lín jiāng gāo fān, shǎo huì, yí róng xiù měi, shí sì suì rù yì xiáng. fù shì zhēng nǚ zhī, shēng xuǎn zé liáng kē, lǚ gěng fù mìng. fù zhòng hóng nián liù shí, zhǐ cǐ zi, chǒng xī zhī, bù rěn shǎo fú.
臨江高蕃,少慧,儀容秀美,十四歲入邑庠。富室爭女之,生選擇良苛,屢梗父命。父仲鴻年六十,止此子,寵惜之,不忍少拂。
dōng cūn yǒu fán wēng zhě, shòu tóng méng yú shì sì, xié jiā jiù shēng wū. wēng yǒu nǚ, xiǎo zì jiāng chéng, yǔ shēng tóng jiǎ, shí jiē bā jiǔ suì, liǎng xiǎo wú cāi, rì gòng xī xì. hòu wēng xǐ qù, jī sì wǔ nián, bù fù wén wèn. yī rì, shēng yú ài xiàng zhōng, jiàn yī nǚ láng, yàn měi jué sú, cóng yǐ xiǎo huán jǐn liù qī suì, bù gǎn qīng gù dàn xié nì zhī. nǚ tíng dì ruò yù yǒu yán, xì shì zhī jiāng chéng yě. dùn dà jīng xǐ. gè wú suǒ yán, xiāng shì dāi lì, yí shí shǐ bié, liǎng qíng liàn liàn. shēng gù yǐ hóng jīn yí dì ér qù, xiǎo huán shí zhī, xǐ yǐ shòu nǚ. nǚ rù xiù zhōng, yì yǐ jǐ jīn, wěi wèi huán yuē: gāo xiù cái fēi tā rén, wù dé huì qí yí wù, kě zhuī hái zhī. xiǎo huán guǒ zhuī fù shēng, shēng de jīn dà xǐ. guī jiàn mǔ, qǐng yǔ lùn hūn. mǔ yuē: jiā wú bàn jiān wū, nán běi liú yù, hé zú pǐ ǒu? shēng yuē: wǒ zì yù zhī, gù dāng wú huǐ. mǔ bù néng jué, yǐ shāng zhòng hóng, hóng zhí bù kě. shēng wén zhī mèn mèn, ài bù róng lì. mǔ yōu zhī, wèi gāo yuē: fán shì suī pín, yì fēi jū kuài wú lài zhě bǐ. wǒ qǐng guò qí jiā, tǎng qí nǚ kě ǒu, dāng yì wú hài. gāo yuē: nuò. mǔ tuō shāo xiāng hēi dì cí, yì zhī. jiàn nǚ míng móu xiù chǐ, jū rán juān hǎo, xīn dà ài yuè. suì yǐ jīn bó hòu zèng zhī, shí gào yǐ yì. fán ǎo qiān yì ér hòu shòu méng. guī shù qí qíng, shēng shǐ jiě yán wèi xiào.
東村有樊翁者,授童蒙於市肆,攜家僦生屋。翁有女,小字江城,與生同甲,時皆八九歲,兩小無猜,日共嬉戲。後翁徙去,積四五年,不復聞問。一日,生於隘巷中,見一女郎,艷美絕俗,從以小鬟僅六七歲,不敢傾顧但斜睨之。女停睇若欲有言,細視之江城也。頓大驚喜。各無所言,相視呆立,移時始別,兩情戀戀。生故以紅巾遺地而去,小鬟拾之,喜以授女。女入袖中,易以己巾,偽謂鬟曰:「高秀才非他人,勿得諱其遺物,可追還之。」小鬟果追付生,生得巾大喜。歸見母,請與論婚。母曰:「家無半間屋,南北流寓,何足匹偶?」生曰:「我自欲之,固當無悔。」母不能決,以商仲鴻,鴻執不可。生聞之悶悶,嗌不容粒。母憂之,謂高曰:「樊氏雖貧,亦非狙儈無賴者比。我請過其家,倘其女可偶,當亦無害。」高曰:「諾。」母托燒香黑帝祠,詣之。見女明眸秀齒,居然娟好,心大愛悅。遂以金帛厚贈之,實告以意。樊媼謙抑而後受盟。歸述其情,生始解顏為笑。
yú suì zé jí yíng nǚ guī, fū qī xiàng dé shén huān. ér nǚ shàn nù, fǎn yǎn ruò bù xiāng shí, cí shé cháo zhāo, cháng guā yú ěr. shēng yǐ ài gù, xī hán rěn zhī. wēng ǎo wén zhī, xīn fú shàn yě, qián zé qí zi. wèi nǚ suǒ wén, dà huì, gòu mà mí jiā. shēng shāo shāo fǎn qí è shēng, nǚ yì nù, tà zhú chū hù, hé qí fēi. shēng dí dí mén wài, bù gǎn kòu guān, bào xī sù yán xià. nǚ cóng cǐ shì ruò chóu. qí chū, zhǎng guì yóu kě yǐ jiě, jiàn zhì qū xī wú líng, ér zhàng fū yì kǔ yǐ. wēng gū báo ràng zhī, nǚ dǐ wǔ bù kě yán zhuàng. wēng gū fèn nù, bī lìng dà guī.
