strong gōu lóng tuì wéi miè jiǔ lí strong
勾龍退圍滅九黎

què shuō jiǔ tài zǐ huí yíng, dà tài zǐ yǔ gōu lóng yuē: jīn rì mǒu yú zhèn hòu guān zhàn, jiàn jiǔ lí xiōng dì dāo fǎ chún shú, yǒng měng guò rén, ruò yǐ lì dí, zhōng yǒu yī sǔn. xiān shēng yǒu hé miào cè, xū jì shèng zhī fāng měi. gōu lóng yuē: tài zǐ fàng xīn! mǒu yì guān qí dòng jìng yǐ, lì dí jué bù néng shèng. mǒu yòng yī tuì wéi jì bì rán shèng zhī. tài zǐ yuē: hé wèi tuì wéi jì? gōu lóng yuē: tài zǐ kūn yù èr cì dà zhàn, jiē shì bǐ duì ér dí, suǒ yǐ wèi dé huò shèng. míng rì, bǐ bì liào wǒ yì zhǐ yòng lì dí, bǐ yòu qí chū hùn zhàn. míng rì qǐng wǔ wèi tài zǐ chū dí, què jiào sì gè fù jiāng jiǎ zhuāng sì wèi tài zǐ lì yú zhèn hòu, shǐ bǐ bù yí. bǐ jiàn tài zǐ jiǔ rén qí chū yě, bì jiǔ lí xiōng dì jiē lái yíng dí. wǒ jūn léi gǔ nà hǎn, xiān shā guò qù, bǐ dìng fèn nù shā lái. tài zǐ kūn yù kě lüè zhàn shù hé, yáng bài ér zǒu. jiàn wǒ bài zǒu, bǐ bì lì zhuī. sì wèi tài zǐ fēn zuǒ yòu mái fú yú lín mù mào shēn zhī chù, hòu jiǔ lí gǎn guò, jí fàng qǐ hào pào, sì tài zǐ yú lín zhōng zuǒ yòu shā chū, duàn qí guī lù wǔ tài zǐ yòu fān shēn shā huí, jiāng bǐ wéi yú gāi xīn, zé jiǔ lí kě qín yǐ. jiǔ tài zǐ tīng gōu lóng yán tuì wéi jì, gè yǒng yuè dà xǐ, jiē qù zhǔn bèi.
卻說九太子回營，大太子與勾龍曰：「今日某於陣後觀戰，見九黎兄弟刀法純熟，勇猛過人，若以力敵，終有一損。先生有何妙策，須計勝之方美。」勾龍曰：「太子放心！某亦觀其動靜矣，力敵決不能勝。某用一退圍計必然勝之。」太子曰：「何為退圍計？」勾龍曰：「太子昆玉二次大戰，皆是比對而敵，所以未得獲勝。明日，彼必料我亦只用力敵，彼又齊出混戰。明日請五位太子出敵，卻教四個副將假裝四位太子立於陣後，使彼不疑。彼見太子九人齊出也，必九黎兄弟皆來迎敵。我軍擂鼓吶喊，先殺過去，彼定忿怒殺來。太子昆玉可略戰數合，佯敗而走。見我敗走，彼必力追。四位太子分左右埋伏於林木茂深之處，候九黎趕過，即放起號炮，四太子於林中左右殺出，斷其歸路；五太子又番身殺回，將彼圍於垓心，則九黎可擒矣。」九太子聽勾龍言退圍計，各踴躍大喜，皆去準備。

