strong fǎng yǒu rén wù rù xiān zhuāng　 yù sū zi qiǎo shēng mó zhàng strong
訪友人誤入仙莊　遇蘇子巧生魔障

qī qiào rì sī sān jiān, hèn bù néng yī shí wù duì, yīn bǐng gào nǎi mǔ, yǐ wèi biàn fǎng jì. qí mǔ jìn zhī yuē: chūn fēng mǎn miàn, jiē wèi péng yǒu, hé bì jǐn yǐ sān jiān wèi niàn.
七竅日思三緘，恨不能一時晤對，因稟告乃母，以為遍訪計。其母禁之曰：「春風滿面，皆為朋友，何必僅以三緘為念。

kuàng wú nián yǐ lǎo, ér fǎng yǒu yuǎn chū, yuán wú dìng suǒ, tǎng yǒu bù yú, kǒng bào hèn zhōng tiān, huǐ wú jí yǐ. bù rú jiù shú cóng shī, zǎo wǎn dé yī xī xià, yǐ yú lǎo mǔ, shì jí ér xiào zhī dà yān. qī qiào yuē: wú qīn shàng kāng qiáng wú yàng, dài ér chū fǎng, yǐ yī yuè wèi qī, guī lǐ lǘ shí, liàng bù zhì tíng kū xuān cǎo. nǎi mǔ jiàn qí qù xīn yǐ dìng, bù rěn fú zhī, mìng bǐ pú fū zài qí xíng lǐ. qī qiào xuān tíng cí bà, xiàng zhǎng tú yǐ chuán zhēng.
況吾年已老，兒訪友遠出，原無定所，倘有不虞，恐抱恨終天，悔無及矣。不如就塾從師，早晚得依膝下，以娛老母，是即兒孝之大焉。」七竅曰：「吾親尚康強無恙，待兒出訪，以一月為期，歸里閭時，諒不至庭枯萱草。」乃母見其去心已定，不忍拂之，命彼僕夫載其行李。七竅萱庭辭罷，向長途以遄征。

tā rì zú lì pí shén, yù mì yī cūn guō yǐ wèi xiē xī zhī suǒ, dōng zhāng xī wàng, sì gù chóu chú. zǐ xiá zhēn rén lì zài kōng jì, zhī qī qiào nǎi xū xīn zǐ suǒ huà, yuán yù huài dào ér lái, yú shì àn xià yún tóu, jiāng xiù yī fú, qǐng kè xiá shēng wù juǎn, huà zhǎng tú wèi jiāng hàn. qī qiào shēn rù shì jìng, yì bù wèn qí hé dì, xìn bù ér xíng. zǐ xiá zhēn rén yòu jiāng lín mù huà zuò lǎo shào dào zhě, wǎng lái yú xiá wù zhī zhōng. qī qiào cǐ shí zhèng shǔ mí tú mò chū, dé jiàn dào shì, àn xǐ wèn jīn yǒu rén. rán dào zhě wǎng lái, jué wú yī zhǔ mù yú qī qiào.
他日足力疲甚，欲覓一村郭以為歇息之所，東張西望，四顧躊躇。紫霞真人立在空際，知七竅乃虛心子所化，原欲壞道而來，於是按下雲頭，將袖一拂，頃刻霞生霧卷，化長途為江漢。七竅身入是境，亦不問其何地，信步而行。紫霞真人又將林木化作老少道者，往來於霞霧之中。七竅此時正屬迷途莫出，得見道士，暗喜問津有人。然道者往來，絕無一矚目於七竅。

qī qiào róu shēng xià qì, zhí yī dào zhě mèi ér xún yuē: cǐ dì hé dì, wǎng lái hé rén? qí wèi zhǐ míng, yǐ pò wú mèi. dào zhě yuē: cǐ dì jiē xiān zǐ suǒ jū, míng yuē xiān zhuāng, rén wéi dà dào shì xí, hào yuē dào rén. qī qiào yuē: xiān zhuāng wú bù lùn zhī, ér dào rén zhī míng, hé suǒ qǔ yì? dào shì yuē: dào zhě tiān xià zhī dà dào, wèi yǒu tiān dì, ér dà dào zì zài rén jiān, jì yǒu tiān dì, dà dào lài wèi rén xí. rén xí hū dào, dào yǐ míng rén, rén dào hé yī, bù mèi xū líng. gù chēng xí dào zhě wèi dào zhōng zhī rén. qī qiào yuē: dào yǒu kuài jié fāng shì hū? dào shì yuē: dà dào yuán wú kuài jié fāng shì, shǐ zì chéng yì zhèng xīn, zhōng zé chún rèn zì rán, yǐ zhì yú zhì chéng dì bù, suǒ wèi bù kě zhī zhī zhě zài cǐ, suǒ wèi dà ér huà zhī zhě yì zài cǐ, hé yǒu kuài jié fāng shì zhī shuō zāi! qī qiào líng yán, ruò yǒu huì wù, ér jiū bù lè qí suǒ dào, yì jiāng qù ér zhī tā. zǐ xiá yù zhǐ míng zhī, yǐ hái dào gēn, miǎn shǐ xū wú zi tā nián chǎn dào wèi bǐ suǒ huài, fù qū shān shí huà zuò tái gé tíng táng, dài qī qiào rù ér xī jiān, zài wèi diǎn xǐng.
七竅柔聲下氣，執一道者袂而詢曰：「此地何地，往來何人？祈為指明，以破吾昧。」道者曰：「此地皆仙子所居，名曰仙莊，人惟大道是習，號曰道人。」七竅曰：「仙莊吾不論之，而道人之名，何所取義？」道士曰：「道者天下之大道，未有天地，而大道自在人間，既有天地，大道賴為人習。人習乎道，道以明人，人道合一，不昧虛靈。故稱習道者為道中之人。」七竅曰：「道有快捷方式乎？」道士曰：「大道原無快捷方式，始自誠意正心，終則純任自然，以至於至誠地步，所謂不可知之者在此，所謂大而化之者亦在此，何有快捷方式之說哉！」七竅聆言，若有會晤，而究不樂其所道，意將去而之他。紫霞欲指明之，以還道根，免使虛無子他年闡道為彼所壞，復驅山石化作台閣庭堂，待七竅入而息肩，再為點醒。

