zuǒ liáng yù tú lín yǐng
左良玉屠临颍
shí yuè, zuǒ liáng yù bīng zhì lín yǐng, lín yǐng, wèi zéi shǒu, liáng yù gōng pò, tú zhī. jǐn huò zéi suǒ lüè. zì chéng nù, hé bīng gōng liáng yù. liáng yù tuì bǎo yǎn chéng, zì chéng wéi zhī, liáng yù lǜ bīng jù shǒu, zéi xiàn xiāng chéng.
十月,左良玉兵至临颍,临颍,为贼守,良玉攻破,屠之。尽获贼所掠。自成怒,合兵攻良玉。良玉退保郾城,自成围之,良玉率兵拒守,贼陷襄城。
lǐ zì chéng xiàn xiāng chéng
李自成陷襄城
shí yī yuè, zì chéng fù xiàn xiāng chéng, xún fǔ wāng qiáo nián shǒu jiāng lǐ wàn qìng, sǐ zhī. qiáo nián hào suì xīng, suì ān rén, tiān qǐ rén xū jìn shì, guān tí dū sān biān qiān dōu yù shǐ. xiān shì, qiáo nián yú shǎn xī fā zì chéng xiān zhǒng, dé xiǎo shé jí zhǎn yǐ xùn, shì shī jìn bīng, jiāng yuán yǎn chéng, dǐ shǎn xiàn, shí xiāng chéng xīn pò, qiáo nián chí yí bù gǎn jìn, xiāng chéng gòng shēng lǐ yǒng qí, lǜ yì rén chū yíng guān jūn, zì chéng wén zhī, jiě yǎn chéng zhī wéi lái yíng zhàn. qiáo nián shēn zhōng shù shǐ, yī jūn jǐn fù, yǐ shù bǎi rén rù chéng, jū shǒu wǔ rì, xiāng chéng fù xiàn. qiáo nián zì wěn wèi sǐ. bèi zhí jiàn shā. sān wàn yú zhòng, jǐn bèi tú lù. zì chéng shēn hèn zhū shēng, suì yì yuè bǎi jiǔ shí rén. yòu gòu yǒng qí, yǒng qí nì miǎn, tú qí zú rén jiǔ jiā, shā shǒu jiāng lǐ wàn qìng. wàn qìng nǎi xiáng jiàng shè tā tiān yě, lèi gōng zhì fù jiāng, zhì shì zì chéng xiàn xiāng chéng shā zhī. zhào zèng dū du tóng zhī róng lù dài fū, zhǔ cí xiāng chéng.
十一月,自成复陷襄城,巡抚汪乔年、守将李万庆,死之。乔年号岁星,遂安人,天启壬戌进士,官提督三边佥都御史。先是,乔年于陕西发自成先冢,得小蛇即斩以徇,誓师进兵,将援郾城,抵陕县,时襄城新破,乔年迟疑不敢进,襄城贡生李永祺,率邑人出迎官军,自成闻之,解郾城之围来迎战。乔年身中数矢,一军尽覆,以数百人入城,居守五日,襄城复陷。乔年自刎未死。被执见杀。三万余众,尽被屠戮。自成深恨诸生,遂劓刖百九十人。又购永祺,永祺匿免,屠其族人九家,杀守将李万庆。万庆乃降将射塌天也,累功至副将,至是自成陷襄城杀之。诏赠都督同知荣禄大夫,主祠襄城。
qiáo nián fā mù zhǎn shé, dōu rèn cuò gǔ fèn zhū, kě wèi èr kuài.
