strong wáng yú wēng shě jìng chóng sān bǎo bái shuǐ sēng dào wù sàng shuāng shēng strong
王漁翁舍鏡崇三寶 白水僧盜物喪雙生
zī cái zì yǒu fèn dìng, tān móu wǎng fèi chóu chú.
資財自有分定,貪謀枉費躊躇。
jiǎ shǐ qǔ fēi qí wù, dìng wèi shén guǐ yé yú!
假使取非其物,定為神鬼揶揄!
huà shuō sòng shí chún xī nián jiān, lín ān fǔ shì mín shěn yī, yǐ mài jiǔ yíng shēng, jiā jū guān xiàng kǒu, kāi zhe yī gè dà jiǔ fǎng. yòu jiàn xī hú shàng shēng yì hǎo, zài qián táng mén wài fēng lóu mǎi le yī suǒ kù fáng, kāi zhe yī gè dà jiǔ diàn. lóu shàng lín hú wán jǐng, yóu kè wǎng lái bù jué. shěn yī rì lǐ zài diàn lǐ jiān zhe jiǔ gōng mài jiǔ, bàng wǎn fāng huí jiā qù. rì zhú yíng yíng, suàn jì lì xī, hǎo bù xìng tóu.
話說宋時淳熙年間,臨安府市民沈一,以賣酒營生,家居官巷口,開着一個大酒訪。又見西湖上生意好,在錢塘門外豐樓買了一所庫房,開着一個大酒店。樓上臨湖玩景,遊客往來不絕。沈一日裡在店裡監着酒工賣酒,傍晚方回家去。日逐營營,算計利息,好不興頭。
yī rì zhèng zhí chūn jǐn xià chū, diàn lǐ chī jiǔ de shén duō, dào wǎn wèi xiē, shōu shí bù jí, bù huí jiā qù, jiù zài diàn lǐ sù le. jiāng jí èr gǔ shí fēn, hū dì hú zhōng yǒu yī dà chuán, pō jiāng lǒng àn, gǔ chuī xuān tián, sī guǎn jiāo fèi. yǒu wǔ gè guì gōng zǐ gè dài huā mào, jǐn páo yù dài, xié tóng jī qiè shí shù bèi, jìng dào lóu xià. huàn jiǔ gōng guò lái wèn dào: diàn zhǔ rén hé zài? jiǔ gōng dào: zhǔ rén shěn yī jīn rì bù huí jiā qù, zhèng zài cǐ jiān. wǔ kè duō xǐ dào: zhǔ rén zài cǐ gèng hǎo, kuài qǐng xiāng jiàn. shěn yī chū lái jiàn guò le. wǔ kè dào: yǒu hǎo jiǔ, zhǐ guǎn ná chū lái, wǒ měi bù kuī nǐ. shěn yī dào: xiǎo diàn jiǔ pō yǒu, dàn píng kāi liàng hóng yǐn, qǐng dào lóu shǎng qù zuò. wǔ kè yōng le gē tóng wǔ nǚ, yī qí dēng lóu, chàng yǐn gèng yú. diàn zhōng bǎi lái tán jiǔ chī gè qìng jǐn. suàn hái jiǔ qián, duō shì xuě huā bái yín. shěn yī shì gè guāi jué de rén, jiàn le guāng jǐng xiǎng dào: shì jiān nà yǒu yī yàng dǎ bàn de wǔ gè guì rén? kuàng tā róng zhǐ piāo rán, duō yǒu xiān qì, zhǐ zhè yòng le wú shù de jiǔ, jué bú shì fán rén le, bì shì wǔ tòng shén dào wú yí. jì dào wǒ diàn, bù kě cuò guò le. yī diǎn tān xīn, rěn bú zhù xiàng qián guì bài dào:
一日正值春盡夏初,店裡吃酒的甚多,到晚未歇,收拾不及,不回家去,就在店裡宿了。將及二鼓時分,忽地湖中有一大船,泊將攏岸,鼓吹喧闐,絲管交沸。有五個貴公子各戴花帽,錦袍玉帶,挾同姬妾十數輩,徑到樓下。喚酒工過來問道:「店主人何在?」酒工道:「主人沈一今日不回家去,正在此間。」五客多喜道:「主人在此更好,快請相見。」沈一出來見過了。五客道:「有好酒,只管拿出來,我每不虧你。」沈一道:「小店酒頗有,但憑開量洪飲,請到樓上去坐。」五客擁了歌童舞女,一齊登樓,暢飲更余。店中百來壇酒吃個磬盡。算還酒錢,多是雪花白銀。沈一是個乖覺的人,見了光景想道:「世間那有一樣打扮的五個貴人?況他容止飄然,多有仙氣,只這用了無數的酒,決不是凡人了,必是五通神道無疑。既到我店,不可錯過了。」一點貪心,忍不住向前跪拜道:
xiǎo rén yī shēng xīn kǔ jīng jì, gǎn chèn xiē wēi mò lì qián, zhǐ gōu dù rì. bù dào shí èr fēn tiān xìng, dé yù zūn shén, zhēn shì sù shì qián yuán, yǒu cǐ zāo jì, yuàn qiú cì yī chǎng xiǎo fù guì. wǔ kè duō xiào dào: yào yǔ nǐ xiē fù guì yě bù nán, zhǐ shì nǐ suǒ qiú hé děng shì? shěn yī kòu tóu dào: xiǎo rén shì bìng xiǎo bèi, bié bù zhǐ wàng, zhǐ qiú duō cì xiē jīn yín biàn liǎo. wǔ kè duō xiào zhe diǎn tóu dào: shǐ de, shǐ de. jí jiào yī gè huáng jīn lì shì tīng shǐ yòng, lì shì xiàng qián shēng nuò. wǔ kè nèi zhōng yī gè wèi shǒu de huàn dào jìn qián, fù ěr dī yán, bù zhī fēn fù le xiē shén me, lǐng mìng qù le. xū yú huí fù, bèi shàng fù yī dà bù náng lái zhì yú dì. wǔ kè jiào shěn yī lái, yǔ tā dào: cǐ yī náng jīn yín qì mǐn, jǐn yǐ shǎng rǔ. rán xū dào jiā shǐ kàn, cǐ chù bù kě xiè lòu! shěn yī shēn shǒu qù gé náng niē yī niē, niē dé náng lǐ kuài kuài lěi lěi, qí shēng kēng qiāng, dà xǐ guò wàng, jiào tóu chēng xiè bù zhǐ. é qǐng jī míng, wǔ kè lǜ lǐng jī qiè shàng mǎ, lóng zhú jiā dào. qí qù rú fēi.
「小人一生辛苦經紀,趕趁些微末利錢,只勾度日。不道十二分天幸,得遇尊神,真是夙世前緣,有此遭際,願求賜一場小富貴。」五客多笑道:「要與你些富貴也不難,只是你所求何等事?」沈一叩頭道:「小人市並小輩,別不指望,只求多賜些金銀便了。」五客多笑着點頭道:「使得,使得。」即叫一個黃巾力士聽使用,力士向前聲喏。五客內中一個為首的喚到近前,附耳低言,不知分付了些甚麼,領命去了。須臾回覆,背上負一大布囊來擲於地。五客教沈一來,與他道:「此一囊金銀器皿,盡以賞汝。然須到家始看,此處不可泄露!」沈一伸手去隔囊捏一捏,捏得囊里塊塊累累,其聲鏗鏘,大喜過望,叫頭稱謝不止。俄頃雞鳴,五客率領姬妾上馬,籠燭夾道。其去如飛。
shěn yī xīn lǐ kuài huó, bù qù zài shuì, yào tuó huí dào jiā kāi kàn. lǜ kǒng rù chéng zhī jì, náng lǐ láng yú, bèi chéng mén shàng pán jié. ná yī gè dà chuí, gé náng chuí jī, zài jiā cù tà biǎn le, shǐ bù wén shēng. rán hòu bèi zài jiān shàng, jí dào jiā lǐ. qī zǐ hái zài chuáng shàng shuì zháo wèi qǐ, shěn yī lián shēng hǎn dào: kuài qǐ lái! kuài qǐ lái! wǒ dé yī zhǔ héng cái zài zhè lǐ le, xún chèng lái yǔ wǒ chèng chèng kàn. qī zǐ dào: shén me héng cái! zuó yè jiā zhōng guì lǐ tóu yì cháng xiǎng shēng, yí xīn yǒu zéi, zhǐ de qǐ lái zhào kàn, bù jiàn shén me. wèi cǐ yī yè shuì bù zháo, zhì jīn wèi qǐ. nǐ qiě xiān qù kàn kàn guì lǐ zhe, zài lái xún chèng bù chí. shěn yī zǒu qù qǔ le yào shi, kāi guì yī kàn, nà lǐ tóu kōng kōng de le. yuán lái shěn yī chéng nèi chéng wài liǎng chù jiǔ fǎng suǒ yòng tóng xī qì mǐn jiā huǒ yǔ qī zǐ jīn yín shǒu shì, dàn shì zhí qián de duō shōu shí zài guì nèi, ér jīn yī jiàn yě bù jiàn le. jīng yì dào: qí guài! ruò shì zéi tōu le qù, wèi hé suǒ dōu bù kāi de! qī zǐ jiàn shuō guì lǐ kōng le, dà kū qǐ lái dào: bà le! bà le! yī shēng xīn kǔ, duō méi yǒu le! shěn yī dào: bù fáng, qiě jiāng shén dào zuó yè suǒ cì lái kàn kàn, jǐn gōu shòu yòng lī! huāng máng dǎ kāi bù dài lái kàn shí, shěn yī jīng dé dāi le. shuō yě hǎo xiào, yī jiàn jiàn ná chū lái kàn, duō shì zì jiā guì lǐ dōng xī. zhǐ kě xī bèi yè lái nà yī dùn chuí tà, duō nòng dé wāi de wāi, biǎn de biǎn, bù chéng yī jiàn jiā huǒ le. shěn yī dà jiào dào: bù hǎo le! bù hǎo le! bèi zhè huǒ pō máo shén zuō nòng le. qī zǐ wèn qí yuán gù. nǎi shuō: zuó yè yù zhe wǔ tòng shén dào, qiú tā shǎng cì jīn yín, tā yǔ wǒ zhè yī bù náng. shuí zhī duō shì zì jiā wū lǐ dōng xī, jiào gè xiǎo guǐ lái bān qù de. qī zǐ dào: wèi hé duō dǎ huài le? shěn yī dào: zhè què shì wǒ pà dōng xī láng, zhuàng zhe chéng mén shàng pán jié, gù cǐ duō qiāo dǎ shí luò le. nǎ zhī yǒu zhè yàng, zì jiā hài zhe zì jiā le? shěn yī fū qī duō qì dé bù nài fán, chóng xīn huàn le jiàng rén, zhú jiàn zhì zào guò, fǎn fèi le hǎo xiē gōng shí. bù zhǐ wàng héng cái, dào zhé le běn. chuán wén kāi qù, zuò le xiào huà. shěn yī hǎo xiē shí bù gǎn chū lái jiàn rén. zhǐ yīn yī niàn tān chī, wàng xiǎng fēi fèn zhī dé, gù shòu shén dào wǔ nòng rú cǐ. kě jiàn shì shàng bú shì zì jiā dōng xī, bú yào qī xīn tān tā de. xiǎo zi shuō yī gè qī xīn tān bié rén dōng xī bù dé shòu yòng, fǎn shòu xiǎn bào de yī duàn huà, yǔ kàn guān tīng yī tīng. lěng yī lěng zhè xiē qī xīn yào rén de dù cháng. yǒu shī wèi zhèng:
沈一心裡快活,不去再睡,要駝回到家開看。慮恐入城之際,囊里狼逾,被城門上盤詰。拿一個大錘,隔囊錘擊,再加蹴踏匾了,使不聞聲。然後背在肩上,急到家裡。妻子還在床上睡着未起,沈一連聲喊道:「快起來!快起來!我得一主橫財在這裡了,尋秤來與我秤秤看。」妻子道:「甚麼橫財!昨夜家中櫃裡頭異常響聲,疑心有賊,只得起來照看,不見甚麼。為此一夜睡不着,至今未起。你且先去看看櫃裡着,再來尋秤不遲。」沈一走去取了鑰匙,開櫃一看,那裡頭空空的了。元來沈一城內城外兩處酒訪所用銅錫器皿傢伙與妻子金銀首飾,但是值錢的多收拾在櫃內,而今一件也不見了。驚異道:「奇怪!若是賊偷了去,為何鎖都不開的!」妻子見說櫃裡空了,大哭起來道:「罷了!罷了!一生辛苦,多沒有了!」沈一道:「不妨,且將神道昨夜所賜來看看,盡勾受用哩!」慌忙打開布袋來看時,沈一驚得呆了。說也好笑,一件件拿出來看,多是自家櫃裡東西。只可惜被夜來那一頓錘踏,多弄得歪的歪,匾的匾,不成一件傢伙了。沈一大叫道:「不好了!不好了!被這伙潑毛神作弄了。」妻子問其緣故。乃說:「昨夜遇着五通神道,求他賞賜金銀,他與我這一布囊。誰知多是自家屋裡東西,叫個小鬼來搬去的。」妻子道:「為何多打壞了?」沈一道:「這卻是我怕東西狼,撞着城門上盤詰,故此多敲打實落了。那知有這樣,自家害着自家了?」沈一夫妻多氣得不耐煩,重新喚了匠人,逐件置造過,反費了好些工食。不指望橫財,倒折了本。傳聞開去,做了笑話。沈一好些時不敢出來見人。只因一念貪痴,妄想非分之得,故受神道侮弄如此。可見世上不是自家東西,不要欺心貪他的。小子說一個欺心貪別人東西不得受用,反受顯報的一段話,與看官聽一聽。冷一冷這些欺心要人的肚腸。有詩為證:
yì bǎo guī rén dìng sù yuán, qǐ róng páng nì dé chuí xián!
