tài zōng cháng yǔ shì chén fàn zhōu chūn yuàn, chí zhōng yǒu yì niǎo suí bō róng yǔ, tài zōng jī shǎng shù sì, zhào zuò zhě wèi yǒng, zhào yán lì běn xiě zhī. gé wài chuán hū yún: huà shī yán lì běn. lì běn shí wèi zhǔ jué láng zhōng, bēn zǒu liú hàn, fǔ fú chí cè, shǒu huī dān qīng, bù kān kuì nǎn. jì ér, jiè qí zǐ yuē: wú shǎo hǎo dú shū, xìng miǎn miàn qiáng. yuán qíng rǎn hàn, pō jí chái liú. wéi yǐ dān qīng jiàn zhī, gōng sī yǎng zhī wù, rǔ mò dà yān! rǔ yí shēn jiè, wù xí cǐ yě.
太宗嘗與侍臣泛舟春苑，池中有異鳥隨波容與，太宗擊賞數四，詔坐者為詠，召閻立本寫之。閣外傳呼云：「畫師閻立本。」立本時為主爵郎中，奔走流汗，俯伏池側，手揮丹青，不堪愧赧。既而，戒其子曰：「吾少好讀書，倖免面牆。緣情染翰，頗及儕流。唯以丹青見知，躬廝養之務，辱莫大焉！汝宜深戒，勿習此也。」

gāo zōng cháo, jiāng kè yǐ biān jiāng lì gōng wèi zuǒ xiāng, yán lì běn wèi yòu xiāng. shí yǐ nián jī, fàng guó zi xué shēng guī, yòu xiàn lìng shǐ tōng yī jīng. shí rén wèi zhī yǔ yuē: zuǒ xiāng xuān wēi shā mò, yòu xiāng chí yù dān qīng. sān guǎn xué shēng fàng sàn, wǔ tái lìng shǐ míng jīng. yǐ mò jì jìn shēn zhě, kě wèi jiǒng jiè.
高宗朝，姜恪以邊將立功為左相，閻立本為右相。時以年飢，放國子學生歸，又限令史通一經。時人為之語曰：「左相宣威沙漠，右相馳譽丹青。三館學生放散，五台令史明經。」以末技進身者，可為炯戒。

