strong mù róng chuí bì huò bēn qín　 wáng jǐng lüè tǒng bīng rù luò strong
慕容垂避禍奔秦　王景略統兵入洛

què shuō huán wēn zì fāng tóu bēn guī, fén zhōu qì zhàng, sàng shī bù zī, dàn mìng máo hǔ shēng dū dōng yàn děng sì jùn jūn shì, lǐng dōng yàn tài shǒu. wēn cóng dōng yàn chū cāng yuán, záo jǐng ér yǐn, yán tú jī kě jiāo chéng, hěn jué kùn dùn. nà yàn dà dū dū mù róng chuí, què wèi zēng jí zhuī. zhū jiāng zhēng qǐng zhuī jī, chuí yǔ yǔ dào: wǒ bìng fēi bù yù wǎng zhuī, dàn xíng jūn xū zhī huǎn jí, bù yīng qīng dòng. jīn wēn fāng yǐn bīng tuì qù, bì yán bīng duàn hòu, wǒ ruò zhòu rán zhuī jī, kǒng nán dé zhì, bù rú zhǎn huǎn yī liǎng rì, tā jiàn zhuī bīng wèi zhì, dìng dāng zhòu yè jí qū, sù lí wǒ jìng, zhì lí wǒ yǐ yuǎn, lì jǐn qì shuāi, rán hòu wǒ bèi dào wǎng zhuī, wú lǜ bù shèng le. rú chuí zhì móu fǎng fú shì kè, gù kè zhī tuī jiàn, què yǒu tè shí. shuō zhe, nǎi qīn dū jīng qí bā qiān rén, xú xú jìn xíng. wēn guǒ jiān chéng jí chí, lì xíng zhì qī bǎi lǐ, zǒng dào shì qù dí yǐ yáo, kě yǐ wú yōu, nǎi ān yíng xiū xī. zǎo yǒu yàn qí tàn zhī xiāo xī, xiàng chuí fǎn bào. chuí qiǎn fàn yáng wáng dé, lǜ jìn qí sì qiān míng, cóng jiān dào chāo zhì xiāng yì, mái fú dōng jiàn zhōng, jié wēn qù lù, zì yǐn sì qiān qí jí jìn, zhí bī wēn yíng. wēn huī xià shàng yǒu shù wàn rén, zhǐ yīn lián rì bēn bō, bù kān zài zhàn, hū yù yàn bīng zhuī dào, dùn shí rén rén shī sè, gè gè jīng xīn. wēn yě niē le yī bǎ lěng hàn, méi nài hé chū yíng sī shā. běn lái shì wǒ zhòng bǐ guǎ, jǐn kě zhī chí, wú rú zhòng wú dòu zhì, jiàn dí jí qiè, wēn jìn è bú zhù, zhǐ hǎo qiě zhàn qiě zǒu. xíng zhì dōng jiàn xiāng jìn, mò tīng dé yī shēng hú shào, kuàng yě zhōng biàn shù qí zhì, yǐn zháo xǔ duō tiě qí, jié shā guò lái. jìn jūn tǒng xià dé dǎn luò, bù xiá biàn shì lái bīng duō guǎ, zhǐ hèn shēn shàng shǎo shēng liǎng chì, wú shù téng kōng, bù dé yǐ mì lù sì cuàn, nǐ yě zǒu, wǒ yě táo, yuè xiǎng táo zǒu, yuè shì sòng sǐ. yàn bīng qián lán hòu bī, shà shì lì hài, jiàn yī gè, shā yī gè, hǎo sì zhuó guā qiè cài yì bān. hǎo róng yì táo tuō yī bàn, yǐ shì èr sān wàn rén, duàn sòng xìng mìng le. wēn chuí tóu sàng qì, hái zhì qiào jùn, shuí zhī yòu yǒu yī biāo jūn shā chū, jié zhù wēn jūn. wēn huāng máng qiè zhe qīng qí, pàn mìng chōng guò, hòu duì bèi lái bīng lán shā, sǐ shāng yòu jìn wàn rén. hǎo sì cáo cāo zhī zhàn chì bì. jiū jìng lái bīng cóng hé chù shā dào? yuán lái shì yuán yàn de qín jūn, tǒng jiāng jiào zuò gǒu chí. jiē yīng liù shí huí. chí dé shèng guī qù, jìn jūn qī líng bā luò, huí zhì gū shú, wǔ wàn rén zhǐ shèng dé liù qī qiān le.
卻說桓溫自枋頭奔歸，焚舟棄仗，喪失不資，但命毛虎生督東燕等四郡軍事，領東燕太守。溫從東燕出倉垣，鑿井而飲，沿途饑渴交乘，很覺困頓。那燕大都督慕容垂，卻未曾急追。諸將爭請追擊，垂與語道：「我並非不欲往追，但行軍須知緩急，不應輕動。今溫方引兵退去，必嚴兵斷後，我若驟然追擊，恐難得志，不如展緩一兩日，他見追兵未至，定當晝夜疾趨，速離我境，至離我已遠，力盡氣衰，然後我倍道往追，無慮不勝了。」如垂智謀仿佛似恪，故恪之推薦，確有特識。說着，乃親督精騎八千人，徐徐進行。溫果兼程疾馳，力行至七百里，總道是去敵已遙，可以無憂，乃安營休息。早有燕騎探知消息，向垂返報。垂遣范陽王德，率勁騎四千名，從間道抄至襄邑，埋伏東澗中，截溫去路，自引四千騎急進，直逼溫營。溫麾下尚有數萬人，只因連日奔波，不堪再戰，忽遇燕兵追到，頓時人人失色，個個驚心。溫也捏了一把冷汗，沒奈何出營廝殺。本來是我眾彼寡，盡可支持，無如眾無鬥志，見敵即怯，溫禁遏不住，只好且戰且走。行至東澗相近，驀聽得一聲胡哨，曠野中遍豎旗幟，引着許多鐵騎，截殺過來。晉軍統嚇得膽落，不暇辨視來兵多寡，只恨身上少生兩翅，無術騰空，不得已覓路四竄，你也走，我也逃，越想逃走，越是送死。燕兵前攔後逼，煞是厲害，見一個，殺一個，好似斫瓜切菜一般。好容易逃脫一半，已是二三萬人，斷送性命了。溫垂頭喪氣，還至譙郡，誰知又有一彪軍殺出，截住溫軍。溫慌忙挈着輕騎，拚命衝過，後隊被來兵攔殺，死傷又近萬人。好似曹操之戰赤壁。究竟來兵從何處殺到？原來是援燕的秦軍，統將叫作苟池。接應六十回。池得勝歸去，晉軍七零八落，回至姑孰，五萬人只剩得六七千了。