逾歲擇吉迎女歸,夫妻相得甚歡。而女善怒,反眼若不相識,詞舌嘲啁,常聒於耳。生以愛故,悉含忍之。翁媼聞之,心弗善也,潛責其子。為女所聞,大恚,詬罵彌加。生稍稍反其惡聲,女益怒,撻逐出戶,闔其扉。生嚁嚁門外,不敢叩關,抱膝宿檐下。女從此視若仇。其初,長跪猶可以解,漸至屈膝無靈,而丈夫益苦矣。翁姑薄讓之,女牴牾不可言狀。翁姑忿怒,逼令大歸。
fán cán jù, měi jiāo hǎo zhě qǐng yú zhòng hóng, zhòng hóng bù xǔ. nián yú, shēng chū yù yuè, yuè yāo guī qí jiā, xiè zuì bù huáng. zhuāng nǚ chū jiàn, fū fù xiāng kàn, bù jué cè chǔ. fán nǎi gū jiǔ kuǎn xù, chóu quàn shén yīn. rì mù jiān zhǐ liú sù, sǎo bié tà, shǐ fū fù bìng qǐn. jì shǔ cí guī, bù gǎn yǐ qíng gào fù mǔ, yǎn shì mí fèng. zì cǐ sān wǔ rì, zàn yī jì yuè jiā sù, ér fù mǔ bù zhī yě. fán yī rì zì yì zhòng hóng. chū bù jiàn, pò ér hòu jiàn zhī. fán xī xíng ér qǐng, gāo bù chéng, wěi zhū qí zi. fán yuē: xù zuó yè sù pū jiā, bù wén yǒu yì yán. gāo jīng wèn: hé shí jì sù? fán jù yǐ gào. gāo nǎn xiè yuē: wǒ gù bù zhī. bǐ ài zhī, wǒ dú hé chóu hū? fán jì qù, gāo hū zi ér mà, shēng dàn fǔ shǒu, bù shǎo chū qì. yán jiān, fán yǐ sòng nǚ zhì. gāo yuē: wǒ bù néng wèi ér nǚ rèn guò, bù rú gè lì mén hù, jí fán zhǔ xī cuàn zhī méng. fán quàn zhī, bù tīng. suì bié yuàn jū zhī, qiǎn yī bì gěi yì yān.
樊慚懼,浼交好者請於仲鴻,仲鴻不許。年余,生出遇岳,岳邀歸其家,謝罪不遑。妝女出見,夫婦相看,不覺惻楚。樊乃沽酒款婿,酬勸甚殷。日暮堅止留宿,掃別榻,使夫婦並寢。既曙辭歸,不敢以情告父母,掩飾彌縫。自此三五日,暫一寄岳家宿,而父母不知也。樊一日自詣仲鴻。初不見,迫而後見之。樊膝行而請,高不承,諉諸其子。樊曰:「婿昨夜宿仆家,不聞有異言。」高驚問:「何時寄宿?」樊具以告。高赧謝曰:「我固不知。彼愛之,我獨何仇乎?」樊既去,高呼子而罵,生但俯首,不少出氣。言間,樊已送女至。高曰:「我不能為兒女任過,不如各立門戶,即煩主析爨之盟。」樊勸之,不聽。遂別院居之,遣一婢給役焉。
yuè yú, pō xiāng ān, wēng yù qiè wèi. wèi jǐ nǚ jiàn sì, shēng miàn shàng shí yǒu zhǐ zhǎo hén, fù mǔ míng zhī zhī, yì rěn bù zhì wèn. yī rì shēng bù kān tà chǔ, bēn bì fù suǒ, máng máng rán rú niǎo què zhī bèi zhān ōu zhě. wēng ǎo fāng guài wèn, nǚ yǐ héng tǐng zhuī rù, jìng jí wēng cè zhuō ér chuí zhī. wēng gū tì zào, lüè bù gù shàn, tà zhì shù shí, shǐ xìng xìng yǐ qù. gāo zhú zǐ yuē: wǒ wéi bì xiāo, gù xī ěr. ěr gù lè cǐ, yòu yān táo hū?
