lǔ jiǒng péi lái zhèn zhōu zhì guāng
○鲁炅 裴 来瑱 周智光
lǔ jiǒng, fàn yáng rén yě. shēn cháng qī chǐ yú, shè liè shū shǐ. tiān bǎo liù nián, lǒng yòu jié dù shǐ gē shū hàn yǐn wèi bié zòu. yán zhēn qīng wèi jiān chá yù shǐ, shǐ zhì lǒng yòu, hàn cháng shè yàn, zhēn qīng wèi hàn yuē:" zhōng chéng zì láng jiāng shòu jiāng jūn, biàn dēng jié zhì, hòu shēng kě wèi, dé wú rén hū?" jiǒng shí lì zài jiē xià, hàn zhǐ jiǒng yuē:" cǐ rén hòu dāng wèi jié dù shǐ yǐ." hòu yǐ lǒng yòu pò tǔ bō tiào dàng gōng, lèi shòu yòu lǐng jūn dà jiàng jūn tóng zhèng yuán, cì zǐ jīn yú dài.
鲁炅,范阳人也。身长七尺余,涉猎书史。天宝六年,陇右节度使哥舒翰引为 别奏。颜真卿为监察御史,使至陇右,翰尝设宴,真卿谓翰曰:“中丞自郎将授将 军,便登节制,后生可畏,得无人乎?”炅时立在阶下,翰指炅曰:“此人后当为 节度使矣。”后以陇右破吐蕃跳荡功,累授右领军大将军同正员,赐紫金鱼袋。
lù shān zhī luàn, xuǎn rèn jiàng shuài. shí wǔ zài zhēng yuè, bài jiǒng shàng luò tài shǒu, wèi xíng, qiān nán yáng tài shǒu běn jùn shǒu zhuō, réng chōng fáng yù shǐ. xún jiān yù shǐ dài fū, chōng nán yáng jié dù shǐ, yǐ lǐng nán qián zhōng shān nán dōng dào zǐ dì wǔ wàn rén tún yè xiàn běi, zhì shuǐ zhī nán, zhù zhà, sì miàn jué háo yǐ zì gù. zhì wǔ yuè, zéi jiāng wǔ lìng xún bì sī chēn děng lái jī zhī, zhòng yù chū zhàn, jiǒng bù xǔ. zéi yú yíng xī shùn fēng shāo yān, yíng nèi zuò lì bù dé, héng mén shàn jí mù zhēng chū, zéi shǐ jí rú yǔ, jiǒng yǔ zhōng shǐ xuē dào děng tǐng shēn dùn zǒu, yú zhòng jǐn méi. lǐng nán jié dù shǐ hé lǚ guāng qián zhōng jié dù shǐ zhào guó zhēn xiāng yáng tài shǒu xú hào wèi zhì, pí jiàng lǐng nán qián zhōng jīng xiāng zǐ dì bàn zài jūn, duō huái jīn yín wèi zī liáng, jūn zī qì xiè jǐn qì yú lù rú shān jī. zhì shì zéi tú bù shèng qí fù. jiǒng shōu hé cán zú, bǎo nán yáng jùn, wèi zéi suǒ wéi. xún ér tóng guān shī shǒu, zéi shǐ gē shū hàn zhāo zhī, bù cóng. yòu shǐ wěi jiāng yù zhōu cì shǐ wǔ lìng xún děng gōng zhī, lěi yuè bù néng kè. wǔ lìng xún sǐ, yòu lìng tián chéng sì gōng zhī. yǐng chuān tài shǒu lái zhèn xiāng yáng tài shǒu wèi zhòng xī hé shì jiù zhī. xī shǐ dì mèng xún wèi jiāng, lǐng bīng zhì míng fǔ qiáo, wàng zéi ér zǒu, zhòng suì dà bài. jiǒng chéng zhōng shí jǐn, zhǔ niú pí jīn jiǎo ér shí zhī, mǐ dòu zhì sì wǔ shí qiān, yǒu jià wú mǐ, shǔ yī tóu zhì sì bǎi wén, è sǐ zhě xiāng zhěn jiè. sù zōng shǐ zhōng guān jiāng jūn cáo rì shēng lái xuān wèi, lù jué bù dé rù. rì shēng qǐng dān qí rù zhì mìng, zhòng xī yuē:" bù kě, zéi ruò qín wú chì shǐ, wǒ yì hé ān!" yán zhēn qīng shì zì hé běi cì yú xiāng yáng, wèi zhòng xī yuē:" cáo shǐ jì guǒ jué, bù gù wàn sǐ zhī dì, hé dé jǔ zhī! zòng wèi zéi suǒ huò, shì wáng yī shǐ zhě jìng dé rù chéng, zé wàn rén zhī xīn gù yǐ. gōng hé ài yān?" zhōng guān féng tíng huán yuē:" jiāng jūn bì néng rù, wǒ qǐng yǐ liǎng qí zhù zhī." rì shēng yòu zì yǒu qiàn qí shù rén, zhòng xī yòu yǐ shù qí gòng shí rén tóng háng. zéi tú wàng jiàn, zhī qí xiāo ruì, bù gǎn bī. rì shēng jì rù chéng, jiǒng zhòng chū yǐ wéi wàng jué, hū yǒu shǐ lái xuān mìng, jiē yǒng yuè yī xīn. rì shēng yǐ qí shí rén zhì xiāng yáng qǔ liáng, zéi suī zhuī zhī, bù gǎn jī, suì yǐ yī qiān rén qǔ yīn shēng lù yùn liáng ér rù, zéi yì bù néng è, yòu dé xiāng chí shù yuè.