wēn jīng cǐ cuò, zì jué liǎn shàng wú guāng, bù dé bù shè fǎ fēn bàng. shì yuán zhēn zì shí mén bēn guī, wēn suì shuō tā yōng bīng guān wàng, yí wù xiǎng yuán, yǐ zhì liáng jǐn sàng shī. dāng xià bài biǎo hé zhēn, bìng bǎ dèng xiá yì qiān lián zài nèi. jìn tíng dàn wēn rú gù, jí miǎn zhēn wèi shù rén, bìng duó xiá guān, xiá dé xiū biàn xiū, zhǐ yuán zhēn xīn xià bù fú, yě shàng biǎo hé wēn zuì zhuàng. hǎo jǐ rì bù jiàn fù zhào, zhēn jìng jù zhù shòu chūn, pàn jìn jiàng yàn, qiǎn rén yì yè zhōng qiú jiù. wú zuì zāo wū, yuán shì nán shòu, dàn bèi zhǔ jiàng lǔ, jiū shǔ bù hé. yàn qiǎn dà hóng lú wēn tǒng, chí cè bài zhēn wèi zhēng nán dà jiāng jūn, lǐng yáng zhōu cì shǐ, fēng xuān chéng gōng. tǒng zài dào bìng mò, miǎn bù dé jī yán shǐ shì, zhēn wàng yǎn jiāng chuān, bù dé yè zhōng xiāo xī, yòu tōng shǐ guān zhōng, xiàng qín qǐ xiáng qù le. zhè zhēn jiào zuò cháo mó yàn què, mù yè qín guān. wéi yàn gù yǎn zhōu cì shǐ sūn yuán, qián cì qǐ yīng wēn jūn. jí wēn jūn bài hái, yuán jù wǔ yáng jù yàn, yàn shǐ zuǒ wèi jiāng jūn mèng gāo, lǜ bīng tǎo yuán. yuán zhàn bài zāo qín, dāng rán bì mìng. jìn dōng yàn tài shǒu máo hǔ shēng, zài huái běi zhàn zú bú zhù, yú huái nán guī, wēn shǐ hǔ shēng wèi huái nán tài shǒu, zhèn shǒu lì yáng, jìn tíng fǎn qiǎn shì zhōng luó hán, jī niú jiǔ kào wēn jūn. yòu yóu huì jī wáng yù, yì wēn huì yì, zài tú hòu jǔ. yù fǎn dōu hòu, zhào shòu wēn shì zǐ xī wèi zhēng lǔ jiāng jūn, lǐng yù zhōu cì shǐ, bài bù jiā zhū, fǎn gěi fēng shǎng, kě guài bù kě guài ne! míng shì jiāo náo shēng mù.
溫經此挫，自覺臉上無光，不得不設法分謗。適袁真自石門奔歸，溫遂說他擁兵觀望，貽誤餉源，以致糧盡喪師。當下拜表劾真，並把鄧遐亦牽連在內。晉廷憚溫如故，即免真為庶人，並奪遐官，遐得休便休，只袁真心下不服，也上表劾溫罪狀。好幾日不見復詔，真竟據住壽春，叛晉降燕，遣人詣鄴中求救。無罪遭誣，原是難受，但背主降虜，究屬不合。燕遣大鴻臚溫統，持冊拜真為征南大將軍，領揚州刺史，封宣城公。統在道病歿，免不得稽延使事，真望眼將穿，不得鄴中消息，又通使關中，向秦乞降去了。這真叫做朝摩燕闕，暮謁秦關。惟燕故兗州刺史孫元，前次起應溫軍。及溫軍敗還，元據武陽拒燕，燕使左衛將軍孟高，率兵討元。元戰敗遭擒，當然畢命。晉東燕太守毛虎生，在淮北站足不住，逾淮南歸，溫使虎生為淮南太守，鎮守歷陽，晉廷反遣侍中羅含，齎牛酒犒溫軍。又由會稽王昱，詣溫會議，再圖後舉。昱返都後，詔授溫世子熙為征虜將軍，領豫州刺史，敗不加誅，反給封賞，可怪不可怪呢！明是教猱升木。

