strong wèi jiān móu sàn fēn jiān shì jìn zhèng shì fú chí zhèng rén strong
為奸謀散分奸勢 進正士扶持正人
huà shuō dǎo zhǔ zhī dào dà shì yǐ chéng, shí fēn gāo xìng, chuán mìng jī zhū kù sī qǔ bái zhēn zhū, zài mìng nèi jiān qǐng niáng niáng dài tóng xīn gōng zhǔ dào gé bié yàn. zhī yīng zhī huá xiū sè dào: qiè děng yǐ jīng yì zhuāng, qǐ kě gèng jiàn cháo chén?
話說島主知道大事已成,十分高興,傳命璣珠庫司取白貞珠,再命內監請娘娘帶同新公主到閣別驗。之英、之華羞澀道:「妾等已經易妝,豈可更見朝臣?」
lián fēi dào: jūn mìng bù kě wéi yě!
廉妃道:「君命不可違也!」
èr rén wú fǎ, zhǐ de péi shì dào gé. xiàng shù zhǎng cháo jiàn bì. zhī yīng zhī huá xiàng wén hóu gù shù zhǎng yù xíng cān lǐ, liǎng shù zhǎng huāng zhǐ dào: jīn rì xì gōng zhǔ yǐ, rú hé réng xì zhè yàng?
二人無法,只得陪侍到閣。向庶長朝見畢。之英、之華向文侯、顧庶長欲行參禮,兩庶長慌止道:「今日系公主矣,如何仍系這樣?」
dǎo zhǔ xiào dào: píng lǐ bà!
島主笑道:「平禮罷!」
èr rén nǎn yán zūn zhǐ, nèi jiān qǔ dào zhū xiá chéng yú àn shàng, lìng gè shè gāo jǐ yú miàn qián, dǎo zhǔ qīn qǐ zhān tán xiá, jiě sàn jiāo xiāo bāo, ná chū bái yù fāng shèng hé, xiān kāi gài lái, zhǐ jiàn qīng guāng yì fā, yǐn yǐn xiǎng téng. xū yú shì dìng, nǎi shì hú táo dà yī kē míng zhū shēng jiàng bù yǐ, qí zhōng réng yǒu yī kē ān rán wú shēng. nèi jiān pěng shàng chì yù pán èr miàn, dǎo zhǔ xiān jiāng bù dòng zhī zhū qǔ zhì pán zhōng, mìng nèi jiān āi sòng yú wén hóu wǔ hòu gù shù zhǎng guǎng wàng jūn jǐ shàng, jù duān rán qīng jìng. jí zhì zhī yīng miàn qián, hū rán zhōu liú huán gǔn, yí zhī huá jǐ shàng, yì rán. jìn dào lián fēi fèng àn, qí zhū yuè rán ér téng, yǔ lóng àn zhī zhū hù xiāng qǐ luò.
二人赧顏遵旨,內監取到珠匣呈於案上,另各設高几於面前,島主親啟旃檀匣,解散鮫綃包,拿出白玉方勝盒,掀開蓋來,只見青光溢發,隱隱響騰。須臾視定,乃是胡桃大一顆明珠升降不已,其中仍有一顆安然無聲。內監捧上赤玉盤二面,島主先將不動之珠取置盤中,命內監挨送於文侯、武侯、顧庶長、廣望君几上,俱端然清靜。及置之英面前,忽然周流環滾,移之華几上,亦然。進到廉妃鳳案,其珠躍然而騰,與龍案之珠互相起落。
dǎo zhǔ nǎi mìng nèi jiān jiāng lóng àn shàng zhū jū rù chì yù pán, pěng yú wén hóu wǔ hòu gù shù zhǎng gēn qián, jù tū chōng mò è dào guǎng wàng jūn jǐ zhōng, bù tiào ér gǔn yǐ dài zhì èr gōng zhǔ qián, níng rán ruò zhù, sòng shàng fèng àn, jì rán wú shēng yǐ. dǎo zhǔ dà xǐ, lián fēi xīn rán zòu dào: èr wèi gōng zhǔ zhī zhēn xìng biǎo bái yǐ xì qí shì, ér fù mǎ zhī cāo chí yì jiàn, gèng shǔ nán dé. cǐ jiē guó yùn chāng jí, zhèng qì jiàng yú tiān yě.
島主乃命內監將龍案上珠掬入赤玉盤,捧於文侯、武侯、顧庶長跟前,俱突沖莫遏;到廣望君幾中,不跳而滾矣;迨至二公主前,凝然若住,送上鳳案,寂然無聲矣。島主大喜,廉妃欣然奏道:「二位公主之貞性表白已系奇事,而駙馬之操持亦見,更屬難得。此皆國運昌吉,正氣降於天也。」
dǎo zhǔ dà yuè dào: fēi zǐ suǒ zòu bù miù, kě jiāng zhèn nán ān běi jiāng jūn fēng wèi zhèn guó ān guó gōng zhǔ.
島主大悅道:「妃子所奏不謬,可將鎮南、安北將軍封為鎮國、安國公主。」
lián fēi mìng zhī yīng, zhī huá xiè ēn, dài huí gōng nèi. wǔ hòu zhèng yù zài zòu, gù shù zhǎng dào: jūn hóu gù zhí, èr nǚ jiāng hé suǒ guī?
廉妃命之英,之華謝恩,帶回宮內。武侯正欲再奏,顧庶長道:「君侯固執,二女將何所歸?」
wén hóu dào: fēi qí wù bù zú yǐ míng qí rén. xīn jī xiǎn bái, wú dé gèng tuī yǐ!
文侯道:「非奇物不足以明奇人。心跡顯白,毋得更推矣!」
dǎo zhǔ dào: èr qīng zhī yán shì yě.
島主道:「二卿之言是也。」
wǔ hòu nǎi zhǐ. dǎo zhǔ wèn dào: zhū qīng zhī cǐ zhēn chū chù hū?
武侯乃止。島主問道:「諸卿知此珍出處乎?」
wén hóu dào: chén cháng dú fēng tǔ jì, xī hǎi yǒu bò ji dǎo, qí zhū kě bié nán nǚ zhēn yín, yīng jí shì sī.
文侯道:「臣嘗讀《風土記》,西海有簸箕島,其珠可別男女貞淫,應即是斯。」
gù shù zhǎng dào: chén dú wàn bǎo tú jì: bái zhēn zhū chǎn yú xī hǎi, kě bié tóng shēn: cí zhū bié nán, xióng zhū bié nǚ.
顧庶長道:「臣讀《萬寶圖記》:白貞珠產於西海,可別童身:雌珠別男,雄珠別女。」
guǎng wàng jūn dào: chén wén guān yú chéng cháo xiàn yú shā zhōu, wèi lóu yǐ suǒ kùn, ròu jǐn gǔ xiǔ, ér mù jīng guāng yào bù shuāi, zuǒ wèi xióng, yòu wèi cí, néng zhèng zhēn yín.
廣望君道:「臣聞鰥魚乘潮陷於沙洲,為螻蟻所困,肉盡骨朽,而目睛光耀不衰,左為雄,右為雌,能證貞淫。」
dǎo zhǔ wèn wǔ hòu dào: xiān shēng kě yǒu suǒ wén?
島主問武侯道:「先生可有所聞?」
wǔ hòu dào: chén wén dōng hǎi yǒu zhū, bàn gǔn yuán, bàn shāo píng, néng fēn yǐ wèi pǐ pèi. dòng shí bù kě zhǐ, zhǐ shí bù kě dòng. nǎi yú zāo péng tūn ér mù jīng bù huà, chōng tū bù yǐ, péng fù ǒu chū. yì zhě qí cǐ hū?
武侯道:「臣聞東海有珠,半滾圓,半稍平,能分已未匹配。動時不可止,止時不可動。乃魚遭鵬吞而目睛不化,衝突不已,鵬復嘔出。意者其此乎?」
dǎo zhǔ shì zhī, guǒ rán bàn bù shèn yuán, dà xǐ, mìng qīn tiān jiān xuǎn zé jí chén, gōng wù sī gǎn zào èr fù mǎ fǔ. dāng rì cì yàn, jǐn huān ér sàn, wéi wǔ hòu yàng yàng rán, yì wú kě rú hé.
島主視之,果然半不甚圓,大喜,命欽天監選擇吉辰,工務司趕造二駙馬府。當日賜宴,盡歡而散,惟武侯怏怏然,亦無可如何。
bù jiān xún, fǔ yǐ zào chéng, nǎi xì yī fǔ èr zhái, jí qí yōu jié chǎng lǎng. zhì qī, sān gōng zhǔ fèng niǎn tóng jiàng, shuō bù jǐn zhuāng lián duō yì bǎo qí zhēn, chēng hè jǐn gōng hóu jiāng xiāng. gèng wàn nán jí zhě, gōng zhǔ fù mǎ jùn jié ér cái zǐ, yǎo tiǎo yòu yīng xióng, zì rán qíng yú jiāo qī, ài shén hǎi shān. zhǐ qì shā yú dà zhōng nà bān xié nìng, zhāo xī sī xiǎng lí xiàng qīng xiàn.
不兼旬,府已造成,乃係一府二宅,極其幽潔敞朗。至期,三公主鳳輦同降,說不盡妝奩多異寶奇珍,稱賀盡公侯將相。更萬難及者,公主駙馬俊傑而才子,窈窕又英雄,自然情逾膠漆,愛甚海山。只氣殺余大忠那班邪佞,朝夕思想離向傾陷。
qí zhōng wèi guó shí kě xìn yóu wèi jiǎo xiá. guó jiù lián yǒng yīn yǔ yú dà zhōng zhì qīn, yòu xì wú dà zhǔ zǎi de rén, yě nòng chéng yī dǎng. dāng shí hú ěr rén jiàn jì bù xié, biàn yǔ yú dà zhōng dào: shì yǐ rú cǐ, zhǐ hǎo huǎn tú. ér jīn qiě gē guò bàn biān, mò zài dào le.
其中衛國、石可信尤為狡黠。國舅廉勇因與余大忠至親,又系無大主宰的人,也弄成一黨。當時胡爾仁見計不偕,便與余大忠道:「事已如此,只好緩圖。而今且擱過半邊,莫再道了。」
dà zhōng yǎng shǒu tàn xī. shí kě xìn dào: huà suī shì zhè bān shuō, dàn yú xiǎo jiě táng táng shàng dài fū zhī mèi, guó jiù zhī yí, wèi zhe jié qīn, shuō lái shuō qù, jù wú chéng jiù, qǐ bù rě rén chǐ xiào?
大忠仰首嘆息。石可信道:「話雖是這般說,但余小姐堂堂上大夫之妹,國舅之姨,為着結親,說來說去,俱無成就,豈不惹人恥笑?」
wèi guó dào: wǒ kàn zhè jiàn shì, yào xiǎng chū qì, yóu xū zhōng gōng zuò zhǔ.
衛國道:「我看這件事,要想出氣,猶須中宮作主。」
yú dà zhōng dào: zhōng gōng běn xìng zhí ǎo yū bǎn, hòu lái yǐ bèi jié cì shuō dòng, hé cháng bù zuò zhǔ? nài zhè bān rén jù xì zhǔ shàng qīn xìn de, shuí néng nòng dé dòng? qián wèi tài zǐ de huà, jǐ hū wǔ mìng sàng yú xī lǎo ér zhī shǒu.
余大忠道:「中宮本性執拗迂板,後來已被節次說動,何嘗不作主?奈這班人俱系主上親信的,誰能弄得動?前為太子的話,幾乎五命喪於西老兒之手。」
wèi guó dào: bān dǎo xī lǎo ér, qí yú suí shǒu kě yǐ sǎo qù.
衛國道:「扳倒西老兒,其餘隨手可以掃去。」
dà zhōng dào: tán hé róng yì? fù mǎ gōng zhǔ dōu xì qīn xìn zhī guó qī, nà xī lǎo ér gèng mò xiǎng bān tā bà! nòng dé bù hǎo, lián mìng dōu xì méi yǒu de.
大忠道:「談何容易?駙馬、公主都系親信之國戚,那西老兒更莫想扳他罷!弄得不好,連命都系沒有的。」
shí kě xìn dào: wèi dài fū zhì dǎn bāo shēn, dìng yǒu qí móu.
石可信道:「衛大夫智膽包身,定有奇謀。」
wèi guó dào: wéi yǒu jiè chǔ jūn ér qù zhī, bìng qīng chǔ jūn ěr.
衛國道:「惟有借儲君而去之,並傾儲君耳。」
hú ěr rén dào: nǎ lǐ yǒu cǐ hǎo shì?
胡爾仁道:「哪裡有此好事?」
wèi guó dào: xiān kě bù sàn liú yán, shuō zhǔ shàng huò yú lián fēi, guó jiā jiāng luàn, wén hóu děng wén wǔ yù fèng tài zǐ yǐ zhǔ shè jì, qǐng zhǔ shàng rén lè shān gōng wèi tài shàng huáng. rú cǐ zhāng yáng, zì rán chuán rù gōng zhōng. zhǔ shàng rú huò dòng nù, bái yǒu fǎ zuò rú fù zhī tǎn rán, yòu lìng zuò jì jiào.
