yáo lìng yán zhāng guāng chéng yuán xiū qiáo lín zhāng shè jiǎng zhèn hóng jīng lún péng yǎn
○姚令言 张光晟 源休 乔琳 张涉 蒋镇 洪经纶 彭偃
yáo lìng yán, hé zhōng rén yě. shǎo yìng mù, qǐ yú zú wǔ, lì jīng yuán jié dù mǎ lín. yǐ zhàn gōng lèi shòu jīn wú dà jiāng jūn tóng zhèng, wèi yá qián bīng mǎ shǐ, gǎi shì tài cháng qīng jiān yù shǐ zhōng chéng. jiàn zhōng yuán nián, mèng hào wèi jīng yuán jié dù liú hòu, zì yǐ wén lì jìn shēn, bù lè jūn lǚ, pín biǎo jiàn lìng yán jǐn sù, kān rèn jiàng shuài. hào xún guī cháo tíng, suì bài lìng yán wèi sì zhèn běi tíng xíng yíng jīng yuán jié dù shǐ jīng zhōu cì shǐ jiān yù shǐ dài fū.
姚令言,河中人也。少应募,起于卒伍,隶泾原节度马璘。以战功累授金吾大 将军同正,为衙前兵马使,改试太常卿、兼御史中丞。建中元年,孟暤为泾原节度 留后,自以文吏进身,不乐军旅,频表荐令言谨肃,堪任将帅。暤寻归朝廷,遂拜 令言为四镇北庭行营泾原节度使、泾州刺史、兼御史大夫。
jiàn zhōng sì nián, lǐ xī liè pàn, kòu xiàn rǔ zhōu, zhào gē shū yào lǜ shī gōng zhī, yíng yú xiāng chéng. xī liè bīng shù wàn wéi xiāng chéng, shì shén wēi jí. shí yuè, zhào lìng yán lǜ běn zhèn bīng wǔ wàn fù yuán. jīng shī lí zhèn, duō xié zǐ dì ér lái, wàng zhì jīng shī yǐ huò hòu shǎng, jí shī shàng lù, yī wú suǒ cì. shí zhào jīng zhào yǐn wáng hóng kào jūn shì, wéi lì shí cài dàn ér yǐ, jūn shì fù ér bù gù, jiē fèn nù, yáng yán yuē:" wú bèi qì fù mǔ qī zǐ, jiāng sǐ yú nán, ér shí bù dé bǎo, ān néng yǐ cǎo mìng hàn bái rèn yé! guó jiā qióng lín dà yíng, bǎo huò duī jī, bù qǔ cǐ yǐ zì huó, hé wǎng yé?" xíng cì chǎn shuǐ, nǎi fǎn gē, dà hū gǔ zào ér hái. lìng yán yuē:" bǐ yuē dōng dōu yǒu hòu shǎng, ér láng wù cǎo cǎo, cǐ fēi qiú huó zhī liáng tú yě." zhòng bù tīng, yǐ gē huán lìng yán qǐng tuì, lìng yán jí zòu zhī. shàng kǒng, lìng nèi kù chū zēng cǎi èr shí chē chí cì zhī, jūn shēng hào hào, lìng yán bù néng jí. jiē shì jū rén láng bèi zǒu cuàn, luàn bīng hū yuē:" wù zǒu, bù shuì rǔ jiān jià yǐ!" dé zōng lìng pǔ wáng yǔ xué shì jiāng gōng fǔ wǎng fǔ láo zhī, cái chū nèi mén, zéi yǐ zhǎn guān, zhèn yú dān fèng lóu xià. shì rì, dé zōng cāng cù chū xìng, zéi zòng rù fǔ kù niǎn yùn, jí lì ér zhǐ.
建中四年,李希烈叛,寇陷汝州,诏哥舒曜率师攻之,营于襄城。希烈兵数万 围襄城,势甚危急。十月,诏令言率本镇兵五万赴援。泾师离镇,多携子弟而来, 望至京师以获厚赏,及师上路,一无所赐。时诏京兆尹王翃犒军士,唯粝食菜啖而 已,军士覆而不顾,皆愤怒,扬言曰:“吾辈弃父母妻子,将死于难,而食不得饱, 安能以草命捍白刃耶!国家琼林、大盈,宝货堆积,不取此以自活,何往耶?”行 次浐水,乃返戈,大呼鼓噪而还。令言曰:“比约东都有厚赏,兒郎勿草草,此非 求活之良图也。”众不听,以戈环令言请退,令言急奏之。上恐,令内库出缯彩二 十车驰赐之,军声浩浩,令言不能戢。街市居人狼狈走窜,乱兵呼曰:“勿走,不 税汝间架矣!”德宗令普王与学士姜公辅往抚劳之,才出内门,贼已斩关,阵于丹 凤楼下。是日,德宗仓卒出幸,贼纵入府库辇运,极力而止。
shí tài wèi zhū cǐ bà zhèn jū jìn chāng lǐ dì, shì yè, pàn zú móu yuē:" zhū tài wèi jiǔ qiú yú zhái, ruò yíng wéi zhǔ, dà shì jì yǐ." cǐ cháng jié zhì jīng zhōu, zhòng zhī qí shī quán, fèi jū yàng yàng, yòu xìng cǐ kuān hé, nǎi qǐng lìng yán lǜ qí yíng cǐ yú jìn chāng lǐ. cǐ chū chí yí, yǐ shí sì zhī, xú guān zhòng yì, jì ér zhū xiào qí zhì, nǎi zì dì zhāng jù huǒ rù jū hán yuán diàn. jì jiàn hào, nǎi yǐ lìng yán wèi shì zhōng, yǔ yuán xiū tóng zhī zéi zhèng shì. jì yǐ shēn xiān nì luàn, pō jìn xīn yú zéi, hài zōng shì, wéi fèng tiān, jiē lìng yán wéi shǒu shuài yě. qún xiōng yàn lè, jì zuì, lìng yán yǔ yuán xiū lùn gōng, lìng yán zì cǐ xiāo hé, yuán xiū yuē:" wéi wò zhī móu, chéng qín zhī yè, wú chū yǔ zhī yòu zhě. wú bǐ xiāo hé wú ràng, zi dāng cáo cān kě yǐ." shí cháo shì zài zéi tíng zhě, wén zhī jiē xiào, wèi yuán xiū wèi huǒ pò cuó hóu. zhū cǐ bài, lìng yán yǔ zhāng tíng zhī shàng yǒu zhòng wàn rén, cóng cǐ jiāng rù tǔ bō. zhì jīng zhōu, yù tóu tián xī jiàn, xī jiàn wěi zhì lǐ yòu zhī, yǔ cǐ jù zhǎn shǒu lái xiàn.
