kǒng zǐ chū shì, wèi zhōng dōu zǎi. zhì wèi yǎng shēng sòng sǐ zhī jié, cháng yòu yì shí, qiáng ruò yì rèn, nán nǚ bié tú, lù wú shí yí, qì bù diāo wěi. wèi sì cùn zhī guān, wǔ cùn zhī guǒ, yīn qiū líng wèi fén, bù fēng bù shù. xíng zhī yī nián, ér xī fāng zhī zhū hóu zé yān.
孔子初仕,为中都宰。制为养生送死之节,长幼异食,强弱异任,男女别涂,路无拾遗,器不雕伪。为四寸之棺,五寸之椁,因丘陵为坟,不封、不树。行之一年,而西方之诸侯则焉。
dìng gōng wèi kǒng zǐ yuē:" xué zǐ cǐ fǎ yǐ zhì lǔ guó, hé rú?" kǒng zǐ duì yuē:" suī tiān xià kě hū, hé dàn lǔ guó ér yǐ zāi!" yú shì èr nián, dìng gōng yǐ wéi sī kōng, nǎi bié wǔ tǔ zhī xìng, ér wù gè dé qí suǒ shēng zhī yí, xián dé jué suǒ.
定公谓孔子曰:“学子此法以治鲁国,何如?”孔子对曰:“虽天下可乎,何但鲁国而已哉!”于是二年,定公以为司空,乃别五土之性,而物各得其所生之宜,咸得厥所。
xiān shí, jì shì zàng zhāo gōng yú mù dào zhī nán, kǒng zǐ gōu ér hé zhū mù yān. wèi jì huán zǐ yuē:" biǎn jūn yǐ zhāng jǐ zuì, fēi lǐ yě. jīn hé zhī, suǒ yǐ yǎn fū zǐ zhī bù chén."
先时,季氏葬昭公于墓道之南,孔子沟而合诸墓焉。谓季桓子曰:“贬君以彰己罪,非礼也。今合之,所以掩夫子之不臣。”
yóu sī kōng wèi lǔ dà sī kòu, shè fǎ ér bù yòng, wú jiān mín.
由司空为鲁大司寇,设法而不用,无奸民。
dìng gōng yǔ qí hóu huì yú jiā gǔ, kǒng zǐ shè xiāng shì, yuē:" chén wén yǒu wén shì zhě bì yǒu wǔ bèi, yǒu wǔ shì zhě bì yǒu wén bèi. gǔ zhě zhū hóu bìng chū jiāng, bì jù guān yǐ cóng, qǐng jù zuǒ yòu sī mǎ." dìng gōng cóng zhī.
定公与齐侯会于夹谷,孔子摄相事,曰:“臣闻有文事者必有武备,有武事者必有文备。古者诸侯并出疆,必具官以从,请具左右司马。”定公从之。
zhì huì suǒ, wèi tán wèi, tǔ jiē sān děng, yǐ yù lǐ xiāng jiàn, yī ràng ér dēng. xiàn cù jì bì, qí shǐ lái rén yǐ bīng gǔ zào, jié dìng gōng. kǒng zǐ lì jiē ér jìn, yǐ gōng tuì, yuē:" shì, yǐ bīng zhī. wú liǎng jūn wèi hǎo, yì yí zhī fú gǎn yǐ bīng luàn zhī, fēi qí jūn suǒ yǐ mìng zhū hóu yě! yì bù móu xià, yí bù luàn huá, fú bù gàn méng, bīng bù bī hǎo, yú shén wèi bù xiáng, yú dé wèi qiān yì, yú rén wéi shī lǐ, jūn bì bù rán." qí hóu xīn zuò, huī ér bì zhī.
至会所,为坛位,土阶三等,以遇礼相见,揖让而登。献酢既毕,齐使莱人以兵鼓噪,劫定公。孔子历阶而进,以公退,曰:“士,以兵之。吾两君为好,裔夷之俘敢以兵乱之,非齐君所以命诸侯也!裔不谋夏,夷不乱华,俘不干盟,兵不逼好,于神为不祥,于德为愆义,于人为失礼,君必不然。”齐侯心怍,麾而避之。
yǒu qǐng, qí zòu gōng zhōng zhī lè, pái yōu zhū rú xì yú qián. kǒng zǐ qū jìn, lì jiē ér shàng, bù jìn yī děng, yuē:" pǐ fū yíng wǔ zhū hóu zhě, zuì yīng zhū. qǐng yòu sī mǎ sù xíng yān!" yú shì zhǎn zhū rú, shǒu zú yì chù. qí hóu jù, yǒu cán sè.
