strong jīn bù huàn wén fēng zèng pán fèi　 lián chéng bì jù bǔ zhàn guān jūn strong
金不換聞風贈盤費　連城璧拒捕戰官軍

cí yuē:
詞曰：

shí fù jiǔ lìn, bàn bēi chá nǎo rén chī jǐn. jīn zhāo chū shǒu hài shí kè, kě lián xuè jiàn wú qíng gùn.
十婦九吝，半杯茶惱人吃盡。今朝出首害食客，可憐血濺無情棍。

shǒu bèi táo shēng, guān bīng yuǎn dùn. yóu xīn xìng bù tuō bù lèi, zǒu dé gān jìng.
守備逃生，官兵遠遁。猶欣幸不拖不累，走得乾淨。

yòu diào yàn fù cháo.
——右調《燕覆巢》。

huà shuō yīn shì quàn jiāng shì jià rén, huà qiě bù biǎo. zài shuō lián chéng bì, zì lěng yú bīng qù hòu, réng gǎi xìng míng wèi zhāng zhòng yàn, chú zǎo wǔ zài jīn bù huàn jiā chī fàn wài, lián mén yě bù chū, rì yè xíng jìng zhōng gōng fū, bù gǎn fù yú bīng zhǐ jiào. jīn bù huàn běn lái zhī jiāo guǎ shǎo, zì liú xià chéng bì, yuè fā bù gǎn zhāo rě rén wǎng lái. yòu dé le yú bīng èr bǎi liǎng yín zi, tā shì zuò guò shēng yì de rén, yě bù kěn jiāng yín zi bái fàng zài jiā zhōng, mǎi le qī bā shí mǔ dì, yòu zū le rén jiā jǐ shí mǔ dì, tiān le liǎng gè shēng kǒu. cì nián kāi chūn, gù le yī gè jí huì zhǒng dì de rén, zì jǐ yě bāng zhe gēng yún bō zhǒng, shòu tián dì zhōng kǔ chù, duō shì zǎo chū wǎn guī. chéng bì féng tiān qì shǔ rè, yě yǒu dào jiāo wài nà liáng de shí hòu. xǐ de zhào jiā jiàn zhǐ shù jiā rén jiā, wú rén xiáng jiū gēn dǐ, zhī chéng bì shì jīn bù huàn biǎo xiōng, zhè jǐ jiā nán nán nǚ nǚ, yě dōu jiào chéng bì shì zhāng biǎo xiōng, dào yě xiāng ān wú shì. běn nián jī zé xiàn fēng shōu, sì wài zhōu xiàn, yǒu qiàn shōu zhě dōu lái bān yùn, jīn bù huàn yī bèi huò sān bèi zhī lì. chéng bì jiàn tā yíng yùn yǒu xiào, xīn shàng zhù de shèn shì shì rán. bù huàn yì jí jǐn biǎo dì zhī qíng, fán yī chá yī fàn, suī shì xiē zhuāng nóng shí wù, què chù chù liú xīn, zhǐ pà chéng bì shòu le lěng luò. zài běn cūn gù le gè shí sì wǔ suì de xiǎo sī, dān cì hou chéng bì chá shuǐ fàn shí, rì luò shí cái xǔ tā huí jiā. xiāng chù de hé tóng bāo yì bān. cì nián yòu fù fēng shōu, jīn bù huàn shǒu nèi nòng xià yǒu sì bǎi yú liǎng.
話說殷氏勸姜氏嫁人，話且不表。再說連城璧，自冷於冰去後，仍改姓名為張仲彥，除早午在金不換家吃飯外，連門也不出，日夜行靜中功夫，不敢負於冰指教。金不換本來知交寡少，自留下城璧，越發不敢招惹人往來。又得了於冰二百兩銀子，他是做過生意的人，也不肯將銀子白放在家中，買了七八十畝地，又租了人家幾十畝地，添了兩個牲口。次年開春，雇了一個極會種地的人，自己也幫着耕耘播種，受田地中苦處，多是早出晚歸。城璧逢天氣暑熱，也有到郊外納涼的時候。喜得趙家澗只數家人家，無人詳究根底，知城璧是金不換表兄，這幾家男男女女，也都叫城璧是張表兄，到也相安無事。本年雞澤縣豐收，四外州縣，有歉收者都來搬運，金不換一倍獲三倍之利。城璧見他營運有效，心上住的甚是適然。不換亦極盡表弟之情，凡一茶一飯，雖是些莊農食物，卻處處留心，只怕城璧受了冷落。在本村雇了個十四五歲的小廝，單伺候城璧茶水飯食，日落時才許他回家。相處的和同胞一般。次年又復豐收，金不換手內弄下有四百餘兩。

shì jiān rén yǎn pí zuì báo, jiàn bù huàn yǒu le qián, chéng lǐ chéng wài, biàn yǒu xǔ duō rén yào hé tā jié qīn. tā yīn chéng bì zài jiā, fán shuō qīn lái de gài xíng dǎ tuì. dào shì chéng bì guò yì bù qù, yòu dǎ suàn zhe cǐ nián yú bīng yào lái, zài sān quàn tā qǔ qīn, wèi bǎo jiā lì hòu zhī jì. bù huàn bèi bī bù guò, fāng pīng dìng le běn xiàn yǐ gé xíng fáng guō chóng xué de dì sān gè nǚ ér wèi jì shì. yòu jiàn fáng zi bù gòu zhù, cóng èr yuè dòng gōng, jiāng yī yuàn fēn wèi liǎng yuàn, bǔ gài le jǐ jiān tǔ fáng. zhe chéng bì zài hòu yuàn jū zhù, qián yuàn zhèng fáng zuò xǐ fáng, kàn zài sān yuè chū èr rì guò mén.
世間人眼皮最薄，見不換有了錢，城裡城外，便有許多人要和他結親。他因城璧在家，凡說親來的概行打退。到是城璧過意不去，又打算着此年於冰要來，再三勸他娶親，為保家立後之計。不換被逼不過，方娉定了本縣已革刑房郭崇學的第三個女兒為繼室。又見房子不夠住，從二月動工，將一院分為兩院，補蓋了幾間土房。着城璧在後院居住，前院正房做喜房，看在三月初二日過門。

