wèi jìng dì xùn wèi yú qí. qiū qī yuè, ān dìng gōng yǔ wén tài dōng fá, zhì héng nóng. qí shī bù chū, nǎi hái. jiǔ yuè, dà shè.
十六年夏四月,封皇子儒为燕王,公为吴王。五月,东魏静帝逊位于齐。秋七 月,安定公宇文泰东伐,至恆农。齐师不出,乃还。九月,大赦。
shí qī nián chūn sān yuè gēng xū, dì bēng yú qián ān diàn, shí nián sì shí wǔ. xià sì yuè gēng chén, zàng yú yǒng líng, shàng shì yuē wén huáng dì.
十七年春三月庚戌,帝崩于乾安殿,时年四十五。夏四月庚辰,葬于永陵,上 谥曰文皇帝。
dì xìng qiáng guǒ, shǐ wèi tài wèi shí, shì zhōng gāo lóng zhī shì bó hǎi wáng gāo huān zhī dǎng, jiāo xiá gōng qīng. yīn gōng huì, dì quàn jiǔ bù yǐn, nù ér ōu zhī. mà yuē:" zhèn bīng, hé gǎn ěr yě!" xiào wǔ yǐ huān gù, miǎn dì tài wèi. guī dì, mìng yǔ lín shǒu wèi, yuè yú fù wèi. jí huān jiāng gǎi zàng qí fù, cháo tíng zhuī zèng tài shī, bǎi liáo huì diào zhě jǐn bài. dì dú bù qū, yuē:" ān yǒu shēng sān gōng ér bài zèng tài shī yé!" jí jī dà wèi, quán guī zhōu shì. cháng dēng xiāo yáo guān wàng cuó é shān, yīn wèi zuǒ yòu yuē:" wàng cǐ, lìng rén yǒu tuō xǐ zhī yì. ruò shǐ zhèn nián wǔ shí, biàn wěi zhèng chǔ gōng, xún shān ěr yào, bù néng yī rì wàn jī yě." jì ér dà yùn wèi zhōng, jìng bǎo tiān lù yún.
帝性强果,始为太尉时,侍中高隆之恃勃海王高欢之党,骄狎公卿。因公会, 帝劝酒不饮,怒而殴之。骂曰:“镇兵,何敢尔也!”孝武以欢故,免帝太尉。归 第,命羽林守卫,月余复位。及欢将改葬其父,朝廷追赠太师,百僚会吊者尽拜。 帝独不屈,曰:“安有生三公而拜赠太师耶!”及跻大位,权归周室。尝登逍遥观 望嵯峨山,因谓左右曰:“望此,令人有脱屣之意。若使朕年五十,便委政储宫, 寻山饵药,不能一日万机也。”既而大运未终,竟保天禄云。
fèi dì huì qīn, wén huáng dì zhī zhǎng zǐ yě. mǔ yuē yǐ huáng hòu. dà tǒng yuán nián zhēng yuè yǐ mǎo, lì wèi huáng tài zǐ. shí qī nián sān yuè, jí huáng dì wèi. shì yuè, liáng shào líng wáng xiāo lún qīn ān lù, dà jiàng jūn yáng zhōng tǎo qín zhī.
废帝讳钦,文皇帝之长子也。母曰乙皇后。大统元年正月乙卯,立为皇太子。 十七年三月,即皇帝位。是月,梁邵陵王萧纶侵安陆,大将军杨忠讨禽之。
yuán nián dōng shí yī yuè, liáng xiāng dōng wáng xiāo yì tǎo hóu jǐng, qín zhī. qiǎn qí shè rén wèi yàn lái gào, réng sì wèi yú jiāng líng.
元年冬十一月,梁湘东王萧绎讨侯景,禽之。遣其舍人魏彦来告,仍嗣位于江 陵。
èr nián qiū bā yuè, dà jiàng jūn yù chí jiǒng kè chéng dū, jiàn nán píng. dōng shí yī yuè, ān dìng gōng yǔ wén tài shā shàng shū yuán liè.
二年秋八月,大将军尉迟迥克成都,剑南平。冬十一月,安定公宇文泰杀尚书 元烈。
sān nián chūn zhēng yuè, ān dìng gōng yǔ wén tài fèi dì ér lì qí wáng kuò. dì zì yuán liè zhī zhū, yǒu yuàn yán. huái ān wáng yù guǎng píng wáng zàn děng bìng chuí qì jiàn, dì bù tīng, gù jí yú rǔ.
三年春正月,安定公宇文泰废帝而立齐王廓。帝自元烈之诛,有怨言。淮安王 育、广平王赞等并垂泣谏,帝不听,故及于辱。
gōng huáng dì huì kuò, wén huáng zhī dì sì zǐ yě. dà tǒng shí sì nián, fēng wèi qí wáng. fèi dì sān nián zhēng yuè, jí huáng dì wèi, gǎi yuán.
恭皇帝讳廓,文皇之第四子也。大统十四年,封为齐王。废帝三年正月,即皇 帝位,改元。
yuán nián xià sì yuè, rú rú yǐ zhān dá guān kòu guǎng wǔ. wǔ yuè, zhù guó lǐ bì zhuī jī zhī, zhǎn shǒu shù qiān jí, shōu zī zhòng ér hái. dōng shí yī yuè, wèi shī miè liáng, qiāng liáng yuán dì. liáng tài wèi wáng sēng biàn fèng yuán dì zi fāng zhì wèi wáng, chéng zhì, jū jiàn yè.
元年夏四月,蠕蠕乙旃达官寇广武。五月,柱国李弼追击之,斩首数千级,收 辎重而还。冬十一月,魏师灭梁,戕梁元帝。梁太尉王僧辩奉元帝子方智为王,承 制,居建业。
èr nián qiū qī yuè, liáng tài wèi wáng sēng biàn nà zhēn yáng hóu xiāo míng yú qí, fèng yǐ wéi zhǔ. liáng wáng fāng zhì wèi tài zǐ. jiǔ yuè, liáng sī kōng chén bà xiān shā sēng biàn, fèi xiāo míng, fù fèng fāng zhì wèi dì. shì suì, liáng guǎng zhōu cì shǐ wáng lín kòu biān, dà jiàng jūn dòu lú níng shuài shī tǎo zhī.
二年秋七月,梁太尉王僧辩纳贞阳侯萧明于齐,奉以为主。梁王方智为太子。 九月,梁司空陈霸先杀僧辩,废萧明,复奉方智为帝。是岁,梁广州刺史王琳寇边, 大将军豆卢宁帅师讨之。
sān nián chūn zhēng yuè dīng chǒu, chū xíng zhōu lǐ, jiàn liù guān, yǐ ān dìng gōng yǔ wén tài wèi tài shī zhǒng zǎi yǐ zhù guó lǐ bì wèi dà sī tú zhào guì wèi tài bǎo dà zōng bó yǐ shàng shū lìng dú gū xìn wèi dà sī mǎ yǐ yú jǐn wèi dà sī kòu yǐ hóu mò chén chóng wèi dà sī kōng. dōng shí yuè yǐ hài, ān dìng gōng yǔ wén tài hōng. shí èr yuè gēng zǐ, dì xùn wèi yú zhōu. zhōu mǐn dì yuán nián zhēng yuè, fēng dì wèi sòng gōng, xún cú.
三年春正月丁丑,初行《周礼》,建六官,以安定公宇文泰为太师、冢宰;以 柱国李弼为大司徒;赵贵为太保、大宗伯;以尚书令独孤信为大司马;以于谨为大 司寇;以侯莫陈崇为大司空。冬十月乙亥,安定公宇文泰薨。十二月庚子,帝逊位 于周。周闵帝元年正月,封帝为宋公,寻殂。
dōng wèi xiào jìng huáng dì huì shàn jiàn, qīng hé wén xuān wáng dǎn zhī shì zǐ yě. mǔ yuē hú fēi. yǒng xī sān nián bā yuè, bài kāi fǔ yí tóng sān sī. xiào wǔ dì jì rù guān, bó hǎi wáng gāo huān nǎi yǔ bǎi liáo huì yì, tuī dì yǐ fèng míng dì zhī hòu, shí nián shí yī.
