dì xíng zhī suǒ zài, liù hé zhī jiān, sì jí zhī nèi, zhào zhī yǐ rì yuè, jīng zhī yǐ xīng chén, jì zhī yǐ sì shí, yào zhī yǐ tài suì. tiān dì zhī jiān, jiǔ zhōu bā jí. tǔ yǒu jiǔ shān, shān yǒu jiǔ sāi, zé yǒu jiǔ sǒu, fēng yǒu bā děng, shuǐ yǒu liù pǐn.
地形之所載,六合之間,四極之內,照之以日月,經之以星辰,紀之以四時,要之以太歲。天地之間,九州八極。土有九山,山有九塞,澤有九藪,風有八等,水有六品。
hé wèi jiǔ zhōu? dōng nán shén zhōu yuē nóng tǔ, zhèng nán cì zhōu yuē wò tǔ, xī nán róng zhōu yuē tāo tǔ, zhèng xī yǎn zhōu yuē bìng tǔ, zhèng zhōng jì zhōu yuē zhōng tǔ, xī běi tái zhōu yuē féi tǔ, zhèng běi jǐ zhōu yuē chéng tǔ, dōng běi báo zhōu yuē yǐn tǔ, zhèng dōng yáng zhōu yuē shēn tǔ.
何謂九州?東南神州曰農土,正南次州曰沃土,西南戎州曰滔土,正西弇州曰並土,正中冀州曰中土,西北台州曰肥土,正北泲州曰成土,東北薄州曰隱土,正東陽州曰申土。
hé wèi jiǔ shān? huì jī tài shān wáng wū shǒu shān tài huá qí shān tài xíng yáng cháng mèng mén. hé wèi jiǔ sāi? yuē: tài fén miǎn è jīng ruǎn fāng chéng xiáo bǎn jǐng xíng lìng cī jù zhù jū yōng. hé wèi jiǔ sǒu? yuē: yuè zhī jù qū, chǔ zhī yún mèng, qín zhī yáng yū, jìn zhī dà lù, zhèng zhī pǔ tián, sòng zhī mèng zhū, qí zhī hǎi yú, zhào zhī jù lù, yàn zhī zhāo yú.
何謂九山?會稽、泰山、王屋、首山、太華、岐山、太行、羊腸、孟門。何謂九塞?曰:太汾、澠阨、荊阮、方城、殽阪、井陘、令疵、句注、居庸。何謂九藪?曰:越之具區,楚之雲夢,秦之陽紆,晉之大陸,鄭之圃田,宋之孟諸,齊之海隅,趙之巨鹿,燕之昭余。
hé wèi bā fēng? dōng běi yuē yán fēng, dōng fāng yuē tiáo fēng, dōng nán yuē jǐng fēng, nán fāng yuē jù fēng, xī nán yuē liáng fēng, xī fāng yuē liù fēng, xī běi yuē lì fēng, běi fāng yuē hán fēng.
何謂八風?東北曰炎風,東方曰條風,東南曰景風,南方曰巨風,西南曰涼風,西方曰飂風,西北曰麗風,北方曰寒風。
hé wèi liù shuǐ? yuē: hé shuǐ chì shuǐ liáo shuǐ hēi shuǐ jiāng shuǐ huái shuǐ.
何謂六水?曰:河水、赤水、遼水、黑水、江水、淮水。
hé sì hǎi zhī nèi, dōng xī èr wàn bā qiān lǐ, nán běi èr wàn liù qiān lǐ shuǐ dào bā qiān lǐ, tōng gǔ qí míng chuān liù bǎi lù jìng sān qiān lǐ. yǔ nǎi shǐ tài zhāng bù zì dōng jí, zhì yú xī jí, èr yì sān wàn sān qiān wǔ bǎi lǐ qī shí wǔ bù shǐ shù hài bù zì běi jí, zhì yú nán jí, èr yì sān wàn sān qiān wǔ bǎi lǐ qī shí wǔ bù. fán hóng shuǐ yuān sǒu, zì sān bǎi cè yǐ shàng, èr yì sān wàn sān qiān wǔ bǎi wǔ shí lǐ, yǒu jiǔ yuān. yǔ nǎi yǐ xī tǔ tián hóng shuǐ, yǐ wèi míng shān. jué kūn lún xū yǐ xià dì, zhōng yǒu zēng chéng jiǔ zhòng, qí gāo wàn yī qiān lǐ bǎi yī shí sì bù èr chǐ liù cùn, shàng yǒu mù hé, qí xiū wǔ xún, zhū shù yù shù xuán shù bù sǐ shù zài qí xī, shā táng láng huán zài qí dōng, jiàng shù zài qí nán, bì shù yáo shù zài qí běi. yǒu sì bǎi sì shí mén, mén jiān sì lǐ, lǐ jiān jiǔ chún, chún zhàng wǔ chǐ. dàng yǒu jiǔ jǐng yù héng, wéi qí xī běi zhī yú, běi mén kāi yǐ bù zhōu zhī fēng. qīng gōng xuán shì xiàn pǔ liáng fēng fán tóng, zài kūn lún chāng hé zhī zhōng, shì qí shū pǔ. shū pǔ zhī chí, jìn zhī huáng shuǐ, huáng shuǐ sān zhōu fù qí yuán, shì wèi dān shuǐ, yǐn zhī bù sǐ. hé shuǐ chū kūn lún dōng běi zōu, guàn bó hǎi, rù yǔ suǒ dǎo jī shí shān. chì shuǐ chū qí dōng nán zōu, xī nán zhù nán hǎi dān zé zhī dōng. chì shuǐ zhī dōng, ruò shuǐ chū zì qióng shí, zhì yú hé lí, yú bō rù yú liú shā. jué liú shā, nán zhì nán hǎi. yáng shuǐ chū qí xī běi zōu, rù yú nán hǎi yǔ mín zhī nán. fán sì shuǐ zhě, dì zhī shén quán, yǐ hé bǎi yào, yǐ rùn wàn wù.
