yáng xíng mì, lú zhōu rén. shǎo gū pín, yǒu lǚ lì, rì xíng sān bǎi lǐ. táng zhōng hé zhī luàn, tiān zǐ xìng shǔ, jùn jiāng qiǎn xíng mì tú bù zòu shì, rú qī ér fù. běi mèng suǒ yán: zhèng qǐ cháng diǎn yáng xíng mì wèi běn zhōu bù zòu guān. guāng qǐ chū, qín zōng quán rǎo huái yòu, pín kòu lú shòu, jùn jiāng mù néng zhì zhàn qín zéi zhě, jì jí shǎng zhī, xíng mì yǐ dǎn lì yīng mù, wǎng bì yǒu huò, dé bǔ wèi duì zhǎng. xíng mì nǎi zì mù bǎi yú rén, jiē jǐng yǒng wú xíng zhě, shā dōu jiāng, zì quán zhōu bīng, jùn jiāng jí yǐ fú yìn fù zhī ér qù, cháo tíng yīn zhèng shòu xíng mì lú zhōu cì shǐ.
楊行密,廬州人。少孤貧,有膂力,日行三百里。唐中和之亂,天子幸蜀,郡 將遣行密徒步奏事,如期而復。《北夢瑣言》:鄭綮嘗典楊行密為本州步奏官。 光啟初,秦宗權擾淮右,頻寇廬、壽,郡將募能致戰擒賊者,計級賞之,行密以 膽力應募,往必有獲,得補為隊長。行密乃自募百餘人,皆璟勇無行者,殺都將, 自權州兵,郡將即以符印付之而去,朝廷因正授行密廬州刺史。
guāng qǐ sān nián, yáng zhōu jié dù shǐ gāo pián shī zhèng, wěi rèn yāo rén lǚ yòng zhī bèi. yá jiāng bì shī duó jù wèi yòng zhī suǒ zèn, zì gāo yóu qǐ bīng yǐ xí guǎng líng, wèi yòng zhī suǒ què, nǎi qǐ shī yú xuān zhōu qín yàn, qiě yán shì kè zhī rì, yuàn yǐ yáng zhōu shuài zhī. yàn xiān qiǎn jiāng qín chóu yǐ bīng sān qiān rén zhù shī duó gōng xiàn guǎng líng, gāo pián shǔ shī duó wèi xíng jūn sī mǎ. wèi jǐ, qín yàn lǜ dà zhòng bìng jiā shǔ dù jiāng, rù yáng zhōu jūn fǔ, zì chēng jié dù shǐ. chū, yáng zhōu wèi xiàn, lǚ yòng zhī zhà wèi gāo pián xí, zhēng bīng yú lú zhōu, jí chéng xiàn, xíng mì yǐ wàn rén yǎn zhì. bì shī duó zhī rù guǎng líng yě, lǚ yòng zhī chū bēn yú wài, zhì shì wěi zhì yú xíng mì. xíng mì gōng guǎng líng, yíng yú dà míng sì, qín bì chū bīng yǐ gōng xíng mì zhī yíng, duǎn bīng cái jiē, xíng mì wěi dùn, qín bì zhī bīng zhēng rù qí shān, yǐ qǔ jīn bó, xíng mì fā fú bīng yǐ jī zhī, qín bì dà bài, tuì zǒu qí bì, zì shì bù fù chū zhàn. qí nián jiǔ yuè, qín bì hài gāo pián yú yōu suǒ, shǎo zhǎng jiē sǐ, tóng kǎn cuó yú dào yuàn běi yuán xià. xíng mì gōng wéi mí jí, chéng zhōng shí jǐn, mǐ dòu sì shí qiān, jū rén xiāng dàn lüè jǐn. shí yuè, chéng xiàn, qín bì zǒu dōng táng, xíng mì rù guǎng líng, niǎn wài zhài zhī sù yǐ shí jī mín, jí rì mǐ jià jiǎn zhì sān qiān. shí yī yuè, cài zéi sūn rú yǐ zhòng wàn rén zì huái xī yǎn zhì, hái jù wài zhài, xíng mì zī zhòng niú yáng jūn shí wèi rù chéng zhě, jiē wèi rú suǒ yǒu. shí qín bì lái zì dōng táng, yǔ rú jūn hé, zì shì xī mén zhī wài, fù wèi dí jìng yǐ. chū, lǚ yòng zhī yù xíng mì yú tiān zhǎng, dài xíng mì yuē: yòng zhī yǒu bái jīn wǔ qiān dìng, yì yú suǒ jū zhī wǔ xià, kòu píng zhī rì, yuàn bèi jiāng shì chàng lóu yī zuì zhī zī. zhì shì, xíng mì yuè bīng, yòng zhī zài cè, wèi yòng zhī yuē: pú shè xǔ cǐ bèi yín, hé fù xīn yě! jù mìng zhǎn yú sān qiáo zhī xià, yí qí zú. xíng mì jì yǒu guǎng líng, qiǎn shǐ zhì dà liáng, chén guī fù zhī yì. shì shí, liáng zǔ jiān lǐng huái nán, nǎi qiǎn yá jiāng zhāng tíng fàn shǐ yú huái nán, yǔ xíng mì jié méng, xún qiǎn xíng jūn sī mǎ lǐ fán quán zhī huái nán liú hòu, lìng dōu jiāng guō yán yǐ bīng yuán sòng. xíng mì chū zé hòu lǐ tíng fàn, jí wén lǐ fán zhī xíng, bó rán yǒu jù mìng zhī yì. tíng fàn jù, yì yī yè dùn, yù liáng zǔ yú sòng zhōu, bèi yán xíng mì bù guǐ zhī xīn, zhuó qí bīng shì wèi kě tú yě, nǎi zhuī lǐ fán děng hái, jí biǎo xíng mì wèi huái nán liú hòu.
光啟三年,揚州節度使高駢失政,委任妖人呂用之輩。牙將畢師鐸懼為用之所 譖,自高郵起兵以襲廣陵,為用之所卻,乃乞師於宣州秦彥,且言事克之日,願以 揚州帥之。彥先遣將秦稠以兵三千人助師鐸攻陷廣陵,高駢署師鐸為行軍司馬。未 幾,秦彥率大眾並家屬渡江,入揚州軍府,自稱節度使。初,揚州未陷,呂用之詐 為高駢檄,徵兵於廬州,及城陷,行密以萬人奄至。畢師鐸之入廣陵也,呂用之出 奔於外,至是委質於行密。行密攻廣陵,營於大明寺,秦、畢出兵以攻行密之營, 短兵才接,行密偽遁,秦、畢之兵爭入其柵,以取金帛,行密發伏兵以擊之,秦、 畢大敗,退走其壁,自是不復出戰。其年九月,秦、畢害高駢於幽所,少長皆死, 同坎痤於道院北垣下。行密攻圍彌急,城中食盡,米斗四十千,居人相啖略盡。十 月,城陷,秦、畢走東塘,行密入廣陵,輦外寨之粟以食饑民,即日米價減至三千。 十一月,蔡賊孫儒以眾萬人自淮西奄至,還據外寨,行密輜重牛羊軍食未入城者, 皆為儒所有。時秦、畢來自東塘,與儒軍合,自是西門之外,復為敵境矣。初,呂 用之遇行密於天長,紿行密曰:「用之有白金五千鋌,瘞於所居之廡下,寇平之日, 願備將士倡樓一醉之資。」至是,行密閱兵,用之在側,謂用之曰:「僕射許此輩 銀,何負心也!」遽命斬於三橋之下,夷其族。行密既有廣陵,遣使至大梁,陳歸 附之意。是時,梁祖兼領淮南,乃遣牙將張廷范使於淮南,與行密結盟,尋遣行軍 司馬李璠權知淮南留後,令都將郭言以兵援送。行密初則厚禮廷范,及聞李璠之行, 勃然有拒命之意。廷范懼,易衣夜遁,遇梁祖於宋州,備言行密不軌之心,酌其兵 勢未可圖也,乃追李璠等還,即表行密為淮南留後。
wén dé yuán nián zhēng yuè, sūn rú shā qín yàn bì shī duó yú gāo yóu, yǐn jūn xí guǎng líng, xià zhī, rú zì chēng jié dù shǐ, xíng mì shōu qí zhòng guī yú lú jiāng. shí yī yuè, liáng zǔ qiǎn dà jiāng páng shī gǔ zì yǐng shàng dù huái, tǎo sūn rú zhī luàn, shī gǔ yǐn bīng shēn rù huái diān, bù lì, hái. lóng jì yuán nián, sūn rú chū gōng xuān zhōu, xíng mì chéng xū xí jù yáng zhōu, běi tōng shí pǔ, sūn rú yǐn bīng fù gōng xíng mì. dà shùn yuán nián, xíng mì wēi cù, lǜ zhòng yè dùn, chū jù xuān zhōu, rú fù rù yáng zhōu. èr nián, nǎi sōu liàn bīng jiǎ yǐ gōng xíng mì, shǔ jiāng huái jí yì, shī rén duō sǐ, rú yì wò bìng, wèi bù xià suǒ zhí, sòng yú xíng mì, shā zhī. xíng mì zì xuān chéng zhǎng qū rù yú guǎng líng, jǐn dé sūn rú zhī zhòng. zì guāng qǐ mò, gāo pián shī shǒu zhī hòu, xíng mì yǔ bì shī duó qín yàn sūn rú dì xiāng kuī tú, liù qī nián zhōng, bīng gé jìng qǐ, bā zhōu zhī nèi, jū wèi huāng zhēn, huán fú shù bǎi lǐ, rén yān duàn jué. xíng mì jì bìng sūn rú, nǎi zhāo hé yí sàn, yǔ mín xiū xī, zhèng shì kuān jiǎn, bǎi xìng biàn zhī, sōu bīng liàn jiāng, yǐ tú bà dào. suǒ de sūn rú zhī zhòng, jiē huái nán zhī xiāo guǒ yě, xuǎn wǔ qiān rén huàn yǎng yú fǔ dì, hòu qí yī shí, qū zhī jì zhàn, mí bù zhēng xiān. jiǎ zhòu jiē yǐ hēi huì shì zhī, mìng yuē hēi yún dōu.