东魏孝静皇帝讳善见,清河文宣王亶之世子也。母曰胡妃。永熙三年八月,拜 开府仪同三司。孝武帝既入关,勃海王高欢乃与百僚会议,推帝以奉明帝之后,时 年十一。
tiān píng yuán nián dōng shí yuè bǐng yín, huáng dì jí wèi yú chéng dōng běi. dà shè, gǎi yuán. gēng wǔ, yǐ tài shī zhào jùn wáng chén wèi dà sī mǎ yǐ sī kōng xián yáng wáng tǎn wèi tài wèi yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī gāo shèng wèi sī tú yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī gāo áng wèi sī kōng. rén shēn, xiǎng tài miào. bǐng zǐ, chē jià běi qiān yú yè. zhào bó hǎi wáng gāo huān liú hòu bù fèn. gǎi sī zhōu wèi luò zhōu. yǐ shàng shū lìng yuán bì wèi yí tóng sān sī luò zhōu cì shǐ, zhèn luò yáng. shí yī yuè yǎn zhōu cì shǐ fán zi gǔ nán qīng zhōu cì shǐ dà yě bá jù xiá qiū fǎn. gēng yín, chē jià zhì yè, jū běi chéng xiāng zhōu zhī xiè. gǎi xiāng zhōu cì shǐ wèi sī zhōu mù, wèi jùn tài shǒu wèi wèi yǐn. xǐ yè jiù rén xī jìng bǎi lǐ, yǐ jū xīn qiān rén. fēn yè zhì lín zhāng xiàn. yǐ wèi jùn lín lǜ guǎng píng yáng qiū jí jùn lí yáng dōng pú yáng qīng hé guǎng zōng děng jùn wèi huáng jī. shí èr yuè dīng mǎo, yàn jùn wáng hè bá yǔn hōng. gēng wǔ, zhào nèi wài jiè yán, bǎi sī xī yī jiù zhāng, cóng róng yǎ fú, bù dé yǐ wù shān cóng shì. bǐng zǐ, jìn shì zhōng fēng lóng zhī děng wǔ rén wéi dà shǐ, xún yù tiān xià. dīng chǒu, shè jī nèi. rùn yuè, liáng yǐ yuán qìng hé wèi wèi wáng, rù jù píng lài xiāng. xiào wǔ bēng yú cháng ān. chū zhì sì zhōng láng jiàng, yú jiāng shí qiáo zhì dōng zhōng, pú quán zhì xī zhōng, jì běi zhì nán zhōng, míng shuǐ zhì běi zhōng.
天平元年冬十月丙寅,皇帝即位于城东北。大赦,改元。庚午,以太师、赵郡 王谌为大司马;以司空、咸阳王坦为太尉;以开府仪同三司高盛为司徒;以开府仪 同三司高昂为司空。壬申,享太庙。丙子,车驾北迁于鄴。诏勃海王高欢留后部分。 改司州为洛州。以尚书令元弼为仪同三司、洛州刺史,镇洛阳。十一月兗州刺史樊 子鹄、南青州刺史大野拔据瑕丘反。庚寅,车驾至鄴,居北城相州之廨。改相州刺 史为司州牧,魏郡太守为魏尹。徙鄴旧人西径百里,以居新迁人。分鄴置临漳县。 以魏郡、林虑、广平、阳丘、汲郡、黎阳、东濮阳、清河、广宗等郡为皇畿。十二 月丁卯,燕郡王贺拔允薨。庚午,诏内外戒严,百司悉依旧章,从容雅服,不得以 务衫从事。丙子,进侍中封隆之等五人为大使,巡喻天下。丁丑,赦畿内。闰月, 梁以元庆和为魏王,入据平濑乡。孝武崩于长安。初置四中郎将,于礓石桥置东中, 蒲泉置西中,济北置南中,洺水置北中。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ hài, jiān shàng shū yòu pú yè dōng nán dào héng tái yuán yàn tǎo yuán qìng hé, pò zǒu zhī. èr yuè rén wǔ, yǐ tài wèi xián yáng wáng tǎn wèi tài fù, yǐ sī zhōu mù xī hé wáng xin qī wèi tài wèi. jǐ chǒu, qián nán qīng zhōu cì shǐ dà yě bá zhǎn fán zi gǔ yǐ jiàng, yǎn zhōu píng. wù xū, liáng sī zhōu cì shǐ chén qìng zhī kòu yù zhōu, cì shǐ yáo xióng jī zǒu zhī. sān yuè xīn yǒu, yǐ sī tú gāo shèng wèi tài wèi, yǐ sī kōng gāo áng wèi sī tú, jì yīn wáng huī yè wèi sī kōng. bó hǎi wáng gāo huān tǎo píng shān hú liú lí shēng. xīn wèi, yǐ hàn gù, zhào jīng yì jí zhū zhōu jùn xiàn shōu yì hái gǔ. shì chūn, gāo lí qì dān bìng qiǎn shǐ cháo gòng. xià sì yuè, qián qīng zhōu cì shǐ hóu liáng fǎn, gōng lüè qīng qí. guǐ wèi, jì zhōu cì shǐ cài jùn tǎo píng zhī. rén chén, jiàng jīng shī jiàn qiú. xià wǔ yuè, dà hàn. lēi chéng mén diàn mén jí shěng fǔ sì shǔ fāng mén jiāo rén, bù jiǎn wáng gōng, wú xiàn rì, dé yǔ nǎi zhǐ. liù yuè, yuán qìng hé kòu nán dùn, yù zhōu cì shǐ yáo xióng dà pò zhī. qiū qī yuè jiǎ xū, fēng rǔ nán wáng yuè sūn chuò wèi láng yá wáng. bā yuè xīn mǎo, sī kōng jì yīn wáng huī yè zuò shì miǎn. jiǎ wǔ, fā zhòng qī wàn liù qiān rén yíng xīn gōng. jiǔ yuè dīng sì, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī xiāng chéng wáng xù wèi sī kōng. dōng shí yī yuè dīng wèi, liáng liǔ zhòng lǐ kòu jīng zhōu, cì shǐ wáng yuán jī pò zhī. guǐ chǒu, sì yuán qiū. jiǎ yín, chāng hé mén zāi. lóng jiàn bìng zhōu rén jiā jǐng zhōng. shí èr yuè rén wǔ, chē jià shòu yú yè dōng. jiǎ wǔ, wén wǔ bǎi guān liàng shì gè gěi lù. shì suì, xī wèi wén dì dà tǒng yuán nián yě.
