strong xìn fǎng chá zhī fǔ kāi shēng lù　 zǒu huái rén bù huàn xù qī fáng strong
信訪查知府開生路　走懷仁不換續妻房

cí yuē:
詞曰：

bù huàn zāo léi xiè, gōng tīng biàn shén míng. kuī dé guǎng píng fǔ, shēng quán chū yǔ líng.
不換遭縲紲，公廳辨甚明。虧得廣平府，生全出圄囹。

yuè lǎo xīn féng lǚ shè, jiā rén tiān xì chì shéng. bù yì yī fū zhì, diū cái qiě shòu xíng.
月老欣逢旅舍，佳人天系赤繩。不意伊夫至，丟財且受刑。

yòu diào zàn pǔ zi.
——右調《贊浦子》。

huà shuō lián chéng bì shā tuì guān jūn, lián yè táo zǒu qù le. zhòng bīng dīng jiāng shǒu bèi qiǎng qù, yě gù bù dé qí mǎ, jǐ gè rén tuō le tā fēi pǎo, jiàn chéng bì bù lái zhuī gǎn, fāng dà jiā zhàn zhù. shǒu bèi zuò zài yī kuài shí tóu shàng wèn bīng dīng dào: pǎo le me?
話說連城璧殺退官軍，連夜逃走去了。眾兵丁將守備搶去，也顧不得騎馬，幾個人拖了他飛跑，見城璧不來追趕，方大家站住。守備坐在一塊石頭上問兵丁道：「跑了麼？」

zhòng bīng dào: zǒu yuǎn le.
眾兵道：「走遠了。」

shǒu bèi dào: hái gǎn dé shàng gǎn bù shàng?
守備道：「還趕得上趕不上？」

zhòng bīng dào: zǒng gǎn shàng yě bù guò bài le huí lái, nà gè shì tā de duì shǒu?
眾兵道：「總趕上也不過敗了回來，那個是他的對手？」

shǒu bèi hāi le yī shēng dào: wǒ zhè gōng míng yìng jiào nǐ men huài le. shuō bà, dài bīng huí chéng.
守備咳了一聲道：「我這功名硬教你們壞了。」說罷，帶兵回城。

zài shuō zhī xiàn jiàn chéng bì dòng shǒu shí, tā biàn yuǎn yuǎn de pǎo qù, jīn jiàn dà zhòng bài huí, qiáng zéi yǐ qù, méi nài hé, fù huí jīn bù huàn jiā zhōng. qián hòu kàn yàn le yī biàn, yòu jiàn guō shì sǐ zài wū nèi, jiāng jīn bù huàn bìng sì lín suǒ rù chéng lái. zǎo hòng dòng le hé chéng shì shù, dōu gēn zhe kàn tīng xià luò. zhī xiàn gāng dào yá mén qián, guō chóng xué zhī tā nǚ ér bèi qiáng dào dǎ sǐ, guì zài mǎ qián, jiāng jīn bù huàn zhǒng zhǒng zhī qíng yǐn nì jiǔ hòu xiè yán bìng shuō zì jǐ dài xiě bǐng tiē děng qíng, jù shí chū shǒu, jiào bù huàn cháng tā nǚ ér de xìng mìng. zhī xiàn tīng le, lián máng rù nèi táng, qǐng jiào mù bīn qù le. xū yú, shǒu bèi yě lái jì yì, hǎo bàn shǎng bié qù.
再說知縣見城璧動手時，他便遠遠的跑去，今見大眾敗回，強賊已去，沒奈何，復回金不換家中。前後看驗了一遍，又見郭氏死在屋內，將金不換並四鄰鎖入城來。早鬨動了闔城士庶，都跟着看聽下落。知縣剛到衙門前，郭崇學知他女兒被強盜打死，跪在馬前，將金不換種種知情隱匿、酒後泄言、並說自己代寫稟帖等情，據實出首，教不換償他女兒的性命。知縣聽了，連忙入內堂，請教幕賓去了。須臾，守備也來計議，好半晌別去。

zhī xiàn lián yè zuò táng, jiāng bù huàn dài dào miàn qián wèn dào: lián chéng bì shì nà lǐ rén? tā hé nǐ shì shèn me qīn qī?
知縣連夜坐堂，將不換帶到面前問道：「連城璧是那裡人？他和你是甚麼親戚？」

bù huàn dào: tā zǔ jí shǎn xī níng xià rén, shì xiǎo de dí qīn biǎo xiōng.
不換道：「他祖籍陝西寧夏人，是小的嫡親表兄。」

zhī xiàn dào: tā hái yǒu gè gē ge lián guó xǐ, nǐ rèn dé me?
知縣道：「他還有個哥哥連國璽，你認得麼？」

bù huàn dào: tā men zài níng xià, xiǎo de zài zhí lì, xiāng gé jǐ qiān lǐ, nà lǐ rèn dé! zhǐ yīn xiǎo de fù mǔ zài shì, shí cháng shuō qǐ, cái zhī shì biǎo qīn.
不換道：「他們在寧夏，小的在直隸，相隔幾千里，那裡認得！只因小的父母在世，時常說起，才知是表親。」

zhī xiàn dào: zhè jiù gāi dǎ zuǐ! nǐ jì rèn bù dé tā men, lián chéng bì zěn me huì tóu bèn nǐ?
知縣道：「這就該打嘴！你既認不得他們，連城璧怎麼會投奔你？」

bù huàn dào: rèn suī rèn bù dé, shuō qǐ qīn qī, bǐ cǐ dōu zhī dào, yīn cǐ tā cái zhǎo xún zhe lái.
不換道：「認雖認不得，說起親戚，彼此都知道，因此他才找尋着來。」

zhī xiàn dào: zhè lián chéng bì lái guò nǐ jiā jǐ cì?
知縣道：「這連城璧來過你家幾次？」

bù huàn dào: bù dàn jǐ cì, èr shí nián lái lián shū xìn dōu shì méi yǒu de.
不換道：「不但幾次，二十年來連書信都是沒有的。」

zhī xiàn diǎn le diǎn tóu ér, yòu wèn dào: tā shì jīn nián jǐ shí lái de?
知縣點了點頭兒，又問道：「他是今年幾時來的？」

bù huàn dào: tā shì dà qián nián wǔ yuè dào xiǎo de jiā zhōng de.
不換道：「他是大前年五月到小的家中的。」