文德元年正月,孫儒殺秦彥、畢師鐸於高郵,引軍襲廣陵,下之,儒自稱節度 使,行密收其眾歸於廬江。十一月,梁祖遣大將龐師古自潁上渡淮,討孫儒之亂, 師古引兵深入淮甸,不利,還。龍紀元年,孫儒出攻宣州,行密乘虛襲據揚州,北 通時溥,孫儒引兵復攻行密。大順元年,行密危蹙,率眾夜遁,出據宣州,儒復入 揚州。二年,乃蒐練兵甲以攻行密,屬江、淮疾疫,師人多死,儒亦臥病,為部下 所執,送於行密,殺之。行密自宣城長驅入於廣陵,盡得孫儒之眾。自光啟末,高 駢失守之後,行密與畢師鐸、秦彥、孫儒遞相窺圖,六七年中,兵革競起,八州之 內,鞠為荒榛,圜幅數百里,人煙斷絕。行密既並孫儒,乃招合遺散,與民休息, 政事寬簡,百姓便之,蒐兵練將,以圖霸道。所得孫儒之眾,皆淮南之驍果也,選 五千人豢養於府第,厚其衣食,驅之既戰,靡不爭先。甲冑皆以黑繪飾之,命曰 「黑雲都」。
gān níng èr nián, xíng mì jǐn yǒu huái nán zhī dì, zhāo zōng nǎi jiàng zhì shòu xíng mì huái nán jié dù fù dà shǐ zhī jié dù shì guǎn nèi yíng tián guān chá chù zhì děng shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī jiǎn xiào tài fù tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì yáng zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ shàng zhù guó hóng nóng jùn wáng, shí yì sān qiān hù, shí shí fēng yī bǎi hù. sì nián, liáng zǔ píng yǎn yùn, zhū jǐn jí shā tuó jiāng lǐ chéng sì shǐ yǎn děng jiē bēn huái nán, xíng mì dài zhī yōu hòu, rèn yǐ wèi jiāng, jǐn yǔ chéng sì jiē wèi zhì fāng bó. shì suì, xíng mì zòng bīng qīn lüè lín bù, liǎng zhè qián jiāng xī zhōng chuán è zhōu dù hóng jiē qiǎn shǐ qiú jiù yú liáng. liáng zǔ qiǎn zhū yǒu gōng lǜ bù qí wàn rén dù jiāng, qǔ biàn tǎo fá. xíng mì xiān lìng dōu jiāng dí zhāng jù huáng zhōu, jí liáng shī zhì, jí qì jùn nán dù, gù shǒu wǔ chāng zhài, xíng mì qiǎn jiāng mǎ xún yǐ jīng bīng wǔ qiān zhù zhī, yǒu gōng yǔ dù hóng dà pò qí zhòng, suì bá wǔ chāng zhài, qín dí zhāng bìng huái jūn sān qiān yú rén, huò mǎ wǔ bǎi pǐ, huái rén dà kǒng. bā yuè, liáng zǔ qiǎn gé cóng zhōu lǐng bù qí wàn rén zì huò qiū dù huái, qiǎn páng shī gǔ lǜ dà jūn yíng yú qīng kǒu. huái rén jué yàn zòng shuǐ, liú lǎo dà zhì. yòu lìng zhū jǐn lǜ jìn bīng yǐ xí biàn jūn, biàn jūn dà bài, shī gǔ sǐ zhī. gé cóng zhōu wén shī gǔ zhī bài, zì háo liáng bān shī, zhì pì hé, wèi huái rén suǒ chéng, zhū jūn jǐn dé běi guī.
乾寧二年,行密盡有淮南之地,昭宗乃降制授行密淮南節度副大使知節度事、 管內營田觀察處置等使、開府儀同三司、檢校太傅、同中書門下平章事、揚州大都 督府長史、上柱國、宏農郡王,食邑三千戶,食實封一百戶。四年,梁祖平兗、鄆, 硃瑾及沙陀將李承嗣、史儼等皆奔淮南,行密待之優厚,任以為將,瑾與承嗣皆位 至方伯。是歲,行密縱兵侵掠鄰部,兩浙錢、江西鍾傳、鄂州杜洪皆遣使求救於 梁。梁祖遣硃友恭率部騎萬人渡江,取便討伐。行密先令都將翟章據黃州,及梁師 至,即棄郡南渡,固守武昌寨,行密遣將馬珣以精兵五千助之,友恭與杜洪大破其 眾,遂拔武昌寨,擒翟章並淮軍三千餘人,獲馬五百匹,淮人大恐。八月,梁祖遣 葛從周領步騎萬人自霍丘渡淮,遣龐師古率大軍營於清口。淮人決堰縱水,流潦大 至。又令硃瑾率勁兵以襲汴軍,汴軍大敗,師古死之。葛從周聞師古之敗,自濠梁 班師,至淠河,為淮人所乘,諸軍僅得北歸。
guāng huà èr nián, xíng mì běi qīn, qiǎn zhāng guī hòu yù zhī ér tuì. tiān fù sān nián, qīng zhōu wáng shī fàn pàn, qǐ shī yú huái nán, xíng mì qiǎn jiāng wáng jǐng rén lǜ shī èr wàn yǐ yuán zhī, gōng tǎo mì zhōu. qī yuè, liáng zǔ dà pò shī fàn jí jǐng rén zhī zhòng, jǐng rén dùn hái, zhuī zhì fǔ táng, shā shù qiān rén, jìn qǔ mì zhōu. tiān yòu yuán nián shí yī yuè, huái rén gōng guāng zhōu, liáng zǔ lǜ jūn dǐ huò qiū, lüè dì yú lú shòu zhī jìng, huái rén dùn qù. èr nián zhēng yuè, jìn gōng shòu zhōu, huái rén bì bì bù chū, dà lüè ér hái. shì yuè, xíng mì gōng xiàn è zhōu, qín jié dù shǐ dù hóng, lù yú yáng zhōu shì, liáng zhī shù bīng shù qiān rén yì xiàn yān. qí hòu, jiāng xī zhōng chuán xuān zhōu tián yūn jù wèi xíng mì suǒ bìng. sān nián, xíng mì yǐ jí zú yú guǎng líng. jí qí zi wèi jiàn hào, wěi zhuī zūn wèi tài zǔ wǔ huáng dì.
光化二年,行密北侵,遣張歸厚御之而退。天復三年,青州王師範叛,乞師於 淮南,行密遣將王景仁率師二萬以援之,攻討密州。七月,梁祖大破師範及景仁之 眾,景仁遁還,追至輔唐,殺數千人,進取密州。天祐元年十一月,淮人攻光州, 梁祖率軍抵霍丘,略地於廬、壽之境,淮人遁去。二年正月,進攻壽州,淮人閉壁 不出,大掠而還。是月,行密攻陷鄂州,擒節度使杜洪,戮於揚州市,梁之戍兵數 千人亦陷焉。其後,江西鍾傳、宣州田頵俱為行密所並。三年,行密以疾卒於廣陵。 及其子渭僭號,偽追尊為太祖武皇帝。
wò, zì fèng tiān, xíng mì zhǎng zi yě. xíng mì zú, wò suì xí wěi wèi, zì chēng wú wáng, wěi jūn zhèng yú dà jiāng zhāng hào. wò xìng cāi jì, bù néng yù xià. tiān yòu wǔ nián liù yuè, wò wèi hào suǒ shā, hào jiāng nà kuǎn yú liáng, suì zì chēng liú hòu, wěi bié jiāng xú wēn wò bīng bǐng. jū wú hé, wēn fù shā hào, lì xíng mì cì zǐ wèi wèi zhǔ. jí wèi jiàn hào, wěi zhuī zūn wèi jǐng dì.
渥,字奉天,行密長子也。行密卒,渥遂襲偽位,自稱吳王,委軍政於大將張 顥。渥性猜忌,不能御下。天祐五年六月,渥為顥所殺,顥將納款於梁,遂自稱留 後,委別將徐溫握兵柄。居無何,溫復殺顥,立行密次子渭為主。及渭僭號,偽追 尊為景帝。
wèi, wò zhī dì yě. jì lì, zhèng shì xián wěi yú xú wēn. shí wēn wèi zhèn hǎi jūn jié dù nèi wài mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ, nǎi yú shàng yuán xiàn zhì shēng zhōu, shèng kāi mù fǔ, zì wò bīng bǐng yú shàng liú, qí zi zhī xùn děng yú yáng zhōu jū yǐ bǐng zhèng, fán shí yú nián. wēn nǎi cè wèi wèi tiān zǐ, guó hào dà wú, gǎi táng tiān yòu shí liù nián wèi wǔ yì yuán nián. wèi yǐ wēn wèi dà chéng xiàng dū du zhōng wài zhū jūn shì. wèi jiàn hào fán sān nián ér zú, shì wèi huì dì.