liú rén guǐ wèi gěi shì zhōng, yǔ zhōng shū lìng lǐ yì fǔ bù xié, chū wèi qīng zhōu cì shǐ. shí yǒu shì liáo hǎi, yì fǔ bī rén guǐ yùn liáng, guǒ piào méi, chì yù shǐ yuán yì shì àn zhī. yì shì xī yì fǔ yì, yù rén guǐ bù yǐ lǐ, huò duì zhī wěi xiè, yuē: gōng yǔ dāng cháo chóu zhě wèi shuí? hé bù yǐn jué? rén guǐ yuē: qǐ fāng biàn. nǎi yú fáng zhōng liè bù, jiāng tóu zì yì. shǎo qǐng, rén guǐ chū yuē: bù néng wèi gōng sǐ. liú rén guǐ qǐ shī què sǐ yé! zuò cǐ chú míng. dà jiāng jūn liú rén yuàn kè bǎi jì, zòu yǐ wèi dài fāng zhōu cì shǐ. rén yuàn kǎi xuán, gāo zōng wèi zhī yuē: qīng jiāng jiā zǐ, chù zhì bǔ shǔ, jiē chēng zhèn yì, hé yě? rén yuàn bài xiè yuē: fēi chén néng wèi, nǎi qián qīng zhōu cì shǐ jiào chén ěr. jù fā zhào zhēng zhī, zhì zé bài dà sī xiàn, yù shǐ dài fū yě. chū, rén guǐ bèi zhēng, cì yú lái zhōu yì, shě yú xī tīng. yè yǐ jiǔ, yǒu yù shǐ zhì, yì rén yuē: xī tīng shāo jiā, yǒu shǐ zhǐ yǐ. yù shǐ yuē: shuí? dá yuē: dài fāng zhōu cì shǐ. mìng yí rén guǐ yú dōng tīng. jì bài dài fū, cǐ yù shǐ jí yì shì jù zài tái nèi, bù zì ān. rén guǐ wèi zhī yuē: gōng hé shòu yě? wú yǐ xī shì bù ān yé? zhī jūn wèi shì jiā suǒ bī. rén guǐ qǐ bù rú hán ān guó, dàn hèn gōng duì rén guǐ wò ér xiè ěr. yòu wèi zhū yù shǐ yuē: zhū gōng chū shǐ, dāng jǔ yuān zhì, fā míng ěr mù, xìng xíng lǐ yì, wú wèi fán rǎo zhōu xiàn ér zì zhòng qí quán. zhǐ xíng zhōng yù shǐ yuē: zhī rú mǒu yù shǐ, yè dào yì, yì zhōng dōng tīng xī tīng fù yǒu hé yì hū? ruò yí nǎi gōng jiù dōng tīng, qǐ zhōng shù zhī dào yě! yuàn zhū gōng bù wèi yě. rén guǐ hòu wèi zuǒ pú shè, yǔ zhōng shū lìng lǐ jìng xuán bù xié. shí tǔ bō rù kòu, jìng xuán zòu rén guǐ zhēng zhī. jūn zhōng zòu qǐng, duō wèi jìng xuán suǒ chè zhǒu. rén guǐ biǎo jìng xuán zhī bīng shì, jìng xuán gù cí. gāo zōng yuē: rén guǐ xū zhèn, zhèn yì xíng zhī, qīng hé cí? jìng xuán suì xíng, dà bài yú qīng hǎi, shí yì shāo shǎo zhī. shǐ, rén guǐ jì guān dá, qí dì rén xiāng zài xiāng qū, shēng chén bù tóng, suì gòu xián hèn, yǔ guǐ bié jí, měi yú xiàn zhī fèng hù kè. huò wèi zhī yuē: hé bù yǔ gěi shì tóng jí? wǔ pǐn jiā dāng miǎn chà kē. rén xiāng yuē: shuí néng xiàng gǒu wěi dǐ bì yīn liáng! xiōng dì yǐ róng jiàn zhì gé zhě, kě wèi zhì jiè.
劉仁軌為給事中，與中書令李義府不協，出為青州刺史。時有事遼海，義府逼仁軌運糧，果漂沒，敕御史袁異式按之。異式希義府意，遇仁軌不以禮，或對之猥泄，曰：「公與當朝仇者為誰？何不引決？」仁軌曰：「乞方便。」乃於房中裂布，將頭自縊。少頃，仁軌出曰：「不能為公死。劉仁軌豈失卻死耶！」坐此除名。大將軍劉仁願克百濟，奏以為帶方州刺史。仁願凱旋，高宗謂之曰：「卿將家子，處置補署，皆稱朕意，何也？」仁願拜謝曰：「非臣能為，乃前青州刺史教臣耳。」遽發詔征之，至則拜大司憲，御史大夫也。初，仁軌被征，次於萊州驛，舍於西廳。夜已久，有御史至，驛人曰：「西廳稍佳，有使止矣。」御史曰：「誰？」答曰：「帶方州刺史。」命移仁軌於東廳。既拜大夫，此御史及異式俱在台內，不自安。仁軌慰之曰：「公何瘦也？無以昔事不安耶？知君為勢家所逼。仁軌豈不如韓安國，但恨公對仁軌臥而泄耳。」又謂諸御史曰：「諸公出使，當舉冤滯，發明耳目，興行禮義，無為煩擾州縣而自重其權。」指行中御史曰：「只如某御史，夜到驛，驛中東廳、西廳復有何異乎？若移乃公就東廳，豈忠恕之道也！願諸公不為也。」仁軌後為左僕射，與中書令李敬玄不協。時吐蕃入寇，敬玄奏仁軌征之。軍中奏請，多為敬玄所掣肘。仁軌表敬玄知兵事，敬玄固辭。高宗曰：「仁軌須朕，朕亦行之，卿何辭？」敬玄遂行，大敗於青海，時議稍少之。始，仁軌既官達，其弟仁相在鄉曲，升沉不同，遂構嫌恨，與軌別籍，每於縣祗奉戶課。或謂之曰：「何不與給事同籍？五品家當免差科。」仁相曰：「誰能向狗尾底避陰涼！」兄弟以榮賤致隔者，可為至戒。