时太尉硃泚罢镇居晋昌里第,是夜,叛卒谋曰:“硃太尉久囚于宅,若迎为主, 大事济矣。”泚尝节制泾州,众知其失权,废居怏怏,又幸泚宽和,乃请令言率骑 迎泚于晋昌里。泚初迟疑,以食饲之,徐观众意,既而诸校齐至,乃自第张炬火入 居含元殿。既僭号,乃以令言为侍中,与源休同知贼政事。既以身先逆乱,颇尽心 于贼,害宗室,围奉天,皆令言为首帅也。群凶宴乐,既醉,令言与源休论功,令 言自此萧何,源休曰:“帷幄之谋,成秦之业,无出予之右者。吾比萧何无让,子 当曹参可矣。”时朝士在贼廷者,闻之皆笑,谓源休为火迫酂侯。硃泚败,令言与 张廷芝尚有众万人,从泚将入吐蕃。至泾州,欲投田希鉴,希鉴伪致礼诱之,与泚 俱斩首来献。
zhāng guāng chéng, jīng zhào zhōu zhì rén, qǐ yú háng jiān. tiān bǎo mò, gē shū hàn bīng bài tóng guān, dà jiàng wáng sī lǐ suǒ chéng mǎ zhōng liú shǐ ér bì, guāng chéng shí zài qí zú zhī zhōng, yīn xià, yǐ mǎ shòu sī lǐ. sī lǐ wèn qí xìng míng, bù gào ér tuì, sī lǐ yīn jì qí xíng mào, cháng shǐ rén mì qiú zhī. wú hé, sī lǐ wèi hé dōng jié dù shǐ, qí piān jiàng xīn yún jīng wèi dài zhōu cì shǐ, lǚ wèi jiàng xiào zèn huǐ, sī lǐ nù yān. yún jīng huáng jù, bù zhī suǒ chū. guāng chéng shí lì yún jīng huī xià, yīn jiān jìn yuē:" guāng chéng sù yǒu dé yú wáng sī kōng, bǐ bù yán zhū, chǐ yǐ jiù ēn shòu shǎng. jīn shǐ jūn yōu pò, guāng chéng qǐng fèng mìng yī jiàn sī kōng, zé shǐ jūn zhī nán kě jiě." yún jīng rán qí jì, jí lìng zhī tài yuán. nǎi yè sī lǐ, wèi jí yán jiù, sī lǐ shí zhī, jù yuē:" ěr qǐ fēi wú gù rén hū? hé xiāng jiàn zhī wǎn yě!" guāng chéng suì chén tóng guān zhī shì, sī lǐ dà xǐ, yīn zhí qí shǒu gǎn qì yuē:" wú yǒu jīn rì, zi zhī lì yě. qiú zi pō jiǔ, jìng cǐ xiāng yù, hé wèi rú zhī?" mìng tóng tà ér zuò, jié wèi xiōng dì. guāng chéng suì shù yún jīng zhī qū, sī lǐ yuē:" yún jīng bǐ shè bàng yán, guò yì bù xì, jīn wèi gù rén, tè shě zhī yǐ." jí rì zhuó guāng chéng wèi bīng mǎ shǐ, lài tián zhái jiān bó shén hòu, lèi zòu tè jìn, shì tài cháng shǎo qīng, wěi yǐ xīn fù. jí yún jīng wèi hé dōng jié dù shǐ, yòu zòu guāng chéng wèi dài zhōu cì shǐ.
张光晟,京兆盩厔人,起于行间。天宝末,哥舒翰兵败潼关,大将王思礼所乘 马中流矢而毙,光晟时在骑卒之中,因下,以马授思礼。思礼问其姓名,不告而退, 思礼阴记其形貌,常使人密求之。无何,思礼为河东节度使,其偏将辛云京为代州 刺史,屡为将校谮毁,思礼怒焉。云京惶惧,不知所出。光晟时隶云京麾下,因间 进曰:“光晟素有德于王司空,比不言诸,耻以旧恩受赏。今使君忧迫,光晟请奉 命一见司空,则使君之难可解。”云京然其计,即令之太原。乃谒思礼,未及言旧, 思礼识之,遽曰:“尔岂非吾故人乎?何相见之晚也!”光晟遂陈潼关之事,思礼 大喜,因执其手感泣曰:“吾有今日,子之力也。求子颇久,竟此相遇,何慰如之?” 命同榻而坐,结为兄弟。光晟遂述云京之屈,思礼曰:“云京比涉谤言,过亦不细, 今为故人,特舍之矣。”即日擢光晟为兵马使,赉田宅、缣帛甚厚,累奏特进,试 太常少卿,委以心腹。及云京为河东节度使,又奏光晟为代州刺史。
dà lì mò, qiān chán yú dū hù jiān yù shǐ zhōng chéng zhèn wǔ jūn shǐ. dài zōng mì wèi zhī yuē:" běi fān zòng héng rì jiǔ, dāng sī suǒ yù zhī jì." guāng chéng jì shòu mìng, zhì zhèn, wēi lìng shén xíng. jiàn zhōng yuán nián, huí hé tū dǒng méi lù lǐng zhòng bìng zá zhǒng hú děng zì jīng shī hái guó, yú zài jīn bó, xiāng shǔ yú dào. guāng chéng yà qí zhuāng tuó pō duō, qián lìng yì lì yǐ zhǎng zhuī cì zhī, zé jiē niǎn guī suǒ yòu zhì jīng shī fù rén yě. suì gěi tū dǒng jí suǒ lǐng tú xī lìng fù yàn, jiǔ hān, guāng chéng fú jiǎ jǐn jū ér shā zhī, sǐ zhě qiān yú rén, wéi liú èr hú guī guó fù mìng. suì bù qí fù rén, gěi liáng hái jīng, shōu qí jīn bó, shǎng lài jūn shì. hòu huí hé qiǎn shǐ lái sù, shàng bù yù shén zǔ fān qíng, zhēng bài yòu jīn wú jiāng jūn. huí hé yóu yuàn duì bù yǐ, yòu jiàng wèi mù wáng fù, xún gǎi tài pú qīng, fù cái yàng yàng bù dé zhì.
