zi yóu yuē: nǚ dé zhī xiōng, wú dà yú yín dù rán dù yǐ wéi yín dì yě. pì rú chū shì zhě, zhōng wú tān yù, zé bì bù jì xián ér jí néng yǐ. rán zhàng fū duō jù nèi, zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén jiē bù miǎn yān, zé yòu hé yě? yǔ yuē:" dāng duàn bù duàn, fǎn shòu qí luàn." jí guī jiè dì shí jiǔ.
子犹曰:女德之凶,无大于淫妒;然妒以为淫地也。譬如出仕者,中无贪欲,则必不忌贤而嫉能矣。然丈夫多惧内,自天子以至于庶人皆不免焉,则又何也?语曰:“当断不断,反受其乱。”集《闺诫》第十九。
pān fēi
潘妃
dōng hūn hóu chǒng wèi pān fēi, dòng zāo ā zhàng, bù gǎn wǔ yì. nǎi chì hǔ bēn bù dé jìn dà jīng zi.
东昏侯宠畏潘妃,动遭呵杖,不敢忤意。乃敕虎贲不得进大荆子。
zhēn zhèng" zhàng fū"!
真正“杖夫”!
yí chéng gōng zhǔ
宜城公主
táng péi xuǎn shàng yí chéng gōng zhǔ. xuǎn yǒu wài chǒng yī rén. gōng zhǔ qiǎn hūn rén zhí zhī, jié ěr yì bí, bō qí yīn pí, màn fù mǎ miàn shàng, lìng chū tīng pàn shì. liáo lì hài xiào. shàng wén zhī, nù jiàng gōng zhǔ wèi jùn zhǔ, fù mǎ zuǒ qiān.
唐裴选尚宜城公主。选有外宠一人。公主遣阍人执之,截耳劓鼻,剥其阴皮,缦驸马面上,令出厅判事。僚吏骇笑。上闻之,怒降公主为郡主,驸马左迁。
yān zhī hǔ
胭脂虎
lù shèn yán qī zhū shì, chén cǎn jiǎo dù. lù zǎi wèi shì, zhèng bù zài jǐ. lì mín yǔ yuē" yān zhī hǔ".
陆慎言妻朱氏,沉惨狡妒。陆宰尉氏,政不在己。吏民语曰“胭脂虎”。
wèi fù chú guān
畏妇除官
yáng hóng wǔ wèi sī róng shǎo cháng bó, cháng chú yī rén guān, gāo zōng wèn yuē:" mǒu rén hé yīn, zhé shòu cǐ zhí?" hóng wǔ yuē:" chén fù wéi xìng hàn, zuó yǐ cǐ jiàn shǔ, chén bù cóng, kǒng yǒu hòu huàn." dì jiā qí bù yǐn, xiào qiǎn zhī.
杨弘武为司戎少常伯,尝除一人官,高宗问曰:“某人何因,辄授此职?”弘武曰:“臣妇韦性悍,昨以此见属,臣不从,恐有后患。”帝嘉其不隐,笑遣之。
huò wèi qí fěng jūn yǔ, bù zhī què shì nìng hòu yǔ.
或谓其讽君语,不知却是佞后语。
péi tán
裴谈
péi tán sù fèng shì shì, qī hàn dù. tán wèi rén yuē:" qī yǒu kě wèi zhě sān: shǎo miào shí, shì zhī rú shēng pú sà, ān yǒu rén bù wèi shēng pú sà? nán nǚ mǎn qián, shì zhī rú jiǔ zǐ mó mǔ, ān yǒu rén bù wèi jiǔ zǐ mó mǔ? jí wǔ shí liù shí, báo shī zhuāng fěn, huò qīng huò hēi, shì zhī rú jiū pán tú, ān yǒu rén bù wèi jiū pán tú?"
裴谈素奉释氏,妻悍妒。谈谓人曰:“妻有可畏者三:少妙时,视之如生菩萨,安有人不畏生菩萨?男女满前,视之如九子魔母,安有人不畏九子魔母?及五十、六十,薄施妆粉,或青或黑,视之如鸠盘荼,安有人不畏鸠盘荼?”
táng zhōng zōng shí, yōu rén jìn huí bō cí yuē:" huí bō ěr shí kǎo lǎo, pà fù yì shì dà hǎo. wài miàn zhǐ yǒu péi tán, nèi miàn wú rú lǐ lǎo." hòu wén zhī, nǎi hòu cì yōu. dāng shí jūn chén jiē yǐ jù nèi wèi gù rán yǐ.