禄山之乱,选任将帅。十五载正月,拜炅上洛太守,未行,迁南阳太守、本郡 守捉,仍充防御使。寻兼御史大夫,充南阳节度使,以岭南、黔中、山南东道子弟 五万人屯叶县北,滍水之南,筑栅,四面掘壕以自固。至五月,贼将武令珣、毕思 琛等来击之,众欲出战,炅不许。贼于营西顺风烧烟,营内坐立不得,横门扇及木 争出,贼矢集如雨,炅与中使薛道等挺身遁走,余众尽没。岭南节度使何履光、黔 中节度使赵国珍、襄阳太守徐浩未至,裨将岭南、黔中、荆襄子弟半在军,多怀金 银为资粮,军资器械尽弃于路如山积。至是贼徒不胜其富。炅收合残卒,保南阳郡, 为贼所围。寻而潼关失守,贼使哥舒翰招之,不从。又使伪将豫州刺史武令珣等攻 之,累月不能克。武令珣死,又令田承嗣攻之。颍川太守来瑱、襄阳太守魏仲犀合 势救之。犀使弟孟驯为将,领兵至明府桥,望贼而走,众遂大败。炅城中食尽,煮 牛皮筋角而食之,米斗至四五十千,有价无米,鼠一头至四百文,饿死者相枕藉。 肃宗使中官将军曹日昇来宣慰,路绝不得入。日昇请单骑入致命,仲犀曰:“不可, 贼若擒吾敕使,我亦何安!”颜真卿适自河北次于襄阳,谓仲犀曰:“曹使既果决, 不顾万死之地,何得沮之!纵为贼所获,是亡一使者;敬得入城,则万人之心固矣。 公何爱焉?”中官冯廷环曰:“将军必能入,我请以两骑助之。”日昇又自有傔骑 数人,仲犀又以数骑共十人同行。贼徒望见,知其骁锐,不敢逼。日昇既入城,炅 众初以为望绝,忽有使来宣命,皆踊跃一心。日昇以其十人至襄阳取粮,贼虽追之, 不敢击,遂以一千人取音声路运粮而入,贼亦不能遏,又得相持数月。
jiǒng zài wéi zhōng yī nián, jiù bīng bù zhì, zhòu yè kǔ zhàn, rén xiāng shí. zhì dé èr nián wǔ yuè shí wǔ rì, lǜ zhòng chí mǎn chuán shǐ tū wéi ér chū nán yáng, tóu xiāng yáng. tián chéng sì lái zhuī, kǔ zhàn èr rì, shā zéi shén zhòng. zéi yòu zhī qí jué sǐ, suì bù gǎn bī, cháo tíng yīn chú yù shǐ dài fū xiāng yáng jié dù shǐ. shí zéi zhì yù nán qīn jiāng hàn, lài jiǒng fèn mìng è qí chōng yào, nán xià suǒ yǐ bǎo quán. shí yuè, wáng shī shōu liǎng jīng, chéng sì lìng xún děng bēn yú hé běi. nán yáng zāo dà luàn zhī hòu, jù dèng zhōu èr bǎi lǐ, rén yān duàn jué, yí hái wěi jī yú qiáng qiàn jiān.
炅在围中一年,救兵不至,昼夜苦战,人相食。至德二年五月十五日,率众持 满传矢突围而出南阳,投襄阳。田承嗣来追,苦战二日,杀贼甚众。贼又知其决死, 遂不敢逼,朝廷因除御史大夫、襄阳节度使。时贼志欲南侵江、汉,赖炅奋命扼其 冲要,南夏所以保全。十月,王师收两京,承嗣、令珣等奔于河北。南阳遭大乱之 后,距邓州二百里,人烟断绝,遗骸委积于墙堑间。
shí èr yuè, cè xūn xíng shǎng. zhào yuē:" tè jìn tài pú qīng nán yáng jùn shǒu jiān yù shǐ dài fū quán zhī xiāng yáng jié dù shì shàng zhù guó jīn xiāng xiàn gōng lǔ jiǒng, yùn shì tāo lüè, fù zī jié zhì, jié jié bǎo bāng, xī xīn xiàn dí. biǎo zhī qí zhì, fēn yǐ tǔ tián. kě kāi fǔ yí tóng sān sī jiān yù shǐ dài fū, fēng qí guó gōng, shí shí fēng èr bǎi hù, jiān jīng zhào yǐn."
十二月,策勋行赏。诏曰:“特进、太仆卿、南阳郡守、兼御史大夫、权知襄 阳节度事、上柱国、金乡县公鲁炅,蕴是韬略,副兹节制,竭节保邦,悉心陷敌。 表之旗帜,分以土田。可开府仪同三司、兼御史大夫,封岐国公,食实封二百户, 兼京兆尹。”
qián yuán yuán nián, jiān zhèng zhōu cì shǐ, chōng zhèng chén yǐng bó děng zhōu jié dù shǐ. shàng yuán èr nián, wèi huái xī xiāng yáng jié dù shǐ dèng zhōu cì shǐ. shí yuè, yǔ shuò fāng jié dù shǐ sī tú guō zi yí hé dōng jié dù shǐ tài wèi lǐ guāng bì děng jiǔ jié dù tóng wéi ān qìng xù yú xiāng zhōu. jiǒng lǐng huái xī xiāng yáng jié dù xíng yíng bù zú wàn rén mǎ jūn sān bǎi, yǐ lǐ bào yù wèi bīng mǎ shǐ, jiǒng fēn jiè zhī dōng miàn zhī běi. èr nián liù yuè liù rì, zéi jiāng shǐ sī míng zì fàn yáng lái jiù, zhàn yú ān yáng hé běi, wáng shī bù lì, jiǒng zhōng liú shǐ bēn tuì. shí zhū jié dù yǐ huí hé zhàn bài, yīn ér tuì sàn, jǐn qì jūn liáng qì xiè, suǒ guò lǔ lüě, jiǒng bīng shì piāo duó yóu shén, rén yīn jīng yuàn. wǔ rì, zhì xīn zhèng xiàn, wén guō zi yí yǐ zhěng zhòng tún gǔ shuǐ, lǐ guāng bì hái tài yuán, jiǒng yōu jù, yǎng yào ér zú.