大历末,迁单于都护、兼御史中丞、振武军使。代宗密谓之曰:“北蕃纵横日 久,当思所御之计。”光晟既受命,至镇,威令甚行。建中元年,回纥突董梅录领 众并杂种胡等自京师还国,舆载金帛,相属于道。光晟讶其装橐颇多,潜令驿吏以 长锥刺之,则皆辇归所诱致京师妇人也。遂给突董及所领徒悉令赴宴,酒酣,光晟 伏甲尽拘而杀之,死者千余人,唯留二胡归国复命。遂部其妇人,给粮还京,收其 金帛,赏赉军士。后回纥遣使来诉,上不欲甚阻蕃情,征拜右金吾将军。回纥犹怨 怼不已,又降为睦王傅,寻改太仆卿,负才怏怏不得志。
zéi cǐ jiàn nì, shǔ guāng chéng wěi jié dù shǐ jiān zǎi xiàng. jí cǐ zhòng pín bài, suì zé jīng bīng wǔ qiān pèi guāng chéng, yíng yú jiǔ qǔ, qù dōng wèi qiáo fán shí yú lǐ. guāng chéng qián shǐ yú lǐ chéng, yǒu guī shùn zhī yì. chéng jìn bīng rù yuàn, guāng chéng quàn zéi cǐ yí sù xī bēn, guāng chéng yǐ shù qiān rén sòng cǐ chū chéng, yīn lǜ zhòng huí jiàng yú chéng. chéng yǐ qí chéng kuǎn, yòu ài qí cái, yù zòu yòng zhī, bǐ lìng guī sī dì, biǎo qǐng tè jiǎn qí zuì. měi dà yàn huì, jiē lìng jiù zuò, huá zhōu jié dù shǐ luò yuán guāng gòu zhī yuē:" wú bù néng yǔ fǎn lǔ tóng xí!" fú yī hái yíng. chéng bù dé yǐ, jū zhī sī dì, hòu yǒu zhào yán qí zhuàng jī bù kě yuán, nǎi zhǎn zhī.
贼泚僭逆,署光晟伪节度使兼宰相。及泚众频败,遂择精兵五千配光晟,营于 九曲,去东渭桥凡十余里。光晟潜使于李晟,有归顺之意。晟进兵入苑,光晟劝贼 泚宜速西奔,光晟以数千人送泚出城,因率众回降于晟。晟以其诚款,又爱其材, 欲奏用之,俾令归私第,表请特减其罪。每大宴会,皆令就坐,华州节度使骆元光 诟之曰:“吾不能与反虏同席!”拂衣还营。晟不得已,拘之私第,后有诏言其状 迹不可原,乃斩之。
yuán xiū, xiāng zhōu lín zhāng rén, jīng zhào yǐn guāng yú zhī zǐ yě. xiū yǐ gàn jú, lèi shòu jiān chá yù shǐ diàn zhōng shì yù shǐ qīng miáo shǐ pàn guān, qiān yú bù yuán wài láng,. chū tán zhōu cì shǐ, rù wéi zhǔ kè láng zhōng, qiān jǐ shì zhōng yù shǐ zhōng chéng zuǒ shù zǐ. qí qī jí lì bù shì láng wáng yì nǚ yě. yīn xiǎo fèn ér lí, qī zú shàng sù, xià yù shǐ tái yàn lǐ, xiū chí liú bù dá kuǎn zhuàng, chú míng, pèi liú qín zhōu. jiǔ zhī, yí yuè zhōu.
源休,相州临漳人,京兆尹光舆之子也。休以干局,累授监察御史、殿中侍御 史、青苗使判官,迁虞部员外郎,。出潭州刺史,入为主客郎中,迁给事中、御史 中丞、左庶子。其妻即吏部侍郎王翊女也。因小忿而离,妻族上诉,下御史台验理, 休迟留不答款状,除名,配流溱州。久之,移岳州。
jiàn zhōng chū, yáng yán zhí zhèng, yǐ jīng zhào yǐn yán yǐng wēi míng shāo zhe, xīn yù qīng zhī. yǐng, jí wáng yì shēng xù yě. xiū yǔ wáng shì lí jué zhī shí, yán fēng wén xiū yǐng yǒu xì, suì zhuó xiū zì liú rén wéi jīng zhào shǎo yǐn, bǐ lìng cì yǐng guò shī. xiū jì zhí jiǔ, yǔ yǐng qīn shàn, yán nù zhī, zòu lìng yǐ běn guān jiān yù shǐ zhōng chéng, fèng shǐ huí hé. xiū zhì zhèn wǔ, jūn shǐ zhāng guāng chéng yǐ shā huí hé tū dǒng děng, shàng chū yù suì jué qí shǐ, lìng xiū hái, dài mìng yú tài yuán. jiǔ zhī fāng qiǎn, réng lìng xiū guī qí tū dǒng yì mì shī dà xiǎo méi lù děng sì shī. tū dǒng zhě, jí wǔ yì kè hán zhī shū fù yě. shī jì zhì, kè hán lìng zǎi chén yǐ xià jù cǎi fú chē mǎ lái yíng. qí zǎi xiàng jié yú sāi jiā zuò dà zhàng, lì xiū děng yú zhàng wài xuě zhōng, jí shā tū dǒng děng gù. xiū yuē:" tū dǒng děng zì yǔ zhāng guāng chéng fèn dòu ér sǐ, fēi tiān zǐ mìng yě." yòu wèn:" shǐ zhě bèi táng guó, fù zuì dāng sǐ, bù néng zì lù yé? bù rán, hé jiǎ shǒu yú wǒ shā zhī yě?" fán jiāng shā zhě shù yǐ, yán pō bèi màn, nǎi yǐn qù, gōng xì shén báo, liú zhī wǔ shí yú rì, nǎi dé hái. kè hán shǐ wèi xiū yuē:" wǒ guó rén jiē yù shā rǔ, wéi wǒ bù rán. rǔ guó yǐ shā tū dǒng děng, wú yòu shā rǔ, yóu yǐ xuè xǐ xuè, wū yì shén ěr. wú jīn yǐ shuǐ xǐ xuè, bù yì shàn hū! suǒ qiàn wú mǎ zhí juàn yī bǎi bā shí wàn pǐ, dāng sù guī zhī." qiǎn sàn zhī jiāng jūn kāng chì xīn děng suí xiū lái zhāo, xiū jìng bù dé jiàn qí kè hán. xún qiǎn chì xīn děng guī, yǔ zhī bó shí wàn pǐ jīn yín shí wàn liǎng, cháng qí mǎ zhí. xiū lǚ wēi ér hái, zǎi xiàng lú qǐ yòu kǒng fù mìng zhī rì yǐ kǒu biàn jié ēn, jiāng zhì tài yuán, jù zòu wèi guāng lù qīng. xiū yǐ qí hái shǐ shǎng báo, jū cháng yuàn wàng.
