strong měi nǚ zhuāng yú qiáo diǎn huà xuě shān lǐ mù zi xǐng mí strong
美女莊漁樵點化 雪山里牧子醒迷
yù qì cān xiá bàn lǎo jūn, fú xíng yàn shì chū cāng yín.
御氣餐霞伴老君,服形厭世出蒼垠。
wǔ xíng diān dào chéng jīn dǐng, sān jǐng guī yī líng zǐ fēn.
五行顛倒成金鼎,三景皈依凌紫氛。
jiāo wěi màn diào xiān lǚ qū, jǐn náng yīng yǒu wáng xū wén.
焦尾漫調仙侶曲,錦囊應有王虛文。
xiāng qī tuō què chén bāo qù, zǐ fǔ qióng gōng shēng yì yún.
相期脫卻塵褒去,紫府瓊宮生繹雲。
huà shuō nà shù cóng lǐ qù chù jiào zuò sān shān zhuāng dì fāng, qián hòu sān bǎi lǐ guǎng kuò, yě yǒu sì wǔ bǎi jiā rén jiā zhù zhe, jiā jiā yǒu jǐ gè nǚ zǐ, gòng yǒu qī bā bǎi gè nǚ zǐ, yīn cǐ huàn wèi sān měi nǚ zhuāng, kàn guān, qiě shuō wèi hé zhè yī gè dì fāng jiù yǒu zhè xǔ duō nǚ zǐ? zhǐ yīn hán tuì zhī bù kěn qì zhí xiū xíng, lán cǎi hé tè tè jiǔ zhè gè qù chù huà chū zhè yī suǒ zhuāng wū, pù pái chū yī gè jiǔ diàn, jiào míng yuè qīng fēng biàn zuò měi nǚ, dài tuì zhī jìn qù duǒ xuě, jiù bǎ měi nǚ jú qù shì tā de xīn.
話說那樹叢里去處叫做三山莊地方,前後三百里廣闊,也有四五百家人家住着,家家有幾個女子,共有七八百個女子,因此喚為三美女莊,看官,且說為何這一個地方就有這許多女子?只因韓退之不肯棄職修行,藍彩和特特久這個去處化出這一所莊屋,鋪排出一個酒店,叫明月、清風變作美女,待退之進去躲雪,就把美女局去試他的心。
guǒ rán, tuì zhī hé zhāng qiān lǐ wàn dǎng fēng mào xuě gǎn dào zhè zhuāng mén qián, jiàn yǒu yī gè sǎ diàn, bù shèng huān xǐ, huāng máng xià le mǎ, fù zhuó zhāng qiān de ěr duǒ shuō dào: jìn diàn jiā qù, bú yào shuō wǒ shì lǐ bù shàng shū hán lǎo yé, zhǐ shuō shì dào cháo zhōu qù xún huǒ jì suàn zhàng de kè rén.
果然,退之和張千、李萬擋風冒雪趕到這莊門前,見有一個灑店,不勝歡喜,慌忙下了馬,附着張千的耳朵說道:「進店家去,不要說我是禮部尚書韓老爺,只說是到潮洲去尋夥計算賬的客人。」
zhāng qiān diān tóu yīng le, tiāo zhe xíng lǐ qián zǒu. tuì zhī suí hòu gēn jìn diàn zhōng, jiǎn yī fù zuò tóu zuò xià. nà guò mài jiù lái wèn dào: kè guān yòng jiǔ bù yòng jiǔ?
張千顛頭應了,挑着行李前走。退之隨後跟進店中,揀一副座頭坐下。那過賣就來問道:「客官用酒不用酒?」
tuì zhī dào: zhè bān lěng tiān, zěn de bù chī jiǔ? xiān bǎ shàng hǎo de jiǔ xuán rè xiē ná lái wǒ chī, rán hòu zuò fàn.
退之道:「這般冷天,怎的不吃酒?先把上好的酒漩熱些拿來我吃,然後做飯。」
guò mài dào: jiǔ yǒu shàng hǎo de, tàng yě tàng dé rè, zhǐ shì chī le yào zuì rén.
過賣道:「酒有上好的,燙也燙得熱,只是吃了要醉人。」
tuì zhī biān: chī jiǔ bù zuì, rú tóng huó mái. ruò shì dàn jiǔ chī liǎo bù zuì de, yě méi rén lái mǎi le.
退之邊:「吃酒不醉,如同活埋。若是淡酒吃了不醉的,也沒人來買了。」
guò mài dào: gǔ lái shuō jiǔ bù zuì rén rén zì zuì, sè bù mí rén rén zì mí. yīn cǐ shàng bù quàn kè guān chī jiǔ.
過賣道:「古來說酒不醉人人自醉,色不迷人人自迷。因此上不勸客官吃酒。」
tuì zhī dào: nǐ zhè lǐ shì nèn me dì fāng?
退之道:「你這裡是恁麼地方?」
guò mài dào: huàn zuò sān shān měi nǚ zhuāng.
過賣道:「喚做三山美女莊。」
tuì zhī dào: měi nán pò lǎo, měi nǚ pò shé, cóng gǔ suǒ jiè, wèi hé qǔ zhè yàng yī gè dì míng?
退之道:「美男破老,美女破舌,從古所戒,為何取這樣一個地名?」
guò mài dào: xiǎo hái ér méi niáng, shuō qǐ huà zhǎng, wǒ zhè sān sì bǎi rén jiā zhǐ huì yǎng nà ér, zài bù yǎng yī gè hái zi. zhè xǔ duō nà ér jù gè zhǎng chéng, wèi zēng chū jià, yīn cǐ huàn zuò sān shān měi nǚ zhuāng. bǐ rú wǒ diàn zhǔ rén yǒu gè nǚ ér, míng huàn míng yuè xiān, jīn gēng sān shí bā suì le, suàn mìng de shuō, mù xià gāi yǒu yī gè guì rén lái qǔ tā zuò èr fū rén. hái bù zhī guì rén jǐ shí lín mén? ruò zài cuò yī nián jiù shì sān shí jiǔ suì, kě bù tóu bái le. míng yuè xiān yǒu yī gè mèi zǐ, míng huàn qīng fēng xiān, jīn nián yě shì sān shí yī suì. suàn mìng de shuō, tā nà bā gè zì zhōng wěn yǐn de yǒu sān gè guì zi. diàn zhǔ rén yě sī liang bǎ yǔ rén zuò xiǎo nǎi nǎi, tú rì hòu shēng de ér zi, hǎo xiǎng fú.
過賣道:「小孩兒沒娘,說起話長,我這三四百人家只會養娜兒,再不養一個孩子。這許多娜兒俱各長成,未曾出嫁,因此喚做三山美女莊。比如我店主人有個女兒,名喚明月仙,今庚三十八歲了,算命的說,目下該有一個貴人來娶他做二夫人。還不知貴人幾時臨門?若再挫一年就是三十九歲,可不頭白了。明月仙有一個妹子,名喚清風仙,今年也是三十一歲。算命的說,他那八個字中穩隱的有三個貴子。店主人也思量把與人做小奶奶,圖日後生得兒子,好享福。」
tuì zhī zài yù wèn tā, zhǔn zhī zhāng qiān tīng dé bù nài fán, dà shēng jiào guò mài dào: nǐ zhè rén bù lái tàng jiǔ fú shì, zhǐ guǎn xián tiǎo bái huà, bù xiàng gè zuò shēng yì de rén!
退之再欲問他,准知張千聽得不耐煩,大聲叫過賣道:「你這人不來燙酒伏侍,只管閒誂白話,不像個做生意的人!」
nà guò mài tīng jiàn zhāng yú jiào tā, máng máng zhuǎn shēn lái bān jiǔ hé, bǎi zài zhuō zi shàng miàn, bǎ yī zhī wǎn, zhēn yī wǎn rè jiǔ, fàng zài tuì zhī miàn qián. tuì zhī ná qǐ biàn chī, gāng gāng chī dé yī wǎn, zhǐ jiàn diàn wèi biān zǒu chū yī gè rén lái, kàn le tuì zhī, chǒu le yī yǎn, dào: wǒ jiā míng yuè xiān yè lái mèng jiàn yī tǐ bàn lǎo guì rén, tóu dài fú tóu, shēn chuān cháo fú, shǒu zhí xiàng jiǎn, dào tā fáng zhōng tóng bài huā zhú. nǐ men zài mén qián zhī chēng shēng yì, xū yào zhuó yǎn kàn kàn, guì rén bú yào cuò guò le.
那過賣聽見張於叫他,忙忙轉身來搬酒荷,擺在桌子上面,把一隻碗,斟一碗熱酒,放在退之面前。退之拿起便吃,剛剛吃得一碗,只見店衛邊走出一個人來,看了退之,瞅了一眼,道:「我家明月仙夜來夢見一體半老貴人,頭戴幞頭,身穿朝服,手執象簡,到他房中同拜花燭。你們在門前支撐生意,須要着眼看看,貴人不要錯過了。」
shuō bà, yī xiān zǒu jìn lǐ miàn qù. guò mài xiào dào: nǐ kàn, wǒ zhǔ rén jiā zhè bān xuě tiān, hán lěng dé liǎo bù dé, hái shuì bù xǐng, zuò chūn mèng lī.
說罷,依先走進裡面去。過賣笑道:「你看,我主人家這般雪天,寒冷得了不得,還睡不醒,做春夢哩。」
tuì zhī tīng le tā shuō huà, xīn zhōng jiù rú zhuā yǎng yì bān, yù yán bù yán. guò mài jìn qián wèn dào: lǎo kè guān cóng nà lǐ dì fāng lái? rú jīn yào dào cháo yáng yǒu hé shì gàn?