異寶歸人定夙緣,豈容旁睨得垂涎!
shì kàn qī yǐn jiē chéng huò, shǐ xìn míng míng zì yǒu quán.
試看欺隱皆成禍,始信冥冥自有權。
huà shuō sòng cháo lóng xìng nián jiān, shǔ zhōng jiā zhōu dì fāng yǒu yī gè yú wēng, xìng wáng míng jiǎ. jiā zhù mín jiāng zhī páng, shì dài yǐ bǔ yú wèi yè. měi rì yǔ tóng qī zǐ zhào zhe xiǎo zhōu, wǎng lái jiāng shàng sā wǎng shī bà. yī rì suǒ de, qià hǎo gōng gěi yī jiā. zhè gè yú wēng suī rán xíng yè luò zài zhè lǐ tóu le, què yī xīn hǎo shàn jìng fú. měi jiāng yú xiā shì shǎng qù mài, ruò gōu le yī rì shí yòng, biàn kěn jiāng lái bù shī yǔ qǐ gài, huò shì sì yuàn lǐ dǎ zhāi huà fàn, chán táng zhōng mù huà fǔ cài, tā bù jū yī wén èr wén, cháng zì xǐ shě bù lìn. tā qī zǐ jiàn guàn le de, kuàng shì nǚ liú, yù jiā xìn fó, yě zì yǔ tā yī xīn yī yì, suī shì shēng yì qiǎn báo, bù duō dà shì, méi yǒu yī rì bù shě liǎng wén de.
話說宋朝隆興年間,蜀中嘉州地方有一個漁翁,姓王名甲。家住岷江之旁,世代以捕魚為業。每日與同妻子棹着小舟,往來江上撒網施罷。一日所得,恰好供給一家。這個漁翁雖然行業落在這裡頭了,卻一心好善敬佛。每將魚蝦市上去賣,若勾了一日食用,便肯將來布施與乞丐,或是寺院裡打齋化飯,禪堂中募化腐菜,他不拘一文二文,常自喜舍不吝。他妻子見慣了的,況是女流,愈加信佛,也自與他一心一意,雖是生意淺薄,不多大事,沒有一日不舍兩文的。
yī rì zhèng zài jiāng zhōng zhào zhōu, hū rán kàn jiàn shuǐ dǐ yī wù, dàng yàng bù dìng. qià xiàng shì gè rì tóu de yǐng yì bān, huǒ cǎi shǎn shuò, shè rén yǎn mù. wáng jiǎ duì qī zǐ dào: nǐ kàn jiàn me, cǐ xià bì yǒu qí yì, wǒ hé nǐ shè fǎ qǔ tā qǐ lái, kàn shì hé wù? suì jiào qī zǐ lǐ wǎng, sōu de yī shēng sā jiāng xià qù. bù duō shí, diào zhuǎn chuán tóu qiān jiāng qǐ lái, kàn nà wǎng zhōng guāng liàng yì cháng. xiào dào: shì shèn me hǎo wù shì ā? qǔ shàng shǒu kàn, què yuán lái shì miàn gǔ jìng. zhōu wéi yǒu bā cùn dà xiǎo, diāo lòu zhe lóng fèng zhī wén, yòu yǒu zhuàn shū xǔ duō zì, zì xíng xiàng fú lù yì bān yàng, shí bù chū de. wáng jiǎ yǔ qī zǐ kàn le dào: wén dé gǔ jìng zhí qián, zhè gè jìng suī bù zhī zhí duō shǎo, bì rán yě shì jiàn hǎo dōng xī. wǒ hé nǐ qiě ná dào jiā lǐ cáng hǎo, kàn yǒu shí zhě, cái qǔ chū lái yǔ tā kàn kàn, bú yào děng xián xiè dú le. kàn guān tīng shuō, yuán lái zhè jìng guǒ shì yǒu lái lì zhī wù, nǎi shì xuān yuán huáng dì suǒ zào, cǎi zhe rì jīng yuè huá, jiē zhe qí mén dùn jiǎ, jiǎn qǔ nián yuè rì shí, xià lú kāi zhù. shàng yǒu jīn zhāng bǎo zhuàn, duō shì mì jí líng fú. dàn cǐ jìng suǒ zài zhī chù, jīn yín cái bǎo duō lái jù huì, míng wèi jù bǎo zhī jìng. zhǐ wèi wáng jiǎ fū qī hǎo shàn, yě shì sù yǔ qián yuán, hé gāi xìng wàng. gù cǐ wù chū xiàn què dé qǔ le huí jiā. zì dé cǐ jìng zhī hòu, cái wù bù qiú ér zhì. zài jiā lǐ sǎo dì yě sǎo chū jīn xiè lái, kěn tián yě kěn chū yín jiào lái, chuán shǎng qù sā wǎng yě qiān qǐ zhēn bǎo lái, pōu bàng yě pōu chū míng zhū lái.
一日正在江中棹舟,忽然看見水底一物,蕩漾不定。恰象是個日頭的影一般,火采閃爍,射人眼目。王甲對妻子道:「你看見麼,此下必有奇異,我和你設法取他起來,看是何物?」遂教妻子理網,搜的一聲撒將下去。不多時,掉轉船頭牽將起來,看那網中光亮異常。笑道:「是甚麼好物事呵?」取上手看,卻元來是面古鏡。周圍有八寸大小,雕鏤着龍鳳之文,又有篆書許多字,字形象符籙一般樣,識不出的。王甲與妻子看了道:「聞得古鏡值錢,這個鏡雖不知值多少,必然也是件好東西。我和你且拿到家裡藏好,看有識者,才取出來與他看看,不要等閒褻瀆了。」看官聽說,原來這鏡果是有來歷之物,乃是軒轅黃帝所造,采着日精月華,接着奇門遁甲,揀取年月日時,下爐開鑄。上有金章寶篆,多是秘笈靈符。但此鏡所在之處,金銀財寶多來聚會,名為「聚寶之鏡」。只為王甲夫妻好善,也是夙與前緣,合該興旺。故此物出現卻得取了回家。自得此鏡之後,財物不求而至。在家裡掃地也掃出金屑來,墾田也墾出銀窖來,船上去撒網也牽起珍寶來,剖蚌也剖出明珠來。
yī rì zài jiāng biān bǔ yú, zhǐ jiàn tān shàng yǒu liǎng jiàn xiǎo bái dōng xī, gǎn lái gǎn qù, pán xuán shù fān. jí tiào shàng àn, jiāng yī jīn dōu zhù, què shì lián zi dà liǎng kuài xiǎo shí zǐ, shēng de míng jìng yíng jié, guāng cǎi shè rén, shèn shì kě ài. cáng zài xiù lǐ, dài huí jiā lái fàng zài xiá zhōng. shì yè jí mèng jiàn liǎng gè bái yī měi nǚ, zì yán shì zǐ mèi èr rén, tè lái suí shì. xǐng lái xiǎng dào: bì shì èr shí zǐ de jīng líng, kě jiàn shì bǎo bèi le. bǎ lái bāo hǎo, jié zài yī dài shàng, gé dé jǐ rì, yǒu yī gè bō sī hú rén tè lái xún wèn. jiàn le wáng jiǎ dào: jūn shēn shàng yǒu bǎo wù, yuàn qiú yī kàn. wáng jiǎ tuī dào: méi shén bǎo wù. hú rén dào: wǒ yuǎn wàng bǎo qì zài jiāng biān, gēn xún dào cǐ, zhī zài jūn jiā. jí jiàn jūn zǒu chū, bǎo qì què zài shēn shàng, qiān wàn qiú kàn yī kàn, bù bì mán wǒ! wáng jiǎ xiǎo dé shì gè shí bǎo de, shēn shàng qǔ chū yǔ tā kàn. hú rén kàn le pēn pēn dào: yǒu yuán dé yù cǐ bǎo, kuàng shì yī shuāng, yóu wèi nán dé. bù zhī kě kěn mài fǒu? wáng jiǎ dào: wǒ yào tā wú yòng, dé jià yě jiù mài le. hú rén jiàn shuō kěn mài, bù shèng zhī xǐ dào: cǐ bǎo běn méi yǒu dìng jià, jīn wǒ xíng náng zhǐ yǒu sān wàn mín, jǐn shù yǔ jūn mǎi le qù bà. wáng jiǎ dào: wú wú xīn dé lái, bù shí hé wù. jià qián jì bù qīng le, bù gǎn lùn liàng, zhǐ qiú zhǐ míng yào cǐ wù hé yòng. hú rén dào: cǐ míng chéng shuǐ shí, fàng zài shuǐ zhōng, suí nǐ zhuó shuǐ jiē qīng. dài cǐ fàn hǎi, jí hǎi shuǐ jiē tóng hú shuǐ, dàn ér kě shí. wáng jiǎ dào: zhī rú cǐ, zěn jiù zhí de xǔ duō? hú rén dào: wú běn guó yǒu bǎo chí, nèi duō qí bǎo, zhǐ shì yū ní zhuó shuǐ, shuǐ zhōng yǒu dú, rén xià qù de, qǐ lái wú bù jí sǐ. suǒ yǐ yào qǔ bǎo de, bì yòng zhòng jià mù zhe shě xìng mìng de xià shuǐ. nà rén sǐ le, hái yào yǎng zhān tā yī jiā. rú jīn yǒu le cǐ shí, zhǐ xū dài zài shēn biān, shuǐ duō chéng qīng rú tóng fán shuǐ, rèn cóng qǔ bǎo zǒng wú fáng le. qǐ bù zhí qián? wáng jiǎ dào: zhè děng, zhǐ mǎi yī kē qù gōu le, hé bì liǎng kē duō yào? biàn děng wǒ liú xià yī kē yě hǎo. hú rén dào: yǒu gè yuán gù, cǐ bǎo xíng suī liǎng kē, qì shí xiāng lián. bǐ cǐ xiāng zhú, cái shì huó wù, kě yǐ zhǎng jiǔ. ruò zhé kāi liǎng chù, yòng bù duō shí jiù kū gǎo wú yòng, suǒ yǐ fēn bù dé de. wáng jiǎ xiǎng hú rén shí huò, jiù qǔ chū qián rì de gǔ jìng chū lái qiú tā shǎng shí. hú rén jiàn le, hé zhǎng dǐng lǐ dào: cǐ fēi fán jiān zhī bǎo, qí miào wú liàng, lián zán yě bù néng jǐn zhī qí yòng, bì shì shì jiān dà yǒu fú de rén fāng dé yǒu cǐ. zán jiù yǒu qián, yě bù gǎn mǎi, zhǐ mǎi cǐ èr bǎo qù yě gōu le. cǐ jìng hǎo hǎo cáng zhe, bù kě qīng qù le tā! wáng jiǎ yī yán, bǎ jìng lái cáng hǎo, suì yǔ hú rén chéng le jiāo yì, guǒ jiāng sān wàn mín mǎi le èr bái shí qù.