月余,頗相安,翁嫗竊慰。未幾女漸肆,生面上時有指爪痕,父母明知之,亦忍不置問。一日生不堪撻楚,奔避父所,芒芒然如鳥雀之被鸇毆者。翁媼方怪問,女已橫梃追入,竟即翁側捉而棰之。翁姑涕噪,略不顧贍,撻至數十,始悻悻以去。高逐子曰:「我惟避囂,故析爾。爾固樂此,又焉逃乎?」
shēng bèi zhú, xǐ yǐ wú suǒ guī. mǔ kǒng qí zhé cuò xíng sǐ, jīn dú jū ér gěi zhī shí. yòu zhào fán lái, shǐ jiào qí nǚ. fán rù shì, kāi yù wàn duān, nǚ zhōng bù tīng, fǎn yǐ è yán xiāng kǔ. fán fú yī qù, shì xiāng jué. wú hé fán wēng fèn shēng bìng, yǔ yù xiāng jì sǐ. nǚ hèn zhī, yì bù lín diào, wéi rì gé bì zào mà, gù shǐ wēng gū wén. gāo xī zhì bù zhī.
生被逐,徙倚無所歸。母恐其折挫行死,今獨居而給之食。又召樊來,使教其女。樊入室,開諭萬端,女終不聽,反以惡言相苦。樊拂衣去,誓相絕。無何樊翁憤生病,與嫗相繼死。女恨之,亦不臨吊,惟日隔壁噪罵,故使翁姑聞。高悉置不知。
shēng zì dú jū, ruò lí tāng huǒ, dàn jué qī jì. àn yǐ jīn dàn méi ǎo lǐ shì, nà jì zhāi zhōng, wǎng lái jiē yǐ yè. jiǔ zhī, nǚ wēi wén zhī, yì zhāi mān mà. shēng lì bái qí wū, shǐ yǐ tiān rì, nǚ shǐ guī. zì cǐ rì cì shēng xì. lǐ ǎo zì zhāi zhōng chū, shì xiāng yù, jí hū zhī ǎo shén sè biàn yì, nǚ yù yí, wèi ǎo yuē: míng gào suǒ zuò, huò kě yòu miǎn ruò yǒu yǐn mì, cuō máo jǐn yǐ! ǎo zhàn ér gào yuē: bàn yuè lái, wéi gōu lán lǐ yún niáng guò cǐ liǎng dù ěr. shì gōng zǐ yán, céng yú yù sì shān jiàn táo jiā fù, ài qí shuāng qiào, zhǔ nú zhāo zhì zhī. qú suī bù zhēn, yì wèi biàn zuò yè dù niáng, chéng fǒu gù wèi bì yě. nǚ yǐ qí yán chéng, gū cóng kuān shù. ǎo yù qù, yòu qiáng zhǐ zhī. rì jì hūn, ā zhī yuē: kě xiān wǎng miè qí zhú, biàn yán táo jiā zhì yǐ. ǎo rú qí yán. nǚ jí sù rù. shēng xǐ jí, wǎn bì cù zuò, jù dào jī kě. nǚ mò bù yǔ, shēng àn zhōng suǒ qí zú, yuē: shān shàng yī jìn xiān róng, jiè jiè dú liàn shì ěr. nǚ zhōng bù yǔ. shēng yuē: sù xī zhī yuàn, jīn shǐ dé suì, hé kě dí miàn ér bù shí