qī qiào yīn yàn dào shì zhī shuō, chén chén mèn mèn, bù lè yǔ yán, jìng xiàng zhǎng tú bēn zǒu bù xī. wèi jǐ, xī yáng xī zhuì, shān niǎo guī shù, rù ěr huá rán. qī qiào gù wèi pú rén yuē: tiān yǐ wǎn yǐ, tú wú chán shì, hé suǒ qī shēn? pū yuē: jiā tíng zhì lè, zi bù guàn xiǎng, ér nǎi yú fēng chén nèi láo qí bù lǚ, fǎng shén me sān nián, cháo rì bēn chí, yòu bù zhī sān nián jū shì hé suǒ, wú kǒng nián yú sì wǔ, yì bù dé jiàn yě. yǐ pū yú yì, kě zǎo zǎo guī jiā, shù miǎn zhǔ pó yǐ lǘ ér qì. qī qiào yuē: wú bié qīn shí, yuán yǐ yī yuè wèi xiàn, zī shǐ shí rì, hái yú èr xún, rú zhì èr shí rì, qí rén bù dé, wú bì guī qù. jīn yě shí bù dài yǐ, ěr qián qù mì yī cūn zhuāng, yì huò gǔ shā, jù suǒ bù zé, zàn sù yī xī, míng rì sù xíng. pū yuē: rú shì, gōng zǐ kě yú lù páng shǎo dài, wú qù biàn mì gǔ shā yǔ cūn zhuāng yān. qī qiào yuē: ěr qù sù fǎn, wú láo wú wàng. pū yuē: shì dì jǐn shǔ huāng liáng, yù mì suǒ zài yǐ qī shēn, kǒng xū sān sì rì ěr. qī qiào yuē: chéng rú ěr yán, wú bù jǐ wèi fú guǐ yé? pū fèn rán yuē: gōng zǐ zài jiā rì xiǎng ān lè, piān sī yuǎn yóu shòu kǔ, shì shuí shǐ zhī? qī qiào yuē: wèi qiú liáng yǒu, ān cí yuǎn yóu? pū yuē: yǒu hú chēng wèi liáng zāi? qī qiào yuē: liáng zhě hǎo yě.
七竅因厭道士之說，沉沉悶悶，不樂與言，竟向長途奔走不息。未幾，夕陽西墜，山鳥歸樹，入耳譁然。七竅顧謂僕人曰：「天已晚矣，途無廛市，何所棲身？」仆曰：「家庭至樂，子不慣享，而乃於風塵內勞其步履，訪什麼三年，朝日奔馳，又不知三年居室何所，吾恐年逾四五，亦不得見也。以仆愚意，可早早歸家，庶免主婆倚閭而泣。」七竅曰：「吾別親時，原以一月為限，茲始十日，還餘二旬，如至二十日，其人不得，吾必歸去。今也時不待矣，爾前去覓一村莊，亦或古剎，俱所不擇，暫宿一夕，明日速行。」仆曰：「如是，公子可於路旁少待，吾去遍覓古剎與村莊焉。」七竅曰：「爾去速返，毋勞吾望。」仆曰：「是地盡屬荒涼，欲覓所在以棲身，恐需三四日耳。」七竅曰：「誠如爾言，吾不幾為莩鬼耶？」仆忿然曰：「公子在家日享安樂，偏思遠遊受苦，是誰使之？」七竅曰：「為求良友，安辭遠遊？仆曰：「友胡稱為良哉？」七竅曰：「良者好也。」

pū wén hǎo zì, dà xiào bù zhǐ. qī qiào lì yuē: ěr diān yé, hé chī xiào rú shì? pū yuē: wú xiào ěr bù shí shí wù yě. gǔ lái hǎo yǒu zài zhū shū jí zhě, céng jiàn jǐ rén? qī qiào yuē: guǎn bào yáng zuǒ, fēi liáng yǒu ér hé? pū yuē: cǐ shù rén wài, shuí wèi liáng yǒu? qī qiào yuē: gǔ lái liáng yǒu yǒu chuán, yǒu bù chuán, qí zhōng xìng bù xìng zhī suǒ fēn yě. pū yuē: yǐ jīn shí ér lùn, yòu shú wèi liáng yǒu? qī qiào yuē: wú nián shén shǎo, shàng wèi yù zhī. pū yuē: zi hé yū yě, jīn shì qǐ shàng yǒu liáng yǒu hū? qī qiào yuē: ěr hé zhī? pū yuē: jīn shì yǐ cái wèi mìng, wèi qí jiāo chēng mò nì, rú xiōng rú dì zhě, huò liǎng jiē pín ér liǎng jiē fù, yì huò liǎng jiē guì ér liǎng jiē jiàn ěr. jiǎ lìng yī fù ér yī pín, zé fù zhě mù zhōng wú pín yī guì ér yī jiàn, zé guì zhě mù zhōng wú jiàn. jí yǒu hǎo míng zhī rén, jiǎ chēng néng jì zǐ tuō qī, kě zhī chǔ yóu zhě bǐ qí fǎn, zé bù kě wèn yǐ. kuàng hū liǎng jiē fù guì pín jiàn, qiě yǒu wǒ fù ér jí bǐ fù, sī yù bài bǐ zhī fù wǒ guì ér dù bǐ guì, sī yù sàng bǐ zhī guì. fù guì rú shì, pín jiàn yì rú shì. miàn jiǎ qīn rè, zhōng bào yīn móu, jīn zhī suǒ wèi liáng péng, dà dǐ ruò cǐ. yǔ qí yuǎn yóu qiú yǒu, hé ruò guī qù, qīn ěr zú zhī kūn zhòng wèi yù hū? qī qiào nù yuē: pū gǎn duō kǒu! pū xiào yuē: ěr xiū yuǎn yóu. qī qiào yuē: bù yóu yǐ yóu yǐ, ěr sù mì dì yǐ wèi ān sù jì yān. pū bù gǎn ào, fèn hèn ér qù.
仆聞好字，大笑不止。七竅詈曰：「爾癲耶，何痴笑如是？」仆曰：「吾笑爾不識時務也。古來好友載諸書籍者，曾見幾人？」七竅曰：「管、鮑、羊、左，非良友而何？」仆曰：「此數人外，誰為良友？」七竅曰：「古來良友有傳，有不傳，其中幸不幸之所分也。」仆曰：「以今時而論，又孰為良友？」七竅曰：「吾年甚少，尚未遇之。」仆曰：「子何迂也，今世豈尚有良友乎？」七竅曰：「爾何知？」仆曰：「今世以財為命，謂其交稱莫逆，如兄如弟者，或兩皆貧而兩皆富，抑或兩皆貴而兩皆賤耳。假令一富而一貧，則富者目中無貧；一貴而一賤，則貴者目中無賤。即有好名之人，假稱能寄子托妻，可之楚游者；比其反，則不可問矣。況乎兩皆富貴貧賤，且有我富而嫉彼富，思欲敗彼之富；我貴而妒彼貴，思欲喪彼之貴。富貴如是，貧賤亦如是。面假親熱，中抱陰謀，今之所謂良朋，大抵若此。與其遠遊求友，何若歸去，親爾族之昆仲為愈乎？」七竅怒曰：「仆敢多口！」仆笑曰：「爾休遠遊。」七竅曰：「不游已游矣，爾速覓地以為安宿計焉。」仆不敢傲，忿恨而去。