qiě shuō yàn jiāng wú wáng chuí, zì xiāng yì hái yè, wēi míng yì zhèn. tài fù píng xiàng lái jì chuí, zhì cǐ yì shén, chuí biǎo liè jiāng shì gōng shǎng, tǒng bèi píng yì zhì, wú yī zhào xíng. chuí bù miǎn fèn duì, rù què miàn qǐng, yǔ píng zhēng lùn tíng qián. yàn zhǔ wěi bù néng cái jué, yàn chén yòu dàn píng wēi shì, bù gǎn zhù chuí, kě lián chuí shé bì chún jiāo, zhōng wú xiào guǒ, fǎn yǔ píng duō jié yuàn hèn bà le, jiù zhōng shàng yǒu yī duàn qíng yóu, guān xì chuí shì. chuí fēi duàn shì, wèi yàn tài hòu kě zú hún shì suǒ zèn, yuān sǐ yù zhōng. shì jiàn wǔ shí bā huí. chuí gé wài bēi dào, yīn qǔ duàn fēi nǚ dì wèi jì shì. piān kě zú hún shì xié lìng chū qī, yìng bǎ qīn mèi zhǎng ān jūn jià chuí. chuí suī miǎn qiáng zūn mìng, xīn zhōng hěn shì bù lè, míng mù shàng pèi hé zhǎng ān jūn, qí shí shì xīn huái gù jiàn, bù jí xīn huān, suǒ yǐ kàng lì wú qíng, kàn tóng mò lù. zhè zhǎng ān jūn zāo fū bái yǎn, zěn néng bù shàng sù jiāo fáng? yīn cǐ kě zú hún tài hòu, shí cháng hèn chuí. zài jiā yàn zhǔ wěi xīn lì yī hòu, jiù shì kě zú hún tài hòu de zhí nǚ, gū zhí biàn chéng pó xí, qīn shàng jiā qīn, lián tóng yī qì, tài hòu yǔ chuí yǒu xián, huáng hòu zì yīng biǎo tóng qíng, gōng wéi lǐ miàn, jiāo kǒu huǐ bàng, rèn nǐ yàn zhǔ wěi rú hé yīng míng, yě wèi miǎn tīng xìn chán yán, kuàng wěi yuán shì gè hú tú chóng, zěn néng bù wèi suǒ mí, tài hòu kě zú hún shì, jiàn wěi yì jí chuí, suì zhào tài fù píng rù yì, jiāng jiā chuí zuì, zhì zhū sǐ xíng. dú bù pà ā mèi shǒu guǎ me? gù tài zǎi kè zi kǎi, jí chuí jiù lán jiàn, wěi dé mì móu, jí wǎng gào chuí dào: xiān fā zhì rén, hòu fā wèi rén zhì, jīn dàn chú tài fù píng jí lè ān wáng zāng, yú zhòng zì wú néng wèi le. chuí kǎi rán dào: gǔ ròu xiāng cán, zì wèi luàn shǒu, wǒ suī sǐ, bù rěn chū cǐ! èr rén nǎi tuì. yuè sù, yòu lái gào chuí dào: nèi yì yǐ jué, bù rú xiān fā. chuí fù dá dào: rú guǒ bù kě mí fèng, wǒ níng kě chū bēn tā fāng, cǐ wài bù gǎn yǔ wén! xīn shù kě qǔ. èr rén fù jìn shuō dào: jiù shǐ chū wáng, yě yí zǎo xíng, děng dào huò jī yī fā, yù xíng yì wú jí le. shuō bì zì qù. chuí chóu chú wèi jué, zài jiā mèn zuò, shì zǐ lìng shàng wèi dé zhī, dàn jiàn chuí yǒu yōu sè, nǎi jiù qián bǐng wèn dào: wǒ fù miàn dài chóu róng, mò fēi yīn zhǔ shàng yōng ruò, tài fù cāi yí, gōng gāo shēn wēi, yīn láo yōu lǜ me? chuí shuō dào: rǔ jì néng zhī wú xīn, kě yǒu liáng cè fǒu? lìng dá dào: zhǔ shàng fāng wěi zhèng tài fù, yī dàn huò fā, bì shì xùn léi, jīn yù bǎo zú quán shēn, bù shī dà yì, mò ruò táo wǎng lóng chéng, xùn cí xiè zuì, rú gǔ shí zhōu gōng jū dōng, jìng dài zhǔ wù, zài dé hái yè, fāng wèi dà xìng fǒu zé nèi fǔ yàn dài, wài mù qún yí, shǒu xiǎn zì gù, yì bù shī wèi zhōng cè lī! chuí qǐ yǔ dào: rǔ yán shèn shì, wǒ jì jué le! yì chén, jí tuō cí yóu liè, qiè lǐng zhū zi, wēi fú chū yè, jìng xiàng lóng chéng jìn fā. xíng cì hán dān, bù yì shǎo zǐ lín bèi dì táo hái. chuí sù bù ài lín, liào zhī lín bì zǒu guī yè zhōng, gào fā yǐn qíng, nǎi jí lìng shì zǐ lìng duàn hòu, zì lǜ zuǒ yòu qián jìn. guǒ rán bú dào bàn rì, xī píng gōng mù róng jiāng lǜ qí zhuī lái, xìng kuī zhuī bīng bù duō, yóu shì zǐ lìng zài hòu jié zhù, dào yě bù gǎn jìn bī. yán zhì rì mù, zhuī qí jiàn tuì, lìng zǒu yǔ chuí yǔ dào: běn yù bǎo shǒu dōng dōu, wèi zì quán jì, jīn shì jī yǐ xiè, móu bù jí xíng, xiàn wén qín wáng fāng yán lǎn yīng háo, bù rú zàn shí wǎng tóu, zài zuò jì jiào! chuí bù shèn yuàn yì, yáo tóu dào: wǒ zì yǒu jì, hé bì tóu qín! dāng xià sàn qí huì jī, réng xiàng nán shān rào dào hái yè, zàn qì chéng wài xiǎn yuán líng. shì yǒu liè rén shù bǎi qí, sì miàn huán jí, chuí jìn tuì liǎng nán, cāng huáng shī cuò, kě qiǎo liè yīng fēi yì, zhòng qí zhuī yīng sì sàn, cái dé wú yú. chuí nǎi shā mǎ jì tiān, shì gào cóng zhě. shì zǐ lìng yòu yǔ chuí dào: tài fù píng jì xián jí néng, bù qiè zhòng qíng, yè zhōng rén shì, mò bù zhān wàng wǒ fù, ruò yǎn rù chéng zhōng, gōng qí wú bèi, dōu rén bì xīn rán xiāng yīng, dìng néng tuò shǒu chéng gōng. shì dìng yǐ hòu, chú hài jiǎn néng, kuāng fǔ zhǔ shàng, jì néng ān guó, gèng zú bǎo jiā, zhè nǎi jīn rì shàng jì, jué bù kě shī, dàn jiào gěi ér shù qí, biàn kě cuò bàn le. cè gù shèn jiā. chuí bàn shǎng cái dào: shì rǔ móu tú, shì chéng yuán shì dà fú, tǎng huò bù chéng, zhuī huǐ hé jí. rǔ qián quàn wǒ xī rù guān zhōng, jīn rì shì děng rán méi, bù rú yī rǔ qián yán, jiù cǐ xī bēn bà! suì qián zhào duàn fū rén, yǔ xiōng zi kǎi, jiù lán jiàn děng, yī tóng bēn qín, zhǐ jì fēi kě zú hún shì, jí zhǎng ān jūn. tīng tā jū yè, bù yǔ xié xíng. dào le hé yáng, wèi jīn lì suǒ zǔ, chuí bá dāo shā bì jīn lì, qiè zhòng dù hé, bēn rù guān zhōng.
且說燕將吳王垂，自襄邑還鄴，威名益振。太傅評向來忌垂，至此益甚，垂表列將士功賞，統被評抑置，無一照行。垂不免忿懟，入闕面請，與評爭論廷前。燕主暐不能裁決，燕臣又憚評威勢，不敢助垂，可憐垂舌敝唇焦，終無效果，反與評多結怨恨罷了，就中尚有一段情由，關係垂事。垂妃段氏，為燕太后可足渾氏所譖，冤死獄中。事見五十八回。垂格外悲悼，因娶段妃女弟為繼室。偏可足渾氏脅令出妻，硬把親妹長安君嫁垂。垂雖勉強遵命，心中很是不樂，名目上配合長安君，其實是心懷故劍，不及新歡，所以伉儷無情，看同陌路。這長安君遭夫白眼，怎能不上訴椒房？因此可足渾太后，時常恨垂。再加燕主暐新立一後，就是可足渾太后的侄女，姑侄變成婆媳，親上加親，聯同一氣，太后與垂有嫌，皇后自應表同情，宮幃裡面，交口毀謗，任你燕主暐如何英明，也未免聽信讒言，況暐原是個糊塗蟲，怎能不為所迷，太后可足渾氏，見暐亦嫉垂，遂召太傅評入議，將加垂罪，置諸死刑。獨不怕阿妹守寡麼？故太宰恪子楷，及垂舅蘭建，暐得秘謀，即往告垂道：「先發制人，後發為人制，今但除太傅評及樂安王臧，餘眾自無能為了。」垂慨然道：「骨肉相殘，自為亂首，我雖死，不忍出此！」二人乃退。越宿，又來告垂道：「內意已決，不如先發。」垂復答道：「如果不可彌縫，我寧可出奔他方，此外不敢與聞！」心術可取。二人復進說道：「就使出亡，也宜早行，等到禍機一發，欲行亦無及了。」說畢自去。垂躊躇未決，在家悶坐，世子令尚未得知，但見垂有憂色，乃就前稟問道：「我父面帶愁容，莫非因主上庸弱，太傅猜疑，功高身危，因勞憂慮麼？」垂說道：「汝既能知吾心，可有良策否？」令答道：「主上方委政太傅，一旦禍發，必似迅雷，今欲保族全身，不失大義，莫若逃往龍城，遜辭謝罪，如古時周公居東，靜待主悟，再得還鄴，方為大幸；否則內撫燕代，外睦群夷，守險自固，亦不失為中策哩！」垂起語道：「汝言甚是，我計決了！」翌晨，即託詞遊獵，挈領諸子，微服出鄴，徑向龍城進發。行次邯鄲，不意少子麟背地逃還。垂素不愛麟，料知麟必走歸鄴中，告發隱情，乃亟令世子令斷後，自率左右前進。果然不到半日，西平公慕容疆率騎追來，幸虧追兵不多，由世子令在後截住，倒也不敢進逼。延至日暮，追騎漸退，令走與垂語道：「本欲保守東都，為自全計，今事機已泄，謀不及行，現聞秦王方延攬英豪，不如暫時往投，再作計較！」垂不甚願意，搖頭道：「我自有計，何必投秦！」當下散騎晦跡，仍向南山繞道還鄴，暫憩城外顯原陵。適有獵人數百騎，四面環集，垂進退兩難，倉皇失措，可巧獵鷹飛逸，眾騎追鷹四散，才得無虞。垂乃殺馬祭天，誓告從者。世子令又語垂道：「太傅評忌賢嫉能，不愜眾情，鄴中人士，莫不瞻望我父，若掩入城中，攻其無備，都人必欣然相應，定能唾手成功。事定以後，除害簡能，匡輔主上，既能安國，更足保家，這乃今日上計，決不可失，但教給兒數騎，便可措辦了。」策固甚佳。垂半晌才道：「似汝謀圖，事成原是大福，倘或不成，追悔何及。汝前勸我西入關中，今日事等燃眉，不如依汝前言，就此西奔罷！」遂潛召段夫人，與兄子楷，舅蘭建等，一同奔秦，只繼妃可足渾氏，即長安君。聽她居鄴，不與偕行。到了河陽，為津吏所阻，垂拔刀殺斃津吏，挈眾渡河，奔入關中。