乔年发墓斩蛇,都任锉骨粪猪,可谓二快。
zì chéng xiàn nán yáng
自成陷南阳
zì chéng zài pò qín shī, huò mǎ èr wàn, jiàng qín bīng shù wàn, chéng shèng wéi nán yáng. shù rì ér xiàn. zǒng bīng měng rú hǔ fèn yǒng chū zhàn, jiān zéi shù qiān, jì chéng pò, yóu chí duǎn dāo xiàng zhàn, zhì táng fǔ mén, wàng běi bài, kǒu chēng fù ēn, bèi zéi shā sǐ. táng wáng yù hài zhī fǔ qiū mào sù mà zéi bù qū, hé shì jiàn shā. cān jiāng liú shì jié yóu jī guō guān shǒu bèi měng xiān jié, jù zhàn sǐ. tài jiàn liú yuán bīn, lǜ jūn jiù hé nán, wén nán yáng xiàn, réng yōng fù nǚ běi qù, zòng bīng dà lüè, shā qiáo jí zhě lùn gōng. é shàng mìng yù shǐ qīng jūn yuán bīn cāng huáng, xī shěn fù nǚ yú hé. jí míng nián shí yuè, yuán bīn zhū, yǐ qí zòng jūn fén jié yě.
自成再破秦师,获马二万,降秦兵数万,乘胜围南阳。数日而陷。总兵猛如虎奋勇出战,歼贼数千,既城破,犹持短刀巷战,至唐府门,望北拜,口称负恩,被贼杀死。唐王遇害;知府邱懋素骂贼不屈,合室见杀。参将刘士杰、游击郭关、守备猛先捷,俱战死。太监刘元斌,率军救河南,闻南阳陷,仍拥妇女北去,纵兵大掠,杀樵汲者论功。俄上命御史清军元斌仓皇,悉沈妇女于河。及明年十月,元斌诛,以其纵军焚劫也。
shì suì èr yuè, zì chéng wéi kāi fēng, dū chén dīng qǐ ruì, lǜ zhū jiàng zuǒ liáng yù hǔ dà wēi děng jí bīng zhū xiān zhèn, yǔ zì chéng zhàn, quán shī jiē kuì. liù yuè, chuǎng cáo fēn bīng dōng nán, yī bài guān jūn yú zǎo yáng, fù huí yù, yǎn chéng yī zhàn, zéi zhòng zhé shāng, shì shí yī yuè wāng qiáo nián bài, shí èr yuè zì chéng fù wéi biàn, guān jūn bài jī yú shuǐ pō, zéi shì zhāng shén.
是岁二月,自成围开封,督臣丁启睿,率诸将左良玉、虎大威等集兵朱仙镇,与自成战,全师皆溃。六月,闯、曹分兵东南,一败官军于枣阳,复回豫,郾城一战,贼众折伤,适十一月汪乔年败,十二月自成复围汴,官军败绩于水坡,贼势张甚。
zì chéng xiàn hé nán zhōu xiàn
自成陷河南州县
shí èr yuè, lǐ zì chéng lián xiàn wěi zhōu xǔ zhōu cháng gě yān líng. yān líng zhī xiàn liú zhèn zhī lì chù, yì guān zài bài zì wěn sǐ. zéi xiàn yǔ zhōu, huī wáng yù hài. zì chéng tún zhū xiān zhèn, shí nèi xiāng zhèn píng táng xiàn xīn yě, jù jiàng yú zéi. dèng zhōu zhī zhōu liú zhèn zhī sǐ yān.
十二月,李自成连陷洧州、许州、长葛、鄢陵。鄢陵知县刘振之力绌,衣冠再拜自刎死。贼陷禹州,徽王遇害。自成屯朱仙镇,时内乡、镇平、唐县、新野,俱降于贼。邓州知州刘振之死焉。
liú zhèn zhī, zì ér qiáng, hào bīng hú, cí xī rén. zēng zǔ fù jí xiōng, jù wéi míng chén. zhèn zhī ruò guàn bǔ zhū shēng, chóng zhēn gēng wǔ jǔ rén, chū huáng dào zhōu mén. sān shàng gōng chē bù shòu, yīn ài dōng yáng shān shuǐ, suì shòu jiào yù, shēng yān líng zhī xiàn. yīn yán dōng yáng shì fēng rì è, bù jiǔ jiāng biàn qǐ, fǔ qù ér nán zuò. rén fú qí xiān jiàn. zhì yān líng yǐ xù mín wèi wù, shí liú kòu chōng chì, jūn shì guò yì suǒ liáng zhě, pò xiàn zǎi wàn zhuàng, zhì fù zhī qù, fù lǎo tí hào bēn jiù, liǎn zī yǐ kào, shǐ shì guī. yì zhōng yǒu tōng zéi zhě, yán chéng xiǎo bù zhī, jiàng zhī biàn, zhèn zhī zhèng sè chì zhī, chéng xiàn, yè xiān shèng, bǐng hù zuò táng shàng, zéi zhì, suǒ yìn bù yǔ. zéi zhì xuě zhōng sān rì, yóu mà bù jué kǒu, zéi zhuó zhī shí yú dāo, nǎi sǐ. shì wén, zèng tài pú shǎo qīng, huáng dào zhōu é qí mén rì" zhōng xiào dà rú". zhèn zhī shēng píng liú xīn shèng xué, shì jì mǔ máo, yǒu gǔ xiào xíng. zì jǐ wèi suì, shū piàn chǔ cáng zhī sì zhōng, měi suì jiā zhǐ hù zhī, zhì shì jiā rén qǐ qí fēng, zé bù tān cái, bù hào sè, bù xī sǐ, sān yǔ yě. zú nián wǔ shí liù nián.
