sūn huì, zì dé shī, wú guó fù yáng rén, wú yù zhāng tài shǒu bēn zēng sūn yě. fù zǔ bìng shì wú. huì kǒu nè, hǎo xué yǒu cái shí, zhōu pì bù jiù, yù jū xiāo pèi zhī jiān. yǒng níng chū, fù qí wáng jiǒng yì, tǎo zhào wáng lún, yǐ gōng fēng jìn xīng xiàn hóu, pì dà sī mǎ hù cáo yuàn, zhuǎn dōng cáo shǔ. jiǒng jiāo jīn jiàn chǐ, tiān xià shī wàng. huì xiàn yán yú jiǒng, fěng yǐ wǔ nán sì bù kě, quàn lìng guī fān, cí shén qiē zhì. jiǒng bù nà. huì jù zuì, cí jí qù. qǐng zhī, jiǒng guǒ bài. chéng dū wáng yǐng jiàn huì wèi dà jiàng jūn cān jūn lǐng fèn wēi jiāng jūn bái shā dū. shì shí, yǐng jiāng zhēng cháng shā wáng yì, yǐ lù jī wèi qián fēng dū du. huì yǔ jī tóng xiāng lǐ, yōu qí zhì huò, quàn jī ràng dū du yú wáng cuì. jí jī xiōng dì bèi lù, huì shén shāng hèn zhī. shí huì yòu shàn shā yǐng yá mén jiāng liáng jùn, jù zuì, yīn gǎi xìng míng yǐ dùn.
孙惠,字德施,吴国富阳人,吴豫章太守贲曾孙也。父祖并仕吴。惠口讷,好 学有才识,州辟不就,寓居萧沛之间。永宁初,赴齐王冏义,讨赵王伦,以功封晋 兴县侯,辟大司马户曹掾,转东曹属。冏骄矜僭侈,天下失望。惠献言于冏,讽以 五难、四不可,劝令归籓,辞甚切至。冏不纳。惠惧罪,辞疾去。顷之,冏果败。 成都王颖荐惠为大将军参军、领奋威将军、白沙督。是时,颖将征长沙王乂,以陆 机为前锋都督。惠与机同乡里,忧其致祸,劝机让都督于王粹。及机兄弟被戮,惠 甚伤恨之。时惠又擅杀颖牙门将梁俊,惧罪,因改姓名以遁。
hòu dōng hǎi wáng yuè jǔ bīng xià pī, huì nǎi guǐ chēng nán yuè yì shì qín mì zhī, yǐ shū gàn yuè yuē:
后东海王越举兵下邳,惠乃诡称南岳逸士秦秘之,以书干越曰:
tiān huò jìn guó, gòu zī è yùn. lì guān wēi wáng, qí méng yǒu jiàn, zhī yè xiān líng, gēn zhū nǎi bì. fú wéi míng gōng zī ruì zhé zhī cái, yīng shén wǔ zhī lüè, chéng shuāi luàn zhī yú, dāng qīng xiǎn zhī yùn, cè shēn hūn chán zhī sú, jú jí xiōng chǎn zhī jiān. zhí yí zhèng lì, zé qǔ jí jiān nìng bào zhōng huái zhí, zé jiàn hài zéi chén. bù zāo fēi shèng xìng suǒ kān, gǒu miǎn fēi yīng xióng zhī jié, shì yǐ gǎn jī yú shì, fā fèn wàng shēn. kàng cí jīn mén, zé jiǎn è zhī yán xiǎn fú yì huáng jiā, zé kuāng zhǔ zhī gōng zhe. shì suī wèi jí, dà mìng yǒu zài. fū yǐ hàn zǔ zhī xián, yóu yǒu péng chéng zhī chǐ wèi wǔ zhī néng, yì yǒu pú yáng zhī shī. mèng míng sān tuì, zhōng yú zhì guǒ gōu jiàn sàng zhòng, qī yú qín wú. jīn míng gōng míng zhù tiān xià, shēng zhèn jiǔ yù, gōng zú guī měi, wàn guó zōng xián. jiā yǐ sì wáng qí shèng, rén míng dǔ yǒu, jí nàn zhī gǎn, tóng jiǎng wáng shì, gǔ gōng zhǎo yá, zú xiāng wéi chí. huáng qióng wú qīn, wéi dé shì fǔ, è yíng fú qiān, guǐ shén suǒ zàn. yǐ míng gōng dá cún wáng zhī fú, chá chéng bài zhī biàn, shěn suǒ lǚ zhī yùn, sī tiān rén zhī gōng, wǔ shì dōng xià zhī fān, lóng yuè hǎi yú zhī yě. xī zī hé jiān, nán jié zhēng zhèn, dōng mìng jìn wú ruì zú zhī fù, běi yǒu yōu bìng lǜ yì zhī lǚ, xuān yù qīng xú, qǐ shì qún wáng, páng shōu xióng jùn, guǎng yán xiù jié, jiū hé xié èr, míng qí shǎng xìn. yǎng wéi tiān zǐ méng chén yè gōng, wài jiǎo zhào mìng, shàn zhū wú gū, chái láng cuàn shì, qí shì wú yuǎn. fū xīn huǒ qīng yí, sāng luàn kě bì, tài bái héng liú, bīng jiā yōu zhàng, suì zhèn suǒ qù, tiān yàn qí dé. xuán xiàng zhe míng, zhé qiǎn zhāng jiàn. wéi tiān bù xiáng, fèng shí bì kè. míng gōng sī ān wēi rén shén zhī yīng, lǜ huò bài qián hòu zhī zhēng, hóng láo qiān rì zè zhī dé, gōng tǔ wò qiú xián zhī yì, qīng fǔ jié kù yǐ zhèn pín fá, jiāng yǒu jì shì zhī cái, wèi bīn zhī shì, hán qí mó yú zhū chún, wò shén cè yú yù zhǎng, xiāo yáo chuān yuè zhī shàng, yǐ qí zhēn rén zhī qiú. mù xiǎng bù shì zhī zuǒ, ěr tīng fēi cháng zhī fǔ, jǔ ér rèn zhī, zé yuán xūn jiàn yǐ.
天祸晋国,遘兹厄运。历观危亡,其萌有渐,枝叶先零,根株乃毙。伏惟明公 资睿哲之才,应神武之略,承衰乱之余,当倾险之运,侧身昏谗之俗,局蹐凶谄之 间。执夷正立,则取疾奸佞;抱忠怀直,则见害贼臣。餔糟非圣性所堪,苟免非英 雄之节,是以感激于世,发愤忘身。抗辞金门,则謇谔之言显;扶翼皇家,则匡主 之功著。事虽未集,大命有在。夫以汉祖之贤,犹有彭城之耻;魏武之能,亦有濮 阳之失。孟明三退,终于致果;勾践丧众,期于擒吴。今明公名著天下,声振九域, 公族归美,万国宗贤。加以四王齐圣,仁明笃友,急难之感,同奖王室,股肱爪牙, 足相维持。皇穹无亲,惟德是辅,恶盈福谦,鬼神所赞。以明公达存亡之符,察成 败之变,审所履之运,思天人之功,武视东夏之籓,龙跃海嵎之野。西谘河间,南 结征镇,东命劲吴锐卒之富,北有幽并率义之旅,宣喻青徐,启示群王,旁收雄俊, 广延秀杰,纠合携贰,明其赏信。仰惟天子蒙尘鄴宫,外矫诏命,擅诛无辜,豺狼 篡噬,其事无远。夫心火倾移,丧乱可必,太白横流,兵家攸杖,岁镇所去,天厌 其德。玄象著明,谪谴彰见。违天不祥,奉时必克。明公思安危人神之应,虑祸败 前后之征,弘劳谦日昃之德,躬吐握求贤之义,倾府竭库以振贫乏,将有济世之才, 渭滨之士,含奇谟于硃脣,握神策于玉掌,逍遥川岳之上,以俟真人之求。目想不 世之佐,耳听非常之辅,举而任之,则元勋建矣。
mì zhī bù tiān, zhí cǐ shuāi yùn, qiè mù mò dí shēn bāo zhī chéng, bá shè jīng jí, chóng jiǎn ér zhì, zhì fēng mù yǔ, lái chéng huò nán. sī yǐ guǎn xué pí zuǒ dà yóu, dào xiǎn shí lìn, wèi gǎn zì xiǎn. fú zài chuān ní, xì qíng chén jí, jǐn xiān bái jiān, yǐ qǐ tiān lǜ. ruò yóu shěn yín jì huì, pái huái èr duān, jiǎo xìng zài xiǎn, qǐng cóng shù yòu zhī lì.