xíng yuē lǐ yú, yáo jiàn wàn lǜ cóng zhōng hóng yuán xiàn chū, pū xǐ yuē: dé wú gǔ shā hū? jí biàn zhuǎn shēn hū gōng zǐ tóng wǎng. gāng zhì lín wài, zhōng shēng yī chǔ, kēng rán luò yùn, zhǔ pú jì dé qí suǒ, huǎn huǎn ér xíng. xíng jiāng jìn shā, zé wǎn yě ér bù jiàn qí wǎn, fǎn jué wǔ yān qǐ yú cūn guō. pū yà yuē: cǐ dì zhī tiān bù wǎn hū? qī qiào yì jīng yuē: wǎn biàn wèi wǔ, qí bù yè zhī xiān zhuāng yé? pū yuē: jì qí wèi wǎn, qiě xiàng qián zhēng, xī bì qī cǐ shā zhōng, yǔ lǎo tū wèi lǚ. qī qiào yuē: kě. fù xún jiù lù, zhuǎn chū cóng lín. jǔ mù wàng zhī, yī rán sì yě yān mí, xīng guāng yǐn yuē. qī qiào yuē: cǐ dì huò zǎo huò wǎn, zhēn wú yì rén xīn zhī huò shàn huò è, kě réng cóng gǔ shā ér bēn yān. pū yuē: qí jiàn gǔ shā ér wǎn yù bēn zhī, jì jiàn wèi wǎn ér jí yù qù zhī, yòu wú shū rén zhī ài rén jiā zhū xī, è rén zhuì zhū yuān yě. yán yǐ, máng máng cù cù, bēn zhì shā qián.
行約里余，遙見萬綠叢中紅垣現出，仆喜曰：「得毋古剎乎？」即便轉身呼公子同往。剛至林外，鐘聲一杵，鏗然落韻，主僕既得其所，緩緩而行。行將近剎，則晚也而不見其晚，反覺午煙起於村郭。仆訝曰：「此地之天不晚乎？」七竅亦驚曰：「晚變為午，其不夜之仙莊耶？」仆曰：「既其未晚，且向前征，奚必棲此剎中，與老禿為侶。」七竅曰：「可。」復尋舊路，轉出叢林。舉目望之，依然四野煙迷，星光隱約。七竅曰：「此地或早或晚，真無異人心之或善或惡，可仍從古剎而奔焉。」仆曰：「其見古剎而晚欲奔之，繼見未晚而急欲去之，又無殊人之愛人加諸膝，惡人墜諸淵也。」言已，忙忙促促，奔至剎前。

dàn jiàn xiān hè shuāng shuāng fēi míng tiān bàn, jiá dié shǎn shǎn jǔ jué huā jiān, yù lǐ bì táo, hóng bái xiàng yìng. qī qiào guān wàng liáng jiǔ, wèi qí pū yuē: shí yǐ dōng yǐ, ér hú yǒu cǐ chūn jǐng zāi? pū yuē: bù dàn cǐ yě, shēn wèi jìn shā, qí lěng rú shuǐ, jìn zhī zé nuǎn ruò wéi lú, shā zhōng bì fēi fán lǚ. gōng zǐ fǎng yǒu ér dé cǐ xiān zhēn, shèng guò sān nián yuǎn yǐ. qī qiào yuē: ěr wù yǐ, wú suǒ fǎng zhě míng yuē sān jiān, fēi sān nián yě. pū yuē: sān jiān èr zì, yì hé suǒ qǔ? qī qiào yuē: jiè qí duō yán yě. pū yuē: duō yán hé hài? qī qiào yuē: dà zé xìng róng, xiǎo zé qǐ xiū, sān jiān qí kǒu, sī róng xiū bù zhì yǐ. pū yuē: shì yǒu duō yán shàn è guǒ bào zhě, wèi bì yì xìng róng qǔ rǔ hū? qī qiào yuē: yán zhī shàn yě, bù yàn qí duō yán zhī wèi dǐ huǐ, wèi diān dǎo shì fēi yě, zé yàn qí duō ěr. pū yuē: shì rén míng huàn sān jiān, qí chū dài yì duō yán ér shòu rǔ zhě yú? qī qiào yuē: yǐ cǐ qǔ míng, fēi wú qí yīn. bù bì shēn jiū, kě jí rù shā yǐ jiě jī kě. pū nuò, chěng bù qián jìn.
但見仙鶴雙雙飛鳴天半，蛺蝶閃閃咀嚼花間，郁李碧桃，紅白相映。七竅觀望良久，謂其仆曰：「時已冬矣，而胡有此春景哉？」仆曰：「不但此也，身未近剎，其冷如水，近之則暖若圍爐，剎中必非凡侶。公子訪友而得此仙真，勝過三年遠矣。」七竅曰：「爾誤矣，吾所訪者名曰三緘，非三年也。」仆曰：「三緘二字，義何所取？」七竅曰：「戒其多言也。」仆曰：「多言何害？」七竅曰：「大則興戎，小則啟羞，三緘其口，斯戎羞不至矣。」仆曰：「世有多言善惡果報者，未必亦興戎取辱乎？」七竅曰：「言之善也，不厭其多；言之為詆毀，為顛倒是非也，則厭其多耳。」仆曰：「是人名喚三緘，其初殆亦多言而受辱者歟？」七竅曰：「以此取名，非無其因。不必深究，可急入剎以解饑渴。」仆諾，逞步前進。