cì rì píng míng, sì gè jiǎ tài zǐ lì yú zhèn hòu, wǔ tài zǐ lì yú zhèn qián, sān jūn léi gǔ nà hǎn suǒ zhàn. jiǔ lí xiōng dì pī guà chū mǎ, dà tài zǐ yuē: wǒ zǔ fù yǒu hé kuī rǔ xiōng dì, què bù shǒu běn tǔ, hùn bìng zhū hóu, kǔ hài shēng líng. jīn rì qín zhù, rǔ mò hòu huǐ! zhǎng lí yuē: zì pán gǔ sān huáng yǐ lái, wèi jūn wèi chén fēi shì yī xìng, dōu lún liú huàn zuò. jīn rǔ fù zǔ wú dé, yīng gāi ràng wǒ xiōng dì. què bù zǎo zǎo jiāng tiān xià shuāng shǒu gòng xiàn shàng, zhì wǒ xiōng dì fèn nù, qǐ bīng lái qǔ. rǔ ruò xiǎo shì, miǎn de jiāo fēng! tài zǐ yuē: rǔ xiōng dì ruò yào wèi tiān zǐ, jīn rì yī zhàn, biàn fēn jūn chén. liǎng jiā gè pái kāi zhèn shì, gè zhǎn shǒu zhōng bīng rèn, yī shí bā rén jiāo mǎ hùn zhàn. nà sì gè jiǎ tài zǐ rú hé dí dé sì lí, bài zhèn xiān táo. wǔ tài zǐ kàn jiàn, yì gé kāi wǔ lí bīng rèn, yáng bài ér zǒu. sān jūn dà luàn, qì jiǎ pāo gē, diū xià liáng cǎo chē zhàng, sāi mǎn dào lù. jiǔ lí zěn zhī shì jì, zhāo dòng rén mǎ, fèn nù gǎn lái. wǔ tài zǐ jiàn jiǔ lí zhōng jì, qiě zhàn qiě zǒu. guò le mái fú zhī chù, xīn zhōng àn xǐ. jiǔ lí chuán lìng sān jūn, sù yū guò lín, ruò zhuō dé yī tài zǐ zhě, shǎng huáng jīn qiān liǎng. sān jūn de lìng, zhǐ gù gǎn lái. yán yóu wèi liǎo, hū tīng dé yī shēng pào xiǎng, lín zuǒ èr tài zǐ shā chū, lín yòu èr tài zǐ shā chū, qián miàn wǔ tài zǐ zhěng bīng shā huí, jiāng lí bīng chōng zuò liǎng sān jié. jiǔ lí dà jīng, xiōng dì hé jù yī chù, shā huí yuán lù ér táo. lín zhōng sì tài zǐ yòng bàn mǎ suǒ zǎo bàn dào lí shì xiōng dì wǔ rén, nǎi shì sì wén wǔ lián liù wǔ qī pò bā fǔ, zǒu qù zhǎng tān cì jù sān lù jiǔ bì. cǐ yī zhèn shā dé jiǔ lí zhī bīng shí sàng bā jiǔ, shī héng biàn yě, xuè liú chéng qú. zǒu tuō yī sì sàng jiā zhī gǒu, dé mìng rú tóng lòu wǎng zhī yú.
次日平明，四個假太子立於陣後，五太子立於陣前，三軍擂鼓吶喊索戰。九黎兄弟披掛出馬，大太子曰：「我祖父有何虧汝兄弟，卻不守本土，混並諸侯，苦害生靈。今日擒住，汝莫後悔！」長黎曰：「自盤古三皇以來，為君為臣非是一姓，都輪流換做。今汝父祖無德，應該讓我兄弟。卻不早早將天下雙手貢獻上，致我兄弟忿怒，起兵來取。汝若曉事，免得交鋒！」太子曰：「汝兄弟若要為天子，今日一戰，便分君臣。」兩家各排開陣勢，各展手中兵刃，一十八人交馬混戰。那四個假太子如何敵得四黎，敗陣先逃。五太子看見，亦隔開五黎兵刃，佯敗而走。三軍大亂，棄甲拋戈，丟下糧草車仗，塞滿道路。九黎怎知是計，招動人馬，忿怒趕來。五太子見九黎中計，且戰且走。過了埋伏之處，心中暗喜。九黎傳令三軍，速迂過林，若捉得一太子者，賞黃金千兩。三軍得令，只顧趕來。言猶未了，忽聽得一聲炮響，林左二太子殺出，林右二太子殺出，前面五太子整兵殺回，將黎兵沖作兩三截。九黎大驚，兄弟合聚一處，殺回原路而逃。林中四太子用絆馬索早絆倒黎氏兄弟五人，乃是四文、五廉、六武、七破、八輔，走去長貪、次巨、三祿、九弼。此一陣殺得九黎之兵十喪八九，屍橫遍野，血流成渠。走脫一似喪家之狗，得命如同漏網之魚。

qiě shuō wǔ lí bèi gōu lóng zhuō zhù, zuǒ yòu yì jiàn tài zǐ, shù qí zuì ér xīn zhī, chuán shǒu hào lìng tiān xià.
且說五黎被勾龍捉住，左右抑見太子，數其罪而新之，傳首號令天下。