唐中宗时,优人进《回波词》曰:“回波尔时栲栳,怕妇亦是大好。外面只有裴谈,内面无如李老。”后闻之,乃厚赐优。当时君臣皆以俱内为固然矣。
lǐ dà zhuàng
李大壮
wú rú lǐ dà zhuàng wèi fú xiǎo jūn, wàn yī bù zūn hào lìng, zé chì lìng zhèng zuò, wèi wǎn biǎn jì, zhōng ān dēng wǎn rán dēng. dà zhuàng bǐng qì dìng tǐ, rú kū mù tǔ ǒu. rén mù zhī yuē" bǔ quē dēng qíng". yòu cháng zhí qī bìng, qiú yā wèi yào. dà zhuàng jī xuě zhōng duō fāng yǐn zhì, jǐn huò yī méi. yǒu rén xì zhī yuē:" shèng rén yǐ fèng huáng lái yí wèi ruì, jūn huò cǐ miǎn huò, kě wèi hēi fèng huáng yǐ!"
吴儒李大壮畏服小君,万一不遵号令,则叱令正坐,为绾扁髻,中安灯碗燃灯。大壮屏气定体,如枯木土偶。人目之曰“补阙灯檠”。又尝值妻病,求鸦为药。大壮积雪中多方引致,仅获一枚。友人戏之曰:“圣人以凤凰来仪为瑞,君获此免祸,可谓黑凤凰矣!”
rú cǐ ròu shēn dēng, zhèng hé gōng yǎng shēng pú sà, dàn bù yīng fù shā shēng ěr.
如此肉身灯,正合供养生菩萨,但不应复杀生耳。
shuǐ xiāng quàn zhǎn
水香劝盏
hù dài wèi nèi tè shén. wèi shì shí, yù chū, zé yè jiǎ yú xì jūn. xì jūn dī shuǐ yú dì, shuǐ bù gàn xū guī. ruò qù yuǎn, zé rán xiāng yìn, qiā zhì mǒu suǒ, yǐ wéi huán jiā zhī yàn. yīn yàn jù, fāng sān xíng jiǔ, dài sè yù dùn. zhòng kè jué zhī, huā yuē:" jūn kǒng qì shuǐ yǐn xíng, xiāng yìn guò jiè ěr, shì dāng fá yě! wú tú rén zhuàn xīn jù yī lián, quàn qǐng jiǔ yī zhǎn." zhòng yǐ wéi shàn, nǎi jù qǐ, yī rén pěng ōu yín yuē:" jiě bǐng xiāng sān lìng, néng zūn shuǐ wǔ shēn." bī dài yǐn jǐn. bié yún:" xì dàn fáng shì shuǐ, duǎn ruò jiè shí xiāng." bié yún:" zhàn jīng sī shuǐ yuē, pú fú fù xiāng qī." bié yún:" chū pèi xiāng sān chǐ, guī fáng shuǐ jiǔ zhāng." bié yún:" mìng xì qūn xún shuǐ, shí qiān jué dìng xiāng." dài lián wò liù qī jù gōng, tǔ ǒu lín lí. jì shàng mǎ, qún zào yuē:" ruò fú rén guài chí, dàn dào bèi shuǐ xiāng quàn zhǎn liú zhù."
扈戴畏内特甚。未仕时,欲出,则谒假于细君。细君滴水于地,水不干须归。若去远,则燃香印,掐至某所,以为还家之验。因宴聚,方三行酒,戴色欲遁。众客觉之,哗曰:“君恐砌水隐形,香印过界耳,是当罚也!吾徒人撰新句一联,劝请酒一盏。”众以为善,乃俱起,一人捧瓯吟曰:“解禀香三令,能遵水五申。”逼戴饮尽。别云:“细弹防事水,短爇戒时香。”别云:“战兢思水约,匍匐赴香期。”别云:“出佩香三尺,归防水九章。”别云:“命系逡巡水,时牵决定香。”戴连沃六、七巨觥,吐呕淋漓。既上马,群噪曰:“若夫人怪迟,但道被水香劝盏留住。”
wáng yí fǔ
王夷甫
wáng yí fǔ fù, guō tài níng nǚ, cái zhuō ér xìng gāng, jù liǎn wú yàn, gàn yù rén shì. yí fǔ huàn zhī, ér bù néng jìn. shí qí xiāng rén yōu zhōu cì shǐ lǐ yáng, jīng dū dà xiá, yóu hàn zhī lóu hù. guō shì dàn zhī. yí fǔ zhòu jiàn, nǎi yuē:" fēi dàn wǒ yán qīng bù kě, lǐ yáng yì wèi qīng bù kě!" guō shì xiǎo wèi zhī sǔn.
