dòu lú níng zǐ jī sūn yù yáng shào zi xióng wáng yǎ zi shì jī hán xióng zi qín hè ruò dūn zi bì dì yì
豆卢宁子勣 孙毓 杨绍子雄 王雅子世积 韩雄子禽 贺若 敦子弼 弟谊
dòu lú níng, zì yǒng ān, chāng lí tú hé rén. qí xiān běn xìng mù róng shì, yàn běi dì wáng jīng zhī hòu yě. gāo zǔ shèng, yǐ yàn. huáng shǐ chū guī wèi, shòu cháng lè jùn shǒu, cì xìng dòu lú shì. huò yún běi rén wèi guī yì wèi" dòu lú", yīn shì yān, yòu yún bì nàn gǎi yān, wèi xiáng shú shì. fù cháng, wèi róu xuán zhèn jiāng, yǒu wēi zhòng, jiàn chēng yú shí. wǔ chéng zhōng, yǐ níng xūn, zhuī zèng zhù guó dà jiàng jūn shǎo bǎo fú líng jùn gōng. níng shǎo xiāo guǒ, yǒu zhì qì, shēn cháng bā chǐ, měi zī róng, shàn qí shè. wèi yǒng ān zhōng, yǐ bié jiāng suí ěr zhū tiān guāng rù guān. yǐ pò mò qí chǒu nú gōng, cì jué líng shòu xiàn nán. cháng yǔ liáng dìng yù yú píng liáng chuān, xiāng yǔ yì shè, nǎi xiāng qù bǎi bù xuán suō cǎo yǐ shè zhī, qī fā wǔ zhōng. dìng fú qí néng, zèng yí shén hòu, tiān guāng bài, cóng hóu mò chén yuè. jí zhōu wén tǎo yuè, níng yǔ lǐ bì lái guī.
豆卢宁,字永安,昌黎徒何人。其先本姓慕容氏,燕北地王精之后也。高祖胜, 以燕。皇始初归魏,授长乐郡守,赐姓豆卢氏。或云北人谓归义为“豆卢”,因氏 焉,又云避难改焉,未详孰是。父苌,魏柔玄镇将,有威重,见称于时。武成中, 以宁勋,追赠柱国大将军、少保、涪陵郡公。宁少骁果,有志气,身长八尺,美姿 容,善骑射。魏永安中,以别将随尔硃天光入关。以破万俟丑奴功,赐爵灵寿县男。 尝与梁GC定遇于平凉川,相与肄射,乃相去百步悬莎草以射之,七发五中。GC 定服其能,赠遗甚厚,天光败,从侯莫陈悦。及周文讨悦,宁与李弼来归。
xiào wǔ xī qiān, yǐ fèng yíng xūn, fēng hé yáng xiàn bó, hòu jìn jué wèi gōng. cóng qín dòu tài, fù hóng nóng, pò shā yuàn, chú wèi dà jiàng jūn jiān dà dū dū. dà tǒng qī nián, cóng yú jǐn pò jī hú shuài liú píng fú yú shàng jùn. jí liáng dìng fǎn, yǐ níng wèi jūn sī, jiān lǒng yòu zhū jūn shì. zéi píng, jìn wèi shì zhōng shǐ chí jié piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. jiǔ nián, cóng zhōu wén yíng gāo zhòng mì, yǔ dōng wèi zhàn yú máng shān. qiān zuǒ wèi jiāng jūn, jìn jué fàn yáng jùn gōng. shí liù nián, bài dà jiàng jūn. qiāng shuài bàng qǐ tiě cōng jí zhèng wǔ chǒu děng fǎn pàn, níng tǎo píng zhī. gōng dì èr nián, gǎi fēng wǔ yáng jùn gōng, qiān shàng shū yòu pú yè. zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, shòu zhù guó dà jiàng jūn. wǔ chéng chū, chū wèi tóng zhōu cì shǐ. qiān dà sī kòu, jìn fēng chǔ guó gōng, yì wàn hù, bié shí yán tíng xiàn yī qiān hù, shōu qí zū fù. bǎo dìng sì nián, shòu qí zhōu cì shǐ. shǔ dà bīng dōng tǎo, níng yú jí cóng jūn. hōng yú tóng zhōu. zèng tài bǎo shí zhōu zhū jūn shì tóng zhōu cì shǐ, shì yuē zhāo.
孝武西迁,以奉迎勋,封河阳县伯,后进爵为公。从禽窦泰,复弘农,破沙苑, 除卫大将军、兼大都督。大统七年,从于谨破稽胡帅刘平伏于上郡。及梁GC定反, 以宁为军司,监陇右诸军事。贼平,进位侍中、使持节、骠骑大将军、开府仪同三 司。九年,从周文迎高仲密,与东魏战于芒山。迁左卫将军,进爵范阳郡公。十六 年,拜大将军。羌帅傍乞铁匆及郑五丑等反叛,宁讨平之。恭帝二年,改封武阳郡 公,迁尚书右仆射。周孝闵帝践祚,授柱国大将军。武成初,出为同州刺史。迁大 司寇,进封楚国公,邑万户,别食盐亭县一千户,收其租赋。保定四年,授岐州刺 史。属大兵东讨,宁舆疾从军。薨于同州。赠太保、十州诸军事、同州刺史,谥曰 昭。
chū, níng wèi yǒu zi, yǎng dì yǒng ēn zi jī. jí shēng zǐ zàn, qīn shǔ jiē qǐng zàn wèi sì. níng yuē:" xiōng dì zhī zi yóu zǐ yě, wú hé zé yān." suì yǐ jī sì. shí yǐ cǐ duō zhī. jí níng hōng, jī xí jué.
初,宁未有子,养弟永恩子勣。及生子赞,亲属皆请赞为嗣。宁曰:“兄弟之 子犹子也,吾何择焉。”遂以勣嗣。时以此多之。及宁薨,勣袭爵。
jī zì dìng dōng. shēng shí, zhōu wén qīn xìng níng jiā chēng qìng, shí yù xīn pò qí jūn, zhōu wén yīn zì yuē dìng dōng. jī cōng wù, yǒu qì jú. chū yǐ xūn chén zǐ fēng yì ān xiàn hóu. zhōu mǐn dì shòu shàn, shòu shāo bó xià dài fū kāi fǔ yí tóng sān sī, gǎi fēng dān yáng jùn gōng. míng dì shí, wèi zuǒ wǔ bó zhōng dài fū. jī zì yǐ jīng yè wèi tōng, qǐng jiě zhí yóu lù mén xué. dì jiā zhī, chì yǐ běn guān jiù xué. qí wáng xiàn nà jī mèi wèi fēi, ēn lǐ yù hòu. wǔ dì sì wèi, wèi yuán shāo dāng qiāng yīn jī zuò luàn, yǐ jī yǒu cái lüè, bài wèi zhōu cì shǐ. shén yǒu huì zhèng, huá yí yuè fú, dà zhì xiáng ruì. wū shǔ shān sú hū wèi gāo wǔ lǒng, qí xià wèi shuǐ suǒ chū. qí shān jué bì qiān xún, yóu lái fá shuǐ, zhū qiāng kǔ zhī. jī mǎ zú suǒ jiàn, hū fēi quán yǒng chū. yǒu bái wū xiáng zhǐ qián, rǔ zi ér hòu qù, yǒu bái láng jiàn yú xiāng wǔ, rén wéi zhī yáo yuē:" wǒ yǒu dān yáng, shān chū yù jiāng. jì wǒ rén yí, shén wū lái xiáng." bǎi xìng yīn hào qí quán yuē yù jiāng quán. hòu dīng fù jiān, huǐ cuì guò lǐ. xí jué chǔ guó gōng. dà xiàng èr nián, lèi qiān lì zhōu zǒng guǎn, xún bài zhù guó. suí wén dì wèi chéng xiàng, yì zhōu zǒng guǎn wáng qiān zuò luàn, jī yīng chéng gù shǒu. qiān jiāng dá xī jì děng gōng zhī, qǐ tǔ shān, záo chéng wèi qī shí yú xué, yàn jiāng yǐ guàn zhī. jī shí zhàn shì bù guò èr qiān, zhòu yè xiāng jù. jīng sì xún, liáng ruì jūn qiě zhì, zéi jiě qù, shòu shàng zhù guó, cì yī zǐ jué zhōng shān xiàn gōng. kāi huáng zhōng, wèi xià zhōu zǒng guǎn. dì yǐ qí jiā guì shèng, xūn xiào kè zhāng, hòu wèi hàn wáng liàng nà qí nǚ wèi fēi, ēn yù mí hòu. qī nián, zhuī shǒu lì zhōu gōng, zhào shí shǐ zhōu lín jīn xiàn yì qiān hù. shí nián, yǐ jí zhēng hái jīng shī, zhào zhū wáng bìng zhì jī dì, zhōng shǐ gù wèn, dào lù bù jué. zú, shì yuē xiāng.
勣字定东。生时,周文亲幸宁家称庆,时遇新破齐军,周文因字曰定东。勣聪 悟,有器局。初以勋臣子封义安县侯。周闵帝受禅,授稍伯下大夫、开府仪同三司, 改封丹阳郡公。明帝时,为左武伯中大夫。勣自以经业未通,请解职游露门学。帝 嘉之,敕以本官就学。齐王宪纳勣妹为妃,恩礼愈厚。武帝嗣位,渭源烧当羌因饥 作乱,以勣有才略,拜渭州刺史。甚有惠政,华夷悦服,大致祥瑞。乌鼠山俗呼为 高武陇,其下渭水所出。其山绝壁千寻,由来乏水,诸羌苦之。勣马足所践,忽飞 泉涌出。有白乌翔止前,乳子而后去,有白狼见于襄武,人为之谣曰:“我有丹 阳,山出玉浆。济我人夷,神乌来翔。”百姓因号其泉曰玉浆泉。后丁父艰,毁瘁 过礼。袭爵楚国公。大象二年,累迁利州总管,寻拜柱国。隋文帝为丞相,益州总 管王谦作乱,勣婴城固守。谦将达奚惎等攻之,起土山,凿城为七十余穴,堰江以 灌之。勣时战士不过二千,昼夜相拒。经四旬,梁睿军且至,贼解去,授上柱国, 赐一子爵中山县公。开皇中,为夏州总管。帝以其家贵盛,勋效克彰,后为汉王谅 纳其女为妃,恩遇弥厚。七年,追守利州功,诏食始州临津县邑千户。十年,以疾 徵还京师,诏诸王并至勣第,中使顾问,道路不绝。卒,谥曰襄。
zi xián sì. wèi xiǎn zhōu cì shǐ dà lǐ shǎo qīng wǔ bēn láng jiāng. cì zǐ yù.