yě? gōng zì cù huǒ yī zhào, zé jiāng chéng yě. dà jù shī sè, duò zhú yú dì, zhǎng guì hú sù, ruò bīng zài jǐng. nǚ zhāi ěr tí guī, yǐ zhēn cì liǎng gǔ dài biàn, nǎi wò yǐ xià chuáng, xǐng zé mà zhī. shēng yǐ cǐ wèi ruò hǔ láng, jí ǒu jiǎ yǐ yán sè, zhěn xí zhī shàng, yì zhèn shè bù néng wèi rén. nǚ pī jiá ér chì qù zhī, yì yàn qì bù yǐ rén chǐ. shēng rì zài lán shè zhī xiāng, rú àn bì zhōng rén, yǎng yù lì zhī zūn yě. nǚ yǒu liǎng zǐ, jù shì zhū shēng. zhǎng zǐ píng shàn, nè yú kǒu, cháng yǔ nǚ bù xiāng qià. èr zǐ shì gé shì, wèi rén jiǎo xiá shàn biàn, gù yǐng nòng zī, mào bù jí jiāng chéng, ér hàn dù yǔ liè. zǐ mèi xiāng féng wú tā yǔ, wéi gè yǐ kǔn wēi zì míng dé yì. yǐ gù èr rén zuì shàn. shēng shì qī yǒu, nǚ zhé chēn nù wéi shì gé suǒ, zhī ér bù jīn. yī rì yǐn gé suǒ, jì zuì, gé cháo yuē: zi hé wèi zhī shén? shēng xiào měi yuē: tiān xià shì pō duō bù jiě: wǒ zhī wèi, wèi qí yě, nǎi yǒu měi bù jí nèi rén, ér wèi shén yú pū zhě, huò bù zī shén zāi? gé dà cán, bù néng duì. bì wén, yǐ gào èr zǐ. èr zǐ nù, cāo zhàng jù chū, shēng jiàn qí xiōng, cǎi xǐ yù zǒu. zhàng qǐ, yǐ zhōng yāo lǚ, sān zhàng sān jué ér bù néng qǐ. wù zhōng lú, xuè liú rú shěn. èr zǐ qù, shēng pán shān ér guī.
生自獨居,若離湯火,但覺淒寂。暗以金啖媒媼李氏,納妓齋中,往來皆以夜。久之,女微聞之,詣齋嫚罵。生力白其誣,矢以天日,女始歸。自此日伺生隙。李媼自齋中出,適相遇,急呼之;媼神色變異,女愈疑,謂媼曰:「明告所作,或可宥免;若有隱秘,撮毛盡矣!」媼戰而告曰:「半月來,惟勾欄李雲娘過此兩度耳。適公子言,曾於玉笥山見陶家婦,愛其雙翹,囑奴招致之。渠雖不貞,亦未便作夜度娘,成否故未必也。」女以其言誠,姑從寬恕。媼欲去,又強止之。日既昏,呵之曰:「可先往滅其燭,便言陶家至矣。」媼如其言。女即速入。生喜極,挽臂促坐,具道饑渴。女默不語,生暗中索其足,曰:「山上一覲仙容,介介獨戀是耳。」女終不語。生曰:「夙昔之願,今始得遂,何可覿面而不識也?」躬自促火一照,則江城也。大懼失色,墮燭於地,長跪觳觫,若兵在頸。女摘耳提歸,以針刺兩股殆遍,乃臥以下床,醒則罵之。生以此畏若虎狼,即偶假以顏色,枕席之上,亦震懾不能為人。女批頰而叱去之,益厭棄不以人齒。