衛國道:「先可布散流言,說主上惑於廉妃,國家將亂,文侯等文武欲奉太子以主社稷,請主上人樂山宮為太上皇。如此張揚,自然傳入宮中。主上如或動怒,白有法作;如付之坦然,又另作計較。」
zhòng rén qí dào: zhǔ shàng zuì bù fú lǎo, wén zhī bì nù.
眾人齊道:「主上最不服老,聞之必怒。」
shí kě xìn dào: rán xū zhōng gōng yīn ér jī zhī, shù hǎo xíng jì.
石可信道:「然須中宮因而激之,庶好行計。」
yú dà zhōng dào: wǒ dīng zhǔ mèi zǐ rù gōng xiāng jī ér xíng.
余大忠道:「我叮囑妹子入宮相機而行。」
hú ěr rén dào: rú cǐ lǐ wài jiā gōng, shù jǐ kě yī wǎng dǎ jīng
胡爾仁道:「如此里外夾攻,庶幾可一網打荊」
wèi guó dào: móu gù jí měi, rán xū shèn mì. zhū gōng qiě huí, xīn zhào kě yě.
衛國道:「謀固極美,然須慎密。諸公且回,心照可也。」
bù tí gè rén àn zhōng bù sàn liú yán, zài shuō gù shù zhǎng suī wò bìng zài chuáng, què shí shǐ qīn xìn chá fǎng cháo tíng dà xiǎo shì jiàn. qí rì tīng dé fēn fēn chuán shuō jiān guó, lì mìng jiā rén qǐng wén hóu dào lái, biàn wèn cǐ yǔ zhēn jiǎ. wén hóu dào: wǒ yì bù zhī zhè huà zì hé chù qǐ. jīn zǎo wén zhī, shì zài cháo zhōng, zhǔ shàng wèn kě xíng dé, chū zòu dào: cǐ xì jiān rén yù yáo dōng gōng ěr! zhǔ shàng bù yīng, nǎi yán xiān fēng tài zǐ, zhèn tiān jǐng dì fāng. chū zòu dào: guó chǔ wú chū zhèn zhī lǐ. zhǔ shàng bù yuè, dìng yīn liú yán gù yě.
不題各人暗中布散流言,再說顧庶長雖臥病在床,卻時使親信查訪朝廷大小事件。其日聽得紛紛傳說監國,立命家人請文侯到來,便問此語真假。文侯道:「我亦不知這話自何處起。今早聞之,適在朝中,主上問可行得,出奏道:此系奸人慾搖東宮耳!主上不應,乃言先封太子,鎮天井地方。出奏道:『國儲無出鎮之理。』主上不悅,定因流言故也。」
gù shù zhǎng jīng dào: shì cǐ, luàn jiāng shēng yǐ!
顧庶長驚道:「似此,亂將生矣!」
wén hóu dào: zhǔ shàng sù míng, huò ǒu ěr wù tīng, bù jiǔ bì rán xǐng wù. shù zhǎng bǎo zhòng!
文侯道:「主上素明,或偶爾誤聽,不久必然省悟。庶長保重!」
chū qiě gào bié, gù shù zhǎng fú zhàng xiāng sòng. wén hóu qū chū dào: bù bì, bù bì.
出且告別,顧庶長扶杖相送。文侯趨出道:「不必,不必。」
gù shù zhǎng jiàn wén hóu qù le, jí mìng gōng zǐ gù yán gù xíng fú shàng sǔn yú, yú rù cháo zhōng.
顧庶長見文侯去了,即命公子顧言、顧行扶上筍輿,舁入朝中。
dǎo zhǔ wén gù shù zhǎng yú jí shàng cháo, lì shí shēng diàn. gù shù zhǎng mìng gù xíng gù yán fú xià cháo jiàn, dǎo zhǔ zhǐ zhī. gù shù zhǎng dào: chén běn yī jiè hán rú, méng xiān jūn jiǎn bá, zhǔ shàng xùn huì, wèi zhì shù zhǎng, sī jí wò yǐ! bù xìng ér yǒu gù jí, mò néng bào dá hóng cí. jīn wén jiān rén àn zào yāo yán, yì zài cán hài zhōng liáng ér luàn guó jiā. tài zǐ xìng gāng, wèi qún xiǎo suǒ jì wén hóu gōng zhōng, zhì sǐ bù yí, yuàn zhǔ shàng wù wèi liú yán suǒ huò, chén sǐ yì dé míng yǐ!
島主聞顧庶長輿疾上朝,立時升殿。顧庶長命顧行、顧言扶下朝見,島主止之。顧庶長道:「臣本一介寒儒,蒙先君揀拔,主上訓誨,位至庶長,思極渥矣!不幸而有錮疾,莫能報答鴻慈。今聞奸人暗造妖言,意在殘害忠良而亂國家。太子性剛,為群小所忌;文侯公忠,至死不移,願主上勿為流言所惑,臣死亦得瞑矣!」
dǎo zhǔ zhòu méi wèi dá, zhǐ jiàn gù shù zhǎng yǒng shēn yuè chū sǔn yú, fú yú bì jiē, gù xíng gù yán huāng máng fú qǐ, yǐ wú qì yǐ. èr zi liú tì, dǎo zhǔ chuí lèi dào: qīng hé zhì cǐ?
島主皺眉未答,只見顧庶長踴身躍出筍輿,伏於陛階,顧行、顧言慌忙扶起,已無氣矣。二子流涕,島主垂淚道:「卿何至此?」
tái shàng yú shí, shuāng mù zhēng kāi, gù yán gù xíng yú mò néng dòng, shì wèi xiāng bāng, zhòng ruò qiū shān. dǎo zhǔ lín qián yǐ páo xiù fú miàn dào: dōng gōng yī qīng bù chū zhèn, guǎ rén wéi wén hóu zhī yán shì cóng rú hé?
抬上輿時,雙目睜開,顧言、顧行舁莫能動,侍衛相幫,重若丘山。島主臨前以袍袖拂面道:「東宮依卿不出鎮,寡人惟文侯之言是從如何?」
yǔ fǔ bì, ér mù yǐ míng yǐ. yú zhī, qīng rú kōng yú. zhèng yù jiān chū, dǎo zhǔ dào: qiě huǎn! kě jiāng huáng gài fù guī.
語甫畢,而目已瞑矣。舁之,輕如空輿。正欲肩出,島主道:「且緩!可將黃蓋覆歸。」
èr zi fāng qì cí. zhǐ jiàn wén hóu tóng wén wǔ bǎi guān jù dào, dǎo zhǔ liú tì dào: guǎ rén hú tú, zhì liáng chén jiàn sǐ. tā rì shǐ cè hé yǐ kān zhī!
二子方泣辭。只見文侯同文武百官俱到,島主流涕道:「寡人胡塗,致良臣諫死。他日史冊何以堪之!」
wén hóu dào: shì wén shuāng mù zhēng zhēng, jīn hé yuán ér míng?
文侯道:「適聞雙目睜睜,今何緣而瞑?」
dǎo zhǔ dào: qǐ dàn cǐ shì, shí shù shì wèi yú mò néng qǐ. guǎ rén shuō dào: dōng gōng yī qīng bù chū zhèn, wéi wén hóu zhī yán shì cóng. mù suí yán míng, èr rén kě shèng yǐ.
島主道:「豈但此事,十數侍衛舁莫能起。寡人說道:『東宮依卿不出鎮,惟文侯之言是從。』目隨言瞑,二人可勝矣。」
wén hóu dào: gù fù kě jiàn xiān wáng yú dì xià yǐ!
文侯道:「顧復可見先王於地下矣!」
dǎo zhǔ dào: xià dài fū gù yán gù xíng jù rén pǐn duān zhòng, kè chéng fù zhì, gòng qiān zhōng dài fū.
島主道:「下大夫顧言、顧行俱人品端重,克承父志,共遷中大夫。」
yòu mù wén hóu dào: lǎo shù zhǎng kě dài guǎ rén sòng huí bìn liàn, zì tài zǐ yǐ xià jù gǎn líng qián bài diàn, mìng shì wèi chí huáng gài gài yú chū cháo.
又目文侯道:「老庶長可代寡人送回殯殮,自太子以下俱趕靈前拜奠,命侍衛持黃蓋蓋輿出朝。」
wén hóu lǜ bǎi guān suí hòu yōng dào xiāng fǔ, jǔ jiā āi hào, wén wǔ zhōng duō yǒu tòng kū zhě. wén hóu dào: gù shù zhǎng shēng qián gàn tì jí gōng, lín sǐ réng lì bù xiǔ zhī jié, zhū gōng jiē yí shī fǎ, wú yòng guò wèi wú yì bēi āi.
文侯率百官隨後擁到相府,舉家哀號,文武中多有慟哭者。文侯道:「顧庶長生前干惕急公,臨死仍立不朽之節,諸公皆宜師法,無用過為無益悲哀。」
zhòng rén zhǐ lèi, dú yǒu yú dà zhōng tòng kū bù xiū. wén hóu dào: yú dài fū hé bì guò āi? yǎng tǐ gù shù zhǎng zhī zhì, kuāng jūn zhèng guó, zhōng hún ā hù, zì wú jǐn shí.
眾人止淚,獨有餘大忠痛哭不休。文侯道:「余大夫何必過哀?仰體顧庶長之志,匡君正國,忠魂呵護,自無盡時。」
yuán lái yú dà zhōng xiǎng dào yì chǔ zhī jì jiāng chéng, wèi gù shù zhǎng suǒ pò, zài wú miào cè, huái hèn zài xīn, bù jué tòng kū. dāng xià tīng dé wén hóu yán yǔ, yòu hǎo nǎo, yòu shuō bù chū lái, gèng mò néng rěn, zhí kū dào bìn liàn yǐ bì, tài zǐ dào lái, fāng cái zhǐ zhù. tài zǐ diàn hòu, wén hóu wǔ hòu guǎng wàng jūn bìng yú tài zhōng děng xiāng cì diàn bì. wén hóu yīn shī què zhōng liáng, shǎo yī zhì guó de bāng shǒu, tì qì tòng xīn, ān píng wǎn quàn guī fǔ, bù zài huà xià.
原來余大忠想到易儲之計將成,為顧庶長所破,再無妙策,懷恨在心,不覺痛哭。當下聽得文侯言語,又好惱,又說不出來,更莫能忍,直哭到殯殮已畢,太子到來,方才止住。太子奠後,文侯、武侯、廣望君並余太忠等相次奠畢。文侯因失卻忠良,少一治國的幫手,涕泣痛心,安萍婉勸歸府,不在話下。
qiě shuō yú dà zhōng děng guī dào dà zhōng jiā nèi, shī bó ài dào: ér jīn gèng wú dì èr jì, zhǐ yǒu qǐng zhōng gōng shí kè liú xīn chéng jiān ěr.
且說余大忠等歸到大忠家內,施博愛道:「而今更無第二計,只有請中宮時刻留心乘間耳。」
hú ěr rén dào: wèi dài fū zhè tiáo jì, fèi jǐn xīn sī, yǐ jiāng zhǔ shàng dǎ dòng, ruò fēi gù lǎo tóu ér pīn zhe mìng jiàn, lián xī lǎo ér jù kě qín xià yě!
胡爾仁道:「衛大夫這條計,費盡心思,已將主上打動,若非顧老頭兒拼着命諫,連西老兒俱可擒下也!」
shí kě xìn dào: kàn jīn rì gè rén zhī qíng: wǔ hòu chuí lèi, guǎng wàng jūn wú yǒu qī róng, shì bù dǎng yú xī gù yě. yú dài fū jì shǔ yīn qīn, zhèng kě jí cǐ lóng luò.
石可信道:「看今日各人之情:武侯垂淚,廣望君無有戚容,是不黨於西、顧也。余大夫既屬姻親,正可藉此籠絡。」
yú dà zhōng dào: guǎng wàng jūn bìng bù bǎn zhí, ruò fēi gōng zhǔ qiàn tōng dào lǐ, jiǔ yǐ rù gòu le.
余大忠道:「廣望君並不板執,若非公主欠通道理,久已入彀了。」
wèi guó dào: gōng zhǔ rú hé qiàn tōng?
衛國道:「公主如何欠通?」
yú dà zhōng dào: qián rì shě mèi dǔ zhōng gōng zhào fù mǎ gōng zhǔ, shuō dà tài zǐ chù shì zhī fēi, fù mǎ jìng tīng wú piān dōng gōng zhī yì, gōng zhǔ fǎn qì xià guì jiàn dào: zì gǔ yì chǔ wèi yǒu bù luàn guó zhě, èr wèi tài zǐ gē ge qíng xìng suī yǒu wēi shū, jù wú shī dé, mǔ hòu qǐ kě qīng tīng rén yán ér wèi lì jiē, yǐ wū qīng shǐ hū? zhōng gōng yuàn dào: zì jǐ yǎng de nǚ ér, fǎn bù wèi hù shēng mǔ, tā rì wèi rén yú ròu, zì rán yě shì zuò shì de. gōng zhǔ yòu dào: wèi lái zhī shì bù kě dé ér zhī yě, wéi jū rén yóu yì yǐ shùn tiān ěr. ruò jù hài fáng wēi, ér wéi dào bèi lǐ, wàng sì dòng zuò, fǎn kǒng hài wēi jí shēng yú wàng dòng zhī zhōng, ér suǒ jù fáng zhě, shì wèi qǔ bài zhī dào yě. zhōng gōng nǎo nù, gōng zhǔ tòng kū fú dì, yóu shì guǎng wàng jūn jiě quàn liǎo shì. yǐ cǐ kàn lái, qǐ fēi fù mǎ yì shōu, wèi gōng zhǔ suǒ wù hū?