dào le zhè rì, guō chóng xué jiā qīn qī bìng zhào jiā jiàn lín lǐ, hái yǒu xiē pù zhōng shēng yì rén, měi rén huò yī bǎi wǔ shí wén, huò èr bǎi wén sān bǎi wén bù děng, còu lái yǔ bù huàn sòng lǐ, yòu yǒu zuǒ jìn lǎo shào fù nǚ yě lái bài hè. bù huàn yú qián hòu yuàn dā le liǎng zuò xí péng, yù bèi nán kè zuò, nǚ kè dōu zài fáng nèi. chéng bì cǐ shí yě méi gè duǒ bì chù, hái dé chū lái tì bù huàn péi kè. nài tā mù zhōng nà lǐ kàn de shàng zhè xiē cūn fū yě fù, yòu jiān xiāng xià fù nǚ bù huí bì rén, jiàn chéng bì zhǎng xū wěi gàn, xiàng mào táng táng, piān gǎn zhe rèn qīn shuō huà. chéng bì qiáng zhī le liǎng tiān, fāng cái bà xiū.
到了這日，郭崇學家親戚並趙家澗鄰里，還有些鋪中生意人，每人或一百五十文，或二百文、三百文不等，湊來與不換送禮，又有左近老少婦女也來拜賀。不換於前後院搭了兩座席棚，預備男客坐，女客都在房內。城璧此時也沒個躲避處，還得出來替不換陪客。奈他目中那裡看得上這些村夫野婦，又兼鄉下婦女不迴避人，見城璧長須偉干，相貌堂堂，偏趕着認親說話。城璧強支了兩天，方才罷休。

zì zhè guō shì guò mén, huí le sān cháo hòu, bù huàn biàn zhe tā zhǔ qǐ zhōng kuì lái. tā dào yě jí xiǎo dé guò rì zi, yú zǎo wǔ chá fàn shèn shì yīn qín, dài chéng bì fèn wài zhōu dào.
自這郭氏過門，回了三朝後，不換便着他主起中饋來。他到也極曉得過日子，於早午茶飯甚是殷勤，待城璧分外周到。

bù huàn xīn shàng zhe shí kuài huó, yǐ wèi nèi zhù dé rén. guò le yuè yú, guō shì jiàn chéng bì cóng bù shuō zǒu de huà, yì qiě shí cháng shén dà, suī měi tiān chī de shì xiē sù cài sù fàn, tā yī rén dào chī sān sì rén de dōng xī, shāo jiǔ měi tiān fēi èr jīn jí sān jīn fāng kě. yòu jiàn chéng bì ruò dà hàn zi, hé gè fù rén yī yàng, rì rì zuān zài hòu yuàn, lǎo bù chū mén. guō jiā yǒu rén lái, bù huàn yòu shuō guò, bù xǔ yǔ chéng bì xiāng jiàn, péi bàn yǐn shí, bù miǎn yòu duō yī fān zhī yīng, yīn cǐ zhè fù rén xīn shàng jiù xián yàn qǐ lái. jīn bù huàn jì zhī chéng bì hǎo chī jiǔ, jiù gāi yǔ tā mǎi yī tán huò liǎng tán, fàng zài tā fáng nèi, qǐ bù liǎng biàn, piān yòu shì nà xiǎo sī, yì tiān dìng xiàng fù rén yào liǎng cì qián, mǎi gàn shāo jiǔ. fù rén ruò jiào mǎi le duì shuǐ jiǔ, chéng bì biàn dòng yí shì xiǎo sī luò le qián, dìng zhe lìng huàn. dōu shì bù suí zhè fù rén xīn yì chù.
不換心上着實快活，以為內助得人。過了月余，郭氏見城璧從不說走的話，亦且食腸甚大，雖每天吃的是些素菜素飯，他一人到吃三四人的東西，燒酒每天非二斤即三斤方可。又見城璧若大漢子，和個婦人一樣，日日鑽在後院，老不出門。郭家有人來，不換又說過，不許與城璧相見，陪伴飲食，不免又多一番支應，因此這婦人心上就嫌厭起來。金不換既知城璧好吃酒，就該與他買一壇或兩壇，放在他房內，豈不兩便，偏又是那小廝，一天定向婦人要兩次錢，買干燒酒。婦人若教買了兌水酒，城璧便動疑是小廝落了錢，定着另換。都是不遂這婦人心意處。

yī rì, chèn kòng ér wèn bù huàn dào: nǐ zhè biǎo xiōng dào cǐ duō shǎo shí le?
一日，趁空兒問不換道：「你這表兄到此多少時了？」

bù huàn dào: èr nián duō le.
不換道：「二年多了。」

guō shì tīng bà, biàn jiāng miàn sè biàn le yī biàn, xuán jí yòu xiào wèn dào: zěn me tā yě bù huí jiā qù?
郭氏聽罷，便將面色變了一變，旋即又笑問道：「怎麼他也不回家去？」

bù huàn dào: tā děng gè xìng lěng de péng yǒu.
不換道：「他等個姓冷的朋友。」

guō shì dào: jiǎ rú tā zhè péng yǒu zài guò èr nián duō bù lái, nǐ gāi zěn chù?
郭氏道：「假如他這朋友再過二年多不來，你該怎處？」

bù huàn dào: tā shì wǒ dí qīn biǎo xiōng, ruò xìng lěng de zhōng shēn bù lái, wǒ jiù hé tā guò dào zhōng shēn bà le.
不換道：「他是我嫡親表兄，若姓冷的終身不來，我就和他過到終身罷了。」