秘之不天,值此衰运,窃慕墨翟、申包之诚,跋涉荆棘,重茧而至,栉风沐雨, 来承祸难。思以管穴毗佐大猷,道险时吝,未敢自显。伏在川泥,系情宸极,谨先 白笺,以启天虑。若犹沈吟际会,徘徊二端,徼幸在险,请从恕宥之例。
míng gōng jīn xuán zhěn chén zǐ zhī bāng, wǎn zhuǎn míng yì zhī guó, zhǐ huī zé wǔ yuè kě qīng, hū xī zé jiāng hú kě jié. kuàng lǚ shùn tǎo nì, zhí zhèng fá xié, shì wū huò cuī bīng, bēn yù lā xiǔ, měng shòu tūn hú, tài shān yā luǎn, yīn fēng liáo yuán, wèi zú fāng yě. jīn shí zhì yùn jí, tiān yǔ shén zhù, fù bù néng què qǐ yú qìng mìng zhī huì, bá jiàn yú shí zāi zhī jī, kǒng liú làn zhī huò bù zài yī rén. zì xiān dì gōng wáng, hǎi nèi míng shì, jìn zhě sǐ wáng, jiē rú chóng shòu, shī yuán yè yú fèn huài, xíng hái juān yú gōu jiàn, fēi qí kǒu wú zhōng zhēn zhī cí, xīn wú yì zhèng zhī jié, jiē xī mù xià zhī xiǎo shēng ér huò zhōng yān zhī dà sǐ. fán rén zhī yǒu, yóu yǒu wěn jǐng zhī bào, cháo tíng zhī nèi, ér wú sǐ mìng zhī chén. fēi dú mì zhī suǒ chǐ, xī hū jìn shì zhī wú rén jiǔ yǐ. jīn tiān xià yóng yóng, sì hǎi zhù mù. shè jì wēi ér fù ān, zōng miào tì ér fù shào, wéi míng gōng xiōng dì néng hóng jì huáng yóu. guó zhī cún wáng, zài sī jǔ yǐ.
明公今旋轸臣子之邦,宛转名义之国,指麾则五岳可倾,呼噏则江湖可竭。况 履顺讨逆,执正伐邪,是乌获摧冰,贲育拉朽,猛兽吞狐,泰山压卵,因风燎原, 未足方也。今时至运集,天与神助,复不能鹊起于庆命之会,拔剑于时哉之机,恐 流滥之祸不在一人。自先帝公王,海内名士,近者死亡,皆如虫兽,尸元曳于粪坏, 形骸捐于沟涧,非其口无忠贞之辞,心无义正之节,皆希目下之小生而惑终焉之大 死。凡人知友,犹有刎颈之报,朝廷之内,而无死命之臣。非独秘之所耻,惜乎晋 世之无人久矣。今天下喁喁,四海注目。社稷危而复安,宗庙替而复绍,惟明公兄 弟能弘济皇猷。国之存亡,在斯举矣。
mì zhī yǐ xià cái zhī zī, ér zhí wēi luàn zhī yùn, jié qí gǒu mǎ zhī jié, jiā zhī zhōng zhēn zhī xīn, zuǒ shǔ píng luàn zhī jiān, yòu wò miè nì zhī shǐ, kòng mǎ hú lì, jì rì qí mìng. shí nán huò ér yì shī, jī sù biàn ér chéng huò, jiè rú shí yān, shí wú zhōng rì, zì qiú duō fú, wéi jūn cái zhī!
秘之以下才之姿,而值危乱之运,竭其狗马之节,加之忠贞之心,左属平乱之 鞬,右握灭逆之矢,控马鹄立,计日俟命。时难获而易失,机速变而成祸,介如石 焉,实无终日,自求多福,惟君裁之!
yuè shěng shū, bǎng dào yǐ qiú zhī, huì nǎi chū jiàn. yuè jí yǐ wéi jì shì cān jūn, zhuān zhí wén shū, yù cān móu yì. chú sàn qí láng tài zǐ zhōng shù zǐ, fù qǐng bǔ sī kōng cóng shì zhōng láng. yuè zhū zhōu mù děng, yè zhào cān jūn wáng yì zào biǎo, yì zhàn jù, huài shù zhǐ bù chéng. shí huì bù zài, yuè tàn yuē:" sūn zhōng láng zài, biǎo jiǔ jiù yǐ." yuè qiān tài fù, yǐ huì wèi jūn zī jì jiǔ, shù zī fǎng dé shī. měi zào shū xí, yuè huò yì mǎ cuī zhī, yīng mìng lì chéng, jiē yǒu wén cǎi. chú mì shū jiān, bù bài. zhuǎn péng chéng nèi shǐ guǎng líng xiāng, qiān guǎng wǔ jiàng jūn ān fēng nèi shǐ. yǐ yíng dà jià zhī gōng, fēng lín xiāng xiàn gōng.
越省书,榜道以求之,惠乃出见。越即以为记室参军,专职文疏,豫参谋议。 除散骑郎、太子中庶子,复请补司空从事中郎。越诛周穆等,夜召参军王廙造表, 廙战惧,坏数纸不成。时惠不在,越叹曰:“孙中郎在,表久就矣。”越迁太傅, 以惠为军谘祭酒,数谘访得失。每造书檄,越或驿马催之,应命立成,皆有文采。 除秘书监,不拜。转彭城内史、广陵相,迁广武将军、安丰内史。以迎大驾之功, 封临湘县公。
yuán dì qiǎn gān zhuō tǎo zhōu fù yú shòu yáng, huì nǎi lǜ zhòng yīng zhuō, fù bài zǒu. lú jiāng hé ruì wèi ān fēng tài shǒu, huì quán liú jùn jìng. ruì yǐ tā shì shōu huì xià rén tuī zhī, huì jì fēi nán cháo suǒ shòu, cháng lǜ chán jiān, yīn cǐ dà jù, suì gōng shā ruì, bēn rù mán zhōng. xún bìng zú, shí nián sì shí qī. sàng huán xiāng lǐ, cháo tíng míng qí běn xīn, zhuī jiā diào fù.
元帝遣甘卓讨周馥于寿阳,惠乃率众应卓,馥败走。庐江何锐为安丰太守,惠 权留郡境。锐以他事收惠下人推之,惠既非南朝所授,常虑谗间,因此大惧,遂攻 杀锐,奔入蛮中。寻病卒,时年四十七。丧还乡里,朝廷明其本心,追加吊赙。
xióng yuǎn, zì xiào wén, yù zhāng nán chāng rén yě. zǔ qiào, cháng wèi shí chóng cāng tóu, ér xìng lián zhí, yǒu shì fēng. huáng mén láng pān yuè jiàn ér chēng yì, quàn chóng miǎn zhī, nǎi huán xiāng lǐ. yuǎn yǒu zhì shàng, xiàn zhào wèi gōng cáo, bù qǐ, qiáng yǔ yī zé, fú zhī shǐ yè. shí yú rì jiàn yú jùn, yóu shì pì wéi wén xué yuàn. yuǎn yuē:" cí dà bù cí xiǎo yě." gù qǐng liú xiàn. tài shǒu chá yuǎn xiào lián. shǔ tài shǒu tǎo dī qiāng, yuǎn suì bù xíng, sòng zhì lǒng yòu ér hái. hòu tài shǒu kuài jī xià jìng pì wèi gōng cáo. jí jìng qù zhí, yuǎn sòng zhì kuài jī yǐ guī. zhōu pì zhǔ bù bié jià, jǔ xiù cái, chú jiān jūn huá yì sī mǎ lǐng wǔ chāng tài shǒu níng yuǎn hù jūn.
熊远,字孝文,豫章南昌人也。祖翘,尝为石崇苍头,而性廉直,有士风。黄 门郎潘岳见而称异,劝崇免之,乃还乡里。远有志尚,县召为功曹,不起,强与衣 帻,扶之使谒。十余日荐于郡,由是辟为文学掾。远曰:“辞大不辞小也。”固请 留县。太守察远孝廉。属太守讨氐羌,远遂不行,送至陇右而还。后太守会稽夏静 辟为功曹。及静去职,远送至会稽以归。州辟主簿、别驾,举秀才,除监军华轶司 马、领武昌太守、宁远护军。
yuán dì zuò xiāng, yǐn wéi zhǔ bù. shí chuán běi líng bèi fā, dì jiāng jǔ āi, yuǎn shàng shū yuē:" yuán líng jì bù qīn xíng, chéng chuán yán zhī zhě wèi kě wèi dìng. qiě yuán líng fēi yī, ér zhí yán qīn fàn, yuǎn jìn diào wèn, dá zhī yí dāng yǒu zhǔ. wèi yīng gèng qiǎn shǐ shè hé nán yǐn àn xíng, dé shěn wèn, rán hòu kě fā āi. jí yí mìng jiāng zhì luò, xiū fù yuán líng, tǎo chú nì lèi. xī sòng shā wú wèi, zhuāng wáng fèn mèi ér qǐ, yì guān xiāng zhuī yú dào, jūn chéng sòng chéng zhī xià. kuàng cǐ kù rǔ zhī dà chǐ, chén zi bēn chí zhī rì! fū xiū yuán líng, zhì xiào yě tǎo nì pàn, zhì shùn yě jiù shè jì, zhì yì yě xù yí lí, zhì rén yě. ruò xiū cǐ sì dào, zé tiān xià xiǎng yìng, wú sī bù fú yǐ. xī xiàng yǔ shā yì dì yǐ wéi zuì, hàn zǔ kū zhī yǐ wèi yì, liú xiàng cún wáng, zài cǐ yī jǔ. qún zéi chái láng, ruò yú wǎng rì è nì zhī shén, zhòng yú qiū shān. dà jìn shòu mìng, wèi gǎi yú shàng zhào shù ōu yín, sī dé yú xià. jīn shùn tiān xià zhī xīn, mìng pí xiū zhī shì, míng xí qián qū, dà jūn hòu zhì, wēi fēng hè rán, shēng zhèn shuò yě, zé shàng fù xī tǔ yì shì zhī qíng, xià yǔn hǎi nèi yán jǐng zhī wàng yǐ." shǔ yǒu dù tāo zhī nán, bù néng cóng.