余大忠道:「前日舍妹睹中宮召駙馬、公主,說大太子處事之非,駙馬靜聽無偏東宮之意,公主反泣下跪諫道:『自古易儲未有不亂國者,二位太子哥哥情性雖有微殊,俱無失德,母后豈可輕聽人言而為厲階,以污青史乎?』中宮怨道:『自己養的女兒,反不為護生母,他日為人魚肉,自然也是坐視的。』公主又道:『未來之事不可得而知也,惟居仁由義以順天耳。若懼害防危,而違道背理,妄肆動作,反恐害危即生於妄動之中,而所懼防者,適為取敗之道也。』中宮惱怒,公主痛哭伏地,猶是廣望君解勸了事。以此看來,豈非駙馬易收,為公主所誤乎?」
shí kě xìn dào: cǐ shì bù jiāng tā men jiān kāi, zhōng guī wú jì. xū xiān shōu luó fù mǎ, yǐ tàn bǐ děng jǔ dòng ér lí jiān zhī, fāng miǎn fèi lì.
石可信道:「此事不將他們間開,終歸無濟。須先收羅駙馬,以探彼等舉動而離間之,方免費力。」
wèi guó dào: yú dài fū hé bù jiè qīn qī lián luò fù mǎ, qīn rè jiā qià, biàn xià shuō cí tàn shì. rú kě shōu zé shōu zhī, bù kě shōu zé xiàn zhī!
衛國道:「余大夫何不借親戚連絡駙馬,親熱浹洽,便下說詞探試。如可收則收之,不可收則陷之!」
shí kě xìn dào: cǐ yì lǎo chéng zhī móu, yú dài fū wù huǎn.
石可信道:「此亦老成之謀,余大夫勿緩。」
hú ěr rén dào: réng xì shōu zhī wèi miào. niáng niáng móu zhī yú nèi, yú dài fū móu zhī yú wài, suī shí rén yě yīng diǎn tóu.
胡爾仁道:「仍系收之為妙。娘娘謀之於內,余大夫謀之於外,雖石人也應點頭。」
wèi guó dào: shōu de lái, shuí bù shōu tā? shōu bù lái, fēi xiàn zhī, gèng bǐ zhū rén chè zhǒu yě.
衛國道:「收得來,誰不收他?收不來,非陷之,更比諸人掣肘也。」
yú dà zhōng dào: wǒ zì yǒu dào li.
余大忠道:「我自有道理。」
shí kě xìn xiàng dà zhōng ěr biān dào: mò fēi rú cǐ rú cǐ me?
石可信向大忠耳邊道:「莫非如此如此麼?」
dà zhōng dà xiào, hú ěr rén qǐ chǐ yù wèn, shí kě xìn dào: cǐ kè wú yòng duō shuō, wǒ děng qiě sàn, hòu rì biàn kě jiàn yě.
大忠大笑,胡爾仁啟齒欲問,石可信道:「此刻無用多說,我等且散,後日便可見也。」
zhòng rén nǎi xiāng bié qù.
眾人乃相別去。
bù shuō dà zhōng qū fèng jié jiāo, qiě shuō dǎo zhǔ xìng cǎo zhēn yuán, zhào guǎng wàng jūn shì jià guān cǎi luán wǔ. zhè cǎi luán xíng tǐ rú hè, qí suǒ yóu lái, nǎi qián nián chì liú lǐng xià, yù dèng yán zhōng, cǎi wù mí màn, sān tiān xiāo sàn, fù yǒu zǐ guāng huàn fā. dǎo zhǔ wèn gù yú qún chén.
不說大忠趨奉結交,且說島主幸草珍園,召廣望君侍駕觀彩鸞舞。這彩鸞形體如鶴,其所由來,乃前年赤騮嶺下,玉鐙岩中,彩霧迷漫,三天消散,復有紫光煥發。島主問故於群臣。
hàn lín xué shì shǐ jiàn zòu dào: chì liú lǐng xíng shì qí tè, yán gǔ suì yōu, qiě zǐ guāng nǎi jí xiáng zhī sè, chén yú guān suǒ zòu, fā zì yù dèng yán zhōng, dìng yǒu bǎo wù chū shì, kě lìng qǔ zhī.
翰林學士史鑑奏道:「赤騮嶺形勢奇特,岩谷邃幽,且紫光乃吉祥之色,臣愚觀所奏,發自玉鐙岩中,定有寶物出世,可令取之。」
dǎo zhǔ yī zòu, mìng nèi jiān láo chóng qián qù. zhōng dài fū guó yǒng ān zòu dào: zhǐ xū mìng gāi yì zǎi chà gàn yì wǎng shì, bù bì cháo zhōng fā rén, kǒng shǐ lín guó wén zhī, wú bǎo zé wèi suǒ shěn, yǒu bǎo biàn wèi guó jiā zhòng bǎo. qiě cháo nèi chà chū, yán tú zhōu yì bù néng wú yíng sòng, shì nèi chà rǎo yú mù zǎi. mù zǎi yòu zhuǎn rǎo lǘ yán.
島主依奏,命內監勞崇前去。中大夫國永安奏道:「只須命該邑宰差干役往視,不必朝中發人,恐使鄰國聞之,無寶則為所哂,有寶便謂國家重寶。且朝內差出,沿途州邑不能無迎送,是內差擾於牧宰。牧宰又轉擾閭閻。」
dǎo zhǔ zhǔn zòu, réng pī: kě tàn zé shǐ jīng xì yá yì wǎng tàn, rú suǒ yǒu dú chóng měng shòu qián cáng, zé bù bì tú shāng xìng mìng.
島主准奏,仍批:「可探則使精細牙役往探,如索有毒蟲猛獸潛藏,則不必徒傷性命。」
yì zǎi zūn fèng, zì wǎng chì liú lǐng, jì guò shān shén, zǐ guāng dùn liǎn. rù yán kàn shí, hòu biān bēng kāi dà dòng, liàng zhī yíng zhàng, lǐ miàn míng liàng. lǜ zhòng rù shì, zhōng yǒu jìng chǐ yuán shí, guāng huī rú jìng, fā mò háo duān wú bù bì lù. yòu jiàn èr wán, huán gǔn wú xiū. yì zǎi lìng yì jiāng shí yì chū, èr wán hū tíng, shěn shì nǎi xì èr luǎn, huá cǎi yùn jié, yīn nà yú huái huí, yòng sī jǐn jǐn hé hù zhù, tóng jìng guāng shí jìn shàng. dǎo zhǔ yuè bì, biàn wèn tíng chén, wú yǒu zhī zhě. shì yǒu shuāng fù guān dài fū fán yǒng cháo jiàn, zòu dào: chén wén xiān chén sì chāng yán, yǒu jìng guāng zhī shí xiàn zé xiān luán kě zhì. èr luǎn jiàn shí gǔn ér bù xiū, huò xì luán luǎn yì wèi kě liào.
邑宰遵奉,自往赤騮嶺,祭過山神,紫光頓斂。入岩看時,後邊崩開大洞,量之盈丈,裡面明亮。率眾入視,中有徑尺圓石,光輝如鏡,發末毫端無不畢露。又見二丸,環滾無休。邑宰令役將石異出,二丸忽停,審視乃係二卵,華彩韞結,因納於懷回,用絲錦錦盒護貯,同鏡光石進上。島主閱畢,遍問廷臣,無有知者。適有雙阜關大夫樊勇朝見,奏道:「臣聞先臣嗣昌言,有鏡光之石現則仙鸞可致。二卵見石滾而不休,或系鸞卵亦未可料。」
dǎo zhǔ dào: rú xì luán luǎn, chū ké dìng xì luán chú, wèi zhī yòng hé fǎ bǔ zhī?
島主道:「如系鸞卵,出殼定系鸞雛,未知用何法哺之?」
shǐ jiàn dào: zhū qín jiē fán zhuó zhī niǎo, wéi hè yǒu xiān gǔ, xū zhì hè cháo nèi yǐ shì zhī.
史鑑道:「諸禽皆凡濁之鳥,惟鶴有仙骨,須置鶴巢內以試之。」
dǎo zhǔ yī zòu, mìng sòng rù cuì zhēn yuán hè cháo nèi. qún hè jiàn zhī, fēi míng ér wǔ. wǔ bà, jù shì lì yú páng. hū yǒu huáng hè zhǎng míng nán lái, jiàng yú cháo zhōng, fú ér bù dòng. qī rì fēi qù, shuāng luǎn yǐ huà èr chú, xíng yì shì hè, bìng bù yǐn zhuó, wéi yǎng ér xī lù dǎo qì. zhōu suì, líng hé jù quán, zhǎng míng chōng xiāo, xiàng nán fēi qù. dǎo zhǔ ài xī, cháng shí yì niàn. ǒu rán yī rì dào guó, jiàn xiān hè ér sī luán chú, xiǎng jí jìng guāng shí, mìng nèi shì yú bǎo cáng zhōng qǔ lái guān zhī, mǎn yuán guāng huá càn làn, huā cǎo zhú shù, bèi jiā xiān yán. zhèng zài jīng qí shǎng jiàn zhī jì, hū wén kōng zhōng liáo liàng hé míng. yǎng miàn guān zhī, zhǐ jiàn liǎng tuán cǎi háo, xiá guāng wàn dào, pán xuán xié háng ér xià, yǒu luán lì yú shí qián, áng shǒu gāo yǒu wǔ chǐ. yǒu luán hé xià wěi shàng, qiān sī wàn lǚ, yàn lì xiāng huī, míng zhōng lǚ lǜ, gǔ wǔ bù xiū. bǎi niǎo jù jí, zhù gē zuǒ wǔ. dǎo zhǔ nǎi mìng jiāng jìng guāng shí cáng kāi, luán shǐ zhǐ wǔ lì míng, qí zhù lì qù. dǎo zhǔ yīn cǐ měi yuè jiāng shí niǎn rù yuán zhōng yī cì, yǐ zhì luán wǔ. hòu ǒu lín cháo wàng zhī, luán yì shuāng qī tài hé gé wú tóng dǐng shàng hé míng, réng rán shì hè, wéi sè chún qīng ěr. dǎo zhǔ huāng mìng niǎn shí rù yuán, biàn luán chàng wǔ. sì hòu zhe dìng, mìng tài hé pín fū rén ruǎn shì zhuān sī cǐ shí. jīn yīn guǎng wàng jūn shì fù mǎ, nǎi zhào tóng guān.
島主依奏,命送入萃珍園鶴巢內。群鶴見之,飛鳴而舞。舞罷,俱侍立於旁。忽有黃鶴長鳴南來,降於巢中,伏而不動。七日飛去,雙卵已化二雛,形亦似鶴,並不飲啄,惟仰而吸露導氣。周歲,翎翮俱全,長鳴沖霄,向南飛去。島主愛惜,常時憶念。偶然一日到國,見鮮鶴而思鸞雛,想及鏡光石,命內侍於寶藏中取來觀之,滿園光華燦爛,花草竹樹,倍加鮮妍。正在驚奇賞鑒之際,忽聞空中嘹亮和鳴。仰面觀之,只見兩團彩毫,霞光萬道,盤旋頡頏而下,有鸞立於石前,昂首高有五尺。有鸞翮下尾上,千絲萬縷,艷麗相輝,鳴中呂律,鼓舞不休。百鳥俱集,助歌佐舞。島主乃命將鏡光石藏開,鸞始止舞立鳴,齊翥麗去。島主因此每月將石輦入園中一次,以致鸞舞。後偶臨朝忘之,鸞亦雙棲太和閣梧桐頂上和鳴,仍然似鶴,惟色純青耳。島主慌命輦石入園,便鸞暢舞。嗣後着定,命太和嬪夫人阮氏專司此石。今因廣望君是駙馬,乃召同觀。
guān bì, zhèng yù chū yuán, zhǐ jiàn nèi jiān bàng shàng shān hú gēn de hé zi, dǎo zhǔ wèn dào: qí zhōng hé wù?
觀畢,正欲出園,只見內監棒上珊瑚根的盒子,島主問道:「其中何物?」
nèi jiān zòu dào: niáng niáng zhī fù mǎ shì jià, tè jiāng zǐ guāng shí cì fù mǎ.
內監奏道:「娘娘知駙馬侍駕,特將紫光石賜駙馬。」
dǎo zhǔ xiào dào: zǐ guāng shí zhèng yí cì fù mǎ. kě jí shòu zhī, tóng nèi jiān rù gōng chēng xiè kě yě.
島主笑道:「紫光石正宜賜駙馬。可即受之,同內監入宮稱謝可也。」
guǎng wàng jūn jiē dé, jiē kāi hé gài, mò rán cǎi sè háo guāng bó bó yǒng yì, shì dìng, nǎi jīng yíng sì fāng zǐ sè bǎo shí. dǎo zhǔ wèn dào: fù mǎ zhī suǒ yòng fǒu?
廣望君接得,揭開盒蓋,驀然彩色毫光勃勃涌溢,視定,乃晶瑩四方紫色寶石。島主問道:「駙馬知所用否?」
guǎng wàng jūn duì dào: chén yú, shí guǎ, shàng wèi zhī bǎo míng.
