zi yóu yuē: nǚ dé zhī xiōng, wú dà yú yín dù rán dù yǐ wèi yín dì yě. pì rú chū shì zhě, zhōng wú tān yù, zé bì bù jì xián ér jí néng yǐ. rán zhàng fū duō jù nèi, zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén jiē bù miǎn yān, zé yòu hé yě? yǔ yuē: dāng duàn bù duàn, fǎn shòu qí luàn. jí guī jiè dì shí jiǔ.
子猶曰:女德之凶,無大於淫妒;然妒以為淫地也。譬如出仕者,中無貪慾,則必不忌賢而嫉能矣。然丈夫多懼內,自天子以至於庶人皆不免焉,則又何也?語曰:「當斷不斷,反受其亂。」集《閨誡》第十九。
pān fēi
潘妃
dōng hūn hóu chǒng wèi pān fēi, dòng zāo ā zhàng, bù gǎn wǔ yì. nǎi chì hǔ bì bù dé jìn dà jīng zi.
東昏侯寵畏潘妃,動遭呵杖,不敢忤意。乃敕虎賁不得進大荊子。
zhēn zhèng zhàng fū!
真正「杖夫」!
yí chéng gōng zhǔ
宜城公主
táng péi xuǎn shàng yí chéng gōng zhǔ. xuǎn yǒu wài chǒng yī rén. gōng zhǔ qiǎn hūn rén zhí zhī, jié ěr yì bí, bō qí yīn pí, màn fù mǎ miàn shàng, lìng chū tīng pàn shì. liáo lì hài xiào. shàng wén zhī, nù jiàng gōng zhǔ wèi jùn zhǔ, fù mǎ zuǒ qiān.
唐裴選尚宜城公主。選有外寵一人。公主遣閽人執之,截耳劓鼻,剝其陰皮,縵駙馬面上,令出廳判事。僚吏駭笑。上聞之,怒降公主為郡主,駙馬左遷。
yān zhī hǔ
胭脂虎
lù shèn yán qī zhū shì, chén cǎn jiǎo dù. lù zǎi wèi shì, zhèng bù zài jǐ. lì mín yǔ yuē yān zhī hǔ.
陸慎言妻朱氏,沉慘狡妒。陸宰尉氏,政不在己。吏民語曰「胭脂虎」。
wèi fù chú guān
畏婦除官
yáng hóng wǔ wèi sī róng shǎo cháng bó, cháng chú yī rén guān, gāo zōng wèn yuē: mǒu rén hé yīn, zhé shòu cǐ zhí? hóng wǔ yuē: chén fù wéi xìng hàn, zuó yǐ cǐ jiàn shǔ, chén bù cóng, kǒng yǒu hòu huàn. dì jiā qí bù yǐn, xiào qiǎn zhī.
楊弘武為司戎少常伯,嘗除一人官,高宗問曰:「某人何因,輒授此職?」弘武曰:「臣婦韋性悍,昨以此見屬,臣不從,恐有後患。」帝嘉其不隱,笑遣之。
huò wèi qí fěng jūn yǔ, bù zhī què shì nìng hòu yǔ.
或謂其諷君語,不知卻是佞後語。
péi tán
裴談
péi tán sù fèng shì shì, qī hàn dù. tán wèi rén yuē: qī yǒu kě wèi zhě sān: shǎo miào shí, shì zhī rú shēng pú sà, ān yǒu rén bù wèi shēng pú sà? nán nǚ mǎn qián, shì zhī rú jiǔ zǐ mó mǔ, ān yǒu rén bù wèi jiǔ zǐ mó mǔ? jí wǔ shí liù shí, báo shī zhuāng fěn, huò qīng huò hēi, shì zhī rú jiū pán tú, ān yǒu rén bù wèi jiū pán tú?
裴談素奉釋氏,妻悍妒。談謂人曰:「妻有可畏者三:少妙時,視之如生菩薩,安有人不畏生菩薩?男女滿前,視之如九子魔母,安有人不畏九子魔母?及五十、六十,薄施妝粉,或青或黑,視之如鳩盤荼,安有人不畏鳩盤荼?」
táng zhōng zōng shí, yōu rén jìn huí bō cí yuē: huí bō ěr shí kǎo lǎo, pà fù yì shì dà hǎo. wài miàn zhǐ yǒu péi tán, nèi miàn wú rú lǐ lǎo. hòu wén zhī, nǎi hòu cì yōu. dāng shí jūn chén jiē yǐ jù nèi wèi gù rán yǐ.
