strong qiē cuō strong
切磋
dà jū shǒu lǐ xiāng dú chūn qiū, wù hū shū sūn chuò chì lüè wèi chuò chì guǐ rì dú yī juàn, yǒu xiǎo lì shì cè, cháng yǒu bù yì zhī sè. gōng guài wèn yuē: ěr cháng dú cǐ shū yé! yuē: rán. hú wèi wén wǒ dú zhì cǐ ér shù sè jǔ yé! lì zài bài yán yuē: yuán mǒu shī shòu, wù hū wén zì jīn wén xiàng gōng hū chuò chì lüè wèi chuò chì guǐ, fāng wù ěr. gōng yuē: bù rán. wú wèi zhī shī yě, zì jiǎn shì wén ér dú, bì wù zài wǒ, fēi zài ěr yě. yīn yǐ shì wén shì zhī. gài shū lüè zì yǐ tián jiā shǒu, jiǔ ér chéng gè, yuē pèi jiù wèi guǐ xiǎo lì yīn wěi qū yán zhī. gōng dà cán kuì, mìng xiǎo lì shòu běi miàn zhī lǐ, hào wèi yī zì shī.
大居守李相讀《春秋》,誤呼叔孫婼(敕略為婼(敕晷)日讀一卷,有小吏侍側,常有不懌之色。公怪問曰:「爾常讀此書耶!」曰:「然」。」胡 為 聞我讀至此而數色沮耶!」吏再拜言曰:「緣某師授,誤呼文字;今聞相公呼婼(敕略為婼(敕晷),方悟耳。」公曰:「不然。吾未之師也,自檢釋文而讀,必 誤在我,非在爾也。」因以釋文示之。(蓋書「略」)字以「田」加首,久而成「各」,「曰」配「咎」為「晷」小吏因委曲言之。公大慚愧,命小吏授北面之禮, 號為「一字師。」
hán wén gōng zhe máo yǐng chuán, hǎo bó sāi zhī xì. zhāng shuǐ bù yǐ shū quàn zhī, fán sān shū. qí yī yuē: bǐ jiàn zhí shì duō shàng bó zá wú shí zhī shuō, shǐ rén chén zhī yú qián yǐ wèi huān, cǐ yǒu lèi yú lìng dé. yòu gāo lùn zhī jì, huò bù róng rén zhī duǎn, rú rèn sī shàng shèng zhě, yì yǒu suǒ lèi yě. xiān wáng cún liù yì, zì yǒu cháng yǐ, yǒu dé zhě bù wèi, yóu bù wèi sǔn kuàng wèi bó sāi zhī xì, yǔ rén jìng cái hū! jūn zǐ gù bù wèi yě. jīn zhí shì wèi zhī, yǐ fèi qì shí rì, jí shí bù shí qí rán. wén gōng dá yuē: wú zi jī wú yǔ rén yán wèi wú shí bó zá zhī shuō, cǐ wú suǒ yǐ wèi xì ěr, bǐ zhī jiǔ sè, bù yǒu jiān hū! wú zi jī zhī, shì tóng yù ér jī luǒ tǐ yě. ruò gāo lùn bù néng xià qì, huò shì yǒu zhī, dāng gèng sī ér huì zhī ěr. bó sāi zhī jī, gǎn bù chéng jiào! qí tā qí xiāng jiàn.
韓文公著《毛穎傳》,好博塞之戲。張水部以書勸之,凡三書。其一曰:「比見執事多尚駁雜無實之說,使人陳之於前以為歡,此有 累於令德。又高論之際,或不容人之短,如任私尚勝者,亦有所累也。先王存六藝,自有常矣,有德者不為,猶不為損;況為博塞之戲,與人競財乎!君子固不為 也。今執事為之,以廢棄時日,籍實不識其然。」文公答曰:「吾子譏吾與人言為無實駁雜之說,此吾所以為戲耳,比之酒色,不有間乎!吾子譏之,似同浴而譏裸 體也。若高論不能下氣,或似有之,當更思而誨之耳。博塞之譏,敢不承教!其他俟相見。」
yáng shào sù xià kè yǒu huà gǒu mǎ nán wèi gōng fù, qí shí qǔ huà gǒu mǎ nán yú huà guǐ shén zhī yì yě, tóu biǎo xiōng wú zi huá. zi huá lǎn zhī, wèi shào sù yuē: wú zi cǐ fù wèi jiā. fù tí wú guǐ shén, ér fù zhōng yán guǐ shén. zi hé wèi huà gǒu mǎ nán yú huà guǐ shén fù, jí shàn yǐ. shào sù wèi jí gǎi yì, zi huá yī xī chéng yú fù sì. yǒu jìn shì wéi tuàn, chí zhōu jiǔ huá rén, shǐ yǐ fù juǎn yè zi huá. zi huá wén zhī, shén xǐ. tuàn jū shù rì, gòng yī piān yú zi huá, qí pò tí yuē: yǒu dān qīng èr rén: yī zé jīn néng yú gǒu mǎ, yī zé kuā miào yú guǐ shén. zi huá dà qí zhī, suì fén suǒ zhe, ér shào sù jìng bù néng yǐ jǐ xià zhī. qí nián, zi huá wèi tuàn qǔ fǔ yuán.