廣望君對道:「臣愚,識寡,尚未知寶名。」
dǎo zhǔ dào: cǐ shí yù bā yīn, zé zǐ guāng yáng yì, yīn míng zǐ guāng shí. huái zhī zhàn dòu, zé xiá cǎi shù zhàng zhē zhù shēn tǐ, guāng máng zhí shè. dí rén duì zhī, mù bù néng zhēng. kě shāng dí rén, ér bù wèi dí rén suǒ shāng. fán yāo xié fǎ shù, jūn mò néng zhǎn.
島主道:「此石遇八音,則紫光揚溢,因名紫光石。懷之戰鬥,則霞彩數丈遮住身體,光芒直射。敵人對之,目不能睜。可傷敵人,而不為敵人所傷。凡妖邪法術,均莫能展。」
guǎng wàng jūn lì shí xiè ēn, zài suí nèi shì rù gōng xiè guò lián fēi, jǔ bù yù chū, lián fēi dào: fù mǎ jí rú qīn ér nǚ yì bān, fēi wài chén kě bǐ, rú hé zhè yàng shēng shū? qiě zuò xià, yóu yǒu shì qǐng jiào.
廣望君立時謝恩,再隨內侍入宮謝過廉妃,舉步欲出,廉妃道:「駙馬即如親兒女一般,非外臣可比,如何這樣生疏?且坐下,猶有事請教。」
guǎng wàng jūn zhǐ de zhàn zhù. lián fēi dào: wài chén wèi dōng gōng jiāng bù lì yú èr tài zǐ, fù mǎ dāng dài huà bǎo quán zhī cè.
廣望君只得站住。廉妃道:「外臣為東宮將不利於二太子,駙馬當代畫保全之策。」
guǎng wàng jūn dào: jūn shèng chén xián, shuí gǎn wàng zuò? wú fēi xiǎo rén, gù zào bǔ fēng zhuō yǐng zhī yán, yù jiǎ cǐ yǐ shòu qí jiān jì ěr. yuàn niáng niáng wù tīng!
廣望君道:「君聖臣賢,誰敢妄作?無非小人,故造捕風捉影之言,欲假此以售其奸計耳。願娘娘勿聽!」
lián fēi dào: tā men yǐ ān dōng gōng wèi cí ér wēi èr tài zǐ, yán zhèng lǐ shùn, hé wèi bù gǎn? bì xū shòu yǐ ān shēn lì mìng zhī cè, wú shǐ fàng xīn.
廉妃道:「他們以安東宮為詞而危二太子,言正理順,何為不敢?必須授以安身立命之策,吾始放心。」
guǎng wàng jūn zǎo zhī xì yú dà zhōng děng yīn gù shù zhǎng jiàn sǐ, dǎo zhǔ xǐng wù, dōng gōng wú fǎ dòng yáo, gù yòu zào cǐ liú yán, yǐ huò lián fēi, yú zhōng qǔ shì. nǎi duì dào: yù de wàn quán zhī cè, zhǐ yǒu jiāng xīn fù zhī yǒu cái gàn zhě zhì yú jǐn yào dì fāng, yǐ shōu rén xīn. rán hòu zòu mìng èr tài zǐ chū zhèn tiān jǐng, chén wǎng fǔ zhī, zì bǎo wú yú yǐ.
廣望君早知系余大忠等因顧庶長諫死,島主醒悟,東宮無法動搖,故又造此流言,以惑廉妃,於中取事。乃對道:「欲得萬全之策,只有將心腹之有才幹者置於緊要地方,以收人心。然後奏命二太子出鎮天井,臣往輔之,自保無虞矣。」
lián fēi xǐ dào: cǐ jì zuì miào, dàn gōng zhǔ fù mǎ, wú suǒ zuì ài, qǐ kě yuǎn qù? yú dà zhōng yì xì xīn fù qīn qī, shǐ zhī fǔ èr tài zǐ rú hé?
廉妃喜道:「此計最妙,但公主、駙馬,吾所最愛,豈可遠去?余大忠亦繫心腹親戚,使之輔二太子如何?」
guǎng wàng jūn dào: ruò dà zhōng kěn xíng, chén wú yōu yǐ.
廣望君道:「若大忠肯行,臣無憂矣。」
lián fēi dào: zhǔ shàng huí gōng, wú jí zòu qǐng. rú wèn yú fù mǎ, yì dāng jí lì sǒng yǒng.
廉妃道:「主上回宮,吾即奏請。如問於駙馬,亦當極力慫慂。」
guǎng wàng jūn dào: chén jǐn zūn cí mìng. rú yú dà zhōng bù qù, bì xū zòu qǐng shǐ zhī.
廣望君道:「臣謹遵慈命。如余大忠不去,必須奏請使之。」
lián fēi dào: wú zì yǒu dào li.
廉妃道:「吾自有道理。」
guǎng wàng jūn gào tuì chū lái.
廣望君告退出來。
què shuō lián fēi de gōng nǚ tīng dé guǎng wàng jūn suǒ yì, biàn chuán yǔ nèi jiān, tōng zhī lián fū rén. yú shì dà xǐ, chóu xiè nèi jiān chū mén, jí qǐng yú dà zhōng dào jiā, zhú jù shuō zhī. dà zhōng jīng dào: fù mǎ suǒ huà zhī jì suī shì hǎo xīn, nài wú duàn bù kě lí cháo tíng. jīn zhāo qián qù, míng rì yǒu rén tán lùn guò shī, rú hé mí fèng dé jí? qiě wǒ zài nèi bǎo hù, bǐ zài wài gèng hǎo. zhū rén yǒu suǒ jǔ dòng, dé xìn biàn xiān ān pái fú kāi. zhǔ shàng huò yǒu bù rán, yóu kě zài sān zài sì jiě shì. jīn ruò chū fǔ, cháo zhōng xīn fù suī yǒu, zhì lì jiē wú yòng chù, mèi zǐ qǐng sù rù gōng zòu míng niáng niáng, wàn wù qǐng zhǔ shàng mìng wǒ chū yě!
卻說廉妃的宮女聽得廣望君所議,便傳與內監,通知廉夫人。余氏大喜,酬謝內監出門,即請余大忠到家,逐句說知。大忠驚道:「駙馬所畫之計雖是好心,奈吾斷不可離朝廷。今朝前去,明日有人談論過失,如何彌縫得及?且我在內保護,比在外更好。諸人有所舉動,得信便先安排拂開。主上或有不然,猶可再三再四解釋。今若出輔,朝中心腹雖有,智力皆無用處,妹子請速入宮奏明娘娘,萬勿請主上命我出也!」
yú shì dào: gē ge suǒ jiàn yì shì. wǒ xū fēi sù qián qù, chí zé kǒng fèi lì wǎn huí.
余氏道:「哥哥所見亦是。我須飛速前去,遲則恐費力挽回。」
yú dà zhōng dào: wǒ zhī zài cǐ zuò tīng hǎo yīn.
余大忠道:「我只在此坐聽好音。」
yú shì dào: mèi fū bù zài jiā, wú rén péi shì, dé zuì gē ge!
余氏道:「妹夫不在家,無人陪侍,得罪哥哥!」
yú dà zhōng dào: zhì qīn wù xū kè tào.
余大忠道:「至親勿須客套。」
yú shì bié guò dà zhōng, shàng chē zhí rù gōng nèi. lián fēi yíng dào: sǎo zi wǎn lái.
余氏別過大忠,上車直入宮內。廉妃迎道:「嫂子晚來。」
yú shì dào: wén fù mǎ cháo jiàn, bù zhī qū shě ruò hé?
余氏道:「聞駙馬朝見,不知趨舍若何?」
lián fēi dào: fù mǎ què yuán huó, nǎ shì gōng zhǔ bù ān shì qíng! dàn suǒ yì yóu xū zhòng móu, fāng dé jiù xù.
廉妃道:「駙馬卻圓活,哪似公主不諳世情!但所議猶須重謀,方得就緒。」
yú shì dào: suǒ móu hé shì?
余氏道:「所謀何事?」
lián fēi dào: guān fù mǎ zhī yì, xì wèi yǔ yì wú duō, dāng zhì lì shì zhàng, rèn yòng xīn fù, dàn yù zhe nǐ gē ge fǔ èr tài zǐ chū zhèn. zhǔ shàng wén wǒ zòu qǐng, hán hu qí cí. hái xū zài zòu, fāng kě zhǔn ěr.
廉妃道:「觀駙馬之意,係為羽翼無多,當置立勢障,任用心腹,但欲着你哥哥輔二太子出鎮。主上聞我奏請,含糊其辭。還須再奏,方可准耳。」
yú shì dào: jù qiè kàn lái, bù bì fú zhǔ shàng zhī yì. liú dà zhōng zài cháo, què hǎo sì zài wài, fán yǒu xìn xī shì jiàn, jù kě yù wèi zhī jì. ruò dà zhōng chū wài, guó jiù gè shì shēng shū, qiě yú zhǔ shàng páng biān bù néng jìn yán, gèng yǒu shuí rén kě tuō?
余氏道:「據妾看來,不必拂主上之意。留大忠在朝,卻好似在外,凡有信息事件,俱可預為之計。若大忠出外,國舅各事生疏,且於主上旁邊不能進言,更有誰人可托?」
lián fēi dào: shì ya! sǎo sǎo jiàn dé jí míng. rán yú dài fū liú xià, dāng gèng yòng xīn fù zhī cái gàn jiān quán zhě, fāng wèi kě shì.
廉妃道:「是呀!嫂嫂見得極明。然余大夫留下,當更用心腹之才幹兼全者,方為可恃。」
yú shì dào: hú ěr rén shí kě xìn wèi guó shī bó ài qián shì dá děng jiē yǒu cái lüè, yòu shì xīn fù, qǐng xuǎn ér yòng zhī, yīng huò shí xiào.
余氏道:「胡爾仁、石可信、衛國、施博愛、錢世達等皆有才略,又是心腹,請選而用之,應獲實效。」
lián fēi dào: sǎo zi yán zhī yǒu lǐ, kě zhào huì ěr gē ge, duō jiāng yào jǐn dì fāng jì qīng, miǎn zhì lín shí cuò luàn.
廉妃道:「嫂子言之有理,可照會爾哥哥,多將要緊地方記清,免致臨時錯亂。」
yú shì dào: huí qù jí chuán mìng ān pái tíng dāng.
余氏道:「回去即傳命安排停當。」
bù shuō yú shì guī jiā bìng lián fēi zòu qǐng děng shì, zài shuō dǎo zhǔ qiān qiū, wén wǔ bì jí.
不說余氏歸家並廉妃奏請等事,再說島主千秋,文武畢集。
dǎo zhǔ dào: kè qīng yuǎn zhèn, guǎ rén bù dé zhāo xī líng jiào, jīn yù liú yú dōu zhōng, gòng yì guó shì. èr tài zǐ nián yǐ zhǎng chéng, suī fēng fǔ guó gōng, dàn wèi zhī mín shì, yù mìng wǎng zhèn tiān jǐng, gèng tiān jǐng guān míng wèi tiě wéi chéng, zhū qīng yǐ wèi rú hé?
島主道:「客卿遠鎮,寡人不得朝夕聆教,今欲留於都中,共議國事。二太子年已長成,雖封輔國公,但未知民事,欲命往鎮天井,更天井關名為鐵圍城,諸卿以為如何?」
zhǐ jiàn wén hóu zòu dào: èr tài zǐ chū zhèn yì wú bù kě, rán xū duō xuǎn rú chén, zhāo xī xué wèn, shù miǎn chuí lì.
只見文侯奏道:「二太子出鎮亦無不可,然須多選儒臣,朝夕學問,庶免垂戾。」
dǎo zhǔ dào: zhū qīng kě gè jǔ suǒ zhī.
島主道:「諸卿可各舉所知。」
shàng dài fū jiǎng gēng zòu dào: xià dài fū luò dào tián dàn hǎo xué, hàn lín xué shì shǐ jiàn guàn gǔ tōng jīn, shàng dài fū fán yǒng bó xué ān xián, jiē qí xuǎn yě.
上大夫蔣羹奏道:「下大夫駱燾恬淡好學,翰林學士史鑑貫古通今,上大夫樊勇博學安閒,皆其選也。」
dǎo zhǔ dào: gù shù zhǎng zuò gǔ, guǎ rén sī jì qí rèn zhě, fēi fán dài fū bù kě. rì zuó yǐ tóng shuǐ dài fū chū chāi, dài qí shì wán, xíng jiāng yǐ shù zhǎng qū fán dài fū. shǐ xué tǔ, guǎ rén zhāo xī fǎng wèn, bù kě yuǎn lí. jīn jiā luò dài fū wèi zhōng dài fū, qí wù cí yuǎn shè zhī láo!
島主道:「顧庶長作古,寡人思繼其任者,非樊大夫不可。日昨已同水大夫出差,待其事完,行將以庶長屈樊大夫。史學土,寡人朝夕訪問,不可遠離。今加駱大夫為中大夫,其勿辭遠涉之勞!」
luò dào zòu dào: chén tǐ zhì léi ruò, yào ěr jù xū zì cǎi, qiě shí jiàn duǎn qiǎn, nán shèng zhòng rèn, qǐng lìng xuǎn xián néng.