子贤嗣。位显州刺史、大理少卿、武贲郎将。次子毓。
yù zì dào shēng, shǎo yīng guǒ, yǒu qì jié. hàn wáng liàng chū zhèn bīng zhōu, yù yǐ fēi xiōng wèi wáng fǔ zhǔ bù. yǐ zhēng tū jué gōng, shòu yí tóng sān sī. jí yáng dì jí wèi, liàng nà zī yì wáng kuǐ móu zuò luàn. yù kǔ jiàn bù cóng, yīn wèi qí dì yì yuē:" wú pǐ mǎ guī cháo, zì dé miǎn huò. cǐ nǎi shēn jì, fēi wéi guó yě. jīn qiě wěi cóng, yǐ sī hòu jì." yù xiōng xiǎn zhōu cì shǐ xián yán yú dì yuē:" chén dì yù sù huái zhì jié, bì bù cóng luàn, dàn bī xiōng wēi, bù néng kè suì. chén qǐng cóng jūn, yǔ yù wèi biǎo lǐ, liàng bù zú tú yě." dì xǔ zhī. xián mì qiǎn jiā rén jī chì shū zhì yù suǒ, yǔ zhī jì. liàng jiāng wǎng jiè zhōu, lìng yù yǔ zǒng guǎn shǔ zhū tāo liú shǒu. yù yǔ tāo yì jù zhī, tāo fú yī bù cóng, yù zhuī zhǎn zhī. shí liàng sī mǎ huáng fǔ dàn yǐ jiàn bèi qiú, yù chū zhī, yǔ xié jì, jí kāi fǔ, pán shí hóu sù qín wǔ děng bì chéng jù liàng. bù fēn wèi dìng, yǒu rén gào liàng. liàng gōng zhī, chéng xiàn, jiàn hài, shí nián èr shí bā. liàng píng, zèng dà jiàng jūn, fēng zhèng yì xiàn gōng, shì yuē mǐn.
毓字道生,少英果,有气节。汉王谅出镇并州,毓以妃兄为王府主簿。以征突 厥功,授仪同三司。及炀帝即位,谅纳谘议王頍谋作乱。毓苦谏不从,因谓其弟懿 曰:“吾匹马归朝,自得免祸。此乃身计,非为国也。今且伪从,以思后计。”毓 兄显州刺史贤言于帝曰:“臣弟毓素怀志节,必不从乱,但逼凶威,不能克遂。臣 请从军,与毓为表里,谅不足图也。”帝许之。贤密遣家人赍敕书至毓所,与之计。 谅将往介州,令毓与总管属硃涛留守。毓与涛议拒之,涛拂衣不从,毓追斩之。时 谅司马皇甫诞以谏被囚,毓出之,与协计,及开府,盘石侯宿勤武等闭城拒谅。部 分未定,有人告谅。谅攻之,城陷,见害,时年二十八。谅平,赠大将军,封正义 县公,谥曰愍。
zi yuàn shī sì. bài yí tóng sān sī. dà yè chū, xíng xīn lìng, wǔ děng bìng chú. wèi jǐ, dì fù xià zhào gǎi fēng yōng qiū hóu, fù yǐ yuàn shī xí.
子愿师嗣。拜仪同三司。大业初,行新令,五等并除。未几,帝复下诏改封雍 丘侯,复以愿师袭。
zàn yǐ níng xūn, jiàn dé chū, cì jué huá yīn xiàn hóu. lèi qiān kāi fǔ yí tóng dà jiàng jūn, jìn jué wǔ yáng jùn gōng.
赞以宁勋,建德初,赐爵华阴县侯。累迁开府仪同大将军,进爵武阳郡公。
yǒng ēn shǎo yǒu shí dù, yǔ níng jù guī zhōu wén. yǐ yíng xiào wǔ gōng, fēng xīn xīng bó. lǚ cóng zhēng tǎo, jiē yǒu gōng, jìn wèi piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, shòu shàn zhōu cì shǐ, gǎi fēng wò yě xiàn gōng. bǎo dìng yuán nián, rù wèi sī huì zhōng dài fū. níng fēng chǔ guó gōng, qǐng yǐ xiān fēng wǔ yáng jùn sān qiān hù yì wò yě zhī fēng, zhào xǔ yān. zú yú guān. zèng shǎo bǎo, shì yuē jìng. zi tōng sì.
永恩少有识度,与宁俱归周文。以迎孝武功,封新兴伯。屡从征讨,皆有功, 进位骠骑大将军、开府仪同三司。周孝闵帝践祚,授鄯州刺史,改封沃野县公。保 定元年,入为司会中大夫。宁封楚国公,请以先封武阳郡三千户益沃野之封,诏许 焉。卒于官。赠少保,谥曰敬。子通嗣。
tōng zì píng dōng, yī míng huì, hóng hòu yǒu qì jú. zài zhōu, yǐ fù gōng cì jué lín zhēn xiàn hóu, gǎi fēng wò yě xiàn gōng. wèi kāi fǔ běi xú zhōu cì shǐ. kāi huáng chū, jìn jué nán chén jùn gōng, shàng suí wén dì mèi chāng lè xiàn cháng gōng zhǔ. lì dìng xiāng èr zhōu cì shǐ xià hóng èr zhōu zǒng guǎn, bìng yǐ kuān huì chēng. zú guān. shì yuē ān. zi kuān sì.
通字平东,一名会,弘厚有器局。在周,以父功赐爵临贞县侯,改封沃野县公。 位开府、北徐州刺史。开皇初,进爵南陈郡公,尚隋文帝妹昌乐县长公主。历定相 二州刺史、夏洪二州总管,并以宽惠称。卒官。谥曰安。子宽嗣。
yáng shào, zì zǐ ān, hóng nóng huá yīn rén yě, zǔ xìng, wèi xīn píng jùn shǒu. fù guó, zhōng sàn dài fū. shào shǎo kāng kǎi yǒu zhì lüè, lǚ cóng zhēng fá, lì zhàn yǒu gōng. pǔ tài chū, fēng píng xiāng xiàn nán. dà tǒng yuán nián, jìn jué guàn jūn xiàn gōng. sì nián, wèi fū chéng jùn shǒu. shào xìng shù zhí, jiān yǒu wēi huì, bǎi xìng ān zhī. lèi qiān piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī fū zhōu cì shǐ, cì xìng chì lǚ yǐn shì. zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, jìn jué tǎng chéng jùn gōng, wèi dà jiàng jūn. zú, zèng chéng wén děng bā zhōu cì shǐ. shì yuē xìn. zi xióng sì.
杨绍,字子安,弘农华阴人也,祖兴,魏新平郡守。父国,中散大夫。绍少慷 慨有志略,屡从征伐,力战有功。普泰初,封平乡县男。大统元年,进爵冠军县公。 四年,为鄜城郡守。绍性恕直,兼有威惠,百姓安之。累迁骠骑大将军、开府仪同 三司、鄜州刺史,赐姓叱吕引氏。周孝闵帝践祚,进爵傥城郡公,位大将军。卒, 赠成、文等八州刺史。谥曰信。子雄嗣。
xióng chū míng huì, měi zī róng, yǒu qì dù, yōng róng xián yǎ, jìn zhǐ kě guān. zhōu wǔ dì shí, wèi tài zǐ sī lǚ xià dài fū. dì xìng yún yáng gōng, wèi wáng zhí zuò luàn, xí sù zhāng mén, xióng nì jù pò zhī. fēng wǔ yáng jùn gōng, qiān yòu wèi shàng dài fū. dà xiàng zhōng, jìn jué yú guó gōng. suí wén dì wèi chéng xiàng, yōng zhōu mù bì wáng xián gòu zuò nán, xióng shí wéi bié jià, zhī qí móu, yǐ gào wén dì. xián fú zhū, yǐ gōng shòu zhù guó yōng zhōu mù, réng lǐng xiāng fǔ yú hòu. zhōu xuān dì zàng, bèi zhū wáng yǒu biàn, lìng xióng lǜ liù qiān qí sòng zhì líng suǒ. jìn wèi shàng zhù guó.
雄初名惠,美姿容,有器度,雍容闲雅,进止可观。周武帝时,为太子司旅下 大夫。帝幸云阳宫,卫王直作乱,袭肃章门,雄逆拒破之。封武阳郡公,迁右卫上 大夫。大象中,进爵邘国公。隋文帝为丞相,雍州牧、毕王贤构作难,雄时为别驾, 知其谋,以告文帝。贤伏诛,以功授柱国、雍州牧,仍领相府虞候。周宣帝葬,备 诸王有变,令雄率六千骑送至陵所。进位上柱国。
wén dì shòu shàn, chú zuǒ wèi jiāng jūn, jiān zōng zhèng qīng. qiān yòu wèi dà jiàng jūn, cān yù cháo zhèng. fēng guǎng píng wáng, yǐ yú gōng bié fēng yī zi. xióng qǐng fēng dì shì guì, cháo tíng xǔ zhī. huò zòu gāo jiǒng péng dǎng zhě, dì yán zhī yú cháo, xióng shēn míng qí xū, dì yì yǐ wéi rán. xióng shí guì chǒng, guàn jué yī shí, yǔ gāo jiǒng yú qìng zé sū wēi chēng wéi" sì guì". xióng kuān róng xià shì, cháo yě gù shǔ. dì yīn jì zhī, bù yù qí diǎn bīng mǎ, nǎi gǎi shòu sī kōng, wài shì yōu chóng, ér nèi shí duó qí quán yě. xióng nǎi bì mén bù tōng bīn kè. xún gǎi fēng qīng zhāng wáng. rén shòu chū, dì yǐ qīng zhāng bù yǔn shēng wàng, mìng zhí fāng jìn dì tú, zhǐ ān dé jùn shì qún chén yuē:" cǐ hào zú wéi míng dé xiāng chèn". nǎi gǎi fēng ān dé wáng.
文帝受禅,除左卫将军,兼宗正卿。迁右卫大将军,参预朝政。封广平王,以 邘公别封一子。雄请封弟士贵,朝廷许之。或奏高颎朋党者,帝言之于朝,雄深明 其虚,帝亦以为然。雄时贵宠,冠绝一时,与高颎、虞庆则、苏威称为“四贵”。 雄宽容下士,朝野顾属。帝阴忌之,不欲其典兵马,乃改授司空,外示优崇,而内 实夺其权也。雄乃闭门不通宾客。寻改封清漳王。仁寿初,帝以清漳不允声望,命 职方进地图,指安德郡示群臣曰:“此号足为名德相称”。乃改封安德王。
dà yè chū, shòu tài zǐ tài fù. yuán dé tài zǐ hōng, jiǎn jiào zhèng zhōu cì shǐ. qiān huái zhōu cì shǐ jīng zhào yǐn. dì qīn zhēng tǔ yù hún, zhào xióng zǒng guǎn jiāo hé dào zhū jūn. jí hái, gǎi fēng guān wáng. liáo dōng zhī yì, jiǎn jiào zuǒ yì wèi dà jiàng jūn, chū liáo dōng dào. cì lú hé zhèn, gòu jí sǐ, dì wèi zhī fèi cháo, zhào hóng lú jiān hù sāng shì. yǒu sī qǐng shì yuē yì, dì yuē:" wáng dào gāo yǎ sú, dé guān shēng líng." nǎi shì yuē dé. zèng sī tú xiāng guó děng shí jùn tài shǒu.
大业初,授太子太傅。元德太子薨,检校郑州刺史。迁怀州刺史、京兆尹。帝 亲征吐谷浑,诏雄总管浇河道诸军。及还,改封观王。辽东之役,检校左翊卫大将 军,出辽东道。次泸河镇,遘疾死,帝为之废朝,诏鸿胪监护丧事。有司请谥曰懿, 帝曰:“王道高雅俗,德冠生灵。”乃谥曰德。赠司徒、襄国等十郡太守。
zi gōng rén, wèi lì bù shì láng.