qín wáng fú jiān, fāng sī tú yàn, zhǐ dàn mù róng chuí. mò yǒu guān lì rù bào, chuí qì yàn lái bēn, bù jīn dà xǐ, jí lǜ lì jiāo yíng. wò shǒu yǔ yǔ dào: tiān shēng jùn jié, bì xiāng yǔ gòng chù, gòng chéng dà gōng. jīn qīng guǒ qián lái yī wǒ, wǒ dāng yǔ qīng gòng dìng tiān xià, gào chéng dài zōng, rán hòu hái qīng běn bāng, shì fēng yōu zhōu, qīng qù guó réng bù shī wèi xiào, guī wǒ yì bù shī wèi zhōng, qǐ fēi yī jǔ liǎng shàn me? chuí bài xiè dào: yuǎn fāng jī chén, dé méng shōu lù, yǐ wèi wàn xìng, zěn néng yǒu tā wàng ne! jiān yòu jiē jiàn mù róng lìng mù róng kǎi děng, dōu chēng wèi hòu qǐ yīng xióng, yán rù dū chéng, yōu lǐ xiāng dài. guān zhōng shì mín, sù mù chuí míng, jiāo xiāng qīng mù, dú wáng měng rù jiàn dào: mù róng chuí fù zǐ, pì rú lóng hǔ, ruò jiè bǐ fēng yún, bì bù kě zhì, bù rú zǎo chú wèi shì! jiān è rán dào: wǒ fāng yù shōu lǎn yīng xióng, sù qīng sì hǎi, nài hé fǎn shā jiàng chén? kuàng wǒ yǐ tuī chéng xiāng yǔ, shì tóng xīn fù, pǐ fū shàng bù shí yán, nán dào wàn chéng zhǔ fǎn hǎo qī rén me? jiān bù kěn shā chuí, yuán shì jià yù qún xióng zhī dào, bù dé yǐ hòu lái pàn qù jù jiù dāng shí. jiān suì lìng chuí wèi guān jūn jiāng jūn, fēng bīn dōu hóu. chuí xiōng zi kǎi, wèi jī nǔ jiāng jūn, shǎng cì jù wàn, dài yù shén lóng.
秦王苻堅，方思圖燕，只憚慕容垂。驀有關吏入報，垂棄燕來奔，不禁大喜，急率吏郊迎。握手與語道：「天生俊傑，必相與共處，共成大功。今卿果前來依我，我當與卿共定天下，告成岱宗，然後還卿本邦，世封幽州，卿去國仍不失為孝，歸我亦不失為忠，豈非一舉兩善麼？」垂拜謝道：「遠方羈臣，得蒙收錄，已為萬幸，怎能有他望呢！」堅又接見慕容令慕容楷等，都稱為後起英雄，延入都城，優禮相待。關中士民，素慕垂名，交相傾慕，獨王猛入諫道：「慕容垂父子，譬如龍虎，若借彼風雲，必不可制，不如早除為是！」堅愕然道：「我方欲收攬英雄，肅清四海，奈何反殺降臣？況我已推誠相與，視同心腹，匹夫尚不食言，難道萬乘主反好欺人麼？」堅不肯殺垂，原是駕馭群雄之道，不得以後來叛去遽咎當時。堅遂令垂為冠軍將軍，封賓都侯。垂兄子楷，為積弩將軍，賞賜巨萬，待遇甚隆。

shì shí, qín yǔ yàn fāng dūn hé hǎo, shǐ jié wǎng lái. yàn sàn qí cháng shì hǎo guǐ, jí gěi shì huáng mén láng liáng chēn, xiāng jì fù qín. guǐ yǔ wáng měng yǒu jiù, bǐ cǐ xù tán, miǎn bù dé jiāng yàn tíng qíng shì, yuē lüè gào zhī. dú chēn zì zūn guó tǐ, bù kěn qīng xiè yī yǔ. chēn cóng xiōng yì, shì qín wèi shàng shū láng, qín tè shǐ tā wèi zhāo dài yuán, yán chēn wǎng yù sī shě. wú fēi yù tàn cì yǐn qíng. chēn shuō dào: cóng qián zhū gé jǐn wèi wú pìn shǔ, yǔ zhū gé liàng běn wèi xiōng dì, liàng wéi gōng cháo xiāng jiàn, tuì bù sī miàn, wǒ yǔ xiōng jī děng gǔ rén, yīng gāi xiào fǎ qián xián, zěn gǎn shàn liú xiōng shì ne? yì nǎi rú yán fǎn bào, qín zhǔ jiān yòu mìng yì guò wèn yàn shì. chēn dá dào: jīn qín yàn fēn jù dōng xī, xiōng dì bìng méng róng chǒng, shí lù zhōng jūn, gè jǐn běn zhí. chēn yù yán dōng guó měi zhèng, kǒng fēi xī guó suǒ lè wén, cǐ wài yòu fēi shǐ chén suǒ de wàng yán, xiōng lái wèn wǒ zuò shén! hǎo yī gè shǐ chén. yì yòu fù bào wén. wáng měng quàn jiān liú chēn, jiān liú chēn yuè yú, zhì mù róng chuí rù qín, nǎi qiǎn chēn guī yàn.
是時，秦與燕方敦和好，使節往來。燕散騎常侍郝晷，及給事黃門郎梁琛，相繼赴秦。晷與王猛有舊，彼此敘談，免不得將燕廷情事，約略告知。獨琛自尊國體，不肯輕泄一語。琛從兄弈，仕秦為尚書郎，秦特使他為招待員，延琛往寓私舍。無非欲探刺隱情。琛說道：「從前諸葛瑾為吳聘蜀，與諸葛亮本為兄弟，亮惟公朝相見，退不私面，我與兄跡等古人，應該效法前賢，怎敢擅留兄室呢？」弈乃如言返報，秦主堅又命弈過問燕事。琛答道：「今秦燕分據東西，兄弟並蒙榮寵，食祿忠君，各盡本職。琛欲言東國美政，恐非西國所樂聞，此外又非使臣所得妄言，兄來問我做甚！」好一個使臣。弈又復報聞。王猛勸堅留琛，堅留琛月余，至慕容垂入秦，乃遣琛歸燕。