駱燾奏道:「臣體質羸弱,藥餌俱需自彩,且識見短淺,難勝重任,請另選賢能。」
dǎo zhǔ dào: wén hóu gù shù zhǎng chēng qīng sù yǐ, jīn jiǎng dài fū yòu shǒu jǔ jiàn, qǐ wú cái dé zhě? jīn qù tiě wéi, qí wǎng lái xíng zhǐ, tīng qīng zì biàn!
島主道:「文侯、顧庶長稱卿素矣,今蔣大夫又首舉薦,豈無才德者?今去鐵圍,其往來行止,聽卿自便!」
luò dào nǎi bù zài cí.
駱燾乃不再辭。
zhǐ jiàn guǎng wàng jūn zòu dào: shàng dài fū yú dà zhōng cái gàn yōu yù, yǔ luò dài fū tóng shì fǔ gōng, gèng yǒu bì yì.
只見廣望君奏道:「上大夫余大忠才幹優裕,與駱大夫同侍輔公,更有裨益。」
yú dà zhōng máng zòu dào: wēi chén làn gān láng wǔ, ér yú lín mín zhī dào háo wú suǒ zhǎng, ruò miǎn qiáng shòu mìng, kǒng wú yì ér yǒu sǔn.
余大忠忙奏道:「微臣濫竿廊廡,而於臨民之道毫無所長,若勉強受命,恐無益而有損。」
dǎo zhǔ dào: dà zhōng bù xí lì shì, guǎ rén suǒ xī, fù mǎ gèng sī qí cì.
島主道:「大忠不習吏事,寡人所悉,駙馬更思其次。」
guǎng wàng jūn dào: chén yǔ yú dài fū xiāng jiē, shēn zhì qí cái, gù gǎn wàng zòu. qí cì mò ruò zhōng dài fū hú ěr rén shí kě xìn, xià dài fū wèi guó, shī bó ài. rán suī xī zhū rén cái néng, shàng wèi shí qí dé xìng, qǐng mìng dà zhōng jù shí zòu míng.
廣望君道:「臣與余大夫相接,深知其才,故敢妄奏。其次莫若中大夫胡爾仁、石可信,下大夫衛國,施博愛。然雖悉諸人才能,尚未識其德性,請命大忠據實奏明。」
dǎo zhǔ dào: dà zhōng yīng zhī ěr rén děng yǒu cái wú cái, kě yòng bù kě yòng.
島主道:「大忠應知爾仁等有才無才,可用不可用。」
dà zhōng zòu dào: sì chén lì zhì jiē shèng yú chén, jù kě rèn shǐ.
大忠奏道:「四臣吏治皆勝於臣,俱可任使。」
dǎo zhǔ shì guǎng wàng jūn dào: jiù xū sì rén me?
島主視廣望君道:「就須四人麼?」
guǎng wàng jūn zòu dào: jìng bō chéng zhī nán bǎi èr shí lǐ, dì míng mù yún, wèi nán dǎo rù fú jīn zhī yān hóu lǎo fēng xiá zhī běi, gǔ míng mù tiāo, shuǐ lù jiāo chōng. èr chù bù kě shǎo chéng. gǔ kǒu yàn yì děng chù shì fán mín zá, qián rì zhǔ shàng mìng yì tiān yuán xié shǒu, jīn zhǐ sì rén, yóu bù fū ěr.
廣望君奏道:「靖波城之南百二十里,地名暮雲,為南島入浮金之咽喉;老峰峽之北,谷名木挑,水陸交沖。二處不可少城。谷口、雁翼等處事繁民雜,前日主上命議添員協守,今止四人,猶不敷耳。」
dǎo zhǔ wèn yú dà zhōng dào: qīng yǐ wèi rán fǒu?
島主問余大忠道:「卿以為然否?」
yú dà zhōng dào: hú ěr rén qín láo bù juàn, kě mù mù yún wèi guó sī lǜ jīng wēi, kě zhú mù tiāo shí kě xìn quán quán fèng gōng, kě rèn yàn yì shī bó ài niàn niàn zài mín, kě shǒu gǔ kǒu.
余大忠道:「胡爾仁勤勞不倦,可牧暮雲;衛國思慮精微,可築木挑;石可信拳拳奉公,可任雁翼;施博愛念念在民,可守谷口。」
dǎo zhǔ yǔn zòu. wén hóu jí zòu dào: sì chén yǔ sì dì wèi bì xiāng yí.
島主允奏。文侯急奏道:「四臣與四地未必相宜。」
guǎng wàng jūn jiē zòu dào: chén zhī sì chén cái gàn, sì dì yòu jiē chén suǒ lǚ lì, shèn shì xiāng yí, qǐng wú gèng yì.
廣望君接奏道:「臣知四臣才幹,四地又皆臣所履歷,甚是相宜,請毋更議。」
wén hóu zhèng yù fù zòu, wǔ hòu yǐ zú niè wén hóu ér wēi shěn, wén hóu nǎi zhǐ. dǎo zhǔ cì yàn bì, lìng suí chū zhèn zhě dì wǔ rì dòng shēn, gè wǎng rèn suǒ. zhū chén lǐng mìng, tóng zhòng xiè ēn tuì sàn.
文侯正欲復奏,武侯以足躡文侯而微哂,文侯乃止。島主賜宴畢,令隨出鎮者第五日動身,各往任所。諸臣領命,同眾謝恩退散。
wén hóu huí fǔ, mèn mèn bù lè. fū rén wèn dào: jīn rì xiàng gōng shàng cháo, xīn rán ér qù, guī lái dú zuò tàn xī, hé yě?
文侯回府,懣懣不樂。夫人問道:「今日相公上朝,欣然而去,歸來獨坐嘆息,何也?」
wén hóu dào: fū rén bù zhī, lǎo fū sù yǐ hán zi yóu wèi zhèng zhí zhōng liáng, nǎ zhī tā yǐ rù xié dǎng, jiāng nìng chén zòu jū yào dì, jiān shì yù qiáng, guó jiā jiāng lái zī shì zì zi yóu qǐ.
文侯道:「夫人不知,老夫素以韓子郵為正直忠良,那知他已入邪黨,將佞臣奏居要地,奸勢愈強,國家將來滋事自子郵起。」
fū rén dào: xiàng gōng céng fǒu zhèng zǔ? wǔ hòu yún hé?
夫人道:「相公曾否諍阻?武侯云何?」
wén hóu dào: wǔ hòu zhǐ wǒ fù jiàn, xiǎng bì yǒu àn wǎn huí zhī shù.
文侯道:「武侯止我復諫,想必有暗挽回之術。」
fū rén dào: hú bù wèn zhī?
夫人道:「胡不問之?」
wén hóu dào: qīng ér yān wǎng?
文侯道:「青兒焉往?」
dāng xià, mén guān rù lái bào dào: fǔ guó gōng jià dào.
當下,門官入來報道:「輔國公駕到。」
wén hóu qū chū, fǔ gōng yǐ rù yí mén dào: lǎo xiān shēng hé láo rú cǐ?
文侯趨出,輔公已入儀門道:「老先生何勞如此?」
wén hóu dào: lǎo chén wèi jí yuǎn yíng.
文侯道:「老臣未及遠迎。」
fǔ gōng dào: suǒ yǐ zào fǔ zhě, wèi yù yú zǐ dào shàng wèi néng zhōu, hé gǎn chū ér jū mín zhī shàng? yīn lún yīn yǐ xià, shì nán fù cí. ruò dé yǔ èr sān jūn zǐ zhōu xuán, yóu dé miǎn yú guāi zhāng, bù zhī fù mǎ shì hé yì jiàn, ér yǔ yú dà zhōng xiāng chàng hè, jiàn hú ěr rén děng sì gè bǐ fū, jiào yù cóng hé chù zhì?
輔公道:「所以造府者,為昱於子道尚未能周,何敢出而居民之上?因綸音已下,勢難復辭。若得與二三君子周旋,猶得免於乖張,不知駙馬是何意見,而與余大忠相唱和,薦胡爾仁等四個鄙夫,叫昱從何處治?」
wén hóu dào: lǎo chén shēn guài guǎng wàng jūn gǎi cāo, yù xíng fù jiàn, wǔ hòu lǚ chén zú ér wēi shěn, shì lìng yǒu dào li.
文侯道:「老臣深怪廣望君改操,欲行復諫,武侯履臣足而微哂,似另有道理。」
zhǐ jiàn zhǎng zi xī qīng shàng táng, jiàn guò fǔ gōng, wén hóu wèn dào: rǔ hé chù lái?
只見長子西青上堂,見過輔公,文侯問道:「汝何處來?」
xī qīng dào: hái ér shì suí fù qīn chē hòu, wǔ hòu shǐ zhāo qù, yún míng rì bǎo hái ér tóng luò dài fū suí fǔ guó gōng chū zhèn, lìng hái ér jīn rì bǐng zhī, liào lǐ jiā shì fù yǔ bái dì. hái ér wèn dào: jīn rì cháo zhōng rú hé wú wén? wǔ hòu yún: yīn lǎo shù zhǎng wèi zēng míng bái, shì yǐ bù biàn jiā zá yòu zòu. hái ér wèn xì hé yuán gù, wǔ hòu dào: lǎo shù zhǎng zhǐ zhī jiān shì qiáng shèng, xīn yí guǎng wàng jūn piān wèi jiān dǎng, wèi wù shí chū qí yǔ yì, yǐ ruò qí shì yě.
西青道:「孩兒適隨父親車後,武侯使招去,雲明日保孩兒同駱大夫隨輔國公出鎮,令孩兒今日稟知,料理家事付與白弟。孩兒問道:『今日朝中如何無聞?』武侯云:『因老庶長未曾明白,是以不便夾雜又奏。』孩兒問系何緣故,武侯道:『老庶長只知奸勢強盛,心疑廣望君偏為奸黨,未悟實出其羽翼,以弱其勢也。』」
wén hóu měng shěng dào: ruò fēi wǔ hòu zhǐ pò, wǒ jí yuàn shā guǎng wàng jūn. rǔ sù shōu shí liào lǐ, suí cóng chū zhèn, shī shì luò dài fū, bù kě yǒu wù!
文侯猛省道:「若非武侯指破,我即怨殺廣望君。汝速收拾料理,隨從出鎮,師事駱大夫,不可有誤!」
fǔ gōng wén zhī, yóu wèi shì rán. wén hóu xiào dào: gōng wú guò lǜ, shí kě xìn děng jiē dà zhōng suǒ qǔ jì móu zhě, jīn chū ér yuǎn zhī, rán hòu kě tú dà zhōng, bìng qù sì rén ěr.
輔公聞之,猶未釋然。文侯笑道:「公無過慮,石可信等皆大忠所取計謀者,今出而遠之,然後可圖大忠,並去四人耳。」
fǔ gōng fāng cái shì rán. wèn xī qīng dào: luò lǎo xiān shēng fǔ shàng hé chù? wú dāng jí xíng bài fǎng.
輔公方才釋然。問西青道:「駱老先生府上何處?吾當即行拜訪。」
wén hóu sòng dào: qīng ér kě yù qián wǎng.
文侯送道:「青兒可御前往。」
xī qīng lǐng mìng.
西青領命。
fǔ gōng shàng chē, chū běi mén zhí dào luò dào jiā. zhè luò dài fū shēng xìng gū qiào, yuán jū chéng nèi kǒng miào zuǒ cè, yīn bù xǐ yǔ tóng liáo jiāo jiē, gù qiān yú jiāo wài bì luó fēng xià, miàn shān kàn shuǐ, shí yú jiān máo wū, zhōu wéi quān zhe lí bā. dāng rì zhèng tóng gè luò sāi hú zi zuò yú lí biān shí shàng shuō huà, bìng kān jiā dīng yún cǎo, wén quǎn fèi shēng, lì qǐ shēn lái, jiàn chē jiāng dào mén qián. nà hú zi bié qù. luò dài fū zhuǎn shēn kàn shí, rèn bù dé chē shàng de rén, què rèn dé xī qīng, gǒng shǒu yíng wèn dào: dài fū hé lái?
輔公上車,出北門直到駱燾家。這駱大夫生性孤峭,原居城內孔廟左側,因不喜與同僚交接,故遷於郊外薜蘿峰下,面山看水,十餘間茅屋,周圍圈着籬笆。當日正同個落腮鬍子坐於籬邊石上說話,並看家丁耘草,聞犬吠聲,立起身來,見車將到門前。那鬍子別去。駱大夫轉身看時,認不得車上的人,卻認得西青,拱手迎問道:「大夫何來?」
xī qīng shì cè, fǔ gōng xià chē. xī qīng dào: fèng fù qīn mìng, yù fǔ gōng bài fǎng.
西青釋策,輔公下車。西青道:「奉父親命,御輔公拜訪。」
luò dài fū zhī shì fǔ gōng, máng yíng xiàng qián dào: bì mén hé gǎn rǔ jià?
駱大夫知是輔公,忙迎向前道:「蓽門何敢辱駕?」
fǔ gōng xíng lái yī dào: xiān shēng gāo shàng, sù suǒ jǐng yǎng. jīn xìng zhuī suí, yuàn wù jù wài!
輔公行來揖道:「先生高尚,素所景仰。今幸追隨,願勿拒外!」
luò dài fū qǐng rù cǎo táng, yù xíng cháo cān, fǔ gōng dào: rú cǐ, wú yì yòng shī shēng lǐ yǐ.