生日在蘭麝之鄉,如犴狴中人,仰獄吏之尊也。女有兩姊,俱適諸生。長姊平善,訥於口,常與女不相洽。二姊適葛氏,為人狡黠善辯,顧影弄姿,貌不及江城,而悍妒與埒。姊妹相逢無他語,惟各以閫威自鳴得意。以故二人最善。生適戚友,女輒嗔怒;惟適葛所,知而不禁。一日飲葛所,既醉,葛嘲曰:「子何畏之甚?」生笑美曰:「天下事頗多不解:我之畏,畏其也,乃有美不及內人,而畏甚於仆者,惑不滋甚哉?」葛大慚,不能對。婢聞,以告二姊。二姊怒,操杖遽出,生見其凶,跴屣欲走。杖起,已中腰膂,三杖三蹶而不能起。誤中顱,血流如沈。二姊去,生蹣跚而歸。
qī jīng wèn zhī, chū yǐ wù yí gù, bù gǎn jù gào zài sān yán jié, shǐ jù chén zhī. nǚ yǐ bó shù shēng shǒu, fèn rán yuē: rén jiā nán zǐ, hé fán tā tà chǔ yé! gèng duǎn xiù shang, huái mù chǔ, xié bì jìng qù. dǐ gé jiā, èr zǐ xiào yǔ chéng yíng, nǚ bù yǔ, yǐ chǔ jī zhī, pū liè kù ér tòng chǔ yān. chǐ luò chún quē, yí shī sōu biàn. nǚ fǎn, èr zǐ xiū fèn, qiǎn fū fù sù yú gāo. shēng qū chū, jí yì wēn xù, gé sī yǔ yuē: pū cǐ lái, bù dé bù ěr. hàn fù bù rén, xìng jiǎ shǒu ér chéng chuàng zhī, wǒ liǎng rén hé xián yān. nǚ yǐ wén zhī, jù chū, zhǐ mà yuē: wò chuò zéi! qī zǐ kuī kǔ, fǎn qiè qiè yǔ wài rén jiāo hǎo! cǐ děng nán zǐ, bù yí dǎ shā yé! jí hū mì zhàng. gé dà jiǒng, duó mén cuàn qù. shēng yóu cǐ wǎng lái quán wú yī suǒ.
妻驚問之,初以迕姨故,不敢遽告;再三研詰,始具陳之。女以帛束生首,忿然曰:「人家男子,何煩他撻楚耶!」更短袖裳,懷木杵,攜婢徑去。抵葛家,二姊笑語承迎,女不語,以杵擊之,仆;裂褲而痛楚焉。齒落唇缺,遺失溲便。女返,二姊羞憤,遣夫赴訴於高。生趨出,極意溫恤,葛私語曰:「仆此來,不得不爾。悍婦不仁,幸假手而懲創之,我兩人何嫌焉。」女已聞之,遽出,指罵曰:「齷齪賊!妻子虧苦,反竊竊與外人交好!此等男子,不宜打煞耶!」疾呼覓杖。葛大窘,奪門竄去。生由此往來全無一所。
tóng chuāng wáng zǐ yǎ guò zhī, wǎn zhuǎn liú yǐn. yǐn jiān, yǐ guī gé xiāng xuè, pín shè xiá xiè. nǚ shì kuī kè, fú tīng jǐn xī, àn yǐ bā dòu tóu tāng zhōng ér jìn zhī. wèi jǐ tǔ lì bù kě kān, yǎn cún qì xī. nǚ shǐ bì wèn zhī yuē: zài gǎn wú lǐ fǒu? shǐ wù bìng zhī suǒ zì lái, shēn yín ér āi zhī, zé lǜ dòu tāng yǐ chǔ dài yǐ, yǐn zhī nǎi zhǐ. cóng cǐ tóng rén xiāng jiè, bù gǎn yǐn yú qí jiā.