二年春正月乙亥,兼尚书右仆射、东南道行台元晏讨元庆和,破走之。二月壬 午,以太尉、咸阳王坦为太傅,以司州牧、西河王忄妻为太尉。己丑,前南青州刺 史大野拔斩樊子鹄以降,兗州平。戊戌,梁司州刺史陈庆之寇豫州,刺史尧雄击走 之。三月辛酉,以司徒高盛为太尉,以司空高昂为司徒,济阴王晖业为司空。勃海 王高欢讨平山胡刘蠡升。辛未,以旱故,诏京邑及诸州郡县收瘗骸骨。是春,高丽、 契丹并遣使朝贡。夏四月,前青州刺史侯梁反,攻掠青、齐。癸未,济州刺史蔡俊 讨平之。壬辰,降京师见囚。夏五月,大旱。勒城门殿门及省府寺署坊门浇人,不 简王公,无限日,得雨乃止。六月,元庆和寇南顿,豫州刺史尧雄大破之。秋七月 甲戌,封汝南王悦孙绰为琅邪王。八月辛卯,司空、济阴王晖业坐事免。甲午,发 众七万六千人营新宫。九月丁巳,以开府仪同三司、襄城王旭为司空。冬十一月丁 未,梁柳仲礼寇荆州,刺史王元击破之。癸丑,祀圆丘。甲寅,阊阖门灾。龙见并 州人家井中。十二月壬午,车驾狩于鄴东。甲午,文武百官量事各给禄。是岁,西 魏文帝大统元年也。
sān nián chūn zhēng yuè guǐ mǎo shuò, xiǎng qún chén yú qián diàn. wù shēn, zhào bǎi guān jǔ shì. jǔ bù chēng cái zhě, liǎng miǎn zhī. èr yuè dīng wèi, liáng guāng zhōu cì shǐ hǎo shù yǐ zhōu nèi fù. dīng yǒu, jiā bó hǎi wáng shì zǐ chéng wèi shàng shū lìng dà xíng tái dà dū dū. sān yuè jiǎ yín, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī huà shān wáng zhì wèi dà sī mǎ. dīng mǎo, yáng xià tài shǒu lú gōng zuǎn jù jùn nán pàn, dà dū dū yuán zhěng pò zhī. xià sì yuè dīng yǒu, chāng lè wáng dàn hōng. wǔ yuè guǐ mǎo, cì guān guǎ gū dú pín qióng zhě yī wù gè yǒu chà. bǐng chén, yǐ lù shàng shū shì xī hé wáng xin qī wèi sī zhōu mù. wù chén, tài wèi gāo shèng hōng. liù yuè xīn sì. zhào jùn wáng chén hōng. qiū qī yuè gēng zǐ, dà shè. liáng xià zhōu cì shǐ tián dú bǐng yǐng chuān fáng chéng dū du liú luán qìng bìng yǐ zhōu nèi fù. bā yuè, bìng sì zhuō jiàn sì zhōu shuāng yǔn, dà jī. jiǔ yuè rén yín, yǐ dìng zhōu cì shǐ hóu jǐng jiān shàng shū yòu pú yè nán dào héng tái, jié dù zhū jūn nán tǎo. bǐng chén, píng yáng rén lù jì lǐ jù zhòng fǎn. xīn yǒu, yù shǐ zhōng wèi dòu tài tǎo píng zhī.. dōng shí yī yuè wù shēn, zhào qiǎn shǐ xún jiǎn hé běi liú yí jī rén. hóu jǐng gōng kè liáng chǔ zhōu, huò cì shǐ huán hé. shí èr yuè, yǐ bīng zhōu cì shǐ wèi jǐng wèi tài bǎo. xīn wèi, qiǎn shǐ zhě bǎn jiǎ lǎo rén guān, bǎi suì yǐ xià, gè yǒu chà. rén shēn, dà sī mǎ qīng hé wáng dǎn hōng. guǐ wèi, yǐ tài fù xián yáng wáng tǎn wèi tài shī. shì suì, gāo lí wù jí bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
三年春正月癸卯朔,飨群臣于前殿。戊申,诏百官举士。举不称才者,两免之。 二月丁未,梁光州刺史郝树以州内附。丁酉,加勃海王世子澄为尚书令、大行台、 大都督。三月甲寅,以开府仪同三司、华山王鸷为大司马。丁卯,阳夏太守卢公纂 据郡南叛,大都督元整破之。夏四月丁酉,昌乐王诞薨。五月癸卯,赐鳏寡孤独贫 穷者衣物各有差。丙辰,以录尚书事、西河王忄妻为司州牧。戊辰,太尉高盛薨。 六月辛巳。赵郡王谌薨。秋七月庚子,大赦。梁夏州刺史田独鞞、颍川防城都督刘 鸾庆并以州内附。八月,并、肆、涿、建四州霜陨,大饥。九月壬寅,以定州刺史 侯景兼尚书右仆射、南道行台,节度诸军南讨。丙辰,平阳人路季礼聚众反。辛酉, 御史中尉窦泰讨平之。。冬十一月戊申,诏遣使巡检河北流移饥人。侯景攻克梁楚 州,获刺史桓和。十二月,以并州刺史尉景为太保。辛未,遣使者板假老人官,百 岁已下,各有差。壬申,大司马、清河王亶薨。癸未,以太傅、咸阳王坦为太师。 是岁,高丽、勿吉并遣使朝贡。
sì nián chūn zhēng yuè, yǐ rǔ yáng wáng xiān wèi lù shàng shū shì. xià sì yuè xīn wèi, qiān qī dì shén zhǔ rù xīn miào. dà shè, nèi wài bǎi guān pǔ jìn yī jiē. xiān shì, xíng yáng rén zhāng jiǎn děng jù zhòng fǎn yú dà guī shān, tōng xī wèi. rén chén, wǔ wèi jiāng jūn gāo yuán xián tǎo pò zhī. liù yuè jǐ sì, xìng huá lín yuán lǐ sòng. xīn wèi, zhào shàng shū yǎn gé mái zì, tuī lù qiú tú. rén wǔ, chāng hé mén zāi. qiū qī yuè jiǎ chén, qiǎn jiān sàn qí cháng shì lǐ kǎi pìn yú liáng. bā yuè, xī wèi kè shǎn zhōu, cì shǐ lǐ huī bó sǐ zhī. jiǔ yuè, shì zhōng yuán zǐ sī yǔ qí dì zǐ huá móu xī rù, bìng cì sǐ. rùn yuè yǐ chǒu, wèi jiāng jūn yòu guāng lù dài fu jiǎng tiān lè móu fǎn, fú zhū. jìn jīng shī gū jiǔ. dōng shí yuè, yǐ xián yáng wáng tǎn wèi lù shàng shū shì. rén chén, bó hǎi wáng gāo huān xī tǎo, bài yú shā yuàn. jǐ yǒu, xī wèi xíng tái gōng jǐng shòu dū du yáng bái jū kòu luò zhōu, dà dū du hán xián dà pò zhī. xī wèi yòu qiǎn qí dà xíng tái yuán jì hǎi dà dū dū dú gū xìn bī luò zhōu, cì shǐ guǎng yáng wáng zhàn qì chéng guī quē, jì hǎi xìn suì jù jīn yōng. shí yī yuè bǐng zǐ, yǐ piào qí dà jiàng jūn yí tóng sān sī mò qí pǔ wèi tài wèi. shí èr yuè jiǎ yín, liáng rén lái pìn. hé jiān rén xíng mó nà fàn yáng rén lú zhòng lǐ děng gè jù zhòng fǎn. shì suì, gāo lì rú rú bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
四年春正月,以汝阳王暹为录尚书事。夏四月辛未,迁七帝神主入新庙。大赦, 内外百官普进一阶。先是,荥阳人张俭等聚众反于大騩山,通西魏。壬辰,武卫将 军高元咸讨破之。六月己巳,幸华林园理讼。辛未,诏尚书掩骼埋胔,推录囚徒。 壬午,阊阖门灾。秋七月甲辰,遣兼散骑常侍李楷聘于梁。八月,西魏克陕州,刺 史李徽伯死之。九月,侍中元子思与其弟子华谋西入,并赐死。闰月乙丑,卫将军、 右光禄大夫蒋天乐谋反,伏诛。禁京师酤酒。冬十月,以咸阳王坦为录尚书事。壬 辰,勃海王高欢西讨,败于沙苑。己酉,西魏行台宫景寿、都督杨白驹寇洛州,大 都督韩贤大破之。西魏又遣其大行台元季海、大都督独孤信逼洛州,刺史广阳王湛 弃城归阙,季海、信遂据金墉。十一月丙子,以骠骑大将军、仪同三司万俟普为太 尉。十二月甲寅,梁人来聘。河间人邢磨纳、范阳人卢仲礼等各聚众反。是岁,高 丽、蠕蠕并遣使朝贡。
yuán xiàng yuán nián chūn zhēng yuè xīn yǒu shuò, rì yǒu shí zhī. yǒu jù xiàng zì zhì dàng jùn bēi zhōng, nán yǎn zhōu huò sòng yú yè. dīng mǎo, dà shè, gǎi yuán. èr yuè bǐng chén, qiǎn jiān sàn qí cháng shì zhèng bó yóu pìn yú liáng. xià sì yuè gēng yín, qū shè jī nèi, kāi jiǔ jìn. liù yuè rén chén, dì xìng huá lín dōu táng, tīng sòng. shì xià, shān dōng dà shuǐ, há ma míng yú shù shàng. qiū qī yuè yǐ hài, gāo lí qiǎn shǐ cháo gòng. bā yuè xīn mǎo, dà bài xī wèi yú hé yīn. jiǔ yuè, dà dū dū hè bá rén jī xíng mó nà lú zhòng lǐ děng pò píng zhī. dōng shí yuè, liáng rén lái pìn. shí èr yuè gēng yín, qiǎn lù cāo pìn yú liáng.
