sān fén wǔ diǎn zhī shuō, jiǔ liú bǎi shì zhī yán, bìng lǐ zài rén qū, ér yì jiān tiān wài. zhì yú yī chéng èr dì zhī yuán, sān míng liù tōng zhī zhǐ, xī yù bèi xiáng, dōng tǔ mí jì. zì xiàng rì gǎn mèng, mǎn yuè liú guāng, yáng mén shì háo méi zhī xiàng, yè tái tú gàn fā zhī xíng, ěr lái bēn jìng, qí fēng suì guǎng. zhì yú jìn shì yǒng jiā, wéi yǒu sì sì shí èr suǒ. dǎi huáng wèi shòu tú, guāng zhái sōng luò, dǔ xìn mí fán, fǎ jiào yù shèng. wáng hóu guì chén, qì xiàng mǎ rú tuō xǐ, shù shì háo jiā, shě zī cái ruò yí jī. yú shì zhāo tí zhì bǐ, bǎo tǎ pián luó, zhēng xiě tiān shàng zhī zī, jìng mó shān zhōng zhī yǐng jīn shā yǔ líng tái bǐ gāo, guǎng diàn gòng ē páng děng zhuàng. qǐ zhí mù yī tí xiù, tǔ bèi zhū zǐ ér yǐ zāi! jì yǒng xī duō nán, huáng yú qiān yè, zhū sì sēng ní, yì yǔ shí xǐ. zhì wǔ dìng wǔ nián, suì zài dīng mǎo, yú yīn xíng yì, zhòng lǎn luò yáng. chéng guō bēng huǐ, gōng shì qīng fù, sì guān huī jìn, miào tǎ qiū xū. qiáng bèi hāo ài, xiàng luó jīng jí. yě shòu xué yú huāng jiē, shān niǎo cháo yú tíng shù. yóu ér mù shù, zhí zhú yú jiǔ kuí nóng fū gēng lǎo, yì shǔ yú shuāng què. mài xiù zhī gǎn, fēi dú yīn xū shǔ lí zhī bēi, xìn zāi zhōu shì! jīng chéng biǎo lǐ, fán yǒu yī qiān yú sì, jīn rì liáo kuò, zhōng shēng hǎn wén. kǒng hòu shì wú chuán, gù zhuàn sī jì. rán sì shù zuì duō, bù kě biàn xiě, jīn zhī suǒ lù, zhǐ dà jiā lán. qí zhōng xiǎo zhě, qǔ qí xiáng yì, shì dì sú shì, yīn ér chū zhī. xiān yǐ chéng nèi wèi shǐ, cì jí chéng wài, biǎo liè mén míng, yǐ jì yuǎn jìn, fán wèi wǔ piān. yú cái fēi zhù shù, duō yǒu yí lòu, hòu zhī jūn zǐ, xiáng qí què yān.
三墳五典之說，九流百氏之言，並理在人區，而義兼天外。至於一乘二諦之原，三明六通之旨，西域備詳，東土靡記。自項日感夢，滿月流光，陽門飾豪眉之象，夜台圖紺發之形，邇來奔競，其風遂廣。至於晉室永嘉，唯有寺四十二所。逮皇魏受圖，光宅嵩洛，篤信彌繁，法教愈盛。王侯貴臣，棄象馬如脫屣，庶士豪家，舍資財若遺蹟。於是招提櫛比，寶塔駢羅，爭寫天上之姿，競摹山中之影；金剎與靈台比高，廣殿共阿房等壯。豈直木衣綈繡，土被朱紫而已哉！暨永熙多難，皇輿遷鄴，諸寺僧尼，亦與時徙。至武定五年，歲在丁卯，余因行役，重覽洛陽。城郭崩毀，宮室傾覆，寺觀灰燼，廟塔丘墟。牆被蒿艾，巷羅荊棘。野獸穴於荒階，山鳥巢於庭樹。游兒牧豎，躑躅於九逵；農夫耕老，藝黍於雙闕。麥秀之感，非獨殷墟；黍離之悲，信哉周室！京城表里，凡有一千餘寺，今日寥廓，鐘聲罕聞。恐後世無傳，故撰斯記。然寺數最多，不可遍寫，今之所錄，止大伽藍。其中小者，取其詳異，世諦俗事，因而出之。先以城內為始，次及城外，表列門名，以記遠近，凡為五篇。余才非著述，多有遺漏，後之君子，詳其闕焉。

tài hé shí qī nián, gāo zǔ qiān dōu luò yáng, zhào sī kōng gōng mù liàng yíng zào gōng shì, luò yáng chéng mén yī wèi jìn jiù míng.
太和十七年，高祖遷都洛陽，詔司空公穆亮營造宮室，洛陽城門依魏晉舊名。

dōng miàn yǒu sān mén:
東面有三門：

běi tóu dì yī mén, yuē jiàn chūn mén.
北頭第一門，曰「建春門」。

hàn yuē shàng dōng mén. ruǎn jí shī yuē: bù chū shàng dōng mén, shì yě. wèi jìn yuē jiàn chūn mén, gāo zǔ yīn ér bù gǎi.
漢曰「上東門」。阮籍詩曰：「步出上東門」，是也。魏、晉曰「建春門」，高祖因而不改。

cì nán yuē dōng yáng mén.
次南曰「東陽門」。

hàn yuē zhōng dōng mén. wèi jìn yuē dōng yáng mén, gāo zǔ yīn ér bù gǎi.
漢曰「中東門」。魏晉曰「東陽門」，高祖因而不改。