gōu lóng yuē: jīn jiǔ lí yǐ zhū qí wǔ rén, qí sì rén xīn dǎn jù liè. bì xū xīng yè jiān chéng gǎn zhì shǔ zhōng, yǐ jué qí gēn. bù rán, dàn kǒng méng yá fù fā. jiǔ tài zǐ měng xǐng yuē: xiān shēng bù yán, wú jǐ wàng zhī. máng chuán hào lìng qǐ bīng, lián yè zhuī gǎn.
勾龍曰：「今九黎已誅其五人，其四人心膽俱裂。必須星夜兼程趕至蜀中，以絕其根。不然，但恐萌芽復發。」九太子猛醒曰：「先生不言，吾幾忘之。」忙傳號令起兵，連夜追趕。

què shuō sì lí bù gù sān jūn, zhǐ gù táo huí. xiāng suí zhě zhǐ èr sān bǎi rén. hū xiǎo zú lái bào shuō: wǔ lí bèi bàn mǎ suǒ bàn dào, jīn jiē zhǎn shǒu hào jīn tiān xià. sì lí wén bào, xià mǎ xiāng bào dà kū. kū shēng wèi jué, xiǎo zú yòu bào shuō: yǒu jiǔ tài zǐ zhī bīng zhuī zhì yǐ. zhǎng lí dà jīng yuē: xiōng dì děng yǐ sǐ wǔ rén, kuàng lián rì bēn zǒu, rén mǎ kùn fá, rú hé dǐ dí? bù rú zì fù tóu xiáng, yǐ miǎn yī sǐ. jiǔ lí bì yuē: xiōng zhǎng shì hé yán yě? wú xiōng dì jiǔ rén, tóng xīn jié lì, yǐ tú dà shì. shì jì bù chéng, yǒu sǐ wú shēng, qǐ kě qū xī jiàng rén zāi! bǐ bīng zhuī zhì, xiǎo dì duàn hòu, yī biān shā, yī biān zǒu. ruò yǒu wēi jí, xiōng sù huí guó qǐ bīng, dài wǒ bào chóu. lí tān yuē: dì yí jǐn shèn, tǎng féng dí bīng, bù kě liàn zhàn, zhǐ kě tuō shēn wèi shàng! sì rén dà kū ér bié. lí bì dān rén dú mǎ, nù mù héng dāo lì yú lù kǒu. què shuō tài zǐ lǐng bīng zhèng pò zhī jì, qián jūn fēi bào tài zǐ, yán lí bì dú mǎ zǔ lù. gōu lóng yuē: bǐ bīng bài jiāng wáng, zòng yǒu yī rén zhī yǒng, yòu hé zú jù? jí chuán lìng gōng nǔ shǒu sì miàn shè zhī. lí bì jiàn sì miàn shǐ lái rú yǔ fēn fēn, yǐ dāo bō zhī, shēn dài zhòng shāng, shàng zì nù mù yáng méi, shǒu xià fàng dāo, zhì sǐ ér shēn bù dǎo. qí mǎ bèi bì liǎng tuǐ jiā zhù, bù néng zǒu tuō, yì bèi jiàn shè sǐ. hòu rén kàn dào cǐ chù, tàn qí xiāo yǒng, zuò shī diào zhī yún:
卻說四黎不顧三軍，只顧逃回。相隨者止二三百人。忽小卒來報說：「五黎被絆馬索絆倒，今皆斬首號今天下。」四黎聞報，下馬相抱大哭。哭聲未絕，小卒又報說：「有九太子之兵追至矣。」長黎大驚曰：「兄弟等已死五人，況連日奔走，人馬睏乏，如何抵敵？不如自縛投降，以免一死。」九黎弼曰：「兄長是何言也？吾兄弟九人，同心竭力，以圖大事。事既不成，有死無生，豈可屈膝降人哉！彼兵追至，小弟斷後，一邊殺，一邊走。若有危急，兄速回國起兵，代我報仇。」黎貪曰：「弟宜謹慎，倘逢敵兵，不可戀戰，只可脫身為上！」四人大哭而別。黎弼單人獨馬，怒目橫刀立於路口。卻說太子領兵正迫之際，前軍飛報太子，言黎弼獨馬阻路。勾龍曰：「彼兵敗將亡，縱有一人之勇，又何足懼？」即傳令弓弩手四面射之。黎弼見四面矢來如雨紛紛，以刀撥之，身帶重傷，尚自怒目揚眉，手下放刀，至死而身不倒。其馬被弼兩腿夾住，不能走脫，亦被箭射死。後人看到此處，嘆其驍勇，作詩吊之云：