元象元年春正月辛酉朔,日有蚀之。有巨象自至砀郡陂中,南兗州获送于鄴。 丁卯,大赦,改元。二月丙辰,遣兼散骑常侍郑伯猷聘于梁。夏四月庚寅,曲赦畿 内,开酒禁。六月壬辰,帝幸华林都堂,听讼。是夏,山东大水,虾蟆鸣于树上。 秋七月乙亥,高丽遣使朝贡。八月辛卯,大败西魏于河阴。九月,大都督贺拔仁击 邢磨纳、卢仲礼等破平之。冬十月,梁人来聘。十二月庚寅,遣陆操聘于梁。
xīng hé yuán nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, yǐ shàng shū lìng sūn téng wèi sī tú. sān yuè jiǎ yín shuò, fēng cháng shān jùn wáng dì èr zi yào wèi chén jùn wáng. wǔ yuè jiǎ xū, lì huáng hòu gāo shì. yǐ hài, dà shè. shì yuè, gāo lí qiǎn shǐ cháo gòng. liù yuè yǐ yǒu, yǐ shàng shū zuǒ pú yè sī mǎ zǐ rú wèi shān dōng chù zhì dà shǐ, xún wèi dōng běi dào héng tái, chà xuǎn yǒng shì. gēng yín, qián yǐng zhōu cì shǐ xī sī yè wèi hé nán dà shǐ, jiǎn fā yǒng shì. dīng yǒu, liáng rén lái pìn. wù shēn, kāi fǔ yí tóng sān sī rǔ yáng wáng xiān hōng. qiū bā yuè rén chén, qiǎn jiān sàn qí cháng shì wáng yuán jǐng pìn yú liáng. jiǔ yuè jiǎ zǐ, fā jī nèi shí wàn rén chéng yè, sì shí rì bà. xīn wèi, qū shè jī nèi sǐ zuì yǐ xià, gè yǒu chà. dōng shí yī yuè guǐ hài, yǐ xīn gōng chéng, dà shè, gǎi yuán. bā shí yǐ shàng cì líng mào jí zhàng. qī shí páng wú qī qīn jí yǒu jí fèi zhě, gè cì sù bó. zhù chéng zhī fū, gěi fù yī nián.
兴和元年春正月辛酉,以尚书令孙腾为司徒。三月甲寅朔,封常山郡王第二子 曜为陈郡王。五月甲戌,立皇后高氏。乙亥,大赦。是月,高丽遣使朝贡。六月乙 酉,以尚书左仆射司马子如为山东黜陟大使,寻为东北道行台,差选勇士。庚寅, 前颍州刺史奚思业为河南大使,简发勇士。丁酉,梁人来聘。戊申,开府仪同三司、 汝阳王暹薨。秋八月壬辰,遣兼散骑常侍王元景聘于梁。九月甲子,发畿内十万人 城鄴,四十日罢。辛未,曲赦畿内死罪已下,各有差。冬十一月癸亥,以新宫成, 大赦,改元。八十已上赐绫帽及杖。七十旁无期亲及有疾废者,各赐粟帛。筑城之 夫,给复一年。
èr nián chūn zhēng yuè rén shēn, yǐ tài bǎo wèi jǐng wèi tài fù, yǐ piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī shè dí gàn wèi tài bǎo. dīng chǒu, kù yù xīn gōng, dà shè. nèi wài bǎi guān pǔ jìn yī jiē, yíng gòu zhǔ jiàng bié yōu yī jiē. sān yuè yǐ mǎo, liáng rén lái pìn. xià wǔ yuè jǐ yǒu, xī wèi xíng tái gōng yán hé shǎn zhōu lá shǐ gōng yuán qìng lǜ hù nèi shǔ, zhì zhī hé běi mǎ chǎng, zhèn lǐn gè yǒu chà. rén zǐ, qiǎn jiān sàn qí cháng shì lǐ xiàng pìn yú liáng. rùn yuè dīng chǒu shuò, rì yǒu shí zhī. jǐ chǒu, fēng huáng xiōng jǐng zhí wèi yí yáng wáng, huáng dì wēi wèi qīng hé wáng. qiān wèi yǐng chuān wáng. liù yuè rén zǐ, dà sī mǎ huà shān wáng zhì hōng. dōng shí yuè dīng wèi, liáng rén lái pìn. shí èr yuè yǐ mǎo, qiǎn jiān sàn qí cháng shì cuī zhǎng qiān pìn yú liáng. shì suì, gāo lí rú rú wù jí bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
二年春正月壬申,以太保尉景为太傅,以骠骑大将军、开府仪同三司厍狄干为 太保。丁丑,库御新宫,大赦。内外百官普进一阶,营构主将别优一阶。三月乙卯, 梁人来聘。夏五月己酉,西魏行台宫延和、陕州剌史宫元庆率户内属,置之河北马 场,振廪各有差。壬子,遣兼散骑常侍李象聘于梁。闰月丁丑朔,日有蚀之。己丑, 封皇兄景植为宜阳王,皇弟威为清河王。谦为颍川王。六月壬子,大司马、华山王 鸷薨。冬十月丁未,梁人来聘。十二月乙卯,遣兼散骑常侍崔长谦聘于梁。是岁, 高丽、蠕蠕、勿吉并遣使朝贡。
sān nián chūn èr yuè jiǎ chén, ā zhì luó chū tǔ bá nà hún dà shuài bù lái jiàng. sān yuè yǐ yǒu, liáng zhōu rén gōng sūn guì bīn jù zhòng fǎn, zì hào tiān wáng, yáng xià zhèn jiāng tǎo qín zhī. xià sì yuè wù shēn, ā zhì luó guó zhǔ fù fú luó yuè jūn zǐ qù bīn lái jiàng, fēng wèi gāo chē wáng. liù yuè yǐ chǒu, liáng rén lái pìn. qiū qī yuè jǐ mǎo, yí yáng wáng jǐng zhí hōng. bā yuè jiǎ zǐ, qiǎn jiān sàn qí cháng shì lǐ qiān pìn yú liáng. xiān shì, zhào qún guān yú lín zhǐ gé yì dìng xīn zhì, dōng shí yuè jiǎ yín, bān yú tiān xià. jǐ sì, fā fū wǔ wàn rén zhù zhāng bīn yàn, sān shí wǔ rì bà. guǐ hài, chē jià shòu yú xī shān. shí yī yuè wù yín, hái gōng. bǐng xū, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī péng chéng wáng sháo wèi tài wèi, yǐ dù zhī shàng shū hú sēng jìng wèi sī kōng. shì suì, rú rú gāo lí wù jí guó bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
三年春二月甲辰,阿至罗出吐拔那浑大率部来降。三月乙酉,梁州人公孙贵宾 聚众反,自号天王,阳夏镇将讨禽之。夏四月戊申,阿至罗国主副伏罗越君子去宾 来降,封为高车王。六月乙丑,梁人来聘。秋七月己卯,宜阳王景植薨。八月甲子, 遣兼散骑常侍李骞聘于梁。先是,诏群官于麟趾阁;议定新制,冬十月甲寅,班于 天下。己巳,发夫五万人筑漳滨堰,三十五日罢。癸亥,车驾狩于西山。十一月戊 寅,还宫。丙戌,以开府仪同三司、彭城王韶为太尉,以度支尚书胡僧敬为司空。 是岁,蠕蠕、高丽、勿吉国并遣使朝贡。
sì nián chūn zhēng yuè bǐng chén, liáng rén lái pìn. xià sì yuè bǐng yín, qiǎn jiān sàn qí cháng shì lǐ huì pìn yú liáng. yǐ yǒu, yǐ shì zhōng guǎng yáng wáng zhàn wèi tài wèi, yǐ shàng shū yòu pú yè gāo lóng zhī wèi sī tú, yǐ tài wèi péng chéng wáng sháo wèi lù shàng shū shì. dīng hài, tài fù wèi jǐng zuò shì, jiàng wèi piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. xīn mǎo, yǐ tài bǎo kù dí gàn wèi tài fù, yǐ lǐng jūn jiāng jūn lóu zhāo wèi dà sī mǎ, fēng zǔ yì wèi shàng shū yòu pú yè. liù yuè bǐng shēn, fù qián shì zhōng lè liáng wáng zhōng jué. dīng yǒu, fù chén liú wáng jǐng hào cháng shān wáng shào zōng gāo mì wáng yǒng yè jué. qiū bā yuè gēng xū, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī lì bù shàng shū hóu jǐng wèi jiān shàng shū pú yè hé nán xíng tái suí jī tǎo fáng. dōng shí yuè jiǎ yín, liáng rén lái pìn. shí yī yuè rén wǔ, piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī qīng zhōu cì shǐ xī hé wáng xin qī hōng. shí èr yuè xīn hài, shǐ jiān sàn qí cháng shì yáng fěi shǐ yú liáng. shì suì, rú rú gāo lí tǔ yù hún bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