zhī xiàn dào: dǎ zuǐ!
知縣道：「打嘴！」

zuǒ yòu dǎ liǎo bù huàn wǔ gè zuǐ bā. zhī xiàn dào: běn xiàn zì xià chē yǐ lái, jìn chéng dì fāng zì bù xiāo shuō, jí yuǎn xiāng pì yú, nà yì tiān méi xún zhā fěi lèi zhī rén? qǐ kěn róng liú dà dào zhù èr sān nián, hái màn wú fǎng wén me?
左右打了不換五個嘴巴。知縣道：「本縣自下車以來，近城地方自不消說，即遠鄉僻隅，那一天沒巡查匪類之人？豈肯容留大盜住二三年，還漫無訪聞麼？」

bù huàn gǎi kǒu dào: shì běn yuè chū èr rì dào de. zhì jīn cái zhù le èr shí yú tiān.
不換改口道：「是本月初二日到的。至今才住了二十餘天。」

zhī xiàn dào: zhè jiù shì le. yòu dào: zhè èr shí yú tiān yě bù wèi bù jiǔ, nǐ wèi hé bù xì xì pán wèn tā, zǎo xíng chū shǒu?
知縣道：「這就是了。」又道：「這二十餘天也不為不久，你為何不細細盤問他，早行出首？」

bù huàn dào: hé cháng méi pán wèn tā? tā shuō jiā pín wú suǒ guī, zhe qiú xiǎo de tì tā xún gè huó jì. shǐ zhōng shì zhè jǐ jù huà, zhǐ dào jīn wǔ zuì hòu fāng shuō chū shí qíng.
不換道：「何嘗沒盤問他？他說家貧無所歸，着求小的替他尋個活計。始終是這幾句話，只到今午醉後方說出實情。」

zhī xiàn lěng xiào dào: wǒ bǎ nǐ zhè jiǎo huá nú cái, lián chéng bì běn yuè chū èr rì dào nǐ jiā shì shí nǐ zhī qíng róng liú dà dào shì shí nǐ jiǔ zuì xiàng nǐ qī zǐ xiè lòu shì shí nǐ qī gào zhī nǐ qī fù, nǐ qī fù niàn wēng xù fēn shàng, jiǎ xiě nǐ míng zì chū shǒu shì shí nǐ hèn nǐ qī fáng xiè lòu, zhe lián chéng bì dǎ sǐ, tú sǐ wú duì zhèng shì shí fǎn zhe běn xiàn hé shǒu fǔ kōng wǎng fǎn yī fān, nǐ hái yǒu de fēn biàn me?
知縣冷笑道：「我把你這狡猾奴才，連城璧本月初二日到你家是實；你知情容留大盜是實；你酒醉向你妻子泄露是實；你妻告知你妻父，你妻父念翁婿分上，假寫你名字出首是實；你恨你妻房泄露，着連城璧打死，圖死無對證是實；反着本縣和守府空往返一番，你還有得分辨麼？」

bù huàn dào: lǎo yé zài nèi yá shāng zhuó le bàn yè, jiù shāng zhuó chū zhè xǔ duō de shì shí lái!
不換道：「老爺在內衙商酌了半夜，就商酌出這許多的是實來！」

zhī xiàn dà nù dào: zhè nú cái fàng sì, gǎn hé běn xiàn dǐng zuǐ! fēn fù zài dǎ zuǐ.
知縣大怒道：「這奴才放肆，敢和本縣頂嘴！」吩咐再打嘴。

zhòng rén què dài dòng shǒu, bù huàn dào: lǎo yé bù yòng dǎ, xiǎo de míng bái le: yī zé yào bǎo quán zì jǐ, èr zé yào bǎo quán shǒu yé, jiāng zhī qíng zòng dào zuì míng, xiàng xiǎo de yī rén shēn shàng ān fàng, kě shì me?
眾人卻待動手，不換道：「老爺不用打，小的明白了：一則要保全自己，二則要保全守爺，將知情縱盜罪名，向小的一人身上安放，可是麼？」

zhī xiàn dào: kuài dǎ zuǐ!
知縣道：「快打嘴！」

bù huàn dào: bù bì dǎ! shì guān zhòng dà. lǎo yé zhè lǐ shěn le, shǎo bu dé hái yào jiě shàng sī shěn wèn, bù rú yǔ xiǎo de shāng liáng tuǒ dāng hǎo!
不換道：「不必打！事關重大。老爺這裡審了，少不得還要解上司審問，不如與小的商量妥當好！」

zhī xiàn xiàng liǎng xíng lì yì dào: nǐ men tīng, zhēn zhèng guāng gùn, liǎo bù dé!
知縣向兩行吏役道：「你們聽，真正光棍，了不得！」

guō chóng xué zài xià miàn guì bǐng dào: ruò bú shì guāng gùn, rú hé gǎn róng liú jié shā guān bīng de dà dào lī!
郭崇學在下面跪稟道：「若不是光棍，如何敢容留劫殺官兵的大盜哩！」

bù huàn dào: nǐ bù bì duō shuō, nǐ shì zhī wǒ tiào mài le sù liáng, jīn nián wǔ yuè, hé wǒ jiè yī bǎi wǔ shí liǎng yín zi, tuō nǐ nǚ ér dào dá. wǒ shǐ zhōng bù kěn. jīn jiàn nǐ nǚ ér sǐ le, biàn xiǎng xié chóu hài wǒ, bù néng, bù néng!
不換道：「你不必多說，你是知我糶賣了粟糧，今年五月，合我借一百五十兩銀子，托你女兒道達。我始終不肯。今見你女兒死了，便想挾仇害我，不能，不能！」

zhī xiàn yòu lěng xiào dào: nǐ zài shuō yǒu shén me hé běn xiàn xiāng shāng chù?
知縣又冷笑道：「你再說有什麼和本縣相商處？」