一日在江邊捕魚,只見灘上有兩件小白東西,趕來趕去,盤旋數番。急跳上岸,將衣襟兜住,卻似蓮子大兩塊小石子,生得明淨瑩潔,光彩射人,甚是可愛。藏在袖裡,帶回家來放在匣中。是夜即夢見兩個白衣美女,自言是姊妹二人,特來隨侍。醒來想道:「必是二石子的精靈,可見是寶貝了。」把來包好,結在衣帶上,隔得幾日,有一個波斯胡人特來尋問。見了王甲道:「君身上有寶物,願求一看。」王甲推道:「沒甚寶物。」胡人道:「我遠望寶氣在江邊,跟尋到此,知在君家。及見君走出,寶氣卻在身上,千萬求看一看,不必瞞我!」王甲曉得是個識寶的,身上取出與他看。胡人看了噴噴道:「有緣得遇此寶,況是一雙,尤為難得。不知可肯賣否?」王甲道:「我要他無用,得價也就賣了。」胡人見說肯賣,不勝之喜道:「此寶本沒有定價,今我行囊止有三萬緡,盡數與君買了去罷。」王甲道:「吾無心得來,不識何物。價錢既不輕了,不敢論量,只求指明要此物何用。」胡人道:「此名澄水石,放在水中,隨你濁水皆清。帶此泛海,即海水皆同湖水,淡而可食。」王甲道:「只如此,怎就值得許多?」胡人道:「吾本國有寶池,內多奇寶,只是淤泥濁水,水中有毒,人下去的,起來無不即死。所以要取寶的,必用重價募着舍性命的下水。那人死了,還要養瞻他一家。如今有了此石,只須帶在身邊,水多澄清如同凡水,任從取寶總無妨了。豈不值錢?」王甲道:「這等,只買一顆去勾了,何必兩顆多要?便等我留下一顆也好。」胡人道:「有個緣故,此寶形雖兩顆,氣實相聯。彼此相逐,才是活物,可以長久。若折開兩處,用不多時就枯槁無用,所以分不得的。」王甲想胡人識貨,就取出前日的古鏡出來求他賞識。胡人見了,合掌頂禮道:「此非凡間之寶,其妙無量,連咱也不能盡知其用,必是世間大有福的人方得有此。咱就有錢,也不敢買,只買此二寶去也勾了。此鏡好好藏着,不可輕覷了他!」王甲依言,把鏡來藏好,遂與胡人成了交易,果將三萬緡買了二白石去。
wáng jiǎ yī shí fù zú qǐ lái, rán hái wèi shě yú chuán shēng huó. yī rì tiān wǎn, yù zhe fēng yǔ, diào chuán guī jiā. wàng jiàn jiāng nán huǒ bǎ míng liàng, yǒu rén huàn chuán qiú dù, qí shēng shén jí. wáng jiǎ liào cǐ shí méi yǒu bié zhōu, ruò bù dé dù, zhè xiē rén xū chī le kǔ. jí jí mào zhe fēng diào guò qù zài tā. yuán lái shì liǎng gè dào shì, yī gè chuān huáng yī, yī gè chuān bái yī, xià zài chuán lǐ le, yáo guò duì àn. dào shàng duì wáng jiǎ dào: rú jīn yè hēi yǔ dà, méi chù tóu sù. dé dào zhái shàng quán xiē yī xiāo, shí wèi wàn xìng. wáng jiǎ shì gè xíng shàn de rén, biàn dào: jiā lǐ suī wō zhǎi, shàng yǒu cǎo tà kě yǐ ān qǐn, shī fù měi bù fáng xià gù de. suì bǎ chuán shuān hǎo, tóng le liǎng dào shì dào jiā lǐ lái, fēn fù qī zǐ ān pái zhāi fàn. liǎng dào shì kǔ cí dào: bù bì cì cān, zhǐ qiú yī xiǔ. guǒ rán chá shuǐ duō bù chī, jìng dào yī zhāng zhú chuáng shàng yī pù shuì le. wáng jiǎ fū qī yè lǐ shuì jué, zhǐ tīng dé zhú chuáng lì lǎ yǒu shēng, pū de yī xiǎng, xiàng sì shén zhòng wù diē xià dì lái de guāng jǐng. wáng jiǎ fū qī qǐng dào: mò bú shì kè rén diē xià chuáng lái? rán shì rén diē méi yǒu de zhè yàng xiǎng shēng. wáng jiǎ yí xīn, àn lǐ zǒu chū lái, tīng liǎng dào shì sù chù, jì rán méi yī xiē shēng xī, yù jiā qí guài. zǒu zhuǎn fáng lǐ, xún chū huǒ zhǒng diǎn qǐ gè dēng lái, chū wài yī zhào, jiào shēng ā yě! yuán lái zhú chuáng yā pò, liǎng dào shì jù luò zài chuáng dǐ xià, zhí tǐng tǐng de mián zhe. shēn shǒu qù yī mó, xià dé shé tóu shēn le chū qù, bàn gè shí chén suō bù jìn lái. nǐ dào zěn me? dàn jiàn zhè liǎng gè dào shì: bīng yì bān lěng, shí yī yàng jiān. yǎn yān liǎng gè pí náng, kuài rán yī shuāng bǎo tǐ. huáng huáng bái bái, shì jiān wú cǐ bù chéng rén: chóng chóng chī chī, lù shàng fēi sī nán suàn kè.
王甲一時富足起來,然還未舍漁船生活。一日天晚,遇着風雨,掉船歸家。望見江南火把明亮,有人喚船求渡,其聲甚急。王甲料此時沒有別舟,若不得渡,這些人須吃了苦。急急冒着風掉過去載他。元來是兩個道士,一個穿黃衣,一個穿白衣,下在船里了,搖過對岸。道上對王甲道:「如今夜黑雨大,沒處投宿。得到宅上權歇一宵,實為萬幸。」王甲是個行善的人,便道:「家裡雖蝸窄,尚有草榻可以安寢,師父每不妨下顧的。」遂把船拴好,同了兩道士到家裡來,分付妻子安排齋飯。兩道士苦辭道:「不必賜餐,只求一宿。」果然茶水多不吃,徑到一張竹床上一鋪睡了。王甲夫妻夜裡睡覺,只聽得竹床栗喇有聲,撲的一響,像似甚重物跌下地來的光景。王甲夫妻請道:「莫不是客人跌下床來?然是人跌沒有得這樣響聲。」王甲疑心,暗裡走出來,聽兩道士宿處,寂然沒一些聲息,愈加奇怪。走轉房裡,尋出火種點起個燈來,出外一照,叫聲「阿也!」元來竹床壓破,兩道士俱落在床底下,直挺挺的眠着。伸手去一模,嚇得舌頭伸了出去,半個時辰縮不進來。你道怎麼?但見這兩個道士:冰一般冷,石一樣堅。儼焉兩個皮囊,塊然一雙寶體。黃黃白白,世間無此不成人:重重痴痴,路上非斯難算客。
wáng jiǎ jiào qī zǐ qǐ lái dào: shuō yě xī hǎn, liǎng gè kè rén bú shì shēng rén, duō biàn dé yìng yìng de le. qī zǐ dào: biàn le hé wù? wáng jiǎ dào: huǒ guāng zhī xià, kàn bù míng bái, bù zhī shì tóng shì xī, shì jīn shì yín, zhí dài tiān míng cái zhī fēn xiǎo. qī zǐ dào: zhè děng huì zuò guài tōng líng de, liào bú shì tóng xī dōng xī. wáng jiǎ dào: yě shì. jiàn jiàn tiān míng, zǐ xì yī kàn, guǒ rán nà chuān huáng de shì gè jīn rén, nà chuān bái de shì yī gè yín rén, yuē zhòng yǒu qiān bǎi lái jīn. wáng jiǎ fū qī jīng xǐ fēi cháng, dào cǐ shì tiān cì, zhǐ kǒng zhè děng huì biàn huà de, bì yào zǒu le nà lǐ qù. jí jí qù mǎi le yī èr shí lǒu shān tàn, guī jiā chì shān qǐ lái, bǎ lái xiāo róng le. dàn jiàn huáng de shì jīng jīn, bái de shì wén yín. wáng jiǎ qián cǐ rì zhú yǒu yì wài zhī dé, yǐ shì jiàn ráo. yòu mài le èr shí zǐ, dé le yī dà zhǔ qián. jīn yòu yǒu le zhè xǔ duō jīn yín, yī fā píng mǎn wèng mǎn, jǐ jiān pò wū méi fàng chù le.
王甲叫妻子起來道:「說也希罕,兩個客人不是生人,多變得硬硬的了。」妻子道:「變了何物?」王甲道:「火光之下,看不明白,不知是銅是錫,是金是銀,直待天明才知分曉。」妻子道:「這等會作怪通靈的,料不是銅錫東西。」王甲道:「也是。」漸漸天明,仔細一看,果然那穿黃的是個金人,那穿白的是一個銀人,約重有千百來斤。王甲夫妻驚喜非常,道此是天賜,只恐這等會變化的,必要走了那裡去。急急去買了一二十簍山炭,歸家熾煽起來,把來銷熔了。但見黃的是精金,白的是紋銀。王甲前此日逐有意外之得,已是漸饒。又賣了二石子,得了一大主錢。今又有了這許多金銀,一發瓶滿瓮滿,幾間破屋沒放處了。
wáng jiǎ fū qī shì běn fèn de rén, suī rán yǒu le xǔ duō dōng xī, yě bù xiǎng qù qǐ zào fáng wū, yě bù xiǎng qù zhì mǎi tián chǎn. dàn bǎ yú jiā zhī shì gé qǐ bù qù nòng le, zhǐ shì ān shǒu guò rì, shàng qiě wú shí wú kè méi yǒu héng cái dào shǒu, yòu bù xiāo qù zuò dé shēng yì. liǎng nián zhī jiān, fù dé dāng bù dé. què zhǐ shì fū qī liǎng kǒu, yào zhè xiē jiā sī jìng méi yòng chù. zì jǐ fǎn jué duō de bù nài fán qǐ lái, xīn lǐ yǒu xiē huáng jù bù ān. yǔ qī zǐ shāng liáng dào: wǒ jiā zì cóng zǔ shàng dào jīn, zhǐ shì yǐ yú diào wèi shēng jì. yī rì suǒ de, jí duō yǒu le bǎi qián, zài méi qù chù le. jīn wǒ měi zì dé le zhè bǎo jìng, dòng bù dòng shàng qiān shàng wàn bù xiāo jīng qiú, píng kōng fēi dào, mèng lǐ yě shì bù dǎ diǎn de. wǒ měi qiě zì sī liang zhe, wǒ yǔ nǐ běn shì hé děng zhī rén? zhòu rán yǒu zhè děng fēi cháng fù guì, zhǐ kǒng pà tiān lǐ bù róng. kuàng wǒ měi cū yī dàn fàn biàn zì guò rì, biàn zhè xǔ duō lái hé yòng? jīn ruò liú zhe zhè bǎo jìng zài jiā, zhǐ yǒu de zēng tiān qǐ lái. wǒ xiǎng tiān dì zhī bǎo, bù gāi jiǔ liú zài shēn biān, zì qǔ zuì yè. bù rú ná dào é méi shān bái shuǐ chán yuàn, shě zài shèng xiàng shàng, zuò le yuán guāng, yǒng zuò le fó jiā gōng yǎng. yě jǐn le wǒ měi yī piàn xīn, yě jié le wǒ měi yī gè yuán, qǐ bù wèi měi? qī zǐ dào: zhè shì fú tiān miàn shàng hǎo kàn de shì, kuàng wǒ měi zhī shí shí wù, zhèng gāi rú cǐ.