羊紹素夏課有《畫狗馬難為功賦》,其實取「畫狗馬難於 畫鬼神」之意也,投表兄吳子華。子華覽之,謂紹素曰:「吾子此賦未嘉。賦題無鬼神,而賦中言鬼神。子盍為《畫狗馬難於畫鬼神賦》,即善矣。」紹素未及改 易,子華一夕成於腹笥。有進士韋彖,池州九華人,始以賦卷謁子華。子華聞之,甚喜。彖居數日,貢一篇於子華,其破題曰:「有丹青二人:一則矜能於狗馬,一 則夸妙於鬼神。」子華大奇之,遂焚所著,而紹素竟不能以己下之。其年,子華為彖取府元。
chén jiào yè ān lù zhèng láng zhōng xián, sān nián fāng yī jiàn. cóng róng wèi jiào yuē: shí mǐn tíng yán fǒu? jiào yuē: ǒu wèi zhī wén. xián yuē: bù fáng yǔ zhī hái wǎng, qí rén wén shì xī hàn.
陳嶠謁安陸鄭郎中諴,三年方一見。従容謂嶠曰:「識閔廷言否?」嶠曰:「偶未知聞。」諴曰:「不妨與之還往,其人文似西漢。」
wú róng, guǎng míng zhōng hé zhī jì, jiǔ fù qū shēng suī wèi zhuó kē dì, tóng rén duō zhì yè zhī rú xiān dá. yǒu wáng tú, gōng cí fù, tóu juǎn fán xún yuè, róng jì jiàn zhī, shū bù yán tú zhī zāng pǐ, dàn wèn tú yuē: gèng céng dé lú xiū xìn fǒu hé jiān wò bù qǐ, xī zāi! róng suǒ de, bù zhī yě! xiū, tú zhī zhōng biǎo, zhǎng yú bā yùn, xiàng yǔ zi huá tóng yàn xí, wǎn nián pāo fèi, guī jìng zhōng bié shù.
吳融,廣明、中和之際,久負屈聲;雖未擢科第,同人多贄謁之如先達。有王圖,工詞賦,投卷凡旬月,融既見之,殊不言圖之臧否,但問圖曰:「更曾得盧休信否何堅臥不起,惜哉!融所得,不知也!」休,圖之中表,長於八韻,向與子華同硯席,晚年拋廢,歸鏡中別墅。
lǐ áo yǔ lù cān shū: lǐ guān zhī wén zhāng rú cǐ, guān zhǐ yú tài zǐ xiào shū, nián zhǐ yú èr shí jiǔ, suī yǒu míng yú shí sú, qí lǜ shēn zhì qí zhì zhě, guǒ shuí zāi! xìn hū tiān dì guǐ shén zhī wú qíng yú shàn rén, ér bù fá zuì yě shén yǐ! wèi shàn zhě jiāng ān suǒ guī hū áo shū qí rén, zèng yú xiōng zèng yú xiōng, gài sī jūn zǐ zhī zhī wǒ yě. yǔ yǔ guān píng shēng bù dé xiāng wǎng lái, jí qí sǐ yě, zé jiàn wén, cháng wèi: shǐ lǐ guān ruò yǒng nián, zé bù yuǎn yú yáng zi yún yǐ! shū sì zhī wén cì, hū rán ruò guān zhī wén, yì jiàn yú jūn yě gù shū kǔ yǔ fù zhuì yú qián. dāng xià bǐ shí, fù dé yǒng qí wén, zé guān yě suī bù yǒng nián, yì bù shèn yuǎn yú yáng zi yún yǐ. shū kǔ yǔ zhī cí, jì yòu sī: wǒ yǒu hán yù, fēi zī shì zhī wén, gǔ zhī wén yě fēi zī shì zhī rén, gǔ zhī rén yě. qí cí zhǐ, qí yì shì, zé mèng kē jì méi, yì bù jiàn yǒu guò yú sī zhě. dāng xià bǐ shí, rú tā rén jí shū zhī. xiě sòng wén, bú shì guò yě. qí cí nǎi néng rú cǐ, cháng shū qí yī zhāng yuē huò lín jiě, qí tā yì kě yǐ lèi zhī yě. qióng chóu bù néng wú shù, shì yǒu shū jì dì zhèng cí, jí qí zhōng, yì zì jué bù shèn xià xún cháng zhī suǒ wèi zhě, yì yǐ zèng yān. yì wéi dú guān yù zhī cí, jì yī xiáng yān. áo zài bài.