guō shì yòu bù jīn shī sè, fù xiào shuō dào: xiàng nǐ zhè yàng zǎo chū wǎn guī, zài tián dì zhōng shòu kǔ, tā jiù bù néng shòu kǔ, yě gāi qù bāng nǐ zhào liào yī èr, zěn me zhǎng jiǔ bái zuò zài jiā zhōng chī jiǔ fàn? ruò shì gè míng bái shì qíng de rén, xīn shàng biàn gāi rì bào bù ān.
郭氏又不禁失色，復笑說道：「像你這樣早出晚歸，在田地中受苦，他就不能受苦，也該去幫你照料一二，怎麼長久白坐在家中吃酒飯？若是個明白世情的人，心上便該日抱不安。」

bù huàn xiào dào: tā nà lǐ zhī dào tián dì zhōng shì. nǐ yǐ hòu bú yào guǎn, zhǐ yào tiān tiān yǐn shí fēng jié, chá jiǔ bù quē, jiù shì nǐ de zhèng wù.
不換笑道：「他那裡知道田地中事。你以後不要管，只要天天飲食豐潔，茶酒不缺，就是你的正務。」

guō shì bù yán yǔ le, zì cǐ hòu biàn jiàn jiàn jiāng chéng bì lěng dàn qǐ lái. bù huàn duō shì zài tián dì zhōng chī fàn, zǒng yǐ jiā zhōng yǒu lǎo pó zhào guǎn, bù shèn liú xīn. nǎ zhī chéng bì rì rì zhǐ chī gè bàn bǎo, zhì yú jiǔ, bù dàn èr jīn sān jīn, qiú bàn jīn yě shì shǎo yǒu de jí huò yǒu, bù guò sì liǎng liù liǎng zhī jiān, shì gè ài chī bù chī de dài fǎ. yòu bù hǎo hé bù huàn yán jí, wèi miǎn zǎo wǔ fàn shí, liǎn shàng dài chū nù róng, duō zài nà cì hou de xiǎo sī shēn shàng fā zuò yī èr. nà xiǎo sī biàn zài guō shì qián bō nòng chún shé, lǚ cì jiāng pán wǎn tōu xíng dǎ pò, fǎn shuō shì chéng bì dòng nù shuāi suì de, shèn zhì jiā xiē yán yǔ, shuō chéng bì mà tā kè bó. guō shì biàn dà hèn nù zài xīn, zhī bù huàn yǔ chéng bì qì hòu, zǒng yī zì bù tí, bù dàn jiāng yǐn shí kè jiǎn, lián jiǔ yě méi bàn bēi le. rú cǐ yòu kǔ āi le xǔ jiǔ, hé bù huàn bàn zì bù tí, pà nòng de tā fū qī kǒu shé. yù yào gào cí yuǎn qù, dǎ suàn zhe lěng yú bīng jīn nián bì lái, qǐ bù liǎng wù.
郭氏不言語了，自此後便漸漸將城璧冷淡起來。不換多是在田地中吃飯，總以家中有老婆照管，不甚留心。那知城璧日日止吃個半飽，至於酒，不但二斤三斤，求半斤也是少有的；即或有，不過四兩六兩之間，是個愛吃不吃的待法。又不好和不換言及，未免早午飯時，臉上帶出怒容，多在那伺候的小廝身上發作一二。那小廝便在郭氏前播弄唇舌，屢次將盤碗偷行打破，反說是城璧動怒摔碎的，甚至加些言語，說城璧罵他刻薄。郭氏便大恨怒在心，知不換與城璧契厚，總一字不題，不但將飲食刻減，連酒也沒半杯了。如此又苦挨了許久，和不換半字不題，怕弄的他夫妻口舌。欲要告辭遠去，打算着冷於冰今年必來，豈不兩誤。

zhè rì yě shì hé dāng yǒu shì. měi cháng bù huàn bì dào tiān wǎn shí huí jiā, zhè rì yīn xià qǐ dà yǔ lái, méi yǒu chū mén. wǔ hòu péi chéng bì chī le fàn, dào tián dì zhōng qù kàn, jiàn hé miáo lì kè fā biàn, xīn shàng huān xǐ, huí jiā zhe guō shì shōu shí jiǔ cài, yǔ chéng bì duì yǐn.
這日也是合當有事。每常不換必到天晚時回家，這日因下起大雨來，沒有出門。午後陪城璧吃了飯，到田地中去看，見禾苗立刻發變，心上歡喜，回家着郭氏收拾酒菜，與城璧對飲。

guō shì yīn zhàng fū zài jiā, biàn jiāng gàn shāo jiǔ sòng chū liǎng dà hú, yòu shì liǎng dà pán sù cài, hái yǒu fǔ rǔ tián jiàng guā děng lèi sì dié, zuò yǐn jiǔ zhī zī. bù huàn kàn jiàn, xīn lǐ shuō dào: zhè lěng xiān shēng zhēn shì fù tuō dé rén. wǒ yī gè xiǎo hù rén jiā, rì rì rú cǐ gòng fèng, suī shuō shōu guò èr bǎi liǎng yī shí yín zi, yě hái bù tǎo kuì yú bīng xiān shēng.
郭氏因丈夫在家，便將干燒酒送出兩大壺，又是兩大盤素菜，還有腐乳、甜醬瓜等類四碟，作飲酒之資。不換看見，心裡說道：「這冷先生真是付託得人。我一個小戶人家，日日如此供奉，雖說收過二百兩衣食銀子，也還不討愧於冰先生。」

yòu shēn xǐ guō shì xián rén, kuài huó bù guò, fàng liàng de yǔ chéng bì dà yǐn xiào tán. dà yuē liǎng dà hú jiǔ, jīn bù huàn yě yǒu bàn hú luò dù, zhǐ chī de qián yǎng hòu hé, fāng cí guī qián yuàn. guō shì jiàn bù huàn zhe shí zuì le, lián máng dǎ fā tā shuì xià, zì jǐ biàn tuō yī xiāng péi. bù huàn diān dào tóu jiù shuì zháo le. shuì dào èr gēng jiāng jǐn, bù huàn yào shuǐ hē, guō shì dǎ fā tā chī le shuǐ, shuō dào: nǐ jīn rì gāo xìng, zěn me chī dào zhè bù tián dì? xiǎng shì zhāng biǎo xiōng yě zuì le.
又深喜郭氏賢仁，快活不過，放量的與城璧大飲笑談。大約兩大壺酒，金不換也有半壺落肚，只吃的前仰後合，方辭歸前院。郭氏見不換着實醉了，連忙打發他睡下，自己便脫衣相陪。不換顛倒頭就睡着了。睡到二更將盡，不換要水喝，郭氏打發他吃了水，說道：「你今日高興，怎麼吃到這步田地？想是張表兄也醉了。」