刘振之,字而强,号冰壶,慈溪人。曾祖父及兄,俱为名臣。振之弱冠补诸生,崇祯庚午举人,出黄道周门。三上公车不售,因爱东阳山水,遂受教谕,升鄢陵知县。因言东阳士风日恶,不久将变起,甫去而难作。人服其先见。治鄢陵以恤民为务,时流寇充斥,军士过邑索粮者,迫县宰万状,至缚之去,父老啼号奔救,敛赀以犒,始释归。邑中有通贼者,言城小不支,降之便,振之正色叱之,城陷,谒先圣,秉笏坐堂上,贼至,索印不与。贼置雪中三日,犹骂不绝口,贼斫之十余刀,乃死。事闻,赠太仆少卿,黄道周额其门日“忠孝大儒”。振之生平留心圣学,事继母毛,有古孝行。自己未岁,书片楮藏之笥中,每岁加纸护之,至是家人启其封,则不贪财,不好色,不惜死,三语也。卒年五十六年。
rén wéi cái, sè èr shì, niè zhàng chán mián, yī dāng shēng sǐ guān tóu, biàn yǒu xǔ duō xì liàn, guān liú gōng cáng sì gé yán, zhēn suǒ wèi kàn de pò, tiào dé guò zhě yǐ. wú yù zé gāng, mén qí rán hū.
人惟财,色二事,孽障缠绵,一当生死关头,便有许多系恋,观刘公藏笥格言,真所谓看得破,跳得过者矣。无欲则刚,亹其然乎。
duàn zēng huī, zì hán sù, shāng qiū rén. yǐ xián liáng pì zhào, bù jiù. xīn sì, zéi zhì, lǜ xiāng rén hàn yù, zéi zài gōng nǎi kè, bèi zhí bù qū sǐ. ér xiāng guān yuán rèn jiǎn tǎo mǎ gāng zhōng, zì jiǔ rú, chóng zhēn jiǎ xū jìn shì, wèi zéi zhī jiě. gōng bù láng zhōng shěn shì, zì jūn míng, guān shēng, yù zéi dà mà, xié jiàng bù cóng, zéi yǐ luàn tǐng jī sǐ.
段增辉,字含素,商邱人。以贤良辟召,不就。辛巳,贼至,率乡人捍御,贼再攻乃克,被执不屈死。而乡官原任简讨马刚中,字九如,崇祯甲戌进士,为贼支解。工部郎中沈试,字君明,官生,遇贼大骂,胁降不从,贼以乱梃击死。
zéi zhì suī zhōu, xiāng huàn tōng zhèng shǐ lǐ mèng chén, hào yuán jū, chóng zhēn chén jìn shì, zì jīng sǐ. zéi jiē fù zhái luó bài, xián tàn wèi yǒu dé rén rén.