闔四海之內,東西二萬八千里,南北二萬六千里;水道八千里,通谷其名川六百;陸徑三千里。禹乃使太章步自東極,至於西極,二億三萬三千五百里七十五步;使豎亥步自北極,至於南極,二億三萬三千五百里七十五步。凡鴻水淵藪,自三百側以上,二億三萬三千五百五十里,有九淵。禹乃以息土填洪水,以為名山。掘崑崙虛以下地,中有增城九重,其高萬一千里百一十四步二尺六寸,上有木禾,其修五尋,珠樹、玉樹、璇樹、不死樹在其西,沙棠、琅環在其東,絳樹在其南,碧樹、瑤樹在其北。有四百四十門,門間四里,裡間九純,純丈五尺。盪有九井玉橫,維其西北之隅,北門開以不周之風。傾宮、旋室、縣圃、涼風、樊桐,在崑崙閶闔之中,是其疏圃。疏圃之池,浸之黃水,黃水三周復其原,是謂丹水,飲之不死。河水出崑崙東北陬,貫渤海,入禹所導積石山。赤水出其東南陬,西南注南海丹澤之東。赤水之東,弱水出自窮石,至於合黎,餘波入於流沙。絕流沙,南至南海。洋水出其西北陬,入於南海羽民之南。凡四水者,帝之神泉,以和百藥,以潤萬物。
kūn lún zhī qiū, huò shàng bèi zhī, shì wèi liáng fēng zhī shān, dēng zhī ér bù sǐ huò shàng bèi zhī, shì wèi xuán pǔ, dēng zhī nǎi líng, néng shǐ fēng yǔ huò shàng bèi zhī, nǎi wéi shàng tiān, dēng zhī nǎi shén, shì wèi tài dì zhī jū. fú mù zài yáng zhōu, rì zhī suǒ fèi. jiàn mù zài dōu guǎng, zhòng dì suǒ zì shàng xià, rì zhōng wú jǐng, hū ér wú xiǎng, gài tiān dì zhī zhōng yě. ruò mù zài jiàn mù xī, mò yǒu shí rì, qí huá zhào xià dì.
崑崙之丘,或上倍之,是謂涼風之山,登之而不死;或上倍之,是謂懸圃,登之乃靈,能使風雨;或上倍之,乃維上天,登之乃神,是謂太帝之居。扶木在陽州,日之所曊。建木在都廣,眾帝所自上下,日中無景,呼而無響,蓋天地之中也。若木在建木西,末有十日,其華照下地。
jiǔ zhōu zhī dà, chún fāng qiān lǐ. jiǔ zhōu zhī wài, nǎi yǒu bā yín, yì fāng qiān lǐ. zì dōng běi fāng yuē dà zé, yuē yuán tōng dōng fāng yuē dà zhǔ, yuē shǎo hǎi dōng nán fāng yuē jù qū, yuē yuán zé nán fāng yuē dà mèng, yuē hào zé xī nán fāng yuē zhǔ zī, yuē dān zé xī fāng yuē jiǔ qū, yuē quán zé xī běi fāng yuē dà xià, yuē hǎi zé běi fāng yuē dà míng, yuē hán zé. fán bā yín bā zé zhī yún, shì yǔ jiǔ zhōu.
九州之大,純方千里。九州之外,乃有八殥,亦方千里。自東北方曰大澤,曰元通;東方曰大渚,曰少海;東南方曰具區,曰元澤;南方曰大夢,曰浩澤;西南方曰渚資,曰丹澤;西方曰九區,曰泉澤;西北方曰大夏,曰海澤;北方曰大冥,曰寒澤。凡八殥八澤之雲,是雨九州。
bā yín zhī wài, ér yǒu bā hóng, yì fāng qiān lǐ. zì dōng běi fāng yuē hé qiū, yuē huāng tǔ dōng fāng yuē jí lín, yuē sāng yě dōng nán fāng yuē dà qióng, yuē zhòng nǚ nán fāng yuē dōu guǎng, yuē fǎn hù xī nán fāng yuē jiāo jiǎo, yuē yán tǔ xī fāng yuē jīn qiū, yuē wò yě xī běi fāng yuē yī mù, yuē shā suǒ běi fāng yuē jī bīng. yuē wěi yǔ. fán bā hóng zhī qì, shì chū hán shǔ, yǐ hé bā zhèng, bì yǐ fēng yǔ.