建中初,杨炎执政,以京兆尹严郢威名稍著,心欲倾之。郢,即王翊甥婿也。 休与王氏离绝之时,炎风闻休、郢有隙,遂擢休自流人为京兆少尹,俾令伺郢过失。 休既职久,与郢亲善,炎怒之,奏令以本官兼御史中丞,奉使回纥。休至振武,军 使张光晟已杀回纥突董等,上初欲遂绝其使,令休还,待命于太原。久之方遣,仍 令休归其突董、翳密施大小梅录等四尸。突董者,即武义可汗之叔父也。尸既至, 可汗令宰臣已下具彩服车马来迎。其宰相颉于思迦坐大帐,立休等于帐外雪中,诘 杀突董等故。休曰:“突董等自与张光晟忿斗而死,非天子命也。”又问:“使者 背唐国,负罪当死,不能自戮耶?不然,何假手于我杀之也?”凡将杀者数矣,言 颇悖慢,乃引去,供饩甚薄,留之五十余日,乃得还。可汗使谓休曰:“我国人皆 欲杀汝,唯我不然。汝国已杀突董等,吾又杀汝,犹以血洗血,汙益甚尔。吾今以 水洗血,不亦善乎!所欠吾马直绢一百八十万疋,当速归之。”遣散支将军康赤心 等随休来朝,休竟不得见其可汗。寻遣赤心等归,与之帛十万疋、金银十万两,偿 其马直。休履危而还,宰相卢杞又恐复命之日以口辩结恩,将至太原,遽奏为光禄 卿。休以其还使赏薄,居常怨望。
huì jīng yuán bīng pàn, lì zhū cǐ wéi zhǔ. chū dàn chēng tài wèi, cháo guān yè cǐ zhě, xī quàn zòu yíng luán jià, jì bù hé cǐ yì ér tuì. jí xiū zhì, suì píng rén yí shí, yán duō bèi nì, shèng chén chéng bài, chēng shù fú mìng, quàn lìng jiàn hào. cǐ yuè qí yán, yǐ xiū wèi zǎi xiàng, pàn dù zhī. xiū suì wèi móu zhǔ, zhì yú bīng shí jūn zī, qiān chú bǔ nǐ, nèi wài zī móu, yī bǐng xiū huà. gù shí rén yún:" yuán xiū zhī nì, shèn yú zhū cǐ." cháo tíng dà chén zhī bēn cuàn bù huò zhě, duō wèi xiū suǒ yòu zhì, yǐ zhì lù rǔ, zhí xiū ér wèi, gài fēi yī yān. yòu quàn cǐ chú jiǎn zōng shì, yǐ jué rén wàng, mìng wàn nián xiàn zéi cáo wèi yáng zhàn zhuān qí duàn jué, zhū wáng zǐ sūn yù hài bù kě shèng shǔ. cǐ bài zǒu, xiū suí zhì níng zhōu. cǐ sǐ, xiū zǒu fèng xiáng, wèi qí bù qǔ suǒ shā, chuán shǒu lái xiàn. xiū sān zi bìng zhǎn yú dōng shì, jí mò qí jiā.
会泾原兵叛,立硃泚为主。初但称太尉,朝官谒泚者,悉劝奏迎銮驾,既不合 泚意而退。及休至,遂屏人移时,言多悖逆,盛陈成败,称述符命,劝令僭号。泚 悦其言,以休为宰相,判度支。休遂为谋主,至于兵食军资,迁除补拟,内外咨谋, 一禀休画。故时人云:“源休之逆,甚于硃泚。”朝廷大臣之奔窜不获者,多为休 所诱致,以至戮辱,职休而为,盖非一焉。又劝泚锄翦宗室,以绝人望,命万年县 贼曹尉杨偡专其断决,诸王子孙遇害不可胜数。泚败走,休随至宁州。泚死,休走 凤翔,为其部曲所杀,传首来献。休三子并斩于东市,籍没其家。
qiáo lín, tài yuán rén. shǎo gū pín zhì xué, yǐ wén cí chēng. tiān bǎo chū, jǔ jìn shì, bǔ chéng wǔ wèi, lèi shòu xìng píng wèi. shuò fāng jié dù guō zi yí pì wèi zhǎng shū jì, xún bài jiān chá yù shǐ. lín tì tǎng shū dàn, hǎo tán xié, wǔ xuè liáo liè, pō wú lǐ jiǎn. tóng yuàn yù shǐ bì yào chū yǔ lín cháo qiào wǎng fù, yīn chéng xìn xì, suì yǐ gōng shì hù xiāng gào sù, zuò biǎn bā zhōu yuán wài sī hù. suì qǐ wèi nán guō lìng, gǎi diàn zhōng shì yù shǐ, chōng shān nán jié dù zhāng xiàn chéng xíng jūn sī mǎ. shǐ bà, wèi jiàn nán dōng chuān jié dù xiān yú shū míng pàn guān. gǎi jiǎn jiào jià bù láng zhōng guǒ mián suì sān zhōu cì shǐ jiān yù shǐ zhōng chéng. rù wèi dà lǐ shǎo qīng guó zǐ jì jiǔ. chū wèi huái zhōu cì shǐ. lín sù yǔ zhāng shè yǒu shàn, shàng zài chūn gōng, shè cháng wèi shì dú. jí sì wèi, duō yǐ zhèng shì xún fǎng yú shè, shèng chēng lín shí dù cái lüè, kān bèi dà yòng, yīn bài yù shǐ dài fū píng zhāng shì. lín běn cū cái, yòu nián gāo yǒu ěr jí, shàng měi gù wèn, duì dá shī cì, lùn zòu bù hé shí. xìng jū xiàng wèi fán bā shí yú rì, chú gōng bù shàng shū, bà zhī zhèng shì, xún jiā yíng huáng tài hòu fù shǐ.