退之聽了他說話,心中就如抓癢一般,欲言不言。過賣近前問道:「老客官從那裡地方來?如今要到潮陽有何事干?」
tuì zhī dào: wǒ yǔ yī gè huǒ jì tái běn shēng lǐ, tā jiǔ bù huí lái, rú jīn qù xún tā suàn zhàng.
退之道:「我與一個夥計台本生理,他久不回來,如今去尋他算賬。」
guò mài dào: suàn zhàng, suàn zhàng, héng fēng dǎ qiāng, ruò kěn hùn zhàng, dào shì le dāng.
過賣道:「算賬,算賬,橫風打戧,若肯混賬,到是了當。」
dào yóu wèi liǎo, jǐ jiàn duì miàn zhū lóu huà gé zhī shàng yī gè měi mào nǚ zǐ, yǐ zhe lán gān, shǒu juàn zhū lián, chàng dào:
道猶未了,幾見對面朱樓畫閣之上一個美貌女子,倚着欄杆,手卷珠簾,唱道:
wén shuō gōng chén bài dǎo, nán tán ruì xuě fēn. pǔ jiù lí mín kùn, kū gǎo hé miáo rùn. jīn dé zǎi xiàng dào lái lín, zì gǔ dào guì rén nán jìn. liǎn shè huì yī xiū, miǎn bù dé xiāng gōng jìng.
聞說功臣拜禱,南壇瑞雪紛。普救黎民困,枯搞禾苗潤。今得宰相到來臨,自古道貴人難近。斂社會一羞,免不得相恭敬。
tuì zhī tīng dé shēng yīn shì yīng zhuàn qiáo lín, máng máng tái tóu kàn shí, bù jué hún fēi tiān wài, pò sàn jiǔ xiāo, zuǒ huí yòu gù, zhù mù níng jīng. nà nǚ zǐ qiū bō xié liū, méi dài tōu pín, lǚ lǚ sòng qíng, yáo yáo jì yì.
退之聽得聲音似鶯囀喬林,忙忙抬頭看時,不覺魂飛天外,魄散九霄,左回右顧,注目凝睛。那女子秋波斜溜,眉黛偷顰,屢屢送情,遙遙寄意。
tuì zhī kàn le yī huì, biàn jiào dào: zài zú rè jiǔ lái.
退之看了一會,便叫道:「再鏃熱酒來。」
guò mài pěng hú dāng miàn. tuì zhī wèn dào: nǐ zhǔ rén jiā xìng nèn míng shuí?
過賣捧壺當面。退之問道:「你主人家姓恁名誰?」
guò mài dào: wǒ diàn zhǔ rén lǎo diē jiào zuò jiǎ shì zhēn.
過賣道:「我店主人老爹叫做賈似真。」
tuì zhī dào: zhè sān sì bǎi rén jiā gòng yǒu jǐ xìng?
退之道:「這三四百人家共有幾姓?」
guò mài dào: dōu shì jiǎ.
過賣道:「都是賈。」
tuì zhī yòu dào: nà zhū lán huà gé shàng miàn hái shì zhǔ rén jiā de wò lóu? shì kè lóu?
退之又道:「那朱欄畫閣上面還是主人家的臥樓?是客樓?」
guò mài dào: zhǔ rén wò fáng zhí zài hòu miàn dì qī céng fáng zi nèi, zhè lóu shàng shì zhǔ rén nǚ ér míng yuè xiān de wò lóu.
過賣道:「主人臥房直在後面第七層房子內,這樓上是主人女兒明月仙的臥樓。」
tuì zhī dào: tiān sè jiāng wǎn le, xuě yòu dà dé jǐn, bù zhī qián tú yǒu hào kè diàn ān xiē me?
退之道:「天色將晚了,雪又大得緊,不知前途有好客店安歇麼?」
guò mài dào: zhè bān xuě tiān, qián tú kè diàn yòu yuǎn, qù bù dé le, wǒ zhè diàn zhōng jí hǎo ān xiē, dàn píng lǎo kè zì cái.
過賣道:「這般雪天,前途客店又遠,去不得了,我這店中極好安歇,但憑老客自裁。」
tuì zhī dào: jì rán rú cǐ, nǐ dǎ sǎo yī jiān jié jìng fáng wū, dài wǒ ān xiē yī xiāo, míng zǎo biàn xíng.
退之道:「既然如此,你打掃一間潔靜房屋,待我安歇一宵,明早便行。」
guò mài dào: fáng zi chuáng pù, jiàn jiàn gān jìng de, bù xiāo dǎ sǎo dé, jiù shì zhè míng yuè xiān lóu xià, jí shì qīng jié yōu yǎ, rèn cóng kè guān ān zhì.
過賣道:「房子、床鋪,件件乾淨的,不消打掃得,就是這明月仙樓下,極是清潔幽雅,任從客官安置。」
chí zhī dào: lóu xià dǎo hǎo.
遲之道:「樓下倒好。」
biàn jiào zhāng qiān lǐ wàn bān le xíng lǐ, gēn zhe guò mài, zǒu lǐ lóu xià kàn shí, guǒ rán jīng zhì dé jǐn. tuì zhī xīn zhōng àn xǐ, duō le yī zhāng yǐ zi, bàng zhe lán gān zuò zhe. zuò bù duō shí, zhǐ tīng dé yī yà mén xiǎng, lǐ miàn zǒu chū yī gè rén lái, zhèng shì nà xìng jiǎ de zhǔ rén.
便叫張千、李萬搬了行李,跟着過賣,走禮樓下看時,果然精緻得緊。退之心中暗喜,掇了一張椅子,傍着欄杆坐着。坐不多時,只聽得咿軋門響,裡面走出一個人來,正是那姓賈的主人。
tuì zhī biàn lì qǐ shēn lái yíng tā. nà jiǎ shì zhēn liǎn qì gōng shēn, jìn qián nuò dào: xiàng gōng qǐng jiàn lǐ le.
退之便立起身來迎他。那賈似真斂氣躬身,近前喏道:「相公請見禮了。」
tuì zhī hái chǎng yī gè yī, dào: lǎo fū jīng jì yíng shēng, ǒu cóng guì chù jīng guò, jiè sù yī xiāo, zhǔ rén wēng hé wèi zhè gǔ chēng hū. jiǎ shì zhēn dào: xiǎo nǚ míng yuè xiān yè mèng guì rén yǔ tā tóng bài huā zhú, hòu zhì cǐ shí, bù jiàn yǒu tā kè dào lái, zhǐ yǒu xiàng gōng sān wèi jiè wǒ jiā ān xiē, zhèng yīng xiǎo nǚ de mèng le, qǐ bú shì yǒu yuán qiān lǐ néng xiāng huì? zài xià qíng yuàn bǎ liǎng gè xiǎo nǚ dōu jià yǔ xiàng gōng, yǐ chéng jí mèng.
退之還廠一個揖,道:「老夫經紀營生,偶從貴處經過,借宿一宵,主人翁何為這股稱呼。賈似真道:「小女明月仙夜夢貴人與他同拜花燭,候至此時,不見有他客到來,止有相公三位借我家安歇,正應小女的夢了,豈不是有緣千里能相會?在下情願把兩個小女都嫁與相公,以成吉夢。」
tuì zhī tīng dé zhè yī jù, qià biàn shì zhuā zhe yǎng chù yì bān, biàn qiāo qiāo wèn zhāng qiān dào: wǒ zhèng méi yǒu gōng zǐ, ruò qǔ le zhè gè èr fū rén, shēng xià yī nán bàn nǚ, yě shì hán mén hòu dài. dàn bù zhī tā shì tóu hūn? shì èr hūn?
退之聽得這一句,恰便似抓着癢處一般,便悄悄問張千道:「我正沒有公子,若娶了這個二夫人,生下一男半女,也是韓門後代。但不知他是頭婚?是二婚?」
zhāng qiān dào: lǎo yé jì yào shēng ér zi, guǎn tā tóu hūn èr hūn, shú guàn zi piān huì yǎng ér zi.
張千道:「老爺既要生兒子,管他頭婚二婚,熟罐子偏會養兒子。」
lǐ wàn dào: jù xiǎo rén zhǔ jiàn, yòu bù zú zhè bān shuō.
李萬道:「據小人主見,又不足這般說。」
tuì zhī àn dào: nǐ zhǔ yì shì nèn me yàng guāng jǐng?
退之暗道:「你主意是恁麼樣光景?」
lǐ wàn dào: zhè bān dà xuě, wǒ men fù jiāng jì jiù shén, lǎo yé zhuì zài tā jiā zhù shí, luò de jué tā de fàn shí, shuì tā jiā niáng zǐ, děng tā tiān qíng, wǒ men yī liū yān zǒu qù dào rèn, ruò dé ēn cì huí xiāng, lǎo yé yě bú yào chí yì, yī xiān dǎ zhè tiáo lù zhuǎn lái. tǎng huò èr fū rén shēng de gōng zǐ, wěn dìng dài tā huí jiā, yě guǎn bù dé lǎo fū rén chī cù niǎn suān ruò bù céng shēng de gōng zǐ, lǎo yé zhǐ hōng tā shuō wǒ dào jiā jiù zhe rén lái qǔ nǐ, qiě bǎ zhè jiàn shì mán guò lǎo fū rén, shěng de ěr gēn nào chǎo. bù zhī lǎo yé zhǔ yì ruò ā?