唐中宗時,優人進《回波詞》曰:「回波爾時栲栳,怕婦亦是大好。外面只有裴談,內面無如李老。」後聞之,乃厚賜優。當時君臣皆以俱內為固然矣。
lǐ dà zhuàng
李大壯
wú rú lǐ dà zhuàng wèi fú xiǎo jūn, wàn yī bù zūn hào lìng, zé chì lìng zhèng zuò, wèi wǎn biǎn jì, zhōng ān dēng wǎn rán dēng. dà zhuàng píng qì dìng tǐ, rú kū mù tǔ ǒu. rén mù zhī yuē bǔ què dēng qíng. yòu cháng zhí qī bìng, qiú yā wèi yào. dà zhuàng jī xuě zhōng duō fāng yǐn zhì, jǐn huò yī méi. yǒu rén xì zhī yuē: shèng rén yǐ fèng huáng lái yí wèi ruì, jūn huò cǐ miǎn huò, kě wèi hēi fèng huáng yǐ!
吳儒李大壯畏服小君,萬一不遵號令,則叱令正坐,為綰扁髻,中安燈碗燃燈。大壯屏氣定體,如枯木土偶。人目之曰「補闕燈檠」。又嘗值妻病,求鴉為藥。大壯積雪中多方引致,僅獲一枚。友人戲之曰:「聖人以鳳凰來儀為瑞,君獲此免禍,可謂黑鳳凰矣!」
rú cǐ ròu shēn dēng, zhèng hé gōng yǎng shēng pú sà, dàn bù yīng fù shā shēng ěr.
如此肉身燈,正合供養生菩薩,但不應復殺生耳。
shuǐ xiāng quàn zhǎn
水香勸盞
hù dài wèi nèi tè shén. wèi shì shí, yù chū, zé yè jiǎ yú xì jūn. xì jūn dī shuǐ yú dì, shuǐ bù gàn xū guī. ruò qù yuǎn, zé rán xiāng yìn, qiā zhì mǒu suǒ, yǐ wèi hái jiā zhī yàn. yīn yàn jù, fāng sān xíng jiǔ, dài sè yù dùn. zhòng kè jué zhī, huā yuē: jūn kǒng qì shuǐ yǐn xíng, xiāng yìn guò jiè ěr, shì dāng fá yě! wú tú rén zhuàn xīn jù yī lián, quàn qǐng jiǔ yī zhǎn. zhòng yǐ wèi shàn, nǎi jù qǐ, yī rén pěng ōu yín yuē: jiě bǐng xiāng sān lìng, néng zūn shuǐ wǔ shēn. bī dài yǐn jǐn. bié yún: xì dàn fáng shì shuǐ, duǎn ruò jiè shí xiāng. bié yún: zhàn jīng sī shuǐ yuē, pú fú fù xiāng qī. bié yún: chū pèi xiāng sān chǐ, guī fáng shuǐ jiǔ zhāng. bié yún: mìng xì qūn xún shuǐ, shí qiān jué dìng xiāng. dài lián wò liù qī jù gōng, tǔ ǒu lín lí. jì shàng mǎ, qún zào yuē: ruò fú rén guài chí, dàn dào bèi shuǐ xiāng quàn zhǎn liú zhù.
扈戴畏內特甚。未仕時,欲出,則謁假於細君。細君滴水於地,水不干須歸。若去遠,則燃香印,掐至某所,以為還家之驗。因宴聚,方三行酒,戴色慾遁。眾客覺之,嘩曰:「君恐砌水隱形,香印過界耳,是當罰也!吾徒人撰新句一聯,勸請酒一盞。」眾以為善,乃俱起,一人捧甌吟曰:「解稟香三令,能遵水五申。」逼戴飲盡。別云:「細彈防事水,短爇戒時香。」別云:「戰兢思水約,匍匐赴香期。」別云:「出佩香三尺,歸防水九章。」別云:「命系逡巡水,時牽決定香。」戴連沃六、七巨觥,吐嘔淋漓。既上馬,群噪曰:「若夫人怪遲,但道被水香勸盞留住。」
wáng yí fǔ
王夷甫
wáng yí fǔ fù, guō tài níng nǚ, cái zhuō ér xìng gāng, jù liǎn wú yàn, gàn yù rén shì. yí fǔ huàn zhī, ér bù néng jìn. shí qí xiāng rén yōu zhōu cì shǐ lǐ yáng, jīng dū dà xiá, yóu hàn zhī lóu hù. guō shì dàn zhī. yí fǔ zhòu jiàn, nǎi yuē: fēi dàn wǒ yán qīng bù kě, lǐ yáng yì wèi qīng bù kě! guō shì xiǎo wèi zhī sǔn.