yáng fǎng wèi zuǒ chéng, shí yǔ wén huà jí zi sūn lǐ zī yīn, cháo tíng yǐ shì gé liǎng cháo, qiě qí jiā qīn zú yì zhòng, duō wèi yán zhě. suǒ sī lǐ zhī, zhì yú zuǒ sī. fǎng wèi xiáng qí àn zhuàng, sù zhě yǐ dào lǐ yǐ chéng, wú fù yí zhì, bó rán bī fǎng. fǎng yuē: shì cháo tuì wèi shí, shí bì dāng xiáng àn. sù zhě yuē: gōng yún wèi shí, yì zhī tiān xià yǒu lěi nián jī lǚ sù zhě hū? fǎng jù mìng àn, lì pī zhī yuē: fù shā suí zhǔ, zi sù suí zī. shēng zhě yóu pèi yuǎn fāng, sǐ zhě wú yí gèng xù. shí rén shēn shǎng zhī.
楊昉為左丞，時宇文化及子孫理資蔭，朝庭以事隔兩朝，且其家親族亦眾，多為言者。所司理之，至於左司。昉未詳其案狀，訴者以道理已成，無復疑滯，勃然逼昉。昉曰：「適朝退未食，食畢當詳案。」訴者曰：「公雲未食，亦知天下有累年羈旅訴者乎？」昉遽命案，立批之曰：「父殺隋主，子訴隋資。生者猶配遠方，死者無宜更敘。」時人深賞之。

lóu shī dé, yǐ diàn zhōng chōng hé yuán jūn shǐ. yǒng hé zhōng, pò tǔ bō yú bái yáng jiàn, bā zhàn qī shèng, yōu zhào bāo měi, shòu zuǒ xiāo wèi láng jiāng. gāo zōng shǒu zhào yuē: qīng yǒu wén wǔ cái gàn, gù shòu qīng wǔ zhí, wù cí yě. lèi qiān nà yán. lín zhōng shù rì, qǐn xìng bù ān, wú gù jīng yuē: fǔ wǒ bèi zhě shuí? shì zhě yuē: wú suǒ jiàn. nǎi dú yán, ruò yǒu suǒ zhēng zhě, yuē: wǒ shòu dāng bā shí, jīn zhuī wǒ hé yě? fù zì yán: wǎng wèi guān wù shā èr rén, jiǎn shí nián. cí qì ruò yǒu qū fú, é ér qì jué. yǐ lóu gōng zhī míng shù, shàng bù miǎn làn, wèi zhèng zhě dé bù shèn yú!
婁師德，以殿中充河源軍使。永和中，破吐蕃於白羊澗，八戰七勝，優詔褒美，授左驍衛郎將。高宗手詔曰：「卿有文武才幹，故授卿武職，勿辭也。」累遷納言。臨終數日，寢興不安，無故驚曰：「拊我背者誰？」侍者曰：「無所見。」乃獨言，若有所爭者，曰：「我壽當八十，今追我何也？」復自言：「往為官誤殺二人，減十年。」詞氣若有屈伏，俄而氣絕。以婁公之明恕，尚不免濫，為政者得不慎歟！