bù huàn xiàng dōng xī liǎng xià zhǐ shuō dào: lǎo yé de shū bàn yá yì hé chéng zhōng bǎi xìng jù zài cǐ, xiǎo de jiǔ hòu xiè yán, qī fù guō chóng xué tì xiǎo de xiě bǐng chū shǒu, zhè huà yǒu wú zhēn jiǎ, qiě bù bì fēn biàn zhǐ jiù zòng dào tuō táo lùn, lǎo yé tóng shǒu yé jīn wǎn dào xiǎo de jiā, ruò lián chéng bì yǐ qù, zhè shì xiǎo de zǒu lù fēng shēng, fàng tā táo zǒu, zuì wú kě cí. lǎo yé tóng shǒu yé lǐng zhe qiān jūn wàn mǎ, bèi yī gè qiáng dào shā de luò huā liú shuǐ, bài zhèn huí lái, mǎn chéng shēn jīn shì shù, nà gè bù zhī, nà gè bù xiǎo? bù dàn shǒu yé bīng dīng shòu shāng, jiù shì lǎo yé bān nèi bǔ yì, dài shāng zhě yě bù shǎo, zěn fǎn shuō shì xiǎo de zòng dào tuō táo? zhè huà qí dào nà lǐ qù le!
不換向東西兩下指說道：「老爺的書辦衙役和城中百姓俱在此，小的酒後泄言，妻父郭崇學替小的寫稟出首，這話有無真假，且不必分辨；只就縱盜脫逃論，老爺同守爺今晚到小的家，若連城璧已去，這是小的走露風聲，放他逃走，罪無可辭。老爺同守爺領着千軍萬馬，被一個強盜殺的落花流水，敗陣回來，滿城紳衿士庶，那個不知，那個不曉？不但守爺兵丁受傷，就是老爺班內捕役，帶傷者也不少，怎反說是小的縱盜脫逃？這話奇到那裡去了！」

zhǐ zhè jǐ jù, bǎ liǎng páng kàn de rén dōu shuō xiào le. zhī xiàn qì huài, dài le yī huì, yǎo yá dà hèn dào: jīn bù huàn, nǐ kǒu tài fēng lì le, nǐ zhè méi wáng fǎ de guāng gùn, ruò bù dòng dà xíng, hé nán jiāng běn xiàn yě shuō chéng gè qiáng dào!
只這幾句，把兩旁看的人都說笑了。知縣氣壞，待了一會，咬牙大恨道：「金不換，你口太鋒利了，你這沒王法的光棍，若不動大刑，何難將本縣也說成個強盜！」

fēn fù zuǒ yòu ná jí duǎn de jiā gùn lái, zhòng yì nà hǎn, jiāng jiā bàng jǔ qǐ, xiàng bù huàn bèi hòu yī diū.
吩咐左右拿極短的夾棍來，眾役吶喊，將夾棒舉起，向不換背後一丟。

bù huàn dào: lǎo yé bù yòng dòng xíng, xiǎo de qíng yuàn huà gōng, zhāo gè zhī qíng róng liú, zòng dào tuō táo jiù shì le.
不換道：「老爺不用動刑，小的情願畫供，招個知情容留，縱盜脫逃就是了。」

zhī xiàn yǎo yá hèn shuō dào: nǐ jiù huà gōng, wǒ yě yào jiā nǐ yī jiā gùn! hè lìng: jiā qǐ lái!
知縣咬牙恨說道：「你就畫供，我也要夾你一夾棍！」喝令：「夾起來！」

bù huàn dào: fán guān fǔ yòng xíng, wèi de shì fàn rén bù tǔ shí gōng ruò kěn tǔ shí gōng, zài xíng jiā dǎ, biàn shì fǎ wài yòng xíng. lǎo yé cǐ kè yǔ xiǎo de liú diǎn dì bù, xiǎo de rì hòu dào shàng sī qián shǎo hú shuō xǔ duō.
不換道：「凡官府用刑，為的是犯人不吐實供；若肯吐實供，再行夾打，便是法外用刑。老爺此刻與小的留點地步，小的日後到上司前；少胡說許多。

zhī xiàn yáo zhe tóu, bì zhuó yǎn, shuō dào: kuài jiā, kuài jiā!
知縣搖着頭，閉着眼，說道：「快夾，快夾！」

xíng fáng zài dì bǐng dào: lǎo yé hé bì dìng yào jiā tā? cǐ shì guān xì zhòng dà, gè shàng xiàn bì yǒu fǎng wén. jīn bù huàn bù dòng xíng zì zhāo, zuì hǎo bù guò.
刑房在帝稟道：「老爺何必定要夾他？此事關係重大，各上憲必有訪聞。金不換不動刑自招，最好不過。」

zhī xiàn xiǎng le xiǎng dào: nǐ shuō de shì, jiù zhe tā huà gōng lái.
知縣想了想道：「你說的是，就着他畫供來。」

xū yú, bù huàn huà le gōng. zhī xiàn fēn fù láo tóu shōu jiān, yòng xīn kān shǒu. tuì táng, hé mù kè xiāng shāng, qì bù guò bù huàn dāng táng duì zhòng tǐng fàn, yù yào jiāng bù huàn zhì sǐ jiān zhōng. mù kè dà xiào dào: cǐ rén kǒu gòng qiān rén gòng jiàn, kuàng běn fǔ tài yé zuì zú cōng chá, zhì sǐ tā dà yǒu bù biàn. dào bù rú qīn qù fǔ zhōng, kǒu xiáng cǐ shì, kàn tài zūn jǔ dòng, zài xíng bèi wén tuǒ shāng xiáng bào, jiù fèi jǐ liǎng yín zi yě shuō bù dé.
須臾，不換畫了供。知縣吩咐牢頭收監，用心看守。退堂，和幕客相商，氣不過不換當堂對眾挺犯，欲要將不換制死監中。幕客大笑道：「此人口供千人共見，況本府太爺最足聰察，制死他大有不便。到不如親去府中，口詳此事，看太尊舉動，再行備文妥商詳報，就費幾兩銀子也說不得。」

zhī xiàn tīng le, lián yè shàng fǔ. zhī fǔ tōng yǐ jí hǎo yán yǔ huí dá, zhe jiāng jīn bù huàn guō chóng xué lín lǐ rén děng yī bìng jiě fǔ miàn xùn dìng àn.
知縣聽了，連夜上府。知府通以極好言語回答，着將金不換、郭崇學、鄰里人等一併解府面訊定案。