乾元元年,兼郑州刺史,充郑、陈、颍、亳等州节度使。上元二年,为淮西襄 阳节度使、邓州刺史。十月,与朔方节度使司徒郭子仪、河东节度使太尉李光弼等 九节度同围安庆绪于相州。炅领淮西、襄阳节度行营步卒万人、马军三百,以李抱 玉为兵马使,炅分界知东面之北。二年六月六日,贼将史思明自范阳来救,战于安 阳河北,王师不利,炅中流矢奔退。时诸节度以回纥战败,因而退散,尽弃军粮器 械,所过虏掠,炅兵士剽夺尤甚,人因惊怨。五日,至新郑县,闻郭子仪已整众屯 谷水,李光弼还太原,炅忧惧,仰药而卒。
péi, yǐ mén yìn rù shì, lèi qiān jīng zhào fǔ sī lù cān jūn. lái zhèn zhèn shǎn zhōu, yǐn wèi pàn guān zhèn yí xiāng zhōu, yòu wèi zhèn xíng jūn sī mǎ, zhèn yù zhī shén hòu. jí zhèn huái xī zhī bài, dòu liú bù xíng, mì biǎo wén zòu. cháo tíng yǐ zhèn zhǎng zhòng bīng, è zhī, mì zhào yǐ dài zhèn wèi xiāng zhōu cì shǐ, chōng fáng yù shǐ. běn zhèn gǔ chéng, jí shòu mì mìng, nǎi lǜ huī xià èr qiān rén fù xiāng yáng. shí zhèn yì fèng zhào yī jiù rèn, zhèn suì shè jù yú jiāng jīn yǐ qí zhī. chū shēng yán jiǎ dào rù cháo, jí jiàn zhèn, jí yún fèng dài, qiě yù shì shì. zhèn bào yuē:" zhèn yǐ fèng ēn mìng fù rèn cǐ." huáng huò, yù qí huī xià yuē:" cǐ yán bì wàng." suì yǐn shè zhèn jūn, yīn yǔ zhèn bīng jiāo zhàn, dà bài, shì zú sǐ shāng dài jìn. zǒu hái gǔ chéng jiù yíng, zhèn zhuī qín zhī. cháo zhǐ wù ān hàn nán, nǎi guī jiù yú. bǎo yìng yuán nián qī yuè, chì yuē: " qián xiāng zhōu cì shǐ péi, xìng běn wán shū, xíng wéi kuáng bèi. qǐng yīn shì yòng, yuán wěi jūn róng, shǒu zài yào chōng, wú wén fāng lüè. suǒ yǐ shēn mìng lái zhèn, zhòng fǔ hàn nán, jí yí bēn fù quē tíng, xiè qí kuàng zhí. ér nǎi gù xī míng wèi, qīng tú yì duān, wū gòu zhōng liáng, wàng xīng bīng jiǎ. jù lìng zhuī zhào, gǎn yù dòu liú, shì yǒu wú jūn zhī xīn, bù wéi wǎng shàng zhī zuì. yòu zhuǎn shū zhī wù, jūn guó suǒ zī, shàn wèi fèi yòng, qí shù shén guǎng. jù qí dǐ fàn, hé zhì yán zhū. dàn zì zhèn dēng jí yǐ lái, lǚ shī ēn yòu, sì zhū cháo shì, suǒ wèi rěn wèi. yí kuān shū sǐ zhī xíng, bǐ jiù tóu huāng zhī zhé, yí chú míng, cháng liú fèi zhōu."
裴,以门廕入仕,累迁京兆府司录参军。来瑱镇陕州,引为判官;瑱移襄州, 又为瑱行军司马,瑱遇之甚厚。及瑱淮西之败,逗留不行,密表闻奏。朝廷以瑱 掌重兵,恶之,密诏以代瑱为襄州刺史,充防御使。本镇谷城,及受密命,乃 率麾下二千人赴襄阳。时瑱亦奉诏依旧任,瑱遂设具于江津以俟之。初声言假道 入朝,及见瑱,即云奉代,且欲视事。瑱报曰:“瑱已奉恩命复任此。”惶惑, 喻其麾下曰:“此言必妄。”遂引射瑱军,因与瑱兵交战,大败,士卒死伤殆尽。 走还谷城旧营,瑱追擒之。朝旨务安汉南,乃归咎于。宝应元年七月,敕曰: “前襄州刺史裴,性本顽疏,行惟狂悖。顷因试用,爰委军戎,守在要冲,无闻 方略。所以申命来瑱,重抚汉南,即宜奔赴阙廷,谢其旷职。而乃顾惜名位,轻图 异端,诬构忠良,妄兴兵甲。遽令追召,敢欲逗留,是有无君之心,不唯罔上之罪。 又转输之物,军国所资,擅为费用,其数甚广。据其抵犯,合置严诛。但自朕登极 已来,屡施恩宥,肆诸朝市,所未忍为。宜宽殊死之刑,俾就投荒之谪,宜除名, 长流费州。”
qì jú qīng biǎn, chū xīng shī tú, gěi yòng wú jié. jí bài náo, chí huí fù zhào, jiāng zhì jīng shī, huì yǒu shì mìng. jì xíng, zhì lán tián yì, cì zì jìn.
器局轻褊,初兴师徒,给用无节。及败挠,迟回赴召,将至京师,会有是命。 既行,至蓝田驿,赐自尽。
lái zhèn, bīn zhōu yǒng shòu rén yě. fù yào, qǐ yú zú wǔ. kāi yuán shí bā nián, wèi hóng lú qīng tóng zhèng yuán ān xī fù dū hù chí jié qì xī fù dà shǐ sì zhèn jié dù shǐ, hòu wèi yòu lǐng jūn dà jiàng jūn zhàng nèi wǔ fāng děng shǐ, míng zhù xī chuí. bǎo yìng yuán nián, yǐ zi guì, zèng tài zǐ tài bǎo.
来瑱,邠州永寿人也。父曜,起于卒伍。开元十八年,为鸿胪卿同正员、安西 副都护、持节碛西副大使、四镇节度使,后为右领军大将军、仗内五坊等使,名著 西陲。宝应元年,以子贵,赠太子太保。
zhèn shǎo shàng míng jié, kāng kǎi yǒu dà zhì, pō shè shū chuán. tiān bǎo chū, sì zhèn cóng zhí. shí yī zài, wèi zuǒ zàn shàn dài fū diàn zhōng shì yù shǐ, chōng yī xī běi tíng xíng jūn sī mǎ. xuán zōng zhào cháo chén jǔ zhì móu guǒ jué cái kān tǒng zhòng zhě gè yī rén. shí yí zhāng gǎo jiàn zhèn yǒu zòng héng zhī lüè, lín shì néng duàn, kān dāng yù huǐ zhī rèn. dīng mǔ yōu, yǐ xiào wén.