李翱與陸傪書:「李觀之文章如此,官止於太子校書,年止於二十九,雖有名於時俗,其率深知其至者,果誰哉!信乎天地鬼神之無情於善人,而不罰罪也甚矣! 為善者將安所歸乎翱書其人,贈於兄;贈於兄,蓋思君子之知我也。予與觀平生不得相往來,及其死也,則見文,嘗謂:使李觀若永年,則不遠於揚子云矣!書巳之 文次,忽然若觀之文,亦見於君也;故書《苦雨賦》綴於前。當下筆時,復得詠其文,則觀也雖不永年,亦不甚遠於揚子云矣。書《苦雨》之辭,既又思:我友韓 愈,非茲世之文,古之文也;非茲世之人,古之人也。其詞旨,其意適,則孟軻既沒,亦不見有過於斯者。當下筆時,如他人疾書之。寫誦文,不是過也。其詞乃能 如此,嘗書其一章曰《獲麟解》,其他亦可以類知也。窮愁不能無述,適有書寄弟正辭,及其終,亦自覺不甚下尋常之所為者,亦以贈焉。亦惟讀觀、愈之詞,冀一 詳焉。翱再拜。」
lǐ yuán bīn yǔ dì shū yuē: nián bù shèn yòu, jìn xué hé shū nǐ yīng míng jīng, wèi fù yǒu wén. míng jīng shì chuán, bù kě zhuì yě. wén guì tiān chéng, qiáng bù gāo yě. èr shì bìng liáng, gǒu shì lì, rǔ zé chù gāo.
李元賓與弟書曰:「年不甚幼,近學何書擬應明經,為復有文。明經世傳,不可墜也。文貴天成,強不高也。二事並良,苟事立,汝擇處高。」
jǐng fú zhōng, jiāng xī jié dù shǐ zhōng chuán qiǎn sēng cóng yuē jìn fǎ huá jīng yī qiān bù, shàng shì zhī ēn wò yǒu jiā, xuān cóng yuē rù nèi cì zhāi, ér xī zǐ yī yī fù. jiāng xíng, tài cháng bó shì dài sī yán yǐ shī zèng xíng. lüè yuē: yuǎn lái cháo fèng què, guī qù liàn yuán hóu. shí wú zi huá rèn zhōng jiàn, sī yán yǎng gōng zhī míng, zhì zài shǔ hé, yǐ wèi cóng yuē zhī zī. róng lǎn zhī, fǔ zhǎng dà xiào yuē: zhē ā shī gèng bú yào jiàn, biàn bǎ zhuāi chū dé! qí chéng fèng rú cǐ yǐ.