贼至睢州,乡宦通政使李梦宸,号元驹,崇祯辰进士,自经死。贼皆赴宅罗拜,咸叹为有德仁人。
jiān jūn bīng bù zhǔ shì yú jué, zì tiān yǒu, yǐng chuān rén, chóng zhēn xīn wèi jìn shì lǜ bīng yuán pèi, lì zhàn bèi zhí, mà zéi bù qū, yǔ zhí dūn huá tóng sǐ.
监军兵部主事余爵,字天有,颖川人,崇祯辛未进士、率兵援沛,力战被执,骂贼不屈,与侄敦华同死。
zhāng xiàn zhōng huǐ yì dào
张献忠毁驿道
xīn sì zhēng yuè, zhāng xiàn zhōng luó rǔ cái, dù wéi hé ér dōng wǎng, xīn kāi yì huǐ, yì dào rén yān duàn jué zhě qī bǎi lǐ. chū, zéi nán cuàn, wàn yuán jí yù cóng jiān dào chū zǐ tóng, è guī lù yǐ dài zéi, yáng sì chāng bù tīng, xí zhū jūn niè zéi jí zhuī, zhū jiàng jǐn xiàng lú zhōu, zéi zhé ér dōng fǎn, guī lù jǐn kōng, bù kě fù è. hè rén lóng dùn bīng guǎng yuán bù jìn. shí èr rì yǐ chǒu, měng rú hǔ lǜ zhū jiàng jī zéi yú kāi xiàn, lián shèng zhī, xiàn zhōng píng gāo ér wàng, jiàn hòu jūn wú jì, yīn yǐ jīng ruì rào gǔ zhōng, chū guān jūn hòu, chí ér xià, zuǒ jūn xiān kuì, shì jié děng jiē zhàn sǐ, qián jūn quán fù, rú hǔ tū zhàn kuì wéi ér chū, mǎ zhàng jūn fú jǐn shī. sì chāng zài yún yáng, wén kāi xiàn shī lì, shǐ huǐ bù yòng yuán jí zhī móu yě.
辛巳正月,张献忠、罗汝才,渡违河而东往,新开驿毁,驿道人烟断绝者七百里。初,贼南窜,万元吉欲从间道出梓潼,扼归路以待贼,杨嗣昌不听,檄诸军蹑贼急追,诸将尽向泸州,贼折而东返,归路尽空,不可复遏。贺人龙顿兵广元不进。十二日乙丑,猛如虎率诸将击贼于开县,连胜之,献忠凭高而望,见后军无继,因以精锐绕谷中,出官军后,驰而下,左军先溃,士杰等皆战死,前军全覆,如虎突战溃围而出,马仗军符尽失。嗣昌在云阳,闻开县失利,始悔不用元吉之谋也。
nán běi lüè biān nián bù biān yuè, gù měng rú hǔ zhàn sǐ yī shì, yǐ zài yú qián, ér cǐ fù zài zhī zhě, qián yǐ zì chéng jí zhī, cǐ yǐ biān xiàn zhōng shì jí zhī yě. tā juǎn fǎng cǐ, dàn zì chéng xiàn nán yáng, liú shì jié zhàn sǐ, ér cǐ yì zhàn shì jié zhàn sǐ, wèi zhī shì yī shì èr.