瑱少尚名节,慷慨有大志,颇涉书传。天宝初,四镇从职。十一载,为左赞善 大夫、殿中侍御史,充伊西、北庭行军司马。玄宗诏朝臣举智谋果决、才堪统众者 各一人。拾遗张镐荐瑱有纵横之略,临事能断,堪当御悔之任。丁母忧,以孝闻。
ān lù shān fǎn, zhāng jì fù jiàn zhī, qǐ fù jiān rǔ nán jùn tài shǒu, wèi xíng, gǎi yǐng chuān tài shǒu. zéi gōng zhī. chéng zhōng jī sù sù duō, zhèn shàn xiū yǒu bèi. zéi jì zhì chéng xià, zhèn qīn shè zhī, wú bù yīng xián ér bì. zéi shǐ xiáng jiàng bì sī chēn zhāo zhèn, chēn jí zhèn fù yào gù jiāng, chéng xià bài qì diào zhèn, zhèn bù yīng. qián hòu shā zéi pō zhòng, xián hū zhèn wèi" lái jué tiě". yǐ gōng jiā yín qīng guāng lù dài fu, shè yù shǐ zhōng chéng běn jùn fáng yù shǐ jí hé nán huái nán yóu yì zhú yào zhāo tǎo děng shǐ. lǔ jiǒng bài yú yè xiàn, tuì shǒu nán yáng, nǎi yǐ zhèn wèi nán yáng tài shǒu jiān yù shǐ zhōng chéng, chōng shān nán dōng dào jié dù fáng yù chǔ zhì děng shǐ yǐ dài jiǒng. xún yǐ sì guó wáng jù wèi yù shǐ dài fū hé nán jié dù shǐ, yīn zòu jiǒng shǒu nán yáng, zhào gè fù běn wèi. zéi gōng wéi nán yáng lěi yuè, zhèn fēn bīng yǔ xiāng yáng jié dù shǐ wèi zhòng xī jiù zhī. xī qiǎn dì mèng xún jiāng bīng zhì míng fǔ qiáo, wàng fēng bài zǒu, zéi zhuī cù, dà bài ér hái. bīng sù shǎo, yù bài, rén qíng xiōng jù, zhèn suí fǔ xùn liàn, zéi bù néng qīn. zhào wèi huái nán xī dào jié dù shǐ. shōu fù liǎng jīng, yǔ lǔ jiǒng tóng zhì jiā kāi fǔ yí tóng sān sī jiān yù shǐ dài fū, fēng yǐng guó gōng, shí shí fēng èr bǎi hù, yú rú gù.
安禄山反,张垍复荐之,起复兼汝南郡太守,未行,改颍川太守。贼攻之。城 中积粟素多,瑱缮修有备。贼继至城下,瑱亲射之,无不应弦而毙。贼使降将毕思 琛招瑱,琛即瑱父曜故将,城下拜泣吊瑱,瑱不应。前后杀贼颇众,咸呼瑱为“来 嚼铁”。以功加银青光禄大夫,摄御史中丞、本郡防御使及河南淮南游奕逐要招讨 等使。鲁炅败于叶县,退守南阳,乃以瑱为南阳太守、兼御史中丞,充山南东道节 度防御处置等使以代炅。寻以嗣虢王巨为御史大夫、河南节度使,因奏炅守南阳, 诏各复本位。贼攻围南阳累月,瑱分兵与襄阳节度使魏仲犀救之。犀遣弟孟驯将兵 至明府桥,望风败走,贼追蹙,大败而还。兵素少,遇败,人情恟惧,瑱绥抚训练, 贼不能侵。诏为淮南西道节度使。收复两京,与鲁炅同制加开府仪同三司、兼御史 大夫,封颍国公,食实封二百户,余如故。
qián yuán yuán nián, zhào wèi diàn zhōng jiān. èr nián, chū chú liáng zhōu cì shǐ hé nán jié dù jīng lüè fù dà shǐ. wèi xíng, shǔ xiàng zhōu guān jūn wèi shǐ sī míng suǒ bài, dōng jīng zhèn hài. yuán shuài sī tú guō zi yí zhèn gǔ shuǐ, nǎi yǐ zhèn wèi shǎn zhōu cì shǐ, chōng shǎn guó děng zhōu jié dù, bìng tóng guān fáng yù tuán liàn zhèn shǒu shǐ. qián yuán sān nián sì yuè shí sān rì, xiāng zhōu jūn jiāng zhāng wéi jǐn cáo jiè lǜ zhòng móu luàn, shā cì shǐ shǐ huì. yǐ zhèn wèi xiāng zhōu cì shǐ jiān yù shǐ dài fū, chōng shān nán dōng dào xiāng dèng jūn fáng jīn shāng suí yǐng fù shí zhōu jié dù guān chá chǔ zhì shǐ.