渭,渥之弟也。既立,政事咸委於徐溫。時溫為鎮海軍節度、內外馬步軍都指 揮使,乃於上元縣置昇州,盛開幕府,自握兵柄於上流,其子知訓等於揚州居以秉 政,凡十餘年。溫乃冊渭為天子,國號大吳,改唐天祐十六年為武義元年。渭以溫 為大丞相、都督中外諸軍事。渭僭號凡三年而卒,諡為惠帝。
pǔ, xíng mì yòu zǐ yě. chū fēng dān yáng wáng, wèi zú, xú wēn nǎi tuī pǔ wèi zhǔ, hòu jiàn wěi hào. táng tóng guāng yuán nián, zhuāng zōng píng liáng, qiān dōu yú luò yáng. shí èr yuè, pǔ qiǎn shǐ zhāng jǐng lái cháo, chēng dà wú guó zhǔ zhì shū shàng dà táng huáng dì, qí cí zhǐ bēi xùn, yǒu tóng jiān biǎo. míng nián bā yuè, yòu qiǎn qí sī nóng qīng lú píng gòng fāng wù, jí xiàn zhēn jiǎn tài hòu zhēn wán, zhuāng zōng mìng zuǒ cáng kù shǐ wáng jū mǐn tōng shì shè rén zhāng lǎng děng yǐ míng mǎ bào zhī. guō chóng tāo zhī píng xī chuān yě, huái rén dà jù, jiāng qù wěi hào, chēng fān yú táng. shí chóng tāo yù chén zhōu shī xià xiá, wèi píng wú zhī cè, huì chóng tāo jì zhū, luò chéng yǒu biàn, huái rén wén zhī, bǐ wū xiāng qìng. míng zōng zuǎn sì, pǔ fù qiǎn shǐ xiū hǎo, ān zhòng huì zòu yuē: yáng pǔ jì bù chēng fān, wú zú yǔ zhī kàng lǐ, lái zhēn guó qíng, bù rú cí jué. nǎi xiè qí shǐ, bù shòu suǒ gòng, qiǎn zhī. táng tiān chéng èr nián shí yuè, xú wēn zú, zhuī fēng wèi qí wáng. wēn zhī yǎng zi lǐ qǐ dài wēn zuǒ fǔ, bǐng zhèng shù nián, wèi zhì tài wèi zhōng shū lìng lù shàng shū shì, xí fēng qí wáng, wěi jiā jiǔ xī. jìn tiān fú èr nián, pǔ bù dé yǐ xùn wèi yú qǐ. qǐ qiān pǔ yú rùn zhōu, zhú dān yáng gōng yǐ chù zhī. pǔ zì shì fú yǔ yī, xí pì gǔ zhī shù, nián yú yǐ yōu sǐ. qǐ yòu qiān qí zú yú hǎi líng, wú rén wèi qí jū wèi yǒng níng gōng. zhōu xiǎn dé zhōng, lǐ jǐng wén zhōu shī dù huái, lǜ yáng shì wèi biàn, shǐ rén jǐn shā zhī. zì táng dà shùn èr nián, xíng mì shǐ yǒu huái nán zhī dì, zhì pǔ xùn wèi, fán sì shí qī nián ér wáng. wǔ dài shǐ bǔ: yáng xíng mì cháng mìng xuān zhōu cì shǐ tián yūn lǐng bīng wéi qián táng. qián xǔ wēi jí, qiǎn qí zi yuán hào xiū hǎo yú xíng mì. yuán yūn fēng shén jùn mài, xíng mì jiàn zhī shén xǐ, yīn yǐ qí nǚ qī zhī, jù mìng yūn bà bīng. chū, yūn zhī wéi chéng yě, cháng qiǎn shǐ hòu qián xǔ qǐ jū, xǔ hòu dài zhī. jiāng xíng, fù yǔ zhī xiǎo yǐn, shí luó yǐn pí rì xiū zài zuò, yì yǐ yūn zhī shī wú néng wèi yě, qiě yù jī zhī. yú shì rì xiū wèi lìng, qǔ yī zì, sì miàn bèi wéi ér bù shī qí běn yīn, yīn yuē: qí zì shàng jiā zhī wèi qí cài, xià jiā shí wèi chán zi, zuǒ jiā yù wèi qí yù, yòu jiā yuè wèi qī huì. luó yǐn qǔ yú zì shàng jiā yǔ wèi wǔ yú, xià jiā mǐn wèi pán yú, zuǒ jiā yù wèi yú yù, yòu jiā yì wèi yú fù dì.
溥,行密幼子也。初封丹陽王,渭卒,徐溫乃推溥為主,後僭偽號。唐同光元 年,莊宗平梁,遷都於洛陽。十二月,溥遣使章景來朝,稱「大吳國主致書上大唐 皇帝」,其辭旨卑遜,有同箋表。明年八月,又遣其司農卿盧蘋貢方物,及獻貞簡 太后珍玩,莊宗命左藏庫使王居敏、通事舍人張朗等以名馬報之。郭崇韜之平西川 也,淮人大懼,將去偽號,稱籓於唐。時崇韜欲陳舟師下峽,為平吳之策,會崇韜 既誅,洛城有變,淮人聞之,比屋相慶。明宗纂嗣,溥復遣使修好,安重誨奏曰: 「楊溥既不稱籓,無足與之抗禮,來偵國情,不如辭絕。」乃謝其使,不受所貢, 遣之。唐天成二年十月,徐溫卒,追封為齊王。溫之養子李棨代溫佐輔,秉政數年, 位至太尉、中書令、錄尚書事,襲封齊王,偽加九錫。晉天福二年,溥不得已遜位 於棨。棨遷溥於潤州,築丹陽宮以處之。溥自是服羽衣,習辟穀之術,年余以幽死。 棨又遷其族於海陵,吳人謂其居為永寧宮。周顯德中,李景聞周師渡淮,慮楊氏為 變,使人盡殺之。自唐大順二年,行密始有淮南之地,至溥遜位,凡四十七年而亡。 《五代史補》:楊行密嘗命宣州刺史田頵領兵圍錢塘。錢珝危急,遣其子元皞修好 於行密。元頵風神俊邁,行密見之甚喜,因以其女妻之,遽命頵罷兵。初,頵之圍 城也,嘗遣使候錢珝起居,珝厚待之。將行,復與之小飲,時羅隱、皮日休在坐, 意以頵之師無能為也,且欲譏之。於是日休為令,取一字,四面被圍而不失其本音, 因曰:「『其』字上加『鳷』為萁菜,下加『石』為鋋子,左加『玉』為琪玉,右 加『月』為期會。」羅隱取「於」字上加「雨」為舞雩,下加「皿」為盤盂,左加 「玉」為玗玉,右加「邑」為於阝地。
shǐ zhě qǔ wáng zì jī qián bì wáng. rán wáng shàng jiā jī wèi máng, xià jiā xīn wèi wàng, yòu jiā yì wèi máng, zuǒ jiā xīn wèi máng, qí lìng bù tōng, hé zuò jiē xī xiào zhī, shǐ dà cán ér qù. wèi jǐ, yūn guǒ bān shī. xiān shì, xíng mì yǔ shì lì xiāng dí, qí wèi fèn nù, suī shuǐ huǒ zhī bù ruò yě. xíng mì cháng mìng yǐ dà suǒ wèi qián guàn, hào yuē chuān qián yǎn, wén zhī, měi suì mìng yǐ dà fǔ kē liǔ, wèi zhī zhuó yáng tóu. zhì shì, yǐ yuán qiàn tōng hūn, èr jìng jiàn mù, chuān yǎn zhuó tóu zhī lùn shǐ zhǐ.
使者取「亡」字譏錢必亡。然「亡」 上加「勣」為芒,下加「心」為忘,右加「邑」為邙,左加「心」為忙,其令不通, 合坐皆嘻笑之,使大慚而去。未幾,頵果班師。先是,行密與勢力相敵,其為忿 怒,雖水火之不若也。行密嘗命以大索為錢貫,號曰「穿錢眼」,聞之,每歲命 以大斧科柳,謂之「斫楊頭」。至是,以元蒨通婚,二境漸睦,穿眼、斫頭之論始 止。
lǐ qǐ, běn hǎi zhōu rén. wěi wú dà chéng xiàng xú wēn zhī yǎng zi yě. wēn zì dūn měi, yì hǎi zhōu rén, chū cóng huái nán jié dù shǐ yáng xíng mì qǐ shī yú lú zhōu, jiàn zhì jūn xiào. táng mò, qīng zhōu wáng shī fàn wèi liáng zǔ suǒ wéi, qǐ shī yú huái nán, yáng xíng mì fā bīng fù zhī, wēn shí wèi xiǎo jiāng, yì yù qí xíng. shī cì qīng zhī nán bǐ, shī fàn yǐ bài, huái bīng dà lüè ér hái. qǐ shí yòu zhì, wèi wēn suǒ lǔ, wēn ài qí huì xiá, suì yù wèi jǐ zi, míng yuē zhī gào. tiān yòu chū, xíng mì zú, qí zi wò sì, huì zuǒ wèi dōu zhǐ huī shǐ zhāng hào shā wò, yù guī mìng yú liáng. wēn wèi hào yuē: cǐ qù liáng guó, wǎng fù sān qiān lǐ, bù yuè yú shì bù chéng, jūn guó wèi yǒu zhǔ, wú zhǔ jiāng luàn, bù rú yǒu suǒ lì, xú tú qí shì. hào rán zhī, nǎi lì wò dì wèi wèi shuài. wēn xún shā hào, wèi shòu wēn cháng zhōu cì shǐ jiǎn xiào sī tú. wēn liú guǎng líng, qiǎn qǐ zhī zhōu shì. shì suì, táng tiān yòu wǔ nián yě. qī nián, dīng mǔ yōu, qǐ fù shòu jiǎn xiào tài wèi wēn zhōu cì shǐ, chōng běn zhōu tuán liàn guān chá shǐ. bā nián, xuān zhōu pàn, wēn yǔ dōu jiāng chái zài yòng tǎo píng zhī, jiā tóng zhōng shū píng zhāng shì, chōng huái nán xíng jūn sī mǎ nèi wài mǎ bù dōu zhǐ huī shǐ zhèn hǎi jūn jié dù zhè jiāng xī dào guān chá děng shǐ. shí èr nián bā yuè, wēn chū zhèn rùn zhōu, yǐ qí zi zhī xùn zhī zhèng shì, jiā wēn zhèn hǎi jūn guǎn nèi shuǐ líng mǎ bù jūn dōu jūn shǐ, jiān níng guó jūn jié dù xuān shè chí děng zhōu guān chá shǐ. shí qǐ wèi wēn shǔ jùn shēng zhōu cì shǐ, nǎi dà lǐ jùn xiè, wēn biǎo yí qí fǔ yú jīn líng, wěi shòu shēng zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ, chōng zhèn hǎi jūn jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì, yǐ qǐ wèi zhèn hǎi jūn jié dù fù shǐ xíng rùn zhōu cì shǐ, chōng běn zhōu tuán liàn shǐ. shí wǔ nián, zhī xùn shòu huái nán xíng jūn fù shǐ nèi wài mǎ bù jūn dōu zhǐ huī shǐ, tōng pàn jūn fǔ shì. jū wú hé, zhī xùn wèi dà jiāng zhū jǐn suǒ shā, wēn yǐ qǐ dài zhī zhèng shì. míng nián, wēn cè yáng wèi wèi tiān zǐ, jiàn chēng dà wú, gǎi táng tiān yòu shí liù nián wèi wǔ yì yuán nián.
