wáng xī zì guì ān, dà míng shì jiā zǐ. shì nán yóu. pō zhōu jiāng àn. lín zhōu yǒu bǎng rén nǚ xiù lǚ qí zhōng, fēng zī sháo jué. wáng kuī jì jiǔ, nǚ ruò bù jué. wáng lǎng yín luò yáng nǚ ér duì mén jū, gù shǐ nǚ wén. nǚ shì jiě qí wèi jǐ zhě, lüè jǔ shǒu yī xié shùn zhī, fǔ shǒu xiù rú gù. wáng shén zhì yì chí, yǐ jīn yī dìng tóu zhī, duò nǚ jīn shàng nǚ shí qì zhī, jīn luò àn biān. wáng shí guī, yì guài zhī, yòu yǐ jīn chuàn zhì zhī, duò zú xià nǚ cāo yè bù gù. wú hé bǎng rén zì tā guī, wáng kǒng qí jiàn chuàn yán jié, xīn jí shén nǚ cóng róng yǐ shuāng gōu fù bì zhī. bǎng rén jiě lǎn jìng qù.
王樨字桂庵,大名世家子。適南遊。泊舟江岸。臨舟有榜人女繡履其中,風姿韶絕。王窺既久,女若不覺。王朗吟「洛陽女兒對門居」,故使女聞。女似解其為己者,略舉首一斜瞬之,俯首繡如故。王神志益馳,以金一錠投之,墮女襟上;女拾棄之,金落岸邊。王拾歸,益怪之,又以金釧擲之,墮足下;女操業不顧。無何榜人自他歸,王恐其見釧研詰,心急甚;女從容以雙鈎覆蔽之。榜人解纜徑去。
wáng xīn qíng sàng wǎng, chī zuò níng sī. shí wáng fāng sàng ǒu, huǐ bù jí méi dìng zhī. nǎi xún zhōu rén, jiē bù shí qí hé xìng. fǎn zhōu jí zhuī zhī, yǎo bù zhī qí suǒ wǎng. bù dé yǐ fǎn zhōu ér nán. wù bì běi xuán, yòu yán jiāng xì fǎng, bìng wú yīn hào. dǐ jiā, qǐn shí jiē yíng niàn zhī. yú nián fù nán, mǎi zhōu jiāng jì ruò jiā yān. rì rì xì shù xíng zhōu, wǎng lái zhě fān jí jiē shú, ér nǎng zhōu shū yǎo. jū bàn nián zī qìng ér guī. xíng sī zuò xiǎng, bù néng shǎo zhì. yī yè mèng zhì jiāng cūn, guò shù mén, jiàn yī jiā chái fēi nán xiàng, mén nèi shū zhú wèi lí, yì shì tíng yuán, jìng rù. yǒu yè hé yī zhū, hóng sī mǎn shù. yǐn niàn: shī zhōng mén qián yī shù mǎ yīng huā, cǐ qí shì yǐ. guò shù wǔ, wěi bā guāng jié. yòu rù zhī, jiàn běi shě sān yíng, shuāng fēi hé yān. nán yǒu xiǎo shè, hóng jiāo bì chuāng. tàn shēn yī kuī, zé yí jià dāng mén, yí huà qún qí shàng, zhī wèi nǚ zǐ guī tà, è rán què tuì ér nèi yì jué zhī, yǒu bēn chū kàn kè zhě, fěn dài wēi chéng, zé zhōu zhōng rén yě. xǐ chū wàng wài, yuē: yì yǒu xiāng féng zhī qī hū! fāng jiāng xiá jiù, nǚ fù shì guī, shū rán jīng jué, shǐ zhī shì mèng. jǐng wù lì lì, rú zài mù qián. mì zhī, kǒng yǔ rén yán, pò cǐ jiā mèng.