李萬道:「這般大雪,我們付將計就什,老爺贅在他家住時,落得嚼他的飯食,睡他家娘子,等他天晴,我們一溜煙走去到任,若得恩賜回鄉,老爺也不要馳驛,依先打這條路轉來。倘或二夫人生得公子,穩定帶他回家,也管不得老夫人吃醋捻酸;若不曾生得公子,老爺只哄他說我到家就着人來取你,且把這件事瞞過老夫人,省得耳根鬧吵。不知老爺主意若阿?」
tuì zhī dī tóu xiǎng yī xiǎng, dào: lǐ wàn shuō dé shén yǒu lǐ.
退之低頭想一想,道:「李萬說得甚有理。」
jí zhuǎn shēn shàng qián, duì jiǎ shì zhēn shuō dào: shí bù xiāng mán, wǒ shì cháo zhōng lǐ bù shàng shū, xìng hán, yīn jiàn yíng fó gǔ, bèi biǎn dào cháo zhōu wèi cì shǐ, jīn gēng wǔ shí duō suì, zhèng yīng zhe lìng ài mèng jiàn de bàn lǎo guì rén. zhǐ shì wǒ fū rén shàng zài, lìng ài jiù shì jià wǒ, zhǐ hǎo zuò èr fū rén, xū yào yǔ lìng ài shuō guò.
即轉身上前,對賈似真說道:「實不相瞞,我是朝中禮部尚書,姓韓,因諫迎佛骨,被貶到潮州為刺史,今庚五十多歲,正應着令愛夢見的半老貴人。只是我夫人尚在,令愛就是嫁我,止好做二夫人,須要與令愛說過。」
jiǎ shì zhēn dào: suàn mìng de suàn dìng xiǎo nǚ mù xià yǒu guì rén qǔ zuò èr fū rén, yòu yǔ mèng xiāng fú hé mò shuō zuò èr fū rén, jiù shì pù chuáng dié bèi zuò tōng fáng yě shì qíng yuàn de, hé xū jiǎng guò.
賈似真道:「算命的算定小女目下有貴人娶做二夫人,又與夢相符合、莫說做二夫人,就是鋪床迭被做通房也是情願的,何須講過。」
tuì zhī jiàn tā yīng yǔn, yī sì hái ér chī táng, pín zi shí bǎo, mǎn liǎn duī xià xiào lái.
退之見他應允,一似孩兒吃糖,貧子拾寶,滿臉堆下笑來。
dāng xià, jiǎ shì zhēn jiào yā huán: kuài qǐng liǎng wèi xiǎo jiě chū lái, chèn cǐ jí rì, yǔ hán guì rén chéng qīn.
當下,賈似真叫丫環:「快請兩位小姐出來,趁此吉日,與韓貴人成親。」
bù yí shí, dīng dāng pèi xiǎng, zhàn yù xiāng piāo, sì gè yā huán, yī gè jiào zuò biāo zhì, yī gè jiào zuò zhì biāo, yī gè jiào zuò xī qí, yī gè jiào zuò qí xī, tā sì gè cù yōng zhe míng yuè xiān qīng fēng xiān chū lái bài jiàn tuì zhī. tuì zhī jiù yǔ tā bài le huā zhú, tóng guī luó zhàng. zhǐ jiàn lóu shàng bǎi xià jiǔ guǒ yī zhuō, zhè jiǔ bù zhī shì zhēn shì jiǎ? kàn guān tīng shuō, zhè jiǔ yuán lái jiù shì tuì zhī shòu dàn nà yī rì bǎi yǔ xiāng zi chī de nà yī zhāng zhuō miàn, qí shí xiāng zi chà tiān jiāng yùn zài zhè lǐ, jīn rì bǎi jiāng chū lái, shì tuì zhī jì dé bù jì dé, zhǐ jiàn míng yuè xiān shǒu pěng jīn bēi, mǎn zhēn lǜ yǐ, dì yǔ tuì zhī, dào:
不移時,叮噹佩響,蘸郁香飄,四個丫環,一個叫做標緻,一個叫做致標,一個叫做希奇,一個叫做奇希,他四個簇擁着明月仙、清風仙出來拜見退之。退之就與他拜了花燭,同歸羅帳。只見樓上擺下酒果一桌,這酒不知是真是假?看官聽說,這酒原來就是退之壽誕那一日擺與湘子吃的那一張桌面,其時湘子差天將運在這裡,今日擺將出來,試退之記得不記得,只見明月仙手捧金杯,滿斟綠蟻,遞與退之,道:
jiǔ fàn yáng gāo, dà xuě fēn fēn rì wèi xiāo. xǐ de yǒu yuán xiāng huì, fèng yǒu jià jiāo. luán jiāo lái, tóng huān xiào. qǐng kuān páo, jīn xiāo ēn ài, bǎi suì lè tāo tāo.
酒泛羊羔,大雪紛紛日未消。喜得有緣相會,鳳友駕交。鸞交來,同歡笑。請寬袍,今宵恩愛,百歲樂滔滔。
tuì zhī jiē jiǔ yǐn le. qīng fēng xiān yòu zhēn yī huái jiǔ, dì shàng tuì zhī, chàng dào:
退之接酒飲了。清風仙又斟一懷酒,遞上退之,唱道:
yù jiǎ xiāng láo, qiě xǐ xīn zhī shì gù jiāo. zhǐ yuàn qīng sī wǎn jié, bái shǒu tóng diào. qiè mò bàn lù xiāng pāo. qǐng kuān páo, lián xīn qì jiù, fēng yǔ dǎ huā zhāo.
玉斝香醪,且喜新知是故交。只願青絲綰結,白首同調。切莫半路相拋。請寬袍,憐新棄舊,風雨打花朝。
tuì zhī jiē jiǔ zài shǒu, wèn dào: èr wèi xīn rén, zhè liǎng gè dà yā huán céng yǒu zhàng fū me?
退之接酒在手,問道:「二位新人,這兩個大丫環曾有丈夫麼?」
míng yuè xiān dào: qiè shēn zǐ mèi jīn rì cái dé fú shì guì rén, rú hé yā huán dé yǒu zhàng fū?
明月仙道:「妾身姊妹今日才得伏事貴人,如何丫環得有丈夫?」
tuì zhī dào: tā men jì bù céng yǒu zhàng fū, chèn zhe jīn rì liáng xiāo, jiāng biāo zhì pèi yǔ zhāng qiān, zhì biāo pèi yǔ lǐ wàn, yě shì chūn fēng yí dù.
退之道:「他們既不曾有丈夫,趁着今日良宵,將標緻配與張千,致標配與李萬,也是春風一度。」
míng yuè xiān dào: jǐn yī guì rén yán mìng.
明月仙道:「謹依貴人嚴命。」
dāng xià, tuì zhī jiào zhāng qiān kǎ wàn dào: liǎng wèi fū rén bǎ biāo zhì zhì biāo pèi yǔ rǔ èr rén wèi fū fù, rǔ liǎng gè kě kē tóu xiè le fū rén.
當下,退之叫張千、卡萬道:「兩位夫人把標緻、致標配與汝二人為夫婦,汝兩個可磕頭謝了夫人。」
zhāng qiān chě yī chě tuì zhī, dī shēng shuō dào: lǎo yé, nǐ zhǐ jiàn jiā rén jiāo yàng, quán bù xiǎng zhè xiē rén dōu bú shì fán rén gǔ xiāng. wǒ jì dé nà chēng chuán de céng shuō: guò dé měi nǚ zhuāng, cái shì hàn lín láng. kàn jīn zhāo jǐng xiàng, míng bái shì zhuāng chéng bǎng yàng. tǎng bèi tā piàn le xíng náng, huà zuò qīng fēng piāo dàng, nà shí jié, jiù shì shén xiān yě nán zhǔ zhāng.
張千扯一扯退之,低聲說道:「老爺,你只見佳人嬌樣,全不想這些人都不是凡人骨相。我記得那撐船的曾說:過得美女莊,才是翰林郎。看今朝景象,明白是裝成榜樣。倘被他騙了行囊,化作清風飄蕩,那時節,就是神仙也難主張。」
tuì zhī dào: nǐ bú yào duō yán zhè shì wǒ de lǎo yùn tōng.
退之道:「你不要多言;這是我的老運通。」
zhāng qiān dào: bú yào shuō lǎo yùn, zhǐ pà yào dào yùn.
張千道:「不要說老運,只怕要倒運。」
tuì zhī dà hè dào: wǒ zuò le cháo tíng dà chén, bù zhī jiàn guò duō shǎo qí yì gǔ guài de shì, jīn rì zhè jiàn xiǎo shì ér, dào yào nǐ duō kǒu ráo shé! běn dài gǎn zhuāng huí qù, dài fū rén zhǐ shuō wǒ bù néng róng rén, qiě ráo nǐ zhè yī cì!
退之大喝道:「我做了朝廷大臣,不知見過多少奇異古怪的事,今日這件小事兒,倒要你多口饒舌!本待趕妝回去,大夫人只說我不能容人,且饒你這一次!」
hē dé zhāng qiān nuò nuò lián shēng ér tuì.
喝得張千喏喏連聲而退。
dāng xià, míng yuè xiān liǎn rèn shàng qián dào: dà rén bù zé xì rén zhī guò, qiě qǐng xī nù.
