wài guó yī
◎外國一

cháo xiān
○朝鮮

cháo xiān, jī zǐ suǒ fēng guó yě. hàn yǐ qián yuē cháo xiān. shǐ wèi yàn rén wèi mǎn suǒ jù, hàn wǔ dì píng zhī, zhì zhēn fān lín tún lè làng xuán tú sì jùn. hàn mò, yǒu fú yú rén gāo shì jù qí dì, gǎi guó hào yuē gāo lì, yòu yuē gāo jù lì, jū píng rǎng, jí lè làng yě. yǐ, wèi táng suǒ pò, dōng xǐ. hòu táng shí, wáng jiàn dài gāo shì, jiān bìng xīn luó bǎi jì dì, xǐ jū sōng yuè, yuē dōng jīng, ér yǐ píng rǎng wèi xī jīng. qí guó běi lín qì dān, xī zé nǚ zhí, nán yuē rì běn, yuán zhì yuán zhōng, xī jīng nèi shǔ, zhì dōng níng lù zǒng guǎn fǔ, jǐn cí lǐng wèi jiè.
朝鮮，箕子所封國也。漢以前曰朝鮮。始為燕人衛滿所據，漢武帝平之，置真番、臨屯、樂浪、玄菟四郡。漢末，有扶餘人高氏據其地，改國號曰高麗，又曰高句麗，居平壤，即樂浪也。已，為唐所破，東徙。後唐時，王建代高氏，兼併新羅、百濟地，徙居松岳，曰東京，而以平壤為西京。其國北鄰契丹，西則女直，南曰日本，元至元中，西京內屬，置東寧路總管府，盡慈嶺為界。

míng xìng, wáng gāo lì zhě wáng zhuān. tài zǔ jí wèi zhī yuán nián qiǎn shǐ cì xǐ shū. èr nián sòng hái qí guó liú rén. zhuān biǎo hè, gòng fāng wù, qiě qǐng fēng. dì qiǎn fú xǐ láng xiè sī jī zhào jí jīn yìn gào wén fēng zhuān wèi gāo lì guó wáng, cì lì jí jǐn qǐ. qí qiū, zhuān qiǎn zǒng bù shàng shū chéng wéi dé qiān niú wèi dà jiāng jūn jīn jiǎ liǎng shàng biǎo xiè, bìng hè tiān shòu jié, yīn qǐng jì fú zhì dù, dì mìng gōng bù zhì cì zhī. wéi dé děng cí guī, dì cóng róng wèn: wáng jū guó hé wèi? chéng guō xiū hū? bīng jiǎ lì hū? gōng shì zhuàng hū? dùn shǒu yán: dōng hǎi bō chén, wéi zhī chóng xìn shì shì, tā wèi huáng yě. suì yǐ shū yù zhī yuē: gǔ zhě wáng gōng shè xiǎn, wèi cháng qù bīng. mín yǐ shí wèi tiān, ér guó bì yǒu chū zhèng lìng zhī suǒ. jīn yǒu rén mín ér wú chéng guō, rén jiāng hé yī? wǔ bèi bù xiū, zé wēi chí dì bù gēng, zé mín jiān yú shí qiě yǒu jū shì, wú tīng shì, wú yǐ shì zūn yán. cǐ shù zhě zhèn shén bù qǔ. fū guó zhī dà shì, zài sì yǔ róng. gǒu què sī èr zhě, ér tú shì fú qiú fú, liáng wǔ zhī shì, kě wèi míng jiàn. wáng guó běi jiē qì dān nǚ zhí, ér nán jiē wō, bèi yù zhī dào, wáng qí niàn zhī. yīn cì zhī liù jīng sì shū tōng jiān. zì shì gòng xiàn shù zhì, yuán dàn jí shèng jié jiē qiǎn shǐ cháo hè, suì yǐ wèi cháng.
明興，王高麗者王顓。太祖即位之元年遣使賜璽書。二年送還其國流人。顓表賀，貢方物，且請封。帝遣符璽郎偰斯齎詔及金印誥文封顓為高麗國王，賜歷及錦綺。其秋，顓遣總部尚書成惟得、千牛衛大將軍金甲兩上表謝，並賀天壽節，因請祭服制度，帝命工部制賜之。惟得等辭歸，帝從容問：「王居國何為？城郭修乎？兵甲利乎？宮室壯乎？」頓首言：「東海波臣，惟知崇信釋氏，他未遑也。」遂以書諭之曰：「古者王公設險，未嘗去兵。民以食為天，而國必有出政令之所。今有人民而無城郭，人將何依？武備不修，則威弛；地不耕，則民艱於食；且有居室，無廳事，無以示尊嚴。此數者朕甚不取。夫國之大事，在祀與戎。苟闕斯二者，而徒事佛求福，梁武之事，可為明鑑。王國北接契丹、女直，而南接倭，備御之道，王其念之。」因賜之《六經》、《四書》、《通監》。自是貢獻數至，元旦及聖節皆遣使朝賀，歲以為常。