王夷甫妇,郭泰宁女,才拙而性刚,聚敛无厌,干预人事。夷甫患之,而不能禁。时其乡人幽州刺史李阳,京都大侠,犹汉之楼护。郭氏惮之。夷甫骤谏,乃曰:“非但我言卿不可,李阳亦谓卿不可!”郭氏小为之损。
má hú zhǐ tí, shí qián duàn xuè, lǐ yáng zhǐ dù, jí cǐ biàn shì huó shén dào.
麻胡止啼,石虔断谑,李阳止妒,即此便是活神道。
pō xiān shū sūn gōng sù zī shàn yún:" pī shàn dāng nián xiào wēn jiào, wò dāo wǎn suì zhàn liú láng. bù bì qī qī rú féng yǎn, dàn yǔ shí shí shuō lǐ yáng." yòng cǐ.
坡仙书孙公素资扇云:“披扇当年笑温峤,握刀晚岁战刘郎。不必戚戚如冯衍,但与时时说李阳。”用此。
jiǔ xī
九锡
wáng chéng xiàng yǐ cáo fū rén xìng jì, nǎi mì yíng bié guǎn, zhòng qiè luó liè, nán nǚ chéng háng. yī rì, fū rén yú shū yuán zhōng, wàng jiàn liǎng sān xiǎo ér qí yáng, liǎn duān zhèng kě niàn. yǔ bì:" rǔ chū wèn, shì shuí jiā ér?" gěi shǐ bù dá zhǐ, nǎi yún:" cǐ shì dì sì wǔ děng zhū láng." cáo jīng huì, biàn mìng chē jià, jiāng huáng mén jí bì èr shí rén, chí shí dāo zì chū xún tǎo. wáng yì fēi pèi chū mén, zuǒ shǒu bān chē lán, yòu shǒu tí zhǔ wěi, yǐ bǐng dǎ niú, láng bèi bēn chí, jǐn dé xiān zhì. cài sī tú wén zhī, wèi wáng yuē:" cháo tíng yù jiā gōng jiǔ xī." wáng zì xù qiān zhì, cài yuē:" bù wén tā wù, wéi wén duǎn yuán dú chē, cháng bǐng zhǔ wěi ěr." wáng dà xiào.
王丞相以曹夫人性忌,乃密营别馆,众妾罗列,男女成行。一日,夫人于蔬园中,望见两三小儿骑羊,脸端正可念。语婢:“汝出问,是谁家儿?”给使不达旨,乃云:“此是第四、五等诸郎。”曹惊恚,便命车驾,将黄门及婢二十人,持食刀自出寻讨。王亦飞辔出门,左手扳车栏,右手提麈尾,以柄打牛,狼狈奔驰,仅得先至。蔡司徒闻之,谓王曰:“朝廷欲加公九锡。”王自叙谦志,蔡曰:“不闻他物,唯闻短辕犊车,长柄麈尾耳。”王大笑。
wáng zhōng lìng
王中令
wáng zhōng lìng duó zhèn zhǔ gōng, wèi dū tǒng yǐ jù huáng kòu, bīng jiàn jìn. xiān shì, fù zhèn yǐ jī qiè zì suí, qí nèi wèi xíng, běn yǐ dù jì. hū bào fū rén lí jīng zài dào. zhōng lìng wèi cóng shì yuē:" huáng cháo jiàn yǐ nán lái, fū rén yòu zì běi zhì. dàn xī qíng wèi, hé yǐ ān chǔ?" mù liáo xì yuē:" bù rú jiàng huáng cháo." gōng yì dà xiào.
王中令铎镇渚宫,为都统以拒黄寇,兵渐近。先是,赴镇以姬妾自随,其内未行,本以妒忌。忽报夫人离京在道。中令谓从事曰:“黄巢渐以南来,夫人又自北至。旦夕情味,何以安处?”幕僚戏曰:“不如降黄巢。”公亦大笑。
ān hóng jiàn
安鸿渐
ān hóng jiàn huá jī jù nèi. fù wēng sǐ, kū yú lù. fù xìng sù yán, hū rù mù zhōng, gòu zhī yuē:" hé yīn wú lèi?" ān yuē:" yǐ pà shì gàn." fù yuē:" lái rì zǎo lín guān, xū jiàn lèi!" ān jì jiǒng, lái rì yǐ kuān jīn nà shī zhǐ yú é shàng, dà kòu qí sǎng ér tòng. qí fù yòu hū rù, gòu zhī yuē:" lèi chū yú yǎn, hé gù é liú?" ān yuē:" qǐ bù wén shuǐ chū gāo yuán?"