四年春正月丙辰,梁人来聘。夏四月丙寅,遣兼散骑常侍李绘聘于梁。乙酉, 以侍中、广阳王湛为太尉,以尚书右仆射高隆之为司徒,以太尉、彭城王韶为录尚 书事。丁亥,太傅尉景坐事,降为骠骑大将军、开府仪同三司。辛卯,以太保库狄 干为太傅,以领军将军娄昭为大司马,封祖裔为尚书右仆射。六月丙申,复前侍中、 乐良王忠爵。丁酉,复陈留王景皓、常山王绍宗、高密王永业爵。秋八月庚戌,以 开府仪同三司、吏部尚书侯景为兼尚书仆射、河南行台、随机讨防。冬十月甲寅, 梁人来聘。十一月壬午,骠骑大将军、开府仪同三司、青州刺史、西河王忄妻薨。 十二月辛亥,使兼散骑常侍阳斐使于梁。是岁,蠕蠕、高丽、吐谷浑并遣使朝贡。
wǔ dìng yuán nián chūn zhēng yuè rén xū shuò, dà shè, gǎi yuán. jǐ sì, chē jià sōu yú hán dān zhī xī shān. guǐ yǒu, hái gōng. èr yuè rén shēn, běi yù zhōu cì shǐ gāo zhòng mì jù wǔ láo xī pàn. sān yuè bǐng wǔ, dì qīn nà sòng. wù shēn, bó hǎi wáng gāo huān dà bài xī wèi shī yú máng shān, zhuī bēn zhì héng nóng ér hái. yù luò èr zhōu píng. xià sì yuè, fēng péng chéng wáng sháo dì xí wèi wǔ ān wáng. wǔ yuè rén chén, yǐ kè fù wǔ láo, jiàng tiān xià sǐ zuì yǐ xià qiú. yǐ wèi, yǐ lì bù shàng shū hóu jǐng wèi sī kōng. liù yuè yǐ hài, liáng rén lái pìn. wù yín, fēng qián yuán wài sàn qí shì láng yuán cháng chūn wèi nán jùn wáng. bā yuè yǐ chǒu, yǐ fén zhōu cì shǐ hú lǜ jīn wèi dà sī mǎ. rén wǔ, qiǎn jiān sàn qí cháng shì lǐ hún pìn yú liáng. dōng shí yī yuè jiǎ wǔ, chē jià shòu yú xī shān. yǐ sì, hái gōng. shì suì, tǔ yù hún gāo lí rú rú bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
武定元年春正月壬戌朔,大赦,改元。己巳,车驾蒐于邯郸之西山。癸酉,还 宫。二月壬申,北豫州刺史高仲密据武牢西叛。三月丙午,帝亲纳讼。戊申,勃海 王高欢大败西魏师于邙山,追奔至恆农而还。豫、洛二州平。夏四月,封彭城王韶 弟袭为武安王。五月壬辰,以克复武牢,降天下死罪已下囚。乙未,以吏部尚书侯 景为司空。六月乙亥,梁人来聘。戊寅,封前员外散骑侍郎元长春为南郡王。八月 乙丑,以汾州刺史斛律金为大司马。壬午,遣兼散骑常侍李浑聘于梁。冬十一月甲 午,车驾狩于西山。乙巳,还宫。是岁,吐谷浑、高丽、蠕蠕并遣使朝贡。
èr nián chūn èr yuè dīng mǎo, xú zhōu rén liú wū hēi jù zhòng fǎn, qiǎn xíng tái mù róng shào zōng tǎo píng zhī. sān yuè, liáng rén lái pìn. yǐ hàn gù, yòu sǐ zuì yǐ xià qiú. bǐng wǔ, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī sūn téng wèi tài bǎo. rén zǐ, yǐ bó hǎi wáng shì zǐ gāo chéng wèi dà jiàng jūn, lǐng zhōng shū jiān. yuán bì wèi lù shàng shū shì. yǐ shàng shū zuǒ pú yè sī mǎ zǐ rú wèi shàng shū lìng. yǐ tài yuán gōng gāo yáng wèi zuǒ pú yè. xià wǔ yuè jiǎ wǔ, qiǎn sàn qí cháng shì wèi jì jǐng pìn yú liáng. dīng yǒu, tài wèi guǎng yáng wáng zhàn hōng. qiū bā yuè guǐ yǒu, shàng shū lìng sī mǎ zǐ rú zuò shì miǎn. jiǔ yuè jiǎ shēn, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī jì yīn wáng huī yè wèi tài wèi. tài shī xián yáng wáng tǎn zuò shì miǎn, yǐ wáng hái dì. dōng shí yuè dīng sì, tài bǎo sūn téng dà sī mǎ gāo lóng zhī gè wèi kuò hù dà shǐ, fán huò táo hù liù shí yú wàn. shí yī yuè, xī hé dì xiàn, yǒu huǒ chū. jiǎ shēn, yǐ sī tú gāo lóng zhī wèi shàng shū lìng, yǐ qián dà sī mǎ lóu zhāo wèi sī tú. gēng zǐ, sì yuán qiū. xīn chǒu, liáng rén lái pìn. shì suì, tǔ yù hún dì dòu gàn shì wéi gāo lí rú rú wù jí děng bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
二年春二月丁卯,徐州人刘乌黑聚众反,遣行台慕容绍宗讨平之。三月,梁人 来聘。以旱故,宥死罪已下囚。丙午,以开府仪同三司孙腾为太保。壬子,以勃海 王世子高澄为大将军,领中书监。元弼为录尚书事。以尚书左仆射司马子如为尚书 令。以太原公高洋为左仆射。夏五月甲午,遣散骑常侍魏季景聘于梁。丁酉,太尉、 广阳王湛薨。秋八月癸酉,尚书令司马子如坐事免。九月甲申,以开府仪同三司、 济阴王晖业为太尉。太师、咸阳王坦坐事免,以王还第。冬十月丁巳,太保孙腾、 大司马高隆之各为括户大使,凡获逃户六十余万。十一月,西河地陷,有火出。甲 申,以司徒高隆之为尚书令,以前大司马娄昭为司徒。庚子,祀圆丘。辛丑,梁人 来聘。是岁,吐谷浑、地豆干、室韦、高丽、蠕蠕、勿吉等并遣使朝贡。
sān nián chūn zhēng yuè bǐng shēn, qiǎn jiān sàn qí cháng shì lǐ jiǎng pìn yú liáng. èr yuè gēng shēn, tǔ yù hún guó fèng qí cóng mèi yǐ bèi hòu tíng, nà wèi róng huá pín. xià wǔ yuè jiǎ chén, dà shè. qiū qī yuè gēng zǐ, liáng rén lái pìn. dōng shí yuè, qiǎn zhōng shū shè rén wèi jǐn pìn yú liáng. shí èr yuè, yǐ sī kōng hóu jǐng wèi sī tú, yǐ zhōng shū lìng hán guǐ wèi sī kōng. wù zǐ, yǐ tài bǎo sūn téng wèi lù shàng shū shì. shì suì, gāo lí tǔ yù hún rú rú bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
三年春正月丙申,遣兼散骑常侍李奖聘于梁。二月庚申,吐谷浑国奉其从妹以 备后庭,纳为容华嫔。夏五月甲辰,大赦。秋七月庚子,梁人来聘。冬十月,遣中 书舍人尉瑾聘于梁。十二月,以司空侯景为司徒,以中书令韩轨为司空。戊子,以 太保孙腾为录尚书事。是岁,高丽、吐谷浑、蠕蠕并遣使朝贡。