bù shí yǐ dào shā mén, nì shì qí zhōng, dào zhuāng zhě liú wǎng lái bù jué. qī qiào xié pū xiàng dào zhě ér yī zhī. dào shì yuē: zi hé lái yú? qī qiào yuē: wèi fǎng yǒu ér zhì, tè lái xiān guān qí jiè yī xiǔ, jiān qǐ yī cān. dào shì yuē: yī cān zhī shí, wèi fèi jǐ xǔ, dàn kǒng hóng chén kè bù guàn dàn bó ěr. qī qiào shàng wèi huí yán, pū yuē: jī zé gān shí, jí shǔ cū lì, yì wú bù kě. dào shì yuē: jì gān cū lì, zàn zhù diàn nèi, dài wú wèi shǔ yǔ zi shí yān. qī qiào zhǔ pú guǒ yú diàn zuǒ jìng zuò yǐ dài.
不時已到剎門，睨視其中，道裝者流往來不絕。七竅偕仆向道者而揖之。道士曰：「子何來歟？」七竅曰：「為訪友而至，特來仙觀祈借一宿，兼乞一餐。」道士曰：「一餐之食，為費幾許，但恐紅塵客不慣淡泊耳。」七竅尚未回言，仆曰：「飢則甘食，即屬粗糲，亦無不可。」道士曰：「既甘粗糲，暫住殿內，待吾為黍與子食焉。」七竅主僕果於殿左靜坐以待。

dào shì zhuǎn rù hòu diàn, ěr wén nán nán xì yǔ, bù biàn suǒ shuō hé cí. qǐng yī dào tóng shǒu xié zhú lán xiàng shā wài ér qù, qù bù piàn kè, shèng shí luǎn shù shí méi qīng yú dì, suì chuí rú shǔ. pū jiàn qí yì, jìn ér xún yuē: ěr suì shí hé wèi? dào tóng yuē: shǔ ěr. pū yuē: yǐ shí wèi shǔ, ān néng guǒ fù? dào tóng yuē: wú shā nèi cháo rì zuò shí zhě, jí cǐ shí yě. pū yì zhī, ér àn kuī qí ruò hé pēng zhī. wèi jǐ dào tóng jiāng shí chuí jǐn, xié rù chú xià, rán xīn yú zào, pěng shí yú dǐng, yǔ zhǔ shǔ wú shū.
道士轉入後殿，耳聞喃喃細語，不辨所說何詞。頃一道童手攜竹籃向剎外而去，去不片刻，盛石卵數十枚傾於地，碎錘如黍。仆見其異，近而詢曰：「爾碎石何為？」道童曰：「黍耳。」仆曰：「以石為黍，安能裹腹？」道童曰：「吾剎內朝日作食者，即此石也。」仆異之，而暗窺其若何烹之。未幾道童將石錘盡，攜入廚下，燃薪於灶，捧石於鼎，與煮黍無殊。

zhǔ yuē yī shí, xīn yǐ jǐn yǐ, hū bǐ shī dì chū shā chí xīn. shī dì yuē: chí xīn pēng shí, wǎng fǎn shū nán, yǐ wú dài zhī, kě hū bù kě? dào tóng diǎn shǒu, jí chí xiǎo fǔ duàn qí sì zhī, rù zào fēn fēn, liè rú méi huǒ. piàn kè shǔ shú, hū zhǔ pú ér shí zhī.
煮約一時，薪已盡矣，呼彼師弟出剎持薪。師弟曰：「持薪烹石，往反殊難，以吾代之，可乎不可？」道童點首，即持小斧斷其四肢，入灶紛紛，烈如煤火。片刻黍熟，呼主僕而食之。

pū xīn huái yí, fú rěn jǔ zhù, ér qī qiào yǐ shí shù zhǎn yǐ. pū sī wèi zhī yuē: wèi měi hū? qī qiào yuē: měi. pū shǐ shí, wèi guǒ shèng yú cháng shǔ. shí yǐ, àn xún dào tóng yuē: ěr shā yǐ rén wèi xīn, kǒng shǔ shí yī shēng, rén sàng qiān wàn yǐ. dào tóng yuē: ěr hé suǒ jiàn ér wèi yuē sàng rén zāi? pū yuē: wú jiàn ěr fǔ pī ěr dì, rán yú zào nèi, gù yún. dào tóng yuē: ěr xì kàn kàn, bǐ zuò zào qián zhě fēi wú shī dì hū? pū shì guǒ rán, jīng yí bù dìng. yīn yǔ qī qiào, qī qiào yì lái shēn xìn, pū cháng yǐ zì fáng, kǒng jiāng yǐ zǎo cān ér wù zuò chuī shǔ zhī yòng. tuó gèng zài bào, dào tóng sǎo chú jìng shì, zhǔ pú ān sù.
仆心懷疑，弗忍舉箸，而七竅已食數盞矣。仆私謂之曰：「味美乎？」七竅曰：「美。」仆始食，味果勝於常黍。食已，暗詢道童曰：「爾剎以人為薪，恐黍食一生，人喪千萬矣。」道童曰：「爾何所見而謂曰喪人哉？」仆曰：「吾見爾斧劈爾弟，燃於灶內，故云。」道童曰：「爾細看看，彼坐灶前者非吾師弟乎？」仆視果然，驚疑不定。陰語七竅，七竅亦來深信，仆常以自防，恐將已早餐而誤作炊黍之用。鼉更再報，道童掃除淨室，主僕安宿。