李棨,本海州人。偽吳大丞相徐溫之養子也。溫字敦美,亦海州人,初從淮南 節度使楊行密起師於廬州,漸至軍校。唐末,青州王師範為梁祖所圍,乞師於淮南, 楊行密發兵赴之,溫時為小將,亦預其行。師次青之南鄙,師範已敗,淮兵大掠而 還。棨時幼稚,為溫所擄,溫愛其慧黠,遂育為己子,名曰知誥。天祐初,行密卒, 其子渥嗣,會左衛都指揮使張顥殺渥,欲歸命於梁。溫謂顥曰:「此去梁國,往復 三千里,不月餘事不成,軍國未有主,無主將亂,不如有所立,徐圖其事。」顥然 之,乃立渥弟渭為帥。溫尋殺顥,渭授溫常州刺史、檢校司徒。溫留廣陵,遣棨知 州事。是歲,唐天祐五年也。七年,丁母憂,起復授檢校太尉、溫州刺史,充本州 團練觀察使。八年,宣州叛,溫與都將柴再用討平之,加同中書平章事,充淮南行 軍司馬、內外馬步都指揮使、鎮海軍節度、浙江西道觀察等使。十二年八月,溫出 鎮潤州,以其子知訓知政事,加溫鎮海軍管內水陵馬步軍都軍使,兼寧國軍節度、 宣歙池等州觀察使。時棨為溫屬郡昇州刺史,乃大理郡廨,溫表移其府於金陵,偽 授昇州大都督府長史,充鎮海軍節度副大使,知節度事,以棨為鎮海軍節度副使、 行潤州刺史,充本州團練使。十五年,知訓授淮南行軍副使、內外馬步軍都指揮使, 通判軍府事。居無何,知訓為大將硃瑾所殺,溫以棨代知政事。明年,溫冊楊渭為 天子,僭稱大吳,改唐天祐十六年為武義元年。
shí bā nián, wèi sǐ, wēn wén zhī, zì jīn líng chí guī yáng zhōu, yè rù guǎng líng, yì yǒu suǒ lì. huò yǒu xī wēn zhǐ, yán jí shǔ xiān zhǔ yí mìng zhū gé liàng zhī shì, wēn lì shēng yuē: ruò yáng shì wú nán, yǒu nǚ dāng lì yǐ, wú dé yì yì. yóu shì qún xīn nǎi dìng, suì yíng dān yáng wáng pǔ yú rùn zhōu, yǐ qí nián liù yuè shí bā rì jí wěi wèi, gǎi yuán wèi shùn yì. zì shì wēn fù zǐ yù shèng, zhōng wài gòng zhuān qí guó, yáng shì zhǔ jì ér yǐ. wēn lèi guān zhì jié zhōng dìng nán jiàn guó gōng chén dà chéng xiāng dū du zhōng wài zhū jūn shì zhū dào dōu tǒng zhèn hǎi níng guó děng jūn jié dù xuān shè chí děng zhōu guǎn nèi yíng tián guān chá děng shǐ kāi fǔ yí tóng sān sī shǒu tài shī zhōng shū lìng jīn líng yǐn dōng hǎi wáng, shí yì yī wàn hù, shí fēng wǔ bǎi hù. wěi shùn yì qī nián gǎi gān zhēn yuán nián, jí hòu táng tiān chéng èr nián. qí nián shí yuè èr shí sān rì, wēn zú, wěi zèng dà yuán shuài, zhuī fēng qí wáng, shì yuē zhōng wǔ.
十八年,渭死,溫聞之,自金陵馳歸揚州,夜入廣陵,議有所立。或有希溫旨, 言及蜀先主遺命諸葛亮之事,溫厲聲曰:「若楊氏無男,有女當立矣,無得異議。」 由是群心乃定,遂迎丹陽王溥於潤州,以其年六月十八日即偽位,改元為順義。自 是溫父子愈盛,中外共專其國,楊氏主祭而已。溫累官至竭忠定難建國功臣、大丞 相、都督中外諸軍事、諸道都統、鎮海寧國等軍節度、宣歙池等州管內營田觀察等 使、開府儀同三司、守太師、中書令、金陵尹、東海王,食邑一萬戶,實封五百戶。 偽順義七年改乾貞元年,即後唐天成二年。其年十月二十三日,溫卒,偽贈大元帥, 追封齊王,諡曰忠武。
qǐ qián mèng wēn fù dēng shān, yú nián wēn zú, qǐ nǎi wěi shòu fǔ zhèng xìng bāng gōng chén, zhī nèi wài zuǒ yòu shì kāi fǔ yí tóng sān tóng shǒu tài wèi zhōng shū lìng xuān chéng gōng. qǐ zì píng zhū jǐn zhī luàn, suì zhí wú zhèng. tiān chéng sì nián, wěi wú gǎi tài hé yuán nián, shì suì qǐ chū zhèn jīn líng, xún fēng dōng hǎi wáng. zhì qīng tài èr nián gǎi tiān zuò yuán nián, qí nián yǐ jīn líng wèi qí guó, fēng qǐ wèi qí wáng, nǎi zhuī shì wēn wèi zhōng wǔ wáng, miào hào tài zǔ. qǐ yòu jìn wèi tài wèi lù shàng shū shì, liú zhèn jīn líng, yǐ qí zi jǐng zǒng zhèng yú yáng zhōu. wèi jǐ, wěi jiā qǐ jiǔ xī, jiàn tiān zǐ jīng qí, gǎi jīn líng wèi xī dōu, yǐ yáng zhōu wèi dōng dōu. qǐ kāi guó yī qí liáng gù shì. yòng xú jiè wèi qí guó yòu chéng xiàng, sòng qí qiū wèi zuǒ chéng xiàng, yǐ wèi móu zhǔ. wěi wú tiān zuò sān nián, yáng pǔ xùn wèi yú qǐ, guó hào dà qí, gǎi yuán wèi shēng yuán, jiàn dū yú jīn líng, shí jìn shì tiān fú èr nián yě. qǐ nǎi cè yáng pǔ wèi ràng huáng, qí cè wén yuē shòu chán lǎo chén zhī gào, jǐn shàng cè huáng dì wèi gāo shàng sī yuán hóng gǔ ràng huáng yún. réng yǐ qí zi yáo lǐng píng lú jūn jié dù shǐ, qiān yú hǎi líng. qǐ zì yún táng míng huáng dì liù zi yǒng wáng lín zhī yì. táng tiān bǎo mò, ān lù shān lián xiàn liǎng jīng, míng huáng xìng shǔ, zhào yǐ lín wèi shān nán lǐng nán qián zhōng jiāng nán sì dào jié dù cǎi fǎng děng shǐ, lín zhì guǎng líng, dà mù bīng jiǎ, yǒu kuī tú jiāng zuǒ zhī zhì, hòu wèi guān jūn suǒ bài, sǐ yú dà yǔ lǐng běi, gù qǐ zhǐ zhī yǐ wèi yuǎn zǔ. yīn hái xìng lǐ shì, shǐ gǎi míng qǐ, guó hào dà táng, zūn xú wēn wèi yì zǔ. qǐ jiàn wèi fán qī nián, zi jǐng lì.
棨前夢溫負登山,逾年溫卒,棨乃偽授輔政興邦功臣,知內外左右事、開府儀 同三同、守太尉、中書令、宣城公。棨自平硃瑾之亂,遂執吳政。天成四年,偽吳 改太和元年,是歲棨出鎮金陵,尋封東海王。至清泰二年改天祚元年,其年以金陵 為齊國,封棨為齊王,乃追諡溫為忠武王,廟號太祖。棨又進位太尉、錄尚書事, 留鎮金陵,以其子景總政於揚州。未幾,偽加棨九錫,建天子旌旗,改金陵為西都, 以揚州為東都。棨開國依齊、梁故事。用徐玠為齊國右丞相,宋齊丘為左丞相,以 為謀主。偽吳天祚三年,楊溥遜位於棨,國號大齊,改元為升元,建都於金陵,時 晉氏天福二年也。棨乃冊楊溥為讓皇,其冊文曰「受禪老臣知誥,謹上冊皇帝為高 尚思元宏古讓皇」雲。仍以其子遙領平廬軍節度使,遷於海陵。棨自雲唐明皇第六 子永王璘之裔。唐天寶末,安祿山連陷兩京,明皇幸蜀,詔以璘為山南、嶺南、黔 中、江南四道節度採訪等使,璘至廣陵,大募兵甲,有窺圖江左之志,後為官軍所 敗,死於大庾嶺北,故棨指之以為遠祖。因還姓李氏,始改名棨,國號大唐,尊徐 溫為義祖。棨僭位凡七年,子景立。
jǐng, běn míng jǐng, jí jiāng chén yú zhōu, yǐ fàn miào huì, gù gǎi zhī. qǐ zhī zhǎng zi yě, diào jī lì tán yún: liè zǔ yī rì zhòu qǐn, mèng yī huáng lóng chū diàn zhī xī yíng, jiǎo shǒu nèi xiàng, rú kuī cì zhuàng. liè zǔ jīng qǐ, shǐ rén zhēn zhī, gù jiàn yuán zōng fāng yǐ yíng ér lì, qiǎn rén hòu shàng dòng jìng, yú shì lì dí zhī yì suì jué.