景福中,江 西節度使鍾傳遣僧従約進《法華經》一千部,上侍之恩渥有加,宣従約入內賜齋,而錫紫衣一副。將行,太常博士戴司顏以詩贈行。略曰:「遠來朝鳳 闕,歸去戀元侯。」時吳子華任中諫,司顏仰公之名,志在屬和,以為従約之資。融覽之,拊掌大笑曰:「遮阿師更不要見,便把拽出得!」其承奉如此矣。
huáng fǔ shí dá lǐ shēng èr shū. dì yī shū: rǔ shū, shì xūn hēi, shǐ zhě lì fù, bù guǒ yī èr, chéng lái yì zhī hòu. chuán yuē: yán jí ér bù yán, shī rén. cū shū qí yú, wèi zú xià dá, xìng chá: lái shū suǒ wèi jīn zhī gōng wén, huò xiān yú qí guài zhě, gù qí wén gōng yǔ fǒu ěr. fū yì xīn zé yì yú cháng, yì yú cháng zé guài yǐ cí gāo chū zhòng, chū zhòng zé qí yǐ. hǔ bào zhī wén, bù dé bù bǐng yú quǎn yáng luán fèng zhī yīn, bù dé bù qiāng yú wū què jīn yù zhī guāng, bù dé bù xuàn yú wǎ shí fēi yǒu yì xiān zhī yě, nǎi zì rán yě. bì cuī wēi rán hòu wèi yuè, bì tāo tiān rán hòu wèi hǎi. míng táng zhī dòng, bì náo yún ní: lí lóng zhī zhū, bì gù shēn quán. zú xià yǐ shào nián qì shèng, gù dāng yǐ chū bá wèi yì. xué wén zhī chū, qiě wèi zì jǐn qí cái, hé jù chēng lì bù néng zāi tú wáng bù chéng, qí bì yóu kě yǐ bà qí jǐn zì jiàn yě, jiāng bù shèng bì yǐ. kǒng zǐ jī qí shēn bù néng zhě, xìng miǎn ér sī jìn zhī yě. lái shū suǒ wèi fú yàn shēng bìng zhī wén, chǐ bù wèi zhě, suī chéng kě chǐ, dàn lǜ zú xià fāng jīn bù ěr, qiě bù néng zì xìn qí yán yě. xiàng zhě, zú xià jǔ jìn shì. jǔ jìn shì zhě, yǒu sī gāo zhāng kē gé, měi suì jù zhě shì zhī, qí suǒ qǔ nǎi zú xià suǒ bù wèi zhě yě. gōng yù shàn qí shì, bì xiān lì qí qì, zú xià fāng fá kē ér shě qí fǔ, kě hū zāi chǐ zhī, bù dāng qiú yě qiú ér chǐ zhī, huò yě. jīn wú zi qiú zhī yǐ, shì tú shè ér chǐ rú zú yě, níng néng zì xìn qí yán zāi lái shū suǒ wèi jí jí yú lì fǎ níng rén zhě, nǎi zài wèi zhě zhī shì, shèng rén dé shì suǒ shī wèi yě, fēi shī fù zhī rèn yě. gōng jì chéng, zé jì liú, yǒng gē jì shù guāng yáng zhī zuò zuò yān. shèng rén bù dé shì, fāng yǐ wén cí xíng yú hòu. jīn wú zi shǐ xué wèi shì, ér jí qí shì, yì tài zǎo jì yǐ. fán lái shū suǒ wèi shù zhě, shì yán zhī wèi chēng, sī zhī huò guò qí yú zé jiē shàn yǐ. jì chéng jiā huì, gǎn zì gù mèi! liáo fù suǒ wèi, qí jiàn fāng jǐn. shí zài bài.