chēn jiān chéng huí guó, yī rù yè chéng, biàn wǎng jiàn tài fù mù róng píng, zuò dìng jí shuō dào: qín rén rì yuè jūn lǚ, jù liáng shǎn dōng, wú fēi yì tú dōng lüè, bì bù néng yǔ wǒ jiǔ hé, jīn wú wáng yòu qù guī qín, duō yī hǔ chāng, tài fù yí gǎn zǎo chóu bèi, wù duò dí móu! píng shěn zhe liǎn dào: qín qǐ kěn xìn wǒ pàn chén, zì bài hé hǎo me? dāi huà. chēn dá dào: jīn èr guó fēn jù zhōng yuán, cháng sī tūn bìng, jìn lái huán wēn rù kòu, bǐ fā bīng lái yuán, bìng fēi zhēn xīn ài wǒ, shí jiè yuán wǒ wèi míng, tàn wǒ xū shí, wǒ ruò yǒu xìn, bǐ qǐ jù wàng běn zhì me? píng wèn qín wáng wèi hé rú rén? chēn shuō shì yīng míng shàn duàn. píng yòu wèn wáng měng rú hé? chēn shuō shì míng bù xū chuán, píng shǐ zhōng bù xìn, lěng xiào zuò bà. chēn zài rù gào yàn zhǔ wěi, wěi yì bù yǐ wèi rán, chēn fù tuì gào huáng fǔ zhēn, zhēn shū qǐng bō bīng fáng biān, wú shì hé yì. wěi nǎi zhào píng rù shāng, píng xiāo rán dào: qín guó xiǎo lì ruò, dāng shì wǒ wèi yuán, fú jiān míng wèi xián zhǔ, yì wèi bì kěn nà pàn chén, wǒ hé bì wú gù zì rǎo, fǎn qǐ kòu xīn! wěi suí kǒu chēng shàn.
琛兼程回國，一入鄴城，便往見太傅慕容評，坐定即說道：「秦人日閱軍旅，聚糧陝東，無非意圖東略，必不能與我久和，今吳王又去歸秦，多一虎倀，太傅宜趕早籌備，勿墮敵謀！」評沈着臉道：「秦豈肯信我叛臣，自敗和好麼？」呆話。琛答道：「今二國分據中原，常思吞併，近來桓溫入寇，彼發兵來援，並非真心愛我，實借援我為名，探我虛實，我若有釁，彼豈遽忘本志麼？」評問秦王為何如人？琛說是英明善斷。評又問王猛如何？琛說是名不虛傳，評始終不信，冷笑作罷。琛再入告燕主暐，暐亦不以為然，琛復退告皇甫真，真疏請撥兵防邊，毋恃和議。暐乃召評入商，評囂然道：「秦國小力弱，當恃我為援，苻堅名為賢主，亦未必肯納叛臣，我何必無故自擾，反啟寇心！」暐隨口稱善。

yǐ ér qín qiǎn huáng mén láng shí yuè bào pìn, píng fǎn shèng shè gōng zhāng, kuā shì fù lì. shàng shū láng gāo tài, jí tài fù cān jūn liú jìng, xiāng xié yǔ píng shuō: qín shǐ yán dòng mù sì, jū xīn kě zhī, gōng yí shì yǐ bīng wēi, huò kě zhé fú bǐ yì, jīn fǎn shì yǐ shē chǐ, kǒng yì shǐ qīng shì le! píng réng rán bù cóng, tài suì xiè bìng guī jiā. shàng shū zuǒ chéng shēn shào, jiàn yàn zhèng rì wěn, nèi yóu kě zú hún tài hòu zhuān zhèng, wài yǒu tài fù píng děng shàn quán, tān mào wú yàn, yǐn yòng fēi cái, bù yóu de yōu fèn jiāo bìng, yīn shàng shū yán shì, jí chén shí bì. dà lüè shuō shì:
已而秦遣黃門郎石越報聘，評反盛設供張，誇示富麗。尚書郎高泰，及太傅參軍劉靖，相偕語評說：「秦使言動目肆，居心可知，公宜示以兵威，或可折服彼意，今反示以奢侈，恐益使輕視了！」評仍然不從，泰遂謝病歸家。尚書左丞申紹，見燕政日紊，內由可足渾太后專政，外有太傅評等擅權，貪冒無厭，引用非才，不由的憂憤交並，因上書言事，極陳時弊。大略說是：

