cuī shàn wèi, míng tiān wén lì suàn, xiǎo dá shí wù, wèi shàng shū zuǒ chéng. lìng shǐ è qí míng chá, nǎi wèi bàng shū yuē: cuī zi qū rú gōu, suí shí dài fēng hóu. gāo zōng wèi zhī yuē: jiāo báo zhī hòu, rén duō chǒu zhèng. xī běi qí jiān lì, gē hú lǜ míng yuè, gāo wěi àn zhǔ, suì miè qí jiā. zhèn suī bù míng, xìng miǎn sī shì. nǎi gòu liú yán zhě zuì zhī.
崔善為，明天文歷算，曉達時務，為尚書左丞。令史惡其明察，乃為謗書曰：「崔子曲如鈎，隨時待封侯。」高宗謂之曰：「澆薄之後，人多醜政。昔北齊奸吏，歌斛律明月，高緯闇主，遂滅其家。朕雖不明，倖免斯事。」乃構流言者罪之。

lǐ jìng zhēng tū jué, zhēng xié lì kè hán, tà jìng zhì yú dà mò. tài zōng wèi shì chén yuē: zhèn wén: zhǔ yōu chén rǔ, zhǔ rǔ chén sǐ. wǎng zhě guó jiā cǎo chuàng, tài shàng huáng yǐ bǎi xìng zhī gù, chēng chén yú tū jué, wèi cháng bù tòng xīn jí shǒu, zhì miè xiōng nú. jīn zàn láo piān shī. wú wǎng bù jié, dān yú qǐ shǒu, chǐ qí xuě hū! qún chén jiē hū: wàn suì! yù shǐ dài fū wēn yàn bó hài jìng zhī gōng, hé jìng jūn wú jì gāng, tū jué bǎo huò, luàn bīng suǒ fēn. tài zōng shě ér bù wèn. jí jìng kǎi xuán, jìn jiàn xiè zuì, tài zōng yuē: suí jiāng shǐ wàn suì pò tū jué, yǒu gōng bù shǎng, yǐ zuì zhì lù. zhèn zé bù rán, dāng shě gōng zhī zuì, lù gōng zhī xūn yě.
李靖征突厥，征頡利可汗，拓境至於大漠。太宗謂侍臣曰：「朕聞：主憂臣辱，主辱臣死。往者國家草創，太上皇以百姓之故，稱臣於突厥，未嘗不痛心疾首，志滅匈奴。今暫勞偏師。無往不捷，單于稽首，恥其雪乎！」群臣皆呼：「萬歲！」御史大夫溫彥博害靖之功，劾靖軍無紀綱，突厥寶貨，亂兵所分。太宗舍而不問。及靖凱旋，進見謝罪，太宗曰：「隋將史萬歲破突厥，有功不賞，以罪致戮。朕則不然，當舍公之罪，錄公之勛也。」

qì bì hé lì, tiě lēi qiú zhǎng yě. tài zōng zhēng liáo, yǐ wèi qián jūn zǒng guǎn. jūn cì bái què chéng, bèi shuò zhōng yāo, chuāng zhòng jí shén. tài zōng qīn wèi fù yào, jí chéng pò, chì qiú dé shāng hé lì zhě, fù hé lì lìng zì shā zhī. hé lì zòu yuē: quǎn mǎ yóu wèi zhǔ, kuàng yú rén hū? bǐ wèi qí zhǔ zhì mìng, mào bái rèn ér cì chén zhě, shì yì yǒng shì yě. bù xiāng shí, qǐ shì yuān chóu? suì shě zhī.
契苾何力，鐵勒酋長也。太宗征遼，以為前軍總管。軍次白雀城，被槊中腰，瘡重疾甚。太宗親為傅藥，及城破，敕求得傷何力者，付何力令自殺之。何力奏曰：「犬馬猶為主，況於人乎？彼為其主致命，冒白刃而刺臣者，是義勇士也。不相識，豈是冤讎？」遂舍之。

péi xuán běn hǎo xié xuè, wèi hù bù láng zhōng. shí zuǒ pú shè fáng xuán líng jí shén, shěng láng jiāng wèn jí, xuán běn xì yuē: pú shè bìng kě, xū wèn zhī jì shén yǐ, hé xū wèn yě? yǒu xiè qí yán zhě. jì ér suí lì hòu xuán líng, xuán líng xiào yuē: péi láng zhōng lái, xuán líng bù sǐ yǐ.
裴玄本好諧謔，為戶部郎中。時左僕射房玄齡疾甚，省郎將問疾，玄本戲曰：「僕射病可，須問之；既甚矣，何須問也？」有泄其言者。既而隨例候玄齡，玄齡笑曰：「裴郎中來，玄齡不死矣。」