八殥之外,而有八紘,亦方千里。自東北方曰和丘,曰荒土;東方曰棘林,曰桑野;東南方曰大窮,曰眾女;南方曰都廣,曰反戶;西南方曰焦僥,曰炎土;西方曰金丘,曰沃野;西北方曰一目,曰沙所;北方曰積冰。曰委羽。凡八紘之氣,是出寒暑,以合八正,必以風雨。
bā hóng zhī wài, nǎi yǒu bā jí. zì dōng běi fāng yuē fāng tǔ zhī shān, yuē cāng mén dōng fāng yuē dōng jí zhī shān, yuē kāi míng zhī mén dōng nán fāng yuē bō mǔ zhī shān, yuē yáng mén nán fāng yuē nán jí zhī shān, yuē shǔ mén xī nán fāng yuē biān jū zhī shān, yuē bái mén xī fāng yuē xī jí zhī shān, yuē chāng hé zhī mén xī běi fāng yuē bù zhōu zhī shān, yuē yōu dōu zhī mén běi fāng yuē běi jí zhī shān, yuē hán mén. fán bā jí zhī yún, shì yǔ tiān xià bā mén zhī fēng, shì jié hán shǔ bā hóng bā yín bā zé zhī yún, yǐ yǔ jiǔ zhōu ér hé zhōng tǔ.
八紘之外,乃有八極。自東北方曰方土之山,曰蒼門;東方曰東極之山,曰開明之門;東南方曰波母之山,曰陽門;南方曰南極之山,曰暑門;西南方曰編駒之山,曰白門;西方曰西極之山,曰閶闔之門;西北方曰不周之山,曰幽都之門;北方曰北極之山,曰寒門。凡八極之雲,是雨天下;八門之風,是節寒暑;八紘八殥、八澤之雲,以雨九州而和中土。
dōng fāng zhī měi zhě, yǒu yī wú yán zhī xún gān qí yān. dōng nán fāng zhī měi zhě, yǒu huì jī zhī zhú jiàn yān. nán fāng zhī měi zhě, yǒu huá shān zhī jīn shí yān. xī fāng zhī měi zhě, yǒu huò shān zhī zhū yù yān. xī běi fāng zhī měi zhě, yǒu kūn lún zhī qiú lín láng gān yān. běi fāng zhī měi zhě, yǒu yōu dōu zhī jīn jiǎo yān. dōng běi fāng zhī měi zhě, yǒu chì shān zhī wén pí yān. zhōng yāng zhī měi zhě, yǒu dài yuè yǐ shēng wǔ gǔ sāng má, yú yán chū yān.
東方之美者,有醫毋閻之珣玕琪焉。東南方之美者,有會稽之竹箭焉。南方之美者,有華山之金石焉。西方之美者,有霍山之珠玉焉。西北方之美者,有崑崙之球琳琅玕焉。北方之美者,有幽都之筋角焉。東北方之美者,有斥山之文皮焉。中央之美者,有岱嶽以生五穀桑麻,魚鹽出焉。
fán dì xíng, dōng xī wèi wěi, nán běi wèi jīng. shān wèi jī dé, chuān wèi jī xíng. gāo zhě wèi shēng, xià zhě wèi sǐ. qiū líng wèi mǔ, huō gǔ wèi mù. shuǐ yuán zhé zhě yǒu zhū, fāng zhé zhě yǒu yù. qīng shuǐ yǒu huáng jīn, lóng yuān yǒu yù yīng. tǔ dì gè yǐ qí lèi shēng, shì gù shān qì duō nán, zé qì duō nǚ zhàng qì duō àn, fēng qì duō lóng lín qì duō lóng, mù qì duō yǔ àn xià qì duō zhǒng, shí qì duō lì xiǎn zǔ qì duō yǐng: shǔ qì duō yāo, hán qì duō shòu gǔ qì duō bì, qiū qì duō kuáng yǎn qì duō rén, líng qì duō tān. qīng tǔ duō lì, zhòng tǔ duō chí, qīng shuǐ yīn xiǎo, zhuó shuǐ yīn dà tuān shuǐ rén qīng, chí shuǐ rén zhòng. zhōng tǔ duō shèng rén, jiē xiàng qí qì, jiē yīng qí lèi. gù nán fāng yǒu bù sǐ zhī cǎo, běi fāng yǒu bù shì zhī bīng dōng fāng yǒu jūn zǐ zhī guó, xī fāng yǒu xíng cán zhī shī. qǐn jū zhí mèng, rén sǐ wèi guǐ cí shí shàng fēi, yún mǔ lái shuǐ tǔ lóng zhì yǔ, yàn yàn dài fēi, há xiè zhū guī, yǔ yuè shèng shuāi. shì gù jiān tǔ rén gāng, ruò tǔ rén féi lú tǔ rén dà, shā tǔ rén xì xī tǔ rén měi, hào tǔ rén chǒu. shí shuǐ zhě shàn yóu néng hán, shí tǔ zhě wú xīn ér huì, shí mù zhě duō lì ér fú, shí cǎo zhě shàn zǒu ér yú, shí yè zhě yǒu sī ér é, shí ròu zhě yǒng gǎn ér hàn, shí qì zhě shén míng ér shòu, shí gǔ zhě zhī huì ér yāo, bù shí zhě bù sǐ ér shén.