皇甫湜答李生二書。第一書:「辱書,適曛黑,使者立復,不果一二,承來意之厚。《傳》曰:『言及而不言,失人。』粗書其愚,為足下答,幸察:來書所謂今 之工文,或先於奇怪者,顧其文工與否耳。夫意新則異於常,異於常則怪矣;詞高出眾,出眾則奇矣。虎豹之文,不得不炳於犬羊;鸞鳳之音,不得不鏘於烏鵲;金 玉之光,不得不炫於瓦石;非有意先之也,乃自然也。必崔巍然後為岳,必滔天然後為海。明堂之棟,必撓雲霓:驪龍之珠,必錮深泉。足下以少年氣盛,固當以出 拔為意。學文之初,且未自盡其才,何遽稱力不能哉圖王不成,其弊猶可以霸;其僅自見也,將不勝弊矣。孔子譏其身不能者,幸勉而思進之也。來書所謂浮艷聲病 之文,恥不為者,雖誠可恥,但慮足下方今不爾,且不能自信其言也。向者,足下舉進士。舉進士者,有司高張科格,每歲聚者試之,其所取乃足下所不為者也。工 欲善其事,必先利其器,足下方伐柯而舍其斧,可乎哉恥之,不當求也;求而恥之,惑也。今吾子求之矣,是徒涉而恥濡足也,寧能自信其言哉來書所謂急急於立法 寧人者,乃在位者之事,聖人得勢所施為也,非詩賦之任也。功既成,澤既流,詠歌記述光揚之作作焉。聖人不得勢,方以文詞行於後。今吾子始學未仕,而急其 事,亦太早計矣。凡來書所謂數者,似言之未稱,思之或過;其餘則皆善矣。既承嘉惠,敢自固昧!聊復所為,俟見方盡。湜再拜。」
huáng fǔ shí yǔ lǐ shēng dì èr shū: shí bái, shēng zhī shū cí shén duō, zhì qì shén héng liú, lùn shuō wén zhāng, bù kě wèi wú yì. ruò pū yú qiě kùn, nǎi shēng cí, jìng yú cǐ gù fēi yí. suī rán, è yán wú cóng, bù kě bù zú, wù guài. fū wèi zhī qí, zé fēi zhèng yǐ, rán yì wú shāng yú zhèng yě. wèi zhī qí, jí fēi cháng yǐ. fēi cháng zhě, wèi bù rú cháng, nǎi chū cháng yě. wú shāng yú zhèng, ér chū yú cháng, suī shàng zhī yì kě yě. cǐ tǒng lùn qí zhī tǐ ěr, wèi yǐ yán wén zhī shī yě. fū wén zhě fēi tā, yán zhī huá zhě yě, qí yòng zài tōng lǐ ér yǐ gù bù wù qí, rán yì wú shāng yú qí yě. shǐ wén qí ér lǐ zhèng, shì yóu nán yě. shēng yì biàn qí yì zhě hū! fū yán, yì kě yǐ tōng lǐ yǐ ér yǐ wén wèi guì zhě, fēi tā, wén zé yuǎn, wú wén jí bù yuǎn yě. yǐ fēi cháng zhī wén, tōng zhì zhèng zhī lǐ, shì suǒ yǐ bù xiǔ yě. shēng hé jí zhī shēn yé fū huì shì hòu sù, jí wèi zhī wén, qǐ gǒu jiǎn ér yǐ zāi! shèng rén zhī wén, qí nán jí yě. zuò chūn qiū, yóu xià zhī tú bù néng cuò yī cí, wú hé gǎn nǐ yì zhī zāi! qín hàn yǐ lái, zhì jīn wén xué zhī shèng, mò rú qū yuán sòng yù lǐ sī sī mǎ qiān xiàng rú yáng xióng zhī tú. qí wén jiē qí, qí chuán jiē yuǎn. shēng shū wén yì shàn yǐ, bǐ zhī shù zi, shì yóu wèi shèng, hé bì xīn zhī gāo hū chuán yuē: qí yán zhī bù chū, chǐ gōng zhī bù dǎi yě. shēng zì shì hé rú zāi shū zhī wén, bù qí yì zhī wén, kě wèi qí yǐ. qǐ ài lǐ shāng shèng hū rú lóng zhàn yú yě! qí xuè yuán huáng, jiàn shǐ fù tú, zài guǐ yī chē, tū rú qí lái, rú fén rú sǐ rú qì. rú cǐ, hé děng yǔ yě shēng qīng sòng yù ér chēng zhòng ní bān mǎ xiàng rú wèi wén xué. àn sī mǎ qiān chuán