有顷,齐奏宫中之乐,俳优侏儒戏于前。孔子趋进,历阶而上,不尽一等,曰:“匹夫荧侮诸侯者,罪应诛。请右司马速刑焉!”于是斩侏儒,手足异处。齐侯惧,有惭色。
jiāng méng, qí rén jiā zài shū yuē:" qí shī chū jìng, ér bù yǐ bīng chē sān bǎi chéng cóng wǒ zhě, yǒu rú cǐ méng." kǒng zǐ shǐ zī wú hái duì yuē:" ér bù fǎn wǒ wèn yáng zhī tián, wú yǐ gōng mìng zhě, yì rú zhī."
将盟,齐人加载书曰:“齐师出境,而不以兵车三百乘从我者,有如此盟。”孔子使兹无还对曰:“而不返我汶阳之田,吾以供命者,亦如之。”
qí hóu jiāng shè xiǎng lǐ, kǒng zǐ wèi liáng qiū jù yuē:" qí lǔ zhī gù, wú zi hé bù wén yān? shì jì chéng yǐ, ér yòu xiǎng zhī, shì qín zhí shì. qiě xī xiàng bù chū mén, jiā lè bù yě hé. xiǎng ér jì jù, shì qì lǐ ruò qí bù jù, shì yòng bǐ bài yě. yòng bǐ bài, jūn rǔ qì lǐ, míng è. zi hé tú zhī? fū xiǎng, suǒ yǐ zhāo dé yě. bù zhāo, bù rú qí yǐ." nǎi bù guǒ xiǎng.
齐侯将设享礼,孔子谓梁丘据曰:“齐鲁之故,吾子何不闻焉?事既成矣,而又享之,是勤执事。且牺象不出门,嘉乐不野合。享而既具,是弃礼;若其不具,是用秕稗也。用秕稗,君辱;弃礼,名恶。子盍图之?夫享,所以昭德也。不昭,不如其已。”乃不果享。
qí hóu guī, zé qí qún chén yuē:" lǔ yǐ jūn zǐ dào fǔ qí jūn, ér zi dú yǐ yí dí dào jiào guǎ rén, shǐ de zuì." yú shì nǎi guī suǒ qīn lǔ zhī sì yì jí wèn yáng zhī tián.
齐侯归,责其群臣曰:“鲁以君子道辅其君,而子独以夷狄道教寡人,使得罪。”于是乃归所侵鲁之四邑及汶阳之田。
kǒng zǐ yán yú dìng gōng yuē:" jiā bù cáng jiǎ, yì wú bǎi zhì zhī chéng, gǔ zhī zhì yě. jīn sān jiā guò zhì, qǐng jiē sǔn zhī." nǎi shǐ jì shì zǎi zhòng yóu huī sān dū. shū sūn zhé bù dé yì yú jì shì, yīn fèi zǎi gōng shān fú rǎo lǜ fèi rén yǐ xí lǔ. kǒng zǐ yǐ gōng yǔ jì sūn shū sūn mèng sūn rù yú fèi shì zhī gōng, dēng wǔ zi zhī tái. fèi rén gōng zhī, jí tái cè, kǒng zǐ mìng shēn jù xū lè qí lēi shì zhòng xià fá zhī, fèi rén běi. suì huī sān dū zhī chéng. qiáng gōng shì, ruò sī jiā, zūn jūn bēi chén, zhèng huà dà xíng.
孔子言于定公曰:“家不藏甲,邑无百雉之城,古之制也。今三家过制,请皆损之。”乃使季氏宰仲由隳三都。叔孙辄不得意于季氏,因费宰公山弗扰率费人以袭鲁。孔子以公与季孙、叔孙、孟孙入于费氏之宫,登武子之台。费人攻之,及台侧,孔子命申句须、乐颀勒士众下伐之,费人北。遂隳三都之城。强公室,弱私家,尊君卑臣,政化大行。