景,本名璟,及將臣於周,以犯廟諱,故改之。棨之長子也,《釣磯立談》云: 烈祖一日晝寢,夢一黃龍出殿之西楹,矯首內向,如窺伺狀。烈祖驚起,使人偵之, 顧見元宗方倚楹而立,遣人候上動靜,於是立嫡之意遂決。
qǐ zú, nǎi xí wěi wèi, gǎi yuán wèi bǎo dà. yǐ zhòng dì suì wèi huáng tài dì, jì dì dá wèi qí wáng, réng yú fù jiù qián shè méng yuē, xiōng dì xiāng jì. jǐng jiàn hào zhī hòu, shǔ zhōng yuán duō shì, běi tǔ luàn lí, xióng jù yī fāng, xíng yú yī jì. qí dì dōng jì qú wù, nán jí wǔ lǐng, xī zhì hú xiāng, běi jù zhǎng huái, fán sān shí yú zhōu, guǎng mào shù qiān lǐ, jǐn wèi qí suǒ yǒu, jìn dài jiàn qiè zhī dì, zuì wèi qiáng shèng. yòu cháng qiǎn shǐ sī lù qì dān, bǐ wèi zhōng guó zhī huàn, zì gù tōu ān zhī jì. nán táng shū yún: qì dān qiǎn èr shǐ lái gào yuē: jìn shǎo zhǔ nì mìng bèi yuē, zì yí fèi chù, wú zhǔ yù yǔ táng jì xiān shì zhī hǎo, jiāng cè jūn wèi zhōng yuán zhǔ. sì zhǔ yuē: gū shǒu jiāng huái, shè jì yǐ gù, yǔ liáng sòng zǔ gé. ruò ěr zhǔ bù wàng xiān hǎo, huì cì xíng rén, shòu cì duō yǐ, qí tā bù gǎn bài mìng zhī rǔ.
棨卒,乃襲偽位,改元為保大。以仲弟遂為皇太弟,季弟達為齊王,仍於父柩 前設盟約,兄弟相繼。景僭號之後,屬中原多事,北土亂離,雄據一方,行餘一紀。 其地東暨衢、婺,南及五嶺,西至湖湘,北據長淮,凡三十餘州,廣袤數千里,盡 為其所有,近代僭竊之地,最為強盛。又嘗遣使私賂契丹,俾為中國之患,自固偷 安之計。《南唐書》云:契丹遣二使來告曰:「晉少主逆命背約,自貽廢黜,吾主 欲與唐繼先世之好,將冊君為中原主。」嗣主曰:「孤守江、淮,社稷已固,與梁、 宋阻隔。若爾主不忘先好,惠賜行人,受賜多矣,其他不敢拜命之辱。」
zhōu xiǎn dé èr nián dōng, shì zōng shǐ yì nán zhēng, yǐ zǎi chén lǐ gǔ wèi qián jūn dōu bù shǔ. shì dōng, zhōu shī wéi shòu chūn. sān nián chūn, shì zōng qīn zhēng huái diān, dà bài huái kòu yú zhèng yáng, suì jìn gōng shòu zhōu. xún yòu jīn shàng bài hé yán xī yú wō kǒu, qín huáng fǔ huī yú chú zhōu. jǐng wén zhī dà jù, qiǎn qí chén zhōng mó lǐ dé míng děng fèng biǎo yú shì zōng, qǐ wèi fù yōng zhī guó, réng suì gòng bǎi wàn zhī shù, yòu jìn jīn yín qì bì jí kào jūn niú jiǔ. wèi jǐ, yòu qiǎn qí chén sūn chéng wáng chóng zhì děng fèng biǎo xiū gòng, qiě yán: jǐng yuàn gē háo shòu sì chǔ guāng hǎi děng liù zhōu zhī dì, lì yú dà cháo, qǐ bà gōng tǎo. shì zōng wèi zhī xǔ. shí lǐ dé míng děng jiàn zhōu shī zhēng gōng shòu chūn, lǜ bù néng bǎo, nǎi zòu yún: kuān chén děng wǔ rì zhī zhū, róng chén děng zì wǎng jiāng nán, qǔ běn guó biǎo zhāng, jǔ jiāng běi zhū zhōu, jǐn xiàn yú dà cháo. shì zōng xǔ qí xíng. jiǔ zhī, dé míng děng bù zhì, nǎi quán yì huí luán, wéi liú piān shī shù qiān wéi shǒu shòu chūn ér yǐ. sì nián chūn, shì zōng zài jià nán zhēng. sān yuè, dà bài jiāng nán yuán jūn yú zǐ jīn shān, xún xià shòu zhōu, nǎi mìng bān shī. shì suì dōng shí yuè, shì zōng fù lín huái diān, lián xià háo sì èr jùn, jìn gōng chǔ zhōu. míng nián chūn zhēng yuè, bá zhī, suì yí xìng yáng zhōu, zhù dà jūn yú yíng luán, jiāng yì jì jiāng. jǐng wén zhī, zì wèi wáng zài zhāo xī, nǎi móu yù chuán wèi qí shì zǐ, shǐ chēng fān yú zhōu. nán táng shū: zhēng yuè, gǎi wú jiāo tài.
周顯德二年冬,世宗始議南征,以宰臣李穀為前軍都部署。是冬,周師圍壽春。 三年春,世宗親征淮甸,大敗淮寇於正陽,遂進攻壽州。尋又今上敗何延錫於渦口, 擒皇甫暉於滁州。景聞之大懼,遣其臣鍾謨、李德明等奉表於世宗,乞為附庸之國, 仍歲貢百萬之數,又進金銀器幣及犒軍牛酒。未幾,又遣其臣孫晟、王崇質等奉表 修貢,且言:「景願割濠、壽、泗、楚、光、海等六州之地,隸於大朝,乞罷攻討。」 世宗未之許。時李德明等見周師爭攻壽春,慮不能保,乃奏云:「寬臣等五日之誅, 容臣等自往江南,取本國表章,舉江北諸州,盡獻於大朝。」世宗許其行。久之, 德明等不至,乃權議迴鑾,惟留偏師數千圍守壽春而已。四年春,世宗再駕南征。 三月,大敗江南援軍於紫金山,尋下壽州,乃命班師。是歲冬十月,世宗復臨淮甸, 連下濠、泗二郡,進攻楚州。明年春正月,拔之,遂移幸揚州,駐大軍於迎鑾,將 議濟江。景聞之,自謂亡在朝夕,乃謀欲傳位其世子,使稱籓於周。《南唐書》: 正月,改無交泰。
qiǎn qí chén chén jué fèng biǎo chén qíng, qiě shùn shì zōng zhī zhǐ yān. jué zhì, shì zōng zhào duì yú yù wò. shì shí jiāng běi zhū zhōu, wéi lú shū qí huáng sì jùn wèi xià, shì zōng yīn wèi jué yuē: jiāng nán guó zhǔ ruò néng yǐ jiāng běi zhī dì jǐn guī yú wǒ, zé zhèn yì bù zhì qióng bīng dú wǔ. jué wén mìng xīn rán, jí qiǎn rén guò jiāng qǔ jǐng biǎo, yǐ lú shū qí huáng děng sì zhōu lái shàng, qǐ huà jiāng wèi jiè, réng suì gòng dì zhēng shù shí wàn. shì zōng xǔ zhī, nǎi hái jīng. zì shì jǐng shǐ xíng dà cháo zhēng shuò, shàng zhāng chēng táng guó zhǔ chén jǐng, lèi qiǎn shǐ xiū gòng, yì bù shī wài chén zhī lǐ yān.
遣其臣陳覺奉表陳情,且順世宗之旨焉。覺至,世宗召對於 御幄。是時江北諸州,唯廬、舒、蘄、黃四郡未下,世宗因謂覺曰:「江南國主若 能以江北之地盡歸於我,則朕亦不至窮兵黷武。」覺聞命欣然,即遣人過江取景表, 以廬、舒、蘄、黃等四州來上,乞畫江為界,仍歲貢地征數十萬。世宗許之,乃還 京。自是景始行大朝正朔,上章稱唐國主臣景,累遣使修貢,亦不失外臣之禮焉。
huáng cháo jiàn lóng èr nián xià, jǐng yǐ jí zú yú jīn líng, shí nián sì shí liù. yǐ qí zi yù xí wěi wèi, qí hòu shì jù huáng jiā rì lì. wǔ dài shǐ bǔ: lǐ shàn, běn wèi xú wēn suǒ yǎng, wēn shā zhāng hào, quán chū yú jǐ, zì chēng dà chéng xiāng zhòng shū lìng dōu tǒng. jí chū jū jīn líng, yǐ dí zǐ zhī xùn wèi chéng xiàng, shàn wèi rùn zhōu jié dù. shàn shǐ wèi xuān zhōu, hū dé rùn zhōu, shén yàng yàng, jiāng bái wēn cí zhī. sòng qí qiū sù yǔ shàn shàn, yīn wèi shàn yuē: zhī xùn jiāo jù, bù kě dà yòng, dài bì yǒu sǔn zú fén cháo zhī huàn. xuān zhōu qù jiāng dū yuǎn, nán wèi yīng, rùn zhōu fāng gé yī shuǐ ěr, yǒu jí zé kě yǐ lì gōng, shèn wù cí yě. qǐ wén zhī shì rán, suì xíng. zhì rùn zhōu, wèi jǐ zhī xùn guǒ wèi zhū jǐn suǒ shā, shì yè, jiāng dū luàn, huǒ guāng gèn tiān, shàn wàng zhī yuē: sòng gōng zhī yán zhōng yǐ. suì yǐn jūn dù jiāng, jǐn zhū zhū jǐn zhī dǎng. hòu jiě jiǎ qù bèi, yǐ dài xú wēn. wēn zhì, qiě xǐ qiě nù, wèi shàn yuē: yóu xìng rǔ zài rùn zhōu, bù rán wú jiā dà shì jiāng qù yǐ. rǔ yú xiōng dì zhōng yǒu dà gōng zhě yé! jí rì yòng shàn wèi zuǒ pú shè, zhī zhèng shì, yǐ dài zhī xùn. shàn shàn yú fǔ yù, nèi wài zhī xīn xī rán ér guī zhī, gù xú wēn zú wèi jǐ ér jiāng nán suì wèi shàn suǒ yǒu. xiān shì, jiāng nán tóng yáo yún: dōng hǎi lǐ yú fēi shàng tiān. dōng hǎi jí xú zhī wàng yě, lǐ zhě lǐ yě, gài yán lǐ shàn yī dàn zì wēn jiā qǐ ér wèi jūn ěr. chū, shàn jì xù yì zhì, qiě yù fěng dòng liáo shǔ. xuě tiān dà huì, jiǔ hān, chū yī lìng, xū jiè xuě qǔ gǔ rén míng, réng cí lǐ tōng