同窗王子雅過之,宛轉留飲。飲間,以閨閣相謔,頻涉狎褻。女適窺客,伏聽盡悉,暗以巴豆投湯中而進之。未幾吐利不可堪,奄存氣息。女使婢問之曰:「再敢無禮否?」始悟病之所自來,呻吟而哀之,則綠豆湯已儲待矣,飲之乃止。從此同人相戒,不敢飲於其家。
wáng yǒu gū sì, sì zhōng duō hóng méi, shè yàn zhāo qí cáo lǚ. shēng tuō wén shè, bǐng bái ér wǎng. rì mù, jì hān, wáng shēng yuē: shì yǒu nán chāng míng jì, liú yù cǐ jiān, kě yǐ hū lái gòng yǐn. zhòng dà yuè. wéi shēng lí xí, xìng cí, qún yè zhī yuē: kǔn zhōng ěr mù suī zhǎng, yì tīng dǔ bù zhì yú cǐ. yīn xiāng shǐ jiān kǒu, shēng nǎi fù zuò. shǎo jiān jì guǒ chū, nián shí qī bā, yù pèi dīng dōng, yún huán lüè xuē. wèn qí xìng, yún: xiè shì, xiǎo zì fāng lán. chū cí tǔ qì, bèi jí fēng yǎ, jǔ zuò ruò kuáng. ér fāng lán yóu shǔ yì shēng, lǚ yǐ sè shòu. wèi zhòng suǒ jué, gù yè liǎng rén lián jiān zuò. fāng lán yīn bǎ shēng shǒu, yǐ zhǐ shū zhǎng zuò sù zì. shēng yú cǐ shí, yù qù bù rěn, yù liú bù gǎn, xīn rú luàn sī, bù kě yán yù. ér qīng tóu ěr yǔ, zuì tài yì kuáng, tà shàng yān zhī hǔ, yì bìng wàng zhī. shǎo xuǎn, tīng gēng lòu yǐ dòng, sì zhōng jiǔ kè yù xī, wéi yáo zuò yī měi shào nián duì zhú dú zhuó, yǒu xiǎo tóng pěng jīn shì yān zhòng qiè yì qí gāo yǎ. wú hé, shào nián bà yǐn, chū mén qù. tóng fǎn shēn rù, xiàng shēng yuē: zhǔ rén xiāng hòu yī yǔ. zhòng zé máng rán, wéi shēng yán sè cǎn biàn, bù huáng gào bié, cōng cōng biàn qù. gài shào nián nǎi jiāng chéng, tóng jí qí jiā bì yě.
王有酤肆,肆中多紅梅,設宴招其曹侶。生托文社,稟白而往。日暮,既酣,王生曰:「適有南昌名妓,流寓此間,可以呼來共飲。」眾大悅。惟生離席,興辭,群曳之曰:「閫中耳目雖長,亦聽睹不至於此。」因相矢緘口,生乃復坐。少間妓果出,年十七八,玉佩丁冬,雲鬟掠削。問其姓,云:「謝氏,小字芳蘭。」出詞吐氣,備極風雅,舉座若狂。而芳蘭猶屬意生,屢以色授。為眾所覺,故曳兩人連肩坐。芳蘭陰把生手,以指書掌作「宿」字。生於此時,欲去不忍,欲留不敢,心如亂絲,不可言喻。而傾頭耳語,醉態益狂,榻上胭脂虎,亦並忘之。少選,聽更漏已動,肆中酒客愈稀,惟遙座一美少年對燭獨酌,有小僮捧巾侍焉;眾竊議其高雅。無何,少年罷飲,出門去。僮返身入,向生曰:「主人相候一語。」眾則茫然,惟生顏色慘變,不遑告別,匆匆便去。蓋少年乃江城,僮即其家婢也。
shēng cóng zhì jiā, fú shòu biān pū. cóng cǐ jìn gù yì yán, diào qìng jiē jué. wén zōng xià xué, shēng yǐ wù jiǎng jiàng wèi qīng. yī rì yǔ bì yǔ, nǚ yí yǔ sī, yǐ jiǔ tán náng bì shǒu ér tà zhī. yǐ ér fù shēng jí bì, yǐ xiù jiǎn jiǎn fù jiān ròu hù bǔ zhī, shì fù lìng qí zì shù. yuè yú, bǔ chù jìng hé wèi yī yún. nǚ měi yǐ bái zú tà bǐng chén tǔ zhōng, chì shēng zhí shí zhī. rú shì zhǒng zhǒng. mǔ yǐ yì zi gù, ǒu zhì qí jiā, jiàn zi chái jí, guī ér tòng kū yù sǐ. yè mèng yī sǒu gào zhī yuē: bù xū yōu fán, cǐ shì qián shì yīn. jiāng chéng yuán jìng yè hé shàng suǒ yǎng zhǎng shēng shǔ, gōng zǐ qián shēng wèi shì rén, ǒu yóu qí dì, wù bì zhī. jīn zuò è bào, bù kě yǐ rén lì huí yě. měi zǎo qǐ, qián xīn sòng guān yīn zhòu yī bǎi biàn, bì dāng yǒu xiào. xǐng ér shù yú zhòng hóng, yì zhī, fū qī zūn jiào. qián sòng liǎng yuè yú, nǚ héng rú gù, yì zhī kuáng zòng. wén mén wài zhēng gǔ, zhé wò fà chū, hān rán yǐn tiào, qiān rén zhǐ shì, tián bù wèi guài. wēng gū gòng chǐ zhī, ér bù néng jìn, fù fěi ér yǐ.