lǐ yì fǔ dìng cè lì zé tiān, zì zhōng shū shè rén bài xiāng, yǔ xǔ jìng zōng jū zhōng yòng shì, lián qǐ dà yù, zhū chú jiāng xiāng, dào lù yǐ mù hài. rù zé chǎn yú, chū zé jiān guǐ, mài guān yù yù, hǎi nèi xiāo rán. bǎi liáo wèi dàn, rú wèi tiān hòu. gāo zōng zhī qí zuì zhuàng, wèi zhī yuē: qīng ér zǐ nǚ xù, jiē bù jǐn shèn, duō zuò zuì guò. jīn qiě wèi qīng yǎn fù, wù fù rú cǐ! yì fǔ píng shì zé tiān, bù yú gāo zōng jiā nù, bó rán biàn sè, sāi jǐng jù qǐ, xú duì yuē: shuí xiàng bì xià dào cǐ? gāo zōng yuē: dàn zhī wǒ yán, hé xū wèn wǒ suǒ cóng dé yé! yì fǔ fú rán, jìng bù yǐn guò, huǎn bù ér chū. huì yòu jīn wú cāng cáo yáng rén yǐng zòu qí zāng wū, zhào liú xiáng dào bìng sān sī jū zhī. yù chéng, zhǎng liú guī zhōu, cháo yě mò bù chēng qìng. huò zuò hé jiān dào yuán shuài liú xiáng dào pò tóng shān zéi lǐ yì fǔ lù bù, bǎng zhī tōng qú. yì fǔ xiān qǔ rén nú bì, jí bài, yī xī bēn sàn, gè guī qí jiā. lù bù yún: hùn nú bì ér luàn fàng, gè shí jiā ér jìng rù. gān fēng chū, dà shè, wéi zhǎng liú rén bù xǔ hái. yì fǔ fèn huì ér sǐ, hǎi nèi kuài zhī.
李義府定策立則天，自中書舍人拜相，與許敬宗居中用事，連起大獄，誅鋤將相，道路以目駭。入則諂諛，出則奸宄，賣官鬻獄，海內囂然。百寮畏憚，如畏天后。高宗知其罪狀，謂之曰：「卿兒子女婿，皆不謹慎，多作罪過。今且為卿掩覆，勿復如此！」義府憑恃則天，不虞高宗加怒，勃然變色，腮頸俱起，徐對曰：「誰向陛下道此？」高宗曰：「但知我言，何須問我所從得耶！」義府怫然，竟不引過，緩步而出。會右金吾倉曹楊仁穎奏其贓污，詔劉祥道並三司鞠之。獄成，長流巂州，朝野莫不稱慶。或作「河間道元帥劉祥道破銅山賊李義府露布」，榜之通衢。義府先取人奴婢，及敗，一夕奔散，各歸其家。露布云：「混奴婢而亂放，各識家而競入。」乾封初，大赦，唯長流人不許還。義府憤恚而死，海內快之。

liú sī lì rèn kǎo gōng yuán wài, zi xiàn wèi hé nán wèi. sī lì jīn rì wáng, míng rì xuǎn rén yǒu suǒ xiàn què zhě. lì bù shì láng mǎ zài shēn zī jiē, yǐ wèi míng jiào suǒ bù róng, nǎi shū qí wú xíng, zhù míng jí. cháo tíng xián yuē: zhí. quán zōng liú pǐn zhī sī, kě wèi zhèn lǐ fēng sú. qí rén bǐ chū xuǎn mén, wèi zhòng mù suǒ shì, zhòng kǒu suǒ jié, yì zī jū ér shī bù yǐ. zì chuí gǒng zhī hòu, sī fēng dà huài, gǒu qiě gōng xíng, wú fù nǎng rì zhī shì.
劉思立任考功員外，子憲為河南尉。思立今日亡，明日選人有索憲闕者。吏部侍郎馬載深咨嗟，以為名教所不容，乃書其無行，注名籍。朝庭咸曰：「直。銓綜流品之司，可謂振理風俗。」其人比出選門，為眾目所視，眾口所訐，亦趑趄而失步矣。自垂拱之後，斯風大壞，苟且公行，無復曩日之事。