liú tóng wèi yù shǐ dōng dōu liú tái, shí lán mò wèi liú shǒu, zhé yì shù bǎi rén xiū gōng nèi. liú tóng wèi shèng xià bù yí shàn yì gōng lì, mò jù zhī yuē: bié fèng jìn zhǐ. tóng zòu zhī, zhào jué mò èr shí xià, zhé lǐng nán. tóng hòu yīn tā shì zuǒ shòu lín qú lìng. shí yǒu chì lìng shàng zuǒ xiàn lìng sòng zū, mò yǐ wèi sī nóng qīng, zhī chū nà. mò yǎ zhī tóng qīng jiè, bù yǐ nǎng shì xián è, nǎi zhào cāng lì wèi zhī yuē: liú shì yù qǐng zài xiàn sī, gé fēi chéng wéi, jīn qīn zì sòng zū, gù wú xiá diàn. shù zhōu xíng nà, yǔ liú shì yù tóng háng, yì bì wú qiàn zhé. yī qiè lìng shòu nà, gèng wú suǒ wèn. shí rén shǎng mò zhōng shù. zhù: liú míng líng tóng.
劉童為御史、東都留台，時蘭謩為留守，輒役數百人修宮內。劉童為盛夏不宜擅役工力，謩拒之曰：「別奉進旨。」童奏之，詔決謩二十下，謫嶺南。童後因他事左授臨朐令。時有敕令上佐縣令送租，謩已為司農卿，知出納。謩雅知童清介，不以曩事嫌惡，乃召倉吏謂之曰：「劉侍御頃在憲司，革非懲違，今親自送租，固無瑕玷。數州行納，與劉侍御同行，亦必無欠折。」一切令受納，更無所問。時人賞謩忠恕。（註：劉名靈童。）

sū liáng sì wèi luò zhōu zhǎng shǐ, zuò qī fàn zāng, zuǒ qiān jì zhōu cì shǐ. jí shì shì, qī mèi yì liáng sì, chū wú hèn sè, wèi zhī yuē: mù shǒu qiān zhuǎn chū rù shì cháng, bù wén yǒu suǒ lèi yě. hòu wèi jīng zhōu zhǎng shǐ, gāo zōng shǐ zhōng gōng yuán jiāng cǎi yì zhú, zhí yú yuàn nèi. zhōng guān kē chuán zài xíng, suǒ zài zòng bào. hái guò jīng zhōu, liáng sì yīn zhī shàng shū qiè jiàn. gāo zōng wèi zé tiān yuē: wú yuē shù bù yán zhěng, guǒ wèi liáng sì suǒ guài hū! zhào wèi yù, biàn lìng qì zhú yú jiāng zhōng. jīng zhōu jiù yǒu hé dōng sì, hòu liáng xiāo chá wèi qí xiōng hé dōng wáng suǒ zào, liáng sì jiàn ér jīng yuē: cǐ zài jiāng hàn zhī jiān, yǔ hé dōng yǒu hé guān shè? suì zòu gǎi zhī. liáng sì guǎ xué, shēn wèi rén suǒ xiào.
蘇良嗣為洛州長史，坐妻犯贓，左遷冀州刺史。及事釋，妻妹詣良嗣，初無恨色，謂之曰：「牧守遷轉出入是常，不聞有所累也。」後為荊州長史，高宗使中宮緣江采異竹，植於苑內。中官科船載行，所在縱暴。還過荊州，良嗣因之上疏切諫。高宗謂則天曰：「吾約束不嚴整，果為良嗣所怪乎！」詔慰諭，便令棄竹於江中。荊州舊有河東寺，後梁蕭詧為其兄河東王所造，良嗣見而驚曰：「此在江漢之間，與河東有何關涉？」遂奏改之。良嗣寡學，深為人所笑。