王夷甫婦,郭泰寧女,才拙而性剛,聚斂無厭,干預人事。夷甫患之,而不能禁。時其鄉人幽州刺史李陽,京都大俠,猶漢之樓護。郭氏憚之。夷甫驟諫,乃曰:「非但我言卿不可,李陽亦謂卿不可!」郭氏小為之損。
má hú zhǐ tí, shí qián duàn xuè, lǐ yáng zhǐ dù, jí cǐ biàn shì huó shén dào.
麻胡止啼,石虔斷謔,李陽止妒,即此便是活神道。
pō xiān shū sūn gōng sù zī shàn yún: pī shàn dāng nián xiào wēn jiào, wò dāo wǎn suì zhàn liú láng. bù bì qī qī rú féng yǎn, dàn yǔ shí shí shuō lǐ yáng. yòng cǐ.
坡仙書孫公素資扇云:「披扇當年笑溫嶠,握刀晚歲戰劉郎。不必戚戚如馮衍,但與時時說李陽。」用此。
jiǔ xī
九錫
wáng chéng xiàng yǐ cáo fū rén xìng jì, nǎi mì yíng bié guǎn, zhòng qiè luó liè, nán nǚ chéng háng. yī rì, fū rén yú shū yuán zhōng, wàng jiàn liǎng sān xiǎo ér qí yáng, liǎn duān zhèng kě niàn. yǔ bì: rǔ chū wèn, shì shuí jiā ér? gěi shǐ bù dá zhǐ, nǎi yún: cǐ shì dì sì wǔ děng zhū láng. cáo jīng huì, biàn mìng chē jià, jiāng huáng mén jí bì èr shí rén, chí shí dāo zì chū xún tǎo. wáng yì fēi pèi chū mén, zuǒ shǒu bān chē lán, yòu shǒu tí zhǔ wěi, yǐ bǐng dǎ niú, láng bèi bēn chí, jǐn dé xiān zhì. cài sī tú wén zhī, wèi wáng yuē: cháo tíng yù jiā gōng jiǔ xī. wáng zì xù qiān zhì, cài yuē: bù wén tā wù, wéi wén duǎn yuán dú chē, zhǎng bǐng zhǔ wěi ěr. wáng dà xiào.
王丞相以曹夫人性忌,乃密營別館,眾妾羅列,男女成行。一日,夫人於蔬園中,望見兩三小兒騎羊,臉端正可念。語婢:「汝出問,是誰家兒?」給使不達旨,乃云:「此是第四、五等諸郎。」曹驚恚,便命車駕,將黃門及婢二十人,持食刀自出尋討。王亦飛轡出門,左手扳車欄,右手提麈尾,以柄打牛,狼狽奔馳,僅得先至。蔡司徒聞之,謂王曰:「朝廷欲加公九錫。」王自敘謙志,蔡曰:「不聞他物,唯聞短轅犢車,長柄麈尾耳。」王大笑。
wáng zhōng lìng
王中令
wáng zhōng lìng duó zhèn zhǔ gōng, wèi dōu tǒng yǐ jù huáng kòu, bīng jiàn jìn. xiān shì, fù zhèn yǐ jī qiè zì suí, qí nèi wèi xíng, běn yǐ dù jì. hū bào fū rén lí jīng zài dào. zhōng lìng wèi cóng shì yuē: huáng cháo jiàn yǐ nán lái, fū rén yòu zì běi zhì. dàn xī qíng wèi, hé yǐ ān chù? mù liáo xì yuē: bù rú jiàng huáng cháo. gōng yì dà xiào.
王中令鐸鎮渚宮,為都統以拒黃寇,兵漸近。先是,赴鎮以姬妾自隨,其內未行,本以妒忌。忽報夫人離京在道。中令謂從事曰:「黃巢漸以南來,夫人又自北至。旦夕情味,何以安處?」幕僚戲曰:「不如降黃巢。」公亦大笑。
ān hóng jiàn
安鴻漸
ān hóng jiàn huá jī jù nèi. fù wēng sǐ, kū yú lù. fù xìng sù yán, hū rù mù zhōng, gòu zhī yuē: hé yīn wú lèi? ān yuē: yǐ pà shì gān. fù yuē: lái rì zǎo lín guān, xū jiàn lèi! ān jì jiǒng, lái rì yǐ kuān jīn nà shī zhǐ yú é shàng, dà kòu qí sǎng ér tòng. qí fù yòu hū rù, gòu zhī yuē: lèi chū yú yǎn, hé gù é liú? ān yuē: qǐ bù wén shuǐ chū gāo yuán?