bù huàn yáo le jǐ xià tóu dào: tā bù bù zuì.
不換搖了幾下頭道：「他不、不醉。」

guō shì dào: tā kě céng shuō wǒ mà wǒ méi yǒu?
郭氏道：「他可曾說我罵我沒有？」

bù huàn dào: wǒ bù zhī dào.
不換道：「我不知道。」

guō shì xiào dào: kàn me, shuì le yī jué, hái shuō de shì jiǔ huó.
郭氏笑道：「看麼，睡了一覺，還說的是酒活。」

zài kàn bù huàn, yǐ yǒu xiē mí hu de guāng jǐng le. yú shì gāo shēng wèn dào: tā jīn rì kě shuō huí jiā qù de huà méi yǒu?
再看不換，已有些迷糊的光景了。於是高聲問道：「他今日可說回家去的話沒有？」

lián wèn le jǐ shēng, bù huàn hèn dào: gǒu nǎng de, nǐ jiào tā huí dào nà lǐ qù?
連問了幾聲，不換恨道：「狗攮的，你教他回到那裡去？」

guō shì dào: nǐ hǎo mà, wǒ zhe tā huí tā jiā qù.
郭氏道：「你好罵，我着他回他家去。」

bù huàn yáo tóu dào: tā bù bù bù.
不換搖頭道：「他不、不不。」

guō shì dào: tā wèi shén me bù?
郭氏道：「他為什麼不？」

bù huàn dào: tā qù bù dé.
不換道：「他去不得。」

shuō zhe yòu shuì zháo le. guō shì lián lián tuī wèn dào: nǐ mò shuì, wǒ wèn nǐ, tā zěn me qù bù dé?
說着又睡着了。郭氏連連推問道：「你莫睡，我問你，他怎麼去不得？」

bù huàn yòu hèn shuō dào: tā zài shān dōng shā le duō shǎo guān bīng, qù nà lǐ qù?
不換又恨說道：「他在山東殺了多少官兵，去、那裡去？」

guō shì máng wèn dào: tā wèi shén me shā guān bīng?
郭氏忙問道：「他為什麼殺官兵？」

wèn le jǐ shēng, bù jiàn huí dá, yuán lái yòu shuì zháo le. guō yī shì bào zhù tóu, lián lián yáo xǐng, zài ěr gēn qián wèn dào: tā wèi shén me shā guān bīng?
問了幾聲，不見回答，原來又睡着了。郭一氏抱住頭，連連搖醒，在耳根前問道：「他為什麼殺官兵？」

bù huàn hèn mìng de dá dào: tā wèi jiù tā gē ge lián guó xǐ. zhēn má fān gǒu nǎng.
不換恨命的答道：「他為救他哥哥連國璽。真麻翻狗攮。」

guō shì dào: tā gē ge jì jiào lián guó xǐ, zěn me tā yòu xìng zhāng?
郭氏道：「他哥哥既叫連國璽，怎麼他又姓張？」

bù huàn dào: nǐ guǎn tā, tā piān yào xìng zhāng.
不換道：「你管他，他偏要姓張。」

guō shì dào: jiù xìng zhāng bà, tā jiào gè lián shén me?
郭氏道：「就姓張罷，他叫個連什麼？」

wèn le jǐ shēng, bù huàn dà shēng dào: tā jiào lián chéng bì. shuō bà, zuǐ lǐ hú hú tú tú mà le liǎng jù shuì qù.
問了幾聲，不換大聲道：「他叫連城璧。」說罷，嘴裡胡胡塗塗罵了兩句睡去。

guō shì jiāng liǎng gè míng zì láo jì zài xīn, biàn bù zài wèn. cì rì yī zì bù tí, zhào cháng de dǎ fā chī le zǎo wǔ fàn. bù huàn tián dì zhōng qù, guō shì zhe xiǎo sī shǒu mén, zì jǐ yī gè rù chéng, qǐng jiào tā fù qīn guō chóng xué qù le, zhí dào rì luò shí fēn fāng huí. jīn bù huàn yíng zhe wèn dào: nǐ wǎng nà lǐ qù lái, zěn me yě bù tōng zhī wǒ?
郭氏將兩個名字牢記在心，便不再問。次日一字不題，照常的打發吃了早午飯。不換田地中去，郭氏着小廝守門，自己一個入城，請教他父親郭崇學去了，直到日落時分方回。金不換迎着問道：「你往那裡去來，怎麼也不通知我？」

guō shì yī shēng ér bù yán yǔ, zǒu rù fáng nèi, bù huàn gēn rù lái yòu wèn. guō shì dào: wǒ jiù nǐ de nǎo dài qù lái.
郭氏一聲兒不言語，走入房內，不換跟入來又問。郭氏道：「我救你的腦袋去來。」

bù huàn mō bù zháo tóu lù, máng wèn dào: zhè shì shèn me huà?
不換摸不着頭路，忙問道：「這是甚麼話？」

guō shì lěng xiào: nǐ dào wàng le me? wǒ yǔ nǐ jì zuò le fū qī, nǐ jiù fàng gè pì, yě bù gāi mán wǒ.
郭氏冷笑：「你到忘了麼？我與你既做了夫妻，你就放個屁，也不該瞞我。」