sì nián xià wǔ yuè rén yín, liáng rén lái pìn. liù yuè gēng zǐ, yǐ sī tú hóu jǐng wèi hé nán dà xíng tái, yīng jī tǎo fáng. qiū qī yuè rén yín, qiǎn jiān sàn qí cháng shì yuán kuò pìn yú liáng. bā yuè, yí luò yáng hàn wèi shí jīng yú yè. shì suì, shì wéi wù jí dì dòu gàn gāo lí rú rú bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
四年夏五月壬寅,梁人来聘。六月庚子,以司徒侯景为河南大行台,应机讨防。 秋七月壬寅,遣兼散骑常侍元廓聘于梁。八月,移洛阳汉魏石经于鄴。是岁,室韦、 勿吉、地豆干、高丽、蠕蠕并遣使朝贡。
wǔ nián chūn zhēng yuè jǐ hài shuò, rì yǒu shí zhī. bǐng wǔ, bó hǎi wáng gāo huān hōng. xīn hài, sī tú hóu jǐng jiàng yú xī wèi yǐ qiú jiù. xī wèi qiǎn qí jiāng lǐ bì wáng sī zhèng fù zhī. sī zhèng děng rù jù yǐng chuān, jǐng nǎi chū zǒu yù zhōu. yǐ chǒu, liáng rén lái pìn. èr yuè, hóu jǐng fù bèi xī wèi guī liáng. xià sì yuè rén shēn, dà jiàng jūn gāo chéng lái zhāo. jiǎ wǔ, qiǎn jiān sàn qí cháng shì lǐ wěi pìn yú liáng. wǔ yuè dīng yǒu shuò, dà shè. wù xū, yǐ shàng shū yòu pú yè xiāng chéng wáng xù wèi tài wèi. jiǎ chén, yǐ tài yuán gōng gāo yáng wèi shàng shū lìng, lǐng zhōng shū jiān. yǐ qīng zhōu cì shǐ wèi jǐng wèi dà sī mǎ. yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī kù dí gàn wèi tài shī. yǐ lù shàng shū shì sūn téng wèi tài fù. yǐ fén zhōu cì shǐ hè bá rén wèi tài bǎo. yǐ sī kōng hán guǐ wèi sī tú. yǐ lǐng jūn jiāng jūn kě zhū hún dào yuán wèi sī kōng. yǐ sī tú gāo lóng zhī lù shàng shū shì, yǐ xú zhōu cì shǐ mù róng shào zōng wèi shàng shū zuǒ pú yè, gāo yáng wáng bīn wèi yòu pú yè. wù wǔ, dà sī mǎ wèi jǐng hōng. liù yuè yǐ yǒu, dì wèi bó hǎi wáng jǔ āi yú dōng táng, fú sī shuāi. qiū jiǔ yuè xīn chǒu, liáng zhēn yáng hóu xiāo míng kòu xú zhōu, yàn sì shuǐ yú hán shān, guàn péng chéng, yǐ yīng hóu jǐng. dōng shí yī yuè yǐ yǒu, yǐ shàng shū zuǒ pú yè mù róng shào zōng wèi dōng nán dào héng tái, yǔ dà dū dū gāo yuè pān xiāng lè dà pò qín zhī, jí qí èr zi yǔ dào. shí èr yuè yǐ hài, xiāo míng zhì, dì yù chāng hé mén, ràng ér yòu zhī. yuè děng huí shī tǎo hóu jǐng. shì suì, gāo lí wù jí bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
五年春正月己亥朔,日有蚀之。丙午,勃海王高欢薨。辛亥,司徒侯景降于西 魏以求救。西魏遣其将李弼、王思政赴之。思政等入据颍川,景乃出走豫州。乙丑, 梁人来聘。二月,侯景复背西魏归梁。夏四月壬申,大将军高澄来朝。甲午,遣兼 散骑常侍李纬聘于梁。五月丁酉朔,大赦。戊戌,以尚书右仆射、襄城王旭为太尉。 甲辰,以太原公高洋为尚书令,领中书监。以青州刺史尉景为大司马。以开府仪同 三司库狄干为太师。以录尚书事孙腾为太傅。以汾州刺史贺拔仁为太保。以司空韩 轨为司徒。以领军将军可硃浑道元为司空。以司徒高隆之录尚书事,以徐州刺史慕 容绍宗为尚书左仆射,高阳王斌为右仆射。戊午,大司马尉景薨。六月乙酉,帝为 勃海王举哀于东堂,服缌衰。秋九月辛丑,梁贞阳侯萧明寇徐州,堰泗水于寒山, 灌彭城,以应侯景。冬十一月乙酉,以尚书左仆射慕容绍宗为东南道行台,与大都 督高岳、潘相乐大破禽之,及其二子瑀道。十二月乙亥,萧明至,帝御阊阖门,让 而宥之。岳等回师讨侯景。是岁,高丽、勿吉并遣使朝贡。
liù nián chūn zhēng yuè jǐ hài, dà dū dū gāo yuè děng yú guō yáng dà pò hóu jǐng. fú zhǎn wǔ wàn yú rén, qí yú nì sǐ yú wō shuǐ, shuǐ wèi bù liú. jǐng zǒu huái nán. èr yuè jǐ mǎo. liáng qiǎn shǐ qiú hé. xǔ zhī. sān yuè guǐ sì, yǐ tài wèi xiāng chéng wáng xù wèi dà sī mǎ, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī gāo yuè wèi tài wèi. xīn hài, yǐ dōng chūn kàng hàn, shè zuì rén gè yǒu chà. xià sì yuè jiǎ zǐ, lì bù lìng shǐ zhāng yǒng hé qīng zhōu rén cuī kuò děng wěi jiǎ rén guān, shì jué jiū jiǎn, shǒu zhě liù wàn yú rén. jiǎ xū, tài wèi gāo yuè sī tú hán guǐ dà dū dū liú fēng děng tǎo wáng sī zhèng yú yǐng chuān, yǐn wěi shuǐ guàn qí chéng. jiǔ yuè yǐ yǒu, liáng rén lái pìn. dōng shí yuè wù shēn, hóu jǐng jì jiāng, tuī liáng lín hè wáng zhèng dé wéi zhǔ, yǐ gōng jiàn yè. shì suì, gāo lí, shì wéi rú rú tǔ yù hún bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
六年春正月己亥,大都督高岳等于涡阳大破侯景。俘斩五万余人,其余溺死于 涡水,水为不流。景走淮南。二月己卯。梁遣使求和。许之。三月癸巳,以太尉、 襄城王旭为大司马,以开府仪同三司高岳为太尉。辛亥,以冬春亢旱,赦罪人各有 差。夏四月甲子,吏部令史张永和、青州人崔阔等伪假人官,事觉纠检,首者六万 余人。甲戌,太尉高岳、司徒韩轨、大都督刘丰等讨王思政于颍川,引洧水灌其城。 九月乙酉,梁人来聘。冬十月戊申,侯景济江,推梁临贺王正德为主,以攻建业。 是岁,高丽,室韦、蠕蠕、吐谷浑并遣使朝贡。
qī nián chūn zhēng yuè wù chén, liáng běi xú zhōu cì shǐ zhōng shān hóu xiāo zhèng biǎo yǐ zhèn nèi fù, fēng lán líng jùn gōng wú jùn wáng. sān yuè dīng mǎo, hóu jǐng kè jiàn yè. xià wǔ yuè bǐng chén, hóu jǐng shā liáng wǔ dì. wù yín, bó hǎi wáng gāo chéng shuài shī fù yǐng chuān. liù yuè, kè zhī, huò xī wèi dà jiàng jūn wáng sī zhèng děng. qiū bā yuè xīn mǎo, lì huáng zǐ zhǎng rén wèi tài zǐ. dào shā bó hǎi wáng gāo chéng. guǐ sì, dà shè, nèi wài bǎi guān bìng jìn èr jí. jiǎ wǔ, tài yuán gōng gāo yáng rú jìn yáng. dōng shí yuè guǐ wèi, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī xián yáng wáng tǎn wèi tài fù. jiǎ wǔ, yǐ kāi fǔ yí tóng sān sī pān xiāng lè wèi sī kōng. shí èr yuè jiǎ chén, wú jùn wáng xiāo zhèng biǎo hōng. jǐ yǒu, yǐ bīng zhōu cì shǐ péng lè wèi sī tú. shì suì, rú rú dì dòu gàn shì wéi gāo lí tǔ yù hún bìng qiǎn shǐ cháo gòng.