guàn. shí qí qiū xú róng zài zuò, shàn jǔ bēi wèi lìng yuē: xuě xià fēn fēn, biàn shì bái qǐ. qí qiū yuē: zhe jī guò jiē, bì xū yōng chǐ. róng yì yù cuò shàn děng, jù yuē: míng cháo rì chū, zhēng nài xiāo hé. shàn dà nù, shì yè shōu róng tóu yú jiāng, zì shì yǔ móu zhě wéi qí qiū ér yǐ. sòng qí qiū, yù zhāng rén, fù cháng zài zhōng chuán mù xià. qí qiū sù luò tuò, fù zú, jiā jì dàng jǐn, yǐ zài qióng cuì, zhāo xī bù néng dù. shí yáo dòng tiān wèi huái nán qí jiāng, sù hǎo shì, qí qiū yù yè zhī, qiě náng kōng wú bèi zhǐ bǐ zhī fèi, jì wú suǒ chū, dàn yú nì lǚ shè mén ér zuò, rú cǐ dài shù rì. lín fáng yǒu sàn lè nǚ shàng yòu, wèn qí qiū yuē: xiù cái hé yǐ shù rì bù chū? qí qiū yǐ shí gào, nǚ tàn yuē: cǐ shén xiǎo shì, xiù cái hé lìn yī yán xiāng shì yé! nǎi huì yǐ shù mín. qí qiū yòng shì zhǐ bǐ, wèi shī yǒng yǐ tóu dòng tiān, qí lüè yuē: mǒu xué wǔ wú chéng, gōng wén shī zhì, suì huá cèng dèng, shēn shì cuō tuó. xiōng zhōng zhī wàn rèn qīng shān, yā dī qì yǔ tóu shàng zhī yī lún hóng rì, shāo jǐn fēng yún. jiā yǐ tiān bù líng chí, huáng gāng fèi jué, sì hǎi yuān hēi, zhōng yuán xuè hóng. yì fēi cāng zǒu huáng zhī biàn, yǒu chū guǐ méi shén zhī jī. dòng tiān nù qí yán dà, bù jí jiē jiàn. qí qiū jiǒng jí, nǎi gèng qí qǐ, yì rì fù zhì, qí lüè yuē: yǒu shēng bù rú wú shēng, wèi rén bù ruò wèi guǐ. yòu yún: qí wèi chéng kěn wàn duān, zhǐ wèi jī hán liǎng zì. dòng tiān shǐ mǐn zhī, jiàn jiā yǐ zhěng jiù. xú wēn wén qí míng, zhào zhì mén xià. jí shàn zhī yǒu jiāng nán yě, qí qiū yǐ zuǒ mìng gōng, suì zhì jiāng xiāng, nǎi shàng biǎo yǐ sàn lè nǚ wèi qī, yǐ bào sù huì, xǔ zhī. hán xī zài shì jiāng nán, guān zhì zhū xíng shì láng. wǎn nián bù jī, nǚ pú bǎi rén, měi yán qǐng bīn kè, ér xiān lìng nǚ pú yǔ zhī xiāng jiàn, huò diào xì, huò ōu jī, huò jiā yǐ zhēng duó xuē hù, wú bù qū jǐn, rán hòu xī zài shǐ huǎn bù ér chū, xí yǐ wèi cháng. fù yǒu yī rén jí shāo liàn sēng shù bèi, měi lái wú bù shēng táng rù shì, yǔ nǚ pú děng zá chù, wěi zhǔ zhī zhī, suī nù, yǐ qí dà chén, bù yù zhí zhǐ qí guò, yīn mìng dài zhào huà wèi tú yǐ cì zhī, shǐ qí zì kuì, ér xī zài shì zhī ān rán.
皇朝建隆二年夏,景以疾卒於金陵,時年四十六。以其子煜襲偽位,其後事具 皇家日曆。《五代史補》:李掞,本為徐溫所養,溫殺張顥,權出於己,自稱大丞 相、中書令、都統。及出居金陵,以嫡子知訓為丞相,掞為潤州節度。掞始為宣州, 忽得潤州,甚怏怏,將白溫辭之。宋齊丘素與掞善,因謂掞曰:「知訓驕倨,不可 大用,殆必有損足焚巢之患。宣州去江都遠,難為應,潤州方隔一水爾,有急則可 以立功,慎勿辭也。」棨聞之釋然,遂行。至潤州,未幾知訓果為硃瑾所殺,是夜, 江都亂,火光亘天,掞望之曰:「宋公之言中矣。」遂引軍渡江,盡誅硃瑾之黨。 後解甲去備,以待徐溫。溫至,且喜且怒,謂掞曰:「猶幸汝在潤州,不然吾家大 勢將去矣。汝於兄弟中有大功者耶!」即日用掞為左僕射,知政事,以代知訓。掞 善於撫御,內外之心翕然而歸之,故徐溫卒未幾而江南遂為掞所有。先是,江南童 謠云:「東海鯉魚飛上天。」東海即徐之望也,鯉者李也,蓋言李掞一旦自溫家起 而為君爾。初,掞既蓄異志,且欲諷動僚屬。雪天大會,酒酣,出一令,須借雪取 古人名,仍詞理通貫。時齊丘、徐融在坐,掞舉杯為令曰:「雪下紛紛,便是白起。」 齊丘曰:「著屐過街,必須雍齒。」融意欲挫掞等,遽曰:「明朝日出,爭奈蕭何。」 掞大怒,是夜收融投於江,自是與謀者惟齊丘而已。宋齊丘,豫章人,父嘗在鍾傳 幕下。齊丘素落魄,父卒,家計盪盡,已在窮悴,朝夕不能度。時姚洞天為淮南騎 將,素好士,齊丘欲謁之,且囊空無備紙筆之費,計無所出,但於逆旅社門而坐, 如此殆數日。鄰房有散樂女尚幼,問齊丘曰:「秀才何以數日不出?」齊丘以實告, 女嘆曰:「此甚小事,秀才何吝一言相示耶!」乃惠以數緡。齊丘用市紙筆,為詩 詠以投洞天,其略曰:「某學武無成,攻文失志,歲華蹭蹬,身事蹉跎。胸中之萬 仞青山,壓低氣宇;頭上之一輪紅日,燒盡風雲。加以天步凌遲,皇綱廢絕,四海 淵黑,中原血紅。挹飛蒼走黃之辯,有出鬼沒神之機。」洞天怒其言大,不即接見。 齊丘窘急,乃更其啟,翼日復至,其略曰:「有生不如無生,為人不若為鬼。」又 云:「其為誠懇萬端,只為饑寒兩字。」洞天始憫之,漸加以拯救。徐溫聞其名, 召至門下。及掞之有江南也,齊丘以佐命功,遂至將相,乃上表以散樂女為妻,以 報宿惠,許之。韓熙載仕江南,官至諸行侍郎。晚年不羈,女僕百人,每延請賓客, 而先令女僕與之相見,或調戲,或毆擊,或加以爭奪靴笏,無不曲盡,然後熙載始 緩步而出,習以為常。復有醫人及燒煉僧數輩,每來無不升堂入室,與女僕等雜處, 偽主知之,雖怒,以其大臣,不欲直指其過,因命待詔畫為圖以賜之,使其自愧, 而熙載視之安然。
wáng shěn zhī, zì xìn tōng, guāng zhōu gù shǐ rén. fù nèn, shì wèi nóng mín. táng guǎng míng zhōng, huáng cháo fàn què, jiāng huái dào zéi fēng qǐ. yǒu zéi shuài wáng xù zhě, zì chēng jiāng jūn, xiàn gù shǐ xiàn, shěn zhī xiōng cháo shí wèi xiàn zuǒ, xù shǔ wèi jūn zhèng. cài zéi qín zōng quán yǐ xù wèi guāng zhōu cì shǐ, xún qiǎn bīng gōng zhī, xù lǜ zhòng dù jiāng, suǒ zài piāo lüè, zì nán kāng zhuǎn zhì mǐn zhōng, rù lín tīng, zì chēng cì shǐ. xù duō yí jì, bù jiāng yǒu chū jǐ zhī yòu zhě jiē zhū zhī. cháo yǔ háo shǒu shù bèi gòng shā xù, qí zhòng qiú shuài, nǎi xíng shēng shà xuè wèi méng, zhí jiàn yú qián, zhù yuē: bài cǐ jiàn dòng zhě wèi jiāng jūn. zhì cháo bài, jiàn yuè yú dì, zhòng yǐ wèi shén yì, jí fèng cháo wèi shuài. shí quán zhōu cì shǐ liào yàn ruò wèi zhèng tān bào, jūn mín ruò zhī, wén cháo wèi lǐ zhěng sù, qí lǎo nǎi fèng niú jiǔ, zhē dào qǐng liú. cháo yīn yǐn bīng wéi yàn ruò, suì yú kè zhī, yòu píng láng shān zéi shuài xuē yùn, bīng fēng rì shèng. táng guāng qǐ èr nián, fú jiàn guān chá shǐ chén yán biǎo cháo wèi quán zhōu cì shǐ. dà shùn zhōng, yán zú, zǐ xù fàn huī zì chēng liú hòu, cháo qiǎn shěn zhī jiāng bīng gōng zhī, yú nián, chéng zhōng shí jǐn, nǎi zhǎn huī ér jiàng, yóu shì jǐn yǒu mǐn lǐng wǔ zhōu zhī dì. cháo jí biǎo qí shì, zhāo zōng yīn jiàn wēi wǔ jūn yú fú zhōu, yǐ cháo wèi jié dù fú jiàn guǎn nèi guān chá shǐ, shěn zhī wèi fù. shěn zhī wèi guān chá fù shǐ, yǒu guò, cháo yóu jiā chuí tà, shěn zhī wú yuàn sè. cháo qǐn jí, shě qí zi yán xìng yán hóng yán fēng yán xiū, mìng shěn zhī zhī jūn fǔ shì. shí èr yuè dīng wèi, cháo hōng, shěn zhī yǐ ràng qí xiōng shěn guī, shěn guī yǐ shěn zhī yǒu gōng, cí bù shòu. shěn zhī zì chēng fú jiàn liú hòu, biǎo yú cháo tíng. táng mò, wèi wēi wǔ jūn jié dù fú jiàn guān chá shǐ, lèi qiān jiǎn xiào tài bǎo, fēng láng yá jùn wáng. liáng cháo kāi guó, lěi jiā zhōng shū lìng, fēng mǐn wáng. wáng shěn zhī dé zhèng bēi yún: cháo fù gōng yǐ róng lǚ, réng jù biǎo zòu, xún jiā xíng bù shàng shū wēi wǔ jūn liú hòu, é shòu jīn zǐ guāng lù dài fū yòu pú shè běn jūn jié dù shǐ, yòu gǎi guāng lù dài fū jiǎn xiào sī kōng, zhuǎn tè jìn jiǎn xiào sī tú, yòu zhuǎn jiǎn xiào tài bǎo láng yá jùn wáng, shí yì sì qiān hù, shí shí fēng yī bǎi hù.