sān nián zhēng yuè mìng shǐ wǎng sì qí guó zhī shān chuān. shì suì bān kē jǔ zhào yú gāo lì, zhuān biǎo xiè, gòng fāng wù, bìng nà yuán suǒ shòu jīn yìn. zhōng shū shěng yán: gāo lì gòng shǐ duō jī sī wù rù huò, yí zhēng shuì yòu duō xié zhōng guó wù chū jìng, jìn zhī biàn. jù bù xǔ. wǔ nián biǎo qǐng qiǎn zǐ dì rù tài xué, dì yuē: rù xué gù měi shì, dàn shè hǎi yuǎn, bù yù zhě wù qiáng. gòng shǐ hóng shī fàn zhèng mèng zhōu děng yī bǎi wǔ shí yú rén lái jīng, shī fēng nì sǐ zhě sān shí jiǔ rén, shī fàn yǔ yān. dì mǐn zhī, qiǎn yuán shū mì shǐ yán ān dá lǐ wǎng yù rù gòng wú shù. ér zhuān fù qiǎn qí mén xià zàn chéng shì jiāng rén yù lái gòng mǎ, qí hè zhēng dàn shǐ jīn xū děng yǐ xiān zhì, dì xī qiǎn hái. wèi zhōng shū shěng chén yuē: gāo lì gòng xiàn fán shù, jì kùn bì qí mín, ér shè hǎi fù yú fù nì. yí zūn gǔ zhū hóu zhī lǐ, sān nián yī pìn. gòng wù wéi suǒ chǎn, wú guò chǐ. qí míng yù zhèn yì.
三年正月命使往祀其國之山川。是歲頒科舉詔於高麗，顓表謝，貢方物，並納元所授金印。中書省言：「高麗貢使多齎私物入貨，宜徵稅；又多攜中國物出境，禁之便。」俱不許。五年表請遣子弟入太學，帝曰：「入學固美事，但涉海遠，不欲者勿強。」貢使洪師範、鄭夢周等一百五十餘人來京，失風溺死者三十九人，師範與焉。帝憫之，遣元樞密使延安答里往諭入貢毋數。而顓復遣其門下贊成事姜仁裕來貢馬，其賀正旦使金湑等已先至，帝悉遣還。謂中書省臣曰：「高麗貢獻繁數，既困敝其民，而涉海復虞覆溺。宜遵古諸侯之禮，三年一聘。貢物惟所產，毋過侈。其明諭朕意。」

liù nián, zhuān qiǎn jiǎ liǎng děng gòng mǎ wǔ shí pǐ, dào wáng qí èr, jiǎ liǎng yǐ wén. jí jìn, yǐ sī mǎ zú zhī. dì è qí bù chéng, què zhī. qī nián qiǎn jiān mén hù jūn zhōu yì zhèng bì děng lái gòng, biǎo qǐng měi suì yī gòng, gòng dào cóng lù, yóu dìng liáo, wú shè hǎi, qí gòng wù chēng sòng tài fǔ jiān. zhōng shū shěng yán: yuán shí yǒu tài fǔ jiān, běn cháo wèi cháng yǒu, yán shè bù chéng. dì mìng què qí gòng. shì suì zhuān wèi quán xiāng lǐ rén rén suǒ shì. zhuān wú zi, yǐ chǒng chén xīn zhūn zhī zǐ wú wèi zi, yú shì rén rén lì wú.
六年，顓遣甲兩等貢馬五十匹，道亡其二，甲兩以聞。及進，以私馬足之。帝惡其不誠，卻之。七年遣監門護軍周誼、鄭庇等來貢，表請每歲一貢，貢道從陸，由定遼，毋涉海，其貢物稱「送太府監」。中書省言：「元時有太府監，本朝未嘗有，言涉不誠。」帝命卻其貢。是歲顓為權相李仁人所弒。顓無子，以寵臣辛肫之子禑為子，於是仁人立禑。