凡地形,東西為緯,南北為經。山為積德,川為積刑。高者為生,下者為死。丘陵為牡,豁谷為牧。水圓折者有珠,方折者有玉。清水有黃金,龍淵有玉英。土地各以其類生,是故山氣多男,澤氣多女;障氣多暗,風氣多聾;林氣多癃,木氣多傴;岸下氣多腫,石氣多力;險阻氣多癭:暑氣多夭,寒氣多壽;谷氣多痹,丘氣多狂;衍氣多仁,陵氣多貪。輕土多利,重土多遲,清水音小,濁水音大;湍水人輕,遲水人重。中土多聖人,皆象其氣,皆應其類。故南方有不死之草,北方有不釋之冰;東方有君子之國,西方有形殘之屍。寢居直夢,人死為鬼;磁石上飛,雲母來水;土龍致雨,燕雁代飛,蛤蟹珠龜,與月盛衰。是故堅土人剛,弱土人肥;壚土人大,沙土人細;息土人美,耗土人丑。食水者善游能寒,食土者無心而慧,食木者多力而拂,食草者善走而愚,食葉者有絲而蛾,食肉者勇敢而悍,食氣者神明而壽,食谷者知慧而夭,不食者不死而神。
fán rén mín qín shòu wàn wù zhēn chóng, gè yǒu yǐ shēng, huò qí huò ǒu, huò fēi huò zǒu, mò zhī qí qíng, wéi zhī tōng dào zhě, néng yuán běn zhī. tiān yī dì èr rén sān, sān sān ér jiǔ, jiǔ jiǔ bā shí yī. yī zhǔ rì, rì shù shí, rì zhǔ rén, rén gù shí yuè ér shēng. bā jiǔ qī shí èr, èr zhǔ ǒu, ǒu yǐ chéng qí, qí zhǔ chén, chén zhǔ yuè, yuè zhǔ mǎ, mǎ gù shí èr yuè ér shēng. qī jiǔ liù shí sān, sān zhǔ dòu, dòu zhǔ quǎn, quǎn gù sān yuè ér shēng. liù jiǔ wǔ shí sì, sì zhǔ shí, shí zhǔ zhì, zhì gù sì yuè ér shēng. wǔ jiǔ sì shí wǔ, wǔ zhǔ yīn, yīn zhǔ yuán, yuán gù wǔ yuè ér shēng. sì jiǔ sān shí liù, liù zhǔ lǜ, lǜ zhǔ mí lù, mí lù gù liù yuè ér shēng. sān jiǔ èr shí qī, qī zhǔ xīng, xīng zhǔ hǔ, hǔ gù qī yuè ér shēng. èr jiǔ shí bā, bā zhǔ fēng, fēng zhǔ chóng, chóng gù bā yuè ér huà. niǎo yú jiē shēng yú yīn, yīn shǔ yú yáng, gù niǎo yú jiē luǎn shēng. yú yóu yú shuǐ, niǎo fēi yú yún, gù lì dōng yàn què rù hǎi, huà wèi há.
凡人民禽獸萬物貞蟲,各有以生,或奇或偶,或飛或走,莫知其情,唯知通 道者,能原本之。天一地二人三,三三而九,九九八十一。一主日,日數十,日 主人,人故十月而生。八九七十二,二主偶,偶以承奇,奇主辰,辰主月,月主 馬,馬故十二月而生。七九六十三,三主斗,斗主犬,犬故三月而生。六九五十 四,四主時,時主彘,彘故四月而生。五九四十五,五主音,音主猿,猿故五月 而生。四九三十六,六主律,律主麋鹿,麋鹿故六月而生。三九二十七,七主星, 星主虎,虎故七月而生。二九十八,八主風,風主蟲,蟲故八月而化。鳥魚皆生 於陰,陰屬於陽,故鳥魚皆卵生。魚游於水,鳥飛於雲,故立冬燕雀入海,化為 蛤。
wàn wù zhī shēng ér gè yì lèi, cán shí ér bù yǐn, chán yǐn ér bù shí, fú yóu bù yǐn bù shí, jiè lín zhě xià shí ér dōng zhé, niè tūn zhě bā qiào ér luǎn shēng, jué yàn zhě jiǔ qiào ér tāi shēng, sì zú zhě wú yǔ yì, dài jiǎo zhě wú shàng chǐ, wú jiǎo zhě gāo ér wú qián, yǒu jiǎo zhě zhǐ ér wú hòu, zhòu shēng zhě lèi fù, yè shēng zhě shì mǔ, zhì yīn shēng pìn, zhì yáng shēng mǔ. fū xióng pí zhé cáng, fēi niǎo shí yí. shì gù bái shuǐ yí yù, hēi shuǐ yí dǐ, qīng shuǐ yí bì, chì shuǐ yí dān, huáng shuǐ yí jīn, qīng shuǐ yí guī, fén shuǐ zhuó ér yí má, shuǐ tōng hé ér yí mài, hé shuǐ zhōng zhuó ér yí shū, luò shuǐ qīng lì ér yí hé, wèi shuǐ duō lì ér yí shǔ, hàn shuǐ zhòng ān ér yí zhú, jiāng shuǐ féi rén ér yí dào. píng tǔ zhī rén, huì ér yí wǔ gǔ. dōng fāng chuān gǔ zhī suǒ zhù, rì yuè zhī suǒ chū, qí rén duì xíng xiǎo tóu, lóng bí dà kǒu, yuān jiān qǐ xíng, qiào tōng yú mù, jīn qì shǔ yān, cāng sè zhǔ gān, zhǎng dà zǎo zhī ér bù shòu qí dì yí