qū yuán yuē: suī yǔ rì yuè zhēng guāng, kě yǐ. shēng dāng jiàn zhī hū! ruò xiàng rú zhī tú, jí zǔ xí bù xiá zhě yě. qǐ shēng chēng wù yé jiāng shí fēn yǒu suǒ zhì jí yé jiāng bǐ zhī suǒ lì, zhuō ěr fēi qiáng wèi suǒ shù jǐ, suì chóu jí zhī yé qí hé shāng yú rì yuè hū! shēng xiào zǐ bèi què xī zhū gōng, cǐ yǔ shī zhī jīn yù qí xiāng wǒ yì tiān xià rén yǒu jīn yù wèi zhī zhì zhě hū bèi xuē lì xī dài nǚ luó, cǐ yǔ zèng zhī yǐ sháo yào hé yì wén zhāng bù dāng rú cǐ shuō yě. qǐ wèi nù sān sì ér xǐ sì sān, shí chū zhī bái, ér xìng rù zhī hēi hū shēng yún: hǔ bào zhī wén fēi qí. fū zhǎng, běn fēi zhǎng duǎn, xíng zhī zé zhǎng yǐ: hǔ bào zhī xíng yú quǎn yáng, gù bù dé bù qí yě. tā jiē fǎng cǐ. shēng yún: zì rán zhě, fēi xìng. bù zhī tiān xià hé wù fēi zì rán hū shēng yòu yún: wù yǔ wén xué bù xiāng móu. cǐ yù yě. fán yù, bì yǐ fēi lèi, qǐ kě yǐ dàn yù dàn hū shì bù gēn zhě yě. shēng chēng yǐ zhī nán ér tuì wèi qiān. fū wú nán ér tuì, qiān yě zhī nán ér tuì, yí yě, fēi qiān yě. qǐ kě jiàn huáng mén ér chēng zhēn zāi! shēng yǐ yī shī yī fù wèi fēi wén zhāng, yì bù zhī yī zhī shǎo, biàn fēi wén zhāng yé zhí shī fù bú shì wén zhāng yé rú shī fù fēi wén zhāng, sān bǎi piān kě shāo yǐ. rú shǎo fēi wén zhāng, tāng zhī pán míng shì hé wù yě kǒng zǐ yuē: xiān xíng qí yán. jì wèi jiǎ fù yǐ, bù dé chēng bù zuò shēng bìng wén yě. kǒng zǐ yún: bì yě zhèng míng hū shēng jì bù yǐ yī dì wèi shì, bù dāng yǐ jìn shì guān xìng míng yě. fū huàn hū yù yù hū zhī wén, wèi zhì dù, fēi zhǐ wén cí yě. qián zhě pěng juǎn zhóu ér lái, yòu yǐ fú yàn shēng bìng wèi shuō, shì shāng liáng wén cí dāng yǔ zhì dù zhī wén yì rì yán yě. jìn fēng tōu báo, jìn shì yóu shén, nǎi zhì yǒu yī qiān sān shí nián zhī shuō, zhēng wèi xū zhāng yǐ xiāng gāo zì mán. shī wèi yǒu liú zhǎng qīng yī jù, yǐ hū ruǎn jí wèi lǎo bīng yǐ bǐ yǔ wèi yǒu luò bīn wáng yī zì, yǐ mà sòng yù wèi zuì rén yǐ. shū zì wèi shí piān páng, gāo tán jì qì dú shū wèi zhī jù dù, xià shì fú zhèng. cǐ shí zhī dà bìng suǒ dāng jí zhě. shēng měi cái, wù shì zhī yě. chuán yuē: wéi shàn rén néng shòu shàn yán. kǒng zǐ yuē: jūn zǐ wú suǒ zhēng, bì yě shè hū wèn yú shí zhě duō yǐ, yǐ shēng zhī yǒu xīn yě, liáo yǒu fù, bù néng jǐn, bù xuān. shí zài bài.