乔琳,太原人。少孤贫志学,以文词称。天宝初,举进士,补成武尉,累授兴 平尉。朔方节度郭子仪辟为掌书记,寻拜监察御史。琳倜傥疏诞,好谈谐,侮谑僚 列,颇无礼检。同院御史毕耀初与琳嘲诮往复,因成衅隙,遂以公事互相告诉,坐 贬巴州员外司户。遂起为南郭令,改殿中侍御史,充山南节度张献诚行军司马。使 罢,为剑南东川节度鲜于叔明判官。改检校驾部郎中、果绵遂三州刺史、兼御史中 丞。入为大理少卿、国子祭酒。出为怀州刺史。琳素与张涉友善,上在春宫,涉尝 为侍读。及嗣位,多以政事询访于涉,盛称琳识度材略,堪备大用,因拜御史大夫、 平章事。琳本粗材,又年高有耳疾,上每顾问,对答失次,论奏不合时。幸居相位 凡八十余日,除工部尚书,罢知政事,寻加迎皇太后副使。
zhū cǐ zhī luàn, hù cóng zhì fèng tiān, zhuǎn lì bù shàng shū, qiān tài zǐ shǎo shī. zài xìng liáng yáng, cóng zhì zhōu zhì, tuō yǐ mǎ fá chí liú, shàng yǐ lín jiù lǎo, xīn jìng zhòng zhī, wèi yù pō zhì, yǐ yù mǎ yī pǐ gěi yān. yòu kěn cí yǐ lǎo jí bù kān shān zǔ dēng dùn, shàng chàng rán, cì zhī suǒ zhí cè yuē:" miǎn wèi liáng tú, yǔ qīng jué yǐ." hòu shù rì, nǎi xuē fà wèi sēng, zhǐ xiān yóu sì. zéi cǐ wén zhī, suì lìng shù shí qí zhuī zhì jīng chéng, bǐ wèi wěi lì bù shàng shū. lìng yuán xiū bèi gōng fú, kuì ròu shí, lín suī cí ràng, ér sēng yán qiú shī. lín zhǎng zéi zhōng lì bù, xuǎn rén qián qǐng yuē:" suǒ zhù mǒu guān bù wěn biàn." lín wèi zhī yuē:" zú xià wèi cǐ xuǎn jìng wěn biàn hū?" jí guān jūn shōu jīng shī, dāng chù jí xíng, shí lín yǐ qī shí yú, lǐ chéng mǐn qí shuāi lǎo, biǎo qǐng jiǎn sǐ. shàng yǐ qí lèi jīng zhòng rèn, dùn kuī chén jié, zì shòu nì mìng, pō wén jī xié bèi màn zhī yán, bèi yì fù ēn, gù bù kě shě, mìng zhǎn zhī. lín xíng tàn yuē:" qiáo lín yǐ qī yuè qī rì shēng, yì yǐ cǐ rì sǐ, qǐ fēi mìng yú!"
硃泚之乱,扈从至奉天,转吏部尚书,迁太子少师。再幸梁、洋,从至盩厔, 托以马乏迟留,上以琳旧老,心敬重之,慰谕颇至,以御马一匹给焉。又恳辞以老 疾不堪山阻登顿,上怅然,赐之所执策曰:“勉为良图,与卿决矣。”后数日,乃 削发为僧,止仙游寺。贼泚闻之,遂令数十骑追至京城,俾为伪吏部尚书。令源休 被公服,馈肉食,琳虽辞让,而僧言求施。琳掌贼中吏部,选人前请曰:“所注某 官不稳便。”琳谓之曰:“足下谓此选竟稳便乎?”及官军收京师,当处极刑,时 琳已七十余,李晟悯其衰老,表请减死。上以其累经重任,顿亏臣节,自受逆命, 颇闻讥谐悖慢之言,背义负恩,固不可舍,命斩之。临刑叹曰:“乔琳以七月七日 生,亦以此日死,岂非命欤!”
zhāng shè zhě, pú zhōu rén, jiā shì rú zhě. shè yī guó xué wèi zhū shēng jiǎng shuō, shāo qiān guó zǐ bó shì, yì néng wéi wén, cháng qǐng yǒu sī rì shì wàn yán, shí hū zhāng wàn yán. dé zōng zài chūn gōng, shòu jīng yú shè. jí jí wèi zhī xī, zhào shè rù gōng, fǎng yǐ shù zhèng, dà xiǎo zhī shì jiē zī zhī. yì rì, zhào jū hàn lín, ēn lǐ shén hòu, qīn zhòng mò bǐ. zì bó shì qiān sàn qí cháng shì. shàng fāng zhǔ yì zǎi fǔ, wéi xián shì zé, gù qiú rén yú bù cì zhī dì. shè jǔ huái zhōu cì shǐ qiáo lín wèi xiāng, shàng shòu zhī bù yí, tiān xià wén zhī zhě jiē è rán. shù yuè, lín yǐ bù chèn zhí bà, shàng yóu shì shū shè. é shòu qián hú nán dōu tuán liàn shǐ xīn jīng gǎo zāng shì fā, zhào yuē:" zūn shī zhī dào, lǐ yǒu suǒ jiā yì gù zhī fǎ, ēn yǒu suǒ yǎn. zhāng shè huì lù jiāo tōng, pō hài shí tīng, cháng suǒ qīn zhòng, liáng shēn tàn xī. yí fàng guī tián lǐ."