安鸿渐滑稽惧内。妇翁死,哭于路。妇性素严,呼入幕中,诟之曰:“何因无泪?”安曰:“以帕拭干。”妇曰:“来日早临棺,须见泪!”安计窘,来日以宽巾纳湿纸于额上,大叩其颡而恸。其妇又呼入,诟之曰:“泪出于眼,何故额流?”安曰:“岂不闻水出高源?”
sì wèi táng
四畏堂
wáng qīn ruò fú rén hàn dù, bù chù jī shì. wáng yú hòu pǔ zuò táng, míng" sān wèi". yáng yì xì yuē:" kě gǎi zuò' sì wèi'." wáng wèn qí shuō. yuē:" jiān wèi fū rén." wáng shēn yǐ wéi hèn, zú wú sì.
王钦若夫人悍妒,不畜姬侍。王于后圃作堂,名“三畏”。杨亿戏曰:“可改作‘四畏’。”王问其说。曰:“兼畏夫人。”王深以为恨,卒无嗣。
hái shì xiū zhāi sòng jīng bú dào.
还是修斋诵经不到。
wèi bì qǔ shuǐ
为婢取水
zhōu yì gōng fū rén dù. yǒu yìng, gōng pàn zhī, fū rén mí zhī tíng. gōng shì guò, shí yán shǔ, yǐ kě gào, gōng zhuó yǐ shuǐ. fū rén kuī yú píng nèi yuē:" hǎo gè xiàng gōng, wèi bì qǔ shuǐ!" gōng xiào yuē:" dú bú jiàn jiàn yì jǐng zhě hū?"
周益公夫人妒。有媵,公盼之,夫人縻之庭。公适过,时炎暑,以渴告,公酌以水。夫人窥于屏内曰:“好个相公,为婢取水!”公笑曰:“独不见建义井者乎?”
chē wǔ zi fù
车武子妇
chē wǔ zi fù dù. wǔ zi ǒu xié fù xiōng yè guī, liú sù wài guǎn, qǔ yī jiàng qún guà píng shàng. fù chū kuī, yí yǒu suǒ sī, bá dāo jìng shàng chuáng, fā bèi, nǎi qí xiōng yě, cán ér tuì.
车武子妇妒。武子偶偕妇兄夜归,留宿外馆,取一绛裙挂屏上。妇出窥,疑有所私,拔刀径上床,发被,乃其兄也,惭而退。
chí shuǐ qīng
池水清
wáng shì jiàn wén lù yún: qú zhōu rén hán shēn shàn yǐn bó, duō liú lián yú huā liǔ zhī jiān. qí qī nù shén, shí fù zì lái qū chèn tóng guī. cháng yóu yè dōng chuān, jīng nián fāng fǎn, fù zhì jì yǔ bó tú tóng yǐn. qī wén zhī, lǜ nǚ pú qián nì lín shè, qí qí yàn hé, suì chí bàng cì yú àn chù. shēn bù zhī, fāng rǎng bì fú bái, chàng" chí shuǐ qīng", shēng yóu wèi jué, nǎo hòu yī bàng, dǎ tuō fú tóu, pū miè dēng zhú. shēn jí cuān yú fàn chuáng zhī xià. yǒu zuò kè àn zāo dú tà, fù qiǎn èr qīng yī bǎ jì zi qiān xíng, yī bù yī bàng jué zhī, mà yuē:" zhè lǎo hàn, hé luò tuò bù guī yě!" zhú xià zhào zhī, nǎi shì tóng zuò kè. shǔ rén chuán xiào, suì hū hán wèi" chí shuǐ qīng".