mèi shuǎng, qī qiào qǐ, bài jiàn lǎo dào. lǎo dào yuē: ěr yán fǎng yǒu, qí fǎng dào yǒu hū, rú yǒu hū? qī qiào yuē: wú shēng píng ài rú bù ài dào ěr. lǎo dào yuē: rú dào yī tǐ, zi hé qū fēn? qī qiào yuē: xí hū rú, kě yǐ qǔ kē míng, xiǎng wàn zhōng. dào wū néng jí? lǎo dào yuē: dào chéng zé yíng zhōu shì fù, wèi xiān tiān shàng, hé ràng kē míng? kuàng kē míng zhī róng, bù jí xiān zhēn zhī jiǔ. zi rú xún xún dào nèi, wú yuàn wèi zi shī yān. qī qiào yuē: wú xīn jí hèn zhě cǐ dào, tā nián ruò zhuān zhèng zhì, bì jiāng xū shì dào ér miè zhī, hé fǎn qiáng wú xí zhī hū? lǎo dào nù, páo xiù yī zhǎn, qún dào fú dì, huà wèi měng hǔ, wǔ zhǎo zhāng yá, xiàng zhǔ pú zhí zhuī. èr rén hū jiù shēng shēng, xī wú yǒu jiù zhī zhě. zhuī zhī yǐ jiǔ, zhǔ pú fēn sǎn. qī qiào bèi yī hǔ zhǎo kōu yī, bù néng tuō shēn, zuò dài qí bì. jiǔ zhī wèi jiàn dòng jìng, jǔ mù xì shì, nǎi jīng jí gōu yī ěr. máng hū pū yuē: cǐ dì duō yāo, kě sù xíng zhī. bēn zhì tǎn tú, huí wàng gǔ shā, yī wú suǒ yǒu, zhǔ pú bù shèng jīng yì.
昧爽，七竅起，拜見老道。老道曰：「爾言訪友，其訪道友乎，儒友乎？」七竅曰：「吾生平愛儒不愛道耳。」老道曰：「儒道一體，子何區分？」七竅曰：「習乎儒，可以取科名，享萬鍾。道烏能及？」老道曰：「道成則瀛洲是赴，為仙天上，何讓科名？況科名之榮，不及仙真之久。子如循循道內，吾願為子師焉。」七竅曰：「吾心極恨者此道，他年若專政治，必將胥是道而滅之，何反強吾習之乎？」老道怒，袍袖一展，群道伏地，化為猛虎，舞爪張牙，向主僕直追。二人呼救聲聲，惜無有救之者。追之已久，主僕分散。七竅被一虎爪摳衣，不能脫身，坐待其斃。久之未見動靜，舉目細視，乃荊棘勾衣耳。忙呼仆曰：「此地多妖，可速行之。」奔至坦途，回望古剎，一無所有，主僕不勝驚異。

jí xíng shù shí lǐ, féng rén biàn wèn sān jiān zhī míng. ǒu yù yī sǒu, jiāng qī qiào dì shì liáng jiǔ, yuē: ěr kè suì jiè sù hán jiā zhī cháng gōng zǐ yé! yù jiàn sān jiān hé wèi? qī qiào yuē: yù tóng xué ěr. sǒu yuē: rú shì, sān jiān fēi tā, jí wú ér yě. qī qiào wén zhī, xǐ yuē: guǒ ěr, bù nán wù yǐ. lǐ lǎo yuē: wú ér qián yuè dé dào zhǎng zhǐ shì, xū fǎng qī qiào qí rén ér yǒu zhī. bǐ yún míng rì chū fǎng gōng zǐ, ěr pō yǒu yuán, jīn bì děi wù. qī qiào shén xǐ, suí guī lǐ lǎo fǔ zhái. lǐ lǎo hū pū zhǔ jiǔ zuò shí, kuǎn dài yīn qín. qī qiào yù jí wù sān jiān, xún zhū lǐ lǎo. lǐ lǎo yuē: wú ér yuán yǔ míng rì fāng chū fǎng ěr, shì guǎn shī yīn lái, yún bǐ jīn chén yǐ zì guǎn qǐ chéng, bù zhī qù xiàng yǐ. qī qiào wén yán, qiǎo rán bù lè. cì rì bài cí lǐ lǎo, zhuī fǎng sān jiān.
急行數十里，逢人便問三緘之名。偶遇一叟，將七竅諦視良久，曰：「爾客歲借宿寒家之常公子耶！欲見三緘何為？」七竅曰：「欲同學耳。」叟曰：「如是，三緘非他，即吾兒也。」七竅聞之，喜曰：「果爾，不難晤矣。」李老曰：「吾兒前月得道長指示，須訪七竅其人而友之。彼雲明日出訪公子，爾頗有緣，今必得晤。七竅甚喜，隨歸李老府宅。李老呼仆煮酒作食，款待殷懃。七竅欲急晤三緘，詢諸李老。李老曰：「吾兒原語明日方出訪爾，適館師音來，雲彼今晨已自館起程，不知去向矣。」七竅聞言，愀然不樂。次日拜辭李老，追訪三緘。

lián fǎng shù cháo, xíng yǐng wèi jiàn, qiě yú yī yuè zhī qī jiāng mǎn, yòu kǒng xuān tíng wàng yǎn jǐ chuān, yuán mìng pú rén bō zhuǎn huí chē, xiàng lǐ mén ér xíng. xíng qiě zhǐ, guī jiàn lǎo mǔ, tuán jù xīn rán.
連訪數朝，形影未見，且於一月之期將滿，又恐萱庭望眼幾穿，爰命僕人播轉回車，向里門而行。行且止，歸見老母，團聚欣然。

ér sān jiān cǐ shí yǐ zhì shān yáng yǐ. shān yáng zhī dì shuǐ xiù shā míng, cuì bǎi qīng sōng, jí mù jiē shì. sān jiān tān wán shān shuǐ, bù wèn qián chéng yuǎn jìn, xìn bù ér xíng. xíng zhì zhōng tú, tiān yīn yù yǔ, sān jiān zháo jí, cè mǎ qián zhēng. wú hé, mò yōng yún tóu, yǔ diǎn rú dàn, fēng shēng dà zuò, shān sè míng méng. sān jiān yù jìn bù néng, yù tuì bù dé. qīng yī xiǎo tóng bǐng yuē: xíng lǐ pō zhòng, bù zhòu nán shèng, kě jí mì cūn zhuāng yǐ bì fēng yǔ. sān jiān yuē: tú wú zhēng fū, guō méi lǎo nóng, suī yù fǎng zhī, yòu jiāng shuí fǎng? xiǎo tóng yuē: rú shì, mì yī dà shù zàn bì, dài yǔ zhǐ ér hòu xíng. sān jiān yuē: dà shù yì wú, jǐ qióng rén wàng. xiǎo tóng yuē: qián miàn lín mù sēn sēn, liàng kān bì zhī. yán yǐ qū rù. guǒ yī zǐ shù dà yuē shù wéi, yè mì zhī fán, yǔ bù néng tòu. sān jiān xià de zuò qí, xiǎo tóng xì dìng, zhǔ pú èr rén duì zuò shí tái, qí yǔ yǐ qīng pén yǐ.
而三緘此時已至山陽矣。山陽之地水秀沙明，翠柏青松，極目皆是。三緘貪玩山水，不問前程遠近，信步而行。行至中途，天陰欲雨，三緘着急，策馬前征。無何，墨擁雲頭，雨點如彈，風聲大作，山色溟檬。三緘欲進不能，欲退不得。青衣小童稟曰：「行李頗重，步驟難勝，可急覓村莊以避風雨。」三緘曰：「途無征夫，郭沒老農，雖欲訪之，又將誰訪？」小童曰：「如是，覓一大樹暫避，待雨止而後行。」三緘曰：「大樹亦無，幾窮人望。」小童曰：「前面林木森森，諒堪避之。」言已趨入。果一梓樹大約數圍，葉密枝繁，雨不能透。三緘下得坐騎，小童系定，主僕二人對坐石台，其雨已傾盆矣。