安鴻漸滑稽懼內。婦翁死,哭於路。婦性素嚴,呼入幕中,詬之曰:「何因無淚?」安曰:「以帕拭乾。」婦曰:「來日早臨棺,須見淚!」安計窘,來日以寬巾納濕紙於額上,大叩其顙而慟。其婦又呼入,詬之曰:「淚出於眼,何故額流?」安曰:「豈不聞水出高源?」
sì wèi táng
四畏堂
wáng qīn ruò fú rén hàn dù, bù chù jī shì. wáng yú hòu pǔ zuò táng, míng sān wèi. yáng yì xì yuē: kě gǎi zuò sì wèi. wáng wèn qí shuō. yuē: jiān wèi fū rén. wáng shēn yǐ wèi hèn, zú wú sì.
王欽若夫人悍妒,不畜姬侍。王於後圃作堂,名「三畏」。楊億戲曰:「可改作『四畏』。」王問其說。曰:「兼畏夫人。」王深以為恨,卒無嗣。
hái shì xiū zhāi sòng jīng bú dào.
還是修齋誦經不到。
wèi bì qǔ shuǐ
為婢取水
zhōu yì gōng fū rén dù. yǒu yìng, gōng pàn zhī, fū rén mí zhī tíng. gōng shì guò, shí yán shǔ, yǐ kě gào, gōng zhuó yǐ shuǐ. fū rén kuī yú píng nèi yuē: hǎo gè xiàng gōng, wèi bì qǔ shuǐ! gōng xiào yuē: dú bù jiàn jiàn yì jǐng zhě hū?
周益公夫人妒。有媵,公盼之,夫人縻之庭。公適過,時炎暑,以渴告,公酌以水。夫人窺於屏內曰:「好個相公,為婢取水!」公笑曰:「獨不見建義井者乎?」
chē wǔ zi fù
車武子婦
chē wǔ zi fù dù. wǔ zi ǒu xié fù xiōng yè guī, liú sù wài guǎn, qǔ yī jiàng qún guà píng shàng. fù chū kuī, yí yǒu suǒ sī, bá dāo jìng shàng chuáng, fā bèi, nǎi qí xiōng yě, cán ér tuì.
車武子婦妒。武子偶偕婦兄夜歸,留宿外館,取一絳裙掛屏上。婦出窺,疑有所私,拔刀徑上床,發被,乃其兄也,慚而退。
chí shuǐ qīng
池水清
wáng shì jiàn wén lù yún: qú zhōu rén hán shēn shàn yǐn bó, duō liú lián yú huā liǔ zhī jiān. qí qī nù shén, shí fù zì lái qū chèn tóng guī. cháng yóu yè dōng chuān, jīng nián fāng fǎn, fù zhì jì yǔ bó tú tóng yǐn. qī wén zhī, lǜ nǚ pú qián nì lín shě, qí qí yàn hé, suì chí bàng cì yú àn chù. shēn bù zhī, fāng rǎng bì fú bái, chàng chí shuǐ qīng, shēng yóu wèi jué, nǎo hòu yī bàng, dǎ tuō fú tóu, pū miè dēng zhú. shēn jí cuān yú fàn chuáng zhī xià. yǒu zuò kè àn zāo dú tà, fù qiǎn èr qīng yī bǎ jì zi qiān xíng, yī bù yī bàng jué zhī, mà yuē: zhè lǎo hàn, hé luò tuò bù guī yě! zhú xià zhào zhī, nǎi shì tóng zuò kè. shǔ rén chuán xiào, suì hū hán wèi chí shuǐ qīng.