bù huàn dào: wǒ yǒu shén me mán nǐ chù?
不換道：「我有什麼瞞你處？」

guō shì dào: nǐ hái gǎn tuī lóng zhuāng yǎ me? shǎo kè jiào nǐ biàn jiàn.
郭氏道：「你還敢推聾裝啞麼？少刻教你便見。」

bù huàn yǐ míng bái shì zuó wǎn zuì hòu shī yán, xiào shuō dào: nǐ kuài shuō, rù chéng zuò shén me qù lái?
不換已明白是昨晚醉後失言，笑說道：「你快說，入城做什麼去來？」

guō shì xiān xiàng mén wài qiáo le qiáo, cóng xiù zhōng qǔ chū yī zhāng zì gǎo ér lái, shàng xiě dào:
郭氏先向門外瞧了瞧，從袖中取出一張字稿兒來，上寫道：

jù bǐng: xiǎo de jīn bù huàn, xì běn xiàn rén, zhù chéng wài zhào jiā jiàn, wèi jù shí chū shǒu shì. mǒu nián yuè, yǒu xiǎo de biǎo xiōng lián chéng bì dào xiǎo de jiā zhōng, shēng yán qióng wú suǒ guī, qiú xiǎo de dài móu shēng jì. xiǎo de niàn qīn qī fēn shàng, zhǐ de róng liú. lǚ xíng pán wèn, yǔ duō zhī wú. jīn wǔ dà zuì, fāng shuō chū yīn jiù yī bāo xiōng lián guó xǐ, céng zài shān dōng jù dí guān jūn, tuō táo zhì cǐ děng yǔ. xiǎo de lǐ hé qīn shēn fù xiàn mì bǐng, chéng kǒng běn xiàn shū yì pán yǔ, yí lòu bù biàn yòu fáng chéng bì jiǔ xǐng tuō táo. bù dé yǐ zhe xiǎo de qī fáng guō shì rù chéng, tuō qī fù guō chóng xué dài bǐng. qí guǒ fǒu zài shān dōng jù dí guān jūn, huò xì zuì hòu luàn yán, jūn wèi gǎn dìng. fú qí rén míng lǎo yé, sù qiǎn yì jū ná yán xùn, bǐ xiǎo de miǎn yì rì gàn lián, zé ēn tóng fù yù yǐ.
具稟：小的金不換，系本縣人，住城外趙家澗，為據實出首事。某年月，有小的表兄連城璧到小的家中，聲言窮無所歸，求小的代謀生計。小的念親戚分上，只得容留。屢行盤問，語多支吾。今午大醉，方說出因救伊胞兄連國璽，曾在山東拒敵官軍，脫逃至此等語。小的理合親身赴縣密稟，誠恐本縣書役盤語，遺漏不便；又防城璧酒醒脫逃。不得已着小的妻房郭氏入城，托妻父郭崇學代稟。其果否在山東拒敵官軍，或系醉後亂言，均未敢定。伏祈仁明老爺，速遣役拘拿研訊，俾小的免異日干連，則恩同覆育矣。

bù huàn kàn bà, zhǐ xià de hún fēi pò sàn, mǎn shēn luàn dǒu qǐ lái. guō shì dào: kàn qiú guǐ yàng. pī shǒu jiāng zì gǎo ér duó qù.
不換看罷，只嚇的魂飛魄散，滿身亂抖起來。郭氏道：「看囚鬼樣。」劈手將字稿兒奪去。

bù huàn dìng le dìng shén, wèn dào: zhè bǐng tiē shì shuí xiě de, kě céng dì le méi yǒu?
不換定了定神，問道：「這稟帖是誰寫的，可曾遞了沒有？」

guō shì dào: shì wǒ fù qīn xiě de, tì nǐ chū shǒu. xiàn zhōng lǎo yé jiào rù nèi shū fáng, wèn le duān dì, fēn fù wǒ fù qīn dào: zhè lián chéng bì děng, nǎi shān dōng tài ān zhōu jié láo fǎn yù de pàn zéi, shān dōng jiǔ yǒu wén shū zhī huì, xì fèng zhǐ biàn tiān xià yán ná zhī rén, bù yì tā luò jiǎo zài wǒ zhì xià. nǐ nǚ xù jīn bù huàn chū shǒu shén hǎo, běn xiàn hái yào chóng chóng de shǎng tā. dàn lián chéng bì xì yǒu míng dà dào, fēi sān wǔ bǎi rén ná tā bù dǎo, cǐ shí ruò huì tóng wén wǔ guān, wàn yī zǒu lù fēng shēng, fǎn wèi bù měi. bù rú dào dìng gēng shí, xiān jiāng chéng mén guān bì, rán hòu diǎn qí jūn yì, yǔ tā gè xùn léi bù jí yǎn ěr, fāng wèi wěn tuǒ. nǐ kě shuō yǔ nǐ nǚ ér, kuài kuài huí qù, zhe jīn bù huàn bàn zhù zéi rén. jiāo èr gēng shí, wǒ tóng běn chéng shǒu yé jù dào. shì zhè yàng fēn fù. wǒ fù qīn zhe hé nǐ shuō, zhè shì guān xì shēn jiā xìng hé, shì róng qíng bù dé, zǎo jiù gāi chū shǒu. yuán yào qīn zì lái, kǒng pà lù xíng jī. zhe wǒ dì yǔ nǐ zhè zì gǎo ér kàn, nǐ hǎo dá yīng wén wǔ guān huà. nǐ kàn zhè shì bàn de hǎo bù hǎo? ruò yī nǐ zuò shì, wǒ de xìng mìng dìng bèi nǐ gàn lián. yī gè shā rén fàng huǒ de dà qiáng dào, jīng nián jiā yǎng zài jiā zhōng, mán shén mài guǐ de huǎng wǒ, tiān tiān jiǔ fàn gōng yǎng de tā, hái jiào tā shǐ xìng qì, shuāi pán dǎ wǎn zhòu mà wǒ. wǒ xìng guō de nǚ ér, qǐ shì shòu tā zhòu mà de rén?
郭氏道：「是我父親寫的，替你出首。縣中老爺叫入內書房，問了端的，吩咐我父親道：『這連城璧等，乃山東泰安州劫牢反獄的叛賊，山東久有文書知會，系奉旨遍天下嚴拿之人，不意他落腳在我治下。你女婿金不換出首甚好，本縣還要重重的賞他。但連城璧系有名大盜，非三五百人拿他不倒，此時若會同文武官，萬一走露風聲，反為不美。不如到定更時，先將城門關閉，然後點齊軍役，與他個迅雷不及掩耳，方為穩妥。你可說與你女兒，快快回去，着金不換絆住賊人。交二更時，我同本城守爺俱到。』是這樣吩咐。我父親着和你說，這事關係身家性合，是容情不得，早就該出首。原要親自來，恐怕露形跡。着我遞與你這字稿兒看，你好答應文武官話。你看這事辦的好不好？若依你做事，我的性命定被你干連。一個殺人放火的大強盜，經年家養在家中，瞞神賣鬼的謊我，天天酒飯供養的他，還教他使性氣，摔盤打碗咒罵我。我姓郭的女兒，豈是受他咒罵的人？」