wáng yì fāng, chū bài yù shǐ, yì wàng shū gāo, hū lüè rén jiān xì wù. mǎi zhái chóu zhí qì, shù rì, duì bīn péng, hū jīng zhǐ tíng zhōng shuāng qīng wú shù yuē: cǐ wàng chóu zhí. jù zhào zhái zhǔ, fù zhí sì qiān. bīn péng yuē: shì yù guì zhòng, bù zhī jiāo yì. shù dāng suí zhái, wú bié chóu lì. yì fāng yuē: cǐ jiā shù, bù bǐ tā yě. jí biǎn chù, huò wèn qí gù, dá yuē: chū yǐ jū yào jīn, zuò zǎi xiàng, shì dà ěr. chū, yì fāng jiāng dàn lǐ yì fǔ, jù bù jié, chén yín zhě jiǔ zhī, dú yán yuē: kě qǔ wàn dài míng yé? xún mò yǐ qiú dá yé? tā rì, hū yán yuē: fēi dàn wèi guó chú dù, yì nǎi míng zài shēn qián! suì dàn yān. kǎn kě yǐ zhì yú zhōng.
王義方，初拜御史，意望殊高，忽略人間細務。買宅酬直訖，數日，對賓朋，忽驚指庭中雙青梧樹曰：「此忘酬直。」遽召宅主，付直四千。賓朋曰：「侍御貴重，不知交易。樹當隨宅，無別酬例。」義方曰：「此嘉樹，不比他也。」及貶黜，或問其故，答曰：「初以居要津，作宰相，示大耳。」初，義方將彈李義府，懼不捷，沉吟者久之，獨言曰：「可取萬代名耶？循默以求達耶？」他日，忽言曰：「非但為國除蠹，亦乃名在身前！」遂彈焉。坎坷以至於終。

gāo zōng dà jiàn, gù mìng péi yán fǔ shǎo zhǔ. jì ér zé tiān yǐ tài hòu lín cháo, zhōng zōng yù yǐ hòu fù wéi xuán zhēn wèi shì zhōng, bìng rǔ mǔ zhī zǐ wǔ pǐn guān. yán zhēng yǐ wèi bù kě. zhōng zōng bù yuè, wèi zuǒ yòu yuē: wǒ ràng guó yǔ xuán zhēn qǐ bù dé! hé wèi xī shì zhōng? yán jù, suì yǔ zé tiān dìng cè, fèi zhōng zōng wèi lú líng wáng, yōu yú bié suǒ. zé tiān mìng yán jí zhōng shū shì láng liú yī zhī lǜ yǔ lín bīng rù, zuǒ yòu chéng zé tiān zhǐ, fú zhōng zōng xià diàn. zhōng zōng yuē: wǒ yǒu hé zuì? zé tiān yuē: rǔ yù jiāng tiān xià yǔ wéi xuán zhēn, hé dé wú zuì! yán jū zhōng zhí quán, qīn shòu gù tuō, wèi jǐn kuāng jiù zhī jié, jù xíng yī huò zhī móu, shén qì jiǎ rén, wèi shòu fù yì, qí bù miǎn yě yí zāi!
高宗大漸，顧命裴炎輔少主。既而則天以太后臨朝，中宗欲以後父韋玄貞為侍中，並乳母之子五品官。炎爭以為不可。中宗不悅，謂左右曰：「我讓國與玄貞豈不得！何為惜侍中？」炎懼，遂與則天定策，廢中宗為廬陵王，幽於別所。則天命炎及中書侍郎劉禕之率羽林兵入，左右承則天旨，扶中宗下殿。中宗曰：「我有何罪？」則天曰：「汝欲將天下與韋玄貞，何得無罪！」炎居中執權，親授顧托，未盡匡救之節，遽行伊、霍之謀，神器假人，為獸傅翼，其不免也宜哉！

zhāng yóu gǔ, yǒu lì cái ér wú xué shù, lèi lì tái shěng. cháng yú zhòng zhōng tàn bān gù dà cái, ér wén zhāng bù rù wén xuǎn. huò wèi zhī yuē: liǎng dōu fù yān shān míng diǎn yǐn děng bìng rù wén xuǎn, hé wèi yán wú? yóu gǔ yuē: cǐ bìng bān mèng jiān wén zhāng, hé guān bān gù shì! wén zhě yǎn kǒu ér xiào. yòu wèi tóng guān yuē: zuó mǎi dé wáng sēng rú jí, dà yǒu dào li. dù wén fàn zhī qí wù, yīng shēng yuē: wén fàn yì mǎi dé zhāng fú páo jí, shèng yú sēng rú yuǎn yǐ. yóu gǔ jìng bù zhī jué. shì jìn zhě kě bù miǎn yú!
張由古，有吏才而無學術，累歷台省。嘗於眾中嘆班固大才，而文章不入《文選》。或謂之曰：「《兩都賦》、《燕山銘》、《典引》等併入《文選》，何為言無？」由古曰：「此並班孟堅文章，何關班固事！」聞者掩口而笑。又謂同官曰：「昨買得《王僧孺集》，大有道理。」杜文范知其誤，應聲曰：「文范亦買得《張佛袍集》，勝於僧孺遠矣。」由古竟不之覺。仕進者可不勉歟！