乾元元年,召为殿中监。二年,初除凉州刺史、河南节度经略副大使。未行, 属相州官军为史思明所败,东京震骇。元帅司徒郭子仪镇谷水,乃以瑱为陕州刺史, 充陕、虢等州节度,并潼关防御、团练、镇守使。乾元三年四月十三日,襄州军将 张维瑾、曹玠率众谋乱,杀刺史史翙。以瑱为襄州刺史、兼御史大夫,充山南东道 襄、邓、均、房、金、商、随、郢、复十州节度观察处置使。
shàng yuán sān nián, sù zōng zhào zhèn rù jīng. zhèn lè xiāng zhōu, jiàng shì yì mù zhèn zhī zhèng, yīn fěng jiāng lì zhōu mù xiàn zǎi shàng biǎo qǐng liú zhī, shēn fù zhào mìng, xíng jí dèng zhōu, fù zhào guī zhèn. sù zōng wén qí jì ér è zhī. hòu lǚ yīn wáng zhòng shēng jí zhōng guān jiē yán zhèn bù ēn huì, jù qí dé shì xīn, yǐ zhèn wèi dèng zhōu cì shǐ, chōng shān nán dōng dào xiāng dèng táng fù yǐng suí děng liù zhōu jié dù, yú bìng rú gù. é ér huái xī jié dù wáng zhòng shēng yǔ zéi jiāng xiè qīn ràng zhàn yú shēn zhōu chéng xià, wèi zéi suǒ lǔ. chū, zhòng shēng bèi wéi lěi yuè, lǚ yīn bìng yú jiāng líng, zhèn zài xiāng zhōu, yòu kǒng zhòng shēng gòu jǐ, suì gù wàng bù jiù. jí shī chū, zhòng shēng yǐ méi. péi pín biǎo chén zhèn zhī zhuàng, móu duó qí wèi, chēng" zhèn shàn móu ér yǒng, jué qiáng nán zhì, yí zǎo chú zhī, kě yī zhàn ér qín yě." sù zōng rán zhī, suì yǐ zhèn jiǎn jiào hù bù shàng shū jiān yù shǐ dài fū ān zhōu cì shǐ, chōng huái xī shēn ān qí huáng guāng miǎn jié dù guān chá, jiān hé nán chén yù xǔ zhèng biàn cáo sòng yǐng sì shí wǔ zhōu jié dù guān chá shǐ, wài shì zūn chóng, shí duó qí quán yě. jiā péi jiān yù shǐ zhōng chéng xiāng dèng děng qī zhōu fáng yù shǐ yǐ dài zhī. zhèn jù bù zì ān, shàng biǎo chēng" huái xī wú liáng kuì jūn, chén qù qiū zhǒng dé mài, qǐng dài shōu mài bì fù shàng", fù fěng shǔ lì qǐng liú zhī. péi yú shāng zhōu zhào mù, yǐ kuī qù jiù.
上元三年,肃宗召瑱入京。瑱乐襄州,将士亦慕瑱之政,因讽将吏、州牧、县 宰上表请留之,身赴诏命,行及邓州,复诏归镇。肃宗闻其计而恶之。后吕諲、王 仲昇及中官皆言瑱布恩惠,惧其得士心,以瑱为邓州刺史,充山南东道襄、邓、唐、 复、郢、随等六州节度,余并如故。俄而淮西节度王仲昇与贼将谢钦让战于申州城 下,为贼所虏。初,仲昇被围累月,吕諲病于江陵,瑱在襄州,又恐仲昇构己,遂 顾望不救。及师出,仲昇已没。裴频表陈瑱之状,谋夺其位,称“瑱善谋而勇, 崛强难制,宜早除之,可一战而擒也。”肃宗然之,遂以瑱检校户部尚书、兼御史 大夫、安州刺史,充淮西申、安、蕲、黄、光、沔节度观察,兼河南陈、豫、许、 郑、汴、曹、宋、颍、泗十五州节度观察使,外示尊崇,实夺其权也。加裴兼御 史中丞、襄邓等七州防御使以代之。瑱惧不自安,上表称“淮西无粮馈军,臣去秋 种得麦,请待收麦毕赴上”,复讽属吏请留之。裴于商州召募,以窥去就。
bǎo yìng yuán nián wǔ yuè, dài zōng jí wèi, yīn fù shòu zhèn xiāng zhōu jié dù fèng yì jūn wèi běi bīng mǎ děng shǐ, guān rú gù, qián lìng péi tú zhī. qí yuè shí jiǔ rì, péi lǜ zhòng fú hàn jiāng ér xià. rì mù, hòu zhě bái zhèn, móu yú zhàng xià, fù shǐ xuē nán yáng yuē:" shàng shū fèng zhào liú zhèn, péi yǐ bīng dài, shì wú míng yě. qiě zhī zhì yǒng, fēi shàng shū dí yě, zhòng xīn guī shàng shū, bù guī yú. bǐ ruò chéng wǒ zhī bù yú, jīn xī ér zhì, zhí shāo chéng shì, wǒ zhòng bì jù ér luàn, bǐ chéng luàn ér jī, zé kě yōu yě. ruò jí míng ér zhì, shàng shū pò zhī bì yǐ." yì rì píng míng, dū jūn shì wǔ qiān liè yú gǔ shuǐ běi, zhèn yǐ bīng nì zhī, dēng gāo ér zhèn, hū jiàng shì gào zhī yuē:" ěr hé shì lái?" yuē: " shàng shū bù shòu mìng, jǐn fèng zhōng chéng fá zuì rén. ruò shàng shū shòu tì, jǐn dāng shì bīng." zhèn yuē:" ēn zhì fù chú zhèn cǐ zhōu." jí qǔ gào shēn chì shū yǐ shì, jūn jiē yuē:" wěi yě. chéng mìng tǎo jūn, qǐ qiān lǐ kōng guī, fù guì zài yú jīn rì." suì zhēng shè zhī. zhèn bēn guī qí xià, xuē nán yáng yuē:" shì jí yǐ, qǐng yǐ sān bǎi qí wèi qí bīng, shàng shū wù yǔ zhī zhàn." liǎng jūn xiāng jiàn, suì yǐ huī xià páng wàn shān ér chū qí bèi, biǎo lǐ jiā jī, jūn dà bài, tóu shuǐ ér sǐ, shā huò dài jìn. jí dì jiàn tuō shēn běi zǒu, qī zǐ bìng wèi zhèn suǒ qín, zhèn shén hòu fǔ zhī. yīn kàng biǎo xiè zuì. qín yú shēn kǒu, sòng zhì jīng shī, cháng liú fèi zhōu, cì sǐ yú lán tián gù yì.