chén wén hàn xuān yǒu yán: yǔ zhèn gòng zhì tiān xià zhě, qí wéi liáng èr qiān dàn hū! shì yǐ tè zhòng cǐ xuǎn, bì lǎn yīng cái. jīn zhī shǒu zǎi, lǜ fēi qí rén, huò wǔ chén chū zì háng wǔ, huò guì qī shēng zhǎng qǐ kù, jì bù wén xuǎn jǔ zhī fāng, fù bù dé chù zhì zhī fǎ, tān duò zhě wú xíng lù zhī jù, qīng xiū zhě wú jīng shǎng zhī quàn, bǎi xìng kùn bì, qīn mèi wú yǐ, bīng shì bū táo, kòu dào chōng chì, gāng tuí jì wěn, mò xiāng jiū shè. qiě lì duō zhèng fán, yóu lái cháng huàn, jīn zhī xiàn hù, bù guò hàn zhī yī dà jùn, ér bèi zhì bǎi guān, jiā zhī xīn lì jūn hào, xū jiǎ míng wèi, gōng sī qū rǎo, rén bù liáo shēng, shì fēi bìng guān shěng zhí, hé yóu chì zhèng ān mín? bǐ qín wú èr lǔ, jiàn jù yī fāng, shàng néng rèn dào juān qíng, sù xié wěi jùn, kuàng dà yàn lèi shèng chóng guāng, jūn lín sì hǎi, ér kě zhèng zhì shī xiū, qǔ líng jiān kòu zāi! lín zhī yǒu shàn, zhòng zhī suǒ wàng, wǒ zhī bù xiū, zhòng zhī yuàn yě. qín wú jiǎo huá, dì jū xíng shèng, fēi wéi shǒu jìng ér yǐ, nǎi yǒu tūn shì zhī xīn. zhōng zhōu fēng shí, hù jiān èr kòu, gōng mǎ zhī jìn, qín wú mò jí, bǐ zhě fù dí hòu jī, bīng bù sù jì hé yě? jiē yóu fù fǎ mí héng, yì zhī fēi dào, jùn xiàn shǒu zǎi, měi yú chà diào zhī jì, wú bù shě zhì yīn qiáng, shǒu xiān pín ruò, xíng liú jù jiǒng, zī shàn wú suǒ, rén huái jiē yuàn, suì zhì bēn wáng, jìn què gōng guó zhī ráo, tuì lí cán sāng zhī yào. bīng qǐ zài duō, guì yú yòng mìng, yí yán zhì jūn wù, jīng zé shǒu zǎi, fù xí bīng jiào zhàn, shǐ piān wǔ yǒu cháng, cóng róng zhī wài, zú yíng sī yè. fù xiōng yǒu zhì hù zhī guān, zǐ dì huái kǒng ěr zhī gù, suī fù shuǐ huǒ, hé suǒ bù cóng? fū jié jiǎn shěng fèi, xiān wáng gé yán, qù huá dūn shí, zhé hòu héng xiàn, gù zhōu gōng jiè chéng wáng, yǐ fēng cái wèi běn, hàn wén yǐ zào wéi biàn sú, xiào jǐng gōng rén, fú guò qiān yú, wèi wǔ chǒng cì, bù yíng shí wàn, báo zàng bù fén, jiǎn yǐ lǜ xià, suǒ yǐ gē jī fū zhī huì, quán bǎi xìng zhī lì yě. jīn hòu gōng zhī nǚ, sì qiān yǒu yú, tóng pú sī yì, guò jiān shí bèi, yī rì zhī fèi, jià yíng wàn jīn, qǐ hú luó kù, suì zēng cháng é, róng qì fú yíng, shē wán shì wù, tǎng zàng kōng xū, jūn shì wú lài, zǎi xiàng wáng hóu, dié shàng chǐ lì, fēng mí zhī huà, jī xí chéng sú, wò xīn zhī yù, wèi zú shén yān. yí bà fú huá fēi yào zhī yì, jùn dìng hūn yīn sàng zàng zhī tiáo, jìn jué shē mí fú fán zhī shì, chū qīng gōng zhī nǚ, jūn nóng shāng zhī é, gōng qīng yǐ xià, yǐ sì hǎi wèi jiā, shǎng bì dāng gōng, fá bì dāng zuì, rú cǐ zé gāng jì sù jǔ, gōng sī liǎng suì. wēn měng zhī shǒu, kě xuán zhī bái qí, qín wú èr zhǔ, kě lǐ zhī guī mìng, qǐ tè bǎo jìng ān mín ér yǐ zāi! bì xià ruò bù yuǎn zhuī hàn zōng yì tí zhī fēng, jìn chóng xiān dì bǔ yī zhī měi, chén kǒng tuí fēng bì sú, yì qiě gǎi biàn mí tú, zhōng xìng zhī gē, wú yǐ zhěn zhū xián yǒng yǐ! gèng yǒu qǐng zhě, suǒ lǔ shén yì jiān, pí bìng hūn bèi, suī fá gòng yù, wú néng wèi huàn, ér láo bīng yuǎn shù, yǒu sǔn wú yì, bù ruò yí zhì bìng yù, kòng zhì liǎng hé, zhòng jìn yáng zhī shù, zēng nán fān zhī bīng, yán zhàn shǒu zhī bèi, xuàn qiān jīn zhī ěr, xù lì dài shí, shù hū yī jǔ ér miè èr kòu, rú qí qián liú sòng sǐ, qí rù jìng ér duàn zhī, kě shǐ pǐ mǎ bù fǎn, fēi wéi jué èr guó zhī kuī yú, yì yì kān luàn tiǎn kòu zhī yào tú yě. wéi bì xià lǎn yān!
臣聞漢宣有言：「與朕共治天下者，其惟良二千石乎！」是以特重此選，必攬英才。今之守宰，率非其人，或武臣出自行伍，或貴戚生長綺絝，既不聞選舉之方，復不得黜陟之法，貪惰者無刑戮之懼，清修者無旌賞之勸，百姓困敝，侵昧無已，兵士逋逃，寇盜充斥，綱頹紀紊，莫相糾攝。且吏多政煩，由來常患，今之現戶，不過漢之一大郡，而備置百官，加之新立軍號，虛假名位，公私驅擾，人不聊生，是非並官省職，何由飭政安民？彼秦吳二虜，僭據一方，尚能任道捐情，肅諧偽郡，況大燕累聖重光，君臨四海，而可政治失修，取陵奸寇哉！鄰之有善，眾之所望，我之不修，眾之願也。秦吳狡猾，地居形勝，非惟守境而已，乃有吞噬之心。中州豐實，戶兼二寇，弓馬之勁，秦吳莫及，比者赴敵後機，兵不速濟何也？皆由賦法靡恆，役之非道，郡縣守宰，每於差調之際，無不舍置殷強，首先貧弱，行留俱窘，資贍無所，人懷嗟怨，遂致奔亡，進闕供國之饒，退離蠶桑之要。兵豈在多，貴於用命，宜嚴制軍務，精擇守宰，複習兵教戰，使偏伍有常，從戎之外，足營私業。父兄有陟岵之觀，子弟懷孔邇之顧，雖赴水火，何所不從？夫節儉省費，先王格言，去華敦實，哲後恆憲，故周公戒成王，以豐財為本，漢文以皂幃變俗，孝景宮人，弗過千餘，魏武寵賜，不盈十萬，薄葬不墳，儉以率下，所以割肌膚之惠，全百姓之力也。今後宮之女，四千有餘，僮僕廝役，過兼十倍，一日之費，價盈萬金，綺縠羅絝，歲增常額，戎器弗營，奢玩是務，帑藏空虛，軍士無賴，宰相王侯，迭尚侈麗，風靡之化，積習成俗，臥薪之諭，未足甚焉。宜罷浮華非要之役，峻定婚姻喪葬之條，禁絕奢靡浮煩之事，出傾宮之女，均農商之額，公卿以下，以四海為家，賞必當功，罰必當罪，如此則綱紀肅舉，公私兩遂。溫猛之首，可懸之白旗，秦吳二主，可禮之歸命，豈特保境安民而已哉！陛下若不遠追漢宗弋綈之風，近崇先帝補衣之美，臣恐頹風弊俗，亦且改變靡途，中興之歌，無以軫諸弦詠矣！更有請者，索虜什翼犍，疲病昏悖，雖乏貢御，無能為患，而勞兵遠戍，有損無益，不若移置並豫，控制兩河，重晉陽之戍，增南藩之兵，嚴戰守之備，衒千金之餌，蓄力待時，庶乎一舉而滅二寇，如其虔劉送死，俟入境而斷之，可使匹馬不返，非惟絕二國之窺窬，抑亦戡亂殄寇之要圖也。惟陛下覽焉！