zhōu jǔ wèi diàn zhōng shì yù shǐ, dài fū sū wèi dào dài zhī shén báo, lǚ yán qí bù liǎo shì. jǔ shēn yǐ wèi hèn. hòu wèi dào xià yù, chì jǔ tuī zhī, jǔ wèi wèi dào yuē: cháng zé jǔ bù liǎo shì, jīn rì le gōng shì yě. hǎo dá biàn! wèi dào yóu shì zuò zhū.
周矩為殿中侍御史，大夫蘇味道待之甚薄，屢言其不了事。矩深以為恨。後味道下獄，敕矩推之，矩謂味道曰：「嘗責矩不了事，今日了公事也。好答辯！」味道由是坐誅。

yán shí xuán wèi gǒng lìng, zhōng shū shè rén lù jìng qián chù zhì hé nán dào, shǐ hái cì gǒng. shí xuán zì yǐ chū lì, fù yǐ jìng qián shǐ hái, pō yǒu màn sè, suī jiāo yíng zhī, cái shàng mǎ, chí dèng yī biān ér yǐ. jìng qián nù, shè ér àn zhī, yuē: jiāo wài yuǎn yíng, gù wéi míng chì. mǎ shàng gāo yī, shēn màn wáng rén. lǐ lǜ yǒu wéi, gōng jù wú zhǔn. yǎng jù zhī. shí xuán bài fú liú hàn, nǎi shě zhī. hòu zhuǎn wèi zhōu cì shǐ, wèi wèi lìng lǐ huái ràng suǒ rǔ. é yòu jù wèi bīng bù láng zhōng, jì tóng cáo jú, yì nán yǐ wèi róng. jǔ cháo yǐ wèi shēn jiè.
嚴識玄為鞏令，中書舍人路敬潛黜陟河南道，使還次鞏。識玄自以初蒞，復以敬潛使還，頗有慢色，雖郊迎之，纔上馬，弛鐙揖鞭而已。敬潛怒，攝而案之，曰：「郊外遠迎，故違明敕。馬上高揖，深慢王人。禮律有違，恭倨無准。仰具之。」識玄拜伏流汗，乃舍之。後轉魏州刺史，為魏令李懷讓所辱。俄又俱為兵部郎中，既同曹局，亦難以為容。舉朝以為深戒。

lǐ zhī bái wèi shì zhōng, zǐ dì cái zǒng jiǎo ér hūn míng zú, shí zhě fēi zhī: zǎi xiàng dāng cún jiǔ yuǎn, dūn fēng sú, nài hé wèi cù báo zhī shì yé!
李知白為侍中，子弟纔總角而婚名族，識者非之：「宰相當存久遠，敦風俗，奈何為促薄之事耶！」

