yǐ yī shì zhī dù zhì zhì tiān xià, pì yóu kè zhī chéng zhōu, zhōng liú yí qí jiàn, sù qì qí zhōu wéi, mù báo ér qiú zhī, qí bù zhī wù lèi yì shén yǐ! fū suí yī yú zhī jī, ér bù zhī yīn tiān dì yǐ yóu, huò mò dà yān. suī shí yǒu suǒ hé, rán ér bù zú guì yě. pì ruò hàn suì zhī tǔ lóng, jí yì zhī chú gǒu, shì shí wèi dì zhě yě. cáo shì zhī liè bù, qiú zhě guì zhī, rán fēi xià hòu shì zhī huáng. wú gǔ wú jīn, wú shǐ wú zhōng, wèi yǒu tiān dì ér shēng tiān dì, zhì shēn wēi guǎng dà yǐ. zú yǐ niǎn zhě qiǎn yǐ, rán dài suǒ bù niǎn ér hòu xíng zhì suǒ zhī zhě biǎn yǐ, rán dài suǒ bù zhī ér hòu míng. yóu zhě yǐ zú jué, yǐ shǒu shì, bù dé qí shù, yù jué yù bài, jí qí néng yóu zhě, fēi shǒu zú zhě yǐ. niǎo fēi fǎn xiāng, tù zǒu guī kū, hú sǐ shǒu qiū, hán jiāng xiáng shuǐ, gè āi qí suǒ shēng. wú yí máng zhě jìng, wú yǔ bì zhě lǚ, wú shǎng yuè rén zhāng fǔ, fēi qí yòng yě. chuí gù yǒu bǐng, bù néng zì zhuó, mù jiàn bǎi bù zhī wài, bù néng zì jiàn qí zì. gǒu zhì bù zé biān ōu ér shí, tōu féi qí tǐ ér gù jìn qí sǐ fèng huáng gāo xiáng qiān rèn zhī shàng, gù mò zhī néng zhì. yuè zhào tiān xià, shí yú zhān zhū téng shé yóu wù, ér dài yú jié qū. wū lì shèng rì, ér fú yú zhuī lǐ néng yǒu xiū duǎn yě. mò shòu yú shāng zi, ér péng zǔ wèi yāo yǐ. duǎn gěng bù kě yǐ jí shēn, qì xiǎo bù kě yǐ shèng dà, fēi qí rèn yě. nù chū yú bù nù, wèi chū yú bù wèi. shì yú wú xíng, zé dé qí suǒ jiàn yǐ tīng gàn wú shēng, zé dé qí suǒ wén yǐ. zhì wèi bù qiàn, zhì yán bù wén, zhì lè bù xiào, zhì yīn bù jiào, dà jiàng bù zhuó, dà dòu bù jù, dà yǒng bù dòu, dé dào ér dé cóng zhī yǐ. pì ruò huáng zhōng zhī bǐ gōng, tài cù zhī bǐ shāng, wú gèng diào yān. yǐ wǎ zhù zhě quán, yǐ jīn zhù zhě bá, yǐ yù zhù zhě fā, shì gù suǒ zhòng zhě zài wài, zé nèi wèi zhī jué. zhú shòu zhě mù bù jiàn tài shān, shì yù zài wài, zé míng suǒ bì yǐ. tīng yǒu yīn zhī yīn zhě lóng, tīng wú yīn zhī yīn zhě cōng bù lóng bù cōng, yǔ shén míng tōng.
以一世之度制治天下，譬猶客之乘舟，中流遺其劍，速契其舟桅，暮薄而求之，其不知物類亦甚矣！夫隨一隅之跡，而不知因天地以游，惑莫大焉。雖時有所合，然而不足貴也。譬若旱歲之土龍，疾疫之芻狗，是時為帝者也。曹氏之裂布，蛷者貴之，然非夏后氏之璜。無古無今，無始無終，未有天地而生天地，至深微廣大矣。足以蹍者淺矣，然待所不蹍而後行；智所知者褊矣，然待所不知而後明。游者以足蹶，以手柿，不得其數，愈蹶愈敗，及其能游者，非手足者矣。鳥飛反鄉，兔走歸窟，狐死首丘，寒將翔水，各哀其所生。毋貽盲者鏡，毋予躄者履，毋賞越人章甫，非其用也。椎固有柄，不能自椓，目見百步之外，不能自見其眥。狗彘不擇甂甌而食，偷肥其體而顧近其死；鳳皇高翔千仞之上，故莫之能致。月照天下，蝕於詹諸；騰蛇游霧，而殆於蝍蛆。烏力勝日，而服於鵻禮；能有修短也。莫壽於殤子，而彭祖為夭矣。短綆不可以汲深，器小不可以盛大，非其任也。怒出於不怒，為出於不為。視於無形，則得其所見矣；聽干無聲，則得其所聞矣。至味不慊，至言不文，至樂不笑，至音不叫，大匠不斵，大豆不具，大勇不鬥，得道而德從之矣。譬若黃鐘之比宮，太簇之比商，無更調焉。以瓦鉒者全，以金鉒者跋，以玉鉒者發，是故所重者在外，則內為之掘。逐獸者目不見太山，嗜欲在外，則明所蔽矣。聽有音之音者聾，聽無音之音者聰；不聾不聰，與神明通。

bo zhě cāo guī, shì zhě duān cè, yǐ wèn yú shù, ān suǒ wèn zhī zāi! wǔ zhě jǔ jié, zuò zhě bù qī ér jiē rú yī, suǒ jí tóng yě. rì chū yáng gǔ, rù yú yú yuān, mò zhī qí dòng, xū yú zhī jiān, fǔ rén zhī jǐng. rén mò yù xué yù lóng, ér jiē yù xué yù mǎ, mò yù xué zhì guǐ, ér jiē yù xué zhì rén, jí suǒ yòng yě. jiě mén yǐ wèi xīn, sāi jǐng yǐ wèi jiù, rén zhī cóng shì, huò shí xiāng sì.
卜者操龜，筮者端策，以問於數，安所問之哉！舞者舉節，坐者不期而 皆如一，所極同也。日出暘谷，入於虞淵，莫知其動，須臾之間，俛人之頸。人莫欲學御龍，而皆欲學御馬，莫欲學治鬼，而皆欲學治人，急所用也。解門以為薪，塞井以為臼，人之從事，或時相似。