《王氏见闻录》云:渠州人韩伸善饮博,多留连于花柳之间。其妻怒甚,时复自来驱趁同归。尝游谒东川,经年方返,复致妓与博徒同饮。妻闻之,率女仆潜匿邻舍,俟其宴合,遂持棒伺于暗处。伸不知,方攘臂浮白,唱“池水清”,声犹未绝,脑后一棒,打脱幞头,扑灭灯烛。伸即蹿于饭床之下。有坐客暗遭毒挞,复遣二青衣把髻子牵行,一步一棒决之,骂曰:“这老汉,何落魄不归也!”烛下照之,乃是同座客。蜀人传笑,遂呼韩为“池水清”。
jī sēng
击僧
wèi xī zhāng shì zú duō jù nèi. shǎo zōng bó wǔ fēng gōng zhī xiōng hào yī shān zhě, yóu shén. yī rì wǔ qí fù, fù bī zhī jí, nì fáng hòu shù shàng. fù chí zhú gān qū xià, yòng tiě suǒ xì zhī zhù. zōng bó gōng jiàn zhī, nǎi yuē:" wǒ jiāng jiàn sǎo qǐng shì." xiōng yáo shǒu dī shēng yuē:" qiě màn qiě màn! dài tā xìng guò zì fàng." yòu èr rì, bèi zé, qián táo lín sì. fù jìng zhuī zhì sì. yī sēng fāng hān wò. fù bù xiá xiáng shì, jìng yǐ dà zhàng jī sēng. sēng zhāng mù yuē:" xiǎo sēng wú zuì!" fù liàng qiàng ér guī.
渭溪张氏族多俱内。少宗伯午峰公之兄号一山者,尤甚。一日忤其妇,妇逼之急,匿房后树上。妇持竹竿驱下,用铁索系之柱。宗伯公见之,乃曰:“我将见嫂请释。”兄摇手低声曰:“且慢且慢!待她性过自放。”又二日,被责,潜逃邻寺。妇竟追至寺。一僧方酣卧。妇不暇详视,竟以大杖击僧。僧张目曰:“小僧无罪!”妇踉跄而归。
xiè tài fù fū rén
谢太傅夫人
liú fū rén wéi zhū bì shǐ zuò jì. tài fù zàn jiàn, biàn xià wéi. tài fù suǒ gèng yī kāi. fū rén jù zhī yuē:" kǒng shāng shèng dé!"
刘夫人帏诸婢使作技。太傅暂见,便下帏。太傅索更一开。夫人拒之曰:“恐伤盛德!”
xiè gōng jì shēn hǎo yīn yuè, pō yù lì jì qiè. xiōng zi wài shēng bèi wēi dá cǐ zhǐ, gòng wèn xùn liú fū rén, yīn fāng biàn chēng guān jū máo sī yǒu bù jì zhī dé. fū rén zhī yǐ fěng jǐ, nǎi wèn:" shuí zhuàn cǐ shī?" yún:" shì zhōu gōng." fū rén yuē:" zhōu gōng shì nán zǐ xiāng wèi ěr, ruò shǐ zhōu lǎo zhuàn shī, dāng wú cǐ yán!"
谢公既深好音乐,颇欲立妓妾。兄子外甥辈微达此旨,共问讯刘夫人,因方便称《关雎》《蟊斯》有不忌之德。夫人知以讽己,乃问:“谁撰此诗?”云:“是周公。”夫人曰:“周公是男子相为耳,若使周姥撰诗,当无此言!”
lǐ fú
李福
lǐ fú qī péi shì, xìng jí dù. yī rì chéng péi mù yù, wěi yán fù tòng, zhào yī nǚ nú. nú jì wǎng, zuǒ yòu gào péi yuē:" xiàng gōng fù tòng bù kě rěn." péi jìng xiǎn bù, yǐ yào tóu ér nì zhōng, jìn zhī. míng dàn, jiān jūn shǐ xī lái hòu wèn, lǐ jù yǐ shí gào, yīn yuē:" yī shì wú chéng, yǐ yǐ suǒ hèn zhě, xū yàn yī ōu nì ěr!"
李福妻裴氏,性极妒。一日乘裴沐浴,伪言腹痛,召一女奴。奴既往,左右告裴曰:“相公腹痛不可忍。”裴竟跣步,以药投儿溺中,进之。明旦,监军使悉来候问,李具以实告,因曰:“一事无成,已矣;所恨者,虚咽一瓯溺耳!”
dù wú xū rén
妒无须人
xún shì fù yǔ, dù shén, bù róng wú xū rén yǔ xún yǔ. lín yǒu shào nián jìn xún, yǔ biàn suǒ dāo zhàng. shào nián bù píng, hòu yǔ qián, biàn yǔ dòu, zuó yǔ zhì dì, dǎ chuí sǐ. yǔ zhōng bù huǐ.