yuán lái zhè zhī fǔ shì jiāng sū wú xiàn rén, xìng wáng míng wǎn, suī shì gè liǎng bǎng chū shēn, què méi yī diǎn shū qì, bàn shì zuì shì míng mǐn, jiān hǎo fǎng chá. zhǐ shì xìng qíng piān xiē, měi yù yī shì, tā xīn shàng ruò dòng le yí, biàn shì shàng xiàn yě bān tā bù zhuǎn. què yòu qīng lián, bú yào qián. guǎng píng yī fǔ shǔ yuán méi yī gè bù pà tā. jīn bù huàn hé lián chéng bì shì qián hòu qíng jié, bìng běn xiàn nà wǎn shěn de kǒu gòng, jù dōu dǎ tīng zài dù nèi, shēn yí zhī xiàn tóng shǒu bèi huí hù shī chá dà dào chù fēn, gù yuān jīn bù huàn zòng zéi tuō táo. yòu wén zhī shǒu bèi jūn bīng dài shāng zhě shén duō, hái yǒu sān sì shí gè zhuó zhòng de, xìng mìng bù bǎo, yuè fā kàn de jīn bù huàn chū shǒu shì shí, wén wǔ guān hé tóng qī yǐn, yào yuān wǎng tā dìng àn. guò le jǐ rì, zhī xiàn jiāng jīn bù huàn děng tóng xiáng wén jiè sòng fǔ chéng, zhī fǔ lì jí zuò táng qīn shěn. bù huàn zhèng yào kū sù yuān qíng, zhī fǔ yáo shǒu dào: nǐ nà wǎn zài xiàn zhōng kǒu gòng, běn fǔ jù jù jiē zhī, bù yòng nǐ zài shuō. dào hái yǒu yī jié yào wèn nǐ, lián chéng bì yuán xì dà dào, jì shuō nǐ bù zhī qíng, wèi hé tā gǎi xìng wèi zhāng, zài zhào jiā jiàn xǔ jiǔ, lín lǐ jiē rú cǐ chēng hū? qí zhōng bù néng wú bì, nǐ shuō!
原來這知府是江蘇吳縣人，姓王名琬，雖是個兩榜出身，卻沒一點書氣，辦事最是明敏，兼好訪查。只是性情偏些，每遇一事，他心上若動了疑，便是上憲也搬他不轉。卻又清廉，不要錢。廣平一府屬員沒一個不怕他。金不換和連城璧事前後情節，並本縣那晚審的口供，俱都打聽在肚內，深疑知縣同守備回護失查大盜處分，故冤金不換縱賊脫逃。又聞知守備軍兵帶傷者甚多，還有三四十個着重的， 性命不保，越發看的金不換出首是實，文武官合同欺隱，要冤枉他定案。過了幾日，知縣將金不換等同詳文解送府城，知府立即坐堂親審。不換正要哭訴冤情，知府搖手道：「你那晚在縣中口供，本府句句皆知，不用你再說。到還有一節要問你，連城璧原系大盜，既說你不知情，為何他改姓為張，在趙家澗許久，鄰里皆如此稱呼？其中不能無弊，你說！」

bù huàn lián lián kòu tóu dào: tài lǎo yé hé tiān dà de yī yuán míng jìng yì bān, shén me hái zhào bù jiàn! běn xiàn lǎo yé hé shǒu yé nà wǎn dài wǔ liù bǎi rén, bèi yī gè zéi dǎ shāng yī èr bǎi zhòng, dà bài huí chéng, zhè yàng jīng tiān dòng dì yuǎn jìn jiē zhī de shì, liǎng wèi lǎo yé shàng gǎn yǐn nì bù bào, jiāng zhī qíng sī zòng zuì míng yìng pài zài xiǎo de shēn shàng sāi zé, tài lǎo yé zhǐ kàn xiáng wén biàn zhī. zhào jiā jiàn zhǐ yǒu qī bā jiā rén jiā, ān gǎn wéi liǎng wèi lǎo yé zhǔ tuō, bù dàn jiāng lián chéng bì gǎi xìng wèi zhāng, jiù jiāng lián chéng bì diān dào hū huàn, nà yī gè gǎn shuō gè bù zì! tài lǎo yé bù xìn, jiāng lín lǐ chuán wèn, shuí gǎn shuō tā bù xìng zhāng? zhǐ qiú tài lǎo yé xiáng qíng.
不換連連叩頭道：「太老爺和天大的一圓明鏡一般，甚麼還照不見！本縣老爺和守爺那晚帶五六百人，被一個賊打傷一二百眾，大敗回城，這樣驚天動地遠近皆知的事，兩位老爺尚敢隱匿不報，將知情私縱罪名硬派在小的身上塞責，太老爺只看詳文便知。趙家澗止有七八家人家，安敢違兩位老爺囑託，不但將連城璧改姓為張，就將連城璧顛倒呼喚，那一個敢說個不字！太老爺不信，將鄰里傳問，誰敢說他不姓張？只求太老爺詳情。」

zhī fǔ diǎn le diǎn tóu ér, lián lín lǐ bìng guō shì sǐ de yuán gù yī gài dōu bù wèn le. suí fā fàng jīn bù huàn dào: nǐ róng liú dà dào, suī shuō bù zhī qíng, rán zài nǐ jiā zhù èr nián zhī jiǔ, nǐ yě gāi shí kè liú shén pán wèn, zhǐ dào tā jiǔ hòu zì xíng shuō chū, fāng néng jué chá bǐng bào, shū hū zhī zuì, shí wú kě cí!
知府點了點頭兒，連鄰里並郭氏死的原故一概都不問了。隨發放金不換道：「你容留大盜，雖說不知情，然在你家住二年之久，你也該時刻留神盤問，只到他酒後自行說出，方能覺查稟報，疏忽之罪，實無可辭！」

shuō zhe, jiāng yī tǒng qiān diū jiāng xià lái. liǎng xíng zào yì hǎn yī shēng, jiāng bù huàn bān fān, dǎ le sì shí dà bǎn. lì jí fēn fù tǎo bǎo shì fàng. yòu jiào shàng guō chóng xué mà dào: nǐ zhè sàng jǐn tiān liáng de nú cái! nǐ běn shì gāi xiàn xíng fáng yǐ gé shū bàn, suǒ xíng yuán shì bù duān zhī rén. yǒu nǐ nǚ ér huó zhe, jīn bù huàn róng liú dà dào, biàn shì bù zhī qíng nǐ nǚ ér sǐ hòu, jīn bù huàn biàn shì zhī qíng. zhè zhī qíng bù zhī qíng wǔ gè zì, guān xì jīn bù huàn shēng sǐ xìng mìng, qǐ shì nǐ zhè nú cái kǒu zhōng fǎn fù dìng àn de me? qiě jiāng jīn bù huàn bǐng tiē shuō shì nǐ tì xiě de, zhēn shì jiān hěn zhī zhì! shuō zhe, jiāng yī tǒng qiān jǐn shù diū xià, nà lǐ hái róng tā fēn biàn yī jù? qǐng kè dǎ le sì shí bǎn, lián lín lǐ yī zǒng gǎn xià qù.
說着，將一筒簽丟將下來。兩行皂役喊一聲，將不換搬翻，打了四十大板。立即吩咐討保釋放。又叫上郭崇學罵道：「你這喪盡天良的奴才！你本是該縣刑房已革書辦，索行原是不端之人。有你女兒活着，金不換容留大盜，便是不知情；你女兒死後，金不換便是知情。這『知情』、『不知情』五個字，關係金不換生死性命，豈是你這奴才口中反覆定案的麼？且將金不換稟帖說是你替寫的，真是奸狠之至！說着，將一筒簽盡數丟下，那裡還容他分辨一句？頃刻打了四十板，連鄰里一總趕下去。

