xī zhōu jiān yú èr dài, sān shèng zhì fǎ, lì jué wǔ děng, fēng guó bā bǎi, tóng xìng wǔ shí yǒu yú. zhōu gōng kāng shū jiàn yú lǔ wèi, gè shù bǎi lǐ tài gōng yú qí, yì wǔ hóu jiǔ bó zhī dì. shī zài qí zhì yuē: jiè rù wéi fān, dà shī wéi yuán. dà bāng wéi píng, dà zōng wéi hàn. huái dé wéi níng, zōng zi wéi chéng. wú bǐ chéng huài, wú dú sī wèi. suǒ yǐ qīn qīn xián xián, bāo biǎo gōng dé, guān zhū shèng shuāi, shēn gēn gù běn, wèi bù kě bō zhě yě. gù shèng zé zhōu shào xiāng qí zhì, zhì xíng cuò shuāi zé wǔ bó fú qí ruò, yǔ gòng shǒu. zì yōu píng zhī hòu, rì yǐ líng yí, zhì hū è qū hé luò zhī jiān, fēn wèi èr zhōu, yǒu táo zé zhī tái, bèi qiè tiě zhī yán. rán tiān xià wèi zhī gòng zhǔ, qiáng dà fú zhī gǎn qīng. lì zài bā bǎi yú nián, shù jí dé jǐn, jì yú wáng nǎn, jiàng wèi shù rén, yòng tiān nián zhōng. hào wèi yǐ jué yú tiān xià, shàng yóu zhī yè xiāng chí, mò de jū qí xū wèi, hǎi nèi wú zhǔ, sān shí yú nián.
昔周監於二代,三聖製法,立爵五等,封國八百,同姓五十有餘。周公、康叔建於魯、衛,各數百里;太公於齊,亦五侯九伯之地。《詩》載其制曰:「介入惟籓,大師惟垣。大邦惟屏,大宗惟翰。懷德惟寧,宗子惟城。毋俾城壞,毋獨斯畏。」所以親親賢賢,褒表功德,關諸盛衰,深根固本,為不可撥者也。故盛則周、邵相其治,致刑錯;衰則五伯扶其弱,與共守。自幽、平之後,日以陵夷,至虖厄區河洛之間,分為二周,有逃責之台,被竊鐵之言。然天下謂之共主,強大弗之敢傾。歷載八百餘年,數極德盡,既於王赧,降為庶人,用天年終。號位已絕於天下,尚猶枝葉相持,莫得居其虛位,海內無主,三十餘年。
qín jù shì shèng zhī dì, chěng jū zhà zhī bīng, cán shí shān dōng, yī qiè qǔ shèng. yīn jīn qí suǒ xí, zì rèn sī zhī, shān xiào sān dài, dàng miè gǔ fǎ, qiè zì hào wèi huáng dì, ér zǐ dì wèi pǐ fū, nèi wáng gǔ ròu běn gēn zhī fǔ, wài wáng chǐ tǔ fān yì zhī wèi. chén wú fèn qí bái tǐng, liú xiàng suí ér bì zhī. gù yuē, zhōu guò qí lì, qín bù jí qī, guó shì rán yě.
秦據勢勝之地,騁狙詐之兵,蠶食山東,壹切取勝。因矜其所習,自任私知,姍笑三代,盪滅古法,竊自號為皇帝,而子弟為匹夫,內亡骨肉本根之輔,外亡尺土籓翼之衛。陳、吳奮其白挺,劉、項隨而斃之。故曰,周過其歷,秦不及期,國勢然也。
hàn xìng zhī chū, hǎi nèi xīn dìng, tóng xìng guǎ shǎo, chéng jiè wáng qín gū lì zhī bài, yú shì pōu liè jiāng tǔ, lì èr děng zhī jué. gōng chén hóu zhě bǎi yǒu yú yì, zūn wáng zǐ dì, dà qǐ jiǔ guó. zì yàn mén yǐ lái, jǐn liáo yáng, wèi yàn dài. cháng shān yǐ nán, tài xíng zuǒ zhuǎn, dù hé jì, jiàn yú hǎi, wèi qí zhào. gǔ sì yǐ wǎng, yǎn yǒu guī méng, wèi liáng chǔ. dōng dài jiāng hú, báo huì jī, wèi jīng wú. běi jiè huái bīn, lüè lú héng, wèi huái nán. bō hàn zhī yáng, gèn jiǔ yí, wèi zhǎng shā. zhū hóu bǐ jìng, zhōu zā sān chuí, wài jiē hú yuè. tiān zǐ zì yǒu sān hé dōng jùn yǐng chuān nán yáng, zì jiāng líng yǐ xī zhì bā shǔ, běi zì yún zhōng zhì lǒng xī, yǔ jīng shī nèi shǐ fán shí wǔ jùn, gōng zhǔ liè hóu pō yì qí zhōng. ér fān guó dà zhě kuā zhōu jiān jùn, lián chéng shù shí, gōng shì bǎi guān tóng zhì jīng shī, kě wèi jiǎo wǎng guò qí zhèng yǐ. suī rán, gāo zǔ chuàng yè, rì bù xiá gěi, xiào huì xiǎng guó yòu qiǎn, gāo hòu nǚ zhǔ shè wèi, ér hǎi nèi yàn jiā, wáng kuáng jiǎo zhī yōu, zú zhé zhū lǚ zhī nán, chéng tài zōng zhī yè zhě, yì lài zhī yú zhū hóu yě.