荀氏妇庾,妒甚,不容无须人与荀语。邻有少年近荀,庾便索刀杖。少年不平,候庾前,便与斗,捽庾至地,打垂死。庾终不悔。
dù huà
妒画
liú zhèn mèi wèi pó yáng wáng fēi, xìng jí dù. wáng wèi míng dì suǒ zhū, fēi zhuī shāng chéng jí. zhèn bù néng zhǐ, nǎi lìng yīn qiàn huà wáng yǔ chǒng fēi zhào jìng zhuàng, rú yù ǒu qǐn, yǐ shì fēi. fēi tuò mà yuē:" gù yí zǎo sǐ!" bìng yì xún yù.
刘瑱妹为鄱阳王妃,性极妒。王为明帝所诛,妃追伤成疾。瑱不能止,乃令殷蒨画王与宠妃照镜状,如欲偶寝,以示妃。妃唾骂曰:“故宜早死!”病亦寻愈。
dù huā
妒花
dù nǚ jì: wǔ lì yáng nǚ jià ruǎn xuān wǔ, jué jì. jiā yǒu yī táo shù, huā yè zhuó yào. xuān tàn měi zhī. jí biàn dà nù, shǐ bì qǔ dāo zhé shù, cuī shé qí huā.
《妒女记》:武历阳女嫁阮宣武,绝忌。家有一桃树,花叶灼耀。宣叹美之。即便大怒,使婢取刀折树,摧折其花。
rèn guī èr jī
任瓌二姬
tài zōng cì rèn shàng shū guī èr yàn jī. qī dù, làn qí fā tū jǐn. dì wén zhī nù, wěi wèi zhèn, chì liǔ:" yǐn zhī, lì sǐ, rú bù dù, jí bù xū yǐn." liǔ shì bài chì yuē:" qiè yǔ guī jù chū wēi jiàn. gèng xiāng fǔ yì, suì zhì róng guān. jīn duō nèi bì, chéng bù rú sǐ!" jìng yǐn jǐn, wú tā. dì wèi guī:" rén bù wèi sǐ, bù kě yǐ sǐ kǒng. zhèn shàng bù néng jìn, qīng qí nài hé?" èr nǚ lìng bié zhái ān zhì.
太宗赐任尚书瓌二艳姬。妻妒,烂其发秃尽。帝闻之怒,伪为酖,敕柳:“饮之,立死,如不妒,即不须饮。”柳氏拜敕曰:“妾与瓌俱出微贱。更相辅翼,遂至荣官。今多内嬖,诚不如死!”竟饮尽,无他。帝谓瓌:“人不畏死,不可以死恐。朕尚不能禁,卿其奈何?”二女令别宅安置。
dù fù jīn
妒妇津
lín jì yǒu dù fù jīn. chuán yán jìn tài shǐ zhōng liú bó yù qī duàn shì, zì míng guāng, xìng dù jì. bó yù cháng yú qī qián sòng luò shén fù, yǔ qí qī yuē:" dé fù rú cǐ, wú wú hàn yǐ!" duàn yuē:" jūn zhòng shuǐ shén ér qīng wǒ, wú sǐ, hé huàn bù wéi shuǐ shén?" mǒu yè nǎi zì chén ér sǐ. sǐ hòu qī rì, jiàn mèng yú liú. liú zì shì bù gǎn fù dù cǐ shuǐ. yǒu fù rén dù cǐ shuǐ zhě, jiē huǐ zhuāng ér jì, bù ěr, fēng bō bào fā. qí chǒu fù suī jiā zhuāng shì, shén yì bù dù yě.
临济有妒妇津。传言晋太始中刘伯玉妻段氏,字明光,性妒忌。伯玉常于妻前诵《洛神赋》,语其妻曰:“得妇如此,吾无憾矣!”段曰:“君重水神而轻我,吾死,何患不为水神?”某夜乃自沉而死。死后七日,见梦于刘。刘自是不敢复渡此水。有妇人渡此水者,皆毁妆而济,不尔,风波暴发。其丑妇虽加妆饰,神亦不妒也。
táng gāo zōng jiāng xìng fén yáng gōng, dào chū dù nǚ cí. bīng zhōu zhǎng shǐ lǐ chōng xuán huò gàn sú jì, yù fā shù wàn rén bié kāi yù dào. wēi dí rén jié jiàn zhǐ, zé tiān zǐ fǎn bì dù fù yǐ. zi yóu yuē:" cǐ shì lǐ lǎo jiā fǎ, yòu hé guài?"