jīn bù huàn xiě lín lín yī chǎng guān sī, zhǐ sì shí bǎn wán zhàng. suī shì pí ròu téng tòng, xīn shàng shèn shì kuài lè, huí jiā jiāng guō shì zàng mái. nà jī zé xiàn chéng lǐ chéng wài dōu shuō tā shì hǎo hàn zi, yǒu dān dāng de rén, gǎn zhe hé tā jiāo wǎng. yòu guò le shù tiān, běn xiàn zhī xiàn shǒu bèi jù yǒu guān lái zhāi yìn shǔ lǐ, dōu fēn fēn yì lùn shì zhī fǔ jiē cān de. nèi zhōng jiù yǒu rén xiàng bù huàn dào: yīn nǐ yī rén, huài le běn xiàn yī wén yī wǔ, qián guān biàn shì hòu guān de yǎn, nǐ hái yào zhū shì liú xīn xiē.
金不換血淋淋一場官司，只四十板完賬。雖是皮肉疼痛，心上甚是快樂，回家將郭氏葬埋。那雞澤縣城裡城外都說他是好漢子，有擔當的人，趕着和他交往。又過了數天，本縣知縣、守備俱有官來摘印署理，都紛紛議論是知府揭參的。內中就有人向不換道：「因你一人，壞了本縣一文一武，前官便是後官的眼，你還要諸事留心些。」

bù huàn tīng le zhè jǐ jù huà, xīn shàng yǒu xiē yí jù qǐ lái, zuǒ sī yòu xiǎng, méi gè bǎo quán jiǔ zhù zhī cè. yòu tīng dé guō chóng xué yào dào dà xiàn yá mén qù gào, yuè fā zháo jí qǐ lái, yě xiǎng bù chū gè ān shēn lì mìng zhī suǒ, dǎ suàn zhe lián chéng bì zhù de fàn cūn méi rén zhī dào, bù rú dào nà biān xún zhe liǎng gè biǎo zhí, jiù zài nà dì fāng zhù bà. zhǔ yì ná dìng, xiān jiāng dāng pù tǎo lì yín liǎng shōu huí, cì mài tián dì, lián suǒ zhǒng qīng miáo dōu hé suàn yú rén, zài cì mài zhù fáng. yǒu rén wèn tā, tā biàn yǐ yīn tā huài le dì fāng wén wǔ liǎng guān huà huí fù. rén dōu chēng yáng tā shì zhī jī de rén. chú guān sī pán jiǎo wài, hái shèng yǒu wǔ bǎi èr shí duō liǎng yín zi. mǎi le gè jí féi zhuàng de luó ér, zhí zǒu shān xī dào lù. zhǐ qù le wǔ liù tiān hòu, àn chá sī xíng wén tí tā fù shěn, zhǐ kǔ le jǐ jiā lín lǐ bìng xiāng dì rén děng fù shěng tīng hòu.
不換聽了這幾句話，心上有些疑懼起來，左思右想，沒個保全久住之策。又聽得郭崇學要到大憲衙門去告，越發着急起來，也想不出個安身立命之所，打算着連城璧住的范村沒人知道，不如到那邊尋着兩個表侄，就在那地方住罷。主意拿定，先將當鋪討利銀兩收回，次賣田地，連所種青苗都合算於人，再次賣住房。有人問他，他便以因他壞了地方文武兩官話回覆。人都稱揚他是知機的人。除官司盤攪外，還剩有五百二十多兩銀子。買了個極肥壯的騾兒，直走山西道路。止去了五六天後，按察司行文提他覆審，只苦了幾家鄰里並鄉地人等赴省聽候。

bù huàn yí lù xíng lái, dào shān xī huái rén xiàn dì jiè, zhè wǎn biàn zhù zài dōng guān zhāng èr diàn zhōng. lián rì biàn xià qǐ yǔ lái, bù huàn chóu mèn zhī zhì, měi dào yǔ zhù shí, biàn zài diàn mén qián bǎn dèng shàng zuò zhe, yǔ tóng yù rén shuō xián huà. mù zhōng zǎo liú xīn xià gè chuān bái de fù rén, jiàn tā nián jì, bù guò èr shí wǔ liù suì, wǔ duǎn shēn cái, bái jìng miàn pí, gǔ gé ér shēng de yǒu xiē jùn qiào. zhǐ yīn zhè fù rén shí cháng tóng yī nián lǎo fù rén dào mén wài mǎi dōng xī, bù huàn yǎn lǐ jiàn shú le, yóu bù dé kǒu nèi guǐ niàn dào: zhè chuān bái de fù rén bú shì tā gōng pó bìng gù, jiù shì tā fù mǔ sǐ wáng.
不換一路行來，到山西懷仁縣地界，這晚便住在東關張二店中。連日便下起雨來，不換愁悶之至，每到雨住時，便在店門前板凳上坐着，與同寓人說閒話。目中早留心下個穿白的婦人，見他年紀，不過二十五六歲，五短身材，白淨面皮，骨格兒生的有些俊俏。只因這婦人時常同一年老婦人到門外買東西，不換眼裡見熟了，由不得口內鬼念道：「這穿白的婦人不是他公婆病故，就是他父母死亡。」

diàn dōng zhāng èr dào: nǐ dōu méi yǒu shuō zhe, tā chuān de shì tā zhàng fū de xiào.
店東張二道：「你都沒有說着，他穿的是他丈夫的孝。」

bù huàn jīng yà dào: kuī tā nián qīng qīng ér shǒu dé zhù!
不換驚訝道：「虧他年青青兒守得住！」

zhāng èr dào: tā dào yào jià rén, zhǐ shì duì bù shàng gè còu qiǎo de rén.
張二道：「他到要嫁人，只是對不上個湊巧的人。」