王心情喪惘,痴坐凝思。時王方喪偶,悔不即媒定之。乃詢舟人,皆不識其何姓。返舟急追之,杳不知其所往。不得已返舟而南。務畢北旋,又沿江細訪,並無音耗。抵家,寢食皆縈念之。逾年復南,買舟江際若家焉。日日細數行舟,往來者帆楫皆熟,而曩舟殊杳。居半年資罄而歸。行思坐想,不能少置。一夜夢至江村,過數門,見一家柴扉南向,門內疏竹為籬,意是亭園,徑入。有夜合一株,紅絲滿樹。隱念:詩中「門前一樹馬纓花」,此其是矣。過數武,葦笆光潔。又入之,見北舍三楹,雙扉闔焉。南有小舍,紅蕉蔽窗。探身一窺,則椸架當門,椸畫裙其上,知為女子閨闥,愕然卻退;而內亦覺之,有奔出瞰客者,粉黛微呈,則舟中人也。喜出望外,曰:「亦有相逢之期乎!」方將狎就,女父適歸,倏然驚覺,始知是夢。景物歷歷,如在目前。秘之,恐與人言,破此佳夢。
yòu nián yú zài shì zhèn jiāng. jùn nán yǒu xú tài pú, yǔ yǒu shì yì, zhāo yǐn. xìn mǎ ér qù, wù rù xiǎo cūn, dào tú jǐng xiàng, fǎng fú píng shēng suǒ lì. yī mén nèi mǎ yīng yī shù, mèng jìng wǎn rán. hài jí, tóu biān ér rù. zhǒng zhǒng wù sè, yǔ mèng wú bié. zài rù, zé fáng shè yī rú qí shù. mèng jì yàn, bù fù yí lǜ, zhí qū nán shě, zhōu zhōng rén guǒ zài qí zhōng. yáo jiàn wáng, jīng qǐ, yǐ fēi zì zhàng, chì wèn: hé chù nán zǐ? wáng qūn xún jiān, yóu yí shì mèng. nǚ jiàn bù qū shén jìn, pēng rán jiōng hù. wáng yuē: qīng bù yì zhì chuàn zhě yé? bèi shù xiāng sī zhī kǔ, qiě yán mèng zhēng. nǚ gé chuāng shěn qí jiā shì, wáng jù dào zhī. nǚ yuē: jì shǔ huàn yì, zhōng kuì bì yǒu jiā rén, yān yòng qiè? wáng yuē: fēi yǐ qīng gù, hūn qǔ gù yǐ jiǔ yǐ! nǚ yuē: guǒ rú suǒ yún, zú zhī jūn xīn. qiè cǐ qíng nán gào fù mǔ, rán yì fāng mìng ér jué shù jiā. jīn chuàn yóu zài, liào zhōng qíng zhě bì yǒu hào wèn ěr. fù mǔ ǒu shì wài qī, xíng qiě zhì. jūn gū tuì, qiàn bīng wěi qín, jì wú bù suí ruò wàng yǐ fēi lǐ chéng ǒu, zé yòng xīn zuǒ yǐ. wáng cāng zú yù chū. nǚ yáo hū wáng láng yuē: qiè yún niáng, xìng mèng shì. fù zì jiāng lí. wáng jì ér chū. bà yán zǎo fǎn, yè jiāng lí. jiāng yíng rù, shè zuò lí xià. wáng zì dào jiā fá, jí zhì lái yì, jiān nà bǎi jīn wèi pìn. wēng yuē: xī nǚ yǐ zì yǐ. wáng yuē: xùn zhī shén què, gù dài pìn ěr, hé jiàn jué zhī shēn? wēng yuē: shì jiān suǒ shuō, bù gǎn wèi kuáng. wáng shén qíng jù shī, gǒng bié ér fǎn. dāng yè zhǎn zhuǎn, wú rén kě méi. xiàng yù yǐ qíng gào tài pú, kǒng qǔ bǎng rén nǚ wèi xiān shēng xiào jīn qíng jí wú kě wèi méi, zhì míng yì tài pú, shí gào zhī. tài pú yuē: cǐ wēng yǔ yǒu guā gé, shì zǔ mǔ dí sūn, hé bù zǎo yán? wáng shǐ tǔ yǐn qíng. tài pú yí yuē: jiāng lí gù pín, sù bù yǐ cāo zhōu wèi yè, dé wú wù hū? nǎi qiǎn zi dà láng yì mèng, mèng yuē: pū suī kōng guì, fēi mài hūn zhě. nǎng gōng zǐ yǐ jīn zì méi, liàng pū bì wèi lì dòng, gù bù gǎn fù wèi hūn yīn. jì chéng xiān shēng mìng, bì wú cuò miù. dàn wán nǚ pō shì jiāo ài, hǎo mén hù zhé biàn ǎo què, bù dé bù yǔ shāng què, miǎn tā rì yuàn hūn yě. suì qǐ, shǎo rù ér fǎn, gǒng shǒu yī rú zūn mìng, yuē qī nǎi bié. dà láng fù mìng, wáng nǎi shèng bèi qín zhuāng, nà cǎi yú mèng, jiǎ guǎn tài pú zhī jiā, qīn yíng chéng lǐ.