駱大夫請入草堂,欲行朝參,輔公道:「如此,吾亦用師生禮矣。」
tuī ràng zài sān, zhǐ xíng píng lǐ zuò dìng. luò dài fū dào: chén sù guǎ lòu, jīn bèi miù jiàn, chí chú bù ān. zī yǒu shèng chén shí bèi zhě èr rén, yuàn gōng pìn yán, yīng yǒu bì yì.
推讓再三,只行平禮坐定。駱大夫道:「臣素寡陋,今被謬薦,踟躕不安。茲有勝臣十倍者二人,願公聘延,應有裨益。」
fǔ gōng dào: yuàn wén míng xìng jū zhǐ.
輔公道:「願聞名姓居址。」
luò dài fū dào: míng xìng jū zhǐ, chén jù bù zhī, yīn yǔ èr zi zhōu xuán rì jiǔ, xī qí xiōng luó jīng wěi, bào fù duān fāng.
駱大夫道:「名姓、居址,臣俱不知,因與二子周旋日久,悉其胸羅經緯,抱負端方。」
fǔ gōng dào: bù zhī jū zhǐ, yú hé chù pìn yán? wú yǒu xìng zì, jiāng chēng shuí fǎng wèn?
輔公道:「不知居址,於何處聘延?無有姓字,將稱誰訪問?」
luò dài fū dào: suī bù zhī jū zhǐ, rán yǒu pìn yán zhī chù bù zhī xìng zì, què yǒu míng hào kě hū.
駱大夫道:「雖不知居址,然有聘延之處;不知姓字,卻有名號可呼。」
fǔ gōng dào: yuàn wén qí xiáng.
輔公道:「願聞其詳。」
luò dài fū dào: yī zài hùn dùn chēng dù, míng chēng hùn dùn gāo zǐ yī zài kāng qú jiē gǎn dú, míng chēng kāng qú biān shì. yú hùn dùn hé kāng qú jiē fǎng wèn shǒu zhī, zì wú bù zhī yě.
駱大夫道:「一在混沌撐渡,名稱混沌篙子;一在康衢街趕犢,名稱康衢鞭士。於混沌河、康衢街訪問守之,自無不知也。」
fǔ gōng dào: yuàn suí xiān shēng tóng wǎng.
輔公道:「願隨先生同往。」
xī qīng dào: rì jiāng mù yǐ, hùn dùn jīn xū míng rì fāng kě dé dào.
西青道:「日將暮矣,混沌津須明日方可得到。」
fǔ gōng dào: jīn rì qiě yǔ luò xiān shēng gòng huà yī xiāo.
輔公道:「今日且與駱先生共話一宵。」
luò dài fū dào: dào tǐ sù léi, bù nài yè zuò, qǐng gōng wǎn shàn ān qǐn, lái cháo cān jià qián wǎng kě yě.
駱大夫道:「燾體素羸,不耐夜坐,請公晚膳安寢,來朝驂駕前往可也。」
fǔ gōng dào: xiān shēng bù nài jiǔ zuò, hé gǎn yǒu qū!
輔公道:「先生不耐久坐,何敢有屈!」
xū yú, jiàn jiàn hūn hēi.
須臾,漸漸昏黑。
qiě diū dāng wǎn shān yáo yě shū bó jiǔ cū chá de huà, zhǐ shuō cì rì qīng chén guàn xǐ yǐn shàn dēng tú, tuī chū sān liàng chē zi, zhèng yù shàng chē, zhǐ jiàn zuó rì de luò sāi hú zi lái dé jiàn jìn, luò dài fū zhǐ zhù dào: lái zhě zhèng xì kāng qú biān shì, gōng kě yíng zhī.
且丟當晚山餚野蔬、薄酒粗茶的話,只說次日清晨盥洗飲膳登途,推出三輛車子,正欲上車,只見昨日的落腮鬍子來得漸近,駱大夫止住道:「來者正系康衢鞭士,公可迎之。」
fǔ gōng qū shàng yī dào: luò dài fū shèng chēng xiān shēng shuò dé hóng cái, fāng yù qū bài, shì zhí jiàng lín, hé shèng xìng shèn!
輔公趨上揖道:「駱大夫盛稱先生碩德鴻才,方欲趨拜,適值降臨,曷勝幸甚!」
hú zi hái lǐ dào: shān yě pǐ fū, háo wú suǒ zhǎng, zú xià mò xìn luò zi miù yán.
鬍子還禮道:「山野匹夫,毫無所長,足下莫信駱子謬言。」
xī qīng dào: fǔ gōng chū zhèn fú jīn, pìn qǐng xiān shēng tóng yóu.
西青道:「輔公出鎮浮金,聘請先生同游。」
hú zi dìng jīng jiāng fǔ gōng shěn shì, xuán zhuǎn shēn lái dà bù ér qù. luò dài fū hǎn zhī yě bù huí tóu. xiào dào: qiě fǎng gāo zǐ, gāo zǐ kě, biān shì yì yīng kě yě.
鬍子定睛將輔公審視,旋轉身來大步而去。駱大夫喊之也不回頭。笑道:「且訪篙子,篙子可,鞭士亦應可也。」
qǐng fǔ gōng xī qīng gè shēng chē. xī qīng dào: fèng fù qīn mìng, fēi sòng gōng huí fǔ, bù gǎn yì yě.
請輔公、西青各升車。西青道:「奉父親命,非送公回府,不敢易也。」
luò dài fū nǎi zì dēng zuò, yóu zhǎng jiē jìn fā. yán tú guān kàn bǎi xìng sāng má bō zhǒng, shǐ zhī nóng mín lè suì, yì xì pián zhī láo kǔ. xíng guò zhǎng jiē, què xì kāng qú, lǘ luó dú zǎi wǎng lái bù jué. guò jǐn kāng qú, biàn xì yàn yū xī. xún dī sù xíng èr shí lǐ, dào hùn dùn lǜ. luò dài fū qǐng chē xiē yú chuí yáng yīn xià, dú wǎng jīn biān yǔ gāo zǐ shuō míng, fǔ gōng rán hòu shàng dù. kàn shí, yī gè shòu zhǎng lǎo wēng, sān liǔ huā bái zhǎng rán, yíng yī dào: luò zi shì hào guāi pì wù yán yú gōng, kuáng jià yuǎn lái, gé xiāo bù fǎn, zhǔ shàng wèi bì fàng xīn.
駱大夫乃自登坐,由長街進發。沿途觀看百姓桑麻播種,始知農民樂歲,亦系胼胝勞苦。行過長街,卻系康衢,驢騾犢崽往來不絕。過盡康衢,便系灩淤溪。循堤溯行二十里,到混沌律。駱大夫請車歇於垂楊陰下,獨往津邊與篙子說明,輔公然後上渡。看時,一個瘦長老翁,三綹花白長髯,迎揖道:「駱子嗜好乖僻誤言於公,誑駕遠來,隔宵不返,主上未必放心。」
fǔ gōng dào: hòu xiān shēng tóng zài huí cháo, zhǔ shàng zì zhī fēi làng yóu yě.
輔公道:「厚先生同載回朝,主上自知非浪遊也。」
gāo zǐ dào: qíng dài pì xìng yǐ chéng, hùn dùn yān xiá nán shě, yuàn gōng gèng qiú néng shì, wú yǐ dù fū wèi yì.
篙子道:「情怠僻性已成,混沌煙霞難捨,願公更求能士,毋以渡夫為意。」
fǔ gōng dào: cǐ xíng zhuān wèi xiān shēng yǔ kāng qú xiān shēng ér lái, kāng qú xiāng yù, bù gù ér qù, jīn xiān shēng yòu yù qì wú, wú shuí yǔ guī?
輔公道:「此行專為先生與康衢先生而來,康衢相遇,不顧而去,今先生又欲棄吾,吾誰與歸?」
gāo zǐ dào: biān chū yǒu yù shì zhī xīn, hòu duàn láng miào zhī niàn, xìng dìng bù yí. yuàn gōng yì wù cuò yì yě.
篙子道:「鞭±初有欲仕之心,後斷廊廟之念,性定不移。願公亦勿措意也。」
fǔ gōng dào: xiān shēng xū zhǐ jiào rú xiān shēng zhě, wú fāng shì rán yú xiān shēng, fǒu zé bù néng wàng qíng yě.
輔公道:「先生須指教如先生者,吾方釋然於先生,否則不能忘情也。」
gāo zǐ xiǎng dào: suī yǒu yī rén, wèi zhī kěn qù bù kěn qù?
篙子想道:「雖有一人,未知肯去不肯去?」
luò dài fū dào: nǎ wèi?
駱大夫道:「哪位?」
gāo zǐ dào: lián huá shān qiáo.
篙子道:「蓮華山樵。」
luò dài fū dào: kě yǐ dài xiān shēng yǐ. rán yī shēng píng shàng wèi rù chéng, ér jīn qǐ kěn tóng yóu hū?
駱大夫道:「可以代先生矣。然伊生平尚未入城,而今豈肯同游乎?」
gāo zǐ dào: wǒ shì qǐng yú qí fù.
篙子道:「我試請於其父。」
nǎi tí hú xiàng cūn zhōng gū yùn niàng, shāo hòu qǔ chū yī wěi huó yú, zhé liǔ tiáo chuān le, gòng zài rù shān ào. guò qī qiào yán, yú bìng fēng lǐng, lǐng lù wú tóng lín nèi lòu chū shù jiān zhú wū, gāo zǐ zhǐ dào: cǐ jí shān qiáo jiā yě.
乃提壺向村中沽醞釀,稍後取出一尾活魚,折柳條穿了,共載入山坳。過七竅岩,逾並峰嶺,嶺麓梧桐林內露出數間竹屋,篙子指道:「此即山樵家也。」
fǔ gōng děng xià chē, zhěng guān rù lín, jiàn yǒu gè méi xū hào rán tū tóu lǎo wēng, yòu shǒu zhǔ zhe téng zhàng, zuǒ shǒu fú zhe tóng jiān, miàn xiàng dì, bèi cháo tiān, xíng chū mén wài dào: gāi huí lái le.
輔公等下車,整冠入林,見有個眉須皓然禿頭老翁,右手拄着藤杖,左手扶着童肩,面向地,背朝天,行出門外道:「該回來了。」
gāo zǐ dào: cǐ shān qiáo zhī fù yě.
篙子道:「此山樵之父也。」
fāng xié yú jiǔ xiān xíng. tóng zǐ yáo jiàn dào: qián cì sòng jiǔ de yòu xié hú lái yě.
方攜魚酒先行。童子遙見道:「前次送酒的又攜壺來也。」
lǎo wēng jǔ tóu kàn dào: gāo zǐ hé yòu pò chāo?
老翁舉頭看道:「篙子何又破鈔?」
gāo zǐ zǒu dào gēn qián, fàng xià èr jiàn, yī dào: lǎo zhàng bié lái wú yàng?
篙子走到跟前,放下二件,揖道:「老丈別來無恙?」
hū wén dà shēng dào: gāo zǐ shǎo lǐ, lǎo fù nián mài dé zuì!
忽聞大聲道:「篙子少禮,老父年邁得罪!」
fǔ gōng děng shì zhī, nǎi xì gè wǔ shí yú suì de hàn zi, cǎo guān duǎn hè, yòu jiān chái dān, tóu shàng zhā zhe mián huā, zuǒ shǒu xié zhe yáng lē qū lái, yǐ yú sōng gēn hái lǐ dào: yòu chéng yuǎn cì, hé yǐ kè dāng? qǐng rù shě lüè zuò zuò.
輔公等視之,乃係個五十餘歲的漢子,草冠短褐,右肩柴擔,頭上扎着綿花,左手攜着羊肋趨來,倚於松根還禮道:「又承遠賜,何以克當?請入舍略坐坐。」
lǎo wēng dào: qǐng!
老翁道:「請!」
gāo zǐ dào: yóu yǒu bài fǎng zhě.
篙子道:「猶有拜訪者。」
lǎo wēng jǔ tóu xiàng wài, wàng zhe yǒu chē, máng xuán shēn tuī tóng zǐ, guǎi jìn zhǒng qù le. shān qiáo wèn dào: sù mèi píng shēng, rú hé lián chē wǎng gù? gāo zǐ yòu ráo shén me shé?
老翁舉頭向外,望着有車,忙旋身推童子,拐進冢去了。山樵問道:「素昧平生,如何聯車枉顧?篙子又饒什麼舌?」
gāo zǐ dào: qīng qú rú hè, nǎi ráo shé zhě.
篙子道:「清臞如鶴,乃饒舌者。」
shān qiáo dào: qīng qú zhě shì shuí?
山樵道:「清臞者是誰?」
gāo zǐ dào: luò qí xìng, dào qí míng.
篙子道:「駱其姓,燾其名。」
shān qiáo dào: jīn rì fāng shí luò zi, qiě qǐng lín nèi shí shàng zuò zhe, wǒ gēng yī qù lái.
山樵道:「今日方識駱子,且請林內石上坐着,我更衣去來。」
nǎi qǔ chái dān yáng lē, dài zhe yú jiǔ rù nèi.
乃取柴擔、羊肋,帶着魚酒入內。
xū yú huàn dé bù shān, dào shí biān yī luò zǐ dào: shān yě qiáo fū, hé láo yuǎn shè?