王甲夫妻是本分的人,雖然有了許多東西,也不想去起造房屋,也不想去置買田產。但把漁家之事閣起不去弄了,只是安守過日,尚且無時無刻沒有橫財到手,又不消去做得生意。兩年之間,富得當不得。卻只是夫妻兩口,要這些家私竟沒用處。自己反覺多得不耐煩起來,心裡有些惶懼不安。與妻子商量道:「我家自從祖上到今,只是以漁釣為生計。一日所得,極多有了百錢,再沒去處了。今我每自得了這寶鏡,動不動上千上萬不消經求,憑空飛到,夢裡也是不打點的。我每且自思量着,我與你本是何等之人?驟然有這等非常富貴,只恐怕天理不容。況我每粗衣淡飯便自過日,便這許多來何用?今若留着這寶鏡在家,只有得增添起來。我想天地之寶,不該久留在身邊,自取罪業。不如拿到峨眉山白水禪院,舍在聖像上,做了圓光,永做了佛家供養。也盡了我每一片心,也結了我每一個緣,豈不為美?」妻子道:「這是佛天面上好看的事,況我每知時識務,正該如此。」
yú shì liǎng gè zhì zhì chéng chéng chī le shí lái rì zhāi, tóng dào sì lǐ xiàn cǐ bǎo jìng. sì lǐ zhù chí sēng fǎ lún wèn zhī lái yì, bù shèng zàn tàn dào: cǐ nǎi tán yuè dà fú tián shì! wáng jiǎ yāng tā xiě chéng yì zhǐ, jiù shǐ yāo jí hé sì sēng zhòng, zuò yī gè sān rì yè de dào chǎng. bàn zhāi liáng, shī chèn qián, fèi guò le shù shí liǎng yín qián. dào chǎng yǐ bì, wáng jiǎ jí jiāng bǎo jìng jiāo fù zhù chí fǎ lún, zuò bié ér guī. fǎ lún jiǔ yǐ zhī dé wáng jiǎ jiā lǐ cǐ jìng jù bǎo, nǎi qiān cí tuī tuō dào: zhè jiàn wù shì, tiān xià zhì bǎo, shén míng suǒ xī. tán yuè kěn jiāng lái shī zuò fú gōng, zì shì tán yuè jié yuán, wú sēng jiā hé gǎn yǔ qí shì? tán yuè zì fèng zhe zhì zài sān bǎo zhī qián, dǐng lǐ ér qù jiù shì le. pín sēng bù qù zhān shǒu. wáng jiǎ fū qī yī yán, qīn zì bǎ bǎo jìng ān fàng fú dǐng hòu miàn tíng dāng, bài le sì bài, bié le fǎ lún zì huí qù le.
於是兩個志志誠誠吃了十來日齋,同到寺里獻此寶鏡。寺里住持僧法輪問知來意,不勝讚嘆道:「此乃檀越大福田事!」王甲央他寫成意旨,就使邀集合寺僧眾,做一個三日夜的道場。辦齋糧,施襯錢,費過了數十兩銀錢。道場已畢,王甲即將寶鏡交付住持法輪,作別而歸。法輪久已知得王甲家裡此鏡聚寶,乃謙詞推託道:「這件物事,天下至寶,神明所惜。檀越肯將來施作佛供,自是檀越結緣,吾僧家何敢與其事?檀越自奉着置在三寶之前,頂禮而去就是了。貧僧不去沾手。」王甲夫妻依言,親自把寶鏡安放佛頂後面停當,拜了四拜,別了法輪自回去了。
shuí zhī zhè gè fǎ lún shì gè jiān jiǎo yǒu yú de sēng rén, míng zhī dào jìng shì zhì bǎo, wáng jiǎ jù fù jiē yīn yú cǐ. jiàn shuō kěn shě zài fó sì, yǐ yǒu xīn tān tā de le. yòu kǒng pà rì hòu fān huǐ, yuán lái qǔ qù, suǒ yǐ gù yì shuō gè bù gǎn zhān shǒu, tā rì hǎo lài. wáng jiǎ qù hòu, jiù qǔ jiāng xià lái, mì huàn yī gè jué qiǎo de zhù jìng jiàng rén, zhào zhe xíng mó, lìng zhù qǐ yī miàn lái. zhù chéng yǔ zhè miàn bǎo jìng fēn háo wú yì, suí nǐ shí huò de rén yě fēn bié bù chū de. fǎ lún zhòng xiè le jiàng rén, jiào tā jǐn yán. suí jiāng xīn zhù zhī jìng zhuāng zài fó zuò, jiāng zhēn de huàn qù cáng hǎo le. nà fǎ lún zì dé cǐ jìng zhī hòu, jīn yín cái wù bù qiú zì zhì. xī rú wáng jiǎ zhè liǎng nián de guāng jǐng, yǐ zhì yī bō chōng shí, mǎi cí bù dù dié dù de tóng nú, duō zhì sān bǎi yú rén. sì shā xìng wàng, fù bù kě yán. wáng jiǎ huí qù, què biàn yī rì shuāi bài yī rì qǐ lái. yuán lái rén jiā yào qióng, shì bù dǎ jǐn de. bù xiāo de dào jié huǒ shāo, zhǐ xiāo yǒu chū wú jìn, qī diān bā dào, zuò shì bù zháo, suàn jì bù jiù, bù zhī bù jué de jiàn jiàn xiāo hào le. kuàng qiě wáng jiǎ qǐ chū cái wù yuán shì lái dé róng yì de, kāng kǎi yòng fèi, bù zài xīn shàng, hǎo sì méi dǐ de diào tǒng yì bān, zhǐ guǎn lòu le chū qù. bù xiǎng bǎo jìng bù zài shǒu lǐ, gèng méi yǒu de lái lù, yī yòng yī kōng. zhǐ gōu yǒu liǎng nián guāng jǐng, bǎ yī gè dà cái zhǔ réng jiù nòng zuò gè yú wēng shēn fèn, yī xiē yě méi yǒu le.
誰知這個法輪是個奸狡有餘的僧人,明知道鏡是至寶,王甲巨富皆因於此。見說肯舍在佛寺,已有心貪他的了。又恐怕日後番悔,原來取去,所以故意說個「不敢沾手」,他日好賴。王甲去後,就取將下來,密喚一個絕巧的鑄鏡匠人,照着形模,另鑄起一面來。鑄成與這面寶鏡分毫無異,隨你識貨的人也分別不出的。法輪重謝了匠人,教他謹言。隨將新鑄之鏡裝在佛座,將真的換去藏好了。那法輪自得此鏡之後,金銀財物不求自至。悉如王甲這兩年的光景,以致衣缽充實,買祠部度碟度的僮奴,多至三百餘人。寺剎興旺,富不可言。王甲回去,卻便一日衰敗一日起來。元來人家要窮,是不打緊的。不消得盜劫火燒,只消有出無進,七顛八倒,做事不着,算計不就,不知不覺的漸漸消耗了。況且王甲起初財物原是來得容易的,慷慨用費,不在心上,好似沒底的吊桶一般,只管漏了出去。不想寶鏡不在手裡,更沒有得來路,一用一空。只勾有兩年光景,把一個大財主仍舊弄做個漁翁身分,一些也沒有了。
sú yǔ shuō dé hǎo níng kě wú le yǒu, bù kě yǒu le wú. wáng jiǎ bō tiān jiā shì nòng dé jīng guāng. sī liang dào: wǒ dāng chū běn shì qióng rén, zhǐ wèi dé le bǎo jìng, yǐ zhì rì yù héng cái, rú cǐ fù hòu. ruò shì hǎo duān duān fàng zài jiā zhōng, zì rán rì zhǎng yè dà, nà lǐ dé gè qióng lái? wú fú xiāo shòu, què méi yào jǐn de, shě zài bái shuǐ sì zhōng le. ér jīn zhè sì lǐ hǎo shēng xìng wàng, què jiào wǒ réng shòu pín qióng, zhè shì nà lǐ shuō qǐ de shì? fū qī liǎng gè, hù xiāng mán yuàn dào: dāng chū shì shèn zhǔ yì, zěn bù zǔ dāng yī shēng? wáng jiǎ dào: ér jīn yě hǎo chù, wǒ měi yòu bú shì mài jué yǔ tā, shì bái bái shě qù gōng yǎng de. jīn bǎ shí qíng gào sù zhù chí zhǎng lǎo, yuán qǔ le lái jiā. zhè xū shì wǒ jiā de jiù wù, tā yě bù kěn bù dé. ruò pà fú tiān miàn shàng bù hǎo kàn, děng wǒ měi zhào jiù fēng fù zhī hòu, duō chū xiē bù shī, zhuāng yán sān bǎo qǐ lái, yě bù wèi shī xìn xíng le. qī zǐ dào: shuō dé jí shì, wèi shén me zhēng zhuó yǎn kàn bié rén fù guì, zì jǐ shòu qióng? zuò jí qù qǔ le lái, bù kě chí. shāng yì yǐ dìng, míng rì wáng jiǎ jìng dào é méi shān bái shuǐ chán yuàn zhōng lái. xī rì qīng shī zhòng bǎo, shì gè kāng kǎi yǒu liàng zhī rén jīn zhāo zhòng xiǎng jiù zōng, wú fēi qióng cù wú liáo zhī jì. yì bān tán yuè, pín fù bù yuē zǒng shì dēng lín, yīn lè dùn bié.