又年余再適鎮江。郡南有徐太僕,與有世誼,招飲。信馬而去,誤入小村,道途景象,仿佛平生所歷。一門內馬纓一樹,夢境宛然。駭極,投鞭而入。種種物色,與夢無別。再入,則房舍一如其數。夢既驗,不復疑慮,直趨南舍,舟中人果在其中。遙見王,驚起,以扉自幛,叱問:「何處男子?」王逡巡間,猶疑是夢。女見步趨甚近,閛然扃戶。王曰:「卿不憶擲釧者耶?」備述相思之苦,且言夢征。女隔窗審其家世,王具道之。女曰:「既屬宦裔,中饋必有佳人,焉用妾?」王曰:「非以卿故,婚娶固已久矣!」女曰:「果如所云,足知君心。妾此情難告父母,然亦方命而絕數家。金釧猶在,料鍾情者必有耗問耳。父母偶適外戚,行且至。君姑退,倩冰委禽,計無不遂;若望以非禮成耦,則用心左矣。」王倉卒欲出。女遙呼王郎曰:「妾芸娘,姓孟氏。父字江蘺。」王記而出。罷筵早返,謁江蘺。江迎入,設坐籬下。王自道家閥,即致來意,兼納百金為聘。翁曰:「息女已字矣。」王曰:「訊之甚確,固待聘耳,何見絕之深?」翁曰:「適間所說,不敢為誑。」王神情俱失,拱別而返。當夜輾轉,無人可媒。向欲以情告太僕,恐娶榜人女為先生笑;今情急無可為媒,質明詣太僕,實告之。太僕曰:「此翁與有瓜葛,是祖母嫡孫,何不早言?」王始吐隱情。太僕疑曰:「江蘺固貧,素不以操舟為業,得毋誤乎?」乃遣子大郎詣孟,孟曰:「仆雖空匱,非賣婚者。曩公子以金自媒,諒仆必為利動,故不敢附為婚姻。既承先生命,必無錯謬。但頑女頗恃嬌愛,好門戶輒便拗卻,不得不與商榷,免他日怨婚也。」遂起,少入而返,拱手一如尊命,約期乃別。大郎復命,王乃盛備禽妝,納采於孟,假館太僕之家,親迎成禮。
jū sān rì, cí yuè běi guī. yè sù zhōu zhōng, wèn yún niáng yuē: xiàng yú cǐ chù yù qīng, gù yí bù lèi zhōu rén zǐ. dāng rì fàn zhōu hé zhī? dá yún: qiè shū jiā jiāng běi, ǒu jiè piān zhōu yī shěng shì ěr. qiè jiā jǐn kě zì gěi, rán tǎng lái wù pō bù guì shì zhī. xiào jūn shuāng tóng rú dòu, lǚ yǐ jīn zī dòng rén. chū wén yín shēng, zhī wèi fēng yǎ shì, yòu yí wèi xuān báo zi zuò dàng fù tiāo zhī yě. shǐ fù jiàn jīn chuàn, jūn sǐ wú dì yǐ. qiè lián cái xīn qiè fǒu? wáng xiào yuē: qīng gù xiá shén, rán yì duò wú shù yǐ! nǚ wèn: hé shì? wáng zhǐ ér bù yán. yòu gù jié zhī, nǎi yuē: jiā mén rì jìn, cǐ yì bù néng zhōng mì. shí gào qīng: wǒ jiā zhōng gù yǒu qī zài, wú shàng shū nǚ yě. yún niáng bù xìn, wáng gù zhuàng qí cí yǐ shí zhī. yún niáng sè biàn, mò yí shí, jù qǐ, bēn chū wáng lǚ zhuī zhī, zé yǐ tóu jiāng zhōng yǐ. wáng dà hū, zhū chuán jīng nào, yè sè hūn mēng, wéi yǒu mǎn jiāng xīng diǎn ér yǐ. wáng dào tòng zhōng yè, yán jiāng ér xià, yǐ zhòng jià mì qí hái gǔ, yì wú jiàn zhě.