cì nán yuē qīng yáng mén.
次南曰「青陽門」。

hàn yuē wàng jīng mén. wèi jìn yuē qīng míng mén, gāo zǔ gǎi wèi qīng yáng mén.
漢曰「望京門」。魏晉曰「清明門」，高祖改為「青陽門」。

nán miàn yǒu sì mén.
南面有四門。

dōng tóu dì yī mén, yuē kāi yáng mén.
東頭第一門，曰「開陽門」。

chū, hàn guāng wǔ qiān dōu luò yáng, zuò cǐ mén shǐ chéng, ér wèi yǒu míng, hū yè zhōng yǒu zhù zì lái zài lóu shàng. hòu láng yá jùn kāi yáng xiàn shàng yán nán mén yī zhù fēi qù, shǐ lái shì zhī, zé shì yě. suì yǐ kāi yáng wèi míng. zì wèi jí jìn, yīn ér bù gǎi, gāo zǔ yì rán.
初，漢光武遷都洛陽，作此門始成，而未有名，忽夜中有柱自來在樓上。後琅琊郡開陽縣上言南門一柱飛去，使來視之，則是也。遂以「開陽「為名。自魏及晉，因而不改，高祖亦然。

cì xī yuē píng chāng mén.
次西曰「平昌門」。

hàn yuē píng mén. wèi jìn yuē píng chāng mén, gāo zǔ yīn ér bù gǎi.
漢曰「平門」。魏晉曰「平昌門」，高祖因而不改。

cì xī yuē xuān yáng mén.
次西曰「宣陽門「。

hàn yuē xiǎo yuàn mén. wèi jìn yuē xuān yáng mén, gāo zǔ yīn ér bù gǎi.
漢曰「小苑門」。魏晉曰「宣陽門」，高祖因而不改。

cì xī yuē jīn yáng mén.
次西曰「津陽門」。

hàn yuē jīn mén. wèi jìn yuē jīn yáng mén, gāo zǔ yīn ér bù gǎi.
漢曰「津門」。魏晉曰「津陽門」，高祖因而不改。

xī miàn yǒu sì mén.
西面有四門。

nán tóu dì yī mén, yuē xī míng mén.
南頭第一門，曰「西明門」。

hàn yuē guǎng yáng mén. wèi jìn yīn ér bù gǎi, gāo zǔ gǎi wèi xī míng mén.
漢曰「廣陽門」。魏晉因而不改，高祖改為「西明門」。

cì běi yuē xī yáng mén.
次北曰「西陽門」。

hàn yuē yōng mén. wèi jìn yuē xī míng mén, gāo zǔ gǎi wèi xī yáng mén.
漢曰「雍門「。魏晉曰「西明門「，高祖改為「西陽門」。

cì běi yuē chāng hé mén.
次北曰「閶闔門」。

hàn yuē shàng xī mén. shàng yǒu tóng xuán jī yù héng, yǐ qí qī zhèng. wèi jìn yuē chāng hé mén, gāo zǔ yīn ér bù gǎi.
漢曰「上西門」。上有銅璇璣玉衡，以齊七政。魏晉曰「閶闔門」，高祖因而不改。

cì běi yuē chéng míng mén.
次北曰「承明門」。

chéng míng zhě, gāo zǔ suǒ lì, dāng jīn yōng chéng qián dōng xī dà dào. qiān jīng zhī shǐ, gōng què wèi jiù, gāo zǔ zhù zài jīn yōng chéng, chéng xī yǒu wáng nán sì, gāo zǔ shù yì sì yǔ shā mén lùn yì, gù tōng cǐ mén, ér wèi yǒu míng, shì rén wèi zhī xīn mén. shí wáng gōng qīng shì cháng yíng jià yú xīn mén, gāo zǔ wèi yù shǐ zhōng wèi lǐ biāo yuē: cáo zhí shī yún: yè dì chéng míng lú. cǐ mén yí yǐ chéng míng wèi chēng. suì míng zhī.
承明者，高祖所立，當金墉城前東西大道。遷京之始，宮闕未就，高祖住在金墉城，城西有王南寺，高祖數詣寺與沙門論議，故通此門，而未有名，世人謂之新門。時王公卿士常迎駕於新門，高祖謂御史中尉李彪曰：「曹植詩云：謁帝承明廬。此門宜以承明為稱。」遂名之。

běi miàn yǒu èr mén.
北面有二門。

xī tóu yuē dà xià mén.
西頭曰「大夏門」。

hàn yuē xià mén, wèi jìn yuē dà xià mén. gāo zǔ yīn ér bù gǎi. xuān wǔ dì zào sān céng lóu, qù dì èr shí zhàng. luò yáng chéng mén lóu jiē liǎng zhòng, qù dì bǎi chǐ, wéi dà xià mén méng dòng gàn yún.
漢曰「夏門」，魏晉曰「大夏門「。高祖因而不改。宣武帝造三層樓，去地二十丈。洛陽城門樓皆兩重，去地百尺，惟大夏門甍棟干雲。

dōng tóu yuē guǎng mò mén.
東頭曰「廣莫門」。

hàn yuē gǔ mén. wèi jìn yuē guǎng mò mén, gāo zǔ yīn ér bù gǎi. zì guǎng mò mén yǐ xī, zhì yú dà xià mén, gōng guān xiāng lián, bèi zhū chéng shàng yě.
漢曰「穀門」。魏晉曰「廣莫門」，高祖因而不改。自廣莫門以西，至於大夏門，宮觀相連，被諸城上也。

yī mén yǒu sān dào, suǒ wèi jiǔ guǐ.
一門有三道，所謂九軌。