當下,明月仙斂衽上前道:「大人不責細人之過,且請息怒。」
nà biāo zhì zhì biāo pěng zhe zhōng xuē yī fú, dì yǔ tuì zhī tuō huàn. tuì zhī máng máng dì bǎ shēn shàng yī fú jīn xuē tuō le xià lái, zhuǎn guò xī qí qí xī jiē qù yī miàn chuān shang xīn xiān jīn fú, yī miàn fēn fù zhāng qiān lǐ wàn, jù chū wài xiāng cì hou. míng yuè xiān qīng fēng xiān xié zhe tuì zhī shǒu yín dào:
那標緻、致標捧着中靴衣服,遞與退之脫換。退之忙忙地把身上衣服巾靴脫了下來,轉過希奇、奇希接去;一面穿上新鮮巾服,一面吩咐張千、李萬,俱出外廂伺候。明月仙、清風仙攜着退之手吟道:
shuō wǒ jiā qióng jiā bù qióng, ān mián zì zài guò qiū dōng.
說我家窮家不窮,安眠自在過秋冬。
suī rán wú zǒng tián hé chǎn, báo báo jiā sī sài dèng tōng.
雖然無總田和產,薄薄家私賽鄧通。
tuì zhī zuǒ gù yòu pàn, dá dào:
退之左顧右盼,答道:
xiào wǒ shēn qióng dào bù qióng, huáng ēn qiān zhuǎn zài qiū dōng.
笑我身窮道不窮,皇恩遷轉在秋冬。
suī rán bàn bǎi fēi yáng shǎo, guǎn qǔ shēng ér lǎo yùn tōng.
雖然半百非羊少,管取生兒老運通。
míng yuè xiān xiào dào: yù nǚ bā shí suì ér huái lǎo dān, qiè zhǐ sān shí bā suì, mèi zǐ zhǐ dé sān shí yī suì, zhèng hǎo shēng yù, xiān qǐng ān mián, zǐ mèi jù lái péi shì.
明月仙笑道:「玉女八十歲而懷老聃,妾止三十八歲,妹子止得三十一歲,正好生育,先請安眠,姊妹俱來陪侍。」
tuì zhī zhèng yào tuō yī shàng chuáng, bù xiǎng nà yī dài shōu de jǐn jǐn de, jiù xiàng yǒu rén zhuāi zhe suǒ tóu yì bān, kàn kàn dì xuán kōng diào jiāng qǐ lái, zhēng yǎn zài kàn shí, yī gè rén yǐng ér yě bù jiàn yǒu, huāng de tuì zhī jiào hǎn rú léi. zhāng qiān dào: zhè bān shí jié, lǎo yé zhèng hǎo zuò xīn láng, wèi hé jiào hǎn qǐ lái? xiǎng zhè liǎng gè fū rén dōu dā de le.
退之正要脫衣上床,不想那衣帶收得緊緊的,就像有人拽着索頭一般,看看地懸空吊將起來,睜眼再看時,一個人影兒也不見有,慌得退之叫喊如雷。張千道:「這般時節,老爺正好做新郎,為何叫喊起來?想這兩個夫人兜搭的了。」
lǐ wàn dào: bú shì fū rén dōu dā, zhǐ pà shì nà huà ér shì fā.
李萬道:「不是夫人兜搭,只怕是那話兒事發。」
liǎng gè dìng jīng zhǐ yī kàn shí, nà lǐ yǒu nèn me fáng wū? nèn me měi nǚ? zhǐ jiàn tuì zhī gāo gāo de diào zài sōng shù shàng, shù shāo tóu guà xī yī fú bái zhǐ, shàng yǒu shī sì jù. shī yún:
兩個定睛只一看時,那裡有恁麼房屋?恁麼美女?只見退之高高的吊在松樹上,樹梢頭掛昔一幅白紙,上有詩四句。詩云:
xiào shā chī mí lǎo xiāng rú, tān guān liàn sè kǔ chóu chú.
笑殺痴迷老相儒,貪官戀色苦躊躇。
ér jīn běng diào sōng shāo shàng, hé bù cháo zhōng zài shàng shū?
而今繃吊松梢上,何不朝中再上書?
zhāng qiān lián máng shàng qián jiě fàng tuì zhī xià lái. tuì zhī xiū cán mǎn miàn, kàn le zhè shī, gèng zēng huáng kuì. zhèng zài méi fǎ, hū tīng dé gē shēng yǐn yǐn, sì xià lǐ yī wàng, yuán lái shì yī gè qiáo fū, tiāo zhe yī dān chái, tà zhe xuě, chàng zhe gē ér lái. gē shēng jiàn jìn, tuì zhī tīng shí, nǎi shì sì jù shān gē. gē yún:
張千連忙上前解放退之下來。退之羞慚滿面,看了這詩,更增惶愧。正在沒法,忽聽得歌聲隱隱,四下里一望,原來是一個樵夫,挑着一擔柴,踏着雪,唱着歌而來。歌聲漸近,退之聽時,乃是四句山歌。歌云:
zhí fǔ qiáo chái zǎo chū yuè, shān qī dīng zhǔ zuì kān tīng.
執斧樵柴早出月,山妻叮囑最堪聽。
cháo lái yǔ guò shān tóu huá, mò zài shān diān xiǎn chù xíng.
朝來雨過山頭滑,莫在山顛險處行。
tuì zhī tīng bà, bù jué sāi biān liǎng lèi jiāo liú, jiào zhāng qiān dào: nà dǎ chái de bù guò shì gè yú fū, qī zǐ bù guò shì gè yú fù, tā yě xiǎo dé xiǎn chù dāng bì. zhàn yún: gāo guān bì xiǎn. wǒ dào bù zhī huí bì, zhì yǒu jīn rì de kǔ, shì bù rú zhè gè yú fū yú fù le.
退之聽罷,不覺腮邊兩淚交流,叫張千道:「那打柴的不過是個愚夫,妻子不過是個愚婦,他也曉得險處當避。占云:『高官必險』。我到不知迴避,致有今日的苦,是不如這個愚夫愚婦了。」
zhèng shuō huà jiān, qiáo fū yǐ dào miàn qián, zhāng qiān biàn wèn tā dào: wǒ lǎo yé wèi guó wèi mín, shòu zhè bān mó zhé, nǐ zhù zài zhè shēn shān qióng gǔ zhī zhōng, bì rán shì lǐn yǒu yú liáng, jī yǒu yú bù, sú huà shuō: yǒu de chuān yǒu de chī de rén, jué bú shì zào xià wú chái, wèng zhōng wú mǐ, yǒu yī cān méi yī cān de zhǔ zi, wèi hé chōng hán mào lù, yě lái dǎ chái?
正說話間,樵夫已到面前,張千便問他道:「我老爺為國為民,受這般磨折,你住在這深山窮谷之中,必然是廩有餘糧,機有餘布,俗話說:『有得穿有得吃的人,決不是灶下無柴,瓮中無米,有一餐沒一餐的主子,』為何沖寒冒露,也來打柴?」
qiáo fū dào: wǒ men sì jì zhuó chái dōu shì yǒu hún míng de.
樵夫道:「我們四季斲柴都是有渾名的。」
tuì zhī dào: pàn xià shān chái suí shí kǎn fá, yǒu nèn me hùn míng?
退之道:「判下山柴隨時砍伐,有恁麼諢名?」
qiáo fū dào: lǎo dà rén nǐ bú yào zhǐ chěng zì jǐ cōng míng, xiào wǒ qiáo fū yú chǔn. wǒ men chūn tiān kǎn chái jiào zuò chū de dì, xià tiān kǎn chái jiào zuò wàng qián xíng, qiū tiān kǎn chái jiào zuò zhèng hǎo xiū, dōng tiān kǎn chái jiào zuò hán tuì zhī.
樵夫道:「老大人你不要只逞自己聰明,笑我樵夫愚蠢。我們春天砍柴叫做初得地,夏天砍柴叫做望前行,秋天砍柴叫做正好修,冬天砍柴叫做寒退枝。」
tuì zhī tīng le hán tuì zhī sān zì, àn àn cǔn liàng dào: hào gǔ guài, zhè qiáo fū shuō huà jù jù hán zhe jī fěng, yòu shuō wǒ de biǎo zì, míng míng shì gè àn lǐ cáng yān.
退之聽了「寒退枝」三字,暗暗忖量道:「好古怪,這樵夫說話句句含着譏諷,又說我的表字,明明是個暗裡藏閹。」
zhāng qiān dào: qiáo gē, qiáo gē, nǐ bú yào zhī hū yě zhě zài lǔ bān miàn qián diào huā fǔ, wǒ jiè wèn nǐ yī shēng, yào wǎng cháo zhōu dì fāng, cóng nà yī tiáo lù shǎng qù cái yǒu rén jiā hǎo ān xiē?
張千道:「樵哥,樵哥,你不要之乎也者在魯班面前掉花斧,我借問你一聲,要往潮州地方,從那一條路上去才有人家好安歇?」
qiáo fū dào: sì hǎi zhī nèi jiē xiōng dì yě, dōng xī nán běi sì biān dōu yǒu rén jiā, suí fēn zé yī jiā ān xiē jiù shì, hé xiāo wèn wǒ.