jīn bù huàn jiāng zhǔ yì yí dìng, xiào shuō dào: nǐ zhēn shì gè hǎo lǎo pó, qiáng shì wǒ bǎi bèi. wǒ hái gù shén me biǎo xiōng biǎo dì. tā de liàng zuì dà, wǒ cǐ kè qiě dào guān wài mǎi xiē jiǔ lái, jiāng tā chī gè làn zuì, qǐ bù gēng wěn tuǒ. wǒ zhè hǎo bàn shǎng hái wèi jiàn tā, qiě qù hé tā fā gè xū, zài mǎi jiǔ bù chí.
金不換將主意一定，笑說道：「你真是個好老婆，強似我百倍。我還顧什麼表兄表弟。他的量最大，我此刻且到關外買些酒來，將他吃個爛醉，豈不更穩妥。我這好半晌還未見他，且去和他發個虛，再買酒不遲。」

guō shì dào: nǐ zhè jiù shì bǎo quán shēn jiā de rén le. jiǔ bù yòng mǎi, hái yǒu liǎng hú zài cǐ.
郭氏道：「你這就是保全身家的人了。酒不用買，還有兩壺在此。」

bù huàn xiào dào: nǐ bǎ tā jiǔ liàng dāng wǒ me?
不換笑道：「你把他酒量當我麼？」

jí máng zǒu rù hòu yuàn nèi, yǔ chéng bì zǐ wǔ mǎo yǒu, xì shuō le yī fān. chéng bì xiào dào: yī nǐ zěn me chù?
急忙走入後院內，與城璧子午卯酉，細說了一番。城璧笑道：「依你怎麼處？」

bù huàn dào: qiān zhe wàn zhe, zǒu wèi shàng zhe. wǒ yǒu jǐ bǎi yín zi, jù zài chéng nèi dāng pù zhōng tǎo yuè lì, wǒ qiě qù yǔ èr gē nòng jǐ liǎng pán fèi lái hǎo zǒu.
不換道：「千着萬着，走為上着。我有幾百銀子，俱在城內當鋪中討月利，我且去與二哥弄幾兩盤費來好走。」

chéng bì xiào dào: wǒ zǒu le, nǐ qǐ bù chī guān sī me?
城璧笑道：「我走了，你豈不吃官司麼？」

bù huàn dào: wǒ zāo féng xià zhè yàng è fù, yě jiù shuō bù dé le.
不換道：「我遭逢下這樣惡婦，也就說不得了。」

shuō bà, rú fēi de chū qù. chéng bì xiǎng le xiǎng, yòu xiào dào: guài dào yuè lái jiāng wǒ yǐn shí hé jiǎn, yuán lái shì fū fù shāng tōng. jīn jiàn wǒ bù kěn dòng shēn, yòu xiǎng chū zhè yàng yī tiáo lái xià wǒ, qiě shuō dé tǐ miàn, wǒ qù le tā zì chī guān sī, yòu shuō èr gēng shí fēn yǒu wén wǔ guān lǜ bīng ná wǒ. wǒ dào yào kàn gè zhēn jiǎ, lín qī zài zuò cái chù.
說罷，如飛的出去。城璧想了想，又笑道：「怪道月來將我飲食核減，原來是夫婦商通。今見我不肯動身，又想出這樣一條來嚇我，且說得體面，我去了他自吃官司，又說二更時分有文武官率兵拿我。我到要看個真假，臨期再做裁處。」

děng dào qǐ gēng shí hòu, bù huàn máng máng zǒu lái, xiàng chéng bì dào: jīn rì chéng mén cǐ kè jiù guān bì le, bì dìng shì zài lǐ miàn diǎn bīng. èr gē xiū yào duō xīn, wǒ zhǐ yǔ nǐ nòng lái sān shí liǎng yín zi, hái shì xiàng guān wài huò pù dāng pù liǎng chù jiè de. èr gē cóng qián yuàn zǒu bù dé, bèi è fù kàn jiàn, jiāng lái yú wǒ wèi biàn, kě cóng zhè hòu yuàn qiáng xià, tà shàng fáng nèi nà zhāng fāng zhuō tiào qù bà.
等到起更時候，不換忙忙走來，向城璧道：「今日城門此刻就關閉了，必定是在裡面點兵。二哥休要多心，我止與你弄來三十兩銀子，還是向關外貨鋪、當鋪兩處借的。二哥從前院走不得，被惡婦看見，將來於我未便，可從這後院牆下，踏上房內那張方桌跳去罷。」

jí jí de jiāng yín zi tāo chū, fàng zài chéng bì miàn qián, qíng tài shèn shì guān qiè. chéng bì dào: jì chéng lǎo dì měi yì, wǒ hái yǒu jù huà shuō. zhè yī yuè yú bèi dì fù guǎn dài, shí méi chī gè bǎo fàn. nǐ jiāng jiǔ fàn ná xiē lái, wǒ chī bǎo le zài zǒu.
急急的將銀子掏出，放在城璧面前，情態甚是關切。城璧道：「既承老弟美意，我還有句話說。這一月余被弟婦管待，實沒吃個飽飯。你將酒飯拿些來，我吃飽了再走。」