宝应元年五月,代宗即位,因复授瑱襄州节度、奉义军渭北兵马等使,官如故, 潜令裴图之。其月十九日,裴率众浮汉江而下。日暮,候者白瑱,谋于帐下, 副使薛南阳曰:“尚书奉诏留镇,裴以兵代,是无名也。且之智勇,非尚书敌 也,众心归尚书,不归于。彼若乘我之不虞,今夕而至,直烧城市,我众必惧而 乱,彼乘乱而击,则可忧也。若及明而至,尚书破之必矣。”翌日平明,督军士 五千列于谷水北,瑱以兵逆之,登高而阵,呼将士告之曰:“尔何事来?”曰: “尚书不受命,谨奉中丞伐罪人。若尚书受替,谨当释兵。”瑱曰:“恩制复除瑱 此州。”及取告身敕书以示,军皆曰:“伪也。承命讨君,岂千里空归,富贵在 于今日。”遂争射之。瑱奔归旗下,薛南阳曰:“事急矣,请以三百骑为奇兵,尚 书勿与之战。”两军相见,遂以麾下旁万山而出其背,表里夹击,军大败,投水 而死,杀获殆尽。及弟荐脱身北走,妻子并为瑱所擒,瑱甚厚抚之。因抗表谢罪。 擒于申口,送至京师,长流费州,赐死于蓝田故驿。
bā yuè, zhèn rù cháo xiè zuì, dài zōng tè chǒng yì zhī, qiān bīng bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, yī qián shān nán dōng dào jié dù guān chá děng shǐ, dài zuǒ pú yè péi miǎn chōng shān líng shǐ. shí zhōng guān piào qí dà jiàng jūn chéng yuán zhèn jū zhōng yòng shì, fā zhèn yán shè bù shùn, wáng zhòng shēng zéi píng lái guī, zhèng zhèn yǔ zéi hé, gù lìng zhòng shēng xiàn zéi sān nián. dài zōng hán nù jiǔ zhī, yīn shì xià zhào yuē:
八月,瑱入朝谢罪,代宗特宠异之,迁兵部尚书、同中书门下平章事,依前山 南东道节度、观察等使,代左仆射裴冕充山陵使。时中官骠骑大将军程元振居中用 事,发瑱言涉不顺,王仲昇贼平来归,证瑱与贼合,故令仲昇陷贼三年。代宗含怒 久之,因是下诏曰:
chūn qiū zhī yì, guì zài yú bì shū jūn chén zhī jiān, fǎ cún yú wú shè. jǔ quàn shì zūn yú qián diǎn, jìn tuì mò fěi yú zhì gōng, è rěn jì zhāng, míng fá nán dài. kāi fǔ yí tóng sān sī xíng bīng bù shàng shū zhōng shū mén xià píng zhāng shì chōng shān nán dōng dào jié dù guān chá chǔ zhì děng shǐ shàng zhù guó yǐng guó gōng lái zhèn, miù dāng rèn yòng, sù fá qì néng, jí lì bān róng, lèi jīng jié zhì. lì zhí miè wén yú chéng jī, dēng cháo xū měi yú chóng míng. qǐng zhě fēn kǔn bān tiáo, jiǔ yān jiāng hàn. huò pín zhēng bù zhì, huò yí zhèn chí liú, shí guāi táng bì zhī yí, yuán jí gān gē zhī fèn. zhèn yǐ jiù chén sù jiàng, dào zài hán hóng, huì qí lái tíng, yòng zhēn hòu xiào. chāo dēng zǎi fǔ, guāng bài xià qīng, liè zài sān tái, yǎn qí yī shěng. shān líng xiān yuǎn, shì wěi jìn chén, móu mó sù quē yú dà yóu, bo zhù pō wén yú sī yì. shí kuī zhōu shèn, qiě jiān shū yán, hé yǐ fǔ bì dǐng sī, yí xíng zān fú? jù qí suǒ fàn, hé zhì shū kē. yǐ cháng shì xuān tà, yòng cún kuān miǎn zhī gū miǎn fàn jiù zhāng, jiān yīng chù xuē zhī qiǎn. qí shēn guān jué, yī qiē xiāo chú.
《春秋》之义,贵在于必书;君臣之间,法存于无赦。沮劝式遵于前典,进退 莫匪于至公,恶稔既彰,明罚难贷。开府仪同三司、行兵部尚书、中书门下平章事、 充山南东道节度观察处置等使、上柱国、颍国公来瑱,谬当任用,素乏器能,亟历 班荣,累经节制。莅职蔑闻于成绩,登朝虚美于崇名。顷者分阃颁条,久淹江、汉。 或频征不至,或移镇迟留,实乖堂陛之仪,爰及干戈之忿。朕以旧臣宿将,道在含 弘,会其来庭,用甄后效。超登宰辅,光拜夏卿,列在三台,掩其一眚。山陵先远, 事委近臣,谋谟素阙于大猷,卜祝颇闻于私议。实亏周慎,且间枢言,何以辅弼鼎 司,仪刑簪绂?据其所犯,合置殊科。以尝侍轩闼,用存宽免之辜;缅范旧章,兼 膺黜削之谴。其身官爵,一切削除。
bǎo yìng èr nián zhēng yuè, biǎn bō zhōu xiàn wèi yuán wài zhì. yì rì, cì sǐ yú hù xiàn, jí mò qí jiā. zhèn zhī bèi xíng yě, mén kè sì sàn, yǎn yú kǎn zhōng. jiào shū láng yīn liàng hòu zhì, dú kū yú shī cè, huò suǒ chéng lǘ yǐ bèi guān qīn, yè yì xiàn lìng zhǎng sūn yǎn yǐ qíng gào zhī, yǎn yì ér cóng zhī. liàng yè zàng ér jì, zǒu guī jīng shī. dài zōng jì wù yuán zhèn zhī wū gòu, jī qí guò ér pèi liú qín zhōu.
宝应二年正月,贬播州县尉员外置。翌日,赐死于鄠县,籍没其家。瑱之被刑 也,门客四散,掩于坎中。校书郎殷亮后至,独哭于尸侧,货所乘驴以备棺衾,夜 诣县令长孙演以情告之,演义而从之。亮夜葬而祭,走归京师。代宗既悟元振之诬 构,积其过而配流溱州。
xiān shì, zhèn xíng jūn sī mǎ páng chōng tǒng bīng èr qiān rén fù hé nán, zhì rǔ zhōu, wén zhèn sǐ, jiàng shì yú mù děng huí bīng xí xiāng zhōu, zuǒ bīng mǎ shǐ lǐ zhāo yù zhī, bēn fáng zhōu. zhāo jí xuē nán yáng yǔ yòu bīng mǎ shǐ liáng chóng yì bù yè xiàng tú, wèi chóng yì suǒ shā. cháo tíng shòu chóng yì jié dù shǐ jiān yù shǐ zhōng chéng yǐ dài zhèn. chóng yì zhèn lì cí, sì shí bài xiǎng, bù jū zhèn jí zhèng táng shì shì, yú dōng xiāng xià gòu yī xiǎo shì ér qǐn zhǐ, kàng shū āi qǐng shōu zàng, yōu zhào xǔ zhī. guǎng dé yuán nián, zhuī fù guān jué.