元帝作相,引为主簿。时传北陵被发,帝将举哀,远上疏曰:“园陵既不亲行, 承传言之者未可为定。且园陵非一,而直言侵犯,远近吊问,答之宜当有主。谓应 更遣使摄河南尹案行,得审问,然后可发哀。即宜命将至洛,修复园陵,讨除逆类。 昔宋杀无畏,庄王奋袂而起,衣冠相追于道,军成宋城之下。况此酷辱之大耻,臣 子奔驰之日!夫修园陵,至孝也;讨逆叛,至顺也;救社稷,至义也;恤遗黎,至 仁也。若修此四道,则天下响应,无思不服矣。昔项羽杀义帝以为罪,汉祖哭之以 为义,刘项存亡,在此一举。群贼豺狼,弱于往日;恶逆之甚,重于丘山。大晋受 命,未改于上;兆庶讴吟,思德于下。今顺天下之心,命貔貅之士,鸣檄前驱,大 军后至,威风赫然,声振朔野,则上副西土义士之情,下允海内延颈之望矣。”属 有杜弢之难,不能从。
shí jiāng dōng cǎo chuàng, nóng sāng chí fèi, yuǎn jiàn yì yuē:" lì chūn zhī rì, tiān zǐ qí gǔ yú shàng dì, nǎi zé yuán chén, zài lěi sì, shuài sān gōng jiǔ qīng zhū hóu dài fū, gōng gēng dì jí, yǐ quàn nóng gōng. shī yún:' fú gōng fú qīn, shù rén bù xìn.' zì sāng luàn yǐ lái, nóng sāng bù xiū, yóu shí zhě duō, jiē yóu qù běn zhú mò gù yě." shí yì měi zhī.
时江东草创,农桑弛废,远建议曰:“立春之日,天子祈谷于上帝,乃择元辰, 载耒耜,帅三公、九卿、诸侯、大夫,躬耕帝藉,以劝农功。《诗》云:‘弗躬弗 亲,庶人不信。’自丧乱以来,农桑不修,游食者多,皆由去本逐末故也。”时议 美之。
jiàn xìng chū, zhēng dàn jiāng zuò yuè, yuǎn jiàn yuē" jǐn àn shàng shū, yáo bēng, sì hǎi è mì bā yīn. lǐ yún, xiōng nián, tiān zǐ chè lè jiǎn shàn. xiào huái huáng dì zǐ gōng wèi fǎn, chái láng dāng tú, rén shén tóng fèn. gōng míng dé mào qīn, shè jì shì lài. jīn dù tāo yǐ jù xiāng chuān, bǐ suì zhēng xíng, bǎi xìng pí bì, gù shǐ yì zhòng fèng yíng wèi jǔ. lǚ duān yuán rì, zhèng shǐ zhī chū, gòng shì lín cuì, nán běi yún jí, yǒu shí zhī shì yú shì guān lǐ. gōng yǔ guó tóng tǐ, yōu róng wèi xiē. xī qí huán guàn zé zhī huì, yǒu yōu zhōng guó zhī xīn, bù zhào ér zhì zhě shù guó. jí kuí qiū zì jīn, pàn zhě jiǔ guó. rén xīn suǒ guī, wéi dào yǔ yì. jiāng shào huáng gāng yú jì wǎng, huī bà yè yú lái jīn, biǎo dào dé zhī guǐ, chǎn zhōng xiào zhī yí, míng rén yì zhī tǒng, hóng lǐ yuè zhī běn, shǐ sì fāng zhī shì tuì huái jiā zé. jīn róng ěr mù zhī guān, chóng xì nòng zhī hǎo, jù wéi yún sháo yǎ sòng zhī měi, fēi nà guǐ wù, yǒu chén dà jiào. wèi yí shè zhuàn yǐ cì qún xià ér yǐ." yuán dì nà zhī.
建兴初,正旦将作乐,远谏曰;“谨案《尚书》,尧崩,四海遏密八音。《礼》 云,凶年,天子撤乐减膳。孝怀皇帝梓宫未反,豺狼当途,人神同忿。公明德茂亲, 社稷是赖。今杜弢蚁聚湘川,比岁征行,百姓疲弊,故使义众奉迎未举。履端元日, 正始之初,贡士鳞萃,南北云集,有识之士于是观礼。公与国同体,忧容未歇。昔 齐桓贯泽之会,有忧中国之心,不召而至者数国。及葵丘自矜,叛者九国。人心所 归,惟道与义。将绍皇纲于既往,恢霸业于来今,表道德之轨,阐忠孝之仪,明仁 义之统,弘礼乐之本,使四方之士退怀嘉则。今荣耳目之观,崇戏弄之好,惧违 《云》、《韶》、《雅》、《颂》之美,非纳轨物,有尘大教。谓宜设馔以赐群下 而已。”元帝纳之。
zhuǎn chéng xiàng cān jūn. shì shí láng yá guó shì láng wáng jiàn quàn dì qīn zhēng dù tāo, yuǎn yòu shàng shū yuē:" huáng gāng shī tǒng, zhōng xià duō gù, shèng zhǔ zhào zuò, yuǎn fèng xī dōu. zǐ gōng wài cì, wèi fǎn yuán líng, nì kòu yóu hún, guó zéi wèi yí. míng gōng yōu láo, nǎi xīn wáng shì, fú dú shèng jiào, rén huái kāng kǎi. dù tāo xiǎo shù, kòu chāo xiāng chuān, bǐ nián zhēng tǎo, jīng zài bù yí. xī gāo zōng fá guǐ fāng, sān nián nǎi kè, yòng bīng zhī nán, fēi dú zài jīn. fú yǐ gǔ jīn zhī bà wáng zāo shí jiān nán, yì yǒu qīn zhēng yǐ lóng dà xūn, yì yǒu qiǎn jiàng yǐ píng xiǎo kòu. jīn gōng qīn zhēng, wén wǔ jiàng lì dù zhī chóu liàng zhōu yú qì xiè suǒ chū ruò zú yòng zhě, rán hòu kě zhēng. yú wèi yí rú qián qiǎn wǔ qiān rén, jìng yǔ shuǐ jūn jìn zhēng, jì kě dé sù, bì bù hòu shí. xī qí yòng ráng jū, yàn jìn tuì jūn qín yòng wáng jiǎn, kè píng nán jīng. bì shǐ dū hù dé cái, jí zéi bù zú lǜ yě." huì tāo yǐ píng, zhuǎn cóng shì zhōng láng, lèi qiān tài zǐ zhōng shù zǐ shàng shū zuǒ chéng sàn qí cháng shì. dì měi tàn qí zhōng gōng, wèi yuē:" qīng zài cháo zhèng sè, bù rú róu tǔ gāng, zhōng liàng zhì dào, kě wèi wáng chén yě. wú suǒ xīn lài, qīng qí miǎn zhī!"
转丞相参军。是时琅邪国侍郎王鉴劝帝亲征杜弢,远又上疏曰:“皇纲失统, 中夏多故,圣主肇祚,远奉西都。梓宫外次,未反园陵,逆寇游魂,国贼未夷。明 公忧劳,乃心王室,伏读圣教,人怀慷慨。杜弢小竖,寇抄湘川,比年征讨,经载 不夷。昔高宗伐鬼方,三年乃克,用兵之难,非独在今。伏以古今之霸王遭时艰难, 亦有亲征以隆大勋,亦有遣将以平小寇。今公亲征,文武将吏、度支筹量、舟舆器 械所出若足用者,然后可征。愚谓宜如前遣五千人,径与水军进征,既可得速,必 不后时。昔齐用穰苴,燕晋退军;秦用王翦,克平南荆。必使督护得才,即贼不足 虑也。”会弢已平,转从事中郎,累迁太子中庶子、尚书左丞、散骑常侍。帝每叹 其忠公,谓曰:“卿在朝正色,不茹柔吐刚,忠亮至到,可为王臣也。吾所欣赖, 卿其勉之!”
jí zhōng xīng jiàn, dì yù cì zhū lì tóu cì quàn jìn zhě jiā wèi yī děng, bǎi xìng tóu cì zhě cì sī tú lì, fán èr shí yú wàn. yuǎn yǐ wéi" qín hàn yīn shè cì jué, fēi zhǎng zhì yě. jīn àn tóu cì zhě bù dú jìn zhě qíng zhòng, yuǎn zhě qíng qīng, kě yī hàn fǎ lì, cì tiān xià jué, yú ēn wèi pǔ, wú piān pō zhī shī. kě yǐ xī jiǎn hé zhī fán, sāi qiǎo wěi zhī duān." dì bù cóng.