shuǐ huǒ xiāng zēng, wèi zài qí jiān, wǔ wèi yǐ hé. gǔ ròu xiāng ài, chán zéi wèn zhī, ér fù zǐ xiāng wēi. fū suǒ yǐ yǎng ér hài suǒ yǎng, pì yóu xuē zú yǐ shì lǚ, shā tóu ér biàn guān. chāng yáng qù zǎo shī ér lái lǐng qióng, chú xiǎo hài ér zhì dà zéi, yù xiǎo kuài ér hài dà lì. qiáng zhī huài yě, bù ruò wú yě, rán yú wū zhī fù. bì yuàn chéng qì, jiān zhū zhī gōng mò xié duàn gē, dǐ lì zhī lì. jiǎo tù dé ér liè quǎn pēng, gāo niǎo jǐn ér qiáng nǔ cáng. méng yǔ jì, zhì qiān lǐ ér bù fēi, wú qiǔ liáng zhī zī ér bù jī. shī huǒ ér yù yǔ, shī huǒ zé bù xìng, yù yǔ zé xìng yě, gù huò zhōng yǒu fú yě. yù guān zhě yù mín zhī jí bìng yě, chù sù zhě yù suì zhī huāng jī yě. shuǐ jìng zé píng, píng zé qīng, qīng zé jiàn wù zhī xíng fú néng nì yě, gù kě yǐ wèi zhèng. chuān jié ér gǔ xū, qiū yí ér yuān sāi, chún jié ér chǐ hán. hé shuǐ zhī shēn, qí rǎng zài shān. gōu zhī gǎo yě, yī duān yǐ wèi guān, yī duān yǐ wèi , guān zé dài zhì zhī, wěi zé lǚ zhī. zhī jǐ zhě bù kě yòu yǐ wù, míng yú sǐ shēng zhě bù kě què yǐ wēi, gù shàn yóu zhě bù kě jù yǐ shè. qīn mò qīn yú gǔ ròu, jié zú zhī shǔ lián yě, xīn shī qí zhì, nǎi fǎn zì hài, kuàng shū yuǎn hū! shèng rén zhī yú dào, yóu kuí zhī yǔ rì yě, suī bù néng yǔ zhōng shǐ zāi, qí xiāng zhī chéng yě. gōng chí cén zé yì, hàn zé hé jiāng shuǐ zhī yuán, yuān quán bù néng jié. gài fēi liāo, bù néng bì rì, lún fēi fú bù néng zhuī jí, rán ér lǎo fú wèi zú shì yě. jīn shèng mù zhě, fēi yǐ yī rèn cán lín yě tǔ shèng shuǐ zhě, fēi yǐ yī pú sāi jiāng yě.
水火相憎，鏏在其間，五味以和。骨肉相愛，讒賊問之，而父子相危。夫所以養而害所養，譬猶削足以適履，殺頭而便冠。昌羊去蚤虱而來嶺窮，除小害而致大賊，欲小快而害大利。牆之壞也，不若無也，然逾屋之覆。壁瑗成器，礛諸之功；鏌邪斷割，砥礪之力。狡兔得而獵犬烹，高鳥盡而強弩藏。虻與驥，致千里而不飛，無糗糧之資而不飢。失火而遇雨，失火則不幸，遇雨則幸也，故禍中有福也。鬻棺者欲民之疾病也，畜粟者欲歲之荒飢也。水靜則平，平則清，清則見物之形弗能匿也，故可以為正。川竭而谷虛，丘夷而淵塞，唇竭而齒寒。河水之深，其壤在山。鈎之縞也，一端以為冠，一端以為 ，冠則戴致之，緯則履之。知己者不可誘以物，明於死生者不可卻以危，故善游者不可懼以涉。親莫親於骨肉，節族之屬連也，心失其制，乃反自害，況疏遠乎！聖人之於道，猶葵之與日也，雖不能與終始哉，其鄉之誠也。宮池涔則溢，旱則涸；江水之原，淵泉不能竭。蓋非撩，不能蔽日，輪非輻不能追疾，然而橑、輻未足恃也。金勝木者，非以一刃殘林也；土勝水者，非以一墣塞江也。

bì zhě jiàn hǔ ér bù zǒu, fēi yǒng, shì bù biàn yě. qīng zhě yì fù yě, yǐ zhě yì fù yě, jǐ yì zhù yě, shī yì yǔ yě. shè shǔ zhě jī dòng, diào yú zhě fàn háng, rèn dòng zhě chē míng yě. chú gǒu néng gōng xiàng gè néng xíng, shé chuáng shì mí wú ér bù néng fāng. wèi xǔ yóu wú dé, wū huò wú lì, mò bù chǒu yú sè, rén mò bù fèn yú qí suǒ bù zú. yǐ miǎn zhī zǒu, shǐ quǎn rú mǎ, zé dǎi rì guī fēng jí qí wèi mǎ, zé yòu bù néng zǒu yǐ. dōng yǒu léi diàn, xià yǒu shuāng xuě, rán ér hán shǔ zhī shì bù yì, xiǎo biàn bù zú yǐ fáng dà jié. huáng dì shēng yīn yáng, shàng pián shēng ěr mù, sāng lín shēng bì shǒu, cǐ nǚ wō suǒ yǐ qī shí huà yě. zhōng rì zhī yán bì yǒu shèng zhī shì, bǎi fā zhī zhōng bì yǒu yì féng méng zhī qiǎo, rán ér shì bù yǔ yě, qí shǒu jié fēi yě. niú tí zhì lú yì gǔ yě, ér shì fú de, bì wèn jí xiōng yú guī zhě, yǐ qí lì suì jiǔ yǐ. jìn áo cāng zhě bù wèi zhī duō fàn, lín jiāng hé zhě, bù wèi zhī duō yǐn, qī mǎn fù ér yǐ. lán zhī yǐ fāng, wèi cháng jiàn shuāng gǔ zào pì bīng, shòu jǐn wǔ yuè zhī wàng. shé zhī yǔ chǐ, shú xiān lóng yě? chún zhī yǔ rèn, shú xiān bì yě? shéng zhī yǔ shǐ, shú xiān zhí yě? jīn shàn zhī yǔ shé, cán zhī yǔ xiē, zhuàng xiāng lèi ér ài zēng yì. jìn yǐ chuí jí zhī bì dé yú guó, lí róng yǐ měi nǚ wáng jìn guó. lóng zhě bù gē, wú yǐ zì lè gāo máng zhě bù guān, wú yǐ jiē wù. guān shè zhě yí qí , guān shū zhě wàng qí ài, yì yǒu suǒ zài, zé wàng qí suǒ shǒu. gǔ zhī suǒ wèi bù kě gèng, zé tuī chē zhì jīn wú chán jué.
躄者見虎而不走，非勇，勢不便也。傾者易覆也，倚者易駙也，幾易助也，濕易雨也。設鼠者機動，釣魚者泛杭，任動者車鳴也。芻狗能工向個能行，蛇床似麋蕪而不能芳。謂許由無德，烏獲無力，莫不醜於色，人莫不奮於其所不足。以免之走，使犬如馬，則逮日歸風；及其為馬，則又不能走矣。冬有雷電，夏有霜雪，然而寒暑之勢不易，小變不足以妨大節。黃帝生陰陽，上駢生耳目，桑林生臂手，此女蝸所以七十化也。終日之言必有聖之事，百發之中必有羿、逢蒙之巧，然而世不與也，其守節非也。牛蹄彘顱亦骨也，而世弗的，必問吉凶於龜者，以其歷歲久矣。近敖倉者不為之多飯，臨江、河者，不為之多飲，期滿腹而已。蘭芝以芳，未嘗見霜；鼓造辟兵，壽盡五月之望。舌之與齒，孰先礱也？錞之與刃，孰先弊也？繩之與矢，孰先直也？今鱔之與蛇，蠶之與蠍，狀相類而愛憎異。晉以垂棘之壁得虞、虢，驪戎以美女亡晉國。聾者不歌，無以自樂；高盲者不觀，無以接物。觀射者遺其 ，觀書者忘其愛，意有所在，則忘其所守。古之所為不可更，則推車至今無蟬匷。