王審知,字信通,光州固始人。父恁,世為農民。唐廣明中,黃巢犯闕,江、 淮盜賊蜂起。有賊帥王緒者,自稱將軍,陷固始縣,審知兄潮時為縣佐,緒署為軍 正。蔡賊秦宗權以緒為光州刺史,尋遣兵攻之,緒率眾渡江,所在剽掠,自南康轉 至閩中,入臨汀,自稱刺史。緒多疑忌,部將有出己之右者皆誅之。潮與豪首數輩 共殺緒,其眾求帥,乃刑牲歃血為盟,植劍於前,祝曰:「拜此劍動者為將軍。」 至潮拜,劍躍於地,眾以為神異,即奉潮為帥。時泉州刺史廖彥若為政貪暴,軍民 若之,聞潮為理整肅,耆老乃奉牛酒,遮道請留。潮因引兵圍彥若,歲余克之,又 平狼山賊帥薛蘊,兵鋒日盛。唐光啟二年,福建觀察使陳岩表潮為泉州刺史。大順 中,岩卒,子婿范暉自稱留後,潮遣審知將兵攻之,逾年,城中食盡,乃斬暉而降, 由是盡有閩、嶺五州之地。潮即表其事,昭宗因建威武軍於福州,以潮為節度、福 建管內觀察使,審知為副。審知為觀察副使,有過,潮猶加捶撻,審知無怨色。潮 寢疾,舍其子延興、延虹、延豐、延休,命審知知軍府事。十二月丁未,潮薨,審 知以讓其兄審邽,審邽以審知有功,辭不受。審知自稱福建留後,表於朝廷。唐末, 為威武軍節度、福建觀察使,累遷檢校太保,封琅邪郡王。梁朝開國,累加中書令, 封閩王。《王審知德政碑》云:潮付公以戎旅,仍具表奏,尋加刑部尚書、威武軍 留後,俄授金紫光祿大夫、右僕射、本軍節度使,又改光祿大夫、檢校司空,轉特 進、檢校司徒,又轉檢校太保、琅邪郡王,食邑四千戶,食實封一百戶。
shì shí, yáng shì jù jiāng huái, gù mǐn zhōng yǔ zhōng guó gé yuè, shěn zhī měi suì cháo gòng, fàn hǎi zhì dēng lái dǐ àn, wǎng fù pō yǒu fēng shuǐ zhī huàn, piào méi zhě shí sì wǔ. hòu táng zhuāng zōng jí wèi, qiǎn shǐ fèng gòng, zhì jiā gōng chén, jìn jué yì.
是時, 楊氏據江、淮,故閩中與中國隔越,審知每歲朝貢,泛海至登萊抵岸,往復頗有風 水之患,漂沒者十四五。後唐莊宗即位,遣使奉貢,制加功臣,進爵邑。
shěn zhī qǐ zì lǒng mǔ, yǐ zhì fù guì. měi yǐ jié jiǎn zì chù, xuǎn rèn liáng lì, shěng xíng xī fèi, qīng yáo báo liǎn, yǔ mín xiū xī. sān shí nián jiān, yī jìng yàn rán. tóng guāng yuán nián, shěn zhī zú, zi yán hàn sì, wèi dì yán jūn suǒ shā.
審知起自隴畝,以至富貴。每以節儉自處,選任良吏,省刑惜費,輕徭薄斂, 與民休息。三十年間,一境晏然。同光元年,審知卒,子延翰嗣,為弟延鈞所殺。
yán jūn, shěn zhī cì zǐ. hòu táng zhǎng xìng sān nián, shàng yán wú yuè guó wáng qián hōng, qǐ fēng wèi wú yuè wáng, bù bào. wèi jǐ, zì chēng dì, guó hào dà mǐn, gǎi yuán lóng qǐ, rán yóu chēng fān yú cháo tíng. qīng tài yuán nián, yù shì. zi chǎng sì.
延鈞,審知次子。後唐長興三年,上言吳越國王錢薨,乞封為吳越王,不報。 未幾,自稱帝,國號大閩,改元龍啟,然猶稱籓於朝廷。清泰元年,遇弒。子昶嗣。
chǎng, sì wěi wèi, cháo tíng yīn shòu chǎng fú jiàn jié dù shǐ. jìn tiān fú sān nián, qiǎn shǐ gòng fèng zhì què, zhǐ chēng mǐn wáng. qí zi jì gōng chēng jié dù shǐ, jìn zǔ nǎi xià zhì fēng chǎng wèi mǐn wáng. gǎi yuán tōng dà, hòu yù shì, shěn zhī shǎo zǐ yán xī sì.
昶,嗣偽位,朝廷因授昶福建節度使。晉天福三年,遣使貢奉至闕,止稱閩王。 其子繼恭稱節度使,晉祖乃下制封昶為閩王。改元通大,後遇弒,審知少子延羲嗣。
yán xī, sì wěi wèi, gǎi yuán yǒng lóng, zài wèi liù nián yù shì. xiōng yán zhèng, zì chēng dì yú fú zhōu, jìn kāi yùn sān nián, wèi lǐ jǐng suǒ miè. wǔ dài shǐ bǔ: wáng cháo zhī lái fú jiàn yě, zhí lián shuài chén yán zú, zǐ xù fàn huī zì chēng liú hòu, cháo gōng bá zhī, jǐn yǒu qí dì, suì wèi fú jiàn guān chá shǐ. zhì qí dì shěn zhī lì, suī tiān xià duō shì, yóu néng xiū qí zhí gòng, cháo tíng jiā zhī, fēng mǐn wáng. shěn zhī zú, zi yán jūn sì, wú shí, zhé gǎi shěn zhī zhì dù, jiàn chēng dà mǐn, gǎi yuán lóng qǐ, qí hòu wèi zi chǎng shā. chǎng duō xíng bù dào, mǐn rén shā zhī. lì cóng fù yán xī, gǎi yuán yǒng lóng, yán xī bù xù zhèng shì, guó luàn, wèi qí jiāng lián zhòng yù suǒ shā, wáng shì zhī zú suì miè. xiān shì, liáng cháo yǒu wáng bà zhě, jí wáng shì zhī yuǎn zǔ, wèi dào shì, jū yú fú zhōu zhī yí shān shí, ài èr zào jiá shù, yīn qí xià zhú tán, wèi cháo lǐ zhī suǒ, qí hòu dān chéng chōng xū ér qù, bà cháng yún: wú zhī zǐ sūn, dāng yǒu wáng yú cǐ fāng zhě. nǎi zì wèi chèn, cáng zhī yú dì. táng guāng qǐ zhōng, làn kē dào shì xú jǐng yuán, yīn yú tán dōng běi yú qǔ tǔ, huò qí shī, yuē: shù kū bù yòng fá, tán huài bù xū jié. bù mǎn yī qiān nián, zì yǒu xì sūn liè. yòu yuē: hòu lái shì sān wáng, cháo shuǐ dàng huò yāng. yán féng èr zhà jiān, wèi miǎn yǒu xiāo wáng. zi sūn yī wú dào, dài dài fēng mǐn jiāng. yì zhě yǐ wèi: cháo dàng huò yāng, wèi wáng cháo chú qí huò huàn yǐ kāi jī yè yě yán féng èr zhà jiān, wèi chén yán féng wáng cháo wèi jǐ ér wáng, tǔ dì wèi qí suǒ yǒu yě dài dài fēng mǐn jiāng, wèi cháo yǔ shěn zhī yě, dài dài gài liǎng shì zhī chēng, míng fēng chóng bù guò cháo yǔ shěn zhī liǎng shì ěr. chū, wáng cháo cháng jiǎ dào yú hóng zhōu, shí zhōng chuán wèi hóng zhōu jié dù shǐ, yǐ wáng cháo ruò dé fú jiàn, jìng tǔ xiāng jiē, bì wèi jǐ huàn, yīn yù zhū zhī. yǒu sēng shàng lán zhě, tōng yú shù shù, dòng jiē xiān zhī, dà wèi zhōng suǒ zhòng. yīn rù yè, chá chuán cí qì, jīng yuē: lìng gōng hé gù qǐ è yì, shì yù shā wáng cháo fǒu? chuán bù gǎn yǐn, jǐn yǐ gào zhī. shàng lán yuē: lǎo sēng guān wáng cháo yǔ fú jiàn yǒu yuán, bì biàn, bǐ shí zuò yī hǎo shì jiè. lìng gōng yí jiā lǐ hòu dài, ruò bì shā zhī, lìng gōng zhī fú qù yǐ. yú shì chuán jiā yǐ yuán sòng. jí shěn zhī zhī sì wèi yě, yáng xíng mì fāng shèng, cháng yǒu tūn dōng nán zhī zhì qì. shěn zhī jū cháng yōu zhī, yīn qí xiān rén cháng wèi shàng lán suǒ zhī, nǎi shǐ rén jī jīn bó wǎng yí zhī, hào yuē sòng gōng, qiě wèn guó zhī xiū jiù. shǐ huí, shàng lán yǐ shí zì wèi bào, qí cí yuē: bù pà yáng rù