先是,瑱行军司马庞充统兵二千人赴河南,至汝州,闻瑱死,将士鱼目等回兵 袭襄州,左兵马使李昭御之,奔房州。昭及薛南阳与右兵马使梁崇义不叶相图,为 崇义所杀。朝廷授崇义节度使、兼御史中丞以代瑱。崇义瑱立祠,四时拜飨,不居 瑱及正堂视事,于东厢下构一小室而寝止,抗疏哀请收葬,优诏许之。广德元年, 追复官爵。
zhōu zhì guāng, běn yǐ qí shè cóng jūn, cháng yǒu róng jié, zì háng jiān dēng piān bì. huàn guān yú cháo ēn wèi guān jūn róng shǐ, zhèn shǎn zhōu, yǔ zhī nì xiá. cháo ēn yǐ hù cóng gōng, ēn wò chóng hòu, zòu qǐng duō yǔn, lǚ yú shàng qián shǎng bá zhì guāng, lèi qiān huá zhōu cì shǐ tóng huá èr zhōu jié dù shǐ jí tóng guān fáng yù shǐ, jiā jiǎn jiào gōng bù shàng shū jiān yù shǐ dài fū.
周智光,本以骑射从军,常有戎捷,自行间登偏裨。宦官鱼朝恩为观军容使, 镇陕州,与之昵狎。朝恩以扈从功,恩渥崇厚,奏请多允,屡于上前赏拔智光,累 迁华州刺史、同华二州节度使及潼关防御使,加检校工部尚书、兼御史大夫。
yǒng tài yuán nián, tǔ bō huí hé dǎng xiàng qiáng hún nú shù dāo shí yú wàn zhòng kòu fèng tiān lǐ quán děng xiàn, zhì guāng yāo zhàn, pò yú chéng chéng, shōu tuó mǎ jūn zī wàn jì, yīn zhú zéi zhì fū zhōu. zhì guāng yǔ dù miǎn bù xié, suì shā fū zhōu cì shǐ zhāng lín, kēng dù miǎn jiā shǔ bā shí yī rén, fén fāng zhōu lú shè sān qiān yú jiā. jù zuì, zhào bù fù mìng. cháo tíng wài shì yōu róng, bǐ dù miǎn shǐ liáng zhōu, shí bì chóu yě.
永泰元年,吐蕃、回纥、党项蔷、浑、奴束刂十余万众寇奉天、醴泉等县,智 光邀战,破于澄城,收驼马军资万计,因逐贼至鄜州。智光与杜冕不协,遂杀鄜州 刺史张麟,坑杜冕家属八十一人,焚坊州庐舍三千余家。惧罪,召不赴命。朝廷外 示优容,俾杜冕使梁州,实避仇也。
yǒng tài èr nián shí èr yuè, zhì guāng zhuān shā qián guó zhōu cì shǐ jiān yù shǐ zhōng sūn páng chōng. chōng fāng jū cuī dié, qián xíng, zhì guāng zhuī ér zhǎn zhī. yòu jié zhū jié dù shǐ jìn fèng huò wù jí zhuǎn yùn mǐ èr wàn dàn, jù zhōu fǎn. zhì guāng zì fū fāng zhuān shā, cháo tíng huàn zhī, suì jù wáng mìng bù chěng zhī tú, zhòng zhì shù wàn, zòng qí piāo lüè, yǐ jié qí xīn. chū, yǔ shǎn zhōu jié dù shǐ huáng fǔ wēn bù xié, jiān jūn zhāng zhì bīn zì shǎn rù zòu, zhì guāng guǎn gěi lǐ màn, zhì bīn zé qí bù sù. zhì guāng dà nù yuē: " pū gù huái ēn qǐ yǒu fǎn zhuàng! jiē yóu ěr shǔ bèi zuò fú zuò wēi, jù sǐ bù gǎn rù cháo. wǒ běn bù fǎn, jīn wèi ěr zuò zhī." yīn chì xià zhǎn zhī, luán qí ròu yǐ sì cóng zhě. shí huái nán jié dù shǐ jiǎn jiào yòu pú yè cuī yuán rù jìn, fāng wù bǎi wàn, zhì guāng qiǎng liú qí bàn. jǔ xuǎn zhī shì sǒng hài, huò qiè tóng zhōu lù yǐ guò, zhì guāng shǐ bù jiàng yāo zhǎn yú gān kēng diàn, hèng sǐ zhě zhòng. yōu zhào yǐ zhì guāng wèi shàng shū zuǒ pú yè, qiǎn zhōng shǐ yú yuán xiān chí gào shēn yǐ shòu zhī. zhì guāng shòu zhào màn mà yuē:" zhì guāng yǒu shù zi, jiē wān gōng èr bǎi jīn, yǒu wàn rén dí, kān chū jiàng rù xiàng. zhī rú xié tiān zǐ lìng zhū hóu. tiān xià zhǐ yǒu zhōu zhì guāng hé zuò." yīn lì shǔ dà chén zhī guò. yuán xiān gǔ chù, zhì guāng zēng juàn bǎi pǐ qiǎn zhī. yú zhōu guō zhì shēng cí, bǐ jiāng lì bǎi xìng qí dǎo.