shǐ dàn chuī gān, shǐ shì yàn qiào, suī zhōng jié ér bù kě tīng, wú qí jūn xíng zhě yě. yǔ sǐ zhě tóng bìng, nán wèi liáng yī yǔ wáng guó tóng dào, nán yǔ wèi móu. wèi kè zhì fàn ér zì lí huò, míng zūn yú shí yě. rǔ gǒu zhī shì hǔ yě, fú jī zhī bó lí yě, ēn zhī suǒ jiā, bù liàng qí lì. shǐ jǐng qū zhě, xíng yě shǐ xiǎng zhuó zhě, shēng yě. qíng xiè zhě, zhōng yì cè. huá bù shí zhě, bù kě shí yě.
使但吹竿，使氏厭竅，雖中節而不可聽，無其君形者也。與死者同病，難為良醫；與亡國同道，難與為謀。為客治飯而自藜藿，名尊於實也。乳狗之噬虎也，伏雞之搏狸也，恩之所加，不量其力。使景曲者，形也；使響濁者，聲也。情 泄者，中易測。華不時者，不可食也。

zhí yuè zhě huò yǐ zhōu, huò yǐ chē, suī yì lù, suǒ jí yī yě. jiā rén bù tóng tǐ, měi rén bù tóng miàn, ér jiē shuō yú mù. lí jú zǎo lì bù tóng wèi, ér jiē diào yú kǒu. rén yǒu dào ér fù zhě, fù zhě wèi bì dào yǒu lián ér pín zhě, pín zhě wèi bì lián. dí miáo lèi xù ér bù kě wèi xù, mó bù lèi bù, ér kě yǐ wèi bù. chū lín zhě bù dé zhí dào, xíng xiǎn zhě bù dé lǚ shéng. yì zhī suǒ yǐ shè yuǎn zhōng wēi zhě, fēi gōng shǐ yě zào fù zhī suǒ yǐ zhuī sù zhì yuǎn zhě, fēi pèi xián yě. hǎi nèi qí suǒ chū, gù néng dà. lún fù qí suǒ guò, gù néng yuǎn. yáng ròu bù mù yǐ, yǐ mù yú yáng ròu, yáng ròu shān yě. xī suān bù mù ruì, ruì mù yú xī suān. cháng yī luán ròu ér zhī yī huò zhī wèi, xuán yǔ yǔ tàn ér zhī zào shī zhī qì, yǐ xiǎo jiàn dà, yǐ jìn yù yuǎn. shí qǐng zhī bō kě yǐ guàn sì shí qǐng, ér yī qǐng zhī bēi kě yǐ guàn sì qǐng, dà xiǎo zhī shuāi rán. míng yuè zhī guāng kě yǐ yuǎn wàng, ér bù kě yǐ xì shū shén wù zhī cháo kě yǐ xì shū, ér bù kě yǐ yuǎn wàng xún cháng zhī wài. huà zhě jǐn máo ér shī mào, shè zhě yí xiǎo ér yí dà. zhì shǔ xué ér huài lǐ lǘ, kuì xiǎo pào ér fā cuó jū, ruò zhū zhī yǒu lèi, yù zhī yǒu xiá, zhì zhī ér quán, qù zhī ér kuī. zhēn cháo zhě chù lín mào, ān yě kū xué zhě tuō duǒ fáng, biàn yě. wáng zǐ qìng jì zú niè mí lù, shǒu bó sì hǔ, zhì zhī míng shì zhī zhōng, bù néng bó guī biē, shì bù biàn yě. tāng fàng qí zhǔ ér yǒu róng míng, cuī zhù shì qí jūn ér bèi dà bàng, suǒ wèi zhī zé tóng, qí suǒ yǐ wèi zhī zé yì. lǚ wàng shǐ lǎo zhě fèn, xiàng tuō shǐ yīng ér jīn, yǐ lèi xiāng mù.
蹠越者或以舟，或以車，雖異路，所極一也。佳人不同體，美人不同面，而皆說於目。梨、橘、棗、栗不同味，而皆調於口。人有盜而富者，富者未必盜；有廉而貧者，貧者未必廉。蔐苗類絮而不可為絮，磨不類布，而可以為布。出林者不得直道，行險者不得履繩。羿之所以射遠中微者，非弓矢也；造父之所以追速致遠者，非轡銜也。海內其所出，故能大。輪復其所過，故能遠。羊肉不慕蟻，蟻慕於羊肉，羊肉膻也。醯酸不慕蚋，蚋慕於醯酸。嘗一臠肉而知一鑊之味，懸羽與炭而知燥濕之氣，以小見大，以近喻遠。十頃之波可以灌四十頃，而一頃之陂可以灌四頃，大小之衰然。明月之光可以遠望，而不可以細書；甚霧之朝可以細書，而不可以遠望尋常之外。畫者謹毛而失貌，射者儀小而遺大。治鼠穴而壞里閭，潰小皰而發痤疽，若珠之有類，玉之有瑕，置之而全，去之而虧。榛巢者處林茂，安也；窟穴者托埵防，便也。王子慶忌足躡麋鹿，手搏兕虎，置之冥室之中，不能搏龜鱉，勢不便也。湯放其主而有榮名，崔杼弒其君而被大謗，所為之則同，其所以為之則異。呂望使老者奮，項托使嬰兒矜，以類相慕。