皇甫湜與李生第 二書:「湜白,生之書辭甚多,志氣甚橫流,論說文章,不可謂無意。若仆愚且困,乃生詞,競於此固非宜。雖然,惡言無従,不可不卒,勿怪。夫謂之奇,則非正 矣,然亦無傷於正也。謂之奇,即非常矣。非常者,謂不如常,乃出常也。無傷於正,而出於常,雖尚之亦可也。此統論奇之體耳,未以言文之失也。夫文者非他, 言之華者也,其用在通理而已;固不務奇,然亦無傷於奇也。使文奇而理正,是尤難也。生意便其易者乎!夫言,亦可以通理矣;而以文為貴者,非他,文則遠,無 文即不遠也。以非常之文,通至正之理,是所以不朽也。生何嫉之深耶夫『繪事後素』,即謂之文,豈苟簡而已哉!聖人之文,其難及也。作《春秋》,游、夏之徒 不能措一詞,吾何敢擬議之哉!秦、漢以來,至今文學之盛,莫如屈原、宋玉、李斯、司馬遷、相如、揚雄之徒。其文皆奇,其傳皆遠。生書文亦善矣,比之數子, 似猶未勝,何必心之高乎《傳》曰:『其言之不出,恥躬之不逮也。』生自視何如哉《書》之文,不奇;《易》之文,可為奇矣。豈礙理傷聖乎如龍戰於野!其血元 黃,見豕負塗,載鬼一車,突如其來,如焚、如死、如棄。如此,何等語也生輕宋玉而稱仲尼、班、馬、相如為文學。案司馬遷傳屈原曰:『雖與日月爭光,可 矣。』生當見之乎!若相如之徒,即祖習 不暇者也。豈生稱誤耶將識分有所至極耶將彼之所立,卓爾非強為所庶幾,遂讎嫉之耶其何傷於日月乎!生笑『紫貝闕兮珠 宮』,此與《詩》之『金玉其相』我異天下人有金玉為之質者乎『被薛荔兮帶女蘿』,此與『贈之以芍藥』何異文章不當如此說也。豈謂怒三四而喜四三,識出之 白,而性入之黑乎生云:『虎豹之文非奇。』夫長,本非長短,形之則長矣:虎豹之形於犬羊,故不得不奇也。他皆仿此。生云:『自然者,非性。』不知天下何物 非自然乎生又云:『物與文學不相侔。』此喻也。凡喻,必以非類,豈可以彈喻彈乎是不根者也。生稱以『知難而退為謙。』夫無難而退,謙也;知難而退,宜也, 非謙也。豈可見黃門而稱貞哉!生以一詩一賦為非文章,抑不知一之少,便非文章耶直詩賦不是文章耶如詩賦非文章,三百篇可燒矣。如少非文章,湯之盤銘是何物 也孔子曰:『先行其言。』既為甲賦矣,不得稱不作聲病文也。孔子云:『必也正名乎』生既不以一第為事,不當以進士冠姓名也。夫『煥乎』『鬱郁乎』之文,謂 制度,非止文詞也。前者捧捲軸而來,又以浮艷聲病為說,似商量文詞當與制度之文異日言也。近風偷薄,進士尤甚,乃至有一謙三十年之說,爭為虛張以相高自 謾。詩未有劉長卿一句,已呼阮籍為老兵矣;筆語未有駱賓王一字,已罵宋玉為罪人矣。書字未識偏旁,高談稷、契;讀書未知句度,下視服、鄭。此時之大病所當 嫉者。生美才,勿似之也。《傳》曰:『惟善人能受善言。』孔子曰:『君子無所爭,必也射乎』問於湜者多矣,以生之有心也,聊有復,不能盡,不宣。湜再 拜。」
yǐ qí rén bù chēng cái shì ér hòu jīng
以其人不稱才試而後驚
hán wén gōng huáng fǔ bǔ què jiàn lǐ zhǎng jí shí, nián qī suì. èr gōng bù zhī xìn, yīn ér shì gāo xuān guò yī piān.
韓文公、皇甫補闕見李長吉時,年七歲。二公不之信,因而試《高軒過》一篇。
jiǎng níng, xián tōng zhōng cí fù jué lún, suí jì tú cì hàn nán, yè xiāng guó xú gōng. gōng jiàn qí rén me mó, bù xìn yǒu qí cái, yīn shì xiàn shān huái gǔ yī piān. níng yú kè wèi fù chéng, gōng dà qí zhī.
蔣凝,咸通中詞賦絕倫,隨計塗次漢南,謁相國徐公。公見其人麼麽,不信有其才,因試《峴山懷古》一篇。凝於客位賦成,公大奇之。
líng hú wén gōng zhèn sān fēng, shí jí qiū fù, tè zhì wǔ chǎng shì. dì yī chǎng, zá wén dì èr chǎng, shì gē piān dì sān chǎng, biǎo xí. xiān shì lú hóng zhèng yī rén jiù shì, lái zhě jiē lì suō ér tuì. mǎ zhí yǐ jiāng jiā zǐ lái qiú jiàn, wén gōng yǔ cóng shì jiē bǐ zhī, zhuān lìng rén cì qí cí jù. jì ér shì dēng shān cǎi zhū fù. yuē: wén bào qiě yì yú lí lóng, cǎi sī shū yǐ bái shí yòu shū yú lǎo bàng, pōu mò de zhī. zhòng jiē dà jīng, suì duó hóng zhèng jiè yuán yǐ.