bù huàn dào: zěn me shì gè còu qiǎo de rén?
不換道：「怎麼是個湊巧的人？」

zhāng èr dào: tā shì chéng nèi fāng cái féng de nǚ ér, jià yǔ zhè duì mén xǔ guǎ fù de ér zi jiào zuò xǔ lián shēng. lián shēng zài běn chéng duàn jú zhōng zuò shēng yì, jīn nián èr yuè jiāng nán guò yáng zi jiāng, chuán fù shēn sǐ. xǔ guǎ fù liù shí yú suì, zhǐ yǒu cǐ zi, wú rén fèng yǎng, dìng yào zhāo zhuì gè yǎng lǎo ér zi pèi tā, hái yào èr bǎi liǎng shēn jià.
張二道：「他是城內方裁逢的女兒，嫁與這對門許寡婦的兒子叫做許連升。連升在本城緞局中做生意，今年二月江南過揚子江，船覆身死。許寡婦六十餘歲，止有此子，無人奉養，定要招贅個養老兒子配他，還要二百兩身價。」

bù huàn dào: zhè shì yě hái róng yì, zhǐ yòng yǔ tā èr bǎi yín zi. zhè xǔ guǎ fù shì liù shí duō suì de rén, jiù yǔ rén zuò gè zūn zhǎng, yě hái zuò dé qǐ, jiāng lái xǔ guǎ fù wáng hòu, shǎo bu dé yín zi hái guī jǐ shǒu.
不換道：「這事也還容易，只用與他二百銀子。這許寡婦是六十多歲的人，就與人做個尊長，也還做得起，將來許寡婦亡後，少不得銀子還歸己手。」

zhāng èr dào: nǐ bǎ zhè xǔ guǎ fù dāng shén me rén! jiàn qián zuì zhēn bù guò. huò zhě dào tā sǐ hòu, yǒu diǎn guī zhe.
張二道：「你把這許寡婦當甚麼人！見錢最真不過。或者到他死後，有點歸着。」

bù huàn dào: zhè fāng cái fèng jiù yī tā tǎo cǐ zhòng jià me?
不換道：「這方裁縫就依他討此重價麼？」

zhāng èr dào: tā liǎng kǒu zi zuò guǐ yǐ wǔ liù nián le. nà fù rén yòu bié wú qīn dīng, shuí qù guǎn tā zhè xián shì!
張二道：「他兩口子做鬼已五六年了。那婦人又別無親丁，誰去管他這閒事！」

bù huàn dào: tā kěn zhāo zhuì wài xiāng rén bù?
不換道：「他肯招贅外鄉人不？」

bàng biān yī gè kāi xié pù de yǐn é tóu yě zài zuò, tīng le dà xiào dào: zhè yàng shuō, nǐ jiù shì còu qiǎo de rén le. yòu wèn dào: kè rén shì nà dì fāng rén? dào wǒ men zhè lǐ yǒu hé yíng gàn? jiā zhōng kě yǒu qī shì méi yǒu?
傍邊一個開鞋鋪的尹鵝頭也在坐，聽了大笑道：「這樣說，你就是湊巧的人了。」又問道：「客人是那地方人？到我們這裡有何營幹？家中可有妻室沒有？」

bù huàn dào: wǒ shì zhí lì jī zé xiàn rén, yào wǎng dài zhōu qīn qī jiā qù, qī shì shì zǎo wáng guò le.
不換道：「我是直隸雞澤縣人，要往代州親戚家去，妻室是早亡過了。」

é tóu dào: nǐ néng gòu ná de chū èr bǎi liǎng yín zi lái?
鵝頭道：「你能夠拿的出二百兩銀子來？」

bù huàn dào: yín zi wǒ shēn biān dào hái yǒu jǐ liǎng.
不換道：「銀子我身邊到還有幾兩。」

é tóu xiào xiàng zhāng èr dào: zhè jiàn shì, zán liǎng gè yǔ kè rén zuò chéng le bà!
鵝頭笑向張二道：「這件事，咱兩個與客人作成了罷！」

zhāng èr dào: zhǐ pà xǔ guǎ fù bú yào wài lù rén.
張二道：「只怕許寡婦不要外路人。」

é tóu dào: yào nǐ wǒ méi rén zuò shén me? yòu xiào xiàng bù huàn dào: kè rén kě shì shí zài yuàn yì me?
鵝頭道：「要你我媒人做什麼？」又笑向不換道：「客人可是實在願意麼？」

bù huàn dào: zhǐ pà nà lǎo fù rén bù yī.
不換道：「只怕那老婦人不依。」

é tóu dào: zhāng èr gē, yǔ qí xián zuò zhe, wǒ qiě hé nǐ qù shuō yī huǒ.
鵝頭道：「張二哥，與其閒坐着，我且和你去說一火。」

tóng yù de jǐ gè rén bāng shuō dào: zhè shì zuì hǎo de shì, shuō chéng le, wǒ men hái yào chī xǐ jiǔ lī.
同寓的幾個人幫說道：「這是最好的事，說成了，我們還要吃喜酒哩。」

é tóu lā le zhāng èr rù duì mén qù le.
鵝頭拉了張二入對門去了。

hǎo bàn shǎng, liǎng rén xiào xī xī de zǒu lái, xiàng bù huàn jǔ shǒu dào: yǐ dào jiǔ fēn le, zhǐ chà yī fēn, qǐng nǐ cǐ kè guò qù, yào kàn kàn nǐ de rén wù nián jì, hái yào qīn wèn nǐ de gēn dǐ.
好半晌，兩人笑嘻嘻的走來，向不換舉手道：「已到九分了，只差一分，請你此刻過去，要看看你的人物年紀，還要親問你的根底。」

bù huàn xiào dào: rú cǐ shuō, wǒ bù qù bà, yào kàn rén wù, biàn shì èr bǎi fēn bù tuǒ.
不換笑道：「如此說，我不去罷，要看人物，便是二百分不妥。」

zhòng rén xiào dào: nǐ zhè rén wù hái shǎo shén me? jiù shì yún jiān jì zhuī zhōu de lǐ yù láng, yě bù guò shì nǐ zhè yàng gè miàn kǒng ér. qù lái, qù lái!
眾人笑道：「你這人物還少甚麼？就是《雲箋記》追舟的李玉郎，也不過是你這樣個面孔兒。去來，去來！」

dà jiā zǎn zhe bù huàn, chuān dài le xīn yī mào xié wà, gēn èr rén dào xǔ guǎ fù jiā lái.
大家攢着不換，穿戴了新衣帽鞋襪，跟二人到許寡婦家來。