shǐ yè luò zhě fēng yáo zhī, shǐ shuǐ zhuó zhě yú náo zhī. hǔ bào zhī wén lái shè, yuán yòu zhī jié lái zhà. xíng yī qí bù zú yǐ jiàn zhì, dàn yī xián bù zú yǐ jiàn bēi. sān cùn zhī guǎn ér wú dāng, tiān xià fú néng mǎn shí shí ér yǒu sāi, bǎi dòu ér zú yǐ. yǐ gāo cè jiāng, gāo zhōng ér yǐ shuǐ wèi cè, huò yǐ. yú zhě zǒu yuān, mù zhě zǒu shān, suǒ jí zhě cún yě. cháo zhī shì zé zǒu, xī guò shì zé bù, suǒ qiú zhě wáng yě. bào qiú ér zá, bù ruò hú qiú zhī cuì bái bì yǒu kǎo, bù dé wèi bǎo yán zhì chún zhī nán yě. zhàn bīng sǐ zhī guǐ zēng shén wū, dào zéi zhī bèi chǒu fèi gǒu. wú xiāng zhī shè yì wèi shǔ ròu, wú guó zhī jì yì wèi qiú fú. biē wú ěr, ér mù bù kě yǐ piē, jīng gàn míng yě. tì wú mù, ér ěr bù kě yǐ chá, jīng yú cōng yě. yí fù zi bù sī qí fù, wú mào yú xīn yě bù mèng jiàn xiàng, wú xíng yú mù yě. fù shé bù kě wèi zú, hǔ bào bù kě shǐ yuán mù. mǎ bù shí zhī, sāng hù bù zhuó sù, fēi lián yě. qín tōng xiáo sāi, ér wèi zhú chéng yě. jī mǎ zài jiù, jì rán wú shēng tóu chú qí páng, zhēng xīn nǎi shēng. yǐn gōng ér shè, fēi xián bù néng fā shǐ, xián zhī wèi shè, bǎi fēn zhī yī yě. dào dé kě cháng, quán bù kě cháng, gù dùn guān bù kě fù, wáng hàn bù kě zài. huán kě yǐ yù yuán, bù bì yǐ lún tiáo kě yǐ wèi yì, bù bì yǐ xún. rì yuè bù bìng chū, hú bù èr xióng, shén lóng bù pǐ, měng shòu bù qún, zhì niǎo bù shuāng. xún shéng ér zhuó zé bù guò, xuán héng ér liàng zé bù chà, zhí biǎo ér wàng zé bù huò. sǔn nián zé xián yú dì, yì nián zé yí yú xiōng, bù rú xún qí lǐ, ruò qí dāng. rén bù jiàn lóng zhī fēi, jǔ ér néng gāo zhě, fēng yǔ fèng zhī. dù zhòng zé mù zhé, xì dà zé qiáng huài. xuán chuí zhī lèi, yǒu shí ér suì zhī gé zhī shǔ, yǒu shí ér chí. dāng dòng ér bù sǐ zhě, bù shī qí shì dāng shǔ ér bù hē zhě, bù wáng qí shì wèi cháng shì, wáng qí shì.
使葉落者風搖之，使水濁者魚撓之。虎豹之文來射，蝯狖之捷來乍。行一棋不足以見智，彈一弦不足以見悲。三寸之管而無當，天下弗能滿；十石而有塞，百斗而足矣。以篙測江，篙終而以水為測，惑矣。漁者走淵，木者走山，所急者存也。朝之市則走，夕過市則步，所求者亡也。豹裘而雜，不若狐裘之粹；白壁有考，不得為寶；言至純之難也。戰兵死之鬼憎神巫，盜賊之輩丑吠狗。無鄉之社易為黍肉，無國之稷易為求福。鱉無耳，而目不可以瞥，精幹明也。替無目，而耳不可以察，精於聰也。遺腹子不思其父，無貌於心也；不夢見像，無形於目也。蝮蛇不可為足，虎豹不可使緣木。馬不食脂，桑扈不啄粟，非廉也。秦通崤塞，而魏築城也。飢馬在廄，寂然無聲；投芻其旁，爭心乃生。引弓而射，非弦不能發矢，弦之為射，百分之一也。道德可常，權不可常，故遁關不可復，亡汗不可再。環可以喻員，不必以輪；條可以為繶，不必以紃。日月不並出，狐不二雄，神龍不匹，猛獸不群，鷙鳥不雙。循繩而斵則不過，懸衡而量則不差，植表而望則不惑。損年則嫌於弟，益年則疑於兄，不如循其理，若其當。人不見龍之飛，舉而能高者，風雨奉之。蠹眾則木折，隙大則牆壞。懸垂之類，有時而隧；枝格之屬，有時而弛。當凍而不死者，不失其適；當暑而不喝者，不亡其適；未嘗適，亡其適。

tāng mù jù ér jǐ shī xiāng diào, dà shà chéng ér ér yàn què xiāng hè, yōu lè bié yě. liǔ xià huì jiàn xiàn, yuē kě yǐ yǎng lǎo dào zhí jiàn yí, yuē kě yǐ nián mǔ jiàn wù tóng, ér yòng zhī yì. cán shí ér bù yǐn, èr shí èr rì ér huà chán yǐn ér bù shí, sān shí rì ér tuō bàng yóu bù shí bù yǐn, sān rì ér sǐ. rén shí shǔ shí ér sǐ, cán shí zhī ér bù jī yú shí bā jì ér sǐ, shǔ shí zhī ér féi lèi bù kě bì tuī. wǎ yǐ huǒ chéng, bù kě yǐ dé huǒ zhú yǐ shuǐ shēng, bù kě yǐ dé shuǐ. yáng duǒ ér yù mǐ chén, bèi qiú ér yǐ shà yì, qǐ ruò shì yī ér yǐ zāi! gǎo zhú yǒu huǒ, fú zuān bù tǔ zhōng yǒu shuǐ, fú jué wú quán. máng xiàng zhī bìng, rén zhī bǎo yě rén zhī bìng, jiāng yǒu shuí bǎo zhī zhě hū? wèi jiǔ rén zhī lì ér bù gū, zé jié wèi chē rén zhī lì ér bù shù, zé bù dá. wò huǒ tí rén, fǎn xiān zhī rè. lín zhī mǔ sǐ, wǎng kū zhī, qī sǐ ér bù qì, yǒu suǒ jié yǐ rán yě.
湯沐具而蟣蝨相弔，大廈成而而燕雀相賀，憂樂別也。柳下惠見餡，曰可以養老；盜跖見飴，曰可以黏牡；見物同，而用之異。蠶食而不飲，二十二日而化；蟬飲而不食，三十日而脫；蚌游不食不飲，三日而死。人食署石而死，蠶食之而不飢；魚食巴寂而死，鼠食之而肥；類不可必推。瓦以火成，不可以得火；竹以水生，不可以得水。揚垛而欲弭塵，被裘而以翣翼，豈若適衣而已哉！槁竹有火，弗鑽不 ；土中有水，弗掘無泉。蛖象之病，人之寶也；人之病，將有誰寶之者乎？為酒人之利而不酤，則竭；為車人之利而不漱，則不達。握火提人，反先之熱。鄰之母死，往哭之，妻死而不泣，有所劫以然也。