南北略编年不编月,故猛如虎战死一事,已载于前,而此复载之者,前以自成及之,此以编献忠事及之也。他卷仿此,但自成陷南阳,刘士杰战死,而此亦战士杰战死,未知是一是二。
zhāng xiàn zhōng xiàn xiāng yáng
张献忠陷襄阳
chū, gēng chén liù yuè, zuǒ liáng yù qín xiàn zhōng qī nú, yǔ xú yǐ xiǎn pān dú áo děng sòng xiāng yáng yù. xiāng yáng zhī fǔ wáng chéng céng, sù zòng jiǔ yú sè, jiàn xiàn zhōng qiè, yuè zhī, gù shū qí fáng, jí xīn sì, xiàn zhōng rǔ cái zǒu dāng yáng, yún fǔ yuán jì xián, xī bīng è zéi yú fáng zhú, zéi zǒu yí chéng, zhēn xiāng yáng wú bèi, mì zhī yáng sì chāng xí zhì, yāo yú lù, qǔ xí jiǎn èr shí qí wěi wèi gōng chāi. èr yuè chū wǔ rì jǐ yǒu, yè lòu sì gǔ, kòu xiāng yáng chéng mén, xún dào zhāng kè jiǎn jiàn fú yàn qǐ guān, zéi rù, jí huī dāo dà hū shā mén zhě, chéng zhōng xiān fú zéi bǎi yú, jù qǐ yīng zhī, pò yù chū, yǐ xiǎn dú áo děng. dú áo zhě, yīng shān zhū shēng, fù ér lìn, xiàn lìng lán qí cái, shǐ rén jié qí bù fǎ, dú áo fèn shén, yuè yù tóu zéi. xiàn zhī wén yí, jiē chū qí shǒu. shí zéi zòng huǒ guāng zhú tiān, dà duì jí chí zhì, chéng zhōng dà luàn, mén dòng kāi. chū liù rì gēng xū mèi shuǎng, zéi jǐn rù chéng, wáng chéng céng tū wéi zǒu, shǔ xiāng yáng shì lǐ tiān jué, chéng pò, běi miàn kòu shǒu, zhì yìn yú àn, zì jīng. tuī guān jiāng yuē guǎng, bèi zhí dà mà bù qū, yǔ bīng bèi fù shǐ zhāng kè jiǎn jù sǐ zhī. zéi fén xiāng wáng fǔ duān lǐ mén, zhí xiāng wáng, xiàn zhōng jù zuò wáng gōng, zuò wáng táng xià, quàn zhī yǐ zhī jiǔ yuē: wú yù duàn yáng sì chāng tóu, ér sì chāng yuǎn zài shǔ, jīn dāng jiè wáng tóu, shǐ sì chāng yǐ xiàn fān fú fǎ. wáng qí nǔ lì jìn cǐ yī bēi jiǔ. yīn fù wáng shā zhī. tóu shī huǒ zhōng. fú qīng wáng cháng chéng táo miǎn, qián qiǎn rén suǒ wáng shī yǐ jìn, jǐn shí lú gǔ shù cùn yǐ guī, zéi shā gōng juàn bìng guì yáng wáng cháng fǎ, jǐn lüè gōng nǚ, fā yín shí wǔ wàn yǐ zhèn jī mín. xiāng yáng shǒu bīng shù qiān, jūn zī qì xiè shān jī, jǐn wèi zéi yǒu. chū zuǒ liáng yù lǚ pò zéi, lüè qí zī zhòng jǐn xù zhī xǔ zhōu, wèi xiàn zhōng xí qǔ. liáng yù zài yún, cuò jiā kǒu zī chù yú xiāng yáng, zhì shì fù jǐn wèi xiàn zhōng yǒu. liáng yù wén zhī, tóng yún fǔ yuán jì xián fā bīng chí yuán, yǐ bù jí. chū jiǔ guǐ chǒu zéi dù jiāng, pò fán chéng. shí wǔ jǐ wèi, xiàn dāng yáng shǎn xiàn. èr shí yī rì yǐ chǒu, xiàn guāng zhōu xīn yě.