mài, duō hǔ bào. nán fāng, yáng qì zhī suǒ jī, shǔ shī jū zhī, qí rén xiū xíng duì shàng, dà kǒu jué cǐ, qiào tōng yú ěr, xuè mài shǔ yān, chì sè zhǔ xīn, zǎo zhuàng ér yāo qí dì yí dào, duō sì xiàng. xī fāng gāo tǔ, chuān gǔ chū yān, rì yuè rù yān, qí rén miàn mò lóu, xiū jǐng xíng, qiào tōng yú bí, pí gé shǔ yān, bái sè zhǔ fèi, yǒng gǎn bù rén qí dì yí shǔ, duō máo xī. běi fāng yōu huì bù míng, tiān zhī suǒ bì yě, hán shuǐ zhī suǒ jī yě, zhé chóng zhī suǒ fú yě, qí rén xī xíng duǎn jǐng, dà jiān xià kāo, qiào tōng yú yīn, gǔ gàn shǔ yān, hēi sè zhǔ shèn, qí rén chǔn yú, qín shòu ér shòu qí dì yí shū, duō quǎn mǎ. zhōng yāng sì dá, fēng qì zhī suǒ tōng, yǔ lù zhī suǒ huì yě, qí rén dà miàn duǎn yí, měi xū è féi, qiào tōng yú kǒu, fū ròu shǔ yān, huáng sè zhǔ wèi, huì shèng ér hǎo zhì qí dì yí hé, duō niú yáng jí liù chù. mù shèng tǔ, tǔ shèng shuǐ, shuǐ shèng huǒ, huǒ shèng jīn, jīn shèng mù, gù hé chūn shēng qiū sǐ, shū xià shēng dōng sǐ, mài qiū shēng xià sǐ, jì dōng shēng zhōng xià sǐ. mù zhuàng, shuǐ lǎo huǒ shēng jīn qiú tǔ sǐ huǒ zhuàng, mù lǎo tǔ shēng shuǐ qiú jīn sǐ tǔ zhuàng, huǒ lǎo jīn shēng mù qiú shuǐ sǐ jīn zhuàng, tǔ lǎo shuǐ shēng huǒ qiú mù sǐ. yīn yǒu wǔ shēng, gōng qí zhǔ yě sè yǒu wǔ zhāng, huáng qí zhǔ yě wèi yǒu wǔ biàn, gān qí zhǔ yě wèi yǒu wǔ cái, tǔ qí zhǔ yě. shì gù liàn tǔ shēng mù, liàn mù shēng huǒ, liàn huǒ shēng yún, liàn yún shēng shuǐ, liàn shuǐ fǎn tǔ. liàn gān shēng suān, liàn suān shēng xīn, liàn xīn shēng kǔ, liàn kǔ shēng xián, liàn xián fǎn gān. biàn gōng shēng zhēng, biàn zhēng shēng shāng, biàn shāng shēng yǔ, biàn yǔ shēng jué, biàn jiǎo shēng gōng. shì gù yǐ shuǐ hé tǔ, yǐ tǔ hé huǒ, yǐ huǒ huà jīn, yǐ jīn zhì mù, mù dé fǎn tǔ. wǔ xíng xiāng zhì, suǒ yǐ chéng qì yòng.
萬物之生而各異類,蠶食而不飲,蟬飲而不食,蜉蝣不飲不食,介鱗者夏食 而冬蟄,齧吞者八竅而卵生,嚼咽者九竅而胎生,四足者無羽翼,戴角者無上齒, 無角者膏而無前,有角者指而無後,晝生者類父,夜生者似母,至陰生牝,至陽 生牡。夫熊羆蟄藏,飛鳥時移。是故白水宜玉,黑水宜砥,青水宜碧,赤水宜丹, 黃水宜金,清水宜龜,汾水濁而宜麻,水通和而宜麥,河水中濁而宜菽,雒 水輕利而宜禾,渭水多力而宜黍,漢水重安而宜竹,江水肥仁而宜稻。平土之人, 慧而宜五穀。東方川谷之所注,日月之所出,其人兌形小頭,隆鼻大口,鳶肩企 行,竅通於目,筋氣屬焉,蒼色主肝,長大早知而不壽;其地宜麥,多虎豹。南 方,陽氣之所積,暑濕居之,其人修形兌上,大口決此,竅通於耳,血脈屬焉, 赤色主心,早壯而夭;其地宜稻,多兕象。西方高土,川谷出焉,日月入焉,其 人面末僂,修頸行,竅通於鼻,皮革屬焉,白色主肺,勇敢不仁;其地宜黍, 多旄犀。北方幽晦不明,天之所閉也,寒水之所積也,蟄蟲之所伏也,其人翕形 短頸,大肩下尻,竅通於陰,骨幹屬焉,黑色主腎,其人蠢愚,禽獸而壽;其地 宜菽,多犬馬。中央四達,風氣之所通,雨露之所會也,其人大面短頤,美須惡 肥,竅通於口,膚肉屬焉,黃色主胃,慧聖而好治;其地宜禾,多牛羊及六畜。 木勝土,土勝水,水勝火,火勝金,金勝木,故禾春生秋死,菽夏生冬死, 麥秋生夏死,薺冬生中夏死。木壯,水老火生金囚土死;火壯,木老土生水囚金 死;土壯,火老金生木囚水死;金壯,土老水生火囚木死。音有五聲,宮其主也; 色有五章,黃其主也;味有五變,甘其主也;位有五材,土其主也。是故煉土生 木,煉木生火,煉火生雲,煉雲生水,煉水反土。煉甘生酸,煉酸生辛,煉辛生 苦,煉苦生咸,煉咸反甘。變宮生徵,變徵生商,變商生羽,變羽生角,變角生 宮。是故以水和土,以土和火,以火化金,以金治木,木得反土。五行相治,所 以成器用。