令狐文公鎮三峰,時及秋賦,特置五場試。第一場,雜文;第二場,試歌篇;第三場,表檄。先是盧弘正一人就試,來者皆栗縮而退。馬植以將家子來求薦,文公 與従事皆鄙之,專令人伺其詞句。既而試《登山採珠賦》。曰:「文豹且異於驪龍,采斯疏矣;白石又殊於老蚌,剖莫得之。」眾皆大驚,遂奪弘正解元矣。
lí féng qì mào shān yě, jí dì nián, chū chǎng hòu zhì, biàn yú lián qián shè xí. zhǔ sī yì zhī, qiào qí shēng shū, bì wèi wén cí chēng shì zhuān lìng rén cì zhī, jù jù lái bào. chū wén yún: hé rén pái huái? yuē: yì shì cháng yán. jì ér jiāng jí shù lián, mò bù jīng tàn, suì zhuó wèi zhuàng yuán.
黎逢氣貌山野,及第年,初場後至,便於簾前設席。主司異之,誚其生疏,必謂文詞稱是;專令人伺之,句句來報。初聞云:「何人徘徊?」曰:「亦是常言。」既而將及數聯,莫不驚嘆,遂擢為狀元。
wáng bó zhe xī wáng gé xù, shí nián shí sì. dū du yán gōng bù zhī xìn, bó suī zài zuò, ér yán gōng yì shǔ zǐ xù mèng xué shì zhě wèi zhī, yǐ sù gòu yǐ. jí yǐ zhǐ bǐ xún ràng bīn kè, bó bù cí ràng. gōng dà nù, fú yī ér qǐ zhuān lìng rén cì qí xià bǐ. dì yī bào yún: nán chāng gù jùn, hóng dōu xīn fǔ gōng yuē: yì shì lǎo xiān shēng cháng tán! yòu bào yún: xīng fēn yì zhěn, dì jiē héng lú. gōng wén zhī, shěn yín bù yán. yòu yún: luò xiá yǔ gū wù qí fēi, qiū shuǐ gòng zhǎng tiān yī sè. gōng jué rán ér qǐ yuē: cǐ zhēn tiān cái, dāng chuí bù xiǔ yǐ! suì jí qǐng yàn suǒ, jí huān ér bà.
王勃《著膝王閣序》,時年十四。都督閻公不之信,勃雖在座,而閻公意屬子婿孟學士者為之,已宿構矣。及以紙筆巡讓賓客,勃不辭讓。公大怒,拂衣而起;專 令人伺其下筆。第一報云:「南昌故郡,洪都新府;」公曰:「亦是老先生常談!」又報云:「星分翼軫,地接衡廬。」公聞之,沈吟不言。又云:「落霞與孤鶩齊 飛,秋水共長天一色。」公矍然而起曰:「此真天才,當垂不朽矣!」遂亟請宴所,極歡而罷。
lùn yuē: shū yún: rén wú cháng shī, zhǔ shàn wèi shī. yú xì! jìn shì fú báo, lǜ jiē guì bǐ shēng zhī, chǐ hū xià xué shì shǎng shǔ zhě, xiān huái kuì sè tàn wēi zé ào zhě, fān yáng shěn liú. fēng jiào tuí pǐ, mò shén yú cǐ! yóu shì lǐ huá zì yuē: shī yú mào tǐng lǐ áo yì yuē: qǐng yì tuì zhī. yú shí, míng suì gōng chéng. cái gāo wèi xiǎn, wù hū jiǎo sú, yǐ è bēng bō shèng zé shèng yǐ, fāng zhī móu gōng yǐ xiǎo lì yī yán, běi miàn ér shī zhī zhě, kě wèi kuàng gǔ yī rén ér yǐ! yǒu ruò kǎo hé cí yì zhī zāng pǐ, zhèn jǔ hòu shēng zhī xíng cáng, fēi wéi lì xián, suǒ wèi bào guó. yī! jīn zhī lùn zhě, xìn jiǎo xìng zhī zéi yú!
論曰:《書》云:「人無常師,主善為師。」於戲!近 世浮薄,率皆貴彼生知,恥乎下學;室晌蜀者,先懷愧色;探微賾奧者,翻陽沈流。風教頹圮,莫甚於此!由是李華自曰:「師於茂挺;」李翱亦曰:「請益退 之。」於時,名遂功成。才高位顯,務乎矯俗,以遏崩波;盛則盛矣,方之繆公以小吏一言,北面而師之者,可謂曠古一人而已!有若考核詞藝之臧否,振舉後生之 行藏,非惟立賢,所謂報國。噫!今之論者,信僥倖之賊歟!