須臾換得布衫,到石邊揖駱子道:「山野樵夫,何勞遠涉?」
luò dài fū dào: xiān shēng xiàng lái jù dào tài shèn, jīn zhāo dé jiàn, mèng mèi jù wèi.
駱大夫道:「先生向來拒燾太甚,今朝得見,夢寐俱慰。」
fǔ gōng qū qián yī dào: sù yǎng gāo fēng, jīn shǐ dé shì zuǒ yòu?
輔公趨前揖道:「夙仰高風,今始得侍左右?」
shān qiáo dá lǐ dào: háo wú suǒ zhǎng, yǒu hé kě yǎng?
山樵答禮道:「毫無所長,有何可仰?」
xuán shēn jiàn zhe xī qīng, dìng jīng shì dào: gǎn wèn zūn xìng?
旋身見着西青,定睛視道:「敢問尊姓?」
xī qīng dào: xué shēng xìng xī.
西青道:「學生姓西。」
shān qiáo dào: qù suì zhòng xià zhī wàng céng yóu yún mén hū?
山樵道:「去歲仲夏之望曾游雲門乎?」
xī qīng dào: yǒu zhī.
西青道:「有之。」
shān qiáo gǒng shǒu xiàng fǔ gōng dào: rán zé cǐ wèi wèi shuí?
山樵拱手向輔公道:「然則此位為誰?」
luò dài fū dào: wèi fǔ gōng, yǎng mù chén jī, xūn mù fǎng bài, gé sù shǐ zhì.
駱大夫道:「為輔公,仰慕塵積,薰沐訪拜,隔宿始至。」
shān qiáo dào: fǔ gōng wèi shuí?
山樵道:「輔公為誰?」
luò dài fū dào: guó jiā èr shì zǐ, jìn fēng fǔ guó gōng.
駱大夫道:「國家二世子,近封輔國公。」
shān qiáo zuò sè xiàng gāo zǐ dào: gāo zǐ hé bù zì ān, ér yòu pú pú wǎng gōng zhī jià xià jí péng mén!
山樵作色向篙子道:「篙子何不自安,而又僕僕枉公之駕下及蓬門!」
luò dài fū dào: fǔ gōng fèng mìng chū zhèn, jìng qiú yán xué féi dùn yǐ wèi shī yǒu, shì yǐ zào lú, wù guài táng tū.
駱大夫道:「輔公奉命出鎮,敬求岩穴肥遁以為師友,是以造廬,勿怪唐突。」
shān qiáo dào: qiě qǐng zuò, yòng fàn zài tán.
山樵道:「且請坐,用飯再談。」
zì yòu wǎng jiā nèi pěng chū huáng jī lǜ sǔn qīng sōng bái fàn, bǎi zài shí zhuō shàng, tóng zǐ sòng chá, suí hòu qǔ wǎn shèng fàn. fàn bì, yǐ shèng zhě gěi yù fū. shān qiáo dào: sù xìng yú wán, cùn xīn bù wèi xíng yì, qiě fù lǎo dīng xī, wàn wú chū lǐ. ruò kè zài cǐ jū zhù, jià wù fù lái rú jiān bù xǔ, zé yí rù qióng gǔ pì wù.
自又往家內捧出黃雞綠筍、青菘白飯,擺在石桌上,童子送茶,隨後取碗盛飯。飯畢,以剩者給御夫。山樵道:「素性愚頑,寸心不為形役,且父老丁稀,萬無出理。若客在此居住,駕勿復來;如堅不許,則移入窮谷僻塢。」
luò dài fū dào: zú xià jué yì gāo dǎo, yì hé bì xiāng qiáng! xián xiá wǎng lái pán huán, bù yǐ sú shì xiāng gān, kě hū?
駱大夫道:「足下決意高蹈,亦何必相強!閒暇往來盤桓,不以俗事相干,可乎?」
shān qiáo dào: suǒ móu gè bié, qì wèi zì shū, xìng qí yuán liàng!
山樵道:「所謀各別,氣味自殊,幸祈原諒!」
fǔ gōng dào: lǐ yīng dēng táng yè lǎo xiān shēng, xiān shēng qí wèi dào dá?
輔公道:「理應登堂謁老先生,先生其為道達?」
shān qiáo dào: lǎo fù lóng zhōng, shū jiān jǔ dòng, qǐ gǎn dāng gōng cì jiàng!
山樵道:「老父龍鍾,殊艱舉動,豈敢當公賜降!」
fǔ gōng dào: yān yǒu dào mén bù rù bài zhī lǐ!
輔公道:「焉有到門不入拜之禮!」
gāo zǐ dào: lǎo zhàng chóu yīng wèi láo, qǐng miǎn lǐ bà!
篙子道:「老丈酬應為勞,請免禮罷!」
fǔ gōng nǎi zuò bié shàng chē, qū huí jiù lù. dào hùn dùn jīn guò dù, fǔ gōng zhūn zhūn qǐng gāo zǐ tóng chē huí dōu, gāo zǐ dào: ruò yǒu rù dōu zhī yì, jīn zhāo kě wú shān qiáo guài yǐ.
輔公乃作別上車,驅回舊路。到混沌津過渡,輔公諄諄請篙子同車回都,篙子道:「若有入都之意,今朝可無山樵怪矣。」
luò dài fū dào: rěn xīn zāi!
駱大夫道:「忍心哉!」
gāo zǐ bù dá rù cāng. fǔ gōng yòu shàng chuán yán bié, gāo zǐ fù sòng shàng àn.
篙子不答入艙。輔公又上船言別,篙子復送上岸。
sān rén jià chē, yí lù chēng tàn. fǔ gōng dào: wèi jù lǐ yí, chéng hé pìn tǐ? wú guài qí rán. qiě huí dōu zhāi jiè, qián jù gōng jīng fù wǎng, rú zài bù chū, wǒ shǐ wú yuàn.
三人駕車,一路稱嘆。輔公道:「未具禮儀,成何聘體?毋怪其然。且回都齋戒,虔具弓旌復往,如再不出,我始無怨。」
luò dài fū dào: gōng yán jí shì. dàn kàn cǐ sān gōng, yì wèi bì yīn lǐ wèi jù ér cí. ān yú shí lì ér bù láo xīn, xìng dìng jiǔ yǐ. chén zhī zhī shú yǐ! zī lái kàn gè xíng qíng, gèng jué jué yǐ.
駱大夫道:「公言極是。但看此三公,亦未必因禮未具而辭。安於食力而不勞心,性定久矣。臣知之熟矣!茲來看各形情,更決絕矣。」
fǔ gōng dào: suī rán, wú réng jǐn qí jìng. jīn qiě sòng xiān shēng huí fǔ.
輔公道:「雖然,吾仍盡其敬。今且送先生回府。」
luò dài fū dào: chén xū jiàn wén hóu.
駱大夫道:「臣須見文侯。」
nǎi tóng háng.
乃同行。
jìn chéng yǐ jīng hūn hēi, fǔ gōng yǔ xī qīng dào: qiě jiàn qīng fù, rán hòu huí gōng.
進城已經昏黑,輔公與西青道:「且見卿父,然後回宮。」
xī qīng wǎng jiā nèi yù lái, wén hóu yíng chū dào: zhǔ shàng zuó rì yīn gōng wèi xī jiàn, dāng shí chá wèn, lǎo chén zòu míng: chén zǐ qīng yù fǎng luò dài fū, cǐ kè bù fǎn zhě, huò yòu zhuǎn fǎng tā rén, tú yáo wèi jí hái ěr! kě yǐ fàng xīn. zhǔ shàng jīn zhāo yì wèi chá wèn.
西青往家內御來,文侯迎出道:「主上昨日因公未夕見,當時查問,老臣奏明:『臣子青御訪駱大夫,此刻不返者,或又轉訪他人,途遙未及還耳!可以放心。』主上今朝亦未查問。」
fǔ gōng dào: wén hóu suǒ liào bù chà, xī suǒ fǎng sān gōng, lìn jiào rú yī.
輔公道:「文侯所料不差,惜所訪三公,吝教如一。」
wén hóu dào: sān rén hé míng? jū dì hé chù?
文侯道:「三人何名?居地何處?」
fǔ gōng dào: yī jū kāng qú jiē, yī jū hùn dùn jīn, yī jū bìng fēng lǐng lù.
輔公道:「一居康衢街,一居混沌津,一居並峰嶺麓。」
wén hóu dào: suǒ wèi kāng qú biān shì hùn dùn gāo zǐ lián huā shān qiáo zhě. biān shì gāo zǐ zhī qí míng ér wèi jiàn qí rén, shù yán wèi zhì. lián huā shān qiáo zhī fù xìng jiāng, míng bào yī, shān qiáo míng dài. lǎo chén chū wèi tóng shān yì zǎi, céng xiāng wǎng hái, bào yī yàn fán bì qù. hòu wén bìng fēng lǐng xià yǒu rén zhǒng tóng jié lú, qián shǐ kuī zhī, guǒ xì bào yī fù zǐ. měi suì wéi yǐ míng tuán kuì yí, wèi zēng jiàn miàn. yú zī sì shí nián yǐ, cǐ sān rén jiē bù kě de yě.
文侯道:「所謂康衢鞭士、混沌篙子、蓮花山樵者。鞭士、篙子知其名而未見其人,數延未至。蓮花山樵之父姓江,名抱一,山樵名帶。老臣初為銅山邑宰,曾相往還,抱一厭煩避去。後聞並峰嶺下有人種桐結廬,潛使窺之,果系抱一父子。每歲惟以茗團饋遺,未曾見面。於茲四十年矣,此三人皆不可得也。」
fǔ gōng dào: wú xīn zhōng nán shì rán.
輔公道:「吾心終難釋然。」
wén hóu dào: qiě qǐng huí gōng, miǎn zhǔ shàng xuán niàn.
文侯道:「且請回宮,免主上懸念。」
fǔ gōng shǐ shàng chē chū mén, luò dài fū yì cí hái jiā.
輔公始上車出門,駱大夫亦辭還家。
fǔ gōng jìn gōng qǐng ān, dǎo zhǔ zhào wèn, fǔ gōng jiāng suǒ fǎng yù zòu shàng. dǎo zhǔ dào: zhēn gāo shì yě!
輔公進宮請安,島主召問,輔公將所訪遇奏上。島主道:「真高士也!」
lián fēi dào: yān yǒu jué lù mò néng luó zhì zhī rén?
廉妃道:「焉有爵祿莫能羅致之人?」
dǎo zhǔ dào: bǐ gāo shàng xìng chéng, suī wàn chéng bù yì, qǐ tān fù guì zāi!
島主道:「彼高尚性成,雖萬乘不易,豈貪富貴哉!」
lián fēi dào: rú wén hóu wǔ hòu zhī liú ruò hé?
廉妃道:「如文侯、武侯之流若何?」
dǎo zhǔ dào: wén hóu nǎi xì shì qīng, yì tóng xiū qī. wǔ hòu xī rì jiān cí zhì zài ér wèi kè qīng, réng shì bù shòu jué lù, yì qí liú yà yě.
島主道:「文侯乃係世卿,義同休戚。武侯昔日堅辭至再而為客卿,仍是不受爵祿,亦其流亞也。」
lián fēi dào: wú ér lián rì láo dùn, qiě qù ān xī, huǎn sī yán qǐng zhī fāng.
廉妃道:「吾兒連日勞頓,且去安息,緩思延請之方。」
fǔ gōng nǎi tuì huí rì huá gōng, bèi qí lǐ wù, zòu guò dǎo zhǔ, dì sān rì zhào xī qīng tóng háng, dào bì luó fēng xià. luò dài fū rù qīng niǎo shān cǎi yào wèi fǎn. qū chē zhí zhì hùn dùn lǜ, gāo zǐ bù zài chuán shàng, wèn dù fū hé wǎng, dá dào: tóng biān shì qiè jiā gǎn dú, jià chuán qù yǐ èr rì yǐ.
輔公乃退回日華宮,備齊禮物,奏過島主,第三日召西青同行,到薜蘿峰下。駱大夫入青鳥山採藥未返。驅車直至混沌律,篙子不在船上,問渡夫何往,答道:「同鞭士挈家趕犢,駕船去已二日矣。」
fǔ gōng tàn xī. xíng guò bìng fēng lǐng, rù wú tóng lín, zhǐ jiàn nà lǎo wēng fú zài shí zhuō shàng kàn tóng zǐ wéi qí. fǔ gōng bù dào gēn qián, qǐng jiào shī lǐ, lǎo wēng xuán zhuǎn bàn biān jiān bó shì dào: kè yòu zhì yǐ.
輔公嘆息。行過並峰嶺,入梧桐林,只見那老翁伏在石桌上看童子圍棋。輔公步到跟前,請教施禮,老翁旋轉半邊肩膊視道:「客又至矣。」
yǎng qǐ shēn lái hái yī, tóng zǐ zǒu dào bèi hòu tuō zhe jí liáng, yòu yī tóng zǐ wǎn zhù shǒu bó, lǎo wēng dào: nián mài bù néng quán lǐ, wù guài! wù guài!
仰起身來還揖,童子走到背後托着脊樑,又一童子挽住手膊,老翁道:「年邁不能全禮,勿怪!勿怪!」
fǔ me dào: dé zūn shòu gāo, lìng rén yǎng mù nán yǐ.