张涉者,蒲州人,家世儒者。涉依国学为诸生讲说,稍迁国子博士,亦能为文, 尝请有司日试万言,时呼张万言。德宗在春宫,受经于涉。及即位之夕,召涉入宫, 访以庶政,大小之事皆咨之。翌日,诏居翰林,恩礼甚厚,亲重莫比。自博士迁散 骑常侍。上方属意宰辅,唯贤是择,故求人于不次之地。涉举怀州刺史乔琳为相, 上授之不疑,天下闻之者皆愕然。数月,琳以不称职罢,上由是疏涉。俄受前湖南 都团练使辛京杲赃事发,诏曰:“尊师之道,礼有所加;议故之法,恩有所掩。张 涉贿赂交通,颇骇时听,常所亲重,良深叹惜。宜放归田里。”
jiǎng zhèn, cháng zhōu yì xīng rén, shàng shū zuǒ chéng liè zhī zǐ yě. yǔ xiōng liàn bìng yǐ wén xué jìn. tiān bǎo mò jǔ xián liáng, lèi shòu zuǒ shí yí sī fēng yuán wài láng, zhuǎn jiàn yì dài fū. shí hù bù shì láng pàn dù zhī hán huàng shàng yán:" hé zhōng yán chí shēng ruì yán, shí tǔ dé zhī shàng ruì." shàng yǐ qiū lín shāo duō, shuǐ lǎo wéi huàn, bù yí shēng ruì, mìng zhèn chí yì jiǎn xíng zhī. zhèn zòu yǔ huàng tóng, réng shàng biǎo hè, qǐng xuān fù shǐ guǎn, bìng qǐng zhì shén cí, xī qí jiā hào bǎo yìng líng qìng chí. dì lín lǎo mí yuè, huài jū rén lú shè fēi yī, yán chí wèi lǎo shuǐ suǒ rù, qí wèi duō kǔ. hán huàng lǜ yán hù jiǎn shuì, zhà zòu yǔ bù huài chí, chí shēng ruì yán, zhèn bì zhī shì zhà, shí zhě chǒu zhī. zhuǎn jǐ shì zhōng gōng bù shì láng, yǐ jiǎn jiǎn chēng yú shí.
蒋镇,常州义兴人,尚书左丞洌之子也。与兄练并以文学进。天宝末举贤良, 累授左拾遗、司封员外郎,转谏议大夫。时户部侍郎、判度支韩滉上言:“河中盐 池生瑞盐,实土德之上瑞。”上以秋霖稍多,水潦为患,不宜生瑞,命镇驰驿检行 之。镇奏与滉同,仍上表贺,请宣付史馆,并请置神祠,锡其嘉号宝应灵庆池。地 霖潦弥月,坏居人庐舍非一,盐池为潦水所入,其味多苦。韩滉虑盐户减税,诈奏 雨不坏池,池生瑞盐,镇庇之饰诈,识者丑之。转给事中、工部侍郎,以简俭称于 时。
qí mèi xù yuán pǔ, jí xiū zhī dì yě, yǐ yīn gòu zhī gù, yǔ xiū jiāo hǎo. jīng shī zhī pàn, zhèn qián cuàn, yè zhì hù xiàn xī, mǎ zhì duò gōu jiàn zhōng, shāng zú bù néng jìn. shí shǐ liàn yǐ yǔ yuán xiū xiāng shuài shòu zéi wěi guān. zhèn pú rén yǒu táo guī tóu liàn, yún zhèn bìng zú zài hù. liàn yǔ yuán xiū wén zhī dà xǐ, suì yán yú zéi cǐ cǐ. cǐ sù mù zhèn qīng míng, jí lìng qí èr bǎi qiú zhī hù xiàn xī. míng rì, yōng zhèn ér zhì, shǔ wèi wěi zǎi xiàng. jì zhī bù miǎn, měi yōu jǔ, cháng huái rèn jiāng zì cái, duō wèi xiōng liàn suǒ jiù ér bà. shù rì hòu, fù móu cuàn nì, jìng yǐ xìng nuò wèi qiè, jì zhōng bù guǒ. rán yuán xiū yǔ cǐ pín yì, yù bī xié qián cáng yì guān, dà jiā shā lù, zhèn zhé lì zhēng jiù, huò quán zhě shén zhòng. zhì shì, yǔ xiōng liàn děng bìng shòu wěi zhí, zhǎn yú dōng shì xī běi jiē.
其妹婿源溥,即休之弟也,以姻媾之故,与休交好。泾师之叛,镇潜窜,夜至 鄠县西,马踬堕沟涧中,伤足不能进。时史练已与源休相率受贼伪官。镇仆人有逃 归投练,云镇病足在鄠。练与源休闻之大喜,遂言于贼泚此。泚素慕镇清名,即令 骑二百求之鄠县西。明日,拥镇而至,署为伪宰相。既知不免,每忧沮,常怀刃将 自裁,多为兄练所救而罢。数日后,复谋窜匿,竟以性懦畏怯,计终不果。然源休 与泚频议,欲逼胁潜藏衣冠,大加杀戮,镇辄力争救,获全者甚众。至是,与兄练 等并授伪职,斩于东市西北街。
chū zhèn fù liè, shū huàn, dāng lù shān sī míng zhī luàn, bìng shòu wěi zhí, rán yǐ jiā fēng xiū zhěng, wèi shì dài fū suǒ chēng. zhèn xiōng dì yì yǐ jiào yì lǐ fǎ wèi jǐ rèn, ér tān lù ài sǐ, jié huī shēn lù, wèi tiān xià xiào.