唐高宗将幸汾阳宫,道出妒女祠。并州长史李冲玄惑干俗忌,欲发数万人别开御道。微狄仁杰谏止,则天子反避妒妇矣。子犹曰:“此是李老家法,又何怪?”
rén jī xiāng dù
人鸡相妒
hé jiān wèi qiān hù hú tài mǔ sǐ shí nián, fù zài qǔ. hóng zhì jǐ yǒu, hū mèng mǔ yuē:" wǒ yǐ tuō shēng wèi cí jī, máo sè cǎn huáng. míng rì wèi tún jūn zhī zhì, lái rǔ jiā yě." jí dàn, tài wài chū, guǒ yǒu tún jūn xié jī lái zhě. jiā yù pēng yǐ xiǎng jūn. jī zuò rén yǔ yuē:" wú pēng wǒ, shì tài ér hái!" jiā rén yǐ wéi guài. tài hái, jī rào tài nán nán xù qí jiā shì shén xī. tài tì qì gào fù, chù zhī. jì jiǔ, fēi zhuó hòu qī, gòu lì bù yǐ. tài chū, hòu qī zhú rù kàng xià, pū shā zhī.
河间卫千户胡泰母死十年,父再娶。弘治己酉,忽梦母曰:“我已托生为雌鸡,毛色黪黄。明日为屯军之贽,来汝家也。”及旦,泰外出,果有屯军携鸡来者。家欲烹以享军。鸡作人语曰:“毋烹我,侍泰儿还!”家人以为怪。泰还,鸡绕泰喃喃叙其家事甚悉。泰涕泣告父,畜之。既久,飞啄后妻,诟詈不已。泰出,后妻逐入炕下,扑杀之。
èr hóng zhī lè
二洪之乐
hóng mài yǔ xiōng shì jiē wèi nèi, suī shào nián guì dá, jiā yǒu shēng jì, wǎng wǎng bù néng kuài yì. wáng xuān zi zhī ráo zhōu. shì jiā jū sāng ǒu, xuān zi diào yān. shì yán kè zhì nèi zhāi, huàn jiǔ. fǔ jǔ bēi, qún qiè bèn chū, jiǔ xíng wú suàn. shì bàn hān, wò wáng shǒu yuē:" bù tú jīn rì yǒu cǐ lè!" hòu èr shí nián, xuān zi xiè shì guī yuè, mài lái wèi shǒu, shí yǐ guān jū. xiá rì xuān zi zào jùn zhāi, mài liú kuǎn, yì chū jiā jī yòu xí, xiào wèi wáng yuē:" jiā xiōng yǒu yán:' bù tú jīn rì yǒu cǐ lè!'" wáng wèi jué dào.
洪迈与兄适皆畏内,虽少年贵达,家有声妓,往往不能快意。王宣子知饶州。适家居丧偶,宣子吊焉。适延客至内斋,唤酒。甫举杯,群妾坌出,酒行无算。适半酣,握王手曰:“不图今日有此乐!”后二十年,宣子谢事归越,迈来为守,时已鳏居。暇日宣子造郡斋,迈留款,亦出家姬侑席,笑谓王曰:“家兄有言:‘不图今日有此乐!’”王为绝到。
hè sàng qī
贺丧妻
jiě xué shì cháng diào yǒu rén sàng qī, rù mén yuē:" gōng xǐ!" jì yuē:" sì dé jù wú, qī chū xián bèi. wū hū āi zāi, dà jí dà lì!" gài xué shì fū rén yì hàn yě.
解学士尝吊友人丧妻,入门曰:“恭喜!”继曰:“四德俱无,七出咸备。呜呼哀哉,大吉大利!”盖学士夫人亦悍也。
bù lè fù guì
不乐富贵
hán fēi zǐ yún: wèi rén yǒu fū qī dǎo zhě ér zhù yuē:" shǐ wǒ wú gù dé bǎi shù bù." qí fū yuē" hé shǎo yě?" duì yuē:" yì shì, zǐ jiāng yǐ mǎi qiè." shàng gǔ dū wèi wáng yǎn yǐ gōng fēng, qí qī dà kū yú jiā. rén wèn zhī. yuē:" rú cǐ fù guì, bì gèng qǔ qiè yǐ!"
《韩非子》云:卫人有夫妻祷者而祝曰:“使我无故得百束布。”其夫曰;“何少也?”对曰:“益是,子将以买妾。”上谷都尉王琰以功封,其妻大哭于家。人问之。曰:“如此富贵,必更娶妾矣!”
jìng chǒng
竞宠
guō shàng fù èr jī jìng chǒng. shàng cì jīn bó zān huán, mìng gōng rén zài jiǔ hé zhī. fāng yù gē yǐ sòng jiǔ, yī jī chù nù yóu shèng, gē wèi fā, jù yǐn mǎn zhì shāng yú xí, yuē:" jiǔ jǐn, bù xū gē yǐ!" shàng wén xiào zhī.