俗語說得好「寧可無了有,不可有了無。」王甲撥天家事弄得精光。思量道:「我當初本是窮人,只為得了寶鏡,以致日遇橫財,如此富厚。若是好端端放在家中,自然日長夜大,那裡得個窮來?無福消受,卻沒要緊的,舍在白水寺中了。而今這寺里好生興旺,卻教我仍受貧窮,這是那裡說起的事?」夫妻兩個,互相埋怨道:「當初是甚主意,怎不阻當一聲?」王甲道:「而今也好處,我每又不是賣絕與他,是白白捨去供養的。今把實情告訴住持長老,原取了來家。這須是我家的舊物,他也不肯不得。若怕佛天面上不好看,等我每照舊豐富之後,多出些布施,莊嚴三寶起來,也不為失信行了。」妻子道:「說得極是,為甚麼睜着眼看別人富貴,自己受窮?作急去取了來,不可遲。」商議已定,明日王甲徑到峨眉山白水禪院中來。昔日輕施重寶,是個慷慨有量之人;今朝重想舊蹤,無非窮促無聊之計。一般檀越,貧富不曰總是登臨,音樂頓別。
qiě shuō wáng jiǎ jiàn le zhù chí fǎ lún, shuō qǐ wèi shě jìng qīng jiā, mù qián wú nài zhǐ de lái qiú hái yuán wù. wáng jiǎ yī lǐ suī shuō, hái pà fǎ lún yǒu xiē shén me tuī gù. bù kuāng fǎ lún jiàn shuō, háo wú nán sè, xīn rán dào: cǐ yuán shì jūn jiā zhī wù, jīn rì lái qǔ, lǐ zhī dāng rán. xiǎo sēng qián rì suǒ yǐ háo bù yǔ shì, zhèng wèi hòu lái bì yǒu zhòng qǔ zhī rì, xiǎo sēng hé kǔ yòu zài lǐ tóu jīng shǒu? xiǎo sēng chū jiā rén, zhǐ zhè gè sè shēn, shàng fēi wǒ yǒu, hé kuàng wài wù hū? dàn kǒng zǎo wǎn zhī jiān, yǒu xiē bù cè, huò bèi xiǎo rén tōu dào qù le, nán wèi tán yuè hǎo qíng, jiàn bù dé tán yuè jīn miàn. jīn dé wù guī qí zhǔ, xiǎo sēng shuì mèng yě ān, hé gǎn lìn xī! suì fēn fù xiāng jī chú zhōng bàn zhāi, guǎn dài le wáng jiǎ yǐ bì, què lìng wáng jiǎ zì shàng fó zuò, qǔ le bǎo jìng xià lái. wáng jiǎ pěng zài shǒu zhōng, fǎn fù zǐ xì zhuǎn kàn, rèn dé jiù wù wǎn rán, yī xiē yě wú yí xīn. ná huí jiā lǐ lái, yǔ qī zǐ kàn guò, shí fēn zhēn zhòng shōu cáng qǐ le. zhǐ wàng yī sì qián rì, cái wù shuǐ yì bān yǒng lái. qǐ zhī yī xiē yě bù líng yàn, yī rán pín kùn, shí cháng ná chū jìng zi lái kàn kàn, guāng cǎi rú jiù, háo bù jì shì. tàn dào: gǎn shì wǒ fú qì yǐ guò, lián bǎo jìng yě bù líng le? mèng lǐ yě bù dào shì jiǎ de, yǒu gǎi zì chén cháo fù mǎ shī wèi zhèng:
且說王甲見了住持法輪,說起為舍鏡傾家,目前無奈只得來求還原物。王甲一里雖說,還怕法輪有些甚麼推故。不匡法輪見說,毫無難色,欣然道:「此原是君家之物,今日來取,理之當然。小僧前日所以毫不與事,正為後來必有重取之日,小僧何苦又在裡頭經手?小僧出家人,只這個色身,尚非我有,何況外物乎?但恐早晚之間,有些不測,或被小人偷盜去了,難為檀越好情,見不得檀越金面。今得物歸其主,小僧睡夢也安,何敢吝惜!」遂分付香積廚中辦齋,管待了王甲已畢,卻令王甲自上佛座,取了寶鏡下來。王甲捧在手中,反覆仔細轉看,認得舊物宛然,一些也無疑心。拿回家裡來,與妻子看過,十分珍重收藏起了。指望一似前日,財物水一般湧來。豈知一些也不靈驗,依然貧困,時常拿出鏡子來看看,光彩如舊,毫不濟事。嘆道:「敢是我福氣已過,連寶鏡也不靈了?「夢裡也不道是假的,有改字陳朝駙馬詩為證:
jìng yǔ cái jù qù, jìng guī cái bù guī.
鏡與財俱去,鏡歸財不歸。
wú fù zhēn qí yǐng, kōng liú míng yuè huī.
無復珍奇影,空留明月輝。
wáng jiǎ suī rán bǎo cáng jìng zi, réng jiù pín qióng. nà bái shuǐ chán yuàn zhǐ guǎn yī rì xìng shì yī rì. wài rén wén dé de, jǐn yí xīn dào: bì rán yuán jìng hái zài sēng chù, suǒ yǐ rú cǐ. qǐ xiān nà zhù jìng jiàng rén dǎ zào shí jié, zhǐ shuō sì zhōng zhù chí wú fēi kàn yàng zào jìng, bù zhī qí zhōng jiù lǐ. jīn jiàn rén yì lùn. shuō chū wáng jiā yǒu jìng jù bǎo, shě zài sì zhōng bèi sì sēng tōu guò, zhì dé wáng jiā pín qióng sì zhōng fēng fù yī duàn yuán yóu, jiàng rén cái shěng de qián rì de shì, wèi miǎn duì rén gào sù chū lái. wén zhī de yuè hèn nà hé shàng qī xīn le. què shì wáng jiǎ yǒu le yī jìng, suī zhī shì jiǎ, nà cóng zhèng biàn? bù hǎo zài xiàng sì zhōng zhēng lùn dé, zhǐ de tūn shēng rěn qì, zì hèn mìng bó. qī zǐ jiào shén jiào fú, yuān qū wú shēn, méi jì nài hé. fǎ lún zì wèi dé jì, dào shì méi yǒu jǐn cáng de, ān rán xiǎng yòng le.
王甲雖然寶藏鏡子,仍舊貧窮。那白水禪院只管一日興似一日。外人聞得的,盡疑心道:「必然原鏡還在僧處,所以如此。」起先那鑄鏡匠人打造時節,只說寺中住持無非看樣造鏡,不知其中就裡。今見人議論。說出王家有鏡聚寶,舍在寺中被寺僧偷過,致得王家貧窮寺中豐富一段緣由,匠人才省得前日的事,未免對人告訴出來。聞知的越恨那和尚欺心了。卻是王甲有了一鏡,雖知是假,那從證辨?不好再向寺中爭論得,只得吞聲忍氣,自恨命薄。妻子叫神叫佛,冤屈無伸,沒計奈何。法輪自謂得計,道是沒有盡藏的,安然享用了。
kàn guān, nǐ dào ruò shì rú cǐ zuò rén luò de qī xīn, dào fǎn pián yí, méi gè gōng dào le. zěn zhī: liàng dà fú yì dà, jī shēn huò yì shēn! fǎ lún yòng le xīn jī, cáng le bié rén de bǎo jìng zì fā le jiā, tiān lǐ bù róng, zì rán shēng chū shì duān lái. hàn jiā lái le yī gè tí diǎn xíng yù shǐ zhě, xìng hún míng yào, shì gè dà tān zhī rén. wén dé bái shuǐ sì sēng shí fēn fù hòu, yǐ zì dòng le wán xián. hòu lái chá tīng wén zhī yǒu jìng jù bǎo zhī shuō, xiǎng dào: yī gè sēng jiā yào tā shàng wàn shàng qiān, bù wèi nán shì. zhǐ shì wàn qiān yě yǒu jǐn shí, kuàng qiě dòng rén yǎn mù. hé rú yào le tā zhè jìng, zhè xiē cái fù jǐn gēn le wǒ zǒu, qǐ bú shì wú qióng zhī lì? yì qiě zhǐ shì yī jiàn wù shì, shén wèi wěn biàn. dāng xià chà le yī gè xīn fù lì diǎn, jiào dé sòng xǐ, tè lái bái shuǐ chán yuàn wèn zhù chí yào jiè bǎo jìng yī kàn. zhǐ yī jù huà, zhèng zhōng le fǎ lún de xīn bìng, rú hé yīng chéng dé? huí lì diǎn dào: hǎo jiāo tí kòng dé zhī, jǐ nián qián yǒu gè shī zhǔ, céng jiāng gǔ jìng yī miàn shě zài fú dǐng shàng, jiǔ yǐ tǎo huí qù le. xiǎo sì zhōng nà de yǒu shèn me bǎo jìng? wàn wàng tí kòng huí yán yī shēng. sòng xǐ dào: tí diǎn xiàng gōng zuò míng yào wèn zhè bǎo jìng, bì shì zhī dào xiē shén me lái lì de, jīn rú hé huí dé tā? fǎ lún dào: wěi shí méi yǒu, jiào xiǎo sēng rú hé shēng de chū lái? sòng xǐ dào: jiù shì nèn dì shí, zài xià yě bù gǎn huí huà, xū tǎo xuān guài! fǎ lún xiǎo dé tā zuò nán, sì lǐ yǒu de shì yín zi, jiāng chū shí liǎng lái sòng yǔ lì diǎn dào: shì bì yǒu fán tí kòng huí yī huí, xiē xiǎo báo yì, wù xián qīng xiān! sòng xǐ jiàn le yín zi, qiān huān wàn xǐ dào: jì chéng shèng qíng, hǎo dǎi tì nǐ huí yī huí qù.
看官,你道若是如此做人落得欺心,到反便宜,沒個公道了。怎知:量大福亦大,機深禍亦深!法輪用了心機,藏了別人的寶鏡自發了家,天理不容,自然生出事端來。漢嘉來了一個提點刑獄使者,姓渾名耀,是個大貪之人。聞得白水寺僧十分富厚,已自動了頑涎。後來察聽聞知有鏡聚寶之說,想道:「一個僧家要他上萬上千,不為難事。只是萬千也有盡時,況且動人眼目。何如要了他這鏡,這些財富盡跟了我走,豈不是無窮之利?亦且只是一件物事,甚為穩便。」當下差了一個心腹吏典,叫得宋喜,特來白水禪院問住持要借寶鏡一看。只一句話,正中了法輪的心病,如何應承得?回吏典道:「好交提控得知,幾年前有個施主,曾將古鏡一面舍在佛頂上,久已討回去了。小寺中那得有甚麼寶鏡?萬望提控回言一聲。」宋喜道:「提點相公坐名要問這寶鏡,必是知道些甚麼來歷的,今如何回得他?」法輪道:「委實沒有,叫小僧如何生得出來?」宋喜道:「就是恁地時,在下也不敢回話,須討喧怪!」法輪曉得他作難,寺里有的是銀子,將出十兩來送與吏典道:「是必有煩提控回一回,些小薄意,勿嫌輕鮮!」宋喜見了銀子,千歡萬喜道:「既承盛情,好歹替你回一回去。」
fǎ lún sòng lì diǎn chū le mén, huí shēn zhuǎn lái yǔ qīn xìn de yī gè xíng zhě zhēn kōng shāng liáng dào: cǐ jìng nǎi wǒ sì fā jī zhī běn, qǐ kě qīng yì lòu bái, fàng dé zài bié rén jiā qù de? bù jiàn wáng jiā de yàng me? kuàng shì guān fǔ lái jiè, tā bù hái le méi chù jiào dé zhuàng tiān qū, yòu shì mán zhe bié rén jiā de dōng xī, míng bái gào sù rén bù dé de shì. rú jīn zhǐ shì jǐn jǐn cáng zhe, tuī gè méi yǒu, suí dì yào de jí shí, zuò xiē yín zi bù zháo, mǎi qiú bà le. zhēn kōng dào: zhè gè zì rán, zěn me hǎo qīng yǔ dé tā? suí tā yào le duō shǎo wù shì qù, zhǐ yào liú dé zhè bǎo bèi zài, bù chóu tā de. shī tú liǎng gè yù jiā jǐn mì bù tí.