漢興之初,海內新定,同姓寡少,懲戒亡秦孤立之敗,於是剖裂疆土,立二等之爵。功臣侯者百有餘邑,尊王子弟,大啟九國。自雁門以來,盡遼陽,為燕、代。常山以南,太行左轉,度河、濟,漸於海,為齊、趙。穀、泗以往,奄有龜、蒙,為梁、楚。東帶江、湖,薄會稽,為荊、吳。北界淮瀕,略廬、衡,為淮南。波漢之陽,亘九嶷,為長沙。諸侯比境,周匝三垂,外接胡、越。天子自有三河、東郡、潁川、南陽,自江陵以西至巴、蜀,北自雲中至隴西,與京師內史凡十五郡,公主、列侯頗邑其中。而籓國大者夸州兼郡,連城數十,宮室百官同制京師,可謂撟枉過其正矣。雖然,高祖創業,日不暇給,孝惠享國又淺,高后女主攝位,而海內晏加,亡狂狡之憂,卒折諸呂之難,成太宗之業者,亦賴之於諸侯也。
rán zhū hóu yuán běn yǐ dà, mò liú làn yǐ zhì yì, xiǎo zhě yín huāng yuè fǎ, dà zhě kuí gū héng nì, yǐ hài shēn sàng guó. gù wén dì cǎi jiǎ shēng zhī yì fēn qí zhào, jǐng dì yòng cháo cuò zhī jì xuē wú chǔ. wǔ dì shī zhǔ fù zhī cè, xià tuī ēn zhī lìng, shǐ zhū hóu wáng dé fēn hù yì yǐ fēng zǐ dì, bù xíng chù dǒu. ér fān guó zì xī. zì cǐ yǐ lái, qí fēn wèi qī, zhào fēn wèi liù, liáng fēn wèi wǔ, huái nán fēn wèi sān. huáng zǐ shǐ lì zhě, dà guó bù guò shí yú chéng. zhǎng shā yàn dài suī yǒu jiù míng, jiē wáng nán běi biān yǐ. jǐng zāo qī guó zhī nán, yì sǔn zhū hóu, jiǎn chù qí guān. wǔ yǒu héng shān huái nán zhī móu, zuò zuǒ guān zhī lǜ, shè fù yì zhī fǎ, zhū hóu wéi dé yī shí shuì zū, bù yǔ zhèng shì.
然諸侯原本以大,末流濫以致溢,小者淫荒越法,大者睽孤橫逆,以害身喪國。故文帝采賈生之議分齊、趙,景帝用晁錯之計削吳、楚。武帝施主父之冊,下推恩之令,使諸侯王得分戶邑以封子弟,不行黜陡。而籓國自析。自此以來,齊分為七,趙分為六,梁分為五,淮南分為三。皇子始立者,大國不過十餘城。長沙、燕、代雖有舊名,皆亡南北邊矣。景遭七國之難,抑損諸侯,減黜其官。武有衡山、淮南之謀,作左官之律,設附益之法,諸侯惟得衣食稅租,不與政事。
zhì yú āi píng zhī jì, jiē jì tǐ miáo yì, qīn shǔ shū yuǎn, shēng yú wéi qiáng zhī zhōng, bù wèi shì mín suǒ zūn, shì yǔ fù shì wáng yì. ér běn cháo duǎn shì, guó tǒng sān jué, shì gù wáng mǎng zhī hàn zhōng wài dān wēi, běn mò jù ruò, wáng suǒ jì dàn, shēng qí jiān xīn yīn mǔ hòu zhī quán, jiǎ yī zhōu zhī chēng, zhuān zuò wēi fú miào táng zhī shàng, bù jiàng jià xù ér yùn tiān xià. zhà móu jì chéng, suì jù nán miàn zhī zūn, fēn qiǎn wǔ wēi zhī lì, chí chuán tiān xià, bān xíng fú mìng. hàn zhū hóu wáng jué jiǎo qǐ shǒu, fèng shàng xǐ fú, wéi kǒng zài hòu, huò nǎi chēng měi sòng dé, yǐ qiú róng mèi, qǐ bù āi zāi! shì yǐ jiū qí zhōng shǐ qiáng ruò zhī biàn, míng jiān jiè yān.
至於哀、平之際,皆繼體苗裔,親屬疏遠,生於帷牆之中,不為士民所尊,勢與富室亡異。而本朝短世,國統三絕,是故王莽知漢中外殫微,本末俱弱,亡所忌憚,生其奸心;因母后之權,假伊、周之稱,顓作威福廟堂之上,不降價序而運天下。詐謀既成,遂據南面之尊,分遣五威之吏,馳傳天下,班行符命。漢諸侯王厥角稽首,奉上璽韍,惟恐在後,或乃稱美頌德,以求容媚,豈不哀哉!是以究其終始強弱之變,明監戒焉。