樵夫道:「四海之內皆兄弟也,東西南北四邊都有人家,隨分擇一家安歇就是,何消問我。」
zhāng qiān hè dào: zhǐ yīn sì xià lǐ bù jiàn rén yǐng, wǒ men yào jiǎn jìn biàn lù ér zǒu, gù cǐ wèn nǐ yī shēng, nǐ mǎn kǒu hú chái, shì hé dào lǐ? kuàng wǒ lǎo yé shì cháo zhōng guān zǎi, yīn biǎn zhé cháo yáng, zài cǐ jīng guò, yù zhe zhè tiān dà xuě, wèn nǐ yī tiáo zǒu lù, yòu bú shì dī sān xià sì de rén, nǐ rú hé zhè yóu zuǐ piàn shé! ruò shì zài zhǎng ān de xìng ér, jiù luàn bàng dǎ nǐ yī dùn, hái yào jiā shì zài shí zì jiē tóu!
張千喝道:「只因四下里不見人影,我們要揀近便路兒走,故此問你一聲,你滿口胡柴,是何道理?況我老爺是朝中官宰,因貶謫潮陽,在此經過,遇着這天大雪,問你一條走路,又不是低三下四的人,你如何這油嘴騙舌!若是在長安的性兒,就亂棒打你一頓,還要枷示在十字街頭!」
tuì zhī dào: zhāng qiān, nǐ bú yào nào rǎng, nǐ qiān zhù le mǎ, dài wǒ zì wèn tā yī gè xià luò.
退之道:「張千,你不要鬧嚷,你牽住了馬,待我自問他一個下落。」
tuì zhī biàn jìn qián yī bǎ chě zhù qiáo fū, shuō dào: wǒ hán yù zài cháo shí yě céng xìng lì chú hài, wèi guó yōu mín, nán tán qí xuě, zhěng jì wàn fāng, jīn rì zài zhè lǐ shòu kǔ, jìng méi gè rén lái jiù wǒ.
退之便近前一把扯住樵夫,說道:「我韓愈在朝時也曾興利除害,為國憂民,南壇祈雪,拯濟萬方,今日在這裡受苦,竟沒個人來救我。」
qiáo fū dào: lǎo dà rén shuō shì zài cháo guān zǎi, zhè děng shí jié, zěn de bù zài nà hóng lóu nuǎn gé zhōng jiān pēng gāo zhǔ jiǔ, chì tàn wēi xiāng, yōng zhe yàn jī zhào nǚ, zhì lǜ tuī hóng, què lái cǐ chù bēn chí, yě shén méi yào jǐn?
樵夫道:「老大人說是在朝官宰,這等時節,怎的不在那紅樓暖閣中間烹羔煮酒,熾炭偎香,擁着燕姬趙女,擲綠推紅,卻來此處奔馳,也甚沒要緊?」
tuì zhī dào: zhǐ yīn huáng dì biǎn wǒ dào cháo zhōu wèi cì shǐ, xíng zhì cǐ chù, mí zōng shī jìng, bù néng qián qù, wàng lǎo xiōng zhǐ jiào wǎng nà yī fāng qù shì cháo zhōu de dà lù, yǒu rén jiā kě yǐ jiè sù dé?
退之道:「只因皇帝貶我到潮州為刺史,行至此處,迷蹤失徑,不能前去,望老兄指教往那一方去是潮州的大路,有人家可以借宿得?」
qiáo fū dào: lǎo dà rén yuán lái shì yī gè lǎo shì, lù ér hái bù xiǎo dé. cháo zhōu de lù jìng, wǒ shuō yǔ nǐ tīng: qián qù cháo zhōu qí qū nán zǒu, xiǎn guài nán xíng.
樵夫道:「老大人原來是一個老士,路兒還不曉得。潮州的路徑,我說與你聽:前去潮州崎嶇難走,險怪難行。」
tuì zhī dào: shàng mìng yán jǐn, shì bù yóu jǐ, jiù shì nán zǒu, wǒ yě jué rán yào qù de, zhǐ qiú nǐ shuō yī shēng, cǐ qù hái yǒu duō shǎo lù chéng?
退之道:「上命嚴緊,勢不由己,就是難走,我也決然要去的,只求你說一聲,此去還有多少路程?」
qiáo fū dào: lù dào zhǐ de sān èr qiān lǐ le, qià shì rén yān xī shǎo, yǒu xǔ duō qù bù dé de shì lī, qiě tīng wǒ màn màn shuō lái:
樵夫道:「路到只得三二千里了,恰是人煙稀少,有許多去不得的事哩,且聽我慢慢說來:
lǎo shì bú yào máng, tīng wǒ xì fēn jiǎng. qián miàn huáng tǔ xiá, biàn shì diān xiǎn chù. jiǎo tà bēi dǐ yá, shǒu pān gé téng fù. shǒu yào pān dé láo, jiǎo yào tà dé zhù. ruò hái shī le jiǎo, sòng nǐ cán shēng qù. zhuǎn guò yī shān tóu, yī bù nán yī bù. yāo jīng guǐ guài duō, tián sāi wǎng lái lù.
老士不要忙,聽我細分講。前面黃土峽,便是顛險處。腳踏陂底崖,手攀葛藤附。手要攀得牢,腳要踏得住。若還失了腳,送你殘生去。轉過一山頭,一步難一步。妖精鬼怪多,填塞往來路。」
tuì zhī dào: zěn jiàn dé dōu shì jīng guài?
退之道:「怎見得都是精怪?」
qiáo fū dào:
樵夫道:
xuán bào wèi yù shǐ, hēi xióng wèi zhī fǔ chī kuí wèi tōng pàn, wǎng liǎng wèi dōu hù bào láng zhǎng xiàn shì, měng hǔ guǎn xún bǔ zhāng jǐ zuò lì zú, tù lù shì lí shù shī yáng kāi zhāng diàn, mǎi mài rén ròu pù.
玄豹為御史,黑熊為知府;魑魁為通判,魍魎為都護;豹狼掌縣事,猛虎管巡捕;獐麂做吏卒,兔鹿是黎庶;獅羊開張店,買賣人肉鋪。
tuì zhī dào: zhè yī bān zǒu shòu zěn me huì dé zuò guān? huì dé zuò mǎi mài? nǐ shuō wǒ yě bù xìn.
退之道:「這一班走獸怎麼會得做官?會得做買賣?你說我也不信。」
qiáo fū dào:
樵夫道:
duō nián lǎo hóu jīng, yān là shì zhǔ gù. nǐ wèn tā xiāng shí, tā zhī cháo yáng lù. ruò yào zhī jí xiōng, shén miào qiān bù wù. lián qiú sān gè xià, jiào nǐ xīn jīng bù. qín lǐng zhǔ pú fēn, mǎ sǐ lán guān dù. nà shí bù zì yóu, shēng sǐ cóng tiān fù. wǒ shì shān zhōng rén, bù shí shì tú lù. nǐ yào dào cháo yáng, jiàn xià wèn yú fù.
多年老猴精,醃臘是主顧。你問他相識,他知潮陽路。若要知吉凶,神廟簽不誤。連求三個下,教你心驚怖。秦嶺主僕分,馬死藍關渡。那時不自由,生死從天付。我是山中人,不識士途路。你要到潮陽,澗下問漁父。
tuì zhī wén shuō cǐ huà, xià dé biàn tǐ sū má, shǒu zú yě dòng bù dé, chě zhù qiáo fū dào: qiáo gē, nǐ lǎo shí yǔ wǒ shuō, dǎ nà yī tiáo lù qù hǎo? bú yào zhǐ bǎ yán yǔ lái kǒng xià wǒ.
退之聞說此話,嚇得遍體酥麻,手足也動不得,扯住樵夫道:「樵哥,你老實與我說,打那一條路去好?不要只把言語來恐嚇我。」
qiáo fū dào: nǐ bù tīng wǒ shuō huà, wǒ shuō yě shì tú rán. nà dōng jiàn xià yǒu yī yú fù, tā shì guàn zǒu jiāng hú, chuān chéng guò shì zuò mài mǎi de, pō xiǎo dé lù tóu, nǐ zì qù wèn tā biàn liǎo.
樵夫道:「你不聽我說話,我說也是徒然。那東澗下有一漁父,他是慣走江湖,穿城過市做賣買的,頗曉得路頭,你自去問他便了。」
tuì zhī huí tóu kàn dōng jiàn shí, zhè qiáo fū lián yǐng zi yě méi yǒu le. huāng de tuì zhī jiào zhāng qiān dào: qiáo fū nà lǐ qù le?
退之回頭看東澗時,這樵夫連影子也沒有了。慌得退之叫張千道:「樵夫那裡去了?」
zhāng qiān lǐ wàn dào: dà jiā dōu zài zhè lǐ, bù céng kàn jiàn tā cóng nà yī tiáo lù qù.
張千、李萬道:「大家都在這裡,不曾看見他從那一條路去。」
tuì zhī dào: wǒ zhèng wèn zhe tā, tā hōng wǒ zhuǎn tóu kàn dōng jiàn, jiù bù jiàn le, qǐ bú shì duì guǐ shuō le bàn rì huà?
退之道:「我正問着他,他哄我轉頭看東澗,就不見了,豈不是對鬼說了半日話?」
zhāng qiān dào: lǎo yé bú yào guǎn tā, dà jiā gǎn lù yào jǐn.
張千道:「老爺不要管他,大家趕路要緊。」
tuì zhī dào: qiě bú yào máng, nà dōng jiàn xià guǒ rán yǒu gè yú fù zài nà lǐ diào yú, dài wǒ zài qù wèn tā yī shēng, zǒu yě bù chí.