七年春正月戊辰,梁北徐州刺史、中山侯萧正表以镇内附,封兰陵郡公、吴郡 王。三月丁卯,侯景克建业。夏五月丙辰,侯景杀梁武帝。戊寅,勃海王高澄帅师 赴颍川。六月,克之,获西魏大将军王思政等。秋八月辛卯,立皇子长仁为太子。 盗杀勃海王高澄。癸巳,大赦,内外百官并进二级。甲午,太原公高洋如晋阳。冬 十月癸未,以开府仪同三司、咸阳王坦为太傅。甲午,以开府仪同三司潘相乐为司 空。十二月甲辰,吴郡王萧正表薨。己酉,以并州刺史彭乐为司徒。是岁,蠕蠕、 地豆干、室韦、高丽、吐谷浑并遣使朝贡。
bā nián chūn zhēng yuè xīn yǒu, dì wèi bó hǎi wáng gāo chéng jǔ āi yú dōng táng. wù chén, zhào tài yuán gōng gāo yáng sì shì, xǐ fēng qí jùn wáng. jiǎ xū, dì dòu gàn qì dān bìng qiǎn shǐ cháo gòng. èr yuè gēng yín, yǐ shàng shū lìng gāo lóng zhī wèi tài bǎo. sān yuè gēng shēn, jìn qí jùn wáng gāo yáng jué wèi qí wáng. xià sì yuè yǐ sì, rú rú qiǎn shǐ cháo gòng. wǔ yuè jiǎ yín, zhào qí wáng wèi xiàng guó, zǒng bǎi kuí, bèi jiǔ xī zhī lǐ. yǐ qí guó tài fēi wèi wáng tài hòu, wáng fēi wèi wáng hòu. bǐng chén, xùn dì wèi yú qí. tiān bǎo yuán nián jǐ wèi, fēng dì wèi zhōng shān wáng, yì yī wàn hù, shàng shū bù chēng chén, dá bù chēng zhào, zài tiān zi jīng qí, xíng wèi zhēng shuò, chéng wǔ shí fù chē. fēng wáng zhū zǐ wèi xiàn gōng, yì gè yī qiān hù. fèng juàn yī wàn pǐ, qián yī wàn guàn. sù èr wàn dàn, nú bì sān bǎi rén, shuǐ niǎn yī jù, tián bǎi qǐng, yuán yī suǒ, yú zhōng shān guó lì wèi zōng miào. èr nián shí èr yuè jǐ yǒu, zhōng shān wáng cú, shí nián èr shí bā. sān nián èr yuè, fèng shì yuē xiào jìng huáng dì. zàng yú yè xī zhāng běi. qí hòu fā zhī, líng bēng, sǐ zhě liù shí rén.
八年春正月辛酉,帝为勃海王高澄举哀于东堂。戊辰,诏太原公高洋嗣事,徙 封齐郡王。甲戌,地豆干、契丹并遣使朝贡。二月庚寅,以尚书令高隆之为太保。 三月庚申,进齐郡王高洋爵为齐王。夏四月乙巳,蠕蠕遣使朝贡。五月甲寅,诏齐 王为相国,总百揆,备九锡之礼。以齐国太妃为王太后,王妃为王后。丙辰,逊帝 位于齐。天保元年己未,封帝为中山王,邑一万户,上书不称臣,答不称诏,载天 子旌旗,行魏正朔,乘五时副车。封王诸子为县公,邑各一千户。奉绢一万疋,钱 一万贯。粟二万石,奴婢三百人,水碾一具,田百顷,园一所,于中山国立魏宗庙。 二年十二月己酉,中山王殂,时年二十八。三年二月,奉谥曰孝静皇帝。葬于鄴西 漳北。其后发之,陵崩,死者六十人。
dì hǎo wén, měi róng yí. lì néng xié shí shī zi yǐ yú qiáng, shè wú bù zhōng. jiā chén yàn huì, duō mìng qún chén fù shī. cóng róng chén yǎ, yǒu xiào wén fēng. bó hǎi wáng gāo chéng sì shì, shén jì yān. yǐ dà jiàng jūn zhōng bīng cān jūn cuī jì shū wèi zhōng shū huáng mén shì láng, lìng jiān chá dòng jìng, xiǎo dà jiē lìng jì shū zhī. chéng yǔ jì shū shū yuē:" chī rén fù hé sì? chī shì xiǎo chà wèi?" dì cháng yǔ liè yú yè dōng, chí zhú rú fēi. jiān wèi dū du wū nà luó shòu gōng fá cóng hòu hū dì yuē:" tiān zǐ mò zǒu mǎ, dà jiàng jūn nù!" chéng cháng shì dì yǐn, dà jǔ shāng yuē:" chén chéng quàn bì xià." dì bù yuè yuē:" zì gǔ wú bù wáng zhī guó, zhèn yì hé yòng cǐ huó!" chéng nù yuē:" zhèn, zhèn, gǒu jiǎo zhèn!" chéng shǐ jì shū ōu dì sān quán, fèn yī ér chū. míng rì, chéng, shǐ jì shū láo dì, dì yì xiè yān. cì juàn, jì shū wèi gǎn shòu, yǐ qǐ chéng. chéng shǐ qǔ yī duàn. dì shù bǎi pǐ yǐ yǔ zhī, yuē:" yì yī duàn ěr." dì bù kān yōu rǔ, yǒng xiè líng yùn shī yuē: " hán wáng zǐ fáng fèn, qín dì lǔ lián chǐ. běn zì jiāng hǎi rén, zhì yì dòng jūn zǐ." cháng shì shì jiǎng xún jì zhī dì yì, nǎi yǔ huà shān wáng dà qì yuán jǐn mì móu yú gōng zhōng. wěi wèi shān ér zuò dì dào xiàng běi chéng. zhì qiān qiū mén, mén zhě jué dì xià xiǎng dòng, yǐ gào chéng. chéng lè bīng rù yíng, yuē:" bì xià hé yì fǎn yé? chén fù zǐ gōng cún shè jì, hé fù bì xià yé?" jí jiāng shā zhū fēi pín. dì zhèng sè yuē:" wáng zì yù fǎn, hé guān yú wǒ? wǒ shàng bù xī shēn, hé kuàng fēi pín!" chéng xià chuáng kòu tóu, dà tí, xiè zuì. yú shì hān yǐn, yè jiǔ nǎi chū. jū sān rì, yōu dì yú hán zhāng táng. dà qì jǐn děng jiē jiàn pēng yú shì. jí jiāng shàn wèi yú wén xuān, xiāng chéng wáng chǎng jí sī tú pān