法輪送吏典出了門,回身轉來與親信的一個行者真空商量道:「此鏡乃我寺發跡之本,豈可輕易露白,放得在別人家去的?不見王家的樣麼?況是官府來借,他不還了沒處叫得撞天屈,又是瞞着別人家的東西,明白告訴人不得的事。如今只是緊緊藏着,推個沒有,隨地要得急時,做些銀子不着,買求罷了。」真空道:「這個自然,怎麼好輕與得他?隨他要了多少物事去,只要留得這寶貝在,不愁他的。」師徒兩個愈加謹密不題。
qiě shuō lì diǎn sòng xǐ qù huí hún tí diǎn xiàng gōng de huà, tí diǎn dà nù dào: sēng jiā zhí chéng wú zhuàng! wú shàng sī guān qǔ yī wù, zhé gǎn kàng jù bù kěn? sòng xǐ dào: tā bú shì bù kěn, shuō dào yuán bù céng yǒu. tí diǎn dào:
且說吏典宋喜去回渾提點相公的話,提點大怒道:「僧家直懲無狀!吾上司官取一物,輒敢抗拒不肯?」宋喜道:「他不是不肯,說道原不曾有。」提點道:
hú shuō! wú fǎng dé zhēn shí zài zhè lǐ, shì yī gè xìng wáng de fù rén shě yǔ sì zhōng, tā què jiāng lái huàn guò, bǎ jiǎ de hái le běn rén, zhēn de hái zài tā chù. zěn shuō méi yǒu? bì dìng nǐ shòu le tā huì lù, tì tā jiě shuō. rú qǔ bù lái, lián nǐ yě shì yī dùn hǎo dǎ! sòng xǐ huāng le dào: dài lì diǎn zài qù yǔ tā shuō, bì yào qǔ lái jiù shì. tí diǎn dào: kuài qù! kuài qù! méi yǒu jìng zi, bú yào sī liang lái jiàn wǒ! sòng xǐ wěi wěi ér chū, yòu dào bái shuǐ chán yuàn lái jiàn zhù chí, shuō: tí diǎn xiàng gōng bì yào jìng zi, lián zài xià yě bèi tā jiāo zào dé bù nài fán. ér jīn méi yǒu jìng zi, mò xiǎng qù jiàn dé tā! fǎ lún dào: qián rì yǐ fèng gào guò, wěi shí hái le shī zhǔ jiā le. ér jīn hái nà lǐ zài yǒu? sòng xǐ dào: xiàng gōng shuō dé dīng yī mǎo èr de, dào yǒu xìng wáng de shī zhǔ shě zài sì zhōng, yǐ hòu lái qǔ, nǐ bǎ jiǎ de hái le tā, zhēn de zì cáng le. bù zhī nà lǐ fǎng wèn zài dù lǐ de, zěn hǎo bǎ cǐ huà huí dé tā? fǎ lún dào: cǐ jiē zuǒ jìn zhī rén jiàn xiǎo sì yǒu liǎng guàn fú cái, qì kǔ yǎn rè, zào chū xiē wú duān shuō huà. sòng xǐ dào: ér jīn shuō bù dé le, tā qǐ le fēng, shǎo bu dé yào xià xiē yǔ. jì méi yǒu jìng zi, xū dé sòng xiē shén me yǔ tā, cái xī dé zhè huǒ. fǎ lún dào: chú le jìng zi, suí fēn yào duō shǎo, bì sì yě hái chū dé qǐ. xiǎo sēng bù gǎn lìn, píng tí kòng zěn me fēn fù. sòng xǐ dào: ruò yào zhōu quán zhè shì, yī zài xià jiàn shí, xū dé yǔ tā qiān jīn cái dǎ dé tā dào. fǎ lún dào: qiān jīn yě hǎo chù, zhǐ shì rú hé sòng qù? sòng xǐ dào: zhè duō zài wǒ, wǒ zì yǒu sòng jìn de mén lù fāng fǎ. fǎ lún dào: zhǐ qiú tíng tuǒ dé, bù lái zài yào biàn hǎo. jí mìng xíng zhě zhēn kōng zài xiāng nèi qǔ chū qiān jīn, jiāo yǔ sòng xǐ míng bái, yòu yǔ sān shí liǎng lìng xiè le sòng xǐ.
「胡說!吾訪得真實在這裡,是一個姓王的富人舍與寺中,他卻將來換過,把假的還了本人,真的還在他處。怎說沒有?必定你受了他賄賂,替他解說。如取不來,連你也是一頓好打!」宋喜慌了道:「待吏典再去與他說,必要取來就是。」提點道:「快去!快去!沒有鏡子,不要思量來見我!」宋喜唯唯而出,又到白水禪院來見住持,說:「提點相公必要鏡子,連在下也被他焦燥得不耐煩。而今沒有鏡子,莫想去見得他!」法輪道:「前日已奉告過,委實還了施主家了。而今還那裡再有?」宋喜道:「相公說得丁一卯二的,道有姓王的施主舍在寺中,以後來取,你把假的還了他,真的自藏了。不知那裡訪問在肚裡的,怎好把此話回得他?」法輪道:「此皆左近之人見小寺有兩貫浮財,氣苦眼熱,造出些無端說話。」宋喜道:「而今說不得了,他起了風,少不得要下些雨。既沒有鏡子,須得送些甚麼與他,才熄得這火。」法輪道:「除了鏡子,隨分要多少,敝寺也還出得起。小僧不敢吝,憑提控怎麼分付。」宋喜道:「若要周全這事,依在下見識,須得與他千金才打得他倒。」法輪道:「千金也好處,只是如何送去?」宋喜道:「這多在我,我自有送進的門路方法。」法輪道:「只求停妥得,不來再要便好。」即命行者真空在箱內取出千金,交與宋喜明白,又與三十兩另謝了宋喜。
sòng xǐ jiāng de qù yòu cáng qǐ le èr bǎi, zhǐ jiāng bā bǎi sòng jìn tí diǎn yá nèi. bǐng dào: sēng jiā shí wú cǐ jìng, bèi xiē jìng jià zài cǐ. sòng xǐ xīn lǐ dào: liàng biàn shì bǎo jìng, yě wèi bì zhí de xǔ duō, kě chū bà le. tí diǎn jiàn le yín zi, suī rán yě dòng huǒ de, què xiǎng dào: yǒu le jù bǎo de dōng xī, zhè qī bā bǎi liǎng zhī dāng háo máo, yǒu shèn xī hǎn! pǒ nài zhè zéi tū nǐ zǒng shì qī xīn lài bié rén de, zěn zài nǐ shǒu lǐ le, jiù bù shě dé ná chū lái? ér jīn zhǐ shì tuī shuō méi yǒu, yòu bù hǎo nài hé dé! xīn shēng yī jì dào: wǒ xū shì xíng yù zhòng qíng yá mén, wǒ zhǐ bǎ zhè jǐ bǎi liǎng yín zuò le zāng wù, zuò tā yī gè sī tōng huì lù yín yuán xíng yù wū miè guān fǔ de zuì míng, ná tā lái qiāo dǎ, bù pà bù qiāo dǎ dé chū lái. dāng xià jiāng yín bā bǎi liǎng fēng zhù kù nèi, jí chà xià liǎng gè gōng rén, jìng dào bái shuǐ chán yuàn ná fàn fǎ zhù chí sēng rén fǎ lún.
宋喜將的去又藏起了二百,止將八百送進提點衙內。稟道:「僧家實無此鏡,備些鏡價在此。」宋喜心裡道:「量便是寶鏡,也未必值得許多,可出罷了。」提點見了銀子,雖然也動火的,卻想道:「有了聚寶的東西,這七八百兩隻當毫毛,有甚希罕!叵耐這賊禿你總是欺心賴別人的,怎在你手裡了,就不捨得拿出來?而今只是推說沒有,又不好奈何得!」心生一計道:「我須是刑獄重情衙門,我只把這幾百兩銀做了贓物,坐他一個私通賄賂、夤緣刑獄污衊官府的罪名,拿他來敲打,不怕不敲打得出來。」當下將銀八百兩封貯庫內,即差下兩個公人,竟到白水禪院拿犯法住持僧人法輪。
fǎ lún jiàn le gōng rén lái dào, xiǎo dé bié wú tā shì, bù guò bǎo jìng yī zhuāng qián jiàn wèi tuǒ. fēn fù xíng zhě zhēn kōng dào: tí diǎn yá mén lái ná wǒ, wǒ bié wú cí sòng gàn lián, liào méi shén shì. tā wú fēi shēng duān, zhà qǔ bǎo jìng, wǒ zhǐ suǒ qù jiàn yī jiàn. kàn tā zěn me shuō huà, wǒ yě jiǎng gè míng bái. tā zhù le shǒu, yě bù jiàn dé. qián rì lái tí kòng sòng le zhè xiē qù, xiǎng shì xián shǎo. pīn dé zài tiān shàng liǎng bèi, liàng yě yǒu shù. nǐ xū bǎ nà huà cáng hǎo xiē, yī fā lù xíng bù dé le! zhēn kōng dào: shī fù fàng xīn! shī fù dào yá mén yào qǔ shén shǐ yòng, zhǐ guǎn lái qǔ. zhì yú nà huà, wǒ yī miàn jiāng lái cáng zài rén xún bú dào de qù chù, suí nǐ shén me rén lái, zhǐ bù rèn zhàng bà le. fǎ lún dào: jiù shì zhǐ le wǒ míng lái yào, nǐ yě jué bù kě shuō shì yǒu de. liǎng xià yuē dìng hǎo, guǎn dài liǎng gè gōng rén, yòu zhòng xiè le chāi shǐ qián le, liǎng gè gōng rén gè gè huān xǐ. fǎ lún zì shì yǒu qián, bù pà guān fǔ, tǐng shēn tóng le gōng rén jìng dào tí diǎn yá mén lái.