子恭仁,位吏部侍郎。
gōng rén dì chēn, xìng hé hòu, pō yǒu wén xué. lì yì zhōu cì shǐ huái nán jùn tài shǒu. jí fù hōng, qǐ wèi sī lì dài fū. liáo dōng zhī yì, yáng xuán gǎn fǎn, qí dì xuán zòng zì dì suǒ táo fù qí xiōng, lù féng chēn, chēn bì rén ǒu yǔ jiǔ zhī. sī lì cì shǐ liú xiū wén zòu zhī, shí gōng rén jiāng bīng yú wài, dì qǐn qí shì. chēn yōu, fā bìng ér zú.
恭仁弟綝,性和厚,颇有文学。历义州刺史、淮南郡太守。及父薨,起为司隶 大夫。辽东之役,杨玄感反,其弟玄纵自帝所逃赴其兄,路逢綝,綝避人偶语久之。 司隶刺史刘休文奏之,时恭仁将兵于外,帝寝其事。綝忧,发病而卒。
xióng dì dá, zì shì dá, yǒu xué xíng, shì zhōu, wèi yí tóng nèi shǐ xià dài fū, fēng suì níng xiàn nán. wén dì shòu chán, bài jǐ shì huáng mén shì láng, jìn jué wèi zi. qiān jiān lì bù shì láng, jiā kāi fǔ. zhuǎn nèi shǐ shì láng shàn zhèng zhào sān zhōu cì shǐ, jù yǒu néng míng. píng chén hòu, dì chà pǐn tiān xià mù zǎi, dá wèi dì yī, zhuó bài gōng bù shàng shū, jiā shang kāi fǔ. dá wéi rén hóng hòu, yǒu jú dù, yáng sù měi yuē:" yǒu jūn zǐ mào jiān jūn zǐ xīn zhě, wéi yáng dá ěr." xiàn huáng hòu jí wén dì shān líng zhì dù, dá bìng cān yù yān. yáng dì sì wèi, zhuǎn nà yán, lǐng yíng dōng dōu fù jiān. liáo dōng zhī yì, lǐng yòu wǔ wèi jiāng jūn. jìn wèi zuǒ guāng lù dài fu. zú yú shī. zèng lì bù shàng shū shǐ ān hóu, shì yuē gōng.
雄弟达,字士达,有学行,仕周,位仪同、内史下大夫,封遂宁县男。文帝受 禅,拜给事黄门侍郎,进爵为子。迁兼吏部侍郎,加开府。转内史侍郎、鄯郑赵三 州刺史,俱有能名。平陈后,帝差品天下牧宰,达为第一,擢拜工部尚书,加上开 府。达为人弘厚,有局度,杨素每曰:“有君子貌兼君子心者,唯杨达耳。”献皇 后及文帝山陵制度,达并参预焉。炀帝嗣位,转纳言,领营东都副监。辽东之役, 领右武卫将军。进位左光禄大夫。卒于师。赠吏部尚书、始安侯,谥曰恭。
wáng yǎ, zì dù róng, chǎn xī xīn zhù rén yě. shǎo shěn yì, mù nè guǎ yán. yǒu dǎn yǒng, shàn qí shè. zhōu wén wén qí míng, zhào rù jūn, yǐ gōng cì jué jū yōng xiàn zi. cóng qín dòu tài yú tóng guān. shā yuàn zhī zhàn, yǎ wèi suǒ bù yuē: " bǐ jūn dài yǒu bǎi wàn, jīn wǒ bù mǎn wàn rén, cháng lǐ lùn zhī, shí nán yǔ dí. dàn xiàng gōng shén wǔ, yǐ shùn tǎo nì, qǐ jì zhòng guǎ? dà zhàng fū bù yǐ cǐ shí pò zéi, hé yòng shēng wèi!" nǎi huàn jiǎ chū zhàn, suǒ xiàng pī mǐ, zhōu wén zhuàng zhī. yòu cóng zhàn máng shān. shí dà jūn shī lì, zhū jiàng jiē tuì, yǎ dú jù zhī. dí rén jiàn qí wú jì, bù qí jìng jìn. yǎ zuǒ yòu fèn jī, zhǎn jiǔ jí, dí zhòng shāo tuì, yǎ nǎi hái. zhōu wén tàn yuē:" wáng yǎ jǔ shēn xī shì dǎn yě!" jìn jué wèi bó. lèi qiān piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī. míng dì chū chú fén zhōu cì shǐ. lì jīng wéi zhèng, rén shù yuè fù, zì yuǎn zhì zhě qī bǎi yú jiā. zú yú xià zhōu cì shǐ. zi shì jī sì.
王雅,字度容,阐熙新纻人也。少沈毅,木讷寡言。有胆勇,善骑射。周文闻 其名,召入军,以功赐爵居庸县子。从禽窦泰于潼关。沙苑之战,雅谓所部曰: “彼军殆有百万,今我不满万人,常理论之,实难与敌。但相公神武,以顺讨逆, 岂计众寡?大丈夫不以此时破贼,何用生为!”乃擐甲出战,所向披靡,周文壮之。 又从战芒山。时大军失利,诸将皆退,雅独拒之。敌人见其无继,步骑竞进。雅左 右奋击,斩九级,敌众稍退,雅乃还。周文叹曰:“王雅举身悉是胆也!”进爵为 伯。累迁骠骑大将军、开府仪同三司。明帝初除汾州刺史。励精为政,人庶悦附, 自远至者七百余家。卒于夏州刺史。子世积嗣。
shì jī róng mào kuí àn, yāo dài shí wéi, fēng shén shuǎng bá, yǒu rén jié zhī biǎo. zài zhōu, yǐ gōng bài shàng yí tóng, fēng cháng zǐ xiàn gōng. suí wén dì shòu shàn, jìn fēng yí yáng jùn gōng. gāo jiǒng měi qí cái néng, shén shàn zhī. cháng wèi yǐng yuē:" wú bèi jù zhōu chén zǐ, shè jì lún mò, ruò hé?" jiǒng shēn jù zhī. wèi jǐ, shòu qí zhōu zǒng guǎn, píng chén zhī yì, yǐ zhōu shī zì qí shuǐ qù jiǔ jiāng. yǐ gōng jìn wèi zhù guó jīng zhōu zǒng guǎn. hòu guì zhōu rén lǐ guāng shì zuò luàn, shì jī yǐ xíng jūn zǒng guǎn tǎo píng zhī, jìn wèi shàng zhù guó, shén jiàn lóng zhòng.
世积容貌魁岸,腰带十围,风神爽拔,有人杰之表。在周,以功拜上仪同,封 长子县公。隋文帝受禅,进封宜阳郡公。高颎美其才能,甚善之。尝谓颖曰:“吾 辈俱周臣子,社稷沦没,若何?”颎深拒之。未几,授蕲州总管,平陈之役,以舟 师自蕲水趣九江。以功进位柱国、荆州总管。后桂州人李光仕作乱,世积以行军总 管讨平之,进位上柱国,甚见隆重。
shì jī jiàn dì xìng jì kè, gōng chén duō huò zuì, yóu shì zòng jiǔ, bù yǔ zhí zhèng yán jí shí shì. shàng yǐ wéi yǒu jiǔ jí, shě zhī gōng nèi, lìng yī zhě liáo zhī. shì jī guǐ chēng jí yù, shǐ dé jiù dì. jí zhēng liáo dōng, shì jī yǔ hàn wáng bìng wèi xíng jūn yuán shuài. zhì liǔ chéng, yù jí ér hái. bài liáng zhōu zǒng guǎn, lìng qí shì qī bǎi rén sòng zhī guān.
世积见帝性忌刻,功臣多获罪,由是纵酒,不与执政言及时事。上以为有酒疾, 舍之宫内,令医者疗之。世积诡称疾愈,始得就第。及征辽东,世积与汉王并为行 军元帅。至柳城,遇疾而还。拜凉州总管,令骑士七百人送之官。
wèi jǐ, qí qīn xìn ān dìng huáng fǔ xiào xié yǒu zuì, lì bǔ zhī, wáng dǐ shì jī, bù nà, yóu shì yǒu hàn. xiào xié jìng pèi fáng guì zhōu, shì zǒng guǎn líng hú xī, xī yòu bù lǐ yān. shén kùn qióng, yīn jiǎo xìng shàng biàn, chēng:" shì jī cháng lìng dào rén xiāng qí guì bù, dào rén yún:' dāng wèi guó zhǔ.' wèi qí qī yuē:' fū rén dāng wèi huáng hòu.' yòu jiāng zhī liáng zhōu, qí suǒ qīn wèi shì jī yuē:' hé xī tiān xià jīng bīng chù, kě tú dà shì.' shì jī yuē:' liáng zhōu tǔ kuàng rén xī, fēi yòng wǔ guó.'" yóu shì bèi zhēng, àn qí shì. yǒu sī zòu:" zuǒ wèi dà jiàng jūn yuán mín yòu wèi dà jiàng jūn yuán zhòu zuǒ pú yè gāo jiǒng, bìng yǔ shì jī jiāo tōng, shòu qí míng mǎ zhī zèng." shì jī jìng zuò zhū, mín zhòu děng miǎn guān, bài xiào xié wèi shàng dà jiàng jūn.
未几,其亲信安定皇甫孝谐有罪,吏捕之,亡抵世积,不纳,由是有憾。孝谐 竟配防桂州,事总管令狐熙,熙又不礼焉。甚困穷,因徼幸上变,称:“世积尝令 道人相其贵不,道人云:‘当为国主。’谓其妻曰:‘夫人当为皇后。’又将之凉 州,其所亲谓世积曰:‘河西天下精兵处,可图大事。’世积曰:‘凉州土旷人稀, 非用武国。’”由是被征,案其事。有司奏:“左卫大将军元旻、右卫大将军元胄、 左仆射高颎,并与世积交通,受其名马之赠。”世积竟坐诛,旻胄等免官,拜孝谐 为上大将军。
hán xióng, zì mù lán, hé nán dōng yuán rén yě. zǔ jǐng, xiào wén shí wéi zhě yáng jùn shǒu. xióng shǎo gǎn yǒng, lǚ lì jué rén, gōng qí shè, yǒu jiāng lǜ cái lüè. jí xiào wǔ xī qiān, xióng biàn kāng kǎi yǒu lì gōng zhī zhì. dà tǒng chū, suì yǔ qí shǔ liù shí yú rén yú luò xī jǔ bīng, shù rì jiān, zhòng zhì qiān rén, yǔ hé nán xíng tái yáng jū gòng wèi jǐ jiǎo. měi chāo lüè dōng wèi, suǒ xiàng kè huò. dōng wèi luò zhōu cì shǐ hán xián yǐ zhuàng wén, yè nǎi qiǎn qí jūn sī mù róng shào zōng yǔ xián hé shì tǎo xióng. zhàn shù shí hé, xióng zhòng lüè jǐn, xiōng jí qī zǐ jiē wèi xián suǒ huò, jiāng yǐ wéi lù. nǎi qiǎn rén gào xióng yuē:" ruò xióng zhì, jiē miǎn zhī." xióng nǎi yì xián jūn. jí suí xián hái luò. qián yǐn xián dǎng, móu yù xí zhī. shì xiè, dùn miǎn. yè zhōu wén yú hóng nóng, fēng wǔ yáng xiàn hóu, qiǎn huán xiāng lǐ, gèng tú jìn qǔ. xióng nǎi zhāo jí yì zhòng, cóng dú gū xìn rù luò yáng. máng shān zhī yì, zhōu wén mìng xióng yāo qí shén wǔ yú ài dào. shén wǔ nù, mìng sān jūn bài bìng lì qǔ xióng, xióng tū wéi dé miǎn. chú dōng xú zhōu cì shǐ. dōng wèi yōng zhōu cì shǐ guō shū lüè jiē jìng, pō wéi biān huàn. xióng mì tú zhī, qīng jiāng shí qí, yè rù qí jìng, fú yú dào cè, qiǎn dū du hán shì yú lüè chéng fú dōng wèi rén yī fú, zhà ruò zì hé yáng pàn tóu guān xī zhě, lüè chū chí zhī. xióng zì hòu shè zhī, zài fā xián zhōng, suì zhǎn lüè shǒu. chú hé nán yǐn, jìn jué wèi gōng. xún jìn piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī shì zhōng hé nán yì zhōng zhèng. zhōu xiào mǐn dì jiàn zuò, jìn jué xīn yì jùn gōng, cì xìng yǔ wén shì. míng dì èr nián, chú dū du zhōng zhōu cì shǐ. xióng jiǔ zài biān, jù zhī dí rén xū shí, měi lǜ zhòng shēn rù, bù bì jiān nán. qián hòu jīng sì shí wǔ zhàn, suī shí yǒu shèng fù, ér xióng zhì qì yì zhuàng, dōng wèi shēn dàn zhī. zú yú zhèn. zèng dà jiàng jūn wǔ zhōu zhū jūn shì. shì yuē wēi. zi qín sì.
