āi gōng wèn yú kǒng zǐ yuē: dà lǐ hé rú? zi zhī yán lǐ, hé qí zūn yě? kǒng zǐ duì yuē: qiū yě bǐ rén, bù zú yǐ zhī dà lǐ yě. gōng yuē: wú zi yán yān!
哀公問於孔子曰:「大禮何如?子之言禮,何其尊也?」孔子對曰:「丘也鄙人,不足以知大禮也。」公曰:「吾子言焉!」
kǒng zǐ yuē: qiū wén zhī, mín zhī suǒ yǐ shēng zhě, lǐ wèi dà. fēi lǐ zé wú yǐ jié shì tiān dì zhī shén yān, fēi lǐ zé wú yǐ biàn jūn chén shàng xià zhǎng yòu zhī wèi yān, fēi lǐ zé wú yǐ bié nán nǚ fù zǐ xiōng dì hūn yīn qīn zú shū shù zhī jiāo yān. shì gù jūn zǐ cǐ zhī wèi zūn jìng, rán hòu yǐ qí suǒ néng jiào shùn bǎi xìng, bù fèi qí huì jié. jì yǒu chéng shì, ér hòu zhì qí wén zhāng fǔ fú, yǐ bié zūn bēi shàng xià zhī děng. qí shùn zhī yě, ér hòu yán qí sàng jì zhī jì, zōng miào zhī xù. pǐn qí xī shēng, shè qí shǐ là, xiū qí suì shí, yǐ jìng qí jì sì, bié qí qīn shū, xù qí zhāo mù. ér hòu zōng zú huì yàn, jí ān qí jū, yǐ zhuì ēn yì. bēi qí gōng shì, jié qí fú yù, chē bù diāo jī, qì bù yǐng lòu, shí bù èr wèi, xīn bù yín zhì, yǐ yǔ wàn mín tóng lì. gǔ zhī míng wáng xíng lǐ yě rú cǐ.
孔子曰:「丘聞之,民之所以生者,禮為大。非禮則無以節事天地之神焉,非禮則無以辨君臣上下長幼之位焉,非禮則無以別男女父子兄弟婚姻親族疏數之交焉。是故君子此之為尊敬,然後以其所能教順百姓,不廢其會節。既有成事,而後治其文章黼黻,以別尊卑上下之等。其順之也,而後言其喪祭之紀,宗廟之序。品其犧牲,設其豕臘,修其歲時,以敬其祭祀,別其親疏,序其昭穆。而後宗族會燕,即安其居,以綴恩義。卑其宮室,節其服御,車不雕璣,器不影鏤,食不二味,心不淫志,以與萬民同利。古之明王行禮也如此。」
gōng yuē: jīn zhī jūn zǐ hú mò zhī xíng yě?
公曰:「今之君子胡莫之行也?」
kǒng zǐ duì yuē: jīn zhī jūn zǐ, hǎo lì wú yàn, yín xíng bù juàn, huāng dài màn yóu, gù mín shì jǐn. yǐ suì qí xīn, yǐ yuàn qí zhèng, yǐ wǔ qí zhòng, yǐ fá yǒu dào. qiú dé dāng yù bù yǐ qí suǒ, nüè shā xíng zhū bù yǐ qí zhì. fū xī zhī yòng mín zhě yóu qián, jīn zhī yòng mín zhě yóu hòu. shì jí jīn zhī jūn zǐ mò néng wèi lǐ yě.
孔子對曰:「今之君子,好利無厭,淫行不倦,荒怠慢游,固民是盡。以遂其心,以怨其政,以忤其眾,以伐有道。求得當欲不以其所,虐殺刑誅不以其治。夫昔之用民者由前,今之用民者由後。是即今之君子莫能為禮也。」