及中兴建,帝欲赐诸吏投刺劝进者加位一等,百姓投刺者赐司徒吏,凡二十余 万。远以为“秦汉因赦赐爵,非长制也。今案投刺者不独近者情重,远者情轻,可 依汉法例,赐天下爵,于恩为普,无偏颇之失。可以息检核之烦,塞巧伪之端。” 帝不从。
zhuǎn yù shǐ zhōng chéng. shí shàng shū diāo xié yòng shì, zhòng jiē dàn zhī. shàng shū láng lú chēn jiāng rù zhí, yù xié yú dà sī mǎ mén wài. xié zuì, shǐ chēn bì zhī, chēn bù huí. xié lìng wēi yí qiān zuó chēn duò mǎ, zhì xié chē qián ér hòu shì. yuǎn zòu miǎn xié guān.
转御史中丞。时尚书刁协用事,众皆惮之。尚书郎卢綝将入直,遇协于大司马 门外。协醉,使綝避之,綝不回。协令威仪牵捽綝堕马,至协车前而后释。远奏免 协官。
shí dōng léi diàn, qiě dà yǔ, dì xià shū zé gōng yǐn guò, yuǎn fù shàng shū yuē:
时冬雷电,且大雨,帝下书责躬引过,远复上疏曰:
bèi gēng wǔ zhào shū, yǐ léi diàn zhèn, bào yǔ fēi shí, shēn zì kè zé. suī yǔ tāng zuì jǐ, wèi zú yǐ yù. chén àn yú tiān dào, qiè yǐ rén shì lùn zhī. bì xià jié jiǎn dūn piáo, kǎi tì liú huì, ér wáng huà wèi xìng zhě, jiē qún gōng qīng shì bù néng sù yè zài gōng, yǐ yì dà huà, sù cān fù chéng, bǐ huì míng shí zhī zé yě.
被庚午诏书,以雷电震,暴雨非时,深自克责。虽禹汤罪己,未足以喻。臣暗 于天道,窃以人事论之。陛下节俭敦朴,恺悌流惠,而王化未兴者,皆群公卿士不 能夙夜在公,以益大化,素餐负乘,秕秽明时之责也。
jīn nì zéi huá xià, bào nüè zī shén, èr dì yōu bìn, zǐ gōng wèi fǎn, sì hǎi yán jǐng, mò bù dōng wàng. ér wèi néng qiǎn jūn běi tǎo, chóu zéi wèi bào, cǐ yī shī yě. xī qí hóu jì bài, qī nián bù yǐn jiǔ shí ròu, kuàng cǐ chǐ yóu dà. chén zi zhī zé, yí zài zhěn gē wèi wáng qián qū. ruò cǐ zhì wèi guǒ zhě, dāng shàng xià kè jiǎn, xù rén yǎng shì, chè lè jiǎn shàn, wéi xiū róng shì. bì xià yōu láo yú shàng, ér qún guān wèi tóng qī róng yú xià, měi yǒu huì tóng, wù zài tiáo xì jiǔ shí ér yǐ, cǐ èr shī yě. xuǎn guān yòng rén, bù liào shí dé, wéi zài bái wàng, bù qiú cái gàn, xiāng jǔ dào fèi, qǐng tuō jiāo xíng. yǒu dé ér wú lì zhě tuì, xiū wàng ér yǒu zhù zhě jìn chèn zhí yǐ wéi sú jiàn jī, xū zī yǐ cóng róng jiàn guì. shì gù gōng zhèng dào kuī, sī tú rì kāi, qiáng ruò xiāng líng, yuān wǎng bù lǐ. jīn dāng guān zhě yǐ lǐ shì wèi sú lì, fèng fǎ wèi kē kè, jǐn lǐ wèi chǎn yú, cóng róng wèi gāo miào, fàng dàng wèi dá shì, jiāo jiǎn wèi jiǎn yǎ, cǐ sān shī yě.
今逆贼猾夏,暴虐滋甚,二帝幽殡,梓宫未反,四海延颈,莫不东望。而未能 遣军北讨,仇贼未报,此一失也。昔齐侯既败,七年不饮酒食肉,况此耻尤大。臣 子之责,宜在枕戈为王前驱。若此志未果者,当上下克俭,恤人养士,撤乐减膳, 惟修戎事。陛下忧劳于上,而群官未同戚容于下,每有会同,务在调戏酒食而已, 此二失也。选官用人,不料实德,惟在白望,不求才干,乡举道废,请托交行。有 德而无力者退,修望而有助者进;称职以违俗见讥,虚资以从容见贵。是故公正道 亏,私途日开,强弱相陵,冤枉不理。今当官者以理事为俗吏,奉法为苛刻,尽礼 为谄谀,从容为高妙,放荡为达士,骄蹇为简雅,此三失也。
shì suǒ wèi sān shī zhě, gōng fǎ jiā qí shēn sī yì biǎn qí fēi zhuǎn jiàn pái tuì, lù shěn ní zǐ. shí suǒ wèi sān shàn zhě, wáng fǎ suǒ bù jiā qīng lùn měi qí xián jiàn xiāng dēng jìn, shì bù chuò guān, pān lóng fù fèng, áo xiáng yún xiāo. suì shǐ shì rén xuē fāng wèi yuán, náo zhí wéi qū, qǐ dài gù dào dé zhī qīng tú, jiàn rén yì zhī qū yù hū! shì yǐ wàn jī wèi zhěng, fēng sú wěi báo, jiē cǐ zhī yóu. bù míng qí chù zhì, yǐ shěn néng fǒu, cǐ zé sú wèi kě dé ér biàn yě.
世所谓三失者,公法加其身;私议贬其非;转见排退,陆沈泥滓。时所谓三善 者,王法所不加;清论美其贤;渐相登进,仕不辍官,攀龙附凤,翱翔云霄。遂使 世人削方为圆,挠直为曲,岂待顾道德之清涂,践仁义之区域乎!是以万机未整, 风俗伪薄,皆此之由。不明其黜陟,以审能否,此则俗未可得而变也。
jīn zhāo tíng qún sī yǐ cóng shùn wéi shàn, xiāng wéi jiàn biǎn, bù fù lùn cái zhī qū zhí, yán zhī dé shī yě. shí yǒu yán zhě, huò bú jiàn yòng, shì yǐ cháo shǎo biàn zhēng zhī chén, shì yǒu lù shì zhī zhì yān. guō yì shàng shū, wǔ dì zhuó wèi tún liú lìng, yòu zhì jiàn guān, suǒ yǐ róng shòu zhí yán, yòu jìn jiāng lái, gù rén dé zì jìn, yán wú yǐn huì. rèn guān rán hòu jué zhī, wèi dìng rán hòu lù zhī. fū zòu yǐ yán, míng shì yǐ gōng, chē fú yǐ yōng. shùn yóu lì shì zhū nán, ér jīn xiān lù bù shì, shén wéi gǔ yì, luàn zhī suǒ yóu yě. qiú cái jí yú shū jiàn, yòng xíng xiān yú qīn guì, rán hòu lìng xíng jìn zhǐ, yě wú yí zhì. yáo qǔ shùn yú zè lòu, shùn bá xián yú yán xué, jī gōng bù qū shéng yú tiān lún, shū xiàng bù kuī fǎ yú kǒng huái. jīn zhāo tíng fǎ lì duō chū yú hán jiàn, shì yǐ zhāng shū rì zòu ér bù zú yǐ chéng wù, guān rén xuǎn cái ér bù zú yǐ jì shì. yí zhāo xián liáng yú tú diào, pìn gěng jiè yú qiū yuán. ruò cǐ dào bù gǎi, suī bìng guān shěng zhí, wú jiù bì luàn yě. néng zhé ér huì, hé yōu hū huān dōu, hé qiān hū yǒu miáo, hé wèi hū qiǎo yán lìng sè kǒng rén! cǐ guān dé qí rén zhī yì yě.
今朝廷群司以从顺为善,相违见贬,不复论才之曲直,言之得失也。时有言者, 或不见用,是以朝少辩争之臣,士有禄仕之志焉。郭翼上书,武帝擢为屯留令,又 置谏官,所以容受直言,诱进将来,故人得自尽,言无隐讳。任官然后爵之,位定 然后禄之。敷奏以言,明试以功,车服以庸。舜犹历试诸难,而今先禄不试,甚违 古义,乱之所由也。求才急于疏贱,用刑先于亲贵,然后令行禁止,野无遗滞。尧 取舜于仄陋,舜拔贤于岩穴,姬公不曲绳于天伦,叔向不亏法于孔怀。今朝廷法吏 多出于寒贱,是以章书日奏而不足以惩物,官人选才而不足以济事。宜招贤良于屠 钓,聘耿介于丘园。若此道不改,虽并官省职,无救弊乱也。能哲而惠,何忧乎欢 兜,何迁乎有苗,何畏乎巧言令色孔壬!此官得其人之益也。
lèi qiān shì zhōng, chū bǔ kuài jī nèi shǐ. shí wáng dūn zuò nì, shěn chōng jǔ bīng yīng zhī, jiā yuǎn jiāng jūn, jù ér bù shòu, bù shū jūn zī yú chōng, bǎo jìng ān zhòng wèi wù. dūn zhì shí tou, fěng cháo tíng zhēng yuǎn, nǎi bài tài cháng qīng, jiā sàn qí cháng shì. dūn shēn dàn qí zhèng ér yǒu móu, yǐn wèi zhǎng shǐ. shù yuè bìng zú.