生從至家,伏受鞭撲。從此禁錮益嚴,吊慶皆絕。文宗下學,生以誤講降為青。一日與婢語,女疑與私,以酒罈囊婢首而撻之。已而縛生及婢,以繡剪剪腹間肉互補之,釋縛令其自束。月余,補處竟合為一雲。女每以白足踏餅塵土中,叱生摭食之。如是種種。母以憶子故,偶至其家,見子柴瘠,歸而痛哭欲死。夜夢一叟告之曰:「不須憂煩,此是前世因。江城原靜業和尚所養長生鼠,公子前生為士人,偶游其地,誤斃之。今作惡報,不可以人力回也。每早起,虔心誦觀音咒一百遍,必當有效。」醒而述於仲鴻,異之,夫妻遵教。虔誦兩月余,女橫如故,益之狂縱。聞門外鉦鼓,輒握髮出,憨然引眺,千人指視,恬不為怪。翁姑共恥之,而不能禁,腹誹而已。
hū yǒu lǎo sēng zài mén wài xuān fú guǒ, guān zhě rú dǔ. sēng chuī gǔ shàng gé zuò niú míng. nǚ bēn chū, jiàn rén zhòng wú xì, mìng bì yí háng chuáng, qiào dēng qí shàng. zhòng mù jí shì, nǚ rú fú jué. yú shí, sēng fū yǎn jiāng bì, suǒ qīng shuǐ yī yú, chí xiàng nǚ ér xuān yán yuē: mò yào chēn, mò yào chēn! qián shì yě fēi jiǎ, jīn shì yě fēi zhēn. duō! shǔ zi suō tóu qù, wù shǐ māo ér xún. xuān yǐ, xī shuǐ xùn shè nǚ miàn, fěn dài yín yín, xià zhān jīn xiù. zhòng dà hài, yì nǚ bào nù, nǚ shū bù yǔ, shì miàn zì guī. sēng yì suì qù. nǚ rù shì chī zuò, tà rán ruò sàng, zhōng rì bù shí, sǎo tà jù qǐn. zhōng yè hū huàn shēng xǐng, shēng yí qí jiāng yí, pěng jìn nì pén. nǚ què zhī, àn bǎ shēng bì, yè rù qīn. shēng chéng mìng, sì tǐ jīng sǒng, ruò fèng dān zhào. nǚ kǎi rán yuē: shǐ jūn rú cǐ, hé yǐ wèi rén! nǎi yǐ shǒu fǔ mén shēng tǐ, měi zhì dāo zhàng hén, yīng yīng chuò qì, zhé yǐ zhǎo jiǎ zì qiā, hèn bù jí sǐ. shēng jiàn qí zhuàng, yì liáng bù rěn, suǒ yǐ wèi jiè zhī liáng hòu. nǚ yuē: qiè sī hé shàng bì shì pú sà huà shēn. qīng shuǐ yī sǎ, ruò gèng fǔ fèi. jīn huí yì nǎng xī suǒ wèi, dōu rú gé shì. qiè xiàng shí dé wú fēi rén yé? yǒu fū fù ér bù néng huān, yǒu gū zhāng ér bù néng shì, shì chéng hé xīn! míng rì kě yí jiā qù, réng yǔ fù mǔ tóng jū, shù biàn dìng shěng. xù yǔ zhōng yè, rú huà shí nián zhī bié. mèi shuǎng jí qǐ, zhé yī liǎn qì, bì xié lù, gōng fú bèi, cù shēng qián wǎng kòu fēi. mǔ chū hài wèn, gào yǐ yì. mǔ shàng chí huí yǒu nán sè, nǚ yǐ xié bì rù. mǔ cóng rù. nǚ fú dì āi qì, dàn qiú miǎn sǐ. mǔ chá qí yì chéng, yì qì yuē: wú ér hé jù rú cǐ? shēng wèi xì shù qián zhuàng, shǐ wù nǎng xī zhī mèng yàn yě. xǐ, huàn sī pū wèi chú jiù shě. nǚ zì shì chéng yán shùn zhì guò yú xiào zǐ, jiàn rén, zé tiǎn rú xīn fù huò xì shù wǎng shì, zé hóng zhǎng yú jiá. qiě qín jiǎn, yòu shàn jū jī, sān nián wēng ǎo bù wèn jiā jì, ér fù chēng jù wàn yǐ. shēng shì suì xiāng jié. měi wèi shēng yuē: dāng rì yī jiàn fāng lán, jīn yóu yì zhī. shēng yǐ bù shòu tú dú, yuàn yǐ zhì zú, wàng niàn suǒ bù gǎn méng, wěi wěi ér yǐ. huì yǐ yīng jǔ rù dōu, shù yuè nǎi fǎn. rù shì, jiàn fāng lán fāng yǔ jiāng chéng duì yì. jīng ér wèn zhī, zé nǚ yǐ shù bǎi jīn chū qí jí yǐ. cǐ shì zhè zhōng wáng zǐ yǎ yán zhī shén xiáng.