héng dāo lì mǎ diàn láng bēn, wèi shǐ gū shēn yě zhàn hūn.
橫刀立馬殿狼犇，蝟矢孤身野戰昏。

míng yuè shì lián duī hèn chù, xiāo fēng sù cǎo yǐn yīng hún.
明月似憐堆恨處，宵風宿草隱英魂。

què shuō zhǎng lí tān cì lí jù sān lí lù dé jiǔ lí bì dān rén dú mǎ zǔ zhù hòu jūn, cái dé zǒu huí běn guó, jiāng chéng mén jǐn bì, fēn fù bīng zú yòng xīn bǎ shǒu. yǒu xiǎo jūn hòu zǒu huí zhě, bào shuō jiǔ dài wáng bèi luàn jiàn shè sǐ, sān lí wén bào, fàng shēng dà kū yuē: wú xiōng dì jiǔ rén héng xíng tiān xià wǔ shí yú nián, bù xiǎng jīn rì zāo gōu lóng zhà móu, sǔn qù zhǎo dì liù rén. cǐ yuān bù gòng dài tiān! yán wèi qì, kū wèi zhǐ, xiǎo zú máng lái bào yuē: bǐng shàng dài wáng! jīn yǒu gōu lóng tóng jiǔ tài zǐ lǐng shí wàn dà bīng shā zhì shǔ jìng, zhǐ chà bǎi lǐ zhī yáo, wàng dài wáng sù zuò dìng shǒu! sān lí wén bào dà jīng yuē: jīn rì zhī wēi hé yǐ jiě zhī? lí lù yuē: shì dào rú cǐ, bǐ wǒ nǎi shēng sǐ zhī chóu, jué wú jiàng lǐ. wǒ yù jiàng zhī, bǐ yì bù róng. jīn chéng zhōng shàng yǒu kě zhī yī nián zhī liáng, sān wàn zhī bīng, èr xiōng lǐng èr wàn bīng shǒu chéng, wǒ lǐng yī wàn bīng chū zhàn, shèng zé èr xiōng shā chū xiāng zhù, bài zé jiān bì wù chū. jiǔ zé yǒu biàn, sī jì pò zhī, hé bì zì xiāng jīng yí hū! lí tān yuē: xián dì zhī yán suī shì, dàn wǒ děng shì qióng lì jǐn, jūn xīn lí sàn, zòng yǒu bīng sān wàn, bù kěn shě sǐ chū zhèn, bù rú tóu xiáng, miǎn sǐ yì wèi kě zhī. lí lù yuē: èr xiōng wèi liù dì zāo hài, tǎng bù zhǔn jiàng, huǐ zhī hé jí? bù rú zhàn sǐ shā chǎng, hái dé liú míng qiān gǔ, dài dì zhàn zhī bù shèng, zài jiàng wèi chí. èr xiōng jiàn zǔ lí lù bú zhù, zhǐ de diǎn rén mǎ yī wàn yǔ zhī chū zhàn. lí lù pī guà chuò qiāng shàng mǎ, dà kāi chéng mén, bié èr xiōng shā chū. gāo yáng bīng kàn jiàn, bào rù zhōng jūn. jiǔ tài zǐ bài gè lǐng bīng lái yíng. liǎng zhèn duì wán, lí lù chū mǎ, zhèng shì chóu rén xiāng jiàn, xīn tóu huǒ qǐ, miàn mù tōng hóng, gèng bù dǎ huà, shǒu niān zhǎng qiāng wàng dà tài zǐ hé míng biàn cì, tài zǐ dà nù, jǔ qiāng jiāo hái. nán biān jīn gǔ zhèn tiān, sān jūn nà hǎn zhù wēi. yuē zhàn liù shí huí hé bù fēn shèng fù. bā tài zǐ jiàn xiōng yíng bù dé lí lù, gè chí bīng rèn, bā miàn shā jìn. lí lù rú hé dǐ dāng! zuǒ chōng yòu zhuàng, bù néng dé chū. chéng nèi bīng