累迁侍中,出补会稽内史。时王敦作逆,沈充举兵应之,加远将军,距而不受, 不输军资于充,保境安众为务。敦至石头,讽朝廷征远,乃拜太常卿,加散骑常侍。 敦深惮其正而有谋,引为长史。数月病卒。
yuǎn dì jìn, míng yà yú yuǎn, wèi wáng dūn zhǔ bù, zhōng yú pó yáng tài shǒu. jìn zi míng gǔ, wèi zhì wǔ chāng tài shǒu.
远弟缙,名亚于远,为王敦主簿,终于鄱阳太守。缙子鸣鹄,位至武昌太守。
wáng jiàn, zì mào gāo, táng yì rén yě. fù jùn, yù shǐ zhōng chéng. jiàn shǎo yǐ wén bǐ zhù chēng, chū wèi yuán dì láng yá guó shì láng. shí dù tāo zuò nì, jiāng xiāng liú bì, wáng dūn bù néng zhì, cháo tíng shēn yǐ wéi yōu. jiàn shàng shū quàn dì zhēng zhī, yuē:
王鉴,字茂高,堂邑人也。父濬,御史中丞。鉴少以文笔著称,初为元帝琅邪 国侍郎。时杜弢作逆,江湘流弊,王敦不能制,朝廷深以为忧。鉴上疏劝帝征之, 曰:
tiān huò jìn shì, sì hǎi diān fù, sāng luàn zhī jí, kāi pì wèi yǒu. míng gōng zāo lì yùn zhī è, dāng yáng jiǔ zhī huì, shèng gōng fù yī zhōu zhī zhòng, cháo tíng yán kuāng hé zhī wàng. fāng jiāng zhèn zhǎng pèi ér yù bā huāng, sǎo hé hàn ér qīng tiān tú. suǒ jí zhī zī, jiāng nán zhī dì, gài jiǔ zhōu zhī yú jiǎo, chuí jǐn zhī yú rén ěr. ér bǎi yuè chī shì yú wǔ lǐng, mán shǔ láng gù yú xiāng hàn, jiāng zhōu xiāo tiáo, bái gǔ tú dì, yù zhāng yī jùn, shí cán qí bā. jì yǐ huāng nián, gōng sī xū kuì, cāng kù wú xún yuè zhī chǔ, sān jūn yǒu jué fá zhī sè. fù liǎn sōu duó, zhōu ér fù shǐ, zú sǎn rén liú, xiāng wàng yú dào. cán ruò zhī yuán rì shēn, quán shèng zhī shì wèi jǔ. jiàn jù yún qí fǎn pèi, yuán róng kǎi rù, wèi zài dàn xī yě. xī qí lǚ wèi qī ér shēn hóu jù qí lǎo, kuàng bào jiǎ sān nián, jiè zhòu shēng jǐ shī, ér kě bù shēn lǜ zhě zāi! jiāng yáng běn liù jùn zhī dì, yī zhōu fēng yù ěr. ruò bīng bù shí jí, rén bù kān mìng, sān jiāng shòu dí, péng lí zhèn yáo, shì zéi yú wǒ yuán qiáng zhī nèi, kuī wǒ shì jiā zhī hǎo. dú wǔ zhī zhòng yì dòng, jīng gōng zhī niǎo nán ān, jiàn zhī suǒ shén jù yě. qù nián yǐ lái, lèi sàng piān jiàng, jūn shī lǚ shī, sòng sǐ zhī kòu, bīng yàn bèn mìng, zéi liàng wǒ lì yǐ. suī jì qiǎn piān bì, jù wèi zú chéng gōng yě. yú wèi zūn jià yí qīn xìng jiāng zhōu, rán hòu fāng zhào zhī chén, qí lì kě dé ér xuān xióng pí zhī shì, qí ruì kě dé ér fèn. jìn zuǒ jūn yú wǔ chāng, wèi táo kǎn zhī chóng jiàn míng jiàng yú ān chéng, lián gān zhuō zhī lěi. nán wàng jiāo guǎng, xī fǔ mán yí. yào hài zhī dì, lēi jìng zú yǐ bǎo zhī shēn gōu jiān bì, àn jīng jiǎ ér shǒu zhī. liù jūn jì shàn, zhàn shì sī fèn, ěr nǎi chéng xì chěng qí, rǎo qí kū xué, xiǎn shì dà xìn, kāi yǐ shēng tú, dù tāo zhī jǐng gù yǐ suǒ yú huī xià yǐ.
天祸晋室,四海颠覆,丧乱之极,开辟未有。明公遭历运之厄,当阳九之会, 圣躬负伊周之重,朝廷延匡合之望。方将振长辔而御八荒,扫河汉而清天途。所藉 之资,江南之地,盖九州之隅角,垂尽之余人耳。而百越鸱视于五岭,蛮蜀狼顾于 湘汉,江州萧条,白骨涂地,豫章一郡,十残其八。继以荒年,公私虚匮,仓库无 旬月之储,三军有绝乏之色。赋敛搜夺,周而复始,卒散人流,相望于道。残弱之 源日深,全胜之势未举。鉴惧云旗反旆,元戎凯入,未在旦夕也。昔齐旅未期而申 侯惧其老,况暴甲三年,介胄生虮虱,而可不深虑者哉!江扬本六郡之地,一州封 域耳。若兵不时戢,人不堪命,三江受敌,彭蠡振摇,是贼逾我垣墙之内,窥我室 家之好。黩武之众易动,惊弓之鸟难安,鉴之所甚惧也。去年已来,累丧偏将,军 师屡失,送死之寇,兵厌奔命,贼量我力矣。虽继遣偏裨,惧未足成功也。愚谓尊 驾宜亲幸江州,然后方召之臣,其力可得而宣;熊罴之士,其锐可得而奋。进左军 于武昌,为陶侃之重;建名将于安成,连甘卓之垒。南望交广,西抚蛮夷。要害之 地,勒劲卒以保之;深沟坚壁,按精甲而守之。六军既赡,战士思奋,尔乃乘隙骋 奇,扰其窟穴,显示大信,开以生途,杜弢之颈固已锁于麾下矣。
yì zhě jiāng yǐ dà jǔ yì zhòng, rén bù kě rǎo. jiàn wèi zàn rǎo yǐ zhì dí, yù yú fàng dí ér cháng rǎo yě. fū sì tǐ zhě, rén zhī suǒ shén ài, gǒu yí fá bìng, zé xuē jī guā gǔ yǐ. rán shǒu bù kě xū, jiàn wèi wáng dǎo kě wěi yǐ xiāo hé zhī rèn. huò yǐ xiǎo zéi fāng bì, bù zú dòng qiān shèng zhī zhòng. jiàn jiàn wáng mí zhī chū, yì xiǎo kòu yě, guān jūn bù zhòng qí wēi, jiǎo nì dé sì qí biàn, zú lìng wēn huái bù shǒu, sān hé qīng fù, zhì yǒu jīn rì zhī bì, cǐ yǐ rán zhī míng yàn yě. màn cǎo yóu bù kě zhǎng, kuàng láng sì zhī kòu hū! dāng wǔ bà zhī shì, jiāng fēi bù liáng, shì fēi bù yǒng, zhēng fá zhī yì, jūn bì qīn zhī, gù qí huán miǎn zhòu yú shào líng, jìn wén huàn jiǎ yú chéng pú. xī hàn gāo guāng wǔ èr dì, zhēng wú yuǎn jìn, dí wú dà xiǎo, bì shǒu zhèn jīn gǔ, shēn dāng shǐ shí, zhì fēng mù yǔ, hú jiāng bù shàn, chí wù sì fāng, fěi huáng níng chù, rán hòu huáng jī kè gòu, yuán xūn yǐ róng. jīn dà bì zhī jí, jù yú nǎng dài, chóng tì zhī mìng, xì wǒ ér yǐ. yù shǐ luán qí wú yě cì zhī yì, shèng gōng yuǎn fēng chén zhī láo, ér dà gōng zuò jiù, jiàn wèi jiàn qí yì yě. wèi wǔ jì dìng zhōng guó, qīn zhēng liǔ chéng, yáng jīng lú lóng zhī lǐng, dùn pèi zhòng sāi zhī biǎo, fēi yǒu dāng shí fēng suì zhī yú, gài yī rì zòng dí, zhōng jǐ zhī huàn, suī róng lüè méng xiǎn, bù yǐ wéi láo, kuàng jí yú cǐ zhě hū! liú xuán dé gōng dēng hàn shān, ér xià hóu zhī fēng cuī wú wěi zǔ qīn shui chì cháng jiāng, ér guān yǔ zhī shǒu xuán yuán shào yóu yù hòu jī, cuò nǜ sān fēn zhī shì liú biǎo wò shǒu qí zhòng, zú wáng quán chǔ zhī dì. lì guān gǔ jīn bō luàn zhī zhǔ, suī shèng xián, wèi yǒu gāo gǒng xián jū bù láo ér jì zhě yě. qián jiàn bù yuǎn, kě wèi shī guī.