zhè piān shū dú, zhèng shì jiù yàn de liáng cè, piān yàn zhǔ wěi, háo bù jiā shěng, fǎn lìng tā chū shǒu cháng shān. qiě qín shǐ lái suǒ qián yuē, qǐng gē hǔ láo xī jìng, jiàn liù shí huí. yàn tài fù píng fǎn yǔ qín shǐ dào: xíng rén shī cí, jiù huàn fēn zāi, xì lín guó cháng lǐ, nài hé lái suǒ zhòng lù ne? kàn guān shì xiǎng! zhè qín wáng jiān zǎo sī xī lüè, zhǐ hèn wú xì kě chéng, yī shí bù biàn xìng bīng, cǐ cì yàn rén fù yuē, zhèng shì shī chū yǒu míng, zěn kěn zuò shī jī huì! dāng xià yòng wáng měng wèi fǔ guó jiāng jūn, shǐ lǜ jiàn wēi jiāng jūn liáng chéng, luò zhōu cì shǐ dèng qiāng, lǜ lǐng bù bīng sān wàn, zhí yā luò yáng. luò yáng shǒu jiāng nǎi shì yàn luò zhōu cì shǐ wǔ wēi wáng mù róng zhú. jiàn qián huí. tā wén qín bīng rù jìng, dāng rán jí zhòng shǒu chéng, zhǐ kǔ bù bīng liáo liáo, dǎng bú zhù xī lái xióng shī, yīn jí qiǎn shǐ zhì yè, sù qǐng yuán bīng. shí zhí yàn zhǔ wěi jiàn xī shí nián dōng jì, yàn tíng fāng zhǔn bèi guò nián, jìng bǎ luò yáng shì gē qǐ. yuè nián yuán dàn, qiě yuán lì qìng hè, xǐ qì yíng tíng, nǎ zhī luò yáng yǐ shì wàn jí, jǐng bào rì zhì, cái qiǎn lè ān wáng zāng, chū bīng yuán luò. shì nián yàn wáng, gù tè tí xù yàn lì, yǐ xǐng méi mù. mù róng zhú kǔ shǒu gū chéng, dài yuán bù zhì, yǐ shì jiāo jí yì cháng, shì yǒu dí shū cóng chéng wài shè rù, yóu jūn lì shí qǐ chéng lǎn, yīn jí zhǎn yuè, nèi yún:
這篇書牘，正是救燕的良策，偏燕主暐，毫不加省，反令他出守常山。且秦使來索前約，請割虎牢西境，見六十回。燕太傅評反語秦使道：「行人失辭，救患分災，系鄰國常理，奈何來索重賂呢？」看官試想！這秦王堅早思西略，只恨無隙可乘，一時不便興兵，此次燕人負約，正是師出有名，怎肯坐失機會！當下用王猛為輔國將軍，使率建威將軍梁成，洛州刺史鄧羌，率領步兵三萬，直壓洛陽。洛陽守將乃是燕洛州刺史武威王慕容築。見前回。他聞秦兵入境，當然集眾守城，只苦部兵寥寥，擋不住西來雄師，因急遣使至鄴，速請援兵。時值燕主暐建熙十年冬季，燕廷方準備過年，竟把洛陽事擱起。越年元旦，且援例慶賀，喜氣盈廷，那知洛陽已是萬急，警報日至，才遣樂安王臧，出兵援洛。是年燕亡，故特提敘燕歷，以醒眉目。慕容築苦守孤城，待援不至，已是焦急異常，適有敵書從城外射入，由軍吏拾起呈覽，因即展閱，內云：

wǒ guó jiā yǐ sāi chéng gāo zhī xiǎn, dù méng jīn zhī lù, dà jià hǔ lǚ bǎi wàn, zì zhǐ guān qǔ yè dōu. jīn yōng qióng shù, wài wú jiù yuán, chéng xià zhī shī, jiāng jūn suǒ jiān, qǐ sān qiān bì zú suǒ néng zhī hū? yǔ yún: shí shí wù zhě wèi jùn jié. wú wáng yǐ dǎo yú qián, jiāng jūn hé bù suí zhǒng qí hòu, fǒu zé gū chéng yī pò, yù shí jù fén, yuàn jiāng jūn tú zhī.
我國家已塞成皋之險，杜盟津之路，大駕虎旅百萬，自軹關取鄴都。金墉窮戍，外無救援，城下之師，將軍所監，豈三千敝卒所能支乎？語云：識時務者為俊傑。吳王已導於前，將軍何不隨踵其後，否則孤城一破，玉石俱焚，願將軍圖之。