郭尚父二姬竞宠。上赐金帛簪环,命宫人载酒和之。方欲歌以送酒,一姬畜怒犹盛,歌未发,遽引满置觞于席,曰:“酒尽,不须歌矣!”上闻笑之。
miàn shǒu
面首
sòng wén dì zǐ shān yīn gōng zhǔ, shì hé jí, wèi dì yuē:" bì xià liù gōng shù bǎi, qiè wéi fù mǎ yī rén, tài bù jūn!" dì xiào wèi zhì miàn shǒu sān shí rén. miàn qǔ měi mào, shǒu qǔ měi fà.
宋文帝姊山阴公主,适何戢,谓帝曰:“陛下六宫数百,妾唯驸马一人,太不均!”帝笑为置面首三十人。面取美貌,首取美发。
táng wú jiā fǎ
唐无家法
wǔ sān sī tōng yú wéi hòu, huò shēng yù chuáng, yǔ wéi bó xì. zhōng zōng cóng páng wèi zhī diǎn chóu.
武三思通于韦后,或升御床,与韦博戏。中宗从旁为之典筹。
guì fēi zhōng jiǔ, wēi lù qí rǔ. dì mén zhī, yuē:" ruǎn wēn xīn bō jī tóu ròu." ān lù shān zài páng yuē:" huá nì chū níng sāi shàng sū." dì xiào yuē:" xìn shì hú ér zhǐ shí sū!"
贵妃中酒,微露其乳。帝扪之,曰:“软温新剥鸡头肉。”安禄山在旁曰:“滑腻初凝塞上酥。”帝笑曰:“信是胡儿只识酥!”
yì nèi
易内
zuǒ zhuàn: qí qìng fēng hǎo tián ér shì jiǔ, yǐ qí nèi shí qiān yú lú pú piè shì, yì nèi ér yǐn.
《左传》:齐庆封好田而嗜酒,以其内实迁于卢蒲嫳氏,易内而饮。
bù jiě liǎng nèi hé yǐ xiāng yuàn?
不解两内何以相愿?
bù jīn nèi
不禁内
běi qí xú zhī cái jiàn qí qī yǔ nán zǐ sī, cāng huáng zǒu bì, yuē:" kǒng fáng shào nián xī xiào." nán táng hán xī zài, hòu fáng jì qiè shù shí, fáng shì cè jiàn héng chuāng, luò yǐ sī shéng, wèi kuī chān zhī dì, qiě mù yì bù jīn qí chū rù. shí rén mù wèi" zì zài chuāng". huò qiè yǔ zhū shēng yín. xī zài guò zhī, xiào ér qū yuē:" bù gǎn zǔ xìng!" huò yè bēn kè qǐn, kè fù shī yǒu" zuì shì wǔ gēng liú bú zhù, xiàng rén zhěn pàn zhuó yī shang" zhī jù.
北齐徐之才见其妻与男子私,仓惶走避,曰:“恐妨少年嬉笑。”南唐韩熙载,后房妓妾数十,房室侧建横窗,络以丝绳,为窥觇之地,且暮亦不禁其出入。时人目为“自在窗”。或窃与诸生淫。熙载过之,笑而趋曰:“不敢阻兴!”或夜奔客寝,客赋诗有“最是五更留不住,向人枕畔着衣裳”之句。
liú shì shī tí
刘氏诗题
xǔ yì fāng qī liú shì, duān jié zì xǔ. yì fāng chū jīng nián, shǐ guī, yǔ qī yuē:" dú chǔ wú liáo, yì yǔ lín lǐ qīn qī yù jiā wǎng huán hū?" liú yuē:" zì jūn zhī chū, zú wèi cháng lǚ yù." yì fāng zī tàn bù jǐ, yòu wèn:" hé yǐ zì yú?" dá yuē:" wéi shí zuò xiǎo shī yǐ shì qíng ěr." yì fāng xīn rán suǒ shī, guān zhī, kāi juàn dì yī tí yún yuè yè zhāo lín sēng xián huà.
许义方妻刘氏,端洁自许。义方出经年,始归,语妻曰:“独处无聊,亦与邻里亲戚妪家往还乎?”刘曰:“自君之出,足未尝履阈。”义方咨叹不己,又问:“何以自娱?”答曰:“唯时作小诗以适情耳。”义方欣然索诗,观之,开卷第一题云《月夜招邻僧闲话》。