韩雄,字木兰,河南东垣人也。祖景,孝文时为赭阳郡守。雄少敢勇,膂力绝 人,工骑射,有将率材略。及孝武西迁,雄便慷慨有立功之志。大统初,遂与其属 六十余人于洛西举兵,数日间,众至千人,与河南行台杨琚共为掎角。每抄掠东魏, 所向克获。东魏洛州刺史韩贤以状闻,鄴乃遣其军司慕容绍宗与贤合势讨雄。战数 十合,雄众略尽,兄及妻子皆为贤所获,将以为戮。乃遣人告雄曰:“若雄至,皆 免之。”雄乃诣贤军。即随贤还洛。潜引贤党,谋欲袭之。事泄,遁免。谒周文于 弘农,封武阳县侯,遣还乡里,更图进取。雄乃招集义众,从独孤信入洛阳。芒山 之役,周文命雄邀齐神武于隘道。神武怒,命三军拜并力取雄,雄突围得免。除东 徐州刺史。东魏雍州刺史郭叔略接境,颇为边患。雄密图之,轻将十骑,夜入其境, 伏于道侧,遣都督韩仕于略城服东魏人衣服,诈若自河阳叛投关西者,略出驰之。 雄自后射之,再发咸中,遂斩略首。除河南尹,进爵为公。寻进骠骑大将军、开府 仪同三司、侍中、河南邑中正。周孝闵帝践祚,进爵新义郡公,赐姓宇文氏。明帝 二年,除都督、中州刺史。雄久在边,具知敌人虚实,每率众深入,不避艰难。前 后经四十五战,虽时有胜负,而雄志气益壮,东魏深惮之。卒于镇。赠大将军、五 州诸军事。谥曰威。子禽嗣。
qín zì zi tōng, shǎo kāng kǎi, yǐ dǎn lüè chēng. róng mào kuí àn, yǒu xióng jié zhī biǎo. xìng yòu hǎo shū, jīng shǐ bǎi jiā jiē lüè zhī dà zhǐ. zhōu wén jiàn ér yì zhī, lìng yǔ zhū zǐ yóu jí. yǐ jūn gōng shāo qiān yí tóng sān sī, xí jué xīn yì jùn gōng. wǔ dì fá qí, qín shuō xià dú gū yǒng yè yú jīn yōng chéng. jí píng fàn yáng, jiā shang yí tóng yǒng zhōu cì shǐ. suí wén dì zuò xiāng, qiān hé zhōu cì shǐ. chén jiāng zhēn qìng rèn mán nú xiāo mó hē děng gòng wèi shēng yuán, pín kòu jiāng běi, qián hòu rù jiè. qín lǚ cuò qí fēng, chén rén duó qì.
禽字子通,少慷慨,以胆略称。容貌魁岸,有雄杰之表。性又好书,经史百家 皆略知大旨。周文见而异之,令与诸子游集。以军功稍迁仪同三司,袭爵新义郡公。 武帝伐齐,禽说下独孤永业于金墉城。及平范阳,加上仪同、永州刺史。隋文帝作 相,迁和州刺史。陈将甄庆、任蛮奴、萧摩诃等共为声援,频寇江北,前后入界。 禽屡挫其锋,陈人夺气。
kāi huáng chū, wén dì qián yǒu tūn jiāng nán zhì, bài qín lú zhōu zǒng guǎn, wěi yǐ píng chén zhī rèn, shèn wéi dí rén suǒ dàn. jí dà jǔ fá chén, yǐ qín wèi xiān fēng. qín lǐng wǔ bǎi rén xiāo jì, xí cǎi shí, shǒu zhě jiē zuì, suì qǔ zhī. jìn gōng gū shú, bàn rì ér bá. cì yú xīn lín. jiāng nán fù lǎo sù wén qí wēi xìn, lái yè jūn mén, zhòu yè bù jué, qí jiāng fán xún lǔ shì zhēn tián ruì děng xiāng jì jiàng. jìn wáng qiǎn xíng jūn zǒng guǎn dù yàn yǔ qín hé jūn. chén shū bǎo qiǎn lǐng jūn cài zhēng shǒu zhū què háng, wén qín jiāng zhì, zhòng jù ér kuì. rèn mán nú wèi hè ruò bì suǒ bài, qì jūn jiàng qín. qín yǐ jīng qí zhí rù zhū què mén. chén rén yù zhàn, mán nú zǒng zhī yuē:" lǎo fū shàng jiàng, zhū jūn hé shì!" zhòng jiē sàn zǒu. suì píng jīn líng, zhí chén zhǔ shū bǎo. shí hè ruò bì yì yǒu gōng, nǎi xià zhào jìn wáng yuē:" cǐ èr gōng zhě, zhèn běn wěi zhī, xī rú zhèn yì. yǐ míng chén zhī gōng, chéng tài píng zhī yè, tiān xià shèng shì, hé yòng guò cǐ!" yòu xià yōu zhào yú qín bì yuē:" shēn guó wēi yú wàn lǐ, xuān cháo huà yú yī yú, shǐ dōng nán zhī rén jù chū tāng huǒ, shù bǎi nián zéi xún rì kuò qīng, zhuān shì gōng zhī gōng yě. gāo míng sāi yú yǔ zhòu, shèng yè guāng yú tiān rǎng. tì tīng qián gǔ, hǎn wén qí pǐ. bān shī kǎi rù, chéng zhī fēi yuǎn, xiāng sī zhī shén, cùn yīn ruò suì." jí zhì jīng, bì yǔ qín zhēng gōng yú shàng qián, bì yuē:" chén zài jiǎng shān sǐ zhàn, pò qí ruì zú, qín qí xiāo jiàng, zhèn yáng wēi wǔ, suì píng chén guó. qín lüè bù jiāo zhèn, qǐ chén zhī bǐ!" qín yuē:" běn fèng míng zhǐ, lìng chén yǔ bì tóng qǔ wěi dōu. bì nǎi gǎn xiān qī, féng zéi suì zhàn, zhì jiàng shì shāng sǐ shén duō. chén yǐ qīng qí wǔ bǎi, bīng bù xuè rèn, zhí qǔ jīn líng, jiàng rèn mán nú, zhí chén shū bǎo, jù qí fǔ kù, qīng qí cháo xué. bì zhì xī fāng kòu běi yè mén, chén qǐ guān ér nà zhī. sī nǎi jiù zuì bù xiá, ān dé yǔ chén wèi bǐ!" shàng yuē:' èr jiāng jù hé shàng xūn." yú shì jìn wèi shàng zhù guó, cì wù bā qiān duàn. yǒu sī hé qín zòng shì zú yín wū chén gōng. zuò cǐ bù dé guó gōng jí zhēn shí yì.
开皇初,文帝潜有吞江南志,拜禽庐州总管,委以平陈之任,甚为敌人所惮。 及大举伐陈,以禽为先锋。禽领五百人宵济,袭采石,守者皆醉,遂取之。进攻姑 熟,半日而拔。次于新林。江南父老素闻其威信,来谒军门,昼夜不绝,其将樊巡、 鲁世真、田瑞等相继降。晋王遣行军总管杜彦与禽合军。陈叔宝遣领军蔡征守硃雀 航,闻禽将至,众惧而溃。任蛮奴为贺若弼所败,弃军降禽。禽以精骑直入硃雀门。 陈人欲战,蛮奴捴之曰:“老夫尚降,诸君何事!”众皆散走。遂平金陵,执陈主 叔宝。时贺若弼亦有功,乃下诏晋王曰:“此二公者,朕本委之,悉如朕意。以名 臣之功,成太平之业,天下盛事,何用过此!”又下优诏于禽、弼曰:“申国威于 万里,宣朝化于一隅,使东南之人俱出汤火,数百年贼旬日廓清,专是公之功也。 高名塞于宇宙,盛业光于天壤。逖听前古,罕闻其匹。班师凯入,诚知非远,相思 之甚,寸阴若岁。”及至京,弼与禽争功于上前,弼曰:“臣在蒋山死战,破其锐 卒,禽其骁将,震扬威武,遂平陈国。禽略不交阵,岂臣之比!”禽曰:“本奉明 旨,令臣与弼同取伪都。弼乃敢先期,逢贼遂战,致将士伤死甚多。臣以轻骑五百, 兵不血刃,直取金陵,降任蛮奴,执陈叔宝,据其府库,倾其巢穴。弼至夕方扣北 掖门,臣启关而纳之。斯乃救罪不暇,安得与臣为比!”上曰:’二将俱合上勋。” 于是进位上柱国,赐物八千段。有司劾禽纵士卒淫汙陈宫。坐此不得国公及真食邑。
dà jūn zhī shǐ chū yě, shàng chì yǒu sī yuē:" wáng guó wù, wǒ yī bù yǐ rù fǔ, kě yú yuàn nèi zhù wǔ duǒ, dāng xī cì wén wǔ bǎi guān dà shè yǐ qǔ zhī." jí shì, shàng yù xuán táng, dà zhèn chén zhī nú bì huò huì, huì wáng gōng wén wǔ guān qī pǐn yǐ shàng, wǔ zhí lǐng bīng dū du yǐ shàng, jí zhū kǎo shǐ yǐ shè zhī.
大军之始出也,上敕有司曰:“亡国物,我一不以入府,可于苑内筑五垛,当 悉赐文武百官大射以取之。”及是,上御玄堂,大阵陈之奴婢货贿,会王公文武官 七品已上,武职领兵都督已上,及诸考使以射之。
xiān shì, jiāng dōng yáo yuē:" huáng bān qīng cōng mǎ, fā zì shòu yáng sì, lái shí dōng qì mò, qù rì chūn fēng shǐ." jiē bù zhī suǒ wèi. qín běn míng qín wǔ, píng chén zhī jì, yòu chéng qīng cōng mǎ, wǎng fǎn shí jié yǔ gē xiāng yìng, zhì shì fāng wù. hòu tū jué lái zhāo, shàng wèi yuē:" rǔ wén jiāng nán yǒu chén guó tiān zǐ hū?" duì yuē:" wén zhī." shàng mìng zuǒ yòu yǐn tū jué yì qín qián, yuē:" cǐ shì zhí dé chén guó tiān zǐ zhě." qín lì rán gù zhī, tū jué huáng kǒng bù gǎn yǎng shì. qí wēi róng rú cǐ. bié fēng shòu guāng xiàn gōng, zhēn shí qiān hù. yǐ xíng jūn zǒng guǎn tún jīn chéng, yù bèi hú kòu, jí bài liáng zhōu zǒng guǎn.