议者将以大举役重,人不可扰。鉴谓暂扰以制敌,愈于放敌而常扰也。夫四体 者,人之所甚爱,苟宜伐病,则削肌刮骨矣。然守不可虚,鉴谓王导可委以萧何之 任。或以小贼方毙,不足动千乘之重。鉴见王弥之初,亦小寇也,官军不重其威, 狡逆得肆其变,卒令温怀不守,三河倾覆,致有今日之弊,此已然之明验也。蔓草 犹不可长,况狼兕之寇乎!当五霸之世,将非不良,士非不勇,征伐之役,君必亲 之,故齐桓免胄于邵陵,晋文擐甲于城濮。昔汉高、光武二帝,征无远近,敌无大 小,必手振金鼓,身当矢石,栉风沐雨,壶浆不赡,驰骛四方,匪遑宁处,然后皇 基克构,元勋以融。今大弊之极,剧于曩代,崇替之命,系我而已。欲使銮旂无野 次之役,圣躬远风尘之劳,而大功坐就,鉴未见其易也。魏武既定中国,亲征柳城, 扬旍卢龙之岭,顿辔重塞之表,非有当时烽燧之虞,盖一日纵敌,终己之患,虽戎 略蒙险,不以为劳,况急于此者乎!刘玄德躬登汉山,而夏侯之锋摧;吴伪祖亲氵 斥长江,而关羽之首悬;袁绍犹豫后机,挫衄三分之势;刘表卧守其众,卒亡全楚 之地。历观古今拨乱之主,虽圣贤,未有高拱闲居不劳而济者也。前鉴不远,可谓 蓍龟。
yì zhě huò yǐ dāng jīn shǔ xià, fēi chū jūn zhī shí. jiàn wèi jīn yí yán jiè, xū qiū ér dòng. gāo fēng qǐ tú, lóng zhōu diàn jǔ, céng bù shí rì, kě dào yù zhāng. yù zhāng qù zéi shàng yǒu qiān lǐ zhī xiàn, dàn lín zhī yǐ wēi líng, zé bǎi shèng zhī lǐ jì yǐ. jì sǎo qīng xiāng yě, dí dàng chǔ yǐng, rán hòu bān jué xù gōng, chóu jiàng shì zhī láo juǎn jiǎ tāo qí, guǎng nóng sāng zhī wù, bō kǎi tì zhī huì, chú fán kē zhī fù. bǐ jí shù nián, guó fù bīng qiáng, lóng xiāng hǔ bù, yǐ wēi tiān xià, hé sī ér bù fú, hé wǎng ér bù jì, huán wén zhī gōng bù nán mào yě. jīn xī yī jǔ zhī láo, ér huǎn chuí sǐ zhī kòu, chéng guó jiā zhī dà chǐ, chén zǐ zhī shēn yōu yě.
议者或以当今暑夏,非出军之时。鉴谓今宜严戒,须秋而动。高风启途,龙舟 电举,曾不十日,可到豫章。豫章去贼尚有千里之限,但临之以威灵,则百胜之理 济矣。既扫清湘野,涤荡楚郢,然后班爵序功,酬将士之劳;卷甲韬旗,广农桑之 务,播恺悌之惠,除烦苛之赋。比及数年,国富兵强,龙骧虎步,以威天下,何思 而不服,何往而不济,桓文之功不难懋也。今惜一举之劳,而缓垂死之寇,诚国家 之大耻,臣子之深忧也。
jiàn yǐ fán suǒ, miù méng jiǎng yù, sī jié yù zhōng yǐ bǔ wàn yī. chú ráo zhī yán, shèng wáng bù qì, shù zú zhī móu, xiān hòu cǎi zhī. qǐ liú shén jiàn, sī qí suǒ chén.
鉴以凡琐,谬蒙奖育,思竭遇忠以补万一。刍荛之言,圣王不弃,戍卒之谋, 先后采之。乞留神鉴,思其所陈。
shū zòu, dì shēn nà zhī, jí mìng zhòng wài jiè yán, jiāng zì zhēng tāo. huì tāo yǐ píng, gù zhǐ.
疏奏,帝深纳之,即命中外戒严,将自征弢。会弢已平,故止。
zhōng xīng jiàn, bài fù mǎ dū wèi fèng cháo qǐng, chū bǔ yǒng xīng lìng. dà jiàng jūn wáng dūn qǐng wèi jì shì cān jūn, wèi jiù ér zú, shí nián sì shí yī. wén jí chuán yú shì.
中兴建,拜驸马都尉、奉朝请,出补永兴令。大将军王敦请为记室参军,未就 而卒,时年四十一。文集传于世。
jiàn dì tāo jí dì zǐ, bìng yǒu cái bǐ. tāo zì mào lüè, lì zhù zuò láng wú xī lìng. zì tíng jiān, yì wèi zhù zuò. bìng zǎo zú.
鉴弟涛及弟子ρ,并有才笔。涛字茂略,历著作郎、无锡令。ρ字庭坚,亦为 著作。并早卒。
chén yūn, zì yán sī, chén guó kǔ rén yě. shǎo hào xué, yǒu wén yì. fù lì zhái qǐ mén, yūn yuē:" dāng shǐ róng mǎ chē." xiào ér cóng zhī. shì wèi jùn dū yóu, jiǎn huò yǐn nì zhě sān qiān rén, wèi yī zhōu yóu zuì. tài shǒu liú xiǎng bá wéi zhǔ bù, zhōu pì bù cóng shì, chéng mǎ chē huán jiā, zōng dǎng róng zhī.
陈頵,字延思,陈国苦人也。少好学,有文义。父立宅起门,頵曰:“当使 容马车。”笑而从之。仕为郡督邮,检获隐匿者三千人,为一州尤最。太守刘享 拔为主簿,州辟部从事,乘马车还家,宗党荣之。
hé àn pèi wáng tāo yù, wèi jìng, huì jiě jié dài yáng zhǔn wèi cì shǐ, tāo yīn hé jiān wáng yóng shǔ jié. jié zhì dà huì, wèn zhǔ bù shǐ fèng yuē:" pèi wáng guì fān, zhōu jù hé fǎ ér shàn jū xié?" shí yūn zài zuò, duì yuē:" jiǎ wǔ zhào shū, cì shǐ xián mìng, guó zhī wài tái, qí fēi suǒ bù ér zài jìng zhě, cì shǐ bìng jiū. shì zhēng wén mò, qián hòu liè shàng, qī bèi zhào shū. rú zhōu suǒ hé, wú yǒu wéi miù." jié yuē:" zhòng rén zhī yán bù kě wàng tīng, yí yī fǎ qióng jìng." yòu wèn liáo zuǒ yuē:" hé běi bái rǎng gāo liáng, hé gù shǎo rén shì, měi yǐ sān pǐn wèi zhōng zhèng?" dá yuē:" shī chēng ' wéi yuè jiàng shén, shēng fǔ jí shēn'. fū yīng wěi dà xián duō chū yú shān zé, hé běi tǔ píng qì jūn, péng hāo cái gāo sān chǐ, bù zú chéng lín gù yě." jié yuē:" zhāng yàn zhēn yǐ wéi rǔ yǐng qiǎo biàn, kǒng bù jí qīng xú rú yǎ yě." yūn yuē: " yàn zhēn yǔ yuán lǐ bù xié, gù shè guò yán. lǎo zi zhuāng zhōu shēng chén liáng, fú xī fù shuō shī kuàng dà xiàng chū yáng xià, hàn wèi èr zǔ qǐ yú pèi qiáo, zhǔn zhī zhòng zhōu, mò zhī yǔ bǐ." jié shén yì zhī, yuē:" yù zhōu rén shì cháng bàn tiān xià, cǐ yán fēi xū." huì jié qiān shàng shū, jié hèn bù dé jǐn qí cái yòng.
劾案沛王韬狱,未竟,会解结代杨准为刺史,韬因河间王颙属结。结至大会, 问主簿史凤曰:“沛王贵籓,州据何法而擅拘邪?”时頵在坐,对曰:“甲午诏书, 刺史衔命,国之外台,其非所部而在境者,刺史并纠。事征文墨,前后列上,七被 诏书。如州所劾,无有违谬。”结曰:“众人之言不可妄听,宜依法穷竟。”又问 僚佐曰:“河北白壤膏粱,何故少人士,每以三品为中正?”答曰:“《诗》称 ‘维岳降神,生甫及申’。夫英伟大贤多出于山泽,河北土平气均,蓬蒿裁高三尺, 不足成林故也。”结曰:“张彦真以为汝颍巧辩,恐不及青徐儒雅也。”頵曰: “彦真与元礼不协,故设过言。老子、庄周生陈梁,伏羲、傅说、师旷、大项出阳 夏,汉魏二祖起于沛谯,准之众州,莫之与比。”结甚异之,曰:“豫州人士常半 天下,此言非虚。”会结迁尚书,结恨不得尽其才用。
yuán kāng zhōng, jǔ xiào lián, ér zhōu jiāng liú zhī. yūn jiàn tóng xiàn jiāo bǎo yuē:" bǎo chū zì hán sù, bǐng zhì qīng chōng, ruò dé cān jiā mìng, bì néng guāng zàn dà yóu, yǔn qīng cháo wàng, shǐ huáng xiàn zhī tú bù fá yú yù tǔ, lìng yūn shù miǎn zāng wén zhī zé." zhōu nǎi pì bǎo.
