wèi gū dìng jiāng zhě, wèi dìng gōng zhī fū rén, gōng zǐ zhī mǔ yě. gōng zǐ jì qǔ ér sǐ, qí fù wú zi, bì sān nián zhī sàng, dìng jiāng guī qí fù, zì sòng zhī, zhì yú yě. ēn ài āi sī, bēi xīn gǎn tòng, lì ér wàng zhī, huī qì chuí tì. nǎi fù shī yuē: yàn yàn yú fēi, chā chí qí yǔ, zhī zǐ yú guī, yuǎn sòng yú yě, zhān wàng bù jí, qì tì rú yǔ. sòng qù guī qì ér wàng zhī. yòu zuò shī yuē: xiān jūn zhī sī, yǐ chù guǎ rén. jūn zǐ wèi dìng jiāng wèi cí gū guò ér zhī hòu. dìng gōng è sūn lín fù, sūn lín fù bēn jìn. jìn hóu shǐ qiè chōu wèi qǐng hái, dìng gōng yù cí, dìng jiāng yuē: bù kě, shì xiān jūn zōng qīng zhī sì yě. dà guó yòu yǐ wèi qǐng, ér fú xǔ, jiāng wáng. suī è zhī, bù yóu yù yú wáng hū! jūn qí rěn zhī. fū ān mín ér yòu zōng qīng, bù yì kě hū! dìng gōng suì fù zhī. jūn zǐ wèi dìng jiāng néng yuǎn huàn nán. shī yuē: qí yí bù tè, zhèng shì sì guó. cǐ zhī wèi yě. dìng gōng zú, lì jìng sì zhī zǐ kàn wèi jūn, shì wèi xiàn gōng. xiàn gōng jū sàng ér màn. dìng jiāng jì kū ér xī, jiàn xiàn gōng zhī bù āi yě, bù nèi shí yǐn, tàn yuē: shì jiāng bài wèi guó, bì xiān hài shàn rén, tiān huò wèi guó yě! fū wú bù huò zhuān yě shǐ zhǔ shè jì. dài fū wén zhī jiē jù. sūn wén zi zì shì bù gǎn shě qí zhòng qì yú wèi. zhuān zhě, xiàn gōng dì zǐ xiān yě. xián, ér dìng jiāng yù lì zhī ér bù dé. hòu xiàn gōng bào nüè, màn wǔ dìng jiāng. zú jiàn zhú zǒu, chū wáng zhì jìng, shǐ zhù zōng gào wáng, qiě gào wú zuì yú miào. dìng jiāng yuē: bù kě. ruò lìng wú shén, bù kě wū. yǒu zuì, ruò hé gào wú zuì yě. qiě gōng zhī xíng, shě dà chén ér yǔ xiǎo chén móu, yī zuì yě. xiān jūn yǒu wèi qīng yǐ wèi shī bǎo, ér miè zhī, èr zuì yě. yú yǐ jīn zhì shì xiān jūn, ér bào qiè shǐ yú, sān zuì yě. gào wáng ér yǐ, wú gào wú zuì. qí hòu lài zhuān lì, xiàn gōng fù dé fǎn guó. jūn zǐ wèi dìng jiāng néng yǐ cí jiào. shī yún: wǒ yán wéi fú. cǐ zhī wèi yě. zhèng huáng ěr lǜ shī qīn wèi, sūn wén zi bo zhuī zhī, xiàn zhào yú dìng jiāng yuē: zhào rú shān lín, yǒu fū chū zhēng ér sàng qí xióng. dìng jiāng yuē: zhēng zhě sàng xióng, yù kòu zhī lì yě. dài fū tú zhī. wèi rén zhuī zhī, huò huáng ěr yú quǎn qiū. jūn zǐ wèi dìng jiāng dá yú shì qíng. shī yún: zuǒ zhī zuǒ zhī, jūn zǐ yí zhī. cǐ zhī wèi yě.
衛姑定姜者,衛定公之夫人,公子之母也。公子既娶而死,其婦無子,畢三年之喪,定姜歸其婦,自送之,至於野。恩愛哀思,悲心感慟,立而望之,揮泣垂涕。乃賦詩曰:「燕燕於飛,差池其羽,之子于歸,遠送於野,瞻望不及,泣涕如雨。」送去歸泣而望之。又作詩曰:「先君之思,以畜寡人。」君子謂定姜為慈姑過而之厚。定公惡孫林父,孫林父奔晉。晉侯使郄犨為請還,定公欲辭,定姜曰:「不可,是先君宗卿之嗣也。大國又以為請,而弗許,將亡。雖惡之,不猶愈於亡乎!君其忍之。夫安民而宥宗卿,不亦可乎!」定公遂復之。君子謂定姜能遠患難。詩曰:「其儀不忒,正是四國。」此之謂也。定公卒,立敬姒之子衎為君,是為獻公。獻公居喪而慢。定姜既哭而息,見獻公之不哀也,不內食飲,嘆曰:「是將敗衛國,必先害善人,天禍衛國也!夫吾不獲鱄也使主社稷。」大夫聞之皆懼。孫文子自是不敢舍其重器於衛。鱄者,獻公弟子鮮也。賢,而定姜欲立之而不得。後獻公暴虐,慢侮定姜。卒見逐走,出亡至境,使祝宗告亡,且告無罪於廟。定姜曰:「不可。若令無神,不可誣。有罪,若何告無罪也。且公之行,舍大臣而與小臣謀,一罪也。先君有衛卿以為師保,而蔑之,二罪也。余以巾櫛事先君,而暴妾使余,三罪也。告亡而已,無告無罪。其後賴鱄力,獻公復得反國。君子謂定姜能以辭教。詩云:「我言惟服。」此之謂也。鄭皇耳率師侵衛,孫文子卜追之,獻兆於定姜曰:「兆如山林,有夫出征而喪其雄。」定姜曰:「征者喪雄,禦寇之利也。大夫圖之。」衛人追之,獲皇耳於犬丘。君子謂定姜達於事情。詩云:「左之左之,君子宜之。」此之謂也。
sòng yuē: wèi gū dìng jiāng, sòng fù zuò shī, ēn ài cí huì, qì ér wàng zhī. shù jiàn xiàn gōng, dé qí zuì yóu. cōng míng yuǎn shí, lì yú wén cí.
頌曰:衛姑定姜,送婦作詩,恩愛慈惠,泣而望之。數諫獻公,得其罪尤。聰明遠識,麗於文辭。