先是,江东谣曰:“黄斑青骢马,发自寿阳涘,来时冬气末,去日春风始。” 皆不知所谓。禽本名禽武,平陈之际,又乘青骢马,往返时节与歌相应,至是方悟。 后突厥来朝,上谓曰:“汝闻江南有陈国天子乎?”对曰:“闻之。”上命左右引 突厥诣禽前,曰:“此是执得陈国天子者。”禽厉然顾之,突厥惶恐不敢仰视。其 威容如此。别封寿光县公,真食千户。以行军总管屯金城,御备胡寇,即拜凉州总 管。
é zhēng hái jīng, ēn lǐ shū hòu. wú hé, qí lín mǔ jiàn qín mén xià yí wèi shén shèng, yǒu tóng wáng zhě, mǔ yì ér wèn zhī. qí zhōng rén yuē:" wǒ lái yíng wáng." hū bú jiàn. yòu yǒu rén jí dǔ, hū jīng zǒu zhì qín jiā yuē:" wǒ yù yè wáng. zuǒ yòu wèn hé wáng, yuē:" yán luó wáng." qín zǐ dì yù tà zhī, qín zhǐ zhī yuē:" shēng wèi shàng zhù guó, sǐ zuò yán luó wáng, yì zú yǐ." yīn qǐn jí zú. zi shì è sì.
俄征还京,恩礼殊厚。无何,其邻母见禽门下仪卫甚盛,有同王者,母异而问 之。其中人曰:“我来迎王。”忽不见。又有人疾笃,忽惊走至禽家曰:“我欲谒 王。左右问何王,曰:“阎罗王。”禽子弟欲挞之,禽止之曰:“生为上柱国,死 作阎罗王,亦足矣。”因寝疾卒。子世谔嗣。
shì è tì tǎng xiāo jié, yǒu fù fēng. yáng xuán gǎn luàn, yǐn wèi jiāng, měi zhàn xiān dēng. xuán gǎn bài, wèi lì suǒ jū. shí dì zài gāo yáng, sòng yì xíng zài suǒ. shì è rì lìng shǒu zhě shì jiǔ yáo yǐ hān chàng, yáng yán yuē:" wú sǐ zài zhāo xī, bù zuì hé wéi!" jiàn yǐ jiǔ jìn shǒu zhě, shǒu zhě xiá zhī, suì yǐn lìng zuì, yīn dé táo bèn shān zéi, bù zhī suǒ zhōng.
世谔倜傥骁捷,有父风。杨玄感乱,引为将,每战先登。玄感败,为吏所拘。 时帝在高阳,送诣行在所。世谔日令守者市酒肴以酣暢,扬言曰:“吾死在朝夕, 不醉何为!”渐以酒进守者,守者狎之,遂饮令醉,因得逃奔山贼,不知所终。
qín mǔ dì sēng shòu, zì xuán qìng, yì yǐ yǒng liè zhī míng. zhōu wǔ dì shí, wèi shì bó zhōng lǚ xià dài fū. suí wén dì dé zhèng, cóng wéi xiào kuān píng yù chí jiǒng. yǐ gōng shòu dà jiàng jūn. fēng chāng lè xiàn gōng. kāi huáng chū, bài ān zhōu cì shǐ. shí qín wèi lú zhōu zǒng guǎn, cháo tíng bù yù qí xiōng dì tóng zài huái nán, zhuǎn xióng wèi èr zhōu cì shǐ, jìn jué guǎng líng jùn gōng. xún yǐ xíng jūn zǒng guǎn jī pò tū jué yú jī tóu shān. hòu zuò shì miǎn. shù suì, fù bài wèi zhōu cì shǐ. tū jué shén dàn zhī. hòu jiǎn jiào líng zhōu zǒng guǎn shì. cóng yáng sù pò tū jué, jìn wèi shàng zhù guó, gǎi fēng jiāng dū jùn gōng.
禽母弟僧寿,字玄庆,亦以勇烈知名。周武帝时,为侍伯中旅下大夫。隋文帝 得政,从韦孝宽平尉迟迥。以功授大将军。封昌乐县公。开皇初,拜安州刺史。时 禽为庐州总管,朝廷不欲其兄弟同在淮南,转熊、蔚二州刺史,进爵广陵郡公。寻 以行军总管击破突厥于鸡头山。后坐事免。数岁,复拜蔚州刺史。突厥甚惮之。后 检校灵州总管事。从杨素破突厥,进位上柱国,改封江都郡公。
yáng dì jí wèi, fēng xīn cài jùn gōng, zì shì bù fù rèn yòng. dà yè wǔ nián, cóng xìng tài yuán. shí yǒu jīng zhào rén dá xī tōng qiè wáng shì, néng qīng gē, cháo chén duō xiāng mìng guān zhī, sēng shòu yì yù yān. zuò chú míng. xún mìng fù wèi, zú yú jīng shī. zi xiào jī.
炀帝即位,封新蔡郡公,自是不复任用。大业五年,从幸太原。时有京兆人达 奚通妾王氏,能清歌,朝臣多相命观之,僧寿亦预焉。坐除名。寻命复位,卒于京 师。子孝基。
sēng shòu dì hóng, zì shū míng, shǎo xiāo yǒng, shàn qí shè, lǚ lì guò rén. shì zhōu, yǐ jūn gōng bài dà dū dū. suí wén wèi chéng xiàng, cóng wéi xiào kuān pò yù chí jiǒng, jiā shang kāi fǔ, fēng gān táng xiàn hóu. jí dì shòu shàn, jìn jué wèi gōng. kāi huáng jiǔ nián, píng chén zhī hòu, shòu xíng jūn zǒng guǎn. jí chén píng, jìn wáng guǎng dà liè yú jiǎng shān, yǒu měng shòu zài wéi zhōng, zhòng jiē jù, hóng chí mǎ shè zhī, yìng xián ér dǎo. chén shì zhū jiàng liè guān, jiē tàn fú yān. wáng dà xǐ, cì jiān bǎi pǐ. xún yǐ gōng jiā zhù guó, bài jiǎng zhōu cì shǐ, zhuǎn lián zhōu.
僧寿弟洪,字叔明,少骁勇,善骑射,膂力过人。仕周,以军功拜大都督。隋 文为丞相,从韦孝宽破尉迟迥,加上开府,封甘棠县侯。及帝受禅,进爵为公。开 皇九年,平陈之后,授行军总管。及陈平,晋王广大猎于蒋山,有猛兽在围中,众 皆惧,洪驰马射之,应弦而倒。陈氏诸将列观,皆叹伏焉。王大喜,赐缣百匹。寻 以功加柱国,拜蒋州刺史,转廉州。
shí tū jué lǚ wèi biān huàn, cháo tíng yǐ hóng xiāo yǒng, lìng jiǎn jiào shuò zhōu zǒng guǎn shì. xún bài dài zhōu zǒng guǎn. rén shòu yuán nián, tū jué dá tóu kè hán fàn sāi, hóng lǜ wèi zhōu cì shǐ liú lóng dà jiàng jūn lǐ yào wáng jù zhī. yù lǔ yú héng ān, zhòng guǎ bù dí, hóng sì miàn bó zhàn, shēn bèi zhòng chuāng, jiàng shì jǔ qì. lǔ xī zhòng wéi zhī, shǐ xià rú yǔ. hóng wěi yǔ lǔ hé, wéi shǎo xiè. hóng lǜ suǒ lǐng kuì wéi ér chū. sǐ zhě tài bàn, shā lǔ yì bèi. hóng jí yào wáng chú míng, lóng jìng zuò sǐ. yáng dì běi xún, zhì héng ān, jiàn bái gǔ bèi yě, yǐ wèn shì chén, yuē:" wǎng hán hóng yǔ lǔ zhàn chù yě." dì mǐn rán shāng zhī, shōu zàng hái gǔ, mìng wǔ jùn shā mén wèi shè zhāi gòng, bài hóng lǒng xī tài shǒu.
时突厥屡为边患,朝廷以洪骁勇,令检校朔州总管事。寻拜代州总管。仁寿元 年,突厥达头可汗犯塞,洪率蔚州刺史刘隆、大将军李药王拒之。遇虏于恆安,众 寡不敌,洪四面搏战,身被重创,将士沮气。虏悉众围之,矢下如雨。洪伪与虏和, 围少懈。洪率所领溃围而出。死者太半,杀虏亦倍。洪及药王除名,隆竟坐死。炀 帝北巡,至恆安,见白骨被野,以问侍臣,曰:“往韩洪与虏战处也。”帝悯然伤 之,收葬骸骨,命五郡沙门为设斋供,拜洪陇西太守。
wèi jǐ, zhū yá rén wáng wàn chāng zuò luàn, zhào hóng píng zhī. yǐ gōng jiā jīn zǐ guāng lù dài fu, lǐng jùn rú gù. é ér wàn chāng dì zhòng tōng fù pàn, yòu zhào hóng píng zhī. hái shī wèi jǐ, xuán yù jí zú.
未几,硃崖人王万昌作乱,诏洪平之。以功加金紫光禄大夫,领郡如故。俄而 万昌弟仲通复叛,又诏洪平之。还师未几,旋遇疾卒。
hè ruò dūn, hé nán luò yáng rén yě. qí xiān jū mò běi, shì wèi bù luò dà rén. zēng zǔ dài, wèi xiàn wén shí rù guó, wèi dōu guān shàng shū, fēng ān fù xiàn gōng. zǔ fú lián, shì wèi, wèi yún zhōu cì shǐ. fù tǒng, yǒng jiàn bù hǎo wén xué, yǐ zǔ yìn wèi mì shū láng. yǒng ān chū, cóng tài zǎi yuán tiān mù tǎo xíng gǎo, yǐ gōng fēng dāng tíng zi. qí shén wǔ chū qǐ, yǐ tǒng wèi yǐng zhōu zhǎng shǐ. zhí cì shǐ tián xùn, yǐ zhōu jiàng, bài yǎn zhōu cì shǐ, cì jué dāng tíng xiàn gōng. lì wèi běi yōng héng èr zhōu cì shǐ. zú, zèng sī kōng gōng, shì yuē āi. dūn shǎo yǒu qì gàn. tǒng zhī jiāng zhí tián xùn yě, lǜ shì bù guǒ, yòu yǐ lèi ruò jì duō, nán yǐ zì bá, shěn yín zhě jiǔ zhī, dūn nián shí qī, jìn cè zàn chéng qí móu. tǒng liú tì cóng zhī, suì dìng móu guī xī. shí qún dào fēng qǐ, dà guī shān zéi zhāng shì xiǎn qián lái xí tǒng, dūn tǐng shēn fù zhàn, shǒu zhǎn qī bā rén, zéi nǎi zǒu. tǒng dà yuè, wèi zuǒ yòu liáo shǔ yuē:" wǒ shǎo cóng jūn lǚ, zhàn zhèn fēi yī, rú cǐ ér nián shí dǎn lüè, wèi jiàn qí rén. fēi wéi chéng wǒ mén hù, yì dāng wèi guó míng jiàng."