元康中,举孝廉,而州将留之。頵荐同县焦保曰:“保出自寒素,禀质清冲, 若得参嘉命,必能光赞大猷,允清朝望,使黄宪之徒不乏于豫土,令頵庶免臧文之 责。”州乃辟保。
qí wáng jiǒng qǐ yì, zhōu qiǎn yūn jiāng bīng fù zhī, bài fù mǎ dū wèi. zāo zéi bì nàn yú jiāng xī. lì yáng nèi shǐ zhū yàn yǐn wèi cān jūn. zhèn dōng cóng shì zhōng láng yuán xiù jiàn yūn yú yuán dì, qiān zhèn dōng xíng cān jūn shì, diǎn fǎ bīng èr cáo. yūn yǔ wáng dǎo shū yuē:" zhōng huá suǒ yǐ qīng bì, sì hǎi suǒ yǐ tǔ bēng zhě, zhèng yǐ qǔ cái shī suǒ, xiān bái wàng ér hòu shí shì, fú jìng qū chí, hù xiāng gòng jiàn, yán zhòng zhě xiān xiǎn, yán qīng zhě hòu xù, suì xiāng bō shàn, nǎi zhì líng chí. jiā yǒu zhuāng lǎo zhī sú qīng huò cháo tíng, yǎng wàng zhě wèi hóng yǎ, zhèng shì zhě wèi sú rén, wáng zhí bù xù, fǎ wù zhuì sàng. fū yù zhì yuǎn, xiān yóu jìn shǐ. gù chū qí yán shàn, qiān lǐ yīng zhī. jīn yí gǎi zhāng, míng shǎng xìn fá, bá zhuō mào yú mì xiàn, xiǎn zhū yì yú tóng xiāng, rán hòu dà yè kě jǔ, zhōng xīng kě jì ěr."
齐王冏起义,州遣頵将兵赴之,拜驸马都尉。遭贼避难于江西。历阳内史硃彦 引为参军。镇东从事中郎袁琇荐頵于元帝,迁镇东行参军事,典法兵二曹。頵与王 导书曰:“中华所以倾弊,四海所以土崩者,正以取才失所,先白望而后实事,浮 竞驱驰,互相贡荐,言重者先显,言轻者后叙,遂相波扇,乃至陵迟。加有庄老之 俗倾惑朝廷,养望者为弘雅,政事者为俗人,王职不恤,法物坠丧。夫欲制远,先 由近始。故出其言善,千里应之。今宜改张,明赏信罚,拔卓茂于密县,显硃邑于 桐乡,然后大业可举,中兴可冀耳。”
jiàn xìng chū zhì, bǎn bǔ lù shì cān jūn. cān zuǒ yuàn shǔ duō shè jiě gù yǐ bì shì rèn. yūn yì:" zhū liáo shǔ chéng xī xī tái yǎng wàng yú bì, xiǎo xīn gōng sù, gèng yǐ wéi sú, yǎn jiǎn jù màn, yǐ wéi yōu yǎ. zhì jīn zhāo shì zòng dàn, lín shì yóu xíng, jiàn bì bù gé, yǐ zhì qīng guó. gù bǎi xún zhī wū tū zhí ér liáo fén, qiān lǐ zhī dī yǐ dié ér chuān bài, gǔ rén fáng xiǎo yǐ quán dà, shèn wēi yǐ dù méng. zì jīn lín shǐ chēng jí, xū cuī nǎi xíng zhě, jiē miǎn guān."
建兴初制,版补录事参军。参佐掾属多设解故以避事任。頵议:“诸僚属乘昔 西台养望余弊,小心恭肃,更以为俗,偃蹇倨慢,以为优雅。至今朝士纵诞,临事 游行,渐弊不革,以至倾国。故百寻之屋突直而燎焚,千里之堤蚁垤而穿败,古人 防小以全大,慎微以杜萌。自今临使称疾,须催乃行者,皆免官。”
chū, zhào wáng lún cuàn wèi, sān wáng qǐ yì, zhì jǐ hài gé, qí hòu lùn gōng suī xiǎo, yì jiē yī yòng. yūn yì wèi bù yí yǐ wéi cháng shì, bó zhī yuē:" shèng wáng xuán jué shǎng gōng, zhì fá jiū wéi, sī dào gǒu míng, rén fù shuǐ huǒ. qiě míng qì zhī shí, bù kě wàng jiǎ, fēi cái wèi zhī zhì kòu, chǒng hòu jiè zài sī wáng. xī sūn xiù kǒu chàng cuàn nì, shǒu nòng tiān jī, huì huáng shī yù, jiǔ fú wú dài. sān wáng jiàn yì, xí juǎn sì hǎi, hé qǐ yì zhī zhòng, jié tiān xià zhī xīn, gù shè jǐ hài yì gé yǐ quán jì nán. cǐ zì yī qiè zhī fǎ, fēi cháng lún zhī gé yě. qí qǐ yì yǐ lái, yī gé zá wěi, zāo rén wèi hóu, huò jiā bīng wǔ, huò chū zào pū, jīn zǐ pèi shì zú zhī shēn, fú cè wěi yōng lì zhī mén, shǐ tiān guān jiàng rǔ, wáng jué dú jiàn, fēi suǒ yǐ zhèng huáng gāng zhòng míng qì zhī wèi yě. qǐng zì jīn yǐ hòu yí tíng zhī." yūn yǐ gū hán, shù yǒu zòu yì, cháo shì duō è zhī, chū chú qiáo jùn tài shǒu.
初,赵王伦篡位,三王起义,制《己亥格》,其后论功虽小,亦皆依用。頵意 谓不宜以为常式,驳之曰:“圣王悬爵赏功,制罚纠违,斯道苟明,人赴水火。且 名器之实,不可妄假,非才谓之致寇,宠厚戒在斯亡。昔孙秀口唱篡逆,手弄天机, 惠皇失御,九服无戴。三王建议,席卷四海,合起义之众,结天下之心,故设《己 亥义格》以权济难。此自一切之法,非常伦之格也。其起义以来,依格杂猥,遭人 为侯,或加兵伍,或出皁仆,金紫佩士卒之身,符策委庸隶之门,使天官降辱,王 爵黩贱,非所以正皇纲重名器之谓也。请自今以后宜停之。”頵以孤寒,数有奏议, 朝士多恶之,出除谯郡太守。
dà xīng chū, yǐ jí zhēng. jiǔ zhī, bái yī jiān shàng shū, yīn chén shí wù, yǐ wéi" xī jiāng wài chū píng, zhōng zhōu huāng luàn, gù gòng jǔ bù shì. yí jiàn xún jiù, sōu yáng yǐn yì, shì yǐ jīng cè. yòu mǎ lóng mèng guān suī chū pín jiàn, xūn jì shén dà, yǐ suǒ bù xí, ér tǒng róng shì, xiān néng yǐ jì. yí kāi jǔ wǔ lüè rèn jiāng lǜ zhě, yán wèn hé shì, jǐn qí suǒ néng, rán hòu suí cái shòu rèn. jǔ shí dé yī, yóu shèng bù jǔ, kuàng huò shí dé èr sān. rì dī jiàng lǔ, qī shì nèi shì yóu yú róng dí, rù wèi qín xiāng. qǐ jí huá zōng zhī zú, jiàn chǐ yú bēn jìng zhī liú hū! yí yǐn yōu zhì zhī juàn, yì huá xiào shí, zé tiān qīng dì píng, rén shén gǎn yìng."
大兴初,以疾征。久之,白衣兼尚书,因陈时务,以为“昔江外初平,中州荒 乱,故贡举不试。宜渐循旧,搜扬隐逸,试以经策。又马隆、孟观虽出贫贱,勋济 甚大,以所不习,而统戎事,鲜能以济。宜开举武略任将率者,言问核试,尽其所 能,然后随才授任。举十得一,犹胜不举,况或十得二三。日磾降虏,七世内侍; 由余戎狄,入为秦相。岂藉华宗之族,见齿于奔竞之流乎!宜引幽滞之隽,抑华校 实,则天清地平,人神感应。”
hòu bài tiān mén tài shǒu, shū sú ān zhī. xuǎn fù xīn zhī lì wèi jīng zhōu cān jūn, ruò yǒu diào fā, dòng jìng chí bái, gù héng dé sù bàn. táo kǎn zhēng hái, yūn xiān zhì bā líng shàng lǐ. kǎn yǐ wéi néng, biǎo wèi liáng zhōu cì shǐ. suí huái huāng bì, shén yǒu wēi huì. liáng zhōu dà xìng hù xiāng jí dù, shuō yūn nián lǎo ěr lóng, kǎn zhào yūn hái, yǐ xī yáng tài shǒu jiǎng xùn dài zhī. nián liù shí jiǔ zú.