xī fāng zhī luǒ guó, niǎo shòu fú pì, yǔ wèi yī yě. yī bó tàn hàn, duō zhī zé làn zhǐ wàn shí jù hàn, qù zhī shí bù ér bù sǐ, tóng qì yì jī yě. dà yǒng xiǎo yǒng, yǒu shì yú cǐ. jīn yǒu liù chǐ zhī xí, wò ér yuè zhī, xià cái fú nán zhí ér yú zhī, shàng cái fú yì shì shī yì yě. bǎi méi zú yǐ wèi bǎi rén suān, yī méi bù zú yǐ wèi yī rén hé. yǒu yǐ fàn sǐ zhě ér jìn tiān xià zhī shí, yǒu yǐ chē wèi bài zhě ér jìn tiān xià zhī chéng, zé bèi yǐ. diào zhě jìng zhī zhě kòu zhōu, zhào zhě yì zhī guà zhě jǔ zhī, wèi zhī yì, dé yú yī yě. jiàn xiàng yá nǎi zhī qí dà yú niú, jiàn hǔ wěi nǎi zhī qí dà yú lí, yī jié jiàn ér bǎi jié zhī yě. xiǎo guó bù dòu yú dà guó zhī jiān, liǎng lù bù dòu yú fú sì zhī . zuǒ jì zhě dé cháng, jiù dòu zhě dé shāng. yīn bù xiáng zhī mù, wèi léi diàn suǒ pū. huò wèi zhǒng, huò wèi lǒng huò wèi lì, huò wèi qiān. tóu shī yǔ kōng mù zhī sè, míng tóng shí yì yě. rì yuè yù míng ér fú yún gài zhī, lán zhī yù xiū ér qiū fēng bài zhī.
西方之倮國，鳥獸弗辟，與為一也。一膊炭熯，掇之則爛指；萬石俱熯，去之十步而不死，同氣異積也。大勇小勇，有似於此。今有六尺之席，臥而越之，下材弗難；植而逾之，上材弗易；勢施異也。百梅足以為百人酸，一梅不足以為一人和。有以飯死者而禁天下之食，有以車為敗者而禁天下之乘，則悖矣。釣者靜之 者扣舟，罩者抑之；罣者舉之，為之異，得魚一也。見象牙乃知其大於牛，見虎尾乃知其大於狸，一節見而百節知也。小國不鬥於大國之間，兩鹿不鬥於伏兕之 。佐祭者得嘗，救斗者得傷。蔭不祥之木，為雷電所撲。或謂冢，或謂隴；或謂笠，或謂簽。頭虱與空木之瑟，名同實異也。日月欲明而浮雲蓋之，蘭芝欲修而秋風敗之。

hǔ yǒu zi, bù néng bó jué zhě, zhé shā zhī, wèi duò wǔ yě. guī niǔ zhī xǐ, xián zhě yǐ wèi pèi tǔ rǎng bù zài tián, néng zhě yǐ wèi fù. yǔ zhěng nì zhě jīn yù, bù ruò xún cháng zhī chán suǒ. shì shū, shàng yǒu jiǔ zhě, xià bì yǒu ròu, shàng yǒu nián zhě, xià bì yǒu yuè, yǐ lèi ér qǔ zhī.
虎有子，不能搏攫者，輒殺之，為墮武也。龜紐之璽，賢者以為佩；土壤布在田，能者以為富。予拯溺者金玉，不若尋常之纏索。視書，上有酒者，下必有肉，上有年者，下必有月，以類而取之。

méng chén ér mī, gù qí lǐ yě wèi qí bù chū hù ér kè zhī yě. tú zhě gēng huò, wèi chē zhě bù xíng, táo zhě yòng quē pén, jiàng rén chù xiá lú, wèi zhě bù bì yòng, yòng zhě fú kěn wèi. gǔ lì, sān shí fú gè jǐn qí lì, bù dé xiāng hài. shǐ yī fú dú rù, zhòng fú jiē qì, qǐ néng zhì qiān lǐ zāi? yè xíng zhě yǎn mù ér qián qí shǒu, shè shuǐ zhě jiě qí mǎ zài shuǐ zhōu, shì yǒu suǒ yí, ér yǒu suǒ bù shī. jú xiù yǒu xiāng, guàn wěi yǒu cóng. shòu tóng zú zhě xiāng cóng yóu, niǎo tóng yì zhě xiāng cóng xiáng. tián zhōng zhī lǎo, liú rù yú hǎi fù ěr zhī yán, wén yú qiān lǐ yě. sū qín bù, yuē hé gù, chí, yuē hé chí chí yǒu wèi zé yì, duō shì gù kē. pí jiāng fú dǔ, máo jiāng hé gù! wèi shǒu wèi wěi, shēn fán yǒu jǐ! yù guān jiǔ zhōu zhī shàng, zú wú qiān lǐ zhī xíng xīn wú zhèng jiào zhī yuán, ér yù wèi wàn mín zhī shàng zé nán. dì dì zhě huò, tí tí zhě shè, gù dà bái ruò rǔ, dà dé ruò bù zú. wèi cháng jià gǎo sù mǎn cāng, wèi cháng sāng cán sī mǎn náng, dé zhī bù yǐ dào, yòng zhī bì héng. hǎi bù shòu liú zì, tài shān bù shàng xiǎo rén, guāng bù shēng zǔ, liáo bó bù rù shēng.
蒙塵而眯，固其理也；為其不出戶而堁之也。屠者羹藿，為車者步行，陶者用缺盆，匠人處狹廬，為者不必用，用者弗肯為。轂立，三十輻各盡其力，不得相害。使一輻獨入，眾輻皆棄，豈能致千里哉？夜行者掩目而前其手，涉水者解其馬載水舟，事有所宜，而有所不施。橘袖有鄉，雚葦有叢。獸同足者相從游，鳥同翼者相從翔。田中之潦，流入於海；附耳之言，聞於千里也。蘇秦步，曰何故，趍，曰何趍馳；有為則議，多事固苛。皮將弗睹，毛將何顧！畏首畏尾，身凡有幾！欲觀九州之上，足無千里之行；心無政教之原，而欲為萬民之上；則難。旳旳者獲，提提者射，故大白若辱，大德若不足。未嘗稼稿粟滿倉，未嘗桑蠶絲滿囊，得之不以道，用之必橫。海不受流胔，太山不上小人， 光不升俎，聊駁不入牲。

zhōng xià yòng shà, kuài zhī, zhì dōng ér zhī qù, qiān yī shè shuǐ, zhì líng ér bù zhī xià wèi kě yǐ yīng biàn. yǒu shān wú lín, yǒu gǔ wú fēng, yǒu shí wú jīn. mǎn táng zhī zuò, shì gōu gè yì, yú huán dài yī yě. xiàn gōng zhī xián, qī yú lí jī shū sūn zhī zhì, qī yú shù niú. gù zhèng zhān rù lǔ, chūn qiū yuē: nìng rén lái. nìng rén lái. jūn zǐ yǒu jiǔ, bǐ rén gǔ fǒu, suī bù jiàn hǎo, yì bù jiàn chǒu. rén xìng biàn sī yī bó huò shè zhī, zé bèi kǎi jiǎ: wèi qí suǒ bù biàn yǐ dé suǒ biàn. fú zhī rù gǔ, gè zhí qí záo, bù dé xiāng tōng, yóu rén chén gè shǒu qí zhí, bù dé xiāng gān. dāng bèi jiǎ ér miǎn shè zhě, bèi ér rù shuǐ cháng bào hú ér dù shuǐ zhě, bào ér méng huǒ, kě wèi bù zhī lèi yǐ.
中夏用箑，快之，至冬而知去，褰衣涉水，至陵而不知下；未可以應變。有山無林，有谷無風，有石無金。滿堂之坐，視鈎各異，於環帶一也。獻公之賢，欺於驪姬；叔孫之智，欺於豎牛。故鄭詹入魯，《春秋》曰：「佞人來。佞人來。」君子有酒，鄙人鼓缶，雖不見好，亦不見丑。人性便絲衣帛；或射之，則被鎧甲：為其所不便以得所便。輻之入轂，各值其鑿，不得相通，猶人臣各守其職，不得相干。當被甲而免射者，被而入水；嘗抱壺而渡水者，抱而蒙火，可謂不知類矣。