bù huàn lián lián diē jiǎo dào: wǒ hái shì pà èr gē chī dùn jiǔ fàn me? zhǐ shì zhè shì shén me shì tǐ, shén me shí hòu?
不換連連跌腳道：「我還是怕二哥吃頓酒飯麼？只是這是什麼事體，什麼時候？」

chéng bì dào: nǐ jǐ shí bù yǔ wǒ chī, wǒ jǐ shí bù zǒu.
城璧道：「你幾時不與我吃，我幾時不走。」

bù huàn wú nài, fēi máng qù le. shǎo kè jiāng jiǔ fàn ná lái, bǎi liè zài zhuō shàng, chéng bì yòng wǎn shèng jiǔ dà yǐn, bù huàn zài páng cuī cù. chéng bì dào: tā men jīn yè ruò lái, yǒu wǒ zài yī kè, shí kě sōng kuān lǎo dì yī bù ruò jīn yè bù lái, zhǐ kě fù zhī yī xiào, wǒ dìng yú míng zǎo qǐ shēn jiù bà le, nǐ huāng shén me?
不換無奈，飛忙去了。少刻將酒飯拿來，擺列在桌上，城璧用碗盛酒大飲，不換在旁催促。城璧道：「他們今夜若來，有我在一刻，實可鬆寬老弟一步；若今夜不來，只可付之一笑，我定於明早起身就罷了，你慌甚麼？」

bù huàn dào: cǐ huà shì èr gē dòng yì wài zhī yí. wǒ jīn bù huàn ruò yǒu bàn jù xū yán, lì jí shēn shǒu fēn wèi liǎng chù.
不換道：「此話是二哥動意外之疑。我金不換若有半句虛言，立即身首分為兩處。」

chéng bì dào: jì rú cǐ, hé bù yǔ wǒ tóng zǒu?
城璧道：「既如此，何不與我同走？」

bù huàn dào: wǒ zǎo yǐ xiǎng jí yú cǐ. céng tīng dé è fù shù zhī xiàn fēn fù de huà, yán èr gē shì yǒu míng dà dào, fēi wǔ liù bǎi rén ná bù dǎo. dào qí jiān dòng qǐ shǒu lái, èr gē huò kě zǒu tuō, wǒ jué bèi ná huí. yǔ qí nà yàng, jiù bù rú wǒ zhè yàng sǐ zhōng qiú shēng le.
不換道：「我早已想及於此。曾聽得惡婦述知縣吩咐的話，言二哥是有名大盜，非五六百人拿不倒。到其間動起手來，二哥或可走脫，我決被拿回。與其那樣，就不如我這樣死中求生了。」

chéng bì jiāng tóu diǎn le jǐ diǎn dào: lǎo dì jì pàn mìng wèi wǒ, wǒ yuè fā zǒu bù dé le, bì xū yǔ guān jūn huì huì miàn, jiāng lái cái jiě tuō dé nǐ.
城璧將頭點了幾點道：「老弟既拚命為我，我越發走不得了，必須與官軍會會面，將來才解脫得你。」

bù huàn dào: wǒ cǐ shí ròu tiào xīn jīng, èr gē zhǐ kuài zǒu bà.
不換道：「我此時肉跳心驚，二哥只快走罷。」

chéng bì dào: nǐ ruò zhe wǒ sù zǒu, nǐ kě huí bì zài qián yuàn.
城璧道：「你若着我速走，你可迴避在前院。」

bù huàn máng yīng dào: wǒ jiù qù.
不換忙應道：「我就去。」

chéng bì jiàn bù huàn qù le, chū yuàn lái tiào zài fáng shàng, sì xià yī wàng, háo wú dòng jìng.
城璧見不換去了，出院來跳在房上，四下一望，毫無動靜。

fù tiào xià fáng lái, zhào qián dà yǐn dà jué, chī de shén bǎo, shǐ jiāng hún shēn yī fú zhuāi zā qǐ, yín zi chuāi zài huái zhōng, yòu tiào zài fáng shàng sì xià guān wàng. měng jiàn zhèng dōng shàng hū yǐn hū xiàn, yǒu jǐ chù dēng huǒ, chéng bì dào: shì yǐ, jǐ qū le jīn biǎo dì.
復跳下房來，照前大飲大嚼，吃的甚飽，始將渾身衣服拽紮起，銀子揣在懷中，又跳在房上四下觀望。猛見正東上忽隱忽現，有幾處燈火，城璧道：「是矣，幾屈了金表弟。」

qǐng kè jiān, jiàn nà dēng huǒ zhà gāo zhà dī, jiào qián bèi míng. yòu yī kè, jiàn nà dēng huǒ rú yún xíng diàn shì bān gǔn lái. chéng bì jí máng tiào xià fáng, zǒu rù fáng nèi. tā mù zhōng zǎo liú xīn xià yī zhāng fāng zhuō, xiān fān zài dì, bǎ sì tiáo tuǐ zhé duàn, jiǎn le liǎng tiáo zhǎng xiē de ná zài shǒu lǐ, fù shēn tiào zài fáng shàng. jiàn sì miàn dēng huǒ, zhào yào rú tóng bái zhòu yì bān, yuē yǒu sì wǔ bǎi rén, jiàn cì hé lǒng le lái.
頃刻間，見那燈火乍高乍低，較前倍明。又一刻，見那燈火如雲行電逝般滾來。城璧急忙跳下房，走入房內。他目中早留心下一張方桌，掀翻在地，把四條腿折斷，揀了兩條長些的拿在手裡，復身跳在房上。見四面燈火，照耀如同白晝一般，約有四五百人，漸次合攏了來。