《王氏見聞錄》云:渠州人韓伸善飲博,多留連於花柳之間。其妻怒甚,時復自來驅趁同歸。嘗游謁東川,經年方返,復致妓與博徒同飲。妻聞之,率女僕潛匿鄰舍,俟其宴合,遂持棒伺於暗處。伸不知,方攘臂浮白,唱「池水清」,聲猶未絕,腦後一棒,打脫幞頭,撲滅燈燭。伸即躥於飯床之下。有坐客暗遭毒撻,復遣二青衣把髻子牽行,一步一棒決之,罵曰:「這老漢,何落魄不歸也!」燭下照之,乃是同座客。蜀人傳笑,遂呼韓為「池水清」。
jī sēng
擊僧
wèi xī zhāng shì zú duō jù nèi. shǎo zōng bó wǔ fēng gōng zhī xiōng hào yī shān zhě, yóu shén. yī rì wǔ qí fù, fù bī zhī jí, nì fáng hòu shù shàng. fù chí zhú gān qū xià, yòng tiě suǒ xì zhī zhù. zōng bó gōng jiàn zhī, nǎi yuē: wǒ jiāng jiàn sǎo qǐng shì. xiōng yáo shǒu dī shēng yuē: qiě màn qiě màn! dài tā xìng guò zì fàng. yòu èr rì, bèi zé, qián táo lín sì. fù jìng zhuī zhì sì. yī sēng fāng hān wò. fù bù xiá xiáng shì, jìng yǐ dà zhàng jī sēng. sēng zhāng mù yuē: xiǎo sēng wú zuì! fù liáng qiāng ér guī.
渭溪張氏族多俱內。少宗伯午峰公之兄號一山者,尤甚。一日忤其婦,婦逼之急,匿房後樹上。婦持竹竿驅下,用鐵索系之柱。宗伯公見之,乃曰:「我將見嫂請釋。」兄搖手低聲曰:「且慢且慢!待她性過自放。」又二日,被責,潛逃鄰寺。婦竟追至寺。一僧方酣臥。婦不暇詳視,竟以大杖擊僧。僧張目曰:「小僧無罪!」婦踉蹌而歸。
xiè tài fù fū rén
謝太傅夫人
liú fū rén wéi zhū bì shǐ zuò jì. tài fù zàn jiàn, biàn xià wéi. tài fù suǒ gèng yī kāi. fū rén jù zhī yuē: kǒng shāng shèng dé!
劉夫人幃諸婢使作技。太傅暫見,便下幃。太傅索更一開。夫人拒之曰:「恐傷盛德!」
xiè gōng jì shēn hǎo yīn lè, pō yù lì jì qiè. xiōng zi wài shēng bèi wēi dá cǐ zhǐ, gòng wèn xùn liú fū rén, yīn fāng biàn chēng guān jū máo sī yǒu bù jì zhī dé. fū rén zhī yǐ fěng jǐ, nǎi wèn: shuí zhuàn cǐ shī? yún: shì zhōu gōng. fū rén yuē: zhōu gōng shì nán zǐ xiāng wèi ěr, ruò shǐ zhōu lǎo zhuàn shī, dāng wú cǐ yán!
謝公既深好音樂,頗欲立妓妾。兄子外甥輩微達此旨,共問訊劉夫人,因方便稱《關雎》《蟊斯》有不忌之德。夫人知以諷己,乃問:「誰撰此詩?」云:「是周公。」夫人曰:「周公是男子相為耳,若使周姥撰詩,當無此言!」
lǐ fú
李福
lǐ fú qī péi shì, xìng jí dù. yī rì chéng péi mù yù, wěi yán fù tòng, zhào yī nǚ nú. nú jì wǎng, zuǒ yòu gào péi yuē: xiàng gōng fù tòng bù kě rěn. péi jìng xiǎn bù, yǐ yào tóu ér nì zhōng, jìn zhī. míng dàn, jiān jūn shǐ xī lái hòu wèn, lǐ jù yǐ shí gào, yīn yuē: yī shì wú chéng, yǐ yǐ suǒ hèn zhě, xū yàn yī ōu nì ěr!
李福妻裴氏,性極妒。一日乘裴沐浴,偽言腹痛,召一女奴。奴既往,左右告裴曰:「相公腹痛不可忍。」裴竟跣步,以藥投兒溺中,進之。明旦,監軍使悉來候問,李具以實告,因曰:「一事無成,已矣;所恨者,虛咽一甌溺耳!」
dù wú xū rén
妒無須人
xún shì fù yǔ, dù shén, bù róng wú xū rén yǔ xún yǔ. lín yǒu shào nián jìn xún, yǔ biàn suǒ dāo zhàng. shào nián bù píng, hòu yǔ qián, biàn yǔ dòu, zuó yǔ zhì dì, dǎ chuí sǐ. yǔ zhōng bù huǐ.