jūn zǐ zhī jū mín shàng, ruò yǐ fǔ suǒ yù bēn mǎ, ruò gēn báo bīng, jiāo zài qí xià ruò rù lín ér yù rǔ hǔ. shàn yòng rén zhě, ruò qiān zhī zú, zhòng ér bù xiāng hài ruò chún zhī yǔ chǐ, jiān róu xiāng mó ér bù xiāng bài.
君子之居民上，若以腐索御奔馬，若跟薄冰，蛟在其下；若入林而遇乳虎。善用人者，若蚈之足，眾而不相害；若唇之與齒，堅柔相摩而不相敗。

qīng àng zhī měi, shǐ yú lěi sì fǔ fǔ zhī měi, zài yú zhù zhóu. bù zhī xīn bù rú zhù zhù zhī bì bù rú bù, huò shàn wèi xīn, huò è wèi gù. zài jiá zé hǎo, zài sǎng zé chǒu. xiù yǐ wèi shang zé yí yǐ wèi guān zé jī. mǎ chǐ fēi niú tí, tán gēn fēi yǐ zhī, gù jiàn qí yī běn ér wàn wù zhī. shí shēng ér jiān, lán shēng ér fāng, shǎo zì qí zhì, zhǎng ér yù míng. fú zhī yǔ tí, xiè zhī yǔ ràng, gù zhī yǔ xiān, nuò zhī yǔ yǐ yě, zhī yǔ yǐ xiāng qù qiān lǐ. wū zhǔn ér fěn qí sǎng fǔ shǔ zài tán, shāo xūn yú gōng, rù shuǐ ér zēng rú, huái chòu ér qiú fāng suī shàn zhě fú néng wèi gōng. zài shēng zhě bù huò, huá dà hàn zhě bù xū shí luò. wú yuē bù xìng, zèng zhōng bù duò jǐng. chōu zān zhāo, yǒu hé wèi jīng! shǐ rén wú dù hé, kě zhōng hé shǐ wú dù, bù kě. jiàn hǔ yī wén, bù zhī qí wǔ jiàn jì yī máo, bù zhī shàn zǒu. shuǐ chài wèi cōng jué jué wèi , tù niè wèi nài. wù zhī suǒ wèi, chū yú bù yì, fú zhī zhě jīng, zhī zhě bù guài. tóng yīng qīng, jīn yīng huáng, yù yīng bái, mó zhú què, gāo zhú zé yě, yǐ wēi zhī míng, yǐ wài zhī nèi. xiàng ròu zhī wèi bù zhī yú kǒu, guǐ shén zhī mào bù zhe yú mù, bǔ jǐng zhī shuō bù xíng yú xīn. dōng bīng kě zhé, xià mù kě jié, shí nán dé ér yì shī. mù fāng mào shèng, zhōng rì cǎi ér bù zhī qiū fēng xià shuāng, yī xī ér dān. bìng rè ér qiáng zhī cān, jiù hē ér yǐn zhī hán, jiù jīng ér yǐn qí suǒ, zhěng nì ér shòu zhī shí, yù jiù zhī, fǎn wèi è. suī yù jǐn wáng mǎ, bù fā hù lín suī yù yù jiù jiǔ, bù huái rù. mèng zé tàn shǔ xué, shǔ wú shí sǐ, bì shì qí zhǐ, shī qí shì yě.
清醠之美，始於耒耜；黼黼之美，在於杼軸。布之新不如紵紵之獘不如布，或善為新，或惡為故。在頰則好，在顙則丑。繡以為裳則宜；以為冠則譏。馬齒非牛蹄，檀根非椅枝，故見其一本而萬物知。石生而堅，蘭生而芳，少自其質，長而愈明。扶之與提，謝之與讓，故之與先，諾之與已也，之與矣相去千里。污准而粉其顙；腐鼠在壇，燒薰於宮，入水而憎濡，懷臭而求芳；雖善者弗能為工。再生者不獲，華大旱者不胥時落。毋曰不幸，甑終不墮井。抽簪招，有何為驚！使人無度河，可；中河使無度，不可。見虎一文，不知其武；見驥一毛，不知善走。水蠆為蟌孓孓為 ，兔齧為螚。物之所為，出於不意，弗知者驚，知者不怪。銅英青，金英黃，玉英白，磨燭確，膏燭澤也，以微知明，以外知內。象肉之味不知於口，鬼神之貌不著於目，捕景之說不形於心。冬冰可折，夏木可結，時難得而易失。木方茂盛，終日采而不知；秋風下霜，一夕而殫。病熱而強之餐，救喝而飲之寒，救經而引其索，拯溺而授之石，欲救之，反為惡。雖欲謹亡馬，不發戶磷；雖欲豫就酒，不懷蓐。孟責探鼠穴，鼠無時死，必噬其指，失其勢也。