居三日,辭岳北歸。夜宿舟中,問芸娘曰:「向於此處遇卿,固疑不類舟人子。當日泛舟何之?」答云:「妾叔家江北,偶借扁舟一省視耳。妾家僅可自給,然儻來物頗不貴視之。笑君雙瞳如豆,屢以金資動人。初聞吟聲,知為風雅士,又疑為儇薄子作蕩婦挑之也。使父見金釧,君死無地矣。妾憐才心切否?」王笑曰:「卿固黠甚,然亦墮吾術矣!」女問:「何事?」王止而不言。又固詰之,乃曰:「家門日近,此亦不能終秘。實告卿:我家中固有妻在,吳尚書女也。」芸娘不信,王故壯其詞以實之。芸娘色變,默移時,遽起,奔出;王履追之,則已投江中矣。王大呼,諸船驚鬧,夜色昏蒙,惟有滿江星點而已。王悼痛終夜,沿江而下,以重價覓其骸骨,亦無見者。
yì yì ér guī, yōu tòng jiāo jí. yòu kǒng wēng lái shì nǚ, wú cí kě duì. yǒu zǐ zhàng guān hé nán, suì mìng jià zào zhī, nián yú shǐ guī. tú zhōng yù yǔ, xiū zhuāng mín shě, jiàn fáng láng qīng jié, yǒu lǎo yù nòng ér shà jiān. ér jiàn wáng rù, jí pū qiú bào, wáng guài zhī. yòu shì ér xiù wǎn kě ài, lǎn zhì xī tóu, yù huàn zhī bù qù. shǎo qǐng yǔ jì, wáng jǔ ér fù yù, xià táng qù zhuāng. ér tí yuē: ā diē qù yǐ! yù chǐ zhī, ā zhī bù zhǐ, qiáng bào ér qù. wáng zuò dài zhì rèn, hū yǒu lì zhě zì píng hòu bào ér chū, zé yún niáng yě. fāng chà yì jiān, yún niáng mà yuē: fù xīn láng! yí cǐ yī kuài ròu, yān zhì zhī? wáng nǎi zhī wèi jǐ zi. suān lái cì xīn, bù xiá wèn qí wǎng jī, xiān yǐ qián yán zhī xì, shǐ rì zì bái. yún niáng shǐ fǎn nù wèi bēi. xiāng xiàng tì líng. xiān shì, dì zhǔ mò wēng, liù xún wú zi, xié ǎo wǎng cháo nán hǎi. guī tú pō jiāng jì, yún niáng suí bō xià, shì chù wēng zhōu. wēng mìng cóng rén zhěng chū zhī, liáo kòng zhōng yè shǐ jiàn sū. wēng ǎo shì zhī, shì hǎo nǚ zǐ, shén xǐ, yǐ wèi jǐ nǚ, xié guī. jū shù yuè, yù wèi zé xù, nǚ bù kě. yú shí yuè, shēng yī zi, míng yuē jì shēng. wáng bì yǔ qí jiā, jì shēng fāng zhōu suì yě. wáng yú shì jiě zhuāng, rù bài wēng ǎo, suì wèi yuè xù. jū shù rì, shǐ jǔ jiā guī. zhì, zé mèng wēng zuò dài yǐ liǎng yuè yǐ. wēng chū zhì, jiàn pū bèi qíng cí huǎng hū, xīn pō yí guài jì jiàn shǐ gòng huān wèi. lì shù suǒ zāo, nǎi zhī qí zhī wú zhě yǒu yóu yě.
悒悒而歸,憂痛交集。又恐翁來視女,無詞可對。有姊丈官河南,遂命駕造之,年余始歸。途中遇雨,休裝民舍,見房廊清潔,有老嫗弄兒廈間。兒見王入,即撲求抱,王怪之。又視兒秀婉可愛,攬置膝頭,嫗喚之不去。少頃雨霽,王舉兒付嫗,下堂趣裝。兒啼曰:「阿爹去矣!」嫗恥之,呵之不止,強抱而去。王坐待治任,忽有麗者自屏後抱兒出,則芸娘也。方詫異間,芸娘罵曰:「負心郎!遺此一塊肉,焉置之?」王乃知為己子。酸來刺心,不暇問其往跡,先以前言之戲,矢日自白。芸娘始反怒為悲。相向涕零。先是,第主莫翁,六旬無子,攜媼往朝南海。歸途泊江際,芸娘隨波下,適觸翁舟。翁命從人拯出之,療控終夜始漸蘇。翁媼視之,是好女子,甚喜,以為己女,攜歸。居數月,欲為擇婿,女不可。逾十月,生一子,名曰寄生。王避雨其家,寄生方周歲也。王於是解裝,入拜翁媼,遂為岳婿。居數日,始舉家歸。至,則孟翁坐待已兩月矣。翁初至,見仆輩情詞恍惚,心頗疑怪;既見始共歡慰。歷述所遭,乃知其枝梧者有由也。