贺若敦,河南洛阳人也。其先居漠北,世为部落大人。曾祖贷,魏献文时入国, 为都官尚书,封安富县公。祖伏连,仕魏,位云州刺史。父统,勇健不好文学,以 祖廕为秘书郎。永安初,从太宰元天穆讨邢杲,以功封当亭子。齐神武初起,以统 为颍州长史。执刺史田迅,以州降,拜兗州刺史,赐爵当亭县公。历位北雍、恆二 州刺史。卒,赠司空公,谥曰哀。敦少有气干。统之将执田迅也,虑事不果,又以 累弱既多,难以自拔,沈吟者久之,敦年十七,进策赞成其谋。统流涕从之,遂定 谋归西。时群盗蜂起,大龟山贼张世显潜来袭统,敦挺身赴战,手斩七八人,贼乃 走。统大悦,谓左右僚属曰:“我少从军旅,战阵非一,如此兒年时胆略,未见其 人。非唯成我门户,亦当为国名将。”
míng nián, cóng hé nèi gōng dú gū xìn yú luò yáng bèi wéi, dūn wān sān shí gōng, jiàn bù xū fā. xìn nǎi yán yú zhōu wén, yǐn zhì huī xià, shòu dū du, fēng ān líng xiàn bó. cháng cóng xiào liè gān quán gōng, shí wéi rén bù qí, shòu duō yuè yì. zhōu wén dà nù, rén jiē gǔ zhàn. wéi nèi wéi yǒu yī lù, é yì tū wéi ér zǒu. dūn yuè mǎ chí zhī, lù shàng dōng shān. dūn qì mǎ bù zhú, zhì shān bàn, biàn nǎi chè zhī ér xià. zhōu wén dà yuè, zhū jiàng yīn dé miǎn zé. lèi qiān tài zǐ shù zǐ. fèi dì èr nián, bài yòu wèi jiāng jūn. é jiā piào qí dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn jué guǎng xiāng xiàn gōng. shí mín shǔ chū kāi, rén qíng shàng gěng. bā xī rén qiáo yān jù nán liáng zhōu, yǔ liáng xī jiāng zhōu cì shǐ wáng kāi yè gòng wèi biǎo lǐ, shān dòng qún mán. zhōu wén lìng dūn tǎo píng zhī, jìn jué wǔ dū jùn gōng, bài diǎn sì zhōng dài fū. xún wèi jīn zhōu dū du. mán shuài xiàng bái biāo xiàng wǔ zi wáng děng jù zhòng wèi kòu, wéi bī xìn zhōu. zhào dūn yǔ kāi fǔ tián hóng fù jiù, wèi zhì ér chéng yǐ xiàn. nǎi jìn jūn zhuī tǎo, suì píng xìn zhōu. shì suì, jīng zhōu mán shuài wén zi róng zì hào rén zhōu cì shǐ, fù lìng dūn yǔ kāi fǔ pān zhāo tǎo qín zi róng, bìng lǔ qí zhòng.
明年,从河内公独孤信于洛阳被围,敦弯三石弓,箭不虚发。信乃言于周文, 引至麾下,授都督,封安陵县伯。尝从校猎甘泉宫,时围人不齐,兽多越逸。周文 大怒,人皆股战。围内唯有一鹿,俄亦突围而走。敦跃马驰之,鹿上东山。敦弃马 步逐,至山半,便乃掣之而下。周文大悦,诸将因得免责。累迁太子庶子。废帝二 年,拜右卫将军。俄加骠骑大将军、开府仪同三司,进爵广乡县公。时岷蜀初开, 人情尚梗。巴西人谯淹据南梁州,与梁西江州刺史王开业共为表里,扇动群蛮。周 文令敦讨平之,进爵武都郡公,拜典祀中大夫。寻为金州都督。蛮帅向白彪、向五 子王等聚众为寇,围逼信州。诏敦与开府田弘赴救,未至而城已陷。乃进军追讨, 遂平信州。是岁,荆州蛮帅文子荣自号仁州刺史,复令敦与开府潘招讨禽子荣,并 虏其众。
wǔ chéng yuán nián, rù wèi jūn sī mǎ. chén jiāng hóu zhèn hóu ān dōu děng wéi bī xiāng zhōu, è jué liáng yuán, nǎi lìng dūn dù jiāng fù jiù. dūn lián zhàn pò zhèn, chéng shèng suì cì xiāng zhōu. é ér qiū shuǐ xùn yì, jiāng lù suì duàn. liáng yuán jì jué, kǒng zhèn děng zhī qí liáng shǎo, nǎi yú yíng nèi duō wèi tǔ jù, fù zhī yǐ mǐ, zhào cè jìn cūn rén, yáng yǒu suǒ fǎng wèn, suí jí qiǎn zhī. zhèn děng wén zhī, liáng yǐ wéi shí. dūn yòu zēng xiū yíng lěi, zào lú shè, shì yǐ chí jiǔ. xiāng luó zhī jiān suì fèi nóng yè. zhèn děng wú rú zhī hé. chū, tǔ rén jí chéng qīng chuán, zài mǐ sù jí lóng jī yā yǐ xiǎng zhèn jūn. dūn huàn zhī, nǎi wěi wèi tǔ rén, zhuāng chuán fú jiǎ shì yú zhōng. zhèn jūn rén wàng jiàn, wèi xiǎng chuán zhī zhì, nì lái zhēng qǔ, dūn jiǎ shì suì qín zhī. yòu dūn jūn shù yǒu pàn rén chéng mǎ tóu zhèn, zhèn zhé nà zhī. dūn yòu bié qǔ yī mǎ, qiān yǐ qù chuán, lìng chuán zhōng nì yǐ biān biān zhī. rú shì zhě zài sān, mǎ biàn wèi chuán bù shàng. hòu fú bīng yú jiāng àn, shǐ rén chéng wèi chuán mǎ yǐ zhāo zhèn jūn. zhà yún tóu fù. zhèn biàn qiǎn bīng yíng jiē, jìng lái qiān mǎ. mǎ jì wèi chuán bù shàng, fú bīng fā, jǐn shā zhī. cǐ hòu shí yǒu kuì xiǎng jí wáng bēn zhèn zhě, yóu wèi dūn zhī zhà, bìng bù gǎn shòu. xiāng chí suì yú, zhèn bù néng zhì, qiú jiè chuán sòng dūn dù jiāng. dūn lǜ qí huò zhà, wèi yuē:" shě wǒ bǎi lǐ, dāng wèi rǔ qù." zhèn děng suì liú chuán, yú shì jiāng bīng qù jīn lù bǎi lǐ. dūn chān zhī fēi zhà, lēi zhòng ér hái. zài jūn bìng sǐ zhě shí wǔ liù. jìn gōng hù yǐ dūn shī dì wú gōng, chú qí míng.
武成元年,入为军司马。陈将侯瑱、侯安都等围逼湘州,遏绝粮援,乃令敦度 江赴救。敦连战破瑱,乘胜遂次湘州。俄而秋水汛溢,江路遂断。粮援既绝,恐瑱 等知其粮少,乃于营内多为土聚,覆之以米,召侧近村人,阳有所访问,随即遣之。 瑱等闻之,良以为实。敦又增修营垒,造庐舍,示以持久。湘、罗之间遂废农业。 瑱等无如之何。初,土人亟乘轻船,载米粟及笼鸡鸭以饷瑱军。敦患之,乃伪为土 人,装船伏甲士于中。瑱军人望见,谓饷船之至,逆来争取,敦甲士遂禽之。又敦 军数有叛人乘马投瑱,瑱辄纳之。敦又别取一马,牵以趣船,令船中逆以鞭鞭之。 如是者再三,马便畏船不上。后伏兵于江岸,使人乘畏船马以招瑱军。诈云投附。 瑱便遣兵迎接,竞来牵马。马既畏船不上,伏兵发,尽杀之。此后实有馈饷及亡奔 瑱者,犹谓敦之诈,并不敢受。相持岁余,瑱不能制,求借船送敦度江。敦虑其或 诈,谓曰:“舍我百里,当为汝去。”瑱等遂留船,于是将兵去津路百里。敦觇之 非诈,勒众而还。在军病死者十五六。晋公护以敦失地无功,除其名。
bǎo dìng wǔ nián, lèi qiān zhōng zhōu cì shǐ, zhèn hán gǔ. dūn shì gōng fù qì, gù qí liú bèi jiē wèi dà jiàng jūn. dūn dú wèi dé, jiān yǐ xiāng zhōu zhī yì, quán jūn ér fǎn, fān bèi chú míng, měi chū yuàn yán. jìn gōng hù nù, zhēng hái, bī lìng zì shā. lín xíng, hū zi bì wèi yuē:" wú bì yù píng jiāng nán, rán xīn bù guǒ, rǔ dàng chéng wú zhì. wú yǐ shé sǐ, rǔ bù kě bù sī." yīn yǐn zhuī cì bì shé chū xuè, jiè yǐ shèn kǒu. jiàn dé chū, zhuī zèng dà jiàng jūn. shì yuē liè.
保定五年,累迁中州刺史,镇函谷。敦恃功负气,顾其流辈皆为大将军。敦独 未得,兼以湘州之役,全军而反,翻被除名,每出怨言。晋公护怒,徵还,逼令自 杀。临刑,呼子弼谓曰:“吾必欲平江南,然心不果,汝当成吾志。吾以舌死,汝 不可不思。”因引锥刺弼舌出血,诫以慎口。建德初,追赠大将军。谥曰烈。
bì zì fǔ bó. shǎo yǒu dà zhì, xiāo yǒng biàn gōng mǎ, jiě zhǔ wén, bó shè shū jì, yǒu zhòng míng. zhōu qí wáng xiàn wén ér jìng zhī, yǐn wèi jì shì. fēng dāng tíng xiàn gōng, qiān xiǎo nèi shǐ. yǔ wéi xiào kuān fá chén, gōng bá shù shí chéng, bì jì jū duō. bài shòu zhōu cì shǐ, gǎi fēng xiāng yì xiàn gōng. suí wén dì wèi chéng xiàng, yù chí jiǒng zuò luàn, dì kǒng bì wèi biàn, qiǎn zhǎng sūn píng chí yì dài zhī.
弼字辅伯。少有大志,骁勇便弓马,解属文,博涉书记,有重名。周齐王宪闻 而敬之,引为记室。封当亭县公,迁小内史。与韦孝宽伐陈,攻拔数十城,弼计居 多。拜寿州刺史,改封襄邑县公。隋文帝为丞相,尉迟迥作乱,帝恐弼为变,遣长 孙平驰驿代之。
jí dì shòu shàn, yīn yǒu píng jiāng nán zhì, fǎng kě rèn zhě, gāo jiǒng jiàn bì yǒu wén wǔ cái gàn, yú shì bài wú zhōu zǒng guǎn, wěi yǐ píng chén shì, bì xīn rán yǐ wéi jǐ rèn. yǔ shòu zhōu zǒng guǎn yuán xióng bìng wéi zhòng zhèn. bì yí xióng shī yuē:" jiāo hé biāo qí mù, hé pǔ fú bō yíng, wù shǐ qí lín shàng, wú wǒ èr rén míng." xiàn qǔ chén shí cè, shàng chēng shàn, cì yǐ bǎo dāo.