fán hǎi wài sān shí liù guó. zì xī běi zhì xī nán fāng, yǒu xiū gǔ mín, tiān mín, sù shèn mín, bái mín, wò mín, nǚ zǐ mín, zhàng fū mín, qí gǔ mín, yī bì mín, sān shēn mín. zì xī nán zhì dōng nán fāng, jié xiōng mín, yǔ mín, huān tóu guó mín, luǒ guó mín, sān miáo mín, jiāo gǔ mín, bù sǐ mín, chuān xiōng mín, fǎn shé mín, shǐ huì mín, záo chǐ mín, sān tóu mín, xiū bì mín. zì dōng nán zhì dōng běi fāng, yǒu dà rén guó, jūn zǐ guó, hēi chǐ mín, xuán gǔ mín, máo mín, láo mín. zì dōng běi zhì xī běi fāng, yǒu qí zhǒng mín, jù yīng mín, shēn mù mín, wú cháng mín, róu lì mín, yī mù mín, wú jì mín. luò táng wǔ rén zài xī běi fàn, mǎng yú zài qí nán. yǒu shén èr rén lián bì, wèi dì hòu yè, zài qí xī nán fāng. sān zhū shù zài qí dōng běi fāng, yǒu yù shù zài chì shuǐ zhī shàng. kūn lún huá qiū zài qí dōng nán fāng, ài yǒu yí yù qīng mǎ shì ròu yáng táo gān zhā gān huá bǎi guǒ suǒ shēng. hé qiū zài qí dōng běi zōu, sān sāng wú zhī zài qí xī, kuā fù dān ěr zài qí běi fāng, kuā fù qì qí cè, shì wèi dèng lín. kūn wú qiū zài nán fāng. xuān yuán qiū zài xī fāng. wū xián zài qí běi fāng, lì dēng bǎo zhī shān. cháng gǔ fú sāng zài dōng fāng. yǒu sōng zài bù zhōu zhī běi, zhǎng nǚ jiǎn dí, shào nǚ jiàn cī. xī wáng mǔ zài liú shā zhī bīn. lè mín ná lǘ zài kūn lún ruò shuǐ zhī zhōu. sān wēi zài lè mín xī. xiāo míng zhú guāng zài hé zhōu, suǒ zhào fāng qiān lǐ. lóng mén zài hé yuān. tuān chí zài kūn lún. xuán yào bù zhōu shēn chí zài hǎi yú. mèng zhū zài pèi. shǎo shì tài shì zài jì zhōu. zhú lóng zài yàn mén běi, bì yú wěi yǔ zhī shān, bù jiàn rì, qí shén rén miàn lóng shēn ér wú zú. hòu jì lǒng zài jiàn mù xī, qí rén sǐ fù sū, qí bàn yú zài qí jiān. liú huáng wò mín zài qí běi fāng sān bǎi lǐ, gǒu guó zài qí dōng. léi zé yǒu shén, lóng shēn rén tóu, gǔ qí fù ér xī. jiāng chū mín shān, dōng liú jué hàn rù hǎi, zuǒ hái běi liú, zhì yú kāi mǔ zhī běi, yòu hái dōng liú, zhì yú dōng jí. hé chū jī shí. suī chū jīng shān. huái chū tóng bǎi shān. suī chū yǔ shān. qīng zhāng chū jié lì. zhuó zhāng chū fā bāo. jì chū wáng wū. shí sì yí chū tái tái shù. luò chū liè chū. wèn chū fú qí, xī liú hé yú jì. hàn chū pán zhǒng. jìng chū báo luò zhī shān. wèi chū niǎo shǔ tóng xué. yī chū shàng wèi. luò chū xióng ěr. jùn chū huá qiào. wéi chū fù zhōu. fén chū yān jīng. rèn chū zì xióng. zī chū mù yí. dān shuǐ chū gāo chǔ. gǔ chū jiāo shān, hào chū xiān yú. liáng chū máo lú shí liáng. rǔ chū měng shān. qí chū dà hào. jìn chū lóng shān jié gěi. hé chū fēng yáng. liáo chū dǐ shí. fǔ chū jǐng. qí chū shí qiáo. hū tuó chū lǔ píng. ní tú yuān chū gǎo shān. wéi shī běi liú chū yú yàn.