永泰二年十二月,智光专杀前虢州刺史、兼御史中孙庞充。充方居缞绖,潜行, 智光追而斩之。又劫诸节度使进奉货物及转运米二万石,据州反。智光自鄜坊专杀, 朝廷患之,遂聚亡命不逞之徒,众至数万,纵其剽掠,以结其心。初,与陕州节度 使皇甫温不协,监军张志斌自陕入奏,智光馆给礼慢,志斌责其不肃。智光大怒曰: “仆固怀恩岂有反状!皆由尔鼠辈作福作威,惧死不敢入朝。我本不反,今为尔作 之。”因叱下斩之,脔其肉以饲从者。时淮南节度使、检校右仆射崔圆入觐,方物 百万,智光强留其半。举选之士竦骇,或窃同州路以过,智光使部将邀斩于乾坑店, 横死者众。优诏以智光为尚书左仆射,遣中使余元仙持告身以授之。智光受诏慢骂 曰:“智光有数子,皆弯弓二百斤,有万人敌,堪出将入相。只如挟天子令诸侯。 天下只有周智光合作。”因历数大臣之过。元仙股怵,智光增绢百匹遣之。于州郭 置生祠,俾将吏百姓祈祷。
dà lì èr nián zhēng yuè, mì zhào guān nèi hé dōng fù yuán shuài zhōng shū lìng guō zi yí lǜ bīng tǎo zhì guāng, xǔ yǐ pián yí cóng shì. shí tóng huá lù jué, shàng zhào zi yí nǚ xù gōng bù shì láng zhào zòng shòu kǒu zhào fù zi yí, zòng liè bó xiě zhào zhì là wán zhōng, qiǎn jiā tóng jiān dào dá yān. zi yí fèng zhào jiāng chū shī, huá zhōu jiàng shì xiāng gù xié èr. zhì guāng dà jiàng lǐ hàn huì zì tóng zhōu yǐ qí suǒ guǎn jiàng zi yí. biǎn zhì guāng wèi lǐ zhōu cì shǐ, sàn guān xūn fēng rú gù. nǎi tīng jiāng yī bǎi rén suí shēn, biàn lù fù rèn, qí suǒ bù jiàng shì guān lì, yī wú suǒ wèn. nǎi yǐ bīng bù shì láng zhāng zhòng guāng wèi huá zhōu cì shǐ jiān yù shǐ dài fū tóng guān fáng yù shǐ yòu yǐ dà lǐ qīng jìng kuò wèi tóng zhōu cì shǐ jiān yù shǐ dài fū cháng chūn gōng děng shǐ. shì rì, zhì guāng wèi zhàng xià jiāng zhǎn shǒu, bìng zi yuán yào yuán gān děng èr rén lái xiàn. dīng mǎo, xiāo zhì guāng shǒu yú huáng chéng zhī nán jiē, èr zi yāo zhǎn yǐ shì zhòng. pàn guān jiān chá yù shǐ shào bēn dōu yú hòu jiǎng luó hàn bìng fú zhū, yú dǎng gè yǐ qīn shū zhǔn fǎ dìng zuì. mìng yǒu sī jù yí zòu gào tài qīng gōng tài miào qī líng. shí huái xī jié dù shǐ lǐ zhōng chén rù guān, cì tóng guān, wén zhì guāng zǔ bīng, zhù suǒ bù jiàng wǎng yù zhī. jí zhì guāng sǐ, zhōng chén jìn bīng rù huá zhōu dà lüè, zì chì shuǐ zhì tóng guān èr bǎi lǐ jiān, xù chǎn cái wù dài jìn, guān lì zhì yǒu zhe zhǐ yī huò shù rì bù shí zhě.
大历二年正月,密诏关内河东副元帅、中书令郭子仪率兵讨智光,许以便宜从 事。时同、华路绝,上召子仪女婿工部侍郎赵纵受口诏付子仪,纵裂帛写诏置蜡丸 中,遣家童间道达焉。子仪奉诏将出师,华州将士相顾携贰。智光大将李汉惠自同 州以其所管降子仪。贬智光为澧州刺史,散官勋封如故。乃听将一百人随身,便路 赴任,其所部将士官吏,一无所问。乃以兵部侍郎张仲光为华州刺史、兼御史大夫、 潼关防御使;又以大理卿敬括为同州刺史、兼御史大夫、长春宫等使。是日,智光 为帐下将斩首,并子元耀、元干等二人来献。丁卯,枭智光首于皇城之南街,二子 腰斩以示众。判官监察御史邵贲、都虞候蒋罗汉并伏诛,余党各以亲疏准法定罪。 命有司具仪奏告太清宫、太庙、七陵。时淮西节度使李忠臣入观,次潼关,闻智光 阻兵,驻所部将往御之。及智光死,忠臣进兵入华州大掠,自赤水至潼关二百里间, 畜产财物殆尽,官吏至有著纸衣或数日不食者。
shǐ chén yuē: cháng dú lǐ líng chuán, zhàn bài bù néng sǐ, qū jié jiàng lǔ tíng, jūn bù dé wèi zhōng chén, mǔ bù dé wèi xiào zǐ, měi cháng tàn jiǔ zhī. jiǒng shōu zhì shuǐ bài zhòng, shǒu nán yáng gū chéng, měi dǎo wēi jī, jìng xiào sǐ jié, liào dí suī fēi qí liáng jiàng, shì jūn bù shī wéi zhōng chén. fú zào wú xíng, kuáng bèi yòng bīng, yí qí sǐ yǐ. zhèn shàn jūn zhèng, dé shì xīn, shù jī gān chéng yù wǔ zhě zāi! shǐ gù míng wèi, wèi péi qiǎo yán zhōng guī cháo tíng, zāo yuán zhèn wū gòu. cì sǐ zhī gū fěi biàn, yòng xíng zhī dào bù míng. zhì jiù jiāng lì cí, mén lì tōu zàng, chū jiàng rù xiàng, yī zhì yú sī, xī zāi! zhì guāng kuáng bèi, bù zú yǔ lùn.
史臣曰:尝读《李陵传》,战败不能死,屈节降虏庭,君不得为忠臣,母不得 为孝子,每长叹久之。炅收滍水败众,守南阳孤城,每蹈危机,竟效死节,料敌虽 非其良将,事君不失为忠臣。浮躁无行,狂悖用兵,宜其死矣。瑱善军政,得士 心,庶几干城御侮者哉!始固名位,为裴巧言;终归朝廷,遭元振诬构。赐死之 辜匪辨,用刑之道不明。致旧将立祠,门吏偷葬,出将入相,一至于斯,惜哉!智 光狂悖,不足与论。
zàn yuē: lǔ jiǒng jié jié, lái zhèn wǎng sǐ. péi xiōng rén, zhì guāng nì zǐ.
赞曰:鲁炅竭节,来瑱枉死。裴凶人,智光逆子。