荀氏婦庾,妒甚,不容無須人與荀語。鄰有少年近荀,庾便索刀杖。少年不平,候庾前,便與斗,捽庾至地,打垂死。庾終不悔。
dù huà
妒畫
liú zhèn mèi wèi pó yáng wáng fēi, xìng jí dù. wáng wèi míng dì suǒ zhū, fēi zhuī shāng chéng jí. zhèn bù néng zhǐ, nǎi lìng yīn qiàn huà wáng yǔ chǒng fēi zhào jìng zhuàng, rú yù ǒu qǐn, yǐ shì fēi. fēi tuò mà yuē: gù yí zǎo sǐ! bìng yì xún yù.
劉瑱妹為鄱陽王妃,性極妒。王為明帝所誅,妃追傷成疾。瑱不能止,乃令殷蒨畫王與寵妃照鏡狀,如欲偶寢,以示妃。妃唾罵曰:「故宜早死!」病亦尋愈。
dù huā
妒花
dù nǚ jì: wǔ lì yáng nǚ jià ruǎn xuān wǔ, jué jì. jiā yǒu yī táo shù, huā yè zhuó yào. xuān tàn měi zhī. jí biàn dà nù, shǐ bì qǔ dāo zhé shù, cuī shé qí huā.
《妒女記》:武歷陽女嫁阮宣武,絕忌。家有一桃樹,花葉灼耀。宣嘆美之。即便大怒,使婢取刀折樹,摧折其花。
rèn guī èr jī
任瓌二姬
tài zōng cì rèn shàng shū guī èr yàn jī. qī dù, làn qí fā tū jǐn. dì wén zhī nù, wěi wèi zhèn, chì liǔ: yǐn zhī, lì sǐ, rú bù dù, jí bù xū yǐn. liǔ shì bài chì yuē: qiè yǔ guī jù chū wēi jiàn. gèng xiāng fǔ yì, suì zhì róng guān. jīn duō nèi bì, chéng bù rú sǐ! jìng yǐn jǐn, wú tā. dì wèi guī: rén bù wèi sǐ, bù kě yǐ sǐ kǒng. zhèn shàng bù néng jìn, qīng qí nài hé? èr nǚ lìng bié zhái ān zhì.
太宗賜任尚書瓌二艷姬。妻妒,爛其發禿盡。帝聞之怒,偽為酖,敕柳:「飲之,立死,如不妒,即不須飲。」柳氏拜敕曰:「妾與瓌俱出微賤。更相輔翼,遂至榮官。今多內嬖,誠不如死!」竟飲盡,無他。帝謂瓌:「人不畏死,不可以死恐。朕尚不能禁,卿其奈何?」二女令別宅安置。
dù fù jīn
妒婦津
lín jì yǒu dù fù jīn. chuán yán jìn tài shǐ zhōng liú bó yù qī duàn shì, zì míng guāng, xìng dù jì. bó yù cháng yú qī qián sòng luò shén fù, yǔ qí qī yuē: dé fù rú cǐ, wú wú hàn yǐ! duàn yuē: jūn zhòng shuǐ shén ér qīng wǒ, wú sǐ, hé huàn bù wèi shuǐ shén? mǒu yè nǎi zì chén ér sǐ. sǐ hòu qī rì, jiàn mèng yú liú. liú zì shì bù gǎn fù dù cǐ shuǐ. yǒu fù rén dù cǐ shuǐ zhě, jiē huǐ zhuāng ér jì, bù ěr, fēng bō bào fā. qí chǒu fù suī jiā zhuāng shì, shén yì bù dù yě.
臨濟有妒婦津。傳言晉太始中劉伯玉妻段氏,字明光,性妒忌。伯玉常於妻前誦《洛神賦》,語其妻曰:「得婦如此,吾無憾矣!」段曰:「君重水神而輕我,吾死,何患不為水神?」某夜乃自沉而死。死後七日,見夢於劉。劉自是不敢復渡此水。有婦人渡此水者,皆毀妝而濟,不爾,風波暴發。其醜婦雖加妝飾,神亦不妒也。
táng gāo zōng jiāng xìng fén yáng gōng, dào chū dù nǚ cí. bīng zhōu zhǎng shǐ lǐ chōng xuán huò gàn sú jì, yù fā shù wàn rén bié kāi yù dào. wēi dí rén jié jiàn zhǐ, zé tiān zǐ fǎn bì dù fù yǐ. zi yóu yuē: cǐ shì lǐ lǎo jiā fǎ, yòu hé guài?