法輪見了公人來到,曉得別無他事,不過寶鏡一樁前件未妥。分付行者真空道:「提點衙門來拿我,我別無詞訟干連,料沒甚事。他無非生端,詐取寶鏡,我只索去見一見。看他怎麼說話,我也講個明白。他住了手,也不見得。前日來提控送了這些去,想是嫌少。拼得再添上兩倍,量也有數。你須把那話藏好些,一發露形不得了!」真空道:「師父放心!師父到衙門要取甚使用,只管來取。至於那話,我一面將來藏在人尋不到的去處,隨你甚麼人來,只不認帳罷了。」法輪道:「就是指了我名來要,你也決不可說是有的。」兩下約定好,管待兩個公人,又重謝了差使錢了,兩個公人各各歡喜。法輪自恃有錢,不怕官府,挺身同了公人竟到提點衙門來。
hún tí diǎn shēng táng jiàn le fǎ lún, biàn qǐ liǎn lái pāi àn dà nù dào: wǒ shì shēng sǐ yá mén, nǐ zhè tū zéi, zěn me jiāng zhuó zhòng huì, yíng móu shén shì? jiàn huò zāng yín zài kù, zhōng jiān bì yǒu yǐn qíng, kuài kuài zhāo lái! fǎ lún dào:
渾提點升堂見了法輪,變起臉來拍案大怒道:「我是生死衙門,你這禿賊,怎麼將着重賄,營謀甚事?見獲贓銀在庫,中間必有隱情,快快招來!」法輪道:
shì xiàng gōng chà lì diǎn yào qǔ jìng zi, xiǎo sì méi yǒu jìng zi, lì diǎn jiào xiǎo sēng bǎ yín zi lái zhǔn de. tí diǎn dào: duō shì yī huà hú shuō! nà yǒu zhè gè dào lǐ? bì shì mǎi zhǔ sī qíng, bù dǎ bù zhāo! hē jiào zào lì tuō fān, jiāng fǎ lún dǎ dé yī fó chū shì, èr fú niè pán, shōu zài jiān zhōng le, tí diǎn sī xià yòu jiào sòng xǐ qù bǎ yán cí hōng tā, yào shuō jìng zi de xià luò. fǎ lún yǎo dìng yá guān, zhǐ shuō: méi yǒu jìng zi, níng kě yào yín zi, qù yǔ wǒ tú dì shuō, zài còu xiē sòng tā, shú wǒ qù bà! sòng xǐ dào: tā zhǐ shì yào jìng zi, bù zhī kě shì zēng xiē yín zi wán dé shì tǐ de, dài wǒ xiān tǎo gè xiāo xī zài shāng liáng. sòng xǐ bǎ hé shàng de kǒu yǔ huí le tí diǎn. tí diǎn dào: yǔ tā shú shāng liáng, liào bù kěn ná chū lái, jiù shì qiāo dǎ tā yě wú yì. wǒ xiǎng tā zhè jìng zi, wú fēi zhī zài sì zhōng. wǒ rú jīn mì dì chāi rén bǎ sì wéi le, zhǐ shuō chá qǔ fàn fǎ zāng wù, bǎ tā jiā zī jǐn shù chāo jiāng chū lái, jiǎn yàn yī guò, nà pà jìng zi bù zài lǐ tóu! jiù fēn fù lì diǎn sòng xǐ jiān yā zhe sì gè gōng chāi, sù xíng cǐ shì. sòng xǐ shòu guò hé shàng hǎo chù de, biàn àn bǎ cǐ yì tōng zhī fǎ lún, fǎ lún xīn lǐ sī liang dào: lái shí céng zhǔ fù xíng zhě, xíng zhě shuō bǎ jìng zi cáng zài mì chù, liào bì sōu xún bù zháo, jiā zī yě bù hǎo jǐn chāo méi le wǒ de. suì duì sòng xǐ dào: jìng zi yuán shì méi yǒu, rèn píng xiāng xiá zhōng sōu suǒ yě bù fáng, zhǐ qiú tí kòng zhào guǎn yī èr, yǒu xiǎo tú zài bǐ, bú yào bǎ jiā jì dōng xī chéng jī sàn shī le, biàn shì tí kòng zhōu quán chù. xiǎo sēng chū qù, chán yuàn lìng yǒu hòu bào. sòng xǐ dào: zhè gè dāng dé xiào lì. bié le fǎ lún, yī tóng gōng chāi dào bái shuǐ chán yuàn zhōng lái, bù zài huà xià.
「是相公差吏典要取鏡子,小寺沒有鏡子,吏典教小僧把銀子來準的。」提點道:「多是一划胡說!那有這個道理?必是買囑私情,不打不招!」喝叫皂隸拖番,將法輪打得一佛出世,二佛涅磐,收在監中了,提點私下又教宋喜去把言詞哄他,要說鏡子的下落。法輪咬定牙關,只說:「沒有鏡子,寧可要銀子,去與我徒弟說,再湊些送他,贖我去罷!」宋喜道:「他只是要鏡子,不知可是增些銀子完得事體的,待我先討個消息再商量。」宋喜把和尚的口語回了提點。提點道:「與他熟商量,料不肯拿出來,就是敲打他也無益。我想他這鏡子,無非只在寺中。我如今密地差人把寺圍了,只說查取犯法贓物,把他家資盡數抄將出來,簡驗一過,那怕鏡子不在裡頭!」就分付吏典宋喜監押着四個公差,速行此事。宋喜受過和尚好處的,便暗把此意通知法輪,法輪心裡思量道:「來時曾囑付行者,行者說把鏡子藏在密處,料必搜尋不着,家資也不好盡抄沒了我的。」遂對宋喜道:「鏡子原是沒有,任憑箱匣中搜索也不妨,只求提控照管一二,有小徒在彼,不要把家計東西乘機散失了,便是提控周全處。小僧出去,禪院另有厚報。」宋喜道:「這個當得效力。」別了法輪,一同公差到白水禪院中來,不在話下。
qiě shuō bái shuǐ chán yuàn xíng zhě zhēn kōng, yuán shì gè shào nián fēng liú yín làng de sēng rén, yòu qiě běn fáng ráo fù, jǐn kě píng tā sā màn, zhǐ shì yī xiàng ài zhe zhù chí shī fù, zì jiā xiàng bù dé yì. mù qián jiàn shī fù guān tí xià qù, zhèng zhōng xià huái, hǎo bù zì yóu zì zài. sú yǔ yún: tōu dé yé qián méi shǐ chù. píng rì jié shí de sī qíng xiāng jiāo de biǎo zǐ, méi yī chù bù bǎ dōng xī lái luàn sāi luàn yòng, fèi diào le hǎo xiē guò le. yòu tōu jiāng lái gè chù jì dùn xià, zì zuò sī fáng, bù jì qí shù. měng dì sī liang dào: shī fù yī shí chū lái, xū yào chá suàn, què bù jué sā? kuàng qiě gēn jiū jìng zi qǐ lái, wǒ wèi miǎn bù yě chán zài lǐ tóu. mù xià chèn shī fù bù zài, hé bù juǎn lǔ le zhè nuò duō jiā cái, lián jìng zi duō dài zài shēn biān le, xīng yè táo qù tā zhōu wài fǔ, yǎng qǐ tóu fà lái zuò le sú rén, kuài huó tā xià bàn shì, qǐ bú shì hǎo? suàn jì yǐ dìng, lián yè bǎ xiāng lóng zhōng xì ruǎn zhí qián de, bìng dié qǐ lái, zuò le liǎng dān. cì rì, zì jǐ tiāo le yī dān, gù rén tiāo le yī dān, zhòng rén miàn qián zhǐ shuō dào zhōu lǐ jiù shī fù qù, jìng chū shān mén qù le.
且說白水禪院行者真空,原是個少年風流淫浪的僧人,又且本房饒富,盡可憑他撒漫,只是一向礙着住持師父,自家像不得意。目前見師父官提下去,正中下懷,好不自由自在。俗語云:「偷得爺錢沒使處。」平日結識的私情、相交的婊子,沒一處不把東西來亂塞亂用,費掉了好些過了。又偷將來各處寄頓下,自做私房,不計其數。猛地思量道:「師父一時出來,須要查算,卻不決撒?況且根究鏡子起來,我未免不也纏在裡頭。目下趁師父不在,何不捲擄了這諾多家財,連鏡子多帶在身邊了,星夜逃去他州外府,養起頭髮來做了俗人,快活他下半世,豈不是好?」算計已定,連夜把箱籠中細軟值錢的,併疊起來,做了兩擔。次日,自己挑了一擔,顧人挑了一擔,眾人面前只說到州里救師父去,竟出山門去了。
qù hòu yī rì, sòng xǐ cái yā tóng sì gè gōng chāi lái dào, shēng shuō yào sōu jiǎn zhù chí sēng fáng zhī yì. sì sēng huí shuō běn fáng shī fù zài guān, xíng zhě yě chū qù le, zhǐ yǒu kòng fáng zài cǐ. gōng chāi dào: shuō bù dé! wǒ men fèng shàng sī míng wén, sōu jiǎn wéi fǎ zāng wù, nà guǎn rén zài bù zài? dǎ jìn qù biàn liǎo! dāng jí huǐ mén ér rù, zài fáng nèi yī kàn, lǐ miàn zhǐ shì xiē cū zhòng jiā huǒ, yǐ zhuō láng yóu, kōng xiāng kōng lóng, bìng bù jiàn yǒu shèn me xì ruǎn guì zhòng de dōng xī le. jiù jiāng fáng lǐ dì pí fān le zhuǎn lái, yě bù jiàn yǒu shèn me jìng zi zài nà lǐ. sòng xǐ dào: zhù chí shī fù dīng zhǔ wǒ, jiào bú yào sàn shī le tā de dōng xī. jīn fáng lǐ kōng kōng, què shì zěn me ne? hé sì sēng zhòng duō dào: běn fáng xíng zhě bù guò chū qù kàn shī fù xiāo xī, wèi shén bǎ fáng zhōng bān dé nèn kōng? gǎn pà shì chéng jī zǒu le! sì gè gōng chāi jiàn bú shì tóu, xiǎo dé méi shén dà shēng yì, qiě bǎ yí xià de pò yī jiù fú luàn juǎn lǔ zài shēn biān le, wèn zhòng sēng yào le běn fáng sēng rén zài táo de jié zhuàng, yī tóng sòng xǐ lái huí fù tí diǎn. tí diǎn dà nù dào: zhè xiē tū lǘ, zhè děng jiān huá! fēn míng kàng jù wǒ, sī xià jiào tú dì táo qù le, yǒu shèn nán jiàn chù? lì shí tí chū fǎ lún, yòu jiā yī dùn chòu dǎ. nà fǎ lún běn zài shēn shān zhōng zuò zhù chí, fù zú shòu yòng de sēng rén, hé céng chī guò zhè yàng kǔ? jīn jiān jìn dé bù nài fán, zhǐ wàng zhé xiē yín zi, zǎo wǎn dé tuō. jiàn shuō tú dì táo zǒu, jiā sī yǐ kōng, xīn lǐ yǐ cǐ kǔ chǔ, gèng shì yī fān dú dǎ, zhēn gè xuě shàng jiā shuāng, zěn jīng dé qǐ? dào de jiān zhōng, bù shèng láng bèi, dāng wǎn qì jué. tí diǎn dé zhī sǐ le, fāng cái xiē shǒu. yǎn jiàn dé fǎ lún qī xīn, dào le bié rén de bǎo wù, shòu cǐ guǒ bào. yǒu shī wèi zhèng:
去後一日,宋喜才押同四個公差來到,聲說要搜簡住持僧房之意。寺僧回說本房師父在官,行者也出去了,止有空房在此。公差道:「說不得!我們奉上司明文,搜簡違法贓物,那管人在不在?打進去便了!」當即毀門而入,在房內一看,裡面止是些粗重家火,椅桌狼猶,空箱空籠,並不見有甚麼細軟貴重的東西了。就將房裡地皮翻了轉來,也不見有甚麼鏡子在那裡。宋喜道:「住持師父叮囑我,教不要散失了他的東西。今房裡空空,卻是怎麼呢?」合寺僧眾多道:「本房行者不過出去看師父消息,為甚把房中搬得恁空?敢怕是乘機走了!」四個公差見不是頭,曉得沒甚大生意,且把遺下的破衣舊服亂卷擄在身邊了,問眾僧要了本房僧人在逃的結狀,一同宋喜來回復提點。提點大怒道:「這些禿驢,這等奸猾!分明抗拒我,私下教徒弟逃去了,有甚難見處?」立時提出法輪,又加一頓臭打。那法輪本在深山中做住持,富足受用的僧人,何曾吃過這樣苦?今監禁得不耐煩,指望折些銀子,早晚得脫。見說徒弟逃走,家私已空,心裡已此苦楚,更是一番毒打,真箇雪上加霜,怎經得起?到得監中,不勝狼狽,當晚氣絕。提點得知死了,方才歇手。眼見得法輪欺心,盜了別人的寶物,受此果報。有詩為證:
yàn jìng tōu jiāng bǎo jìng chōng, fān jīn shī zhǔ shòu pín qióng.
贗鏡偷將寶鏡充,翻今施主受貧窮。
jīn zhāo cái sǎn rén lí chù, sì dà yuán lái běn shì shì.