初,庚辰六月,左良玉擒献忠妻孥,与徐以显、潘独鳌等送襄阳狱。襄阳知府王承曾,素纵酒渔色,见献忠妾,悦之,故疏其防,及辛巳,献忠、汝才走当阳,郧抚袁继咸,悉兵扼贼于房竹,贼走宜城,侦襄阳无备,密知杨嗣昌檄至,邀于路,取檄简二十骑伪为公差。二月初五日己酉,夜漏四鼓,叩襄阳城门,巡道张克俭见符验启关,贼入,即挥刀大呼杀门者,城中先伏贼百余,俱起应之,破狱出,以显独鳌等。独鳌者,应山诸生,富而吝,县令婪其财,使人讦其不法,独鳌愤甚,越狱投贼。献之文移,皆出其手。时贼纵火光烛天,大队疾驰至,城中大乱,门洞开。初六日庚戌昧爽,贼尽入城,王承曾突围走,署襄阳事李天觉,城破,北面叩首,置印于案,自经。推官姜曰广,被执大骂不屈,与兵备副使张克俭俱死之。贼焚襄王府端礼门,执襄王,献忠据坐王宫,坐王堂下,劝之以卮酒曰:吾欲断杨嗣昌头,而嗣昌远在蜀,今当借王头,使嗣昌以陷藩伏法。王其努力尽此一杯酒。因缚王杀之。投尸火中。福清王常澄逃免,潜遣人索王尸已烬,仅拾颅骨数寸以归,贼杀宫眷并贵阳王常法,尽掠宫女,发银十五万以赈饥民。襄阳守兵数千,军资器械山积,尽为贼有。初左良玉屡破贼,掠其辎重尽蓄之许州,为献忠袭取。良玉在郧,厝家口赀畜于襄阳,至是复尽为献忠有。良玉闻之,同郧抚袁继咸发兵驰援,已不及。初九癸丑贼渡江,破樊城。十五己未,陷当阳陕县。二十一日乙丑,陷光州新野。
qī nú xīn fù, jù zài yù zhōng, xiàn qǐ xū yú wàng zhī yé? kuàng yí chéng wèi xiāng yáng shǔ yì, xiāng jù dāng bù shèn yuǎn, wáng chéng céng yuè qiè shū fáng, zhāng kè jiǎn yè bàn qǐ hù, yì hé yú yě.
妻孥心腹,俱在狱中,献岂须臾忘之耶?况宜城为襄阳属邑,相距当不甚远,王承曾悦妾疏防,张克俭夜半启户,抑何愚也。
yáng sì chāng zì jīng
杨嗣昌自经
xīn sì èr yuè chū èr bǐng zǐ, sì chāng zài jīng wén biàn, cán fèn zì yì yú jūn. shí, hé nán yǐ xiàn, fú wáng yù hài, sì chāng dù bù miǎn, suì zì jìn. tíng chén jiāo zhāng lùn hé, shàng xià qí yì, lǐ bù shì láng jiǎng dé jǐng, wèi qí jiān qī wù guó, qǐng yòng jiā jìng zhōng chóu luán lì, zhuó guān lù shī. rán shàng jìng bù zhī zuì. dāng sì chāng zhī zài shǔ yě, ān zuò shùn qìng gōng shǔ, tí biǎn zì jīng, dà shū yán méi shàng jiàng. dài lú zhōu pò hòu, lián xiàn shù yì, sì chāng yóu zài zuì mèng, mìng duō bèi suǒ zǐ bǎng zéi. shǔ zhōng zhēng chuán xiào zhī. shàng yǐ xiāng yáng shī xiàn, zuǒ liáng yù wéi zhì bì zéi, xuē zhí dài zuì píng zéi. dǎi yún fǔ yuán jì xián rù jīng. jì xián lì cháo fù zhí shēng, dū xué shān xī, bèi bīng huái yáng wǔ chāng, suǒ zhì yǐ qīng huì chēng. lì mín gē sī zhī. zhì shì, hé cí kòu hūn. jì xián yì chū sì chāng shǒu shū, míng jǐ wú zuì, xún chá qí wǎng, shè zhī. jì xián hào lín hóu, jiāng xī yuán zhōu fǔ yí chūn xiàn rén, tiān qǐ wǔ nián yǐ chǒu jìn shì, sì chāng jì yì, sì yuè jiǎ zǐ, jìn shǎn dū dīng qǐ ruì bīng bù shàng shū, dài sì chāng dū shī jiǎo zéi.