唐高宗將幸汾陽宮,道出妒女祠。并州長史李沖玄惑干俗忌,欲發數萬人別開御道。微狄仁傑諫止,則天子反避妒婦矣。子猶曰:「此是李老家法,又何怪?」
rén jī xiāng dù
人雞相妒
hé jiān wèi qiān hù hú tài mǔ sǐ shí nián, fù zài qǔ. hóng zhì jǐ yǒu, hū mèng mǔ yuē: wǒ yǐ tuō shēng wèi cí jī, máo sè cǎn huáng. míng rì wèi tún jūn zhī zhì, lái rǔ jiā yě. jí dàn, tài wài chū, guǒ yǒu tún jūn xié jī lái zhě. jiā yù pēng yǐ xiǎng jūn. jī zuò rén yǔ yuē: wú pēng wǒ, shì tài ér hái! jiā rén yǐ wèi guài. tài hái, jī rào tài nán nán xù qí jiā shì shén xī. tài tì qì gào fù, chù zhī. jì jiǔ, fēi zhuó hòu qī, gòu lì bù yǐ. tài chū, hòu qī zhú rù kàng xià, pū shā zhī.
河間衛千戶胡泰母死十年,父再娶。弘治己酉,忽夢母曰:「我已托生為雌雞,毛色黲黃。明日為屯軍之贄,來汝家也。」及旦,泰外出,果有屯軍攜雞來者。家欲烹以享軍。雞作人語曰:「毋烹我,侍泰兒還!」家人以為怪。泰還,雞繞泰喃喃敘其家事甚悉。泰涕泣告父,畜之。既久,飛啄後妻,詬詈不已。泰出,後妻逐入炕下,撲殺之。
èr hóng zhī lè
二洪之樂
hóng mài yǔ xiōng shì jiē wèi nèi, suī shào nián guì dá, jiā yǒu shēng jì, wǎng wǎng bù néng kuài yì. wáng xuān zi zhī ráo zhōu. shì jiā jū sàng ǒu, xuān zi diào yān. shì yán kè zhì nèi zhāi, huàn jiǔ. fǔ jǔ bēi, qún qiè bèn chū, jiǔ xíng wú suàn. shì bàn hān, wò wáng shǒu yuē: bù tú jīn rì yǒu cǐ lè! hòu èr shí nián, xuān zi xiè shì guī yuè, mài lái wèi shǒu, shí yǐ guān jū. xiá rì xuān zi zào jùn zhāi, mài liú kuǎn, yì chū jiā jī yòu xí, xiào wèi wáng yuē: jiā xiōng yǒu yán: bù tú jīn rì yǒu cǐ lè! wáng wèi jué dào.
洪邁與兄適皆畏內,雖少年貴達,家有聲妓,往往不能快意。王宣子知饒州。適家居喪偶,宣子吊焉。適延客至內齋,喚酒。甫舉杯,群妾坌出,酒行無算。適半酣,握王手曰:「不圖今日有此樂!」後二十年,宣子謝事歸越,邁來為守,時已鰥居。暇日宣子造郡齋,邁留款,亦出家姬侑席,笑謂王曰:「家兄有言:『不圖今日有此樂!』」王為絕到。
hè sàng qī
賀喪妻
jiě xué shì cháng diào yǒu rén sàng qī, rù mén yuē: gōng xǐ! jì yuē: sì dé jù wú, qī chū xián bèi. wū hū āi zāi, dà jí dà lì! gài xué shì fū rén yì hàn yě.
解學士嘗吊友人喪妻,入門曰:「恭喜!」繼曰:「四德俱無,七出咸備。嗚呼哀哉,大吉大利!」蓋學士夫人亦悍也。
bù lè fù guì
不樂富貴
hán fēi zi yún: wèi rén yǒu fū qī dǎo zhě ér zhù yuē: shǐ wǒ wú gù dé bǎi shù bù. qí fū yuē hé shǎo yě? duì yuē: yì shì, zi jiāng yǐ mǎi qiè. shàng gǔ dū wèi wáng yǎn yǐ gōng fēng, qí qī dà kū yú jiā. rén wèn zhī. yuē: rú cǐ fù guì, bì gèng qǔ qiè yǐ!
《韓非子》云:衛人有夫妻禱者而祝曰:「使我無故得百束布。」其夫曰;「何少也?」對曰:「益是,子將以買妾。」上谷都尉王琰以功封,其妻大哭於家。人問之。曰:「如此富貴,必更娶妾矣!」
jìng chǒng
競寵
guō shàng fù èr jī jìng chǒng. shàng cì jīn bó zān huán, mìng gōng rén zài jiǔ hé zhī. fāng yù gē yǐ sòng jiǔ, yī jī chù nù yóu shèng, gē wèi fā, jù yǐn mǎn zhì shāng yú xí, yuē: jiǔ jǐn, bù xū gē yǐ! shàng wén xiào zhī.