zhú yuè shū hòu, zì sī wú wáng chuí shàng qiě jiàng qín, yàn bì wēi wáng, bù rú yī le dí shū, chū jiàng qín jūn, suí jí fù shū qǐng jiàng. wáng měng chén bīng chéng xià, dài zhú kāi chéng, zhú lǜ zhòng chū yíng, yóu měng huān yán jiē jiàn, huī bīng rù chéng, fǔ zhòng ān mín, bù láo ér dìng. dāng mìng piān jiāng yáng měng, wǎng tàn lù zōng, yǐ biàn jìn qǔ. yáng měng xíng zhì shí mén, shì zhí yàn lè ān wáng zāng, yǐn bīng qián lái, jí qiè wú cóng qū bì, shǒu xià yòu bù guò shù bǎi qí, rú hé dǐ dí? dāng bèi yàn jūn kùn zhù, huó qín le qù. zāng suì zhú xīn lè, jìn tún xíng yáng, wáng měng dé zhī xiāo xī, biàn qiǎn liáng chéng dèng qiāng, tǒng zhòng wǎng jī, dà pò zāng jūn, fú zhǎn wàn yú rén. zāng tuì bǎo shí mén, liáng dèng èr jiāng, chéng shèng jìn bī, xiāng chí jīng xún. yīn dé wáng měng jūn shū, zhào tā hái luò, yú shì xú xú yǐn tuì, qiāng zài qián, chéng zài hòu. nà lè ān wáng zāng, bù zhī hǎo dǎi, hái dào qín bīng yǐn tuì, lè dé zhuī gǎn. xiān fēng yáng qú, yòu shì gè mào shī guǐ, cè mǎ qīng jìn, gāng zhí liáng chéng fǎn jūn dài zhe, dōu tóu lán zhù, liǎng xià jiāo zhàn, cái jīng shù hé, bèi chéng shū kāi yuán bì, jiāng yáng qú yī bǎ zhuā lái, zhì zhū dì shàng, yǎn jiàn yóu qín bīng bǎng qù. chéng fù qū bīng zhuǎn shā, zhǎn shǒu zhì sān qiān yú jí, xià dé mù róng zāng fú ān jí táo, bēn huí shí mén, chéng shǐ shōu bīng hái luò. wáng měng yī yī jì gōng, liú dèng qiāng jū shǒu jīn yōng, zì yǔ liáng chéng děng tuì rù guān zhōng. xiān shì wáng měng chū fā shí, yǐn mù róng lìng wèi cān jūn, shǐ zuò xiàng dǎo, qiě zhì mù róng chuí chù xù bié. chuí shè yàn jiàn xíng, měng qiě yǐn qiě yǔ dào: jīn dāng yuǎn bié, jūn jiāng hé wù zèng wǒ, shǐ wǒ dǔ wù huái rén? chuí mò míng qí miào, biàn jiě pèi dāo xiāng zèng. měng yàn bì jí xíng, mù róng lìng dāng rán suí qù. jí dǐ luò yáng, měng què zhào rù zhàng xià zǒu zú, jiào zuò jīn xī, mì zèng jīn bó, jiào tā zhà chōng chuí shǐ, jí jiāng chuí suǒ zèng pèi dāo, shǐ tā jī qù gěi lìng, qiě zhǔ shǐ chuán yǔ, wěi wèi chuí cí dào: wǒ fù zǐ bēn rù guān zhōng, wú fēi wèi táo sǐ qǐ jiàn. jīn wáng měng jí rén rú chóu, chán huǐ jiāo zhì, qín wáng suī yáng shì hòu shàn, yǐn qíng jiū bù kě zhī, ruò wǒ fù zǐ réng bù miǎn yī sǐ, hé rú guī sǐ shǒu qiū. jìn wén dōng cháo yǐ jiàn huǐ wù, zhǔ hòu xiāng yóu, wǒ suǒ yǐ jué jì dōng guī, yǐ jīng jiù dào, rǔ jī sù xíng wèi yào! rǔ ruò bù xìn, kě shì pèi dāo. lìng wèi shí měng jì, qiě qián shí zèng dāo yī shì, yì wèi dé wén, zǒng dào shì lái shǐ kě xìn, kuàng jīn xī céng zài chuí chù, chōng guò yì shǐ, pèi dāo yòu fēi yàn dǐng, shàng yǒu hé yí? dāng xià qiǎn hái jīn xī, qiāo qiāo de bēn chū jūn yíng, wǎng tóu lè ān wáng zāng, měng jí biǎo lìng pàn zhuàng, chuí wén bào jí zǒu. dào le lán tián, bèi zhuī qí gǎn zhe, bù dé yǐ zài huí guān zhōng. qín wáng jiān zhào chuí rù jiàn, chuí huáng kǒng xiè zuì. jiān dá rán dào: qīng jiā guó shī hé, wěi shēn tóu zhèn, xián láng xīn bù wàng běn, réng rán fǎn guó, dào yě bù zú shēn jiù, bù guò yàn yǐ jiāng wáng, fēi xián láng suǒ néng shǐ cún, tú rù hǔ kǒu, yǒu sǔn wú yì. zhèn fēi bào zhǔ, yě zhī fù zǐ xiōng dì, zuì bù xiāng jí, qīng hé bì wèi zuì hài zǒu ne? chuí bài xiè ér chū. xiǎo zi yǒu shī jī wáng měng dào:
築閱書後，自思吳王垂尚且降秦，燕必危亡，不如依了敵書，出降秦軍，隨即復書請降。王猛陳兵城下，待築開城，築率眾出迎，由猛歡顏接見，麾兵入城，撫眾安民，不勞而定。當命偏將楊猛，往探路蹤，以便進取。楊猛行至石門，適值燕樂安王臧，引兵前來，急切無從趨避，手下又不過數百騎，如何抵敵？當被燕軍困住，活擒了去。臧遂築新樂，進屯滎陽，王猛得知消息，便遣梁成鄧羌，統眾往擊，大破臧軍，俘斬萬餘人。臧退保石門，梁鄧二將，乘勝進逼，相持經旬。因得王猛軍書，召他還洛，於是徐徐引退，羌在前，成在後。那樂安王臧，不知好歹，還道秦兵引退，樂得追趕。先鋒楊璩，又是個冒失鬼，策馬輕進，剛值梁成返軍待著，兜頭攔住，兩下交戰，才經數合，被成舒開猿臂，將楊璩一把抓來，擲諸地上，眼見由秦兵綁去。成復驅兵轉殺，斬首至三千餘級，嚇得慕容臧伏鞍急逃，奔回石門，成始收兵還洛。王猛一一記功，留鄧羌居守金墉，自與梁成等退入關中。先是王猛出發時，引慕容令為參軍，使作嚮導，且至慕容垂處敘別。垂設宴餞行，猛且飲且語道：「今當遠別，君將何物贈我，使我睹物懷人？」垂莫名其妙，便解佩刀相贈。猛宴畢即行，慕容令當然隨去。及抵洛陽，猛卻召入帳下走卒，叫作金熙，密贈金帛，叫他詐充垂使，即將垂所贈佩刀，使他齎去給令，且囑使傳語，偽為垂詞道：「我父子奔入關中，無非為逃死起見。今王猛嫉人如仇，讒毀交至，秦王雖陽示厚善，隱情究不可知，若我父子仍不免一死，何如歸死首邱。近聞東朝已漸悔悟，主後相尤，我所以決計東歸，已經就道，汝跡速行為要！汝若不信，可視佩刀。」令未識猛計，且前時贈刀一事，亦未得聞，總道是來使可信，況金熙曾在垂處，充過役使，佩刀又非贗鼎，尚有何疑？當下遣還金熙，悄悄的奔出軍營，往投樂安王臧，猛即表令叛狀，垂聞報即走。到了藍田，被追騎趕着，不得已再回關中。秦王堅召垂入見，垂惶恐謝罪。堅怛然道：「卿家國失和，委身投朕，賢郎心不忘本，仍然返國，倒也不足深咎，不過燕已將亡，非賢郎所能使存，徒入虎口，有損無益。朕非暴主，也知父子兄弟，罪不相及，卿何必畏罪駭走呢？」垂拜謝而出。小子有詩譏王猛道：

chǔ cái jìn yòng yì hé fáng, dàn miǎn zhì qiú wǎng bù zāng.
楚材晉用亦何妨，但免忮求罔不臧。

jǐn shuō yīng xióng wáng jǐng lüè, rú hé zuò huàn guàn zhōu zhāng!
盡說英雄王景略，如何作幻慣譸張！

mù róng chuí xìng de miǎn zuì, mù róng lìng néng fǒu tuō huò, róng zhì xià huí biǎo míng.
慕容垂幸得免罪，慕容令能否脫禍，容至下回表明。

--------

wēi zǐ bēn zhōu ér shāng wáng, yóu yú bēn qín ér róng miè, wǔ xū bēn wú ér chǔ fù. zì lái háo jié chū wáng, gān wèi dí yòng, bì zhì zǔ guó lún xū, rú mù róng chuí zhī bēn qín, yì yóu shì yě. yàn zhī cún wáng, guān xì yú chuí zhī qù liú, chuí qù ér yàn shàng néng jiǔ cún hū? běn huí tè bié xù míng, zhì yàn zhī suǒ yóu wáng yě. kuàng rú liáng chēn huáng fǔ zhēn shēn shào děng zhī jìn jiàn, ér wú yī jiàn yòng, nèi yǒu dù hòu, wài yǒu tān xiāng, suī yù bù wáng, bù kě dé yǐ. wáng měng yǐ yàn zhī bèi yuē, tǒng bīng rù luò, lǐ zhí qì zhuàng, wú lǜ bù shèng, dàn bì yǐ mù róng chuí fù zǐ, wèi kě qīng xìn, jí quàn qín wáng jiān shā zhī, quàn zhī bù tīng, yòu shè zhǒng zhǒng zhà móu yǐ xiàn hài zhī, shì hé biǎn zhǎi ruò cǐ! jué hòu chuí xìng jiān bài, nǎi jiān jiāo yíng zhī jiù ěr, qǐ bù shā chuí zhī jiù zāi!
微子奔周而商亡，由余奔秦而戎滅，伍胥奔吳而楚覆。自來豪傑出亡，甘為敵用，必致祖國淪胥，如慕容垂之奔秦，亦猶是也。燕之存亡，關係於垂之去留，垂去而燕尚能久存乎？本回特別敘明，志燕之所由亡也。況如梁琛皇甫真申紹等之進諫，而無一見用，內有妒後，外有貪相，雖欲不亡，不可得已。王猛以燕之背約，統兵入洛，理直氣壯，無慮不勝，但必以慕容垂父子，未可輕信，即勸秦王堅殺之，勸之不聽，又設種種詐謀以陷害之，是何褊窄若此！厥後垂興堅敗，乃堅驕盈之咎耳，豈不殺垂之咎哉！