shān yún zhēng, zhù chǔ rùn fú líng jué, tù sī sǐ. yī jiā shī biāo, bǎi jiā jiē shāo fū yīn móu, bǎi xìng bào hái. sù dé shuǐ shī ér rè, chàn dé huǒ ér yè, shuǐ zhōng yǒu huǒ, huǒ zhōng yǒu shuǐ. jí léi pò shí, yīn yáng xiāng báo. tāng mù zhī yú hé, yǒu yì bù duō. liú lǎo zhù hǎi, suī bù néng yì, yóu yù yú yǐ. yī mù zhī luó, bù kě yǐ dé niǎo wú ěr zhī diào, bù kě yǐ dé yú yù shì wú lǐ, bù kě yǐ dé xián. tù sī wú gēn ér shēng, shé wú zú ér xíng, yú wú ěr ér tīng, chán wú kǒu ér míng, yǒu rán zhī zhě yě. hè shòu qiān suì, yǐ jí qí yóu fú yóu cháo shēng ér mù sǐ, ér jǐn qí lè. zhòu hǎi méi bó, wén wáng yǔ zhū hóu gòu zhī jié gū jiàn zhě, tāng shǐ rén kū zhī. kuáng mǎ bù chù mù, zhì gǒu bù zì tóu yú hé, suī lóng chóng ér bù zì xiàn, yòu kuàng rén hū! ài xióng ér shí zhī yán, ài tǎ ér yǐn zhī jiǔ, suī yù yǎng zhī, fēi qí dào. xīn suǒ shuō, huǐ zhōu wèi dì xīn suǒ yù, huǐ zhōng wèi duó. guǎn zǐ yǐ xiǎo rǔ chéng dà róng, sū qín yǐ bǎi dàn chéng yī chéng. zhì de zhāng ér gōng shǐ jí, lín mù mào ér fǔ jīn rù, fēi huò zhào zhī, xíng shì suǒ zhì zhě yě. dài lì ér hòu zhěng nì rén, yì bì lì nì rén yǐ. zhōu néng chén néng fú, yú zhě bù jiā zú. qí jì qū zhī bù jìn, yǐn zhī bù zhǐ, rén jūn bù yǐ qǔ dào lǐ. cì wǒ xíng zhě, yù yǔ wǒ jiāo zī wǒ huò zhě, yù yǔ wǒ shì. yǐ shuǐ hé shuǐ bù kě shí, yī xián zhī sè bù kě tīng. jùn mǎ yǐ yì sǐ, zhí shì yǐ zhèng qióng, xián zhě bìn yú cháo, měi nǚ bìn yú gōng. xíng zhě sī yú dào, ér jū zhě mèng yú chuáng cí mǔ yín yú xiàng, shì zi huái yú jīng. chì ròu xuán zé wū què jí, yīng sǔn zhì zé zhòng niǎo sàn, wù zhī sàn jù, jiāo gǎn yǐ rán. shí qí shí zhě bù huǐ qí qì, shí qí shí zhě bù zhé qí zhī. sāi qí yuán zhě jié, bèi qí běn zhě kū. jiāo huà bù chàng, lián huán bù jiě, qí jiě zhī bù yǐ jiě. lín hé ér xiàn yú, bù rú guī jiā zhī wǎng. míng yuè zhī zhū, máng zhī bìng ér wǒ zhī lì hǔ zhǎo xiàng yá, qín shòu zhī lì ér wǒ zhī hài. yì dào liáng mǎ, shǐ rén yù chí yǐn jiǔ ér lè, shǐ rén yù gē. shì ér xíng zhī, gù wèi zhī duàn fēi ér xíng zhī, bì wèi zhī luàn. shǐ jí, bù guò èr lǐ yě, bù zhī chí, bǎi shě bù xiū, qiān lǐ kě zhì.
山雲蒸，柱礎潤；伏苓掘，兔絲死。一家失熛，百家皆燒；夫陰謀，百姓暴骸。粟得水濕而熱，顫得火而液，水中有火，火中有水。疾雷破石，陰陽相薄。湯沐之於河，有益不多。流潦注海，雖不能益，猶愈於已。一目之羅，不可以得鳥；無餌之釣，不可以得魚；遇士無禮，不可以得賢。兔絲無根而生，蛇無足而行，魚無耳而聽，蟬無口而鳴，有然之者也。鶴壽千歲，以極其游；蜉蝣朝生而暮死，而盡其樂。紂醢梅伯，文王與諸侯構之；桀辜諫者，湯使人哭之。狂馬不觸木，猘狗不自投於河，雖聾蟲而不自陷，又況人乎！愛熊而食之鹽，愛獺而飲之酒，雖欲養之，非其道。心所說，毀舟為杕；心所欲，毀鐘為鐸。管子以小辱成大榮，蘇秦以百誕成一誠。質的張而弓矢集，林木茂而斧斤入，非或召之，形勢所致者也。待利而後拯溺人，亦必利溺人矣。舟能沉能浮，愚者不加足。騏驥驅之不進，引之不止，人君不以取道里。刺我行者，欲與我交；訾我貨者，欲與我市。以水和水不可食，一弦之瑟不可聽。駿馬以抑死，直士以正窮，賢者擯於朝，美女擯於宮。行者思於道，而居者夢於床；慈母吟於巷，適子懷於荊。赤肉懸則烏鵲集，鷹隼鷙則眾鳥散，物之散聚，交感以然。食其食者不毀其器，食其實者不折其枝。塞其源者竭，背其本者枯。交畫不暢，連環不解，其解之不以解。臨河而羨魚，不如歸家織網。明月之珠，蛖之病而我之利；虎爪象牙，禽獸之利而我之害。易道良馬，使人慾馳；飲酒而樂，使人慾歌。是而行之，故謂之斷；非而行之，必謂之亂。矢疾，不過二里也，步之遲，百舍不休，千里可致。

shèng rén chù yú yīn, zhòng rén chù yú yáng shèng rén xíng yú shuǐ, zhòng rén xíng yú shuāng. yì yīn zhě bù kě tīng yǐ yī lǜ, yì xíng zhě bù kě hé yú yī tǐ. nóng fū láo ér jūn zǐ yǎng yān, yú zhě yán ér zhì zhě zé yān. shě mào lín ér jí gān kū, bù yì què ér yì wū, nán yǔ yǒu tú. yín qiū wú hè, quán yuán bù pǔ xún cháng zhī hè, guàn qiān qǐng zhī zé. jiàn zhī míng bái, chù zhī rú yù shí jiàn zhī àn huì, bì liú qí móu. yǐ tiān xià zhī dà, tuō yú yī rén zhī cái, pì ruò xuán qiān gōu zhī zhòng yú mù zhī yī jì. fù zi ér dēng qiáng, wèi zhī bù xiáng, wèi qí yī rén yǔn ér liǎng rén shāng. shàn jǔ shì zhě, ruò chéng zhōu ér bēi gē, yī rén chàng ér qiān rén hé. bù néng gēng ér yù shǔ liáng, bù néng zhī ér xǐ cǎi shang, wú shì ér qiú qí gōng, nán yǐ. yǒu róng huá zhě bì yǒu qiáo cuì, yǒu luó wán zhě bì yǒu má kuǎi. niǎo yǒu fèi bō zhě, hé bó wèi zhī bù cháo, wèi qí chéng yě. gù yī fū chū sǐ, qiān shèng bù qīng. fù shé shì rén, fù yǐ hé jǐn cái yù, wù gù yǒu zhòng ér hài fǎn wèi lì zhě. shèng rén zhī chù luàn shì, ruò xià bào ér dài mù, sāng yú zhī jiān, yú yì rěn yě. shuǐ suī píng, bì yǒu bō héng suī zhèng, bì yǒu chà chǐ cùn suī qí, bì yǒu guǐ. fēi guī jǔ bù néng dìng fāng yuán, fēi zhǔn shéng bù néng zhèng qū zhí, yòng guī jǔ zhǔn shéng zhě, yì yǒu guī jǔ zhǔn shéng yān. zhōu fù nǎi jiàn shàn yóu, mǎ bēn nǎi jiàn liáng yù. jué ér wú wèi zhě fú néng nèi yú hóu, shì ér wú xíng zhě bù néng sī yú xīn. sì hǔ zài yú hòu, suí hóu zhī zhū zài yú qián, fú jí duō zhě, xiān bì huàn ér hòu jiù lì. zhú lù zhě bù gù tù, jué yú jīn zhī huò zhě bù zhēng xiǎn liǎng zhī jià. gōng xiān diào ér hòu qiú jìn, mǎ xiān xún ér hòu qiú liáng, rén xiān xìn ér hòu qiú néng. táo rén qì suǒ, chē rén duō zhī tú zhě qì xiāo, ér duàn zhě shí zhī suǒ huǎn jí yì yě. bǎi xīng zhī míng bù rú yī yuè zhī guāng, shí yǒu zhī kāi, bù rú yī hù zhī míng. shǐ zhī yú shí bù guàn xiōng jiǎ, jí qí jí, bù néng rù lǔ biān. tài shān zhī gāo, bèi ér fú jiàn qiū háo zhī mò, shì zhī kě chá. shān shēng jīn, fǎn zì kè mù shēng dù, fǎn zì shí rén shēng shì, fǎn zì zéi. qiǎo yě bù néng zhù mù, gōng qiǎo bù néng zhuó jīn zhě, xíng xìng rán yě. bái yù bù zuó, měi zhū bù wén, zhì yǒu yú yě. gù kuǐ bù bù xiū, bǒ biē qiān lǐ lèi jī bù chuò, kě chéng qiū fù. chéng chéng yú shàng, mù zhí yú xià, fēi yǒu shì yān, suǒ yuán shǐ rán.
聖人處於陰，眾人處於陽；聖人行於水，眾人行於霜。異音者不可聽以一律，異形者不可合於一體。農夫勞而君子養焉，愚者言而智者擇焉。舍茂林而集乾枯，不弋鵲而弋烏，難與有圖。寅丘無壑，泉原不溥；尋常之壑，灌千頃之澤。見之明白，處之如玉石；見之暗晦，必留其謀。以天下之大，托於一人之才，譬若懸千 鈎之重於木之一技。負子而登牆，謂之不祥，為其一人隕而兩人傷。善舉事者，若乘舟而悲歌，一人唱而千人和。不能耕而欲黍粱，不能織而喜采裳，無事而求其功，難矣。有榮華者必有憔悴，有羅紈者必有麻蒯。鳥有沸波者，河伯為之不潮，畏其誠也。故一夫出死，千乘不輕。蝮蛇螫人，傅以和堇財愈，物故有重而害反為利者。聖人之處亂世，若夏暴而待暮，桑榆之間，逾易忍也。水雖平，必有波；衡雖正，必有差；尺寸雖齊，必有詭。非規矩不能定方圓，非準繩不能正曲直，用規矩準繩者，亦有規矩準繩焉。舟覆乃見善游，馬奔乃見良御。嚼而無味者弗能內於喉，視而無形者不 能思於心。兕虎在於後，隨侯之珠在於前，弗及掇者，先避患而後就利。逐鹿者不顧兔，決於金之貨者不爭銑兩之價。弓先調而後求勁，馬先馴而後求良，人先信而後求能。陶人棄索，車人掇之；屠者棄銷，而鍛者拾之；所緩急異也。百星之明不如一月之光，十牖之開，不如一戶之明。矢之於十步貫兄甲，及其極，不能入魯編。太山之高，背而弗見；秋豪之末，視之可察。山生金，反自刻；木生蠹，反自食；人生事，反自賊。巧冶不能鑄木，工巧不能斵金者，形性然也。白玉不琢，美珠不文，質有餘也。故跬步不休，跛鱉千里；累積不輟，可成丘阜。城成於上，木直於下，非有事焉，所緣使然。