xǔ guǎ fù zǎo zài zhèng fáng táng wū nèi děng hòu, kàn jiàn bù huàn, wèn é tóu dào: jiù shì zhè gè rén me?
許寡婦早在正房堂屋內等候，看見不換，問鵝頭道：「就是這個人麼？」

zhāng èr xiào shuō dào: nǐ lǎo rén jiā zhēn shì yǒu fú! zhè gè kè rén rén cái nián jì, yě bù zài nǐ lǎo qù shì de ér zi xià.
張二笑說道：「你老人家真是有福！這個客人人材年紀，也不在你老去世的兒子下。」

bù huàn xiān qù shēn shēn yī yī, suí jí kē xià tóu qù. xǔ guǎ fù mǎn miàn xiào róng, shuō dào: ruò zuò zhè jiàn shì, nǐ jiù shì wǒ de ér zi le, biàn shòu nǐ shí lái gè tóu yě bù wèi guò. dàn shì nǐ yuǎn lái, zhǐ kē liǎng gè tóu bà.
不換先去深深一揖，隨即磕下頭去。許寡婦滿面笑容，說道：「若做這件事，你就是我的兒子了，便受你十來個頭也不為過。但是你遠來，只磕兩個頭罷。」

bù huàn kòu bài bì, bā qǐ. dà jiā yī tóng zuò xià. xǔ guǎ fù jiāng bù huàn lái zōng qù jī xì xì pán wèn le yī fān, xiào xiàng é tóu dào: nǐ kàn tā shēn cái bǐ wǒ wáng guò de ér zi shòu xiǎo xiē, rén dào hái yǒu diǎn líng lì, jiù fán nǐ èr wèi chéng jiù le bà.
不換叩拜畢，扒起。大家一同坐下。許寡婦將不換來蹤去跡細細盤問了一番，笑向鵝頭道：「你看他身材比我亡過的兒子瘦小些，人到還有點伶俐，就煩你二位成就了罷。」

zhāng èr yòu zhe bù huàn kòu bài, bù huàn yòu yǔ xǔ guǎ fù kē le liǎng gè tóu, fù xíng zuò xià. xǔ guǎ fù dào: wǒ kàn le nǐ le, nǐ yě kàn kàn nǐ de rén.
張二又着不換叩拜，不換又與許寡婦磕了兩個頭，復行坐下。許寡婦道：「我看了你了，你也看看你的人。」

yī biān shuō, yī biān jiào dào: xí fù ér chū lái!
一邊說，一邊叫道：「媳婦兒出來！」

jiào le qī bā shēng, nà fāng shì cái cóng xī fáng zǒu chū, yù qián yòu tuì, xiū dá dá dī le tóu, zhàn zài yī biān. zhòng rén dōu zhàn qǐ lái. bù huàn liú shén yī kàn, jiàn nà fù rén chuān le xīn bái bù jiā ǎo, bái bù qún zi, liǎn shàng xiē xū fù le diǎn fěn, huàn le shuāng xīn bái suō xié, tóu fà shū de guāng yóu yóu de, suī bú shì shàng hǎo rén wù, bǐ tā xiān rì qǔ de liǎng gè lǎo pó qiáng wǔ liù bèi, xīn shàng zhe shí huān xǐ, mǎn kǒu lǐ dào: hǎo!
叫了七八聲，那方氏才從西房走出，欲前又退，羞達達低了頭，站在一邊。眾人都站起來。不換留神一看，見那婦人穿了新白布夾襖，白布裙子，臉上些須傅了點粉，換了雙新白梭鞋，頭髮梳的光油油的，雖不是上好人物，比他先日娶的兩個老婆強五六倍，心上着實歡喜，滿口裡道：「好！」

nà fù rén tōu kàn liǎo bù huàn yī yǎn, biàn huí fáng qù le. xǔ guǎ fù dào: tā liǎng gè dōu jiàn guò miàn, hé tóng yě gāi xiě yī zhāng, lǎo shēn fāng suàn zhōng shēn yǒu kào. èr bǎi yín zi jiāo gē zài nà yī rì?
那婦人偷看了不換一眼，便回房去了。許寡婦道：「他兩個都見過面，合同也該寫一張，老身方算終身有靠。二百銀子交割在那一日？」

bù huàn dào: hé tóng cǐ kè jiù lì, yín zi wǒ huí diàn jiù jiāo lái, zuò qīn dìng zài hòu rì bà, bù zhī shǐ de shǐ bù dé?
不換道：「合同此刻就立，銀子我回店就交來，做親定在後日罷，不知使得使不得？」

xǔ guǎ fù dào: nǐ zhēn xiàng wǒ de ér zi zuò shì, yī dāo liǎng duàn, yǒu shén me shǐ bù dé?
許寡婦道：「你真像我的兒子做事，一刀兩段，有什麼使不得？」

é tóu qǔ lái zhǐ bǐ, zhāng èr tì tā liǎng jiā gè xiě le píng jù. bù huàn lì jí huí diàn qǔ le èr bǎi yín zi, dāng miàn tóng yǐn zhāng èr rén duì jiāo, yòu wèn míng xǔ guǎ fù yuǎn jìn qīn qī, bìng xiāng hǎo lín lǐ, jiù fán yǐn é tóu xià tiě, yòu xiè le liǎng gè méi rén liù liǎng yín zi. xǔ guǎ fù biàn jiào bù huàn jiāng xíng lǐ bān lái, zàn zhù zài xī xià fáng zhōng, hǎo bàn lǐ qīn shì. dào èr gǔ shí fēn, fāng shì yù huǒ rú chì, wú fǎ rěn nài, yě gù bù dé chà chǐ, qiāo qiāo cóng xī zhèng fáng xià lái, dào bù huàn fáng nèi.
鵝頭取來紙筆，張二替他兩家各寫了憑據。不換立即回店取了二百銀子，當面同尹、張二人兌交，又問明許寡婦遠近親戚，並相好鄰里，就煩尹鵝頭下帖，又謝了兩個媒人六兩銀子。許寡婦便教不換將行李搬來，暫住在西下房中，好辦理親事。到二鼓時分，方氏慾火如熾，無法忍耐，也顧不得差恥，悄悄從西正房下來，到不換房內。