wū, zhǐ pà qián rù fù. shěn zhī dé zhī tàn yuē: yáng zhě yáng yě, fù zhě fú yě, dé fēi fú zhōu zhī huàn, bù zài yáng xíng mì ér zài qián shì hū? jīn nèi wài jiāng lì wú xìng qián zhě, bì wèi zi sūn hòu shì zhī yōu yǐ. zhì yán xī wèi lián zhòng yù suǒ shā, zhū jiāng zhēng lì, jiāng nán chéng qí shí mìng chá wén huī lǐng bīng fá zhī, jīng nián bù néng xià. huì liǎng zhè jiù bīng zhì, wén huī fù bèi shòu dí, suì dà bài. zì shì fú zhōu guǒ wèi qián shì suǒ yǒu, rù fù zhī chèn shǐ yīng. gài guó zhī xìng shuāi, jiē míng shù jué dìng yǐ. xú yín, dēng dì guī mǐn zhōng, tú jìng dà liáng, yīn xiàn tài zǔ yóu dà liáng fù. shí liáng zǔ yǔ tài yuán wǔ huáng wèi chóu dí, wǔ huáng miǎo yī mù, ér yòu chū zì shā tuó bù luò, yín yù qū mèi liáng zǔ, gù cí jí zhī, yún: yī yǎn xiōng nú, wàng yīng wēi ér dǎn luò. wèi jǐ, yǒu rén dé qí běn shì tài yuán zhě, wǔ huáng jiàn ér dà nù. jí zhuāng zōng zhī miè liáng yě, sì fāng zhū hóu yǐ wèi táng shì fù xìng, fèng chēn wèi qìng zhě xiāng jì. wáng shěn zhī zài mǐn zhōng, yì qiǎn shǐ zhì, jù zhào qí shǐ wèn yuē: xú yín zài fǒu? shǐ bù gǎn yǐn, yǐ wú yàng duì, zhuāng zōng yīn cǎn rán yuē: rǔ guī yǔ wáng shěn zhī, fù mǔ zhī chóu, bù kě tóng tiān, xú yín zhǐ chì xiān dì, jīn wén zài bǐ zhōng, hé yǐ róng zhī? shǐ huí, jù yǐ gào, shěn zhī yuē: rú cǐ zé zhǔ shàng yù shā xú yín ěr, jīn shā zé wèi gǎn fèng zhào, dàn bù kě yǐ yòng yǐ. jí rì jiè hūn zhě bù dé yǐn jiē, xú yín zuò shì zhōng shēn zhǐ yú mì shū zhèng zì. jiāng wèi, jiàn zhōu rén, gōng yú shī. gān yòu zhōng, fú zhōu wáng shì guó luàn, yǒu gù rén rèn fú zhōu guān shǔ, kǒng huò jí, yī dàn wáng qù, jiāng bēn jiāng nán, nǎi jiān dào yè wèi. jīng shù rì, wèi qiě yǔ cǎo tóu jiāng nán biǎo. qí rén wèi chū jìng, zāo biān lì suǒ qín, réng yú náng zhōng de suǒ zhuàn biǎo zhāng, yú shì shōu wèi yǔ bēn zhě, jù xiè ér sòng. wèi lín xíng, cí sè bù náo, qiě yuē: jī kāng zhī jiāng sǐ yě, gù rì yǐng ér dàn qín, wú jīn qín zé bù xiá dàn, fù yī piān kě yǐ. nǎi suǒ bǐ wèi shī yuē: yá gǔ qīn rén jí, xī qīng rì yù xié. huáng quán wú lǚ diàn, jīn yè sù shuí jiā? wén zhě mò bù shāng zhī. huáng tāo, zài mǐn zhōng wèi wáng shěn zhī tuī guān. yī dàn kuì zhī yú, shí tāo fāng yǔ xú yín duì tán, suì qǐng dài wèi xiè jiān. yín yuán bǐ ér chéng, qí lüè yuē: xián zhū duàn suǒ, cái cóng yáng xù xuán lái liè zài diāo pán, biàn dào féng huān shí chù. shí rén dà chēng zhī.
延羲,嗣偽位,改元永隆,在位六年遇弒。兄延政,自稱帝於福州,晉開運三 年,為李景所滅。《五代史補》:王潮之來福建也,值連帥陳岩卒,子婿范暉自稱 留後,潮攻拔之,盡有其地,遂為福建觀察使。至其弟審知立,雖天下多事,猶能 修其職貢,朝廷嘉之,封閩王。審知卒,子延鈞嗣,無識,輒改審知制度,僭稱大 閩,改元龍啟,其後為子昶殺。昶多行不道,閩人殺之。立從父延羲,改元永隆, 延羲不恤政事,國亂,為其將連重遇所殺,王氏之族遂滅。先是,梁朝有王霸者, 即王氏之遠祖,為道士,居於福州之怡山時,愛二皁莢樹,因其下築壇,為朝禮之 所,其後丹成沖虛而去,霸嘗云:「吾之子孫,當有王於此方者。」乃自為讖,藏 之於地。唐光啟中,爛柯道士徐景元,因於壇東北隅取土,獲其詩,曰:「樹枯不 用伐,壇壞不須結。不滿一千年,自有系孫列。」又曰:「後來是三王,潮水盪禍 殃。岩逢二乍間,未免有銷亡。子孫依吾道,代代封閩疆。」議者以為:潮盪禍殃, 謂王潮除其禍患以開基業也;岩逢二乍間,謂陳岩逢王潮未幾而亡,土地為其所有 也;代代封閩疆,謂潮與審知也,代代蓋兩世之稱,明封崇不過潮與審知兩世耳。 初,王潮嘗假道於洪州,時鐘傳為洪州節度使,以王潮若得福建,境土相接,必為 己患,陰欲誅之。有僧上藍者,通於術數,動皆先知,大為鍾所重。因入謁,察傳 詞氣,驚曰:「令公何故起惡意,是欲殺王潮否?」傳不敢隱,盡以告之。上藍曰: 「老僧觀王潮與福建有緣,必變,彼時作一好世界。令公宜加禮厚待,若必殺之, 令公之福去矣。」於是傳加以援送。及審知之嗣位也,楊行密方盛,常有吞東南之 志氣。審知居常憂之,因其先人嘗為上藍所知,乃使人齎金帛往遺之,號曰「送供」, 且問國之休咎。使回,上藍以十字為報,其詞曰:「不怕羊入屋,只怕錢入腹。」 審知得之嘆曰:「羊者楊也,腹者福也,得非福州之患,不在楊行密而在錢氏乎? 今內外將吏無姓錢者,必為子孫後世之憂矣。」至延羲為連重遇所殺,諸將爭立, 江南乘其時命查文徽領兵伐之,經年不能下。會兩浙救兵至,文徽腹背受敵,遂大 敗。自是福州果為錢氏所有,入腹之讖始應。蓋國之興衰,皆冥數決定矣。徐寅, 登第歸閩中,途徑大梁,因獻太祖《游大梁賦》。時梁祖與太原武皇為讎敵,武皇 眇一目,而又出自沙陀部落,寅欲曲媚梁祖,故詞及之,云:「一眼匈奴,望英威 而膽落。」未幾,有人得其本示太原者,武皇見而大怒。及莊宗之滅梁也,四方諸 侯以為唐室復興,奉琛為慶者相繼。王審知在閩中,亦遣使至,遽召其使問曰: 「徐寅在否?」使不敢隱,以無恙對,莊宗因慘然曰:「汝歸語王審知,父母之讎, 不可同天,徐寅指斥先帝,今聞在彼中,何以容之?」使回,具以告,審知曰: 「如此則主上欲殺徐寅耳,今殺則未敢奉詔,但不可以用矣。」即日戒閽者不得引 接,徐寅坐是終身止於秘書正字。江為,建州人,工於詩。乾祐中,福州王氏國亂, 有故人任福州官屬,恐禍及,一旦亡去,將奔江南,乃間道謁為。經數日,為且與 草投江南表。其人未出境,遭邊吏所擒,仍於囊中得所撰表章,於是收為與奔者, 俱械而送。為臨刑,詞色不撓,且曰:「嵇康之將死也,顧日影而彈琴,吾今琴則 不暇彈,賦一篇可矣。」乃索筆為詩曰:「衙鼓侵人急,西傾日欲斜。黃泉無旅店, 今夜宿誰家?」聞者莫不傷之。黃滔,在閩中為王審知推官。一旦饋之魚,時滔方 與徐寅對談,遂請代為謝箋。寅援筆而成,其略曰:「銜諸斷索,才從羊續懸來; 列在雕盤,便到馮歡食處。」時人大稱之。
shǐ chén yuē: xī táng zuò héng liú, yì fāng gē jù, xíng mì yǐ gāo cái jié zú qǐ zhī yú qián, lǐ qǐ yǐ lǚ shuāng jiān bīng dé zhī yú hòu, yǐ wěi yì wěi, yú liù shí nián. jì yǒu zhōu xìng báo fá zhī shī, huáng shàng shì huái róu zhī dé, ér nǎi zǒu tī háng ér rù gòng, fèng zhēng shuò yǐ lái tíng, rú shì zé zhǎng jiāng zhī xiǎn, yòu hé zú yǐ shì zāi! shěn zhī pì jù yī yú, jǐn jiāng shù shì, shǐ zé kě fāng yú wú ruì, zhōng zé qiè xiào yú wèi tuó, yǔ fū xué fēng jǐng wā, yì hé xiāng yuǎn zāi! wǔ jì zhī wáng, gài qí xìng yě.
史臣曰:昔唐祚橫流,異方割據,行密以高材捷足啟之於前,李棨以履霜堅冰 得之於後,以偽易偽,逾六十年。洎有周興薄伐之師,皇上示懷柔之德,而乃走梯 杭而入貢,奉正朔以來庭,如是則長江之險,又何足以恃哉!審知僻據一隅,僅將 數世,始則可方於吳芮,終則竊效於尉佗,與夫穴蜂井蛙,亦何相遠哉!五紀之亡, 蓋其幸也。