fán yòng rén zhī dào, ruò yǐ suì qǔ huǒ, shū zhī zé fú dé, shù zhī zé fú zhōng, zhèng zài shū shù zhī jiān. cóng cháo shì xī zhě yí, cóng zài zhǔn zhí zhě kuī shèng rù zhī ǒu wù yě, ruò yǐ jìng shì xíng, qū dé qí qíng. yáng zi jiàn kuí lù ér kū zhī, wèi qí kě yǐ nán kě yǐ běi mò zǐ jiàn liàn sī ér qì zhī, wèi qí kě yǐ huáng kě yǐ hēi. chí shě zhī xiāng hé, yóu jīn shí zhī yī diào, xiāng qù qiān suì, hé yī yīn yě. niǎo bù gàn fáng zhě, suī jìn zhǐ shè qí dāng dào, suī yuǎn zhǐ shì. gū jiǔ ér suān, mǎi ròu ér chòu, rán gū jiǔ mǎi ròu bù lí tú gū zhī jiā, gù qiú wù bì yú jìn zhī zhě. yǐ zhà yīng zhà, yǐ jué yīng jué, ruò pī suō ér jiù huǒ, huǐ dú ér zhǐ shuǐ, nǎi yù yì duō. xī shī máo qiáng, zhuàng mào bù kě tóng, shì chēng qí hǎo, měi jūn yě. yáo shùn yǔ tāng, fǎ jí shū lèi, dé mín xīn yī yě. shèng rén zhě, suí shí ér jǔ shì, yīn zī ér lì gōng, cén zé jù bǎi duì, zǎo zé xiū tǔ lóng. lín zī zhī nǚ, zhī wán ér sī xíng zhě, wèi zhī bèi lì. shì yǒu měi mào, zēng wèi zhī zuǎn yì. huī yǔ zhī cāo, bù rù bǐ rén zhī ěr zhěn hé qiè shì, jǔ zuò ér shàn. guò fǔ ér fù shǒu zhě, xī bù yǒu dào xīn gù wǔ rén zhī guǐ zhě, guò shè ér yáo qí zhī. jìn yáng chù fù fá chǔ yǐ jiù jiāng, gù jiě zuó zhě bù zài yú bā gé, zài yú pī dǎn. mù dà zhě gēn jué, shān gāo zhě jī fú, zhí jù zhě zhì yuǎn, tǐ dà zhě jié shū. kuáng zhě shāng rén, mò zhī yuàn yě yīng ér shǔ lǎo, mò zhī jí yě, zéi xīn . wěi shēng zhī xìn, bù rú suí niú zhī dàn, ér yòu kuàng yī bù xìn zhě hū! yōu fù zhī jí zhě zi, zhì zhī zhě yī, jìn xiàn zhě zhù, zhì jì zhě páo.
凡用人之道，若以燧取火，疏之則弗得，數之則弗中，正在疏數之間。從朝視夕者移，從在準直者虧；聖入之偶物也，若以鏡視形，曲得其情。楊子見逵路而哭之，為其可以南可以北；墨子見練絲而泣之，為其可以黃可以黑。趍舍之相合，猶金石之一調，相去千歲，合一音也。鳥不干防者，雖近旨射；其當道，雖遠旨釋。酤酒而酸，買肉而臭，然酤酒買肉不離屠沽之家，故求物必於近之者。以詐應詐，以譎應譎，若披蓑而救火，毀讀而止水，乃愈益多。西施、毛嬙，狀貌不可同，世稱其好，美鈞也。堯、舜、禹、湯，法籍殊類，得民心一也。聖人者，隨時而舉事，因資而立功，涔 則具擺對，早則修土龍。臨淄之女，織紈而思行者，為之悖戾。室有美貌，繒為之纂繹。徽羽之操，不入鄙人之耳；抮和切適，舉坐而善。過府而負手者，希不有盜心；故侮人之鬼者，過社而搖其枝。晉陽處父伐楚以救江，故解捽者不在於捌格，在於批伔。木大者根攫，山高者基扶，蹠巨者志遠，體大者節疏。狂者傷人，莫之怨也；嬰兒署老，莫之疾也，賊心 。尾生之信，不如隨牛之誕，而又況一不信者乎！憂父之疾者子，治之者醫，進獻者祝，治祭者庖。