huì fēi wǔ shì yǒu zhuān fáng zhī chǒng, jiāng duó dí, wáng huáng hòu xìng dù, shāo bù néng píng. xuán zōng nǎi fèi hòu wèi shù rén, fū shòu rì wén, cì jí tài zǐ. tài zǐ zhī jiāng fèi yě, xuán zōng fǎng yú zhāng jiǔ líng. jiǔ líng duì yuē: tài zǐ, tiān xià běn yě, dòng zhī zé yáo rén xīn. zì jū dōng gōng, wèi wén dà è. chén wén fù zǐ zhī dào, tiān xìng yě. zi yǒu guò, fù shù ér yǎn zhī, wú yí fèi jué. qiě qí è zhuàng wèi zhe, kǒng wài rén kuī zhī, shāng bì xià cí fù zhī dào. xuán zōng bù yuè, yǐn rěn zhě jiǔ zhī. lǐ lín fǔ bǐng zhèng, yīn shēn jì yú wǔ fēi, jiāng lì qí zi yǐ zì gù. wǔ fēi yì jié zhī. nǎi xiān chù jiǔ líng ér fèi tài zǐ. tài zǐ tóng è wáng yáo guāng wáng jū tóng rì bìng mìng, hǎi nèi tòng zhī, hào wèi sān shù. tài zǐ děng jì shòu yuān sǐ, wǔ fēi jí zuǒ yòu lǚ jiàn wèi suì, gōng zhōng zhōng yè xiāng kǒng, huò wén guǐ kū shēng. zhào wū xí shì zhī, jiē yuē: sān shù wèi lì. xiān shì shōu è wáng guāng wáng, xíng xíng zhě shè ér yì zhī, nǎi mìng gǎi zàng ér chóu zhī. wǔ fēi sǐ, qí lì nǎi xī. xuán zōng nǎi lì sù zōng wèi tài zǐ, lín fǔ zhī jì bù xíng, tì rán jù yǐ. sān shù yǐ èr shí wǔ nián sì yuè èr shí sān rì sǐ, wǔ fēi zhì shí èr yuè ér bì, shí zhě zhī yǒu shén dào yān.
惠妃武氏有專房之寵，將奪嫡，王皇后性妒，稍不能平。玄宗乃廢后為庶人，膚受日聞，次及太子。太子之將廢也，玄宗訪於張九齡。九齡對曰：「太子，天下本也，動之則搖人心。自居東宮，未聞大惡。臣聞父子之道，天性也。子有過，父恕而掩之，無宜廢絕。且其惡狀未着，恐外人窺之，傷陛下慈父之道。」玄宗不悅，隱忍者久之。李林甫秉政，陰申計於武妃，將立其子以自固。武妃亦結之。乃先黜九齡而廢太子。太子同鄂王瑤、光王琚同日並命，海內痛之，號為「三庶」。太子等既受冤死，武妃及左右屢見為祟，宮中終夜相恐，或聞鬼哭聲。召巫覡視之，皆曰：「三庶為厲。」先是收鄂王、光王，行刑者射而瘞之，乃命改葬而酬之。武妃死，其厲乃息。玄宗乃立肅宗為太子，林甫之計不行，惕然懼矣。三庶以二十五年四月二十三日死，武妃至十二月而斃，識者知有神道焉。

tiān bǎo zhōng, lǐ lín fǔ wèi xiāng, zhuān quán yòng shì. xiān shì, guō yuán zhèn xuē nè lǐ kuò zhī děng, xián yǐ lì gōng biān chuí, rù cān jūn zhóu. lín fǔ chéng qián shì, suì fǎn qí zhì, shǐ qǐng yǐ fān rén wèi biān jiāng, jì gù qí quán. yán yú xuán zōng yuē: yǐ bì xià zhī xióng cái, guó jiā fù qiáng, ér zhū fān wèi miè zhě, yóu wén lì wèi jiāng, qiè nuò bù shèng wǔ shì yě. bì xià bì yù miè sì yí, wēi hǎi nèi, mò ruò wǔ chén wǔ chén mò ruò fān jiāng. fū fān jiāng shēng ér qì xióng, shǎo yǎng mǎ shàng, zhǎng yú zhèn dí, cǐ tiān xìng rán yě. ruò bì xià gǎn ér jiāng zhī, shǐ qí bì sǐ, zé dí bù zú tú yě. xuán zōng shēn nà zhī, shǐ yòng ān lù shān, zú wèi róng shǒu. suī lǐ luàn ān wēi xì zhī tiān mìng, ér lín fǔ jiān guǐ, shí shēng luàn jiē. tòng yǐ zāi!
天寶中，李林甫為相，專權用事。先是，郭元振、薛訥、李适之等，咸以立功邊陲，入參鈞軸。林甫懲前事，遂反其制，始請以蕃人為邊將，冀固其權。言於玄宗曰：「以陛下之雄才，國家富強，而諸蕃未滅者，由文吏為將，怯懦不勝武事也。陛下必欲滅四夷，威海內，莫若武臣；武臣莫若蕃將。夫蕃將生而氣雄，少養馬上，長於陣敵，此天性然也。若陛下感而將之，使其必死，則狄不足圖也。」玄宗深納之，始用安祿山，卒為戎首。雖理亂安危系之天命，而林甫奸宄，實生亂階。痛矣哉！