后拜天门太守,殊俗安之。选腹心之吏为荆州参军,若有调发,动静驰白,故 恆得宿办。陶侃征还,頵先至巴陵上礼。侃以为能,表为梁州刺史。绥怀荒弊,甚 有威惠。梁州大姓互相嫉妒,说頵年老耳聋,侃召頵还,以西阳太守蒋巽代之。年 六十九卒。
gāo sōng, zì mào yǎn, guǎng líng rén yě. fù kuī, shǎo gū, shì mǔ yǐ xiào wén. nián shí sān, zhí suì jī, kuī cài shū bù yàn, měi zhì gān féi yú mǔ. fǔ yòu dì yǐ yǒu ài chēng. yù jū jiāng zhōu, cì shǐ huá yì pì wèi xī cáo shū zuǒ. jí yì bài, kuī cáng nì yì zi jīng nián, huì shè nǎi chū. yuán dì jiā ér yòu zhī, yǐ wéi cān jūn, suì lì xiǎn wèi, zhì dān yáng yǐn guāng lù dài fu, fēng jiàn chāng bó.
高崧,字茂琰,广陵人也。父悝,少孤,事母以孝闻。年十三,值岁饥,悝菜 蔬不餍,每致甘肥于母。抚幼弟以友爱称。寓居江州,刺史华轶辟为西曹书佐。及 轶败,悝藏匿轶子经年,会赦乃出。元帝嘉而宥之,以为参军,遂历显位,至丹阳 尹、光禄大夫,封建昌伯。
sōng shǎo hào xué, shàn shǐ shū. zǒng jiǎo shí, sī kōng hé chōng chēng qí míng huì. chōng wèi yáng zhōu, yǐn sōng wéi zhǔ bù, yì xiāng qīn zhòng. zhuǎn piào qí zhǔ bù, jǔ zhōu xiù cái, chú tài xué bó shì, fù jiān qù zhí. chū, kuī yǐ nà qiè zhì sòng bèi chù, jí zhōng, sōng nǎi zì xì tíng wèi sòng yuān, suì tíng sàng wǔ nián bù zàng, biǎo shū shù shí shàng. dì āi zhī, nǎi xià zhào yuē: " kuī bèi wèi dà chén, wéi xiàn bèi chù, shì yǐ jiǔ pàn. qí zi sōng qiú zhí wú yǐ. jīn tè tīng chuán hóu jué." yóu shì jiàn chēng. bài zhōng shū láng huáng mén shì láng.
崧少好学,善史书。总角时,司空何充称其明惠。充为扬州,引崧为主簿,益 相钦重。转骠骑主簿,举州秀才,除太学博士,父艰去职。初,悝以纳妾致讼被黜, 及终,崧乃自系廷尉讼冤,遂停丧五年不葬,表疏数十上。帝哀之,乃下诏曰: “悝备位大臣,违宪被黜,事已久判。其子崧求直无已。今特听传侯爵。”由是见 称。拜中书郎、黄门侍郎。
jiǎn wén dì fǔ zhèng, yǐn wèi fǔ jūn sī mǎ. shí huán wēn shàn wēi, lǜ zhòng běi fá, jūn cì wǔ chāng, jiǎn wén huàn zhī. sōng yuē:" yí zhì shū yù yǐ huò fú, zì dāng fǎn pèi. rú qí bù ěr, biàn liù jūn zhěng jià, nì shùn yú zī pàn yǐ. ruò yǒu yì jì, qǐng xiān xìn gǔ." biàn yú zuò wèi jiǎn wén shū cǎo yuē:" kòu nán yí píng, shí huì yí jiē, cǐ shí wèi guó yuǎn tú, jīng lüè dà suàn. néng hóng sī huì, fēi zú xià ér shuí! dàn yǐ cǐ xīng shī dòng zhòng, yào dāng yǐ zī shí wèi běn. yùn zhuàn zhī jiān, gǔ rén zhī suǒ nán, bù kě yì zhī yú shǐ ér bù shú lǜ, xū suǒ yǐ shēn yòng wéi yí, zài hu cǐ ěr. rán yì cháng zhī jǔ, zhòng zhī suǒ hài, yóu shēng zǔn dá, xiǎng zú xià yì shǎo wén zhī. gǒu huàn shī zhī, wú suǒ bù zhì. huò néng wàng fēng zhèn rǎo, yī shí bēng sàn. rú qí bù rán zhě, zé wàng shí bìng sàng, shè jì zhī shì qù yǐ. jiē yóu wú àn ruò, dé xìn bù zhe, bù néng zhèn jìng qún shù, bǎo gù wéi chéng, suǒ yǐ nèi kuì yú xīn, wài cán liáng yǒu. wú yǔ zú xià suī zhí yǒu nèi wài, ān shè jì, bǎo jiā guó, qí zhì yī yě. tiān xià ān wēi, xì zhī míng dé. xiān cún níng guó, ér hòu tú qí wài, shǐ wáng jī kè lóng, dà yì hóng zhe, suǒ wàng yú zú xià. qū qū chéng huái, qǐ kě fù gù xián ér bù jìn zāi!" wēn dé shū, hái zhèn.
简文帝辅政,引为抚军司马。时桓温擅威,率众北伐,军次武昌,简文患之。 崧曰:“宜致书喻以祸福,自当反旆。如其不尔,便六军整驾,逆顺于兹判矣。若 有异计,请先衅鼓。”便于坐为简文书草曰:“寇难宜平,时会宜接,此实为国远 图,经略大算。能弘斯会,非足下而谁!但以此兴师动众,要当以资实为本。运转 之艰,古人之所难,不可易之于始而不熟虑,须所以深用惟疑,在乎此耳。然异常 之举,众之所骇,游声噂沓,想足下亦少闻之。苟患失之,无所不至。或能望风 振扰,一时崩散。如其不然者,则望实并丧,社稷之事去矣。皆由吾暗弱,德信不 著,不能镇静群庶,保固维城,所以内愧于心,外惭良友。吾与足下虽职有内外, 安社稷,保家国,其致一也。天下安危,系之明德。先存宁国,而后图其外,使王 基克隆,大义弘著,所望于足下。区区诚怀,岂可复顾嫌而不尽哉!”温得书,还 镇。
sōng lèi qiān shì zhōng. shì shí xiè wàn wèi yù zhōu dū du, pí yú qīn bīn xiāng sòng, fāng wò zài shì. sōng jìng zào zhī, wèi yuē:" qīng lìng jiāng lǐ xī fān, hé yǐ wéi zhèng?" wàn cū chén qí yì. sōng biàn wèi xù xíng zhèng zhī yào shù bǎi yán. wàn suì qǐ zuò, hū sōng xiǎo zì yuē:" ā líng! gù yǒu cái jù xié!" āi dì yǎ hǎo fú shí, sōng jiàn yǐ wéi" fēi wàn shèng suǒ yí. bì xià cǐ shì, shí rì yuè zhī yī shí yě". hòu yǐ gōng shì miǎn, zú yú jiā. zi qí, guān zhì sàn qí cháng shì.
崧累迁侍中。是时谢万为豫州都督,疲于亲宾相送,方卧在室。崧径造之,谓 曰:“卿令疆理西籓,何以为政?”万粗陈其意。崧便为叙刑政之要数百言。万遂 起坐,呼崧小字曰:“阿酃!故有才具邪!”哀帝雅好服食,崧谏以为“非万乘所 宜。陛下此事,实日月之一食也”。后以公事免,卒于家。子耆,官至散骑常侍。
shǐ chén yuē: xī zhāng liáng zhuō shuì xiàng shì, qiǎo móu yú pèi gōng sūn huì jǔ jì qí wáng, yào qí yú dōng hǎi, zhōng ér shì gān zhī lǚ yán yùn zài chāng, chēng shòu zhī shī jīn xíng bù jìng. qǐ zāo shí zhī huì sī jiǎn, jiāng móu guó zhī dào wèi tōng? mí yú wěi zhì zhī zhēn, àn yú suǒ xiū zhī lǜ, běn jì diān yǐ, hé yǐ néng zhōng! xióng yuǎn wáng jiàn yǒu pí jì zhī dào, bǐ zhī dà shà, qí cuī jué zhī zuǒ hū! sōng zhī dǐ wēn, yūn zhī jù jié, cuò qí láo yì zhī cè, shēn qí rǔ yǐng zhī lùn, cǎi guō jiā zhī fēng zhǐ, yì zhū yù zhī yú bō, gù huán wēn chuò xǔ yōu zhī móu, jiě jié qīn wáng lǎng zhī jī. jī zhī shí diǎn, yòng cǐ dào yú!
史臣曰:昔张良拙说项氏,巧谋于沛公;孙惠沮计齐王,耀奇于东海,终而誓 甘之旅炎运载昌,称狩之师金行不竞。岂遭时之会斯蹇,将谋国之道未通?迷于委 质之贞,暗于所修之虑,本既颠矣,何以能终!熊远、王鉴有毗济之道,比之大厦, 其榱桷之佐乎!崧之诋温,頵之距结,挫其劳役之策,申其汝颍之论,采郭嘉之风 旨,挹硃育之余波,故桓温辍许攸之谋,解结钦王朗之迹。缉之时典,用此道欤!
zàn yuē: lín xiāng yóu yì, cái shí yīng fā. guǐ míng wéi yǐng, chén shū gàn yuè. xiào wén zhōng jiǎn, jiā yán sī jiàn. mào gāo qì jiàn, diāo zhāng yóu shàn. hóu jué sōng chuán, gāo mén yūn xiǎn.
赞曰:临湘游艺,才识英发。诡名违颖,陈书干越。孝文忠謇,嘉言斯践。茂 高器鉴,雕章尤善。侯爵崧传,高门頵显。