初镇父洌,叔涣,当禄山、思明之乱,并授伪职,然以家风修整,为士大夫所 称。镇兄弟亦以教义礼法为己任,而贪禄爱死,节隳身戮,为天下笑。
hóng jīng lún, jiàn zhōng chū wèi chù zhì shǐ. zhì dōng dōu, fǎng wén wèi zhōu tián yuè shí liáng bīng fán qī wàn rén, jīng lún sù mèi shí jī, xiān yǐ fú tíng qí bīng sì wàn rén, lìng guī nóng mǔ. tián yuè wěi shùn mìng, jí yī fú bà zhī ér dà jí suǒ bà bīng shì, jī nù zhī yuē:" ěr děng zài jūn lǚ, gè yǒu fù mǔ qī zǐ, jì wèi chù zhì shǐ suǒ bà, rú hé dé yī shí?" suì dà kū. yuè nǎi jǐn chū jiā cái yī fú hòu gěi zhī, gè lìng hái qí bù wǔ, zì cǐ rén jiān pàn xīn, yóu shì bà zhí. jí zhū cǐ fǎn, wěi shòu tài cháng shǎo qīng.
洪经纶,建中初为黜陟使。至东都,访闻魏州田悦食粮兵凡七万人,经纶素昧 时机,先以符停其兵四万人,令归农亩。田悦伪顺命,即依符罢之;而大集所罢兵 士,激怒之曰:“尔等在军旅,各有父母妻子,既为黜陟使所罢,如何得衣食?” 遂大哭。悦乃尽出家财衣服厚给之,各令还其部伍,自此人坚叛心,由是罢职。及 硃泚反,伪授太常少卿。
péng yǎn, shǎo fù jùn cái, ruì yú jìn qǔ, wèi dāng tú zhě suǒ yì, xíng yú yán sè. dà lì mò, wèi dōu guān yuán wài láng. shí jiàn nán dōng chuān guān chá shǐ lǐ shū míng shàng yán, yǐ" fú dào èr jiào, wú yì yú shí, qǐng cū jiā chéng tài. qí dōng chuān sì guàn, qǐng dìng wèi èr děng: shàng sì liú sēng èr shí yī rén shàng guān liú dào shì shí sì rén, jiàng shā yǐ qī, jiē jīng xuǎn yǒu dào héng zhě, yú xī lìng fǎn chū. lán rě dào chǎng wú míng zhě jiē fèi." dé zōng yuē:" shū míng cǐ zòu, kě wèi tiān xià tōng zhì, bù wéi jiàn nán yī dào." xià shàng shū jí yì. yǎn xiàn yì yuē:
彭偃,少负俊才,锐于进取,为当涂者所抑,形于言色。大历末,为都官员外 郎。时剑南东川观察使李叔明上言,以“佛、道二教,无益于时,请粗加澄汰。其 东川寺观,请定为二等:上寺留僧二十一人;上观留道士十四人,降杀以七,皆精 选有道行者,余悉令返初。兰若、道场无名者皆废。”德宗曰:“叔明此奏,可为 天下通制,不唯剑南一道。”下尚书集议。偃献议曰:
wáng zhě zhī zhèng, biàn rén xīn wèi shàng, yīn rén xīn cì zhī, bù biàn bù yīn, xún cháng shǒu gù zhě wéi xià. gù fēi yǒu dú jiàn zhī míng, bù néng xíng fēi cháng zhī shì. jīn bì xià yǐ wéi xīn zhī zhèng, wèi wàn dài fǎ, ruò bù gé jiù fēng, lìng guī zhèng dào zhě, fēi yě. dāng jīn dào shì, yǒu míng wú shí, shí sú xiān zhòng, luàn zhèng yóu qīng. wéi yǒu sēng ní, pō wéi huì zá. zì xī fāng zhī jiào, bèi yú zhōng guó, qù shèng rì yuǎn, kōng mén bù xíng wǔ zhuó, bǐ qiū dàn xíng cū fǎ. yuán zì hòu hàn, zhì yú chén suí, sēng zhī fèi miè, qí yì shù hū! huò zhì kēng shā, dài wú yí yú. qián dài dì wáng, qǐ è sēng dào zhī shàn rú cǐ zhī shēn yé? gài qí luàn rén yì yǐ shèn yǐ. qiě fú zhī lì jiào, qīng jìng wú wéi, ruò yǐ sè jiàn, jí shì xié fǎ, kāi shì wù rù, wéi yǒu yī mén, suǒ yǐ sān shèng zhī rén, bǐ zhī wài dào. kuàng jīn chū jiā zhě jiē shì wú shí xià liè zhī liú, zòng qí jiè xíng gāo jié, zài yú wáng zhě, yǐ wú yòng yǐ, kuàng shì gǒu bì zhēng yáo, yú shā dào yín, wú suǒ bù fàn zhě hū! jīn shū míng zhī xīn shén shàn, rán chén kǒng qí jiān lì dǐ qī, ér qù zhě wèi bì fēi, liú zhě bù bì shì, wú yì yú guó, bù néng xī jiān. jì bù biàn rén xīn, yì bù yīn rén xīn, qiáng zhì lì chí, nán zhì yuǎn ěr.