退之道:「且不要忙,那東澗下果然有個漁父在那裡釣魚,待我再去問他一聲,走也不遲。」
tuì zhī biàn yī bù bù ái dào jiàn biān, jiào dào: yú wēng gē, cǐ qù cháo zhōu hái yǒu duō shǎo lù chéng?
退之便一步步捱到澗邊,叫道:「漁翁哥,此去潮州還有多少路程?」
yú fù dào: yào dào cháo zhōu, zǎo lī, zǎo lī!
漁父道:「要到潮州,早哩,早哩!」
tuì zhī dào: wǒ tīng dé shuō hàn lù shàng bù hǎo zǒu, bù zhī shuǐ lù qù kě dé píng ān wú shì fǒu?
退之道:「我聽得說旱路上不好走,不知水路去可得平安無事否?」
yú fù dào: shuǐ lù dào yě qù de, dàn nà yú rén shuì zháo hái wèi xǐng lī.
漁父道:「水路到也去得,但那愚人睡着還未醒哩。」
tuì zhī dào: nǐ jiù shì yú rén, xiàn zài miàn qián shuō huà, zěn me shuō hái wèi xǐng lái?
退之道:「你就是漁人,現在面前說話,怎麼說還未醒來?」
yú fù dào: wǒ bú shì yú rén, yǎn gēn qián dào yǒu yī gè yú rén zài zhè lī.
漁父道:「我不是漁人,眼跟前倒有一個愚人在這哩。」
tuì zhī dào: yú wēng nǐ gāo xìng? jīn gēng duō shǎo gāo le? gāo jū zài nà xiāng?
退之道:「漁翁你高姓?今庚多少高了?高居在那廂?」
yú fù dào: míng gāo nián gāo jū gāo dōu yào zhāo zāi rě huò. wǒ yǐn xìng mái míng, cháo jū xué chù, bù jì jiǎ zǐ, bù pà fēng bō, bù guò shì gè hǎi shàng diào áo kè, nán bǐ cháo zhōng míng lì chén.
漁父道:「名高、年高、居高都要招災惹禍。我隱姓埋名,巢居穴處,不計甲子,不怕風波,不過是個海上釣鰲客,難比朝中名利臣。」
tuì zhī dào: nǐ zhè bān yǎng gāo, dào yě shì le, zhǐ shì shǎo xiē jiàn shí.
退之道:「你這般養高,到也是了,只是少些見識。」
yú fù dào: wǒ shì fēi bù lǐ, chǒng rǔ bù jīng, diào dé yú ér huàn yī hú měi jiǔ, chī dé xūn xūn zuì dào, xié zhěn chuán tóu, wò kàn xī yáng xī xià, hǎo bù kuài huó, shǎo nèn me jiàn shí?
漁父道:「我是非不理,寵辱不驚,釣得魚兒換一壺美酒,吃得醺醺醉倒,斜枕船頭,臥看夕陽西下,好不快活,少恁麼見識?」
tuì zhī dào: qǐ bù wén yè jìng shuǐ hán yú bù ěr, mǎn chuán kōng zài yuè míng guī. rú jīn zhè bān tiān qì, jiāng hé jù dòng hé le, nǐ què zài cǐ diào yú, qǐ bú shì shǎo xiē jiàn shí?
退之道:「豈不聞夜靜水寒魚不餌,滿船空載月明歸。如今這般天氣,江河俱凍合了,你卻在此釣魚,豈不是少些見識?」
yú fù dào: nǐ shuō de shì nà shuǐ hán yú bù ěr zǎo huí tóu de gāo yú, wǒ diào de shì nà yíng fēng xī làng, bǎi wěi yáo tóu, tūn le diào tuō bù dé de hán yú.
漁父道:「你說的是那水寒魚不餌早回頭的高魚,我釣的是那迎風吸浪,擺尾搖頭,吞了釣脫不得的寒魚。」
tuì zhī duì zhāng qiān dào: hào gǔ guài, xiān qián nà qiáo fū shuō wǒ de biǎo zì, rú jīn zhè gè yú wēng yòu shuō wǒ de biǎo zì, zhēn shì gǔ guài!
退之對張千道:「好古怪,先前那樵夫說我的表字,如今這個漁翁又說我的表字,真是古怪!」
zhāng qiān dào: nèn me gǔ guài, bù guò shì chèn kǒu hú chái. dài xiǎo rén bǎ tā dǎ shàng yī dùn, tā zì rán bù gǎn yóu zuǐ le.
張千道:「恁麼古怪,不過是趁口胡柴。待小人把他打上一頓,他自然不敢油嘴了。」
yú fù tīng jiàn zhāng qiān yào dǎ tā, yǎn kǒu dà xiào, guò jiàn nà biān qù jiù bù jiàn le.
漁父聽見張千要打他,掩口大笑,過澗那邊去就不見了。
tuì zhī dào: bù hǎo le! bù hǎo le! zhè yú fù yòu shì yī gè guǐ?
退之道:「不好了!不好了!這漁父又是一個鬼?」
zhāng qiān dào: guǐ zài nà lǐ?
張千道:「鬼在那裡?」
lǐ wàn dào: yǎn de de sān gè rén, dǎo le bàn rì de guǐ.
李萬道:「眼的的三個人,搗了半日的鬼。」
zhāng qiān dào: shì shàng yǒu wǔ yáng guǐ, bù zhī tā shì nà yī yàng?
張千道:「世上有五佯鬼,不知他是那一樣?」
lǐ wàn dào: zěn jiàn dé guǐ yǒu wǔ yáng?
李萬道:「怎見得鬼有五佯?」
zhāng qiān dào: jiàn rén shuō de huà yī wèi shì tián yán měi yǔ, hōng dé rén huā pū pū de xǐ huān tā, qià bù shí dé tā shì mián lǐ zhēn, fù lǐ jiàn, xiào lǐ dāo, zhè biàn jiào zuò róu guǐ yǒu yī děng xíng dòng shēng yìng, shuō huà zhuāng hān, xīn lǐ zhǐ wàng zhè rén de dōng xī, què bù kěn shuō yī jù shàn qiú de huà, zhǐ bǎ zì jiā de mén miàn zhuāng dé jǐn jǐn de, bù pà zhè rén bù sòng dōng xī yǔ tā, zhè biàn jiào zuò lì guǐ yǒu yī děng jiàn le rén de dōng xī jiù sī liang yào, què méi běn shì qù yào tā de, jiàn tā yǔ le bié rén, xīn zhōng biàn qǐ dù jì, bù qiè qì tā, zhè biàn jiào zuò yuàn guǐ yǒu yī děng sī liang yào rén zhè yī jiàn wù shì, dào bǎ nà yī jiàn shuō jiāng lái, tuán tuán quān quān, zuò le yī gè dà jú miàn, děng nà gè rén bù zhī bù jué duò zài tā de quān tào zhōng jiān, bǎ zhè jiàn wù shì sòng yǔ tā, jiù rú tiān shàng qǐ de shèn yì bān, àn dì lǐ shè le rén de wù shì, zhè biàn jiào zuò gòu guǐ yǒu yī děng zhǐ dōng huà xī, jiè nán yǐng běi, dài rén zhǔ tuō gōng shì, shuō hé hūn yīn, bǎo mài tián chǎn, guò jì nán nǚ de zhè biàn jiào zuò bái rì guǐ. kàn qǐ zhè gè yú fù qiáo fū, dà yuē shì gè bái rì guǐ.
張千道:「見人說的話一味是甜言美語,哄得人花撲撲的喜歡他,恰不識得他是綿里針,腹里劍,笑里刀,這便叫做柔鬼;有一等行動生硬,說話裝憨,心裡指望這人的東西,卻不肯說一句善求的話,只把自家的門面裝得緊緊的,不怕這人不送東西與他,這便叫做厲鬼;有一等見了人的東西就思量要,卻沒本事去要他的,見他與了別人,心中便起妒忌,不怯氣他,這便叫做怨鬼;有一等思量要人這一件物事,到把那一件說將來,團團圈圈,做了一個大局面,等那個人不知不覺墮在他的圈套中間,把這件物事送與他,就如天上起的蜃一般,暗地裡攝了人的物事,這便叫做垢鬼;有一等指東話西,借南影北,代人囑託公事,說合婚姻,保賣田產,過繼男女的;這便叫做白日鬼。看起這個漁父、樵夫,大約是個白日鬼。」
tuì zhī dào: wǒ jiàn le guǐ, duō fēn yào sǐ le.
退之道:「我見了鬼,多分要死了。」
zhāng qiān dào: bái rì guǐ shì rén rén xiǎo dé de, nà lǐ huì zhuō shā rén.
張千道:「白日鬼是人人曉得的,那裡會捉殺人。」
lǐ wàn dào: lǎo yé bù bì cāi yí, xiǎo de suàn lái, hái shì xiāng zi dà shū biàn huà yú fù qiáo fū lái diǎn huà lǎo yé, nà lǐ shì guǐ.
李萬道:「老爺不必猜疑,小的算來,還是湘子大叔變化漁父、樵夫來點化老爺,那裡是鬼。」
guǒ rán zhè qiáo fū shì xiāng zi huà de, zhè yú fù shì lán cǎi hé huà de, liǎng gè sān yán liǎng yǔ, bǎ tuì zhī jī fěng le yī chǎng, tuì zhī zhǐ shì bù wù, dào bèi lǐ wàn cāi zhe le. zhāng qiān dào: hú cāi luàn cāi dōu shì méi yǒu yòng de, qiě gǎn shàng qián lù xún mì diàn jiā, ān xiē yī xiāo, míng rì yòu hǎo zǒu lù.