辛巳二月初二丙子,嗣昌在荆闻变,惭愤自缢于军。时,河南已陷,福王遇害,嗣昌度不免,遂自尽。廷臣交章论劾,上下其议,礼部侍郎蒋德璟,谓其奸欺误国,请用嘉靖中仇鸾例,斫棺戮尸。然上竟不之罪。当嗣昌之在蜀也,安坐顺庆公署,题扁自旌,大书盐梅上将。迨泸州破后,连陷数邑,嗣昌犹在醉梦,命多备索子绑贼。蜀中争传笑之。上以襄阳失陷,左良玉违制避贼,削职戴罪平贼。逮郧抚袁继咸入京。继咸立朝负直声,督学山西,备兵淮阳、武昌,所至以清惠称。吏民歌思之。至是,合辞叩阍。继咸亦出嗣昌手书,明己无罪,寻察其枉,赦之。继咸号临侯,江西袁州府宜春县人,天启五年乙丑进士,嗣昌既缢,四月甲子,进陕督丁启睿兵部尚书,代嗣昌督师剿贼。
sì chāng bù néng zhì zéi, chéng wèi yǒu zuì, rán yī sǐ yì yǐ yǐ. lǜ yǐ chóu luán, wú nǎi yǐ shèn, yí shàng zhī bù cóng yě.
嗣昌不能制贼,诚为有罪,然一死亦已矣。律以仇鸾,毋乃已甚,宜上之不从也。
zhāng luó tú suí zhōu
张、罗屠随州
xīn sì sì yuè èr shí wǔ rì gēng wǔ, zhāng xiàn zhōng luó rǔ cái hé bīng xiàn suí zhōu, zhī zhōu xú shì chún hé mén bèi shā, lì mín tú lù bù yí, xuè liú chéng huì. xú chún, zì zhōng míng, jiā xīng rén, fù yǐ jiàn, bīng bù shì láng. chún, tōng xiàng wěi shù xué, wàn lì wù wǔ, yǐ chūn qiū jiàn yú xiāng, lèi shì nán gōng bù dì, suì fù xuǎn, shǔ yǒng jiā xiàn jiào yù. liú xiāng yú niè, chū mò hǎi shàng, chún duō chū fāng lüè dé ān. yīn chú chóng qìng tuī guān, dū shī zhēng xiǎng wàn hú, guò wǔ rì, yǐ shàng fāng jiàn cóng shì. chún lì bàn, huì shǔ rén jí qí qiáng zhí, gǎi suí zhōu zhī zhōu. shí xiàn chuǎng èr zéi fāng chì, suí wèi bīng chōng, chún jiāng xíng, yǔ qí zi zhào sēn zhào liáng yuē: zéi huī tū xiāng dèng jí suí. suí sān pò zhī yú, rán yǐng zhī jiān bèi yě, shǒu suí suǒ yǐ wèi líng qǐn. wú bì sǐ yú cǐ yǐ. shí sān nián shí yuè lì suí, yǔ zhōu rén shà xuè guān miào shì yǐ bì sǐ, nǎi shàn nán chéng qiáo lóu, qǐn chù qí xià, kǎi rán wèi liáo shǔ yuē: shēn yǔ gōng děng zhěn gē dài dí, yǐ cǐ lóu wèi sǐ suǒ yǐ. míng nián xīn sì sì yuè, zéi xiàn xiāng yáng, lìn dé ān, huò dié zhǎn zhī, zéi zhī yǒu bèi, xī zhòng lì gōng, sān zǒu shǐ zhì yǐng gào jí, xún dào zhào mǒu dǐ zhāng yú dì fú gù, xún fǔ fā yī yóu jī lǜ bīng yuán suí, zhào lēi zhī shǒu yǐng, liú fú qiǎn. chún bù shí bù jiě jiǎ wǔ rì, zài méng yú guān miào gào āi. èr shí wǔ rì, zéi jí gōng nán chéng qián shī rù dào, huī běi chéng yǐ rù, chún qiǎn zhào liáng mái yìn xiè hòu qiáng xià, lè mǎ xiàng zhàn, shǐ guàn yú jǐng, dāo shǔ yú jiá, yǎn bí héng duàn duò mǎ, zuǒ shǒu chè pèi dāo yòu shǒu wò yìn xiāng, zéi qiāng dāo jiāo xià, xiàn xiōng duàn gǔ ér sǐ, zhào liáng qū zhì, fǔ shī dùn bù, kū qiě mà, zéi qū zhì lǎo yíng shā zhī. qiě sǐ jí hū zhōu rén gào yǐ mái yìn chù, qiè zhào shì wáng shì zāng huò, shí bā rén jiē sǐ. zéi qū zhào chū, bù kě, xiān shā qí suǒ bào yòu nǚ shēn gū, duàn qí bā zhǐ, mà yì lì, zéi rèn zhī. tuī tǔ shí suì lú ér sǐ. chún sǐ zhī sān rì, wú rén shí lín qiú dé qí shī, liǎn zhī, zhào shì shī yǔ shēn gū xiāng bào bù jiě, xiōng zhe bù náng, hán jīn gāng jīng sān cùn xǔ, suì bìng guān yǐ liǎn. ér zhào liáng shī zú bù kě dé. xún dào yǐ zǔ yuán zì huì, yù méi qí sǐ shì zhuàng, jīng xī dào lì chí zhī, chǔ fǔ àn nǎi shàng qí shì, zhào sēn yì yì quē chén qǐng, zèng tài pú shǎo qīng, cì cí jì zàng, yīn yī zi rù jiān, zhào liáng fù jì suí jiā èr cí.