lú chéng qìng wèi lì bù shàng shū, zǒng zhāng chū, xiào nèi wài guān kǎo. yǒu yī guān dū yùn, zāo fēng shī mǐ, chéng qìng wèi zhī kǎo yuē: lín yùn sǔn liáng, kǎo zhōng xià. qí rén róng zhǐ zì ruò, wú yī yán ér tuì. chéng qìng zhòng qí yǎ liàng, gǎi zhù yuē: fēi lì suǒ jí, kǎo zhōng zhōng. jì wú xǐ róng, yì wú kuì cí. yòu gǎi yuē: chǒng rǔ bù jīng, kǎo zhōng shàng. zhòng tuī chéng qìng zhī hóng shù.
盧承慶為吏部尚書，總章初，校內外官考。有一官督運，遭風失米，承慶為之考曰：「臨運損糧，考中下。」其人容止自若，無一言而退。承慶重其雅量，改注曰：「非力所及，考中中。」既無喜容，亦無愧詞。又改曰：「寵辱不驚，考中上。」眾推承慶之弘恕。

huáng fǔ wén bèi yǔ xú yǒu gōng tóng àn zhì yù, wū yǒu gōng dǎng nì rén, zòu chéng qí zuì. hòu wén bèi wèi rén suǒ gào, yǒu gōng xùn zhī zài kuān. huò wèi yǒu gōng yuē: bǐ nǎng jiāng xiàn gōng yú sǐ, jīn gōng fǎn yù chū zhī, hé yě? yǒu gōng yuē: ěr suǒ yán zhě, sī fèn wǒ suǒ shǒu zhě, gōng fǎ. ān dé yǐ sī hài gōng hū?
皇甫文備與徐有功同案制獄，誣有功黨逆人，奏成其罪。後文備為人所告，有功訊之在寬。或謂有功曰：「彼曩將陷公於死，今公反欲出之，何也？」有功曰：「爾所言者，私忿；我所守者，公法。安得以私害公乎？」

lóu shī dé, ruò guàn jìn shì zhuó dì. shàng yuán chū, tǔ bō qiáng shèng, zhào mù měng shì yǐ tǎo zhī, shī dé yǐ jiān chá yù shǐ yīng mù. gāo zōng dà yuè, shòu cháo sàn dài fū, zhuān zǒng biān rèn. qián hòu sì shí yú nián, gōng qín jiē xià, zī zī bù dài, ér pǔ zhōng chén hòu, xīn wú shì mò. dí rén jié rù xiàng yě, shī dé mì jiàn zhī. jí wèi tóng liè, pō qīng shī dé, pín jǐ zhī wài shǐ. shī dé zhī zhī ér bù hàn. zé tiān jué zhī, wèn rén jié yuē: shī dé xián hū? duì yuē: wèi jiāng jǐn shǒu, xián zé chén bù zhī. yòu wèn: shī dé zhī rén hū? duì yuē: chén cháng tóng guān, wèi wén qí zhī rén. zé tiān yuē: zhèn zhī yòng qīng, shī dé shí jiàn yě, yì kě wèi zhī rén yǐ. rén jié dà cán ér tuì, tàn yuē: lóu gōng shèng dé, wǒ wèi qí suǒ róng, mò kuī qí jì yě. dāng wēi luàn zhī cháo, tú miè zhě jiē zhǒng, ér shī dé yǐ gōng míng zhōng shǐ, shí zhě duō zhī. chū, shī dé zài miào táng, qí dì mǒu yǐ zī gāo bài dài zhōu dū du, jiāng xíng, wèi zhī yuē: wú shǎo bù cái, wèi jū zǎi xiàng, rǔ jīn yòu dé zhōu mù, dāo jù guò fēn, rén suǒ jí yě. jiāng hé yǐ zhōng zhī? dì duì yuē: zì jīn suī yǒu tuò mǒu miàn zhě, yì bù gǎn yán, dàn zì shì zhī, shù bù wèi xiōng zhī yōu yě. shī dé yuē: cǐ shì wèi wǒ yōu yě. fū qián rén tuò zhě, fā yú nù yě. rǔ jīn shì zhī, shì nì qián rén nù yě. tuò bù shì jiāng zì gàn, hé rú xiào ér shòu zhī? dì yuē: jǐn shòu jiào. shī dé yǔ rén bù jìng, jiē cǐ lèi yě.
婁師德，弱冠進士擢第。上元初，吐蕃強盛，詔募猛士以討之，師德以監察御史應募。高宗大悅，授朝散大夫，專總邊任。前後四十餘年，恭勤接下，孜孜不怠，而朴忠沉厚，心無適莫。狄仁傑入相也，師德密薦之。及為同列，頗輕師德，頻擠之外使。師德知之而不憾。則天覺之，問仁傑曰：「師德賢乎？」對曰：「為將謹守，賢則臣不知。」又問：「師德知人乎？」對曰：「臣嘗同官，未聞其知人。」則天曰：「朕之用卿，師德實薦也，亦可謂知人矣。」仁傑大慚而退，嘆曰：「婁公盛德，我為其所容，莫窺其際也。」當危亂之朝，屠滅者接踵，而師德以功名終始，識者多之。初，師德在廟堂，其弟某以資高拜代州都督，將行，謂之曰：「吾少不才，位居宰相，汝今又得州牧，叨據過分，人所嫉也。將何以終之？」弟對曰：「自今雖有唾某面者，亦不敢言，但自拭之，庶不為兄之憂也。」師德曰：「此適為我憂也。夫前人唾者，發於怒也。汝今拭之，是逆前人怒也。唾不拭將自干，何如笑而受之？」弟曰：「謹受教。」師德與人不競，皆此類也。