凡海外三十六國。自西北至西南方,有修股民,天民,肅慎民,白民,沃民,女子民,丈夫民,奇股民,一臂民,三身民。自西南至東南方,結胸民,羽民,讙頭國民,裸國民,三苗民,交股民,不死民,穿胸民,反舌民,豕喙民,鑿齒民,三頭民,修臂民。自東南至東北方,有大人國,君子國,黑齒民,玄股民,毛民,勞民。自東北至西北方,有跂踵民,句嬰民,深目民,無腸民,柔利民,一目民,無繼民。雒棠、武人在西北販,硥魚在其南。有神二人連臂,為帝候夜,在其西南方。三珠樹在其東北方,有玉樹在赤水之上。崑崙、華丘在其東南方,愛有遺玉、青馬、視肉、楊桃、甘楂、甘華、百果所生。和丘在其東北陬,三桑、無枝在其西,夸父、耽耳在其北方,夸父棄其策,是為鄧林。昆吾丘在南方。軒轅丘在西方。巫咸在其北方,立登保之山。腸谷、榑桑在東方。有娀在不周之北,長女簡翟,少女建疵。西王母在流沙之瀕。樂民、拏閭在崑崙弱水之洲。三危在樂民西。宵明、燭光在河洲,所照方千里。龍門在河淵。湍池在崑崙。玄耀、不周、申池在海隅。孟諸在沛。少室、太室在冀州。燭龍在雁門北,蔽於委羽之山,不見日,其神人面龍身而無足。后稷攏在建木西,其人死復甦,其半魚在其間。流黃、沃民在其北方三百里,狗國在其東。雷澤有神,龍身人頭,鼓其腹而熙。江出岷山,東流絕漢入海,左還北流,至於開母之北,右還東流,至於東極。河出積石。睢出荊山。淮出桐柏山。睢出羽山。清漳出楬戾。濁漳出發包。濟出王屋。時、泗、沂出臺、台、術。洛出獵出。汶出弗其,西流合於濟。漢出蟠冢。徑出薄落之山。渭出鳥鼠同穴。伊出上魏。雒出熊耳。浚出華竅。維出覆舟。汾出燕京。衽出漬熊。淄出目飴。丹水出高褚。股出嶕山,鎬出鮮于。涼出茅盧、石樑。汝出猛山。淇出大號。晉出龍山結給。 合出封羊。遼出砥石。釜出景。岐出石橋。呼沱出魯平。泥塗淵出槁山。維濕北流出於燕。
zhū jī shè tí, tiáo fēng zhī suǒ shēng yě. tōng shì, míng shù fēng zhī suǒ shēng yě. chì fèn ruò, qīng míng fēng zhī suǒ shēng yě. gòng gōng, jǐng fēng zhī suǒ shēng yě. zhū bǐ, liáng fēng zhī suǒ shēng yě. gāo jī, chāng hé fēng zhī suǒ shēng yě. yú qiáng, bù zhōu fēng zhī suǒ shēng yě. qióng qí, guǎng mò fēng zhī suǒ shēng yě. xué yǒu shēng hǎi rén, hǎi rén shēng ruò jūn, ruò jūn shēng shèng rén, shèng rén shēng shù rén, fán xué yǒu zhě shēng yú shù rén. yǔ jiā shēng fēi lóng, fēi lóng shēng fèng huáng, fèng huáng shēng luán niǎo, jià niǎo shēng shù niǎo, fán yǔ zhě shēng yú shù niǎo. máo dú shēng yīng lóng, yīng lóng shēng jiàn mǎ, jiàn mǎ shēng qí lín, qí lín shēng shù shòu, fán máo zhě shēng yú shù shòu. jiè lín shēng jiāo lóng, jiāo lóng shēng kūn gěng, kūn gěng shēng jiàn xié, jiàn xié shēng shù yú, fán lín zhě shēng yú shù yú. jiè tán shēng xiān lóng, xiān lóng shēng xuán yuán, xuán yǎn shēng líng guī, líng guī shēng shù guī, fán jiè zhě shēng yú shù guī. yuàn shī shēng róng. nuǎn shī shēng yú máo fēng, máo fēng shēng yú shī xuán, shī xuán shēng yǔ fēng, yǔ fēng shēng nuǎn jiè, nuǎn jiè shēng lín báo, lín báo shēng nuǎn jiè. wǔ lèi zá zhǒng xìng hū wài, xiào xíng ér zhe. rì féng shēng yáng è, yáng è shēng qiáo rú, qiáo rú shēng gàn mù, gàn mù shēng shù mù, fán gēn bá mù zhě shēng yú shù mù. gēn bá shēng chéng ruò, chéng ruò shēng xuán yù, xuán yù shēng lǐ quán, lǐ quán shēng huáng gū, huáng gū shēng shù cǎo, fán gēn bá cǎo zhě shēng yú shù cǎo. hǎi lǘ shēng qū lóng, qū lóng shēng róng huá, róng huá shēng biāo, biāo shēng píng zǎo, píng zǎo shēng fú cǎo, fán fú shēng bù gēn bá zhě shēng yú píng zǎo.