qǐng zhī, quán shēng sì qǐ, jiāo yīng shān gǔ, ér yǔ shēng yù dà, chěng bǐ fēng shì zhī xióng, léi diàn qí lái, hài pò zhēng rén zhī dǎn. kàn kàn tiān sè yǐ wǎn, zhǔ pú xīn suī huāng luàn, ér mò kě rú hé. zhèng chóu chú jiān, hū tīng shān gǔ nèi yǎ rán yī shēng, yī rén mào yǔ ér lái, páo fú jù shī. bēn zhì shù dǐ, jiāng yī xiè xià, zhèn zhī bù yǐ, yuē: jīn xī yín hé qīng dào yé, bù rán yǔ hé rú shì zhī dà yě? sān jiān àn kuī qí rén fēng liú rú yǎ, zhī fēi yōng sú, suì jìn qián ér yī zhī, yuē: xiān shēng zhōng shī yǐ. qí rén jiàn sān jiān miàn mào bù fán, jiē zhī yǐ lǐ, yì yī ér xún yuē: xiān shēng zú xìng hé shì, zhù jū hé dì, zhēng chē hé zhī, fǎng wèn hé zhī, gǎn qí míng yǐ gào wǒ? sān jiān yuē: bì zú lǐ shì, jiàn hào sān jiān, běn shěng zhù jū, yīn fǎng yǒu bù yù ér lái zī ěr. qí rén yuē: xiān shēng qiú yǒu kě wèi qiè yǐ. sān jiān yuē: xiān shēng zhù jū hé suǒ? qí rén yuē: lì cǐ bù yuǎn. zú xìng hé shì? yuē: sū xìng. rú hào hé míng? yuē: wǔ cháng. sān jiān yuē: jiā míng wǔ cháng, zhī qí wèi jūn zǐ rú yě. wǔ cháng yuē: yuàn xué zhī ěr. sān jiān yuē: wú lái guì jìng, rén dì liǎng shū, bù shí qián tú yǒu shì zhèn fǒu? wǔ cháng yuē: shì suī yǒu ér lù yáo, fú néng cù jí. sān jiān yuē: ruò rán, jīn yè wú suǒ guī yǐ, kě nài hé! wǔ cháng yuē: bù xián máo wū, yuàn wèi jūn zǐ zuò yī dōng dào, kě hū? sān jiān yuē: sū xiōng hòu qíng rú cǐ, hé rì néng chóu? wǔ cháng yuē: zhǐ sù yī xī, hé kān yán chóu yé? yǔ yǐ shū ér bù mì yǐ, wú jí guī jiā, mìng pū chí dēng yíng jūn yù zhǐ. yán bà, cōng cōng gào bié.
頃之，泉聲四起，交應山谷，而雨聲愈大，逞彼風勢之雄，雷電齊來，駭破征人之膽。看看天色已晚，主僕心雖慌亂，而莫可如何。正躊躇間，忽聽山谷內啞然一聲，一人冒雨而來，袍服俱濕。奔至樹底，將衣卸下，振之不已，曰：「今夕銀河傾倒耶，不然雨何如是之大也？」三緘暗窺其人風流儒雅，知非庸俗，遂進前而揖之，曰：「先生中濕矣。」其人見三緘面貌不凡，接之以禮，亦揖而詢曰：「先生族姓何氏，住居何地，徵車何之，訪問何之，敢祈明以告我？」三緘曰：「敝族李氏，賤號三緘，本省住居，因訪友不遇而來茲耳。」其人曰：「先生求友可謂切矣。」三緘曰：「先生住居何所？」其人曰：「歷此不遠。」「族姓何氏？」曰：「蘇姓。」「儒號何名？」曰：「五常。」三緘曰：「佳名五常，知其為君子儒也。」五常曰：「願學之耳。」三緘曰：「吾來貴境，人地兩殊，不識前途有市鎮否？」五常曰：「市雖有而路遙，弗能蹴及。」三緘曰：「若然，今夜無所歸矣，可奈何！」五常曰：「不嫌茅屋，願為君子作一東道，可乎？」三緘曰：「蘇兄厚情如此，何日能酬？」五常曰：「止宿一夕，何堪言酬耶？雨已疏而不密矣，吾急歸家，命仆持燈迎君玉趾。」言罷，匆匆告別。

qù yú yī kè, dēng guāng yáo shè lín biǎo, piàn shí yǐ zhì shù xià, hū yuē: lǐ xiān shēng ān zài? sān jiān yīng zhī yuē: zài cǐ. qí rén yuē: wú fèng zhǔ mìng, tè yíng xiān shēng, kě jiāng xíng lǐ fù wú, dài guì jià yī shèng qí rèn. sān jiān nuò, suì mìng xiǎo tóng fù zhī, zì chéng lí jū, suí dēng ér qù. fǔ zhì mén wài, wǔ cháng xī xiào chū yíng. sān jiān dēng táng yù xíng bài jiàn lǐ, wǔ cháng qiān xùn yuē: bù bì, bù bì. jīn rì yù yǔ, kǒng shòu fēng hán, wú mìng zhuō jīng yǐ shè jiǔ zuǒ xiāng yǐ. jí xié shǒu tóng háng, zhì yú xiāng nèi, bīn zhǔ duì zuò, chàng yǐn hú shāng, yán yǔ xiāng tóu, chēng wèi mò nì. yǐn bà, wǔ cháng yuē: wú yù yǒu rén duō yǐ, wèi yǒu rú wú xiōng zhī tán xīn xiāng de ruò shì zhě. jīn yè liáng xiāo, qiě zuò yī dǐ zú zhī tán. suì mìng jiā rén gāo diǎn dēng qíng, dǎo rù shū zhāi, tóng tà ér wò.
去逾一刻，燈光遙射林表，片時已至樹下，呼曰：「李先生安在？」三緘應之曰：「在此。」其人曰：「吾奉主命，特迎先生，可將行李付吾，代貴价一勝其任。」三緘諾，遂命小童付之，自乘驪駒，隨燈而去。甫至門外，五常嬉笑出迎。三緘登堂欲行拜見禮，五常謙遜曰：「不必，不必。今日遇雨，恐受風寒，吾命拙荊已設酒左廂矣。」即攜手同行，至於廂內，賓主對坐，暢飲壺觴，言語相投，稱為莫逆。飲罷，五常曰：「吾遇友人多矣，未有如吾兄之談心相得若是者。今夜良宵，且作一抵足之談。」遂命家人高點燈檠，導入書齋，同榻而臥。