bù huàn xǐ chū yì wài. yī gè shì duàn xián gū nán, yī gè shì jiǔ kuàng lí fù, liǎng rén lián mìng yě bú yào, jié lì hěn gàn le wǔ liù dù, zhǐ dào tiān míng, fāng kěn bà xiū. fāng shì jiàn bù huàn běn lǐng gāo shì qián fū shù bèi, shēn xǐ hòu jià dé rén, xiāng dìng wǎn jiān zài lái, cái àn àn bié qù. xǔ guǎ fù yě tīng dé yǒu xiē shēng qì, zhǐ suǒ suí tā men bà le.
不換喜出意外。一個是斷弦孤男，一個是久曠嫠婦，兩人連命也不要，竭力狠幹了五六度，只到天明，方肯罷休。方氏見不換本領高似前夫數倍，深喜後嫁得人，相訂晚間再來，才暗暗別去。許寡婦也聽得有些聲氣，只索隨他們罷了。

cì rì xǔ guǎ fù dào yě zhī qù, shū xǐ bà, biàn jiào fāng shì dào ér zi líng qián shāo zhǐ, gǎi huàn xiào fú. fāng shì zhǐ de jiǎ kū le jǐ shēng, fǎn gōu yǐn de xǔ guǎ fù ní ní nán nán shù niàn le hǎo yī huì fāng zhǐ. bù huàn gù rén zuò jiǔ xí, jiè zhuō yǐ bìng pán wǎn děng lèi, máng gè bù liǎo. chī wǔ fàn shí, xǔ guǎ fù jiào fāng shì lái tóng chī, fāng shì yòu zhuāng hài xiū, bù kěn dòng shēn.
次日許寡婦到也知趣，梳洗罷，便教方氏到兒子靈前燒紙，改換孝服。方氏只得假哭了幾聲，反勾引的許寡婦呢呢喃喃數念了好一會方止。不換僱人做酒席，借桌椅並盤碗等類，忙個不了。吃午飯時，許寡婦叫方氏來同吃，方氏又裝害羞，不肯動身。

jiào de xǔ guǎ fù nǎo le, cái kěn zhē zhē yǎn yǎn de zǒu lái, fàng chū wú xiàn de méi yǎn, tōu sòng bù huàn. bù huàn jiàn fāng shì jiǎo shàng chuān le jí xīn de hóng xié, shēn shàng huàn le jí xì de bù yī, liǎn shàng chá le jí hòu de nóng fěn, zuǐ shàng mǒ le jí yàn de yān zhī, tóu shàng dài le jí hǎo de zhǐ huā. sān rén tóng zuò yī zhuō, bù huàn yī biān chī fàn, yī biān tōu qiáo, yòu xiǎng qǐ zuó wǎn fēng qíng, jīn zhāo tài dù, xīn yǎn ér shàng dōu shì kuài lè, bù dàn èr bǎi liǎng, jiù shì èr qiān liǎng yě kàn de zhí. piān zhè fāng shì yòu bù kěn ān jìng chī fàn, yī miàn duì xǔ guǎ fù zhuāng xiū, yī miàn yǔ bù huàn dì yǎn, chǒu kōng ér jiāng jiǎo cóng zhuō zi xià shēn qù, zài bù huàn tuǐ shàng tī liǎng xià suō huí. bù huàn yuán shì xiǎo hù rén jiā zǐ dì, nà lǐ jīng guò zhè yàng yāo làng zhèn shì, hú mèi pái chǎng, gōu yǐn de tā shén hún rú zuì, jiāng fàn hé cài hú chī, yě cháng bù chū gè zī wèi. ruò bú shì xǔ guǎ fù zài zuò, biàn yào fàng sì qǐ lái.
叫的許寡婦惱了，才肯遮遮掩掩的走來，放出無限的眉眼，偷送不換。不換見方氏腳上穿了極新的紅鞋，身上換了極細的布衣，臉上搽了極厚的濃粉，嘴上抹了極艷的胭脂，頭上戴了極好的紙花。三人同坐一桌，不換一邊吃飯，一邊偷瞧，又想起昨晚風情，今朝態度，心眼兒上都是快樂，不但二百兩，就是二千兩也看得值。偏這方氏又不肯安靜吃飯，一面對許寡婦裝羞，一面與不換遞眼，瞅空兒將腳從桌子下伸去，在不換腿上踢兩下縮回。不換原是小戶人家子弟，那裡經過這樣妖浪陣勢，狐媚排場，勾引的他神魂如醉，將飯和菜胡吃，也嘗不出個滋味。若不是許寡婦在坐，便要放肆起來。

zhè wǎn réng zhào qián hé hé, lián dēng zhú yě bù chuī miè. měi dào yào jǐn shí hòu, fāng shì jìng méi gāo méi dī de jiào hǎn, bù huàn yě zhǐ tā bú zhù. xǔ guǎ fù zài shàng fáng tīng le, wéi yǒu bì mù yǎo yá wō bèi ér yǐ.
這晚仍照前和合，連燈燭也不吹滅。每到要緊時候，方氏竟沒高沒低的叫喊，不換也止他不住。許寡婦在上房聽了，惟有閉目咬牙撾被而已。

dào zuò qīn zhè rì, yě lái le xiē nǚ kè, bìng xǔ guǎ fù de qīn qī, yǐ jí lín jū.
到做親這日，也來了些女客，並許寡婦的親戚，以及鄰居。

běi fāng qǔ qīn zǒng yào xiān bài tiān dì, bì xū fù xiōng huò bó shū zūn zhǎng lǐng bài. xǔ guǎ fù wèi zì jǐ shuāng jū, jiā zhōng yòu wú zhǎng qīn, zhòng kè wěi pài zhe yǐn é tóu lǐng bù huàn fū fù bài tiān dì, zhǔ lǐ shāo huà xiāng zhǐ. xǔ guǎ fù yòu xiǎng qǐ tā ér zi lái, kāi shì le xǔ duō yǎn lèi.
北方娶親總要先拜天地，必須父兄或伯叔尊長領拜。許寡婦為自己孀居，家中又無長親，眾客委派着尹鵝頭領不換夫婦拜天地，主禮燒化香紙。許寡婦又想起他兒子來，揩拭了許多眼淚。

liǎng rén tóng guī xī zhèng fáng, zuò yī duì bàn lù fū qī, zhèng shì:
兩人同歸西正房，做一對半路夫妻，正是：

cǐ fù yín shēng xiōng shén, hǎn shí bù gù xìng mìng.
此婦淫聲凶甚，喊時不顧性命。

bù huàn qǔ zuò qī fáng, yào suàn kè tú hú hùn.
不換娶做妻房，要算客途胡混。