果然這樵夫是湘子化的,這漁父是藍彩和化的,兩個三言兩語,把退之譏諷了一場,退之只是不悟,到被李萬猜着了。張千道:「胡猜亂猜都是沒有用的,且趕上前路尋覓店家,安歇一宵,明日又好走路。」
tuì zhī dào: zhāng qiān, nǐ qiě dài zhù le mǎ, dài wǒ bǎ xuě zuò fù yī piān, yǐ shū qíng kuàng.
退之道:「張千,你且帶住了馬,待我把雪作賦一篇,以抒情況。」
fù yún:
賦云:
xuě zhě, yǔ lù zhī jīng yīng, fēng nián zhī xiáng ruì. yī piàn hū wèi é máo, èr piàn hū wèi fèng ěr, sān piàn wèi zǎn, sì piàn wèi jù, wǔ piàn wèi tiān huā, liù piàn wèi liù chū. qì yǒu shēng yǒu jiàng, sōu sōu lěng lěng bù qián kūn wèi yǒu zhòng yǒu qīng, ǎi ǎi hé hé zhǎng hé jià. zī qīng yǐ huà, chéng qì yǐ fēi zhí xiàng néng xiān, jí jié chéng sù tiān gōng jiǎn shuǐ, yǔ zhòu fēi mián. pǐn zhī yǒu sì měi yān: luò dì wú shēng, jìng yě zhān yī bù rǎn, jié yě gāo xià píng pù, bái yě dòng chuāng huī yìng, míng yě. tòu lián chuān hù, mì sǎ gē lóu, jià yāng wǎ bàn shì zhuāng yín màn wū tián gōu, luàn piāo sēng shè, fěi cuì lóu quán rú yè liàn. zhuāng chéng shī zi shì xióng háo, zǎn cù lí huā jīn dāo tiān lěng jiǎn suì qí wán xíng càn làn, duī chéng liǔ xù luó qǐ shēng hán. xiǎng qiáo fū shān jìng mí zōng lù, liào yú wēng bà diào guī nán pǔ. lù jué xíng rén, kè wú bàn lǚ. jiàn gū cūn, zhāo gū jiǔ qí tīng gū yàn, rén wú shū dù. luàn fēn fēn bái yuān qún fēi, pū sù sù sù péng zhǎn chì. yī shān yù qì, yóu zi hún mí wàn hù fěn fēng, xíng rén fù duàn. wèi hán pín shì zhù tiān gōng shǎo xià sān fēn, wán jǐng wáng sūn yuàn téng liù píng tiān jǐ chǐ. yí zhǎng sōng, yí xiū xíng, yòu yí guài shí jùn zèng yí qiǎo shí, yí lǎo méi, piān yí shēn shān yǎo tiǎo, zhèng shì jǐn dào fēng nián ruì, fēng nián ruì ruò hé? zhǎng ān yǒu pín zhě, yí ruì bù yí duō.
雪者,雨露之精英,豐年之祥瑞。一片呼為鵝毛,二片呼為鳳耳,三片為攢,四片為聚,五片為天花,六片為六出。氣有升有降,颼颼冷冷布乾坤;味有重有輕,藹藹和和長禾稼。資清以化,乘氣以霏;值象能鮮,即潔成素;天工剪水,宇宙飛綿。品之有四美焉:落地無聲,靜也;沾衣不染,潔也;高下平鋪,白也;洞窗輝映,明也。透簾穿戶,密灑歌樓,駕鴦瓦半似妝銀;漫屋填溝,亂飄僧舍,翡翠樓全如曳練。裝成獅子勢雄豪,攢簇梨花金刀添冷;剪碎齊紈形燦爛,堆成柳絮羅綺生寒。想樵夫山徑迷蹤路,料漁翁罷釣歸南浦。路絕行人,客無伴侶。見孤村,招沽酒旗;聽孤雁,人無書度。亂紛紛白鴛群飛,撲簌簌素鵬展翅。一山玉砌,遊子魂迷;萬戶粉封,行人腹斷。畏寒貧士祝天公少下三分,玩景王孫願藤六平添幾尺。宜長松,宜修行,又宜怪石峻贈;宜巧石,宜老梅,偏宜深山窈窕,正是盡道豐年瑞,豐年瑞若何?長安有貧者,宜瑞不宜多。
tuì zhī fù bà, bǐ dòng shǒu jiāng, hán sè kě jū. zhāng qiān dào: lǎo yé, xuě yuè fā xià de dà le, zěn shēng zhuó yī kǎn. shì hǎo?
退之賦罷,筆凍手僵,寒色可掬。張千道:「老爺,雪越發下得大了,怎生斲一砍。是好?」
tuì zhī dào: fēng sǎo dì, xuě wèi dēng, niè xuě tūn zhān gǔ yǒu rén. wǒ jì xué bù dé yuán ān gāo wò xuě, qǐ cí qiān lǐ lù nán xíng.
退之道:「風掃地,雪為燈,齧雪吞氈古有人。我既學不得袁安高臥雪,豈辭千里路難行。」
zhāng qiān dào: lǎo yé, nǐ dāng shí bù tīng rén yán yǔ, liàn zhe gōng míng bù kěn xiū. jīn zhāo xuě yōng qián wú lù, yā zào xiāo míng zài shàng tóu.
張千道:「老爺,你當時不聽人言語,戀着功名不肯休。今朝雪擁前無路,鴉噪梟鳴在上頭。」
tuì zhī mò mò wú yán, qī huáng zǎn lù, bù xiǎng nà fēng yuè kuáng, xuě yuè dà, fù zhōng jī è, shēn tǐ pí láo, yīn xià mǎ, tóng yī xíng rén duǒ zhe xuě, kǒu zhàn shān pō yáng yī shǒu:
退之默默無言,悽惶趲路,不想那風越狂,雪越大,腹中飢餓,身體疲勞,因下馬,同一行人躲着雪,口占《山坡羊》一首:
lù tiáo tiáo, lán guān bú dào hèn yōu yōu, jī hán nán bǎo. bái máng máng, mǎ bù néng qián bù chí chí, jìn tuì duō diān dào. mèng hún xiāo, xiē cí nán yuǎn zhāo, zhōng nián jié guǒ zhēn nán liào. mìng jiǎn shí guāi, zhōng xīn tiān biǎo. xiāo tiáo mǎn huāng shān, xuě luàn piāo lín gāo, kǔ yíng móu yā jiào hào.
路迢迢,藍關不到;恨悠悠,饑寒難保。白茫茫,馬不能前;步遲遲,進退多顛倒。夢魂消,些辭難遠招,終年結果真難料。命蹇時乖,忠心天表。蕭條滿荒山,雪亂飄林皋,苦迎眸鴉叫號。
tuì zhī yín bà, bù shèng shāng gǎn, yòu shàng mǎ xíng. xíng guò shù lǐ, dào yī gè shān āo qù chù, què yǒu hǎo jǐ tiáo qù lù, bù zhī cóng nà yī tiáo qù shì cháo yáng dà lù? zhèng zài nà lǐ méi zuò lǐ huì chù, zhǐ jiàn yī gè mù tóng dōng zhāng xī wàng, zài nà lǐ xún niú. tuì zhī yào wèn tā yī shēng, kǒng pà yòu chī tā yī chǎng méi yì sī, zhǐ de xīn shēng yī jì, jiào mù tóng dào: tóng ér, tóng ér, nǐ xún xiē nèn me?
退之吟罷,不勝傷感,又上馬行。行過數里,到一個山凹去處,卻有好幾條去路,不知從那一條去是潮陽大路?正在那裡沒做理會處,只見一個牧童東張西望,在那裡尋牛。退之要問他一聲,恐怕又吃他一場沒意思,只得心生一計,叫牧童道:「童兒,童兒,你尋些恁麼?」
mù tóng dào: wǒ bù jiàn le yī zhī niú, zài cǐ zhǎo xún tuì zhī dào: nǐ cóng nà lǐ lái, jiù bù jiàn le?
牧童道:「我不見了一隻牛,在此找尋/退之道:「你從那裡來,就不見了?」
mù tóng dào: wǒ cóng zhǎng ān gēn zhe zhè niú ér lái, tā yí lù shàng tóu yě bù huí, bù zhī zěn de, dào lái gè suǒ zài, yuè dì lǐ biàn bù jiàn le.
牧童道:「我從長安跟着這牛兒來,他一路上頭也不回,不知怎的,到來個所在,越地里便不見了。」
tuì zhī dào: wǒ dào kàn jiàn yī zhī niú zài yī gè suǒ zài, zhǐ shì bù zhī shì nǐ de niú yě bú shì? nǐ ruò kěn zhǐ yǐn wǒ wǎng cháo zhōu qù lù tóu, wǒ biàn lǐng nǐ qù xún zhe nà zhī niú.
退之道:「我到看見一隻牛在一個所在,只是不知是你的牛也不是?你若肯指引我往潮州去路頭,我便領你去尋着那隻牛。」
mù tóng pāi shǒu xiào dào: nǐ xiū hōng wǒ, wǒ de niú xiàng mào qīng qí, xíng róng gǔ guài, nǎi shì yī zhī yì yàng de niú, nǐ rú hé rèn dé tā?
牧童拍手笑道:「你休哄我,我的牛相貌清奇,形容古怪,乃是一隻異樣的牛,你如何認得他?」
tuì zhī dào: nǐ de niú bù guò shì sì tí shuāng jiǎo, xì wěi jù tóu, bí kǒng chuān shéng, yǎn kuàng dài zhào, yǒu nèn me yì yàng?