sān jiān zhōng rì láo dùn, qǐng rù mèng zhōng. wǔ cháng jiàn sān jiān wò shú, wú yǔ jiāo tán, yī shí sī fù xiǎng guì, bìng jí měi rén jīn bó, lián mián fú duàn, jiǔ bù chéng mián. sān jiān yī mèng chū xǐng, piē jiàn yī rén tóu dài xiāng guān, yī zhuó lóng páo, pán xuán tà wài, jīng yuē: shì zhōng yǒu cǐ guì zhě, sū xiōng hé qīng shì ruò sī? zhuǎn yǎn jiān guì zhě miǎo yǐ. yòu yī rén shǒu pěng jīn bó, wǎng lái dēng xià. sān jiān yì, tōu chān qí biàn, shū hū fù zhě bù jiàn, ér měi rén yǐ lì àn cè: yún qiáo gāo jié, mào měi rú xiān, lián bù qīng yí, shēng chuán xiǎng xiè. sān jiān àn sī: guì zhě fù zhě yǐ jí měi nǚ, hé yóu lái yé? sī yóu wèi zhōng, ěr tīng wǔ cháng hóu míng sān zā, měi rén yǐ shè yán dài zuò yǐ. é ér mén xiǎng lián kāi, yī gāo dà è guǐ gōng shēn zhí rù, mù guāng sì shè, shì yù jué shí tà shàng zhī rén. zuǒ páng tū chū qīng qì yī lǚ, huà wèi dào tóng, yǐ zhǔ huī qù, ér měi rén è guǐ, yǐ bù zhī suǒ zhī, wéi cǐ dào tóng rào tà ér méi.
三緘終日勞頓，頃入夢中。五常見三緘臥熟，無與交談，一時思富想貴，並及美人金帛，連綿弗斷，久不成眠。三緘一夢初醒，瞥見一人頭戴相冠，衣着龍袍，盤旋榻外，驚曰：「室中有此貴者，蘇兄何輕視若斯？」轉眼間貴者渺矣。又一人手捧金帛，往來燈下。三緘異，偷覘其變，倏忽富者不見，而美人已立案側：雲橋高結，貌美如仙，蓮步輕移，聲傳響屑。三緘暗思：「貴者、富者以及美女，何由來耶？」思猶未終，耳聽五常喉鳴三匝，美人已設筵待坐矣。俄而門響簾開，一高大惡鬼恭身直入，目光四射，似欲攫食榻上之人。左旁突出清氣一縷，化為道童，以麈揮去，而美人惡鬼，已不知所之，惟此道童繞榻而沒。

cūn jī bào xiǎo, tiān sè yǐ míng. sān jiān qǐ, wǔ cháng yì qǐ. zǎo cān hòu, sān jiān cí xíng, wǔ cháng kǔ kǔ bān liú, suì zhǐ zhēng chē. xián tán zhī xià, wǔ cháng wèi sān jiān yuē: wú zhái zuǒ yī shān, shān yǒu xiǎo xué, fǔ ér rù nèi, qí kuò rú táng, shí jǐ shí chuáng, pái liè tíng tuǒ, bù zhī hé rén suǒ shè, fǎng zhū cūn lǎo, yì wú zhī zhě. qián rì lái yī dào zhǎng, jū zhù qí zhōng. zuó wú rù dòng xiāo xián, shì yǔ jiāo tán, suǒ yán jiē lǎo zi zhī dào. jīn rì tiān sè shàng zǎo, wú qiě yǔ xiōng tóng wǎng shì zhī, xiōng qí yuàn fǒu?
村雞報曉，天色已明。三緘起，五常亦起。早餐後，三緘辭行，五常苦苦扳留，遂止徵車。閒談之下，五常謂三緘曰：「吾宅左一山，山有小穴，俯而入內，其闊如堂，石几石牀，排列停妥，不知何人所設，訪諸村老，亦無知者。前日來一道長，居住其中。昨吾入洞消閒，試與交談，所言皆老子之道。今日天色尚早，吾且與兄同往視之，兄其願否？」

sān jiān yuē: yuàn. yú shì chuān lín dù jìng, fù gé qiān luó, zhǎn zhuǎn yū xú, qǐng zhì dòng xià. yǎng wàng dòng kǒu, yuē yǒu bǎi jí zhī gāo. èr rén jiē zhǒng ér dēng, zhí rù dòng suǒ.
三緘曰：「願。」於是穿林度徑，附葛牽蘿，輾轉紆徐，頃至洞下。仰望洞口，約有百級之高。二人接踵而登，直入洞所。