cǐ shí jīn bù huàn, zǎo bèi wén wǔ guān chāi rén jiào qù wèn huà. chéng bì tí zhuō tuǐ yòu tiào xià fáng lái, dà tà bù dào qián yuàn, yòng shǒu tuī guō shì mén, yè jīng shuān bì le, yī jiǎo jiǎo kāi, cè shēn rù qù, jiàn guō shì kào zhe yī zhāng zhuō zi, zài dì xià luàn zhàn, kàn jiàn chéng bì, dà jīng dào: èr bó lái lái wǒ fáng zhōng zuò
此時金不換，早被文武官差人叫去問話。城璧提桌腿又跳下房來，大踏步到前院，用手推郭氏門，業經拴閉了，一腳腳開，側身入去，見郭氏靠着一張桌子，在地下亂戰，看見城璧，大驚道：「二伯來……來我房中做……」

chéng bì dào: tè lái le jié nǐ.
城璧道：「特來了結你。」

shǒu qǐ yī zhuō tuǐ, dǎ de guō shì nǎo jiāng bèng liè, dào zài yī biān. jí jí dào yuàn zhōng, jiàn fáng shàng sì miàn, yǐ zhàn yǒu sì wǔ shí rén, kàn jiàn chéng bì, gè hǎn le yī shēng, zhuān wǎ shí kuài, hé yǔ diǎn bān dǎ xià. chéng bì fēi shēn yī yuè, zǎo dào zhèng fáng wū shàng, zhuō tuǐ dào chù, xiān fàng dǎo sì wǔ gè. dà hǒu yī shēng, cóng fáng shàng tiào dào jiē xīn, zhòng bīng dīng bǔ yì, dāo qiāng gōu fǔ, yī yǒng qí shàng, chéng bì liǎng tiáo zhuō tuǐ, jí tóng fēng yǔ, zhǐ dǎ fān le èr shí yú rén, biàn chuǎng chū zhòng wéi, yī zhí xiàng běi bēn qù.
手起一桌腿，打的郭氏腦漿迸裂，倒在一邊。急急到院中，見房上四面，已站有四五十人，看見城璧，各喊了一聲，磚瓦石塊，和雨點般打下。城璧飛身一躍，早到正房屋上，桌腿到處，先放倒四五個。大吼一聲，從房上跳到街心，眾兵丁捕役，刀槍鈎斧，一涌齊上，城璧兩條桌腿，疾同風雨，只打翻了二十餘人，便闖出重圍，一直向北奔去。

shǒu bèi zài mǎ shàng, dà hē zhe jiào jūn yì zhuī gǎn. jūn yì děng bèi bī bù guò, gè fàng dǎn gǎn lái. chéng bì jiàn jūn yì gǎn lái, yī fān shēn yòu shā huí, zhòng jūn yì huāng máng tuì hòu, chéng bì fù qù. jí dé shǒu bèi zài mǎ shàng guài jiào, yòu hè lìng zhuī ná, nèi xiē jūn yì wú nài, zhǐ suǒ suí hòu gēn lái. chéng bì dào: shì zhè yàng gēn lái gēn qù, dào tiān míng biàn nán zǒu tuō, ruò bù yǔ tā men gè lì hài, tā duàn bù kěn gān xiū.
守備在馬上，大喝着叫軍役追趕。軍役等被逼不過，各放膽趕來。城璧見軍役趕來，一翻身又殺回，眾軍役慌忙退後，城璧復去。急得守備在馬上怪叫，又喝令追拿，那些軍役無奈，只索隨後跟來。城璧道：「似這樣跟來跟去，到天明便難走脫，若不與他們個利害，他斷不肯干休。」

yú shì dà hǒu le yī shēng, zhǐ jiǎn rén duō chù chōng shā, nà liǎng tiáo zhuō tuǐ, yì qǐ yī luò, dǎ de zhòng jūn yì rú fēng chuī luò yè yǔ pàn cán huā xiāng sì, zhǐ hèn diē niáng shǎo shēng le jǐ zhī tuǐ, wǎng huí luàn cuàn. chéng bì fǎn xíng zhuī gǎn.
於是大吼了一聲，只揀人多處衝殺，那兩條桌腿，一起一落，打的眾軍役如風吹落葉、雨判殘花相似，只恨爹娘少生了幾隻腿，往回亂竄。城璧反行追趕。

zhà jiàn dēng huǒ zhōng, yī rén qí zài mǎ shàng, zhǐ shǒu huà jiǎo de duàn hē. chéng bì dà liào tā bì shì běn chéng shǒu bèi, bǎ shēn qū yī yuè, yǐ dào le mǎ qián. shǒu bèi què dài lēi mǎ huí pǎo, zhuō tuǐ yǐ zhōng mǎ tóu, nà mǎ zhí lì qǐ lái, jiāng shǒu bèi diū zài dì xià. chéng bì zhuō tuǐ zài xià, zhòng jūn yì bīng qì qí gé, jià zhù zhuō tuǐ, gè shě mìng jiāng shǒu bèi tuō lā qù le.
乍見燈火中，一人騎在馬上，指手畫腳的斷喝。城璧大料他必是本城守備，把身軀一躍，已到了馬前。守備卻待勒馬回跑，桌腿已中馬頭，那馬直立起來，將守備丟在地下。城璧桌腿再下，眾軍役兵器齊隔，架住桌腿，各捨命將守備拖拉去了。

chéng bì fù gǎn le sì wǔ shí bù, jiàn jūn yì děng pǎo yuǎn, fāng zhé zhuǎn tóu, yòu bù zǒu xī běi, fǎn xiàng dōng běi bēn qù.
城璧復趕了四五十步，見軍役等跑遠，方折轉頭，又不走西北，反向東北奔去。

zhèng shì:
正是：

cǐ fù dài fū chú nì pàn, kě lián xuè jiàn hún pò sàn.
此婦代夫除逆叛，可憐血濺魂魄散。

yīng xióng děng hòu zhòng guān jūn, zhǐ wèi bǎo quán jīn bù huàn.
英雄等候眾官軍，只為保全金不換。