及帝受禅,阴有平江南志,访可任者,高颎荐弼有文武才干,于是拜吴州总管, 委以平陈事,弼忻然以为己任。与寿州总管源雄并为重镇。弼遗雄诗曰:“交河骠 骑幕,合浦伏波营,勿使骐驎上,无我二人名。”献取陈十策,上称善,赐以宝刀。
kāi huáng jiǔ nián, dà jǔ fá chén, yǐ bì wèi xíng chē zǒng guǎn. jiāng dù jiāng, lèi jiǔ zhù yuē:" bì qīn chéng miào lüè, yuǎn zhèn guó wēi, ruò shǐ fú shàn huò yín, dà jūn lì shè rú shì yǒu guāi wéi, dé zàng jiāng yú fù zhōng, sǐ qiě bù hèn." xiān shì, bì qǐng yuán jiāng fáng rén měi jiāo dài jì, bì jí lì yáng. yú shì dà liè qí zhì, yíng mù bèi yě, chén rén yǐ wéi dà bīng zhì, xī fā guó zhōng shì mǎ. jì zhī fáng rén jiāo dài, qí zhòng fù sàn. hòu yǐ wéi cháng, bù fù shè bèi. jí cǐ, bì yǐ dà jūn jì jiāng, chén rén fú jué. xí chén nán xú zhōu, bá zhī, zhí qí cì shǐ huáng kè. jūn lìng yán sù, qiū háo bù fàn, yǒu jūn shì yú rén jiān gū jiǔ zhě, bì lì zhǎn zhī. jìn tún jiǎng shān zhī bái tǔ gāng, chén jiāng lǔ guǎng dá zhōu zhì ān rèn mán nú tián ruì kǒng fàn xiāo mó hē děng yǐ jìn bīng jù zhàn. tián ruì xiān fàn, jī zǒu zhī. lǔ guǎng dá děng xiāng jì dì jìn, bì jūn lǚ què. bì chuāi zhī qí jiāo, shì zú qiě duò, yú shì dū wàn jiàng shì, shū sǐ zhàn, suì dà pò zhī. huī xià shì kāi fǔ yuán míng qín huī hē zhì, bì mìng zuǒ yòu qiān zhǎn zhī. mó hē sè zì ruò, bì shì ér lǐ zhī. cóng běi yè mén rù. shí hán qín yǐ zhí chén shū bǎo. bì zhì, hū shū bǎo shì zhī. shū bǎo huáng jù liú hàn, gǔ lì zài bài. bì wèi yuē:" xiǎo guó zhī jūn dāng dà guó qīng, bài, lǐ yě. rù cháo bù shī zuò guī mìng hóu, wú láo kǒng jù."
开皇九年,大举伐陈,以弼为行车总管。将渡江,酹酒祝曰:“弼亲承庙略, 远振国威,若使福善祸淫,大军利涉;如事有乖违,得葬江鱼腹中,死且不恨。” 先是,弼请缘江防人每交代际,必集历阳。于是大列旗帜,营幕被野,陈人以为大 兵至,悉发国中士马。既知防人交代,其众复散。后以为常,不复设备。及此,弼 以大军济江,陈人弗觉。袭陈南徐州,拔之,执其刺史黄恪。军令严肃,秋毫不犯, 有军士于人间酤酒者,弼立斩之。进屯蒋山之白土冈,陈将鲁广达、周智安、任蛮 奴、田瑞、孔范、萧摩诃等以劲兵拒战。田瑞先犯,击走之。鲁广达等相继递进, 弼军屡却。弼揣知其骄,士卒且惰,于是督万将士,殊死战,遂大破之。麾下士开 府员明禽麾诃至,弼命左右牵斩之。摩诃色自若,弼释而礼之。从北掖门入。时韩 禽已执陈叔宝。弼至,呼叔宝视之。叔宝惶惧流汗,股栗再拜。弼谓曰:“小国之 君当大国卿,拜,礼也。入朝不失作归命侯,无劳恐惧。”
jì ér bì huì hèn bù huò shū bǎo, yú shì yǔ qín xiāng gòu, tǐng rèn ér chū. lìng cài zhēng wèi shū bǎo zuò jiàng jiān, mìng chéng luó chē guī jǐ, shì bù guǒ. shàng wén bì yǒu gōng, dà yuè, xià zhào bāo yáng zhī. jìn wáng yǐ bì xiān qī jué zhàn, wéi jūn mìng, yú shì yǐ bì shǔ lì. shàng yì zhào zhī, jí jiàn. yíng láo yuē:" kè dìng sān wú, gōng zhī gōng yě." mìng dēng yù zuò, cì wù bā qiān duàn, jiā wèi shàng zhù guó. jìn jué sòng guó gōng, zhēn shí xiāng yì sān qiān hù, jiā bǎo jiàn bǎo dài jīn wèng jīn pán gè yī, bìng zhì wěi shàn qū gài, zá cǎi èr qiān duàn, nǚ lè èr bù, yòu cì chén shū bǎo mèi wèi qiè. bài yòu lǐng jūn dà jiàng jūn.
既而弼恚恨不获叔宝,于是与禽相訽,挺刃而出。令蔡徵为叔宝作降笺,命乘 骡车归己,事不果。上闻弼有功,大悦,下诏褒扬之。晋王以弼先期决战,违军命, 于是以弼属吏。上驿召之,及见。迎劳曰:“克定三吴,公之功也。”命登御坐, 赐物八千段,加位上柱国。进爵宋国公,真食襄邑三千户,加宝剑、宝带、金甕、 金盘各一,并雉尾扇、曲盖,杂彩二千段,女乐二部,又赐陈叔宝妹为妾。拜右领 军大将军。
píng chén hòu liù nián, bì zhuàn qí huà cè shàng zhī, wèi wèi yù shòu píng chén qī cè. shàng fú shěng, yuē:" gōng yù fā yáng wǒ míng, wǒ bù qiú míng, gōng yí zì zài jiā chuán." qī cè:" qí yī, qǐng guǎng líng dùn bīng yī wàn, fān dài wǎng lái. chén rén chū jiàn shè bèi, hòu yǐ wéi cháng, jí dà bīng nán fá, bù fù yí yě. qí èr, shǐ bīng yuán jiāng shí liè, rén mǎ xuān zào. jí bīng lín jiāng, chén rén yǐ wéi liè yě. qí sān, yǐ lǎo mǎ duō mǎi chén chuán ér nì zhī, mǎi bì chuán wǔ liù shí sōu yú dú nèi. chén rén chān yǐ wéi nèi guó wú chuán. qí sì, jī wěi huò yú yáng zi jīn, qí gāo bì jiàn. jí dà bīng jiāng dù, nǎi zú tōng dú yú jiāng. qí wǔ, tú zhàn chuán yǐ huáng, yǔ kū dí tóng sè, gù chén rén bù yù jué zhī. qí liù, xiān qǔ jīng kǒu cāng chǔ, sù jù bái tǔ gāng, zhì bīng sǐ dì, gù yī zhàn ér kè. qí qī, chén fèng chì, bīng yǐ yì jǔ. jí píng jīng kǒu, fú wǔ qiān yú rén, biàn xī gěi liáng láo qiǎn, fù qí chì shū, mìng bié dào xuān yù. shì yǐ dà bīng dù jiāng, mò bù cǎo yǎn, shí qī rì zhī jiān, nán zhì lín yì, dōng zhì cāng hǎi, xī zhì xiàng lín, jiē xī píng dìng."
平陈后六年,弼撰其画策上之,谓为《御授平陈七策》。上弗省,曰:“公欲 发扬我名,我不求名,公宜自载家传。”七策:“其一,请广陵顿兵一万,番代往 来。陈人初见设备,后以为常,及大兵南伐,不复疑也。其二,使兵缘江时猎,人 马喧噪。及兵临江,陈人以为猎也。其三,以老马多买陈船而匿之,买弊船五六十 艘于渎内。陈人觇以为内国无船。其四,积苇获于扬子津,其高蔽舰。及大兵将度, 乃卒通渎于江。其五,涂战船以黄,与枯荻同色,故陈人不预觉之。其六,先取京 口仓储,速据白土冈,置兵死地,故一战而克。其七,臣奉敕,兵以义举。及平京 口,俘五千余人,便悉给粮劳遣,付其敕书,命别道宣喻。是以大兵度江,莫不草 偃,十七日之间,南至林邑,东至沧海,西至象林,皆悉平定。”
zhuǎn yòu wǔ hòu dà jiàng jūn. bì shí guì shèng, wèi wàng lóng zhòng, qí xiōng lóng wèi wǔ dū jùn gōng, dì jiǎn wàn róng jùn gōng, bìng cì shǐ liè jiāng. bì jiā zhēn wán bù kě shèng jì, bì qiè yè qǐ luó zhě shù bǎi, shí rén róng zhī.
转右武候大将军。弼时贵盛,位望隆重,其兄隆为武都郡公,弟柬万荣郡公, 并刺史、列将。弼家珍玩不可胜计,婢妾曳绮罗者数百,时人荣之。
bì zì wèi gōng míng chū cháo chén zhī yòu, měi yǐ zǎi xiàng zì xǔ. jì ér yáng sù wèi yòu pú yè, bì réng wèi jiāng jūn, shén bù píng, xíng yú yán sè, yóu shì miǎn guān, bì yuàn wàng yù shén. hòu shù zài, xià bì yù, shàng wèi yuē:" wǒ yǐ gāo jiǒng yáng sù wèi zǎi xiàng, rǔ měi chāng yán cǐ èr rén wéi kān dàn fàn ěr, shì hé yì yě?" bì yuē:" jiǒng, chén zhī gù rén, sù, chén zhī jiù zǐ, chén bìng zhī qí wéi rén, chéng yǒu cǐ yǔ." gōng qīng zòu bì yuàn wàng, zuì dāng sǐ, shàng yuē:" chén xià shǒu fǎ bù yí, gōng kě zì qiú huó lǐ." bì yuē:" chén shì zhì zūn wēi líng, jiāng bā qiān bīng dù jiāng, jí qín chén shū bǎo, qiè yǐ cǐ wàng huó." shàng yuē:" cǐ yǐ gé wài chóu shǎng, hé yòng zhuī lùn!" bì yuē:" píng chén zhī rì, zhū gōng yì bù xǔ chén xíng. tuī xīn wèi guó, yǐ méng gé wài zhòng shǎng, jīn hái gé wài wàng huó." jì ér shàng dī huí zhě shù rì, xī qí gōng, tè lìng chú míng. suì yú, fù qí jué wèi. shàng yì jì zhī, bù fù rèn shǐ, rán měi yàn cì, yù zhī shén hòu.