qí shí lǎo dào zhèng yǐ shí hān mián, shū jiàn èr rén, qǐ lì gǒng shǒu yuē: jiā kè zhì sī, yǒu shī yuǎn yíng, wàng qí shù zuì. èr rén xùn xiè shù yǔ, liè zuò qí cì. sān jiān jiàn lǎo dào hóng guāng mǎn miàn, jīng shén shuǎng lì, zhī qí bù fán, yīn xún zhī yuē: dào zhǎng dào mào xiān yán, dìng kě qián zhī yǐ. lǎo dào yuē: qián zhī fēi yì, wéi zhì chéng shǐ kè dāng cǐ. pín dào bù guò xián yóu fǎng yǒu, ǒu jū shì dòng, bù jiǔ jiāng guī bì guān yān. sān jiān yuē: dào zhǎng zhī míng, liàng wú bù zhī, qí bù zì jū zhì chéng zhě, jiē zì dào zhī yì yě. lǎo dào yuē: jūn qí guò yù, pín dào shí bù gǎn dāng. sān jiān yuē: wú yǒu yī zhān mù zhī qí, dào zhǎng rú bù lìn zhǐ míng, yuàn zhù jīn yǐ shì. lǎo dào yuē: jūn jiàn hé wèi? sān jiān yuē: zuó yè yǔ sū xiōng tóng tà, mèng xǐng hòu dēng guāng càn rán, shì nèi fù guì měi rén, è guǐ jiǔ yán, biàn huàn bù yī. gǎn wèn dào zhǎng shì hé gù yú?
其時老道正倚石酣眠，倏見二人，起立拱手曰：「嘉客至斯，有失遠迎，望其恕罪。」二人遜謝數語，列坐其次。三緘見老道紅光滿面，精神爽利，知其不凡，因詢之曰：「道長道貌仙顏，定可前知矣。」老道曰：「前知非易，惟至誠始克當此。貧道不過閒遊訪友，偶居是洞，不久將歸敝觀焉。」三緘曰：「道長之明，諒無不知，其不自居至誠者，皆自道之意也。」老道曰：「君其過譽，貧道實不敢當。」三緘曰：「吾有一瞻目之奇，道長如不吝指明，願鑄金以事。」老道曰：「君見何為？」三緘曰：「昨夜與蘇兄同榻，夢醒後燈光燦然，室內富貴美人，惡鬼酒筵，變幻不一。敢問道長是何故歟？」

lǎo dào wén shuō, wēi gù wǔ cháng ér xiào yuē: cǐ jí sū jūn zhī xīn mó ěr. sān jiān yuē: hé wèi xīn mó? lǎo dào yuē: xīn yǒu suǒ sī gù ěr. sān jiān yuē: xīn yǒu suǒ sī, hé jí xiàn cǐ mó hū? lǎo dào yuē: sī xiàn hū mó, zhèng yǐ jiào wèi sī zhě yě. sān jiān yuē: hú è guǐ qiān lián ér rù, yòu yǒu dào tóng huī yǐ zhǔ yé? lǎo dào yuē: dào tóng zhě, xīn qīng zhī qì suǒ chù ér xiàn yě. sān jiān yuē: xīn qīng zhī qì chū zì shuí rén? lǎo dào yuē: sū jūn sī guì shí zé guì mó xiàn, sī fù shí zé fù mó xiàn, sī jiǔ sī sè sī qì shí zé jiǔ mó sè mó qì mó xiàn. wéi jūn wú sī lǜ, yīn zhī qīng qì fā ér dào tóng xiàn yān. sān jiān yuē: qún mó jiē wèi dào tóng hū? lǎo dào yuē: xié qì bù dí zhèng qì, mó guǐ ān kàng zhèng rén, cǐ tiān dì zhī zhèng lǐ, yì tiān xià zhī zhèng dào.
老道聞說，微顧五常而笑曰：「此即蘇君之心魔耳。」三緘曰：「何為心魔？」老道曰：「心有所思故耳。」三緘曰：「心有所思，何即現此魔乎？」老道曰：「思現乎魔，正以教未思者也。」三緘曰：「胡惡鬼牽簾而入，又有道童揮以麈耶？」老道曰：「道童者，心清之氣所觸而現也。」三緘曰：「心清之氣出自誰人？」老道曰：「蘇君思貴時則貴魔現，思富時則富魔現，思酒思色思氣時則酒魔色魔氣魔現。惟君無思慮，因之清氣發而道童現焉。」三緘曰：「群魔皆畏道童乎？」老道曰：「邪氣不敵正氣，魔鬼安抗正人，此天地之正理，亦天下之正道。

nài hé zhèng dào jiǔ yān, rén jiē rù mó, jí shāo zhī xí dào zhě, yì wèi xié qì suǒ rǎn, jiǔ ér qīng qì quán shī. gù zhǎng shēng zhī shù bù néng dé, gài yāo qí shòu ér rù yú guǐ yù zhī zhōng, fēi xié qì wèi zhī, shí zì zào zhī yě. wú guān jūn shēn pō yǒu qīng qì, dàn hèn cǐ jì shí fēi chuán dào, jí yán zhī jīn jīn, ěr yì tīng zhī miǎo miǎo yān. yán cǐ huà wèi qīng qì, zhí chōng tiān wài.
奈何正道久湮，人皆入魔，即稍知習道者，亦為邪氣所染，久而清氣全失。故長生之術不能得，概夭其壽而入於鬼域之中，非邪氣為之，實自造之也。吾觀君身頗有清氣，但恨此際時非傳道，即言之津津，爾亦聽之藐藐焉。」言此化為清氣，直衝天外。

èr rén jīng yà liáng jiǔ, réng fù xià dòng ér guī. sān jiān zì líng lǎo dào yán, cháng cún yī xué dào zhī xīn yú niàn nèi, guī lái xiào wèi wǔ cháng yuē: sū jūn zuó yè jiū hé sī hū? wǔ cháng yuē: yīn shēn wèi guì, sī jí zhuàng tóu zǎi xiàng yīn shēn wèi fù, sī jí dèng tōng shí chóng yīn qī mào bù yáng, sī jí yáng fēi xī zǐ yīn fù shāo něi, sī jí měi jiǔ jiā yáo yīn yǔ rén chóu, sī jí hǔ shì jīng tūn. cǐ yì rén qíng zhī cháng ěr, shú yì chǒu tài jìng xiàn yú tà wài hū? jūn wù bǐ wú, wú jiāng qīng qí xīn, yǐ wèi rù dào jì. sān jiān bù fù shēn jiū, xiāng tán jìng xī. cì rì, cí wǔ cháng ér tā shì yān.
二人驚訝良久，仍復下洞而歸。三緘自聆老道言，常存一學道之心於念內，歸來笑謂五常曰：「蘇君昨夜究何思乎？」五常曰：「因身未貴，思及狀頭、宰相；因身未富，思及鄧通、石崇；因妻貌不揚，思及楊妃、西子；因腹稍餒，思及美酒佳肴；因與人仇，思及虎視鯨吞。此亦人情之常耳，孰意醜態竟現於榻外乎？君勿鄙吾，吾將清其心，以為入道計。」三緘不復深究，相談竟夕。次日，辭五常而他逝焉。