忽有老僧在門外宣佛果,觀者如堵。僧吹鼓上革作牛鳴。女奔出,見人眾無隙,命婢移行床,翹登其上。眾目集視,女如弗覺。逾時,僧敷衍將畢,索清水一盂,持向女而宣言曰:「莫要嗔,莫要嗔!前世也非假,今世也非真。咄!鼠子縮頭去,勿使貓兒尋。」宣已,吸水噀射女面,粉黛淫淫,下沾衿袖。眾大駭,意女暴怒,女殊不語,拭面自歸。僧亦遂去。女入室痴坐,嗒然若喪,終日不食,掃榻遽寢。中夜忽喚生醒,生疑其將遺,捧進溺盆。女卻之,暗把生臂,曳入衾。生承命,四體驚悚,若奉丹詔。女慨然曰:「使君如此,何以為人!」乃以手撫捫生體,每至刀杖痕,嚶嚶啜泣,輒以爪甲自掐,恨不即死。生見其狀,意良不忍,所以慰藉之良厚。女曰:「妾思和尚必是菩薩化身。清水一灑,若更腑肺。今回憶曩昔所為,都如隔世。妾向時得毋非人耶?有夫婦而不能歡,有姑嫜而不能事,是誠何心!明日可移家去,仍與父母同居,庶便定省。」絮語終夜,如話十年之別。昧爽即起,折衣斂器,婢攜簏,躬襆被,促生前往叩扉。母出駭問,告以意。母尚遲回有難色,女已偕婢入。母從入。女伏地哀泣,但求免死。母察其意誠,亦泣曰:「吾兒何遽如此?」生為細述前狀,始悟曩昔之夢驗也。喜,喚廝仆為除舊舍。女自是承顏順志過於孝子,見人,則覥如新婦;或戲述往事,則紅漲於頰。且勤儉,又善居積,三年翁媼不問家計,而富稱巨萬矣。生是歲鄉捷。每謂生曰:「當日一見芳蘭,今猶憶之。」生以不受荼毒,願已至足,妄念所不敢萌,唯唯而已。會以應舉入都,數月乃返。入室,見芳蘭方與江城對弈。驚而問之,則女以數百金出其籍矣。此事浙中王子雅言之甚詳。
yì shǐ shì yuē: rén shēng yè guǒ, yǐn zhuó bì bào, ér wéi guǒ bào zhī zài fáng zhōng zhě, rú fù gǔ zhī jū, qí dú yóu cǎn. měi jiàn tiān xià xián fù shí zhī yī, hàn fù shí zhī jiǔ, yì yǐ jiàn rén shì zhī néng xiū shàn yè zhě shǎo yě. guān zì zài yuàn lì hóng dà, hé bù jiāng mèng zhōng shuǐ sǎ dà qiān shì jiè yě?
異史氏曰:「人生業果,飲啄必報,而惟果報之在房中者,如附骨之疽,其毒尤慘。每見天下賢婦十之一,悍婦十之九,亦以見人世之能修善業者少也。觀自在願力宏大,何不將孟中水灑大千世界也?」