諸稽、攝提,條風之所生也。通視,明庶風之所生也。赤奮若,清明風之所生也。共工,景風之所生也。諸比,涼風之所生也。皋稽,閶闔風之所生也。隅強,不周風之所生也。窮奇,廣莫風之所生也。[穴+友]生海人,海人生若菌,若菌生聖人,聖人生庶人,凡[穴+友]者生於庶人。羽嘉生飛龍,飛龍生鳳皇,鳳皇生鸞鳥,駕鳥生庶鳥,凡羽者生於庶鳥。毛犢生應龍,應龍生建馬,建馬生麒麟,麒麟生庶獸,凡毛者生於庶獸。介鱗生蛟龍,蛟龍生鯤鯁,鯤鯁生建邪,建邪生庶魚,凡鱗者生於庶魚。介潭生先龍,先龍生玄黿,玄奄生靈龜,靈龜生庶龜,凡介者生於庶龜。媛濕生容。煖濕生於毛風,毛風生於濕玄,濕玄生羽風,羽風生暖介,暖介生鱗薄,鱗薄生煖介。五類雜種興乎外,肖形而著。日馮生陽閼,陽閼生喬如,喬如生干木,干木生庶木,凡根拔木者生於庶木。根拔生程若,程若生玄玉,玄玉生醴泉,醴泉生皇辜,皇辜生庶草,凡根茇草者生於庶草。海閭生屈龍,屈龍生容華,容華生蔈,蔈生萍藻,萍藻生浮草,凡浮生不根茇者生於萍藻。
zhèng tǔ zhī qì yě yù hū āi tiān. āi tiān wǔ bǎi suì shēng quē, quē wǔ bǎi suì shēng huáng āi, huáng āi wǔ bǎi suì shēng huáng hòng, huáng hòng wǔ bǎi suì shēng huáng jīn, huáng jīn yú suì shēng huáng lóng, huáng lóng rù cáng shēng huáng quán. huáng quán zhī āi, shàng wèi huáng yún, yīn yáng xiāng báo wèi léi, jī yáng wèi diàn, shàng zhě jiù xià, liú shuǐ jiù tōng ér hé yú huáng hǎi.
正土之氣也御乎埃天。埃天五百歲生缺,缺五百歲生黃埃,黃埃五百歲生黃澒,黃澒五百歲生黃金,黃金於歲生黃龍,黃龍入藏生黃泉。黃泉之埃,上為黃雲,陰陽相薄為雷,激揚為電,上者就下,流水就通而合於黃海。
piān tǔ zhī qì yù hū qīng tiān, qīng tiān bā bǎi suì shēng qīng céng, qīng céng bā bǎi suì shēng qīng, qīng hòng bā bǎi suì shēng qīng jīn, qīng jīn bā bǎi suì shēng qīng lóng, qīng lóng rù cáng shēng qīng quán. qīng quán zhī āi, shàng wèi qīng yún, yīn yáng xiāng báo wèi léi, jī yáng wèi diàn, shàng zhě jiù xià, liú shuǐ jiù tōng ér hé yú qīng hǎi.
偏土之氣御乎清天,清天八百歲生青曾,青曾八百歲生青,青澒八百歲生青金,青金八百歲生青龍,青龍入藏生青泉。青泉之埃,上為青雲,陰陽相薄為雷,激揚為電,上者就下,流水就通而合於青海。
zhuàng tǔ zhī qì, yù yú chì tiān. chì tiān liù bǎi suì shēng chì dān, chì dān qī bǎi suì shēng chì hòng, chì hòng qī bǎi suì shēng chì jīn, chì jīn qiān suì shēng chì lóng, chì lóng rù cáng shēng chì quán. chì quán zhī āi, shàng wèi chì yún, yīn yáng xiāng báo wèi léi, jī yáng wèi diàn, shàng zhě jiù xià, liú shuǐ jiù tōng ér hé yú chì hǎi.
壯土之氣,御於赤天。赤天六百歲生赤丹,赤丹七百歲生赤澒,赤澒七百歲生赤金,赤金千歲生赤龍,赤龍入藏生赤泉。赤泉之埃,上為赤雲,陰陽相薄為雷,激揚為電,上者就下,流水就通而合於赤海。
ruò tǔ zhī qì, yù yú bái tiān. bái tiān jiǔ bǎi suì shēng bái yù, bái yù jiǔ bǎi suì shēng bái hòng, bái hòng jiǔ bǎi suì shēng bái jīn, bái jīn qiān suì shēng bái lóng, bái lóng rù cáng shēng bái quán, bái quán zhī āi, shàng wèi bái yún, yīn yáng xiāng báo wèi léi, jī yáng wèi diàn, shàng zhě jiù xià, liú shuǐ jiù tōng ér hé yú bái hǎi.
弱土之氣,御於白天。白天九 百歲生白礜,白礜九百歲生白澒,白澒九百歲生白金,白金千歲生白龍,白龍入藏生白泉,白泉之埃,上為白雲,陰陽相薄為雷,激揚為電,上者就下,流水就通而合於白海。
mù tǔ zhī qì, yù yú xuán tiān, xuán dà liù bǎi suì shēng xuán dǐ, xuán dǐ liù bǎi suì shēng xuán hòng, xuán hòng liù bǎi suì shēng xuán jīn, xuán jīn qiān suì shēng xuán lóng, xuán lóng rù cáng shēng xuán quán. xuán quán zhī āi, shàng wèi xuán yún, yīn yáng xiāng báo wèi léi, jī yáng wèi diàn, shàng zhě jiù xià, liú shuǐ jiù tōng ér hé yú xuán hǎi.
牧土之氣,御於玄天,玄大六百歲生玄砥,玄砥六百歲生玄澒,玄澒六百歲生玄金,玄金千歲生玄龍,玄龍入藏生玄泉。玄泉之埃,上為玄雲,陰陽相薄為雷,激揚為電,上者就下,流水就通而合於玄海。