今朝財散人離處,四大元來本是室。
qiě shuō xíng zhě zhēn kōng tōu qiè le zhù chí dōng xī, táo chū shān mén. qiě bù gù shī fù mù qián sǐ huó, yī jìng dǎ diǎn tā fāng qù xiǎng yòng. bǎ mù qián jì dùn zài bié rén jiā de wù shì, duō tǎo le lǒng lái, tóng sì zhōng dài chū qù de fàng zuò yī chù. jià qǐ yī liàng dà chē, zhuāng zài xíng lǐ, gù gè jiǎo fū tuī le qián zǒu. kàn guān, nǐ dào zhù chí nuò dà jiā sī, kuàng qiě jīn yín tǐ zhòng, qǐ shì yī chē zài dé jǐn de? bù zhī sòng shí jǐn xíng guān chāo, yòu jiào dé zhǐ bì, yòu jiào dé guān huì zi, yī guàn zhǐ shì yī zhāng zhǐ, jiù yǒu shí wàn guàn, zhǐ shì shí wàn zhāng zhǐ, shèn shì qīng biàn. nà zhù chí gù rán yǒu jīn yín cái bǎo, zhè gè zhǐ chāo wū zì yǒu le jǐ shí wàn, suǒ yǐ xié dài bù nán. xíng zhě shēn biān cáng yǒu bǎo jìng, yā le chē liàng, chuān shān yuè lǐng, dài wǎng lí zhōu ér qù. dào de zhú gōng xī tóu, hū jiàn dà wù màn tiān, xún lù bù chū. yī gè jīn jiǎ shén rén shǎn jiāng chū lái, qū zhǎng zhàng xǔ, miàn yǒu wēi róng. shēn pī suǒ zi huáng jīn, shǒu zhí fāng tiān huà jǐ. dà shēng hè dào: nà lǐ zǒu? hái wǒ bǎo jìng lái! jīng dé nà tuī chē de rén, diū le chē zi, pǎo huí jiù lù. zhǐ hèn yé niáng bù shēng de sì zhī jiǎo, bù gù xíng zhě sǐ huó, yī dào yān zǒu le. nà xíng zhě yě bù jí lái zhào guǎn chē zi, huāng le shǒu jiǎo, dài zhe bǎo jìng zhǐ shì wàng qián luàn cuàn, zǒu rù cái zi shēn chù. hū dì qǐ zhèn kuáng fēng, yī gè bān lán měng hǔ, tiào jiāng chū lái, zhào tóu yī pū, bǎ xíng zhě tuō de qù le. yǎn jiàn dé zhēn kōng qī xīn, dào le shī fù de wù jiàn, hài le shī fù de xìng mìng, shòu cǐ guǒ bào. yǒu shī wèi zhèng:
且說行者真空偷竊了住持東西,逃出山門。且不顧師父目前死活,一徑打點他方去享用。把目前寄頓在別人家的物事,多討了攏來,同寺中帶出去的放做一處。駕起一輛大車,裝載行李,顧個腳夫推了前走。看官,你道住持諾大家私,況且金銀體重,豈是一車載得盡的?不知宋時盡行官鈔,又叫得紙幣,又叫得官會子,一貫止是一張紙,就有十萬貫,止是十萬張紙,甚是輕便。那住持固然有金銀財寶,這個紙鈔兀自有了幾十萬,所以攜帶不難。行者身邊藏有寶鏡,押了車輛,穿山越嶺,待往黎州而去。到得竹公溪頭,忽見大霧漫天,尋路不出。一個金甲神人閃將出來,軀長丈許,面有威容。身披鎖子黃金,手執方天畫戟。大聲喝道:「那裡走?還我寶鏡來!」驚得那推車的人,丟了車子,跑回舊路。只恨爺娘不生得四隻腳,不顧行者死活,一道煙走了。那行者也不及來照管車子,慌了手腳,帶着寶鏡只是望前亂竄,走入材子深處。忽地起陣狂風,一個斑瀾猛虎,跳將出來,照頭一撲,把行者拖的去了。眼見得真空欺心,盜了師父的物件,害了師父的性命,受此果報。有詩為證:
dào qiè yuán wèi fēi fèn cái, kuàng jiān bǎo jìng guǐ shén cāi.
盜竊原為非分財,況兼寶鏡鬼神猜。
zǎo zhī hǔ kǒu yīng nán miǎn, hé lì ān xīn shǒu jiù lái?
早知虎口應難免,何力安心守舊來?
zài shuō yú wēng wáng jiǎ tǎo hái sì zhōng bǎo jìng, cáng zài jiā lǐ, réng jiù pín qióng. yòu jiàn sì zhōng rì jiā xìng wàng, wài rén fēn fēn yì lùn, yǐ xiǎo dé hé shàng qī xīn diào huàn, méi chù gào sù. tā shì gè shàn rén, zhǐ zì jiā yuàn chàng mìng bó, fū qī liǎng gè shuō zhe bǎo jìng zài jiā shí jié xǔ duō miào chù, shí shí tàn hèn ér yǐ. yī rì, fū qī liǎng gè tóng dé yī mèng, jiàn yī jīn jiǎ shén rén fēn fù dào: nǐ jiā bǎo jìng jīn zài zhú gōng xī tóu, kě qù shōu shí le huí jiā. liǎng rén xǐng lái, gè shù qí mèng. wáng jiǎ dào: cǐ nǎi wǒ men xīn lǐ xiǎng zhe, suǒ yǐ zuò mèng. qī zǐ dào: xiǎng zhe zuò mèng yě huò yǒu zhī, bù gāi liǎng gè xiāng tóng. gǎn shì wǒ men hái yǒu xiē zào huà, gù shén míng yǒu cǐ jǐng bào? jì yǒu dì fāng de, biàn dào nà lǐ qù xún yī xún kàn yě hǎo.
再說漁翁王甲討還寺中寶鏡,藏在家裡,仍舊貧窮。又見寺中日加興旺,外人紛紛議論,已曉得和尚欺心調換,沒處告訴。他是個善人,只自家怨悵命薄,夫妻兩個說着寶鏡在家時節許多妙處,時時嘆恨而已。一日,夫妻兩個同得一夢,見一金甲神人分付道:「你家寶鏡今在竹公溪頭,可去收拾了回家。」兩人醒來,各述其夢。王甲道:「此乃我們心裡想着,所以做夢。」妻子道:「想着做夢也或有之,不該兩個相同。敢是我們還有些造化,故神明有此警報?既有地方的,便到那裡去尋一尋看也好。」
wáng jiǎ cì rì wèn zhe zhú gōng xī lù jìng, chuān chuān dù lǐng, zǒu dào xī tóu. zhǐ jiàn yī liàng chē zi dào zài dì shàng, nèi yǒu wú shù wù jiàn, jīn yín chāo shì, yuē mò yǒu shù shí wàn guāng jǐng. zuǒ yòu yī kàn, bìng wú rén yǐng, xiǎng dào: cǐ yī tào wú zhǔ zhī wù, mò fēi shì tiān cì wǒ de me? mèng zhōng shuō bǎo jìng zài cǐ, gǎn pà yě zài lǐ tóu? bǎ chē nèi zhú yī jiǎn guò, bù jiàn yǒu jìng zi. yòu zài qián hòu dì xià cǎo zhōng sì chù xún biàn, yě duō bù jiàn. xiào dào: jìng zi suī bù dé jiàn, zhè yī tào fù guì yě gōu wǒ xià bàn shì le. bù rú chèn zǎo qǔ le tā qù, shěng de yǒu rén lái. zhěng qǐ chē lái tuī dào lù kǒu, gù yī jiǎo fū tuī le, yī zhí dào jiā lǐ lái. duì qī zǐ dào: duō méng shén míng zhǐ diǎn, qù dào xī kǒu xún bǎo jìng. bǎo jìng suī bù dé jiàn, què jiàn zhè yī chē wù shì zài nà lǐ. děng le yī huì, bìng méi gè rén lái, duō guǎn shì tiān cì wǒ de, gù qǔ le jiā lái. qī zǐ dāng xià jiǎn kàn, jǐn duō shì jīn yín bǎo chāo, yī yī shōu shí, ān dùn tíng dāng. fū qī liǎng rén bù shèng zhī xǐ. zhǐ shì yí xīn dào: mèng lǐ yuán shuō bǎo jìng, jīn suī dé cǐ héng cái, bù jiàn bǎo jìng yǐng zōng, què shì hé gù? hái gāi dào nà lǐ zǐ xì yī xún. wáng jiǎ dào: bù rán, wǒ biàn míng rì zài qù zǒu yī zāo. dào le wǎn jiān, fù dé yī mèng, réng jiù shì gè jīn jiǎ shén rén lái shuō dào: wáng jiǎ, nǐ bù bì chī xīn! cǐ jìng nǎi shén tiān zhī bǎo, yīn nǐ fū qī hǎo shàn, gù shǐ zàn chū rén jiān, zuò chéng nǐ yī duàn fù guì, yě shì nǐ de qián yuán, bù xiǎng liǎng rù jiān sēng zhī shǒu. jīn jiān sēng duō yǐ shòu bào, cǐ jìng réng guī tiān shǎng qù yǐ, nǐ bú yào zài wàng xiǎng. zuó rì yī chē zhī wù, yuán jí shì shì jìng suǒ jù de dōng xī, suǒ yǐ réng guī yú nǐ. nǐ zhǐ jiān xīn hǎo shàn jiù zhè xiē yě xiǎng yòng bù jǐn le. sà rán jīng jué, nǎi shì nán kē yī mèng. wáng jiǎ zhú jù jì dé míng bái, yī yī duì qī zǐ shuō, míng zhī tiān yì, yě bù qù xún jìng zi le. fū qī xiǎng yǒu sì zhōng zhī wù, jǐn gōu fēng zú, réng jiù zuò le jiā líng fù wēng, cǐ nǎi hǎo shàn zhī bào, yì shì tā mìng zhòng yīng yǒu zhī cái, bù kě qiáng yě.
王甲次日問着竹公溪路徑,穿川度嶺,走到溪頭。只見一輛車子倒在地上,內有無數物件,金銀鈔市,約莫有數十萬光景。左右一看,並無人影,想道:「此一套無主之物,莫非是天賜我的麼?夢中說寶鏡在此,敢怕也在裡頭?」把車內逐一簡過,不見有鏡子。又在前後地下草中四處尋遍,也多不見。笑道:「鏡子雖不得見,這一套富貴也勾我下半世了。不如趁早取了他去,省得有人來。」整起車來推到路口,顧一腳夫推了,一直到家裡來。對妻子道:「多蒙神明指點,去到溪口尋寶鏡。寶鏡雖不得見,卻見這一車物事在那裡。等了一會,並沒個人來,多管是天賜我的,故取了家來。」妻子當下簡看,盡多是金銀寶鈔,一一收拾,安頓停當。夫妻兩人不勝之喜。只是疑心道:「夢裡原說寶鏡,今雖得此橫財,不見寶鏡影蹤,卻是何故?還該到那裡仔細一尋。」王甲道:「不然,我便明日再去走一遭。」到了晚間,復得一夢,仍舊是個金甲神人來說道:「王甲,你不必痴心!此鏡乃神天之寶,因你夫妻好善,故使暫出人間,作成你一段富貴,也是你的前緣,不想兩入奸僧之手。今奸僧多已受報,此鏡仍歸天上去矣,你不要再妄想。昨日一車之物,原即是室鏡所聚的東西,所以仍歸於你。你只堅心好善就這些也享用不盡了。」颯然驚覺,乃是南柯一夢。王甲逐句記得明白,一一對妻子說,明知天意,也不去尋鏡子了。夫妻享有寺中之物,盡勾豐足,仍舊做了嘉陵富翁,此乃好善之報,亦是他命中應有之財,不可強也。
xiū mù tā rén fù guì, mìng zhòng suǒ yǒu fāng zhēn.
休慕他人富貴,命中所有方真。
ruò yào tān tú fēi fèn, shì kàn liǎng gè sēng rén.
若要貪圖非分,試看兩個僧人。