王者之政,变人心为上,因人心次之,不变不因,循常守固者为下。故非有独 见之明,不能行非常之事。今陛下以惟新之政,为万代法,若不革旧风,令归正道 者,非也。当今道士,有名无实,时俗鲜重,乱政犹轻。唯有僧尼,颇为秽杂。自 西方之教,被于中国,去圣日远,空门不行五浊,比丘但行粗法。爰自后汉,至于 陈、隋,僧之废灭,其亦数乎!或至坑杀,殆无遗余。前代帝王,岂恶僧道之善如 此之深耶?盖其乱人亦已甚矣。且佛之立教,清净无为,若以色见,即是邪法,开 示悟入,唯有一门,所以三乘之人,比之外道。况今出家者皆是无识下劣之流,纵 其戒行高洁,在于王者,已无用矣,况是苟避征徭,于杀盗淫,无所不犯者乎!今 叔明之心甚善,然臣恐其奸吏诋欺,而去者未必非,留者不必是,无益于国,不能 息奸。既不变人心,亦不因人心,强制力持,难致远耳。
chén wén tiān shēng zhēng rén, bì jiāng yǒu zhí, yóu xíng fú shí, wáng zhì suǒ jìn. gù yǒu cái zhě shòu jué lù, bù xiào zhě chū zū zhēng, cǐ gǔ zhī cháng dào yě. jīn tiān xià sēng dào, bù gēng ér shí, bù zhī ér yī, guǎng zuò wēi yán xiǎn yǔ, yǐ huò yú zhě. yī sēng yī shí, suì jì yuē sān wàn yǒu yú, wǔ dīng suǒ chū, bù néng zhì cǐ. jǔ yī sēng yǐ jì tiān xià, qí fèi kě zhī. bì xià rì gàn yōu qín, jiāng qù rén hài, cǐ ér bù jiù, xī qí wéi zhèng? chén fú qǐng sēng dào wèi mǎn wǔ shí zhě, měi nián shū juàn sì pǐ ní jí nǚ dào shì wèi mǎn wǔ shí zhě, měi nián shū juàn èr pǐ qí zá sè yì yǔ bǎi xìng tóng. yǒu cái zhì zhě lìng rù shì, qǐng huán sú wèi píng rén zhě tīng. dàn lìng jiù yì shū kè, wèi sēng hé shāng. chén qiè liào qí suǒ chū, bù xià jīn zhī zū fù sān fēn zhī yī, rán zé bì xià zhī guó fù yǐ, cāng shēng zhī hài chú yǐ. qí nián guò wǔ shí zhě, qǐng jiē miǎn zhī. fū zǐ yuē:" wǔ shí ér zhī tiān mìng." liè zǐ yuē:" bù bān bái, bù zhī dào." rén nián wǔ shí, shì yù sì shuāi, zòng bù chū jiā, xīn yǐ jìn dào, kuàng jiè lǜ jiǎn qí qíng xìng zāi! chén yǐ wéi cǐ lìng jì xíng, sēng dào guī bì huán sú zhě gù yǐ tài bàn. qí nián lǎo jīng xiū zhě, bì jǐn wéi rén shī, zé dào shì èr jiào yì zhòng míng yǐ.
臣闻天生烝人,必将有职,游行浮食,王制所禁。故有才者受爵禄,不肖者出 租征,此古之常道也。今天下僧道,不耕而食,不织而衣,广作危言险语,以惑愚 者。一僧衣食,岁计约三万有余,五丁所出,不能致此。举一僧以计天下,其费可 知。陛下日旰忧勤,将去人害,此而不救,奚其为政?臣伏请僧道未满五十者,每 年输绢四疋;尼及女道士未满五十者,每年输绢二疋;其杂色役与百姓同。有才智 者令入仕,请还俗为平人者听。但令就役输课,为僧何伤。臣窃料其所出,不下今 之租赋三分之一,然则陛下之国富矣,苍生之害除矣。其年过五十者,请皆免之。 夫子曰:“五十而知天命。”列子曰:“不班白,不知道。”人年五十,嗜欲巳衰, 纵不出家,心已近道,况戒律检其情性哉!臣以为此令既行,僧道规避还俗者固已 太半。其年老精修者,必尽为人师,则道、释二教益重明矣。
yì zhě shì zhī, shàng pō shàn qí yán. dà chén yǐ èr jiào xíng zhī yǐ jiǔ, liè shèng fèng zhī, bù yí dùn rǎo, yí qù qí tài shèn, qí yì bù xíng.
议者是之,上颇善其言。大臣以二教行之已久,列圣奉之,不宜顿扰,宜去其 太甚,其议不行。
yǎn yǐ cái dì dāng zhǎng wén gào, yǐ zào qiú wéi shí lùn suǒ yì, yù yù bù dé zhì. jīng shī zhī luàn, cóng jià bù jí, nì yú tián jiā, wèi zéi suǒ de. zhū cǐ sù zhī zhī, dé yǎn shén xǐ, wěi shǔ zhōng shū shè rén, jiàn hào cí lìng, jiē yǎn wèi zhī. zéi bài, yǔ wěi zhōng chéng cuī xuān zéi jiāng dù rú jiāng wú xī guāng děng shí sān rén, lǐ chéng shōu zhī, jù zhǎn yú ān guó sì qián.
偃以才地当掌文诰,以躁求为时论所抑,郁郁不得志。泾师之乱,从驾不及, 匿于田家,为贼所得。硃泚素知之,得偃甚喜,伪署中书舍人,僭号辞令,皆偃为 之。贼败,与伪中丞崔宣、贼将杜如江、吴希光等十三人,李晟收之,俱斩于安国 寺前。
shǐ chén yuē: zhào fēn yīn yáng, yuán yǒu shēng sǐ, xiū duǎn èr shì, xián yú yī tú. gù jūn zǐ yù yí xiǎn zhī jī, bù yì qí jié xiǎo rén mèi nì shùn zhī dào, ér xiàn yú xíng. hóng máo tài shān, sī wèi zhì lùn. lìng yán yuǎn zǒng shī tú, shǒu wèi pàn nì guāng chéng chū dāng wěi rèn, wēi shū kuǎn chéng yuán xiū suī yuē shì liú, shèn yú yuán è qiáo lín qiǎo cí zhēn zhǔ, fǔ jiù wěi guān jiǎng zhèn tān lù huī jié, jiē yuē xiǎo rén. jīng lún zhī tú, bù zú yán ěr.
史臣曰:肇分阴阳,爰有生死,修短二事,贤愚一途。故君子遇夷险之机,不 易其节;小人昧逆顺之道,而陷于刑。鸿毛泰山,斯为至论。令言远总师徒,首为 叛逆;光晟初当委任,危输款诚;源休虽曰士流,甚于元恶;乔琳巧辞真主,俯就 伪官;蒋镇贪禄隳节,皆曰小人。经纶之徒,不足言尔。
zàn yuē: shí zhēng nì shùn, mìng jī sǐ shēng. jūn zǐ shǒu jié, xiǎo rén zhèng xíng.
赞曰:时争逆顺,命击死生。君子守节,小人正刑。