弼自谓功名出朝臣之右,每以宰相自许。既而杨素为右仆射,弼仍为将军,甚 不平,形于言色,由是免官,弼怨望愈甚。后数载,下弼狱,上谓曰:“我以高颎、 杨素为宰相,汝每昌言此二人唯堪啖饭耳,是何意也?”弼曰:“颎,臣之故人, 素,臣之舅子,臣并知其为人,诚有此语。”公卿奏弼怨望,罪当死,上曰:“臣 下守法不移,公可自求活理。”弼曰:“臣恃至尊威灵,将八千兵度江,即禽陈叔 宝,窃以此望活。”上曰:“此已格外酬赏,何用追论!”弼曰:“平陈之日,诸 公议不许臣行。推心为国,已蒙格外重赏,今还格外望活。”既而上低徊者数日, 惜其功,特令除名。岁余,复其爵位。上亦忌之,不复任使,然每宴赐,遇之甚厚。
shí jiǔ nián, shàng xìng rén shòu gōng, yàn wáng gōng, zhào bì wèi wǔ yán shī, cí yì fèn yuàn, dì lǎn ér róng zhī. míng nián chūn, bì yòu yǒu zuì, zài jìn suǒ, yǒng shī zì ruò. shàng shù zhī yuē:" rén yǒu xìng shàn xíng è zhě, gōng zhī wèi è, jí yǔ xíng jù. yǒu sān tài měng: jí dù xīn tài měng, zì shì fēi rén xīn tài měng, wú shàng xīn tài měng, xī zài zhōu cháo, yǐ jiào tā ér zi fǎn, cǐ xīn zhōng bù néng gǎi xié?" tā rì, shàng wèi shì chén yuē:" chū yù píng chén shí, bì wèi gāo jiǒng yuē: ' chén shū bǎo kě píng. bù zuò gāo niǎo jǐn, liáng gōng cáng xié?' jiǒng yún:' bì bù rán.' píng chén hòu, biàn suǒ nèi shǐ, yòu suǒ pú yè. wǒ yǔ jiǒng yuē:' gōng chén zhèng yí shòu xūn guān, bù kě yù cháo zhèng.' bì hòu yǔ jiǒng:' huáng tài zǐ yú jǐ, chū kǒu rù ěr, wú suǒ bù jìn. gōng zhōng jiǔ hé bì bù dé bì lì, hé mò mò xié!' yì tú zhèn guǎng líng, yòu qiú jīng zhōu zǒng guǎn, bìng shì zuò luàn chù, yì zhōng bù gǎi yě."
十九年,上幸仁寿宫,宴王公,诏弼为五言诗,词意愤怨,帝览而容之。明年 春,弼又有罪,在禁所,咏诗自若。上数之曰:“人有性善行恶者,公之为恶,及 与行俱。有三太猛:嫉妒心太猛,自是非人心太猛,无上心太猛,昔在周朝,已教 他兒子反,此心终不能改邪?”他日,上谓侍臣曰:“初欲平陈时,弼谓高颎曰: ‘陈叔宝可平。不作高鸟尽,良弓藏邪?’颎云:‘必不然。’平陈后,便索内史, 又索仆射。我语颎曰:‘功臣正宜授勋官,不可豫朝政。’弼后语颎:‘皇太子于 己,出口入耳,无所不尽。公终久何必不得弼力,何脉脉邪!’意图镇广陵,又求 荆州总管,并是作乱处,意终不改也。”
hòu tū jué rù cháo, shàng cì zhī shè, tū jué yī fà zhōng de. shàng yuē:" fēi bì wú néng dāng cǐ." nǎi mìng bì. bì zài bài zhù yuē:" chén ruò chì chéng fèng guó, dāng yī fā pò dì rú bù rán, fā bù zhōng yě." bì shè yī fà ér zhōng. shàng dà yuè, gù wèi tū jué yuē:" cǐ rén tiān cì wǒ yě!"
后突厥入朝,上赐之射,突厥一发中的。上曰:“非弼无能当此。”乃命弼。 弼再拜祝曰:“臣若赤诚奉国,当一发破的;如不然,发不中也。”弼射一发而中。 上大悦,顾谓突厥曰:“此人天赐我也!”
yáng dì zhī zài dōng gōng, cháng wèi yuē:" yáng sù hán qín shǐ wàn suì sān rén, jù liáng jiàng yě, yōu liè rú hé?" bì yuē:" yáng sù shì měng jiàng, fēi móu jiāng hán qín shì dòu jiāng, fēi lǐng jiāng shǐ wàn suì shì qí jiāng, fēi dà jiàng." tài zǐ yuē:" rán zé dà jiàng shuí yě"? bì bài yuē:" wéi diàn xià suǒ zé." bì yì zì xǔ wèi dà jiàng. jí yáng dì sì wèi, yóu bèi shū jì. dà yè sān nián, cóng jià běi xún zhì yú lín. shí wéi dà zhàng, xià kě zuò shù qiān rén, zhào tū jué qǐ rén kè hán xiǎng zhī. bì yǐ wéi tài chǐ, yǔ gāo jiǒng yǔ wén gàn děng sī yì dé shī, wéi rén suǒ gào, jìng zuò zhū, shí nián liù shí sì. qī zǐ wèi guān nú bì, qún cóng xǐ biān.
炀帝之在东宫,尝谓曰:“杨素、韩禽、史万岁三人,俱良将也,优劣如何?” 弼曰:“杨素是猛将,非谋将;韩禽是斗将,非领将;史万岁是骑将,非大将。” 太子曰:“然则大将谁也”?弼拜曰:“唯殿下所择。”弼意自许为大将。及炀帝 嗣位,尤被疏忌。大业三年,从驾北巡至榆林。时为大帐,下可坐数千人,召突厥 启人可汗飨之。弼以为太侈,与高颎、宇文幹等私议得失,为人所告,竟坐诛,时 年六十四。妻子为官奴婢,群从徙边。
zi huái liàng, kāng kǎi yǒu fù fēng. yǐ zhù guó shì zǐ, bài yí tóng sān sī. zuò bì wèi nú, é yì zhū sǐ.
子怀亮,慷慨有父风。以柱国世子,拜仪同三司。坐弼为奴,俄亦诛死。
dūn dì yì. yì xìng gāng guǒ, yǒu gàn lüè. zhōu wén jù guān zhōng, yǐn zhī zuǒ yòu, lèi qiān yí tóng sān sī lüè yáng gōng fǔ zhǎng shǐ. zhōu mǐn dì shòu shàn, fēng bà chéng xiàn zi, jiā kāi fǔ, lì yuán xìn èr zhōu zǒng guǎn. jí xiōng dūn yǐ chán huǐ fú zhū, zuò miǎn guān. cóng wǔ dì píng qí, bài luò zhōu cì shǐ, jìn fēng jiàn wēi xiàn hóu. kāi huáng zhōng, wèi zuǒ wǔ hòu jiāng jūn hǎi líng jùn gōng. hòu yǐ tū jué wèi biān huàn, yì sù yǒu wēi míng, bài líng zhōu cì shǐ, jìn wèi zhù guó. yì shí nián lǎo, yóu néng zhòng kǎi shàng mǎ, shèn wéi běi yí suǒ dàn. shù zài, shàng biǎo qǐ hái gǔ, zú yú jiā. zi jǔ xí jué.
敦弟谊。谊性刚果,有干略。周文据关中,引之左右,累迁仪同三司、略阳公 府长史。周闵帝受禅,封霸城县子,加开府,历原、信二州总管。及兄敦以谗毁伏 诛,坐免官。从武帝平齐,拜洛州刺史,进封建威县侯。开皇中,位左武候将军、 海陵郡公。后以突厥为边患,谊素有威名,拜灵州刺史,进位柱国。谊时年老,犹 能重铠上马,甚为北夷所惮。数载,上表乞骸骨,卒于家。子举袭爵。
lùn yuē: zhōu wén dì shǔ huò luàn zhī chén, yǐ zhēng fá ér dìng hǎi nèi, dà zé lián bīng bǎi wàn, xì zhī yǐ cún wáng, xiǎo zé zhuǎn zhàn biān tíng, bù què yú xún yuè. shì yǐ bīng wú shào zhǎng, shì wú xián yú, mò bù tóu bǐ yāo gōng, héng gē qǐng fèn. dòu lú níng yáng shào wáng yǎ hán xióng děng, huò pān yì yún hàn, dǐ jī tún yí, suī yùn yí nián dài, ér míng chéng zhōng shǐ, měi yǐ zāi! dòu lú jī yù xuān fēn zhú, yù jié jiàn lín wēi, kě wèi zài dé xiàng xián yě. guān dé wáng wèi dēng tái yǎn, qìng liú hòu sì, bǎo zī chǒng lù, shí rén hòu zhī suǒ zhì hū! wáng shì jī jùn cái suī duō, shì zú wéi hài zhě yǐ. hè ruò dūn zhì lüè kāng kǎi, shēn rù dí jìng, qíng kòu jué qí liáng dào, jiāng huái zǔ qí guī tú. lín wēi ér cè chū wú fāng, shì pò ér xióng xīn mí lì, gù néng lì shè sǐ dì, quán shī yǐ fǎn. ér mào xūn mò jì, yán xíng yǐ jí, tiān xià shì yǐ zhī yǔ wén hù zhī bù néng zhōng qí wèi yě. zì nán běi fēn gé, jiāng sān bǎi nián. suí wén yuán yīng qiān líng, jiāng yī hán xià. hè ruò bì kāng kǎi, shēn bì qǔ zhī cháng cè, hán qín fèn fā, jiǎ yú yǒng yǐ zhēng xiān. suí shì zì cǐ yī róng, wēi jiā sì hǎi. jī zhū tiān dào, huò shí yǒu fèi xìng kǎo zhī rén móu, shí èr chén zhī lì. qí tì tǎng yīng lüè, hè bì jū duō, wǔ yì wēi xióng, hán qín chēng zhòng. fāng yú jìn zhī wáng dù, xūn yōng chuò yǒu yú dì. rán hè bì gōng chéng míng lì, jīn fá bù yǐ, jìng diān yǔn yú fēi mìng, yì bù mì yǐ shī shēn. ruò niàn fù lín zhōng zhī yán, bì bù jí yú sī huò. hán qín lèi yè jiāng jiā, wēi shēng dòng sú, dí guó jì pò, míng suì shēn quán, xìng yě. guǎng líng gān táng, xián yǒu wǔ yì, xiāo xióng dǎn lüè, bìng wèi dāng shí suǒ tuī, jiū jiū gàn chéng, nàn xiōng nàn dì yǐ.
论曰:周文帝属祸乱之辰,以征伐而定海内,大则连兵百万,系之以存亡,小 则转战边亭,不阕于旬月。是以兵无少长,士无贤愚,莫不投笔要功,横戈请奋。 豆卢宁、杨绍、王雅、韩雄等,或攀翼云汉,底绩屯夷,虽运移年代,而名成终始, 美矣哉!豆卢勣誉宣分竹,毓节见临危,可谓载德象贤也。观德王位登台兗,庆流 后嗣,保兹宠禄,实仁厚之所致乎!王世积俊才虽多,适足为害者矣。贺若敦志略 慷慨,深入敌境,勍寇绝其粮道,江淮阻其归途。临危而策出无方,事迫而雄心弥 厉,故能利涉死地,全师以反。而茂勋莫纪,严刑已及,天下是以知宇文护之不能 终其位也。自南北分隔,将三百年。隋文爰应千龄,将一函夏。贺若弼慷慨,申必 取之长策,韩禽奋发,贾余勇以争先。隋氏自此一戎,威加四海。稽诸天道,或时 有废兴;考之人谋,实二臣之力。其俶傥英略,贺弼居多,武毅威雄,韩禽称重。 方于晋之王、杜,勋庸绰有余地。然贺弼功成名立,矜伐不已,竟颠殒于非命,亦 不密以失身。若念父临终之言,必不及于斯祸。韩禽累叶将家,威声动俗,敌国既 破,名遂身全,幸也。广陵、甘棠,咸有武艺,骁雄胆略,并为当时所推,赳赳干 城,难兄难弟矣。