輔麼道:「德尊壽高,令人仰慕難已。」
lǎo wēng dào: shí lì wán pú, ǒu bù yì zhé, wú yǒu kě chēng.
老翁道:「食力完璞,偶不易折,無有可稱。」
fǔ gōng dào: gǎn wèn lìng láng kě zài zhái shàng?
輔公道:「敢問令郎可在宅上?」
lǎo wēng dào: lǎo hàn zhǐ de cǐ zi, zūn kè qiē wù yǐn yòu!
老翁道:「老漢只得此子,尊客切勿引誘!」
fǔ gōng dào: jìng ài shuò dé, yuàn dìng mò nì zhī jiāo. chū yǔ bù chū, fēi gǎn miǎn qiáng.
輔公道:「敬愛碩德,願訂莫逆之交。出與不出,非敢勉強。」
xī qīng lìng cóng rén jiāng chē nèi gōng jīng zhēn yù jǐn xiù mǎn duī shí zhuō zi shàng. lǎo wēng dào: shān zhōng bǎi xìng yào zhè bān wù jiàn hé yòng?
西青令從人將車內弓旌、珍玉、錦繡滿堆石桌子上。老翁道:「山中百姓要這般物件何用?」
xī qīng dào: gōng yì jié chéng, lǎo zhàng wú xū guò què.
西青道:「公意竭誠,老丈無需過卻。」
lǎo wēng dào: xiǎo ér yī cì fù xīn, lǎo fū gān zhǐ sān rì jù zú, nán gēng nǚ zhī, kě miǎn jī hán. yào cǐ wú yòng zī wù hé wèi? yǒu zhī, shì zú yǐ huì dào ěr!
老翁道:「小兒一次負薪,老夫甘旨三日俱足,男耕女織,可免饑寒。要此無用資物何為?有之,適足以誨盜耳!」
fǔ gōng diǎn shǒu, mìng qiě shōu kāi, bǎi xià zūn yáo fèng jiǔ wèi shòu, lǎo wēng bù cí, bēi jìn bēi gān. fǔ gōng yòu yán jí kāng qú hùn dùn èr gōng jù yuǎn dùn yǐ, lǎo wēng dào: xī nián gòng lùn táng yú hòu chū zhě, èr zi wéi yǔ fù shuō kǒng míng, yú wú suǒ qǔ, jīn gèng kě zhī, qǐng wù cuò yì yě.
輔公點首,命且收開,擺下樽餚奉酒為壽,老翁不辭,杯進杯乾。輔公又言及康衢、混沌二公俱遠遁矣,老翁道:「昔年共論唐虞後出者,二子惟與傅說、孔明,余無所取,今更可知,請勿措意也。」
fǔ gōng hào tàn. lǎo wēng dào: rú jūn bì yù yán tóng yóu zhī shì, cǐ shí qū zhǐ yóu yǒu kě quàn yān zhě, dàn fēi jù yú yī chù, jiē qǐng wèi miǎn fèi shì ěr.
輔公浩嘆。老翁道:「如君必欲延同游之士,此時屈指猶有可勸焉者,但非聚於一處,接請未免費事耳。」
fǔ gōng dào: tiān yá hǎi jiǎo, yì suǒ gān xīn. qǐng zhǐ gāo shì gòng yǒu jǐ wèi, jū zhù hé fāng?
輔公道:「天涯海角,亦所甘心。請指高士共有幾位,居住何方?」
lǎo wēng dào: zhēn gāo shì bù kě dé ér zhì yě, suǒ kě zhì zhě, yòng shì zhī zhì wèi jǐn jué ěr. yǒu yī rén jū guó zhī nán jìng chì liú lǐng xià lǎo rén gǔ zhōng, xìng wū míng pī. yǒu èr rén: yī jū yú fú jīn jīn niú gǔ zhī běi yīng cháo lǐng xià wàn zhàng tán biān, xìng duān mù míng cùn, xì tóng bāo xiōng dì yǒu yī rén jū yú jì tóu chéng nèi, xìng huáng míng yàn. xī jù cóng lǎo fū yóu, xué wèn suī shū, bǐng xìng duān fāng, kān wèi shī yǒu. zú xià pìn zhī, yóu kǒng tā men tuī què, lǎo fū lìng xiū chǐ sù jiāo shǐ zhě, dào qí jū zhǐ wù shí, jiāng shū xiān jiāo, hòu chū lǐ yí, sì rén yīng wú bù qū cóng zhě.
老翁道:「真高士不可得而致也,所可致者,用世之志未盡絕耳。有一人居國之南境赤騮嶺下老人谷中,姓巫名丕。有二人:一居於浮金金牛谷之北鷹巢嶺下萬丈潭邊,姓端木名寸,系同胞兄弟;有一人居於芰頭城內,姓黃名雁。昔俱從老夫游,學問雖殊,秉性端方,堪為師友。足下聘之,猶恐他們推卻,老夫另修尺素交使者,到其居址晤時,將書先交,後出禮儀,四人應無不屈從者。」
xī qīng pěng shàng bǐ yàn huā jiān, jiāng mò mó hǎo, lǎo wēng chéng zhe jiǔ xìng huī jiù, rù tǒng lù fēng chí jiāo. xī qīng dào: gōng yì kěn qiè, hé bù mìng lìng láng chū ér tóng yóu?
西青捧上筆硯、花箋,將墨磨好,老翁乘着酒興揮就,入筒露封持交。西青道:「公意懇切,何不命令郎出而同游?」
lǎo wēng dào: yǐ gōng zhī rén hòu, shì gù wú fáng, dàn xiǎo ér suī yǒu wēi zhǎng, xìng jí piān zhí, wǎng gù shí shì, kǒng tú shā shēn, wú yì yú guó. qiě yǒu wū zi děng shù rén, hé shì bù kě wèi yé? dà fán guó jiā yú xián cái, wéi zài yòng yǔ bù yòng ěr. ruò shàng néng yòng, cháo yǒu xiǎo xián rú guǎn zhòng jiǎn shū zhī liú yì kě zhì zhì shàng bù néng yòng, suī yǒu dà shèng rú jī zǐ bǐ gàn zhī lǚ, nán miǎn guó wáng. zhī cǐ, suī wèi jūn kě yě, hé kuàng yú zhèn shǒu hū? zhèn shǒu ér jí jí yú yán lǎn, yì yù hé wèi hū?
老翁道:「以公之仁厚,仕固無妨,但小兒雖有微長,性極偏執,罔顧時勢,恐徒殺身,無益於國。且有巫子等數人,何事不可為耶?大凡國家於賢才,惟在用與不用耳。若上能用,朝有小賢如管仲、蹇叔之流亦可致治;上不能用,雖有大聖如箕子、比干之侶,難免國亡。知此,雖為君可也,何況於鎮守乎?鎮守而汲汲於延攬,意欲何為乎?」
fǔ gōng jǐng shěng dào: jīn rì wén jūn zǐ zhī jiào yǐ!
輔公警省道:「今日聞君子之教矣!」
lìng cóng rén jiāng gè jiàn jù pěng rù máo péng, lǎo wēng yóu yù tuī zǔ, fǔ gōng yī bié, zhuǎn shēn shàng chē. xī qīng jiàn cóng rén jiāng gè jiàn sòng rù chū lái, gǒng xiàng lǎo wēng dào: tú yáo jiāng mù, bù jiǔ péi le.
令從人將各件俱捧入茅篷,老翁猶欲推阻,輔公揖別,轉身上車。西青見從人將各件送入出來,拱向老翁道:「途遙將暮,不久陪了。」
shuō bì, lìng yù sù xíng.
說畢,令御速行。
dào lǐng tóu shàng, yáo jiàn lǎo wēng lǜ jiā rén jiāng gè jiàn zhì yú lín wài. xī qīng gào fǔ gōng dào: yǐn yì zhī shì zhēn kě jìng yě!
到嶺頭上,遙見老翁率家人將各件置於林外。西青告輔公道:「隱佚之士真可敬也!」
fǔ gōng tàn xī. yīn wǔ rì qī xiàn yǐ bī, zhǐ de qū chí ér huí.
輔公嘆息。因五日期限已逼,只得驅馳而回。
dào de cháo mén, shí yǐ huáng hūn, jiàn hú ěr rén děng jù lì liǎng páng, fǔ gōng dào: láo zhū gōng jiǔ dài, qǐng gè fù rèn suǒ, wú míng rì cí guò zhǔ shàng, yì qǐ chéng yǐ.
到得朝門,時已黃昏,見胡爾仁等俱立兩旁,輔公道:「勞諸公久待,請各赴任所,吾明日辭過主上,亦起程矣。」
yòu yǔ xī qīng dào: dài fū kě dài lǐ wù wǎng pìn sì wèi xiān shēng, gè zài tiě wéi xiāng huì.
又與西青道:「大夫可帶禮物往聘四位先生,各在鐵圍相會。」
xī qīng lǐng mìng, bèi qí yīng yòng gè jiàn, bǐng guò wén hóu, cì zǎo dài zhe pú cóng xiàng chì liú lǐng jìn fā. xíng guò bàn rì, hū jiàn tú zhōng bǎi xìng fú lǎo xié yòu, rú bì kòu táo nán xíng zhuàng, shén jué liú lí diān pèi. xīn xià shēng yí, shǐ pū fǎng wèn, bǎi xìng dào: ěr men yě xíng bù qù. hé táng dī bēng, shuǐ chōng zhōu yì tián lú, shāng sǔn rén chù wú yǒu qí shù.
西青領命,備齊應用各件,稟過文侯,次早帶着僕從向赤騮嶺進發。行過半日,忽見途中百姓扶老攜幼,如避寇逃難形狀,甚覺流離顛沛。心下生疑,使仆訪問,百姓道:「爾們也行不去。河塘堤崩,水沖州邑田廬,傷損人畜無有其數。」
suí wèn shù cì jiē rán. xī qīng zhǐ de huǎn huǎn huí chē, dào bì yún zhèn zhù xià. shǐ yù zhě wǎng qián tàn fǎng, chù chù lù duàn. zuò shǒu shù rì, shuǐ suī jiàn jiǎn, lù réng wèi hé. xún diàn zhǔ rén shā shuǐ rú hé màn yān, diàn zhǔ dào: cǐ huàn jìn lái nián nián fā zuò, jù yǒu shù yì zāo yāng. jīn nián xì tóu biān hé běi àn bēng kāi, shuāng tí yì xì qí xià liú dāng chōng zhī chù, shòu shāng zuì kǔ, guī yú lǚ yì rù hǎi, wǒ men jīn lù yì wú yōu.
隨問數次皆然。西青只得緩緩回車,到碧雲鎮住下。使御者往前探訪,處處路斷。坐守數日,水雖漸減,路仍未涸。詢店主人沙水如何漫淹,店主道:「此患近來年年發作,俱有數邑遭殃。今年系投鞭河北岸崩開,雙蹄邑系其下流當沖之處,受傷最苦,歸於縷邑入海,我們金鹿邑無憂。」
xī qīng dào: qí yuán lái yú hé chù?
西青道:「其源來於何處?」
diàn zhǔ dào: wén fā yú ěr sháo àn zhī xī, zì yuán zhì wěi, shí zhǐ wǔ qiān lǐ, yīn qí dà qū zhǎng wān zuì duō, shì yǐ zhì tú suǒ zài zhǎng yī wàn sān qiān lǐ, jí gǔ zhī liú shā hé. hòu yīn bù zhī jùn shēn, zhǐ jiā zhú fáng, gāo rú gāng fù, gù míng shā qì gāng.
店主道:「聞發於耳勺岸之西,自源至尾,實只五千里,因其大曲長灣最多,是以志圖所載長一萬三千里,即古之流沙河。後因不知浚深,只加築防,高如岡阜,故名沙磧岡。」
xī qīng dào: rú hé měi suì fā zuò?
西青道:「如何每歲發作?」
diàn zhǔ dào: suǒ shuō yuán wěi jù zài tú zhì, xiǎo rén bù zhī, jù xì tīng jiàn lǎo xué jiū shuō de. xiàng gōng yào zhī xiáng xì, yú cūn zhōng wèn zhī, zì rán zhī xī.
店主道:「所說原尾俱載圖志,小人不知,俱系聽見老學究說的。相公要知詳細,於村中問之,自然知悉。」
xī qīng dào: lǎo xué jiū zài cūn zhōng hé chù? xìng shén míng shuí?
西青道:「老學究在村中何處?姓甚名誰?」
diàn zhǔ dào: xiǎo rén yě bù zhī tā míng xìng, zhī zài qián cūn pán jiā jiào xué, yuǎn yuǎn wàng jiàn liǎng zhū wú tóng, biàn xì tā guǎn zhōng yě.
店主道:「小人也不知他名姓,只在前村盤家教學,遠遠望見兩株梧桐,便系他館中也。」
xī qīng cì rì jí dài tóng zǐ, wàng zhe liǎng zhū wú tóng xíng qù. zhèng shì: fèng mìng wèi lín gāo shì zhái, wén yán xiān fǎng dú shū táng.
西青次日即帶童子,望着兩株梧桐行去。正是:奉命未臨高士宅,聞言先訪讀書堂。
yù zhī hòu shì rú hé, qiě tīng xià huí fēn jiě.
欲知後事如何,且聽下回分解。