辛巳四月二十五日庚午,张献忠、罗汝才合兵陷随州,知州徐世淳合门被杀,吏民屠戮不遗,血流成浍。徐淳,字中明,嘉兴人,父以建,兵部侍郎。淳,通象纬数学,万历戊午,以春秋荐于乡,累试南宫不第,遂赴选,署永嘉县教谕。刘香余孽,出没海上,淳多出方略得安。因除重庆推官,督师征饷万斛,过五日,以尚方剑从事。淳立办,会蜀人疾其强直,改随州知州。时献、闯二贼方炽,随为兵冲,淳将行,语其子肇森、肇梁曰:贼隳突襄邓及随。随三破之余,然郢之肩背也,守随所以卫陵寝。吾必死于此矣。十三年十月莅随,与州人歃血关庙誓以必死,乃缮南城谯楼,寝处其下,慨然谓僚属曰:身与公等枕戈待敌,以此楼为死所矣。明年辛巳四月,贼陷襄阳,躏德安,获谍斩之,贼知有备,悉众力攻,三走使至郢告急,巡道赵某抵章于地弗顾,巡抚发一游击率兵援随,赵勒之守郢,留弗遣。淳不食不解甲五日,再盟于关庙告哀。二十五日,贼急攻南城潜师入道,隳北城以入,淳遣肇梁埋印廨后墙下,勒马巷战,矢贯于颈,刀属于颊,眼鼻横断堕马,左手掣佩刀、右手握印箱,贼枪刀交下,陷胸断股而死,肇梁趋至,拊尸顿踄,哭且骂,贼驱至老营杀之。且死疾呼州人告以埋印处,妾赵氏、王氏臧获,十八人皆死。贼驱赵出,不可,先杀其所抱幼女申姑,断其八指,骂益厉,贼刃之。推土石碎颅而死。淳死之三日,吴人石琳求得其尸,敛之,赵氏尸与申姑相抱不解,胸着布囊,函金刚经三寸许,遂并棺以敛。而肇梁尸卒不可得。巡道以阻援自讳,欲没其死事状,荆西道力持之,楚抚按乃上其事,肇森亦诣阙陈请,赠太仆少卿,赐祠祭葬,荫一子入监,肇梁附祭随、嘉二祠。
wù yín èr yuè, xiàn zhōng pò suí zhōu, wáng dào zì yì, zhì shì fù xiàn, xú tíng sǐ zhī. wáng xú èr gōng, hòu xiān jì měi, chéng zú bìng chuán qiān gǔ, yì bù xìng zhōng zhī xìng yě. rán xú sǐ yóu liè, ér mín zhī lí huò yì gèng cǎn yǐ. fū zì yín qì sì, bù yuè sì zài, liǎng bèi xiàn dú, qǐ tiān zhī è yùn shǐ rán yé!
戊寅二月,献忠破随州,王焘自缢,至是复陷,徐渟死之。王、徐二公,后先济美,诚足并传千古,亦不幸中之幸也。然徐死尤烈,而民之罹祸亦更惨矣。夫自寅迄巳,不越四载,两被献毒,岂天之阨运使然耶!