shǎo, bù gǎn chū jiù. píng míng wéi zhì huáng hūn, wài wú jiù bīng, liào bù néng chū zhòng wéi, qì fāng yǐ jǐn, dà hū yuē: wú wéi zài cǐ, bù pà sǐ zhě xiàng qián. bā fāng bīng zú jiàn qí yǒng měng, jù bù gǎn jìn qí shēn. zhǐ jiāng shǐ shí wàng zhōng yāng gōng zhī. lí lù zhē gé bù jí, dà jiào yī shēng, suì zì wěn ér sǐ. zhòng bīng xiàng qián zhǎn qí shǒu jí huí bào. gōu lóng lìng chí qù chéng xià zhāo xiáng. lí tān lí jù zài chéng shàng kàn jiàn lí lù shǒu jí, yòu tīng dé chéng wài sān jūn jiào jiàng zhī shēng bù jué, èr rén jiàn guāng jǐng rú cǐ, rú wàn rèn wān xīn, yǎng tiān dà tòng yuē: xiōng dì jiǔ rén yǐ sàng qí qī, wǒ èr rén gèng yǒu hé miàn mù chū jiàng lì yú tiān dì jiān hū? jí xiān jǐn shā jiā shǔ, èr rén zì wěn ér wáng. bǎi xìng dà kāi chéng mén, xiāng huā dēng zhú yíng jiē jiǔ tài zǐ rù chéng zhì gōng táng zuò dìng. bǎi xìng zòu shuō lí tān lí jù zì wěn ér sǐ, tài zǐ jí chū bǎng ān mín, jǐn jiāng lí shì cāng kù fēn shǎng rén mín, bǎi xìng dà xǐ.
卻說長黎貪、次黎巨、三黎祿得九黎弼單人獨馬阻住後軍，才得走回本國，將城門緊閉，分付兵卒用心把守。有小軍後走回者，報說九大王被亂箭射死，三黎聞報，放聲大哭曰：「吾兄弟九人橫行天下五十餘年，不想今日遭勾龍詐謀，損去找弟六人。此冤不共戴天！」言未訖，哭未止，小卒忙來報曰：「稟上大王！今有勾龍同九太子領十萬大兵殺至蜀境，只差百里之遙，望大王速作定守！」三黎聞報大驚曰：「今日之危何以解之？」黎祿曰：「事到如此，彼我乃生死之仇，決無降理。我欲降之，彼亦不容。今城中尚有可支一年之糧，三萬之兵，二兄領二萬兵守城，我領一萬兵出戰，勝則二兄殺出相助，敗則堅閉勿出。久則有變，思計破之，何必自相驚疑乎！」黎貪曰：「賢弟之言雖是，但我等勢窮力盡，軍心離散，縱有兵三萬，不肯舍死出陣，不如投降，免死亦未可知。」黎祿曰：「二兄為六弟遭害，倘不准降，悔之何及？不如戰死沙場，還得留名千古，待弟戰之不勝，再降未遲。」二兄見阻黎祿不住，只得點人馬一萬與之出戰。黎祿披掛綽槍上馬，大開城門，別二兄殺出。高陽兵看見，報入中軍。九太子拜各領兵來迎。兩陣對完，黎祿出馬，正是仇人相見，心頭火起，面目通紅，更不打話，手拈長槍望大太子輅明便刺，太子大怒，舉槍交還。南邊金鼓震天，三軍吶喊助威。約戰六十回合不分勝負。八太子見兄贏不得黎祿，各持兵刃，八面殺進。黎祿如何抵當！左沖右撞，不能得出。城內兵少，不敢出救。平明圍至黃昏，外無救兵，料不能出重圍，氣方已盡，大呼曰：「吾圍在此，不怕死者向前。」八方兵卒見其勇猛，俱不敢近其身。只將矢石望中央攻之。黎祿遮隔不及，大叫一聲，遂自刎而死。眾兵向前斬其首級回報。勾龍令持去城下招降。黎貪、黎巨在城上看見黎祿首級，又聽得城外三軍叫降之聲不絕，二人見光景如此，如萬刃剜心，仰天大慟曰：「兄弟九人已喪其七，我二人更有何面目出降、立於天地間乎？」即先盡殺家屬，二人自刎而亡。百姓大開城門，香花燈燭迎接九太子入城至公堂坐定。百姓奏說黎貪、黎巨自刎而死，太子即出榜安民，盡將黎氏倉庫分賞人民，百姓大喜。

tài zǐ qǐ mǎ huí cháo, bǎi xìng zhē dào ér sòng. zhèng shì: xǐ zī zī biān qiāo jīn dèng xiǎng, xiào yíng yíng qí chàng kǎi gē hái.
太子起馬回朝，百姓遮道而送。正是：喜孜孜鞭敲金鐙響，笑盈盈齊唱凱歌還。

hòu rén tàn gōu lóng shàn móu, yǒu shī wèi zhèng:
後人嘆勾龍善謀，有詩為證：

lǚ yā hóng chén bái yǔ huī, zhèn qián yǐn xuè kǎi gē guī.
屢壓紅塵白羽揮，陣前飲血凱歌歸。

jiǔ lí wàng qǐ jiān móu yì, tú fèi quán jīng jǐ chù bēi.
九黎妄起奸謀意，徒費泉京幾處悲。