退之道:「你的牛不過是四蹄雙角,細尾巨頭,鼻孔穿繩,眼眶戴罩,有恁麼異樣?」
mù tóng dào: shì shàng de niú yǒu xǔ duō míng sè, zěn me bǐ dé wǒ de niú. wǒ yī yī shuō yǔ nǐ tīng:
牧童道:「世上的牛有許多名色,怎麼比得我的牛。我一一說與你聽:
bèi shàng sān luò bù zhuǎn tóu, jué tóu jué nǎo shì qiáng niú wēi tóu shù wěi bù tuī mò, wò dǎo dì shàng shì lǎn niú shù qǐ wěi bā cháng fàng pì, lā jī yān zā shì chòu niú dǎ xià jīng tiáo quán bù pà, héng xíng zhí zhuàng shì mán niú biàn shēn shēng chuāng jǐ bèi làn, ròu xiāo tuǐ ruǎn shì wēn niú tà zhe wěi bā tóu bù dòng, bù sǐ bù huó shì dāi niú, shēn tuō lí bà qù chú tián, zǒu liǎo bù zhù shì chī niú yǒu qián wàn guàn bù huì shǐ, yǎo jiāng gā cù kǔ chǒu sòu, shǒu cái lǐ lìn zhāo rén guài, chuò hào yuán lái shì cūn niú tóu dài wú jiāng yán kǒu mào, zhuāng qiāng zuò shì qù cù qiú, yào xué zǐ dì fēng liú yàng, dào dǐ chēng hū shì zéi niú. wǒ de niú ér rùn zé wū qīng wú bǐ sài, bú shì rén jiān yī yàng niú, jīn zhāo ruò hái xún bù jiàn, zhǔ rén biān pǔ shí kān chóu.
背上三洛不轉頭,崛頭崛腦是強牛;偎頭束尾不推磨,臥倒地上是懶牛;豎起尾巴常放屁,垃圾腌臢是臭牛;打下荊條全不怕,橫行直撞是蠻牛;遍身生瘡脊背爛,肉消腿軟是瘟牛;踏着尾巴頭不動,不死不活是呆牛,身拖梨耙去鋤田,走了不住是痴牛;有錢萬貫不會使,咬薑呷醋苦瞅嗽,守財俚吝招人怪,綽號原來是村牛;頭戴吳江沿口帽,裝腔做勢去蹴球,要學子弟風流樣,到底稱呼是賊牛。我的牛兒潤澤烏青無比賽,不是人間一樣牛,今朝若還尋不見,主人鞭樸實堪愁。」
tuì zhī dào: dāng nián lǎo zi chū hán gǔ guān, zhǐ yǐn yǐn xǐ dù tuō rú lái de shí jié, céng qí zhe qīng niú, nǐ yòu bú shì xiān tóng, rú hé shuō xún qīng niú?
退之道:「當年老子出函谷關,指引尹喜度脫如來的時節,曾騎着青牛,你又不是仙童,如何說尋青牛?」
mù tóng xiào dào: wǒ suī bú shì xiān tóng, què yě bú shì děng xián de rén, nǐ hé bù qì le guān zhí, gēn wǒ xiū xíng, bú dào cháo zhōu qù yě bà!
牧童笑道:「我雖不是仙童,卻也不是等閒的人,你何不棄了官職,跟我修行,不到潮州去也罷!」
tuì zhī dào: wǒ zhí ér hán xiāng zi sān fān wǔ cì quàn wǒ chū jiā, wǒ yě bù qíng yuàn gēn tā, jīn rì rú hé kěn gēn nǐ zhè tóng zǐ.
退之道:「我侄兒韓湘子三番五次勸我出家,我也不情願跟他,今日如何肯跟你這童子。」
mù tóng dào: ruò shuō nà hán xiāng zi, wǒ yě rèn dé tā, tā shì shàng bā dòng shén xiān. nǐ bù gēn wǒ qù xiū xíng, shì nǐ méi fú le.
牧童道:「若說那韓湘子,我也認得他,他是上八洞神仙。你不跟我去修行,是你沒福了。」
tuì zhī tīng jiàn mù tóng shuō rèn dé xiāng zi, biàn dào: mù tóng gē, wǒ zhèng yào jiàn xiāng zi yī miàn, tā rú jīn zài nà lǐ? láo nǐ tì wǒ shuō yī shēng, jiào tā kuài lái jiù wǒ. ruò zài yān liú jǐ rì bù lái, wǒ dìng sǐ zài zhè shēn shān kuàng yě le.
退之聽見牧童說認得湘子,便道:「牧童哥,我正要見湘子一面,他如今在那裡?勞你替我說一聲,叫他快來救我。若再淹留幾日不來,我定死在這深山曠野了。」
mù tóng dào: lǎo dà rén, nǐ shuō huà quán bù zhī shì, kuī nǐ zài cháo zhōng zuò guān.
牧童道:「老大人,你說話全不知事,虧你在朝中做官。」
tuì zhī dào: wǒ bù zhī nà yī jiàn shì?
退之道:「我不知那一件事?」
mù tóng dào: yào wǒ duì hán shén xiān shuō, jiào tā lái jiàn nǐ, jiù shì bù zhī shì le.
牧童道:「要我對韓神仙說,叫他來見你,就是不知事了。」
tuì zhī dào: mù tóng gē, nǐ bù zhī dào, wǒ yī lái yǒu wáng mìng zài shēn, èr lái xiāng zi shì wǒ de zhí ér, sān lái wǒ céng fǔ yǎng xiāng zi chéng rén zhǎng dà, sì lái xiāng zi céng xǔ lái lán guān jiù wǒ, gù cǐ láo nǐ xún tā.
退之道:「牧童哥,你不知道,我一來有王命在身,二來湘子是我的侄兒,三來我曾撫養湘子成人長大,四來湘子曾許來藍關救我,故此勞你尋他。」
mù tóng dào: nà wèi xiān de tuō le míng jiāng lì suǒ, diū le fù mǔ qī ér, zài méi yǒu yī jiàn guà zài tā xīn shàng, nà lǐ yǒu gōng fū lái jì guà nǐ zhè shū fù.
牧童道:「那為仙的脫了名韁利鎖,丟了父母妻兒,再沒有一件掛在他心上,那裡有功夫來記掛你這叔父。」
tuì zhī dào: tā jì bù yǒu lái, wǒ níng sǐ yě bù qù xún tā le.
退之道:「他既不有來,我寧死也不去尋他了。」
mù tóng dào: jì shì rú cǐ, qǐng dà rén zūn biàn, mò wù le qīn xiàn.
牧童道:「既是如此,請大人尊便,莫誤了欽限。」
tuì zhī dào: mù tóng gē, nǐ shēng zhǎng zài zhè lǐ, xiǎo dé zhè lǐ shì nèn me dì fāng?
退之道:「牧童哥,你生長在這裡,曉得這裡是恁麼地方?」
mù tóng yòng shǒu yī zhǐ dào: qián miàn nà shù lín zhōng yǒu yī zuò dà shí bēi, bēi shàng xiě zhe jǐ xíng zì, nǐ zì qù kàn gè míng bái, jiù xiǎo de dì míng le.
牧童用手一指道:「前面那樹林中有一座大石碑,碑上寫着幾行字,你自去看個明白,就曉得地名了。」
tuì zhī biàn lēi le mǎ, shàng qián yī kàn, zhǐ jiàn bēi shàng xiě zhe lán guān qín lǐng
退之便勒了馬,上前一看,只見碑上寫着「藍關秦嶺」
sì gè dà zì, biàn tàn xī dào: dāng chū xiāng zi lái jiā shí shuō wǒ yào dào cǐ dì shòu kǔ, wǒ yī xiē yě bù xìn tā, shuí zhī jīn rì guǒ zāo zhè chǎng xiōng huò, yòu bù jiàn tā lái jiù wǒ, rú hé shì hǎo?
四個大字,便嘆息道:「當初湘子來家時說我要到此地受苦,我一些也不信他,誰知今日果遭這場凶禍,又不見他來救我,如何是好?」
zhāng qiān dào: shì zhè děng dà xuě tiān qì, lǎo yé wèi zhe cháo tíng qīn xiàn, méi nài hé lái dào zhè gè qù chù, dà shū jiù zuò le xiān rén, yě bù kěn lái zhè lǐ tǎo kǔ chī.
張千道:「似這等大雪天氣,老爺為着朝廷欽限,沒奈何來到這個去處,大叔就做了仙人,也不肯來這裡討苦吃。」
lǐ wàn dào: lǎo yé qiě xiū mán yuàn, qián miàn lín zi shēn chù bì yǒu rén jiā, wǒ men qiě zǎn xíng jǐ bù, xún dé diàn jiā ān xiē, yòu zuò dào lǐ.
李萬道:「老爺且休埋怨,前面林子深處必有人家,我們且趲行幾步,尋得店家安歇,又作道理。」
jiǔ hàn qí gān yǔ, tā xiāng wàng gù zhī.
久旱祈甘雨,他鄉望故知。
dé tā lái jiù wǒ, shì wǒ yùn tōng shí.
得他來救我,是我運通時。
bì jìng bù zhī lín zi lǐ yǒu rén jiā méi yǒu, qiě tīng xià huí fēn jiě.
畢竟不知林子裡有人家沒有,且聽下回分解。