xiāng lè shì zhōng zhāng liàng huáng mén láng zhào yàn shēn děng qiú rù zòu shì. dì zài zhāo yáng diàn jiàn zhī. xù yuē:" wǔ xíng dì yùn, yǒu shǐ yǒu zhōng. qí wáng shèng dé qīn míng, wàn xìng guī yǎng. chén děng mèi sǐ wén zòu, yuàn bì xià zé yáo chán shùn." dì biàn liǎn róng dá yuē:" cǐ shì tuī yì yǐ jiǔ, jǐn dāng xùn bì." yòu yún:" ruò ěr, xū zuò zhào shū." shì láng cuī jié péi ràng zhī zòu yún:" zhào yǐ zuò qì." jí fù yáng yīn jìn yú dì, fán shí tiáo. shū qì, yuē:" jiāng ān zhèn hé suǒ? fù ruò wéi ér qù?" yáng yīn duì yuē: " zài běi chéng, bié yǒu guǎn yǔ, hái bèi fǎ jià, yī cháng zhàng wèi ér qù." dì nǎi xià yù zuò, bù jiù dōng láng. kǒu yǒng fàn wèi zōng hòu hàn shū zàn yún:" xiàn shēng bù chén, shēn bō guó tún, zhōng wǒ sì bǎi, yǒng zuò yú bīn." suǒ sī zòu qǐng fā. dì yuē:" gǔ rén niàn yí zān bì lǚ, yù yǔ liù gōng bié, kě hū?" gāo lóng zhī yuē:" jīn tiān xià yóu bì xià zhī tiān xià, kuàng zài hòu gōng!" nǎi yǔ fū rén pín yǐ xià jué, mò bù xī xū yǎn tì. pín zhào guó lǐ shì sòng chén sī wáng shī yún:" wáng qí ài yù tǐ, jù xiǎng huáng fà qī." huáng hòu yǐ xià jiē kū. zhí zhǎng zhào dé yǐ gù dú chē yī chéng, hòu yú dōng shàng gé. dì shàng chē, dé chāo shàng chē, chí dì. dì zhǒu zhī, yuē:" zhèn wèi tiān shùn rén, shòu wèi xiàng guó, hé wù nú, gǎn bī rén!" zhào dé shàng bù xià. jí chū yún lóng mén, wáng gōng bǎi liáo yì guān bài cí. dì yuē:" jīn rì bù jiǎn cháng dào xiāng gōng hàn xiàn dì." zhòng jiē bēi chuàng, gāo lóng zhī qì sǎ. suì rù běi chéng, xià sī mǎ zǐ rú nán zhái. jí wén xuān xíng xìng, cháng yǐ dì zì suí. dì hòu fēng tài yuán gōng zhǔ, cháng wèi dì cháng shí, yǐ hù shì yān. jìng yù zhèn ér bēng.
帝好文,美容仪。力能挟石师子以逾墙,射无不中。嘉辰宴会,多命群臣赋诗。 从容沉雅,有孝文风。勃海王高澄嗣事,甚忌焉。以大将军中兵参军崔季舒为中书、 黄门侍郎,令监察动静,小大皆令季舒知。澄与季舒书曰:“痴人复何似?痴势小 差未?”帝尝与猎于鄴东,驰逐如飞。监卫都督乌那罗受工伐从后呼帝曰:“天子 莫走马,大将军怒!”澄尝侍帝饮,大举觞曰:“臣澄劝陛下。”帝不悦曰:“自 古无不亡之国,朕亦何用此活!”澄怒曰:“朕,朕,狗脚朕!”澄使季舒殴帝三 拳,奋衣而出。明日,澄,使季舒劳帝,帝亦谢焉。赐绢,季舒未敢受,以启澄。 澄使取一段。帝束百疋以与之,曰:“亦一段尔。”帝不堪忧辱,咏谢灵运诗曰: “韩亡子房奋,秦帝鲁连耻。本自江海人,志义动君子。”常侍、侍讲荀济知帝意, 乃与华山王大器、元瑾密谋于宫中。伪为山而作地道向北城。至千秋门,门者觉地 下响动,以告澄。澄勒兵入营,曰:“陛下何意反耶?臣父子功存社稷,何负陛下 耶?”及将杀诸妃嫔。帝正色曰:“王自欲反,何关于我?我尚不惜身,何况妃嫔!” 澄下床叩头,大啼,谢罪。于是酣饮,夜久乃出。居三日,幽帝于含章堂。大器、 瑾等皆见烹于市。及将禅位于文宣,襄城王昶及司徒潘相乐、侍中张亮、黄门郎赵 彦深等求入奏事。帝在昭阳殿见之。旭曰:“五行递运,有始有终。齐王圣德钦明, 万姓归仰。臣等昧死闻奏,愿陛下则尧禅舜。”帝便敛容答曰:“此事推挹已久, 谨当逊避。”又云:“若尔,须作诏书。”侍郎崔劼、裴让之奏云:“诏已作讫。” 即付杨愔进于帝,凡十条。书讫,曰:“将安朕何所?复若为而去?”杨愔对曰: “在北城,别有馆宇,还备法驾,依常仗卫而去。”帝乃下御座,步就东廊。口咏 范蔚宗《后汉书赞》云:“献生不辰,身播国屯,终我四百,永作虞宾。”所司奏 请发。帝曰:“古人念遗簪弊履,欲与六宫别,可乎?”高隆之曰:“今天下犹陛 下之天下,况在后宫!”乃与夫人嫔以下诀,莫不欷歔掩涕。嫔赵国李氏诵陈思王 诗云:“王其爱玉体,俱享黄发期。”皇后已下皆哭。直长赵德以故犊车一乘,候 于东上阁。帝上车,德超上车,持帝。帝肘之,曰:“朕畏天顺人,授位相国,何 物奴,敢逼人!”赵德尚不下。及出云龙门,王公百僚衣冠拜辞。帝曰:“今日不 减常道乡公、汉献帝。”众皆悲怆,高隆之泣洒。遂入北城,下司马子如南宅。及 文宣行幸,常以帝自随。帝后封太原公主,常为帝尝食,以护视焉。竟遇鸩而崩。
lùn yuē: zhuāng dì yùn jiē jiāo sàng, zhāo nà qín wáng. suī shí shì kǒng jí, ér zú yǒu sì hǎi. huá nì jiǎn chú, quán qiáng shàn mìng, shén lǜ dú duàn, máng cì wèi chú ér tiān wèi wàng luàn, huò bù xuán zhǒng. zì zī zhī hòu, wèi shì tǔ bēng. shǐ zé zhì qū qiáng hú, zhōng nǎi quán guī bà zhèng. zhǔ jì sì zhě bù shū yú jì zuò, yù chù rǔ zhě yǒu shèn yú yì qí. suī yǐ jié mǐn zhī míng, xiào wǔ zhī zhǎng, zhī yǐ sù shì bēn bō. wén dì yǐ gāng qiáng zhī zhì, zhōng yǐ shǒu cí zì bǎo. jìng gōng yùn zhōng tiān lù, gāo dǎo táng yú, gè dé qí shí yě.
论曰:庄帝运接交丧,招纳勤王。虽时事孔棘,而卒有四海。猾逆剪除,权强 擅命,神虑独断,芒刺未除;而天未忘乱,祸不旋踵。自兹之后,魏室土崩。始则 制屈强胡,终乃权归霸政。主祭祀者不殊于寄坐,遇黜辱者有甚于弈棋。虽以节闵 之明,孝武之长,祗以速是奔波。文帝以刚强之质,终以守雌自宝。静、恭运终天 禄,高蹈唐、虞,各得其时也。