郭尚父二姬競寵。上賜金帛簪環,命宮人載酒和之。方欲歌以送酒,一姬畜怒猶盛,歌未發,遽引滿置觴於席,曰:「酒盡,不須歌矣!」上聞笑之。
miàn shǒu
面首
sòng wén dì zǐ shān yīn gōng zhǔ, shì hé jí, wèi dì yuē: bì xià liù gōng shù bǎi, qiè wéi fù mǎ yī rén, tài bù jūn! dì xiào wèi zhì miàn shǒu sān shí rén. miàn qǔ měi mào, shǒu qǔ měi fā.
宋文帝姊山陰公主,適何戢,謂帝曰:「陛下六宮數百,妾唯駙馬一人,太不均!」帝笑為置面首三十人。面取美貌,首取美發。
táng wú jiā fǎ
唐無家法
wǔ sān sī tōng yú wéi hòu, huò shēng yù chuáng, yǔ wéi bó xì. zhōng zōng cóng páng wèi zhī diǎn chóu.
武三思通於韋後,或升御床,與韋博戲。中宗從旁為之典籌。
guì fēi zhōng jiǔ, wēi lù qí rǔ. dì mén zhī, yuē: ruǎn wēn xīn bō jī tóu ròu. ān lù shān zài páng yuē: huá nì chū níng sāi shàng sū. dì xiào yuē: xìn shì hú ér zhǐ shí sū!
貴妃中酒,微露其乳。帝捫之,曰:「軟溫新剝雞頭肉。」安祿山在旁曰:「滑膩初凝塞上酥。」帝笑曰:「信是胡兒只識酥!」
yì nèi
易內
zuǒ chuán: qí qìng fēng hǎo tián ér shì jiǔ, yǐ qí nèi shí qiān yú lú pú piè shì, yì nèi ér yǐn.
《左傳》:齊慶封好田而嗜酒,以其內實遷於盧蒲嫳氏,易內而飲。
bù jiě liǎng nèi hé yǐ xiāng yuàn?
不解兩內何以相願?
bù jīn nèi
不禁內
běi qí xú zhī cái jiàn qí qī yǔ nán zǐ sī, cāng huáng zǒu bì, yuē: kǒng fáng shào nián xī xiào. nán táng hán xī zài, hòu fáng jì qiè shù shí, fáng shì cè jiàn héng chuāng, luò yǐ sī shéng, wèi kuī chān zhī dì, qiě mù yì bù jīn qí chū rù. shí rén mù wèi zì zài chuāng. huò qiè yǔ zhū shēng yín. xī zài guò zhī, xiào ér qū yuē: bù gǎn zǔ xìng! huò yè bēn kè qǐn, kè fù shī yǒu zuì shì wǔ gēng liú bú zhù, xiàng rén zhěn pàn zhuó yī shang zhī jù.
北齊徐之才見其妻與男子私,倉惶走避,曰:「恐妨少年嬉笑。」南唐韓熙載,後房妓妾數十,房室側建橫窗,絡以絲繩,為窺覘之地,且暮亦不禁其出入。時人目為「自在窗」。或竊與諸生淫。熙載過之,笑而趨曰:「不敢阻興!」或夜奔客寢,客賦詩有「最是五更留不住,向人枕畔着衣裳」之句。
liú shì shī tí
劉氏詩題
xǔ yì fāng qī liú shì, duān jié zì xǔ. yì fāng chū jīng nián, shǐ guī, yǔ qī yuē: dú chù wú liáo, yì yǔ lín lǐ qīn qī yù jiā wǎng hái hū? liú yuē: zì jūn zhī chū, zú wèi cháng lǚ yù. yì fāng zī tàn bù jǐ, yòu wèn: hé yǐ zì yú? dá yuē: wéi shí zuò xiǎo shī yǐ shì qíng ěr. yì fāng xīn rán suǒ shī, guān zhī, kāi juàn dì yī tí yún yuè yè zhāo lín sēng xián huà.
許義方妻劉氏,端潔自許。義方出經年,始歸,語妻曰:「獨處無聊,亦與鄰里親戚嫗家往還乎?」劉曰:「自君之出,足未嘗履閾。」義方咨嘆不己,又問:「何以自娛?」答曰:「唯時作小詩以適情耳。」義方欣然索詩,觀之,開卷第一題雲《月夜招鄰僧閒話》。