yáng zài sī wèi xuán wǔ wèi, shǐ yú jīng, shě yú kè yuàn. dào zhě qiè qí náng dài, xiè hòu yù zhī, dào zhě xiè zuì. zài sī yuē: zú xià yǒu yí xíng, wù fù shēng, kǒng bàng rén hài zú xià. dàn liú gōng wén, yú bìng yǎng yí. bù xíng yán sè. shí rén mò cè qí liàng. lèi guān zhì nà yán. zé tiān cháo, hàn lào, zhé bì fāng shì nán mén yǐ ráng zhī. zài sī chén rù cháo, zhí yī zhòng chē, jiāng qiān chū xī mén. jùn ér yòu huá, yù zhě jù chì niú bù qián, nǎi mà yuē: yī qún chī zǎi xiàng, bù néng hé dé yīn yáng ér bì fāng mén, qiǎn wǒ huì xíng rú cǐ xīn kǔ! zài sī xú wèi zhī yuē: nǐ niú yì zì ruò, bù dé chēn tā zǎi xiàng.
楊再思為玄武尉，使於京，舍於客院。盜者竊其囊袋，邂逅遇之，盜者謝罪。再思曰：「足下有遺行，勿復聲，恐傍人害足下。但留公文，余並仰遺。」不形顏色。時人莫測其量。累官至納言。則天朝，旱澇，輒閉坊市南門以禳之。再思晨入朝，值一重車，將牽出西門。峻而又滑，馭者遽叱牛不前，乃罵曰：「一群痴宰相，不能和得陰陽而閉坊門，遣我匯行如此辛苦！」再思徐謂之曰：「你牛亦自弱，不得嗔他宰相。」

lù xiàng xiān wèi pú zhōu cì shǐ, yǒu xiǎo lì fàn zuì, dàn wèi miǎn ér qiǎn zhī. lù shì yuē: cǐ lì jiē hé yǔ zhàng. xiàng xiān yuē: rén qíng xiāng qù bù yuǎn, cǐ qǐ bù jiě wú yì. ruò lùn bì xū xíng zhàng, dāng zì rǔ shǐ. lù shì cán jù ér tuì. cháng wèi rén yuē: tiān xià běn zì wú shì, zhǐ shì yú rén rǎo zhī, shǐ wèi fán ěr. dàn jìng qí yuán, hé yōu bù jiǎn? qián hòu lì diǎn shù zhōu, qí zhèng rú yī, rén lì xián sī zhī.
陸象先為蒲州刺史，有小吏犯罪，但慰勉而遣之。錄事曰：「此例皆合與杖。」象先曰：「人情相去不遠，此豈不解吾意。若論必須行杖，當自汝始。」錄事慚懼而退。常謂人曰：「天下本自無事，只是愚人擾之，始為煩耳。但靜其源，何憂不簡？」前後歷典數州，其政如一，人吏咸思之。

duān wǔ rì, xuán zōng cì zǎi chén zhōng rǔ. sòng jǐng jì bài cì, ér mìng yī rén liàn zhī. yī qǐng jiāng guī jiā liàn, zǐ dì jiàn yuē: cǐ rǔ zhēn yì, tā zhě bù rú, jīn fù zhī guī, kǒng zhāo qī huàn. jǐng jiè zhī yuē: zì yǐn ěr xīn rán, yí tā xīn yé? zhàng xìn shì chéng, yóu kǒng bù zhì, shěn yǒu cāi zé, qǐ kě dé hū?
端午日，玄宗賜宰臣鍾乳。宋璟既拜賜，而命醫人煉之。醫請將歸家煉，子弟諫曰：「此乳珍異，他者不如，今付之歸，恐招欺換。」璟誡之曰：「自隱爾心然，疑他心耶？仗信示誠，猶恐不至，矧有猜責，豈可得乎？」