bā nián, wú qiǎn pàn zōng bù shì cuī yuán lái gào āi, qiě yán qián yǒu gòng shǐ jīn yì shā cháo shǐ cài bīn, jīn sì wáng wú yǐ zhū yì, jí qí jiā. dì yí qí zhà, jū yuán ér qiǎn shǐ wǎng jì diào. shí nián, shǐ lái qǐng gù wáng zhuān shì hào, dì yuē: zhuān bèi shā yǐ jiǔ, jīn shǐ qǐng shì, jiāng jiǎ wú cháo mìng, zhèn fǔ qí mín, qiě yǎn qí shì nì zhī jī, bù kě xǔ. qián suǒ liú shǐ zhě, qí qiǎn zhī. yú shì shì yuán guī. qí xià, fù qiǎn zhōu yì gòng mǎ jí fāng wù, què bù shòu. dōng, yòu qiǎn shǐ hè míng nián zhēng dàn. dì yuē: gāo lì wáng zhuān bèi shì, jiān chén qiè mìng, chūn qiū zhī yì, luàn chén bì zhū, fū yòu hé yán. dì qián hòu shǐ zhě jiē chēng sì wáng suǒ qiǎn, zhōng shū yí qiǎn rén wǎng wèn sì wáng rú hé, zhèng lìng ān zài. ruò zhèng lìng rú qián, sì wáng bù wèi jī qiú, zé dāng yī qián wáng yán, suì gòng mǎ qiān pǐ, míng nián gòng jīn bǎi jīn yín wàn liǎng liáng mǎ bǎi xì bù wàn, réng xī sòng hái suǒ jū liáo dōng mín, fāng jiàn wáng wèi zhēn ér zhèng lìng xíng, zhèn wú huò yǐ. fǒu zé shì jūn zhī zéi, bì tǎo wú shè.
八年，禑遣判宗簿事崔原來告哀，且言前有貢使金義殺朝使蔡斌，今嗣王禑已誅義，籍其家。帝疑其詐，拘原而遣使往祭弔。十年，使來請故王顓諡號，帝曰：「顓被殺已久，今始請諡，將假吾朝命，鎮撫其民，且掩其弒逆之跡，不可許。前所留使者，其遣之。」於是釋原歸。其夏，復遣周誼貢馬及方物，卻不受。冬，又遣使賀明年正旦。帝曰：「高麗王顓被弒，奸臣竊命，《春秋》之義，亂臣必誅，夫又何言。第前後使者皆稱嗣王所遣，中書宜遣人往問嗣王如何，政令安在。若政令如前，嗣王不為羈囚，則當依前王言，歲貢馬千匹，明年貢金百斤、銀萬兩、良馬百、細布萬，仍悉送還所拘遼東民，方見王位真而政令行，朕無惑已。否則弒君之賊，必討無赦。」

shí yī nián sì yuè, wú fù mìng yì lái gòng. shí èr nián chì liáo dōng shǒu jiāng pān jìng yè wàng děng jǐn chì biān bèi. qí dōng, wú qiǎn lǐ mào fāng děng lái gòng, yǐ bù rú yuē què zhī. shí sān nián, liáo dōng sòng gāo lì shǐ yì zhì jīng shī, dì chì jìng děng yuē: gāo lì shì jūn, yòu shā cháo shǐ, qián jiān qǐng rù gòng yòu bù rú qī, jīn qiǎn yì lái, yǐ xū wén shì zhà, tā rì bì wèi biān huàn. zì jīn lái zhě, qí jué wù tōng. yīn liú yì yú jīng shī. shí liù nián lái gòng, què zhī, mìng lǐ bù zé qí cháo gòng guò qī péi chén wǔ màn zhī zuì chéng yù tīng yuē zhě, dāng yǐ qián wǔ suì wéi yuē bù gòng zhī wù bìng zhì. shí qī nián liù yuè, wú qiǎn sī pū zhèng cuī juān lǐ yí pàn shū jīn jìn yí gòng mǎ èr qiān pǐ. qiě yán jīn fēi dì suǒ chǎn, yuàn yǐ mǎ dài shū, yú jiē rú yuē. liáo dōng shǒu jiāng táng shèng zōng wèi zhī qǐng, dì xǔ zhī. rán qǐng zhuān shì hào, xí wáng jué, wèi yǔn yě.
十一年四月，禑復命誼來貢。十二年敕遼東守將潘敬、葉旺等謹飭邊備。其冬，禑遣李茂芳等來貢，以不如約卻之。十三年，遼東送高麗使誼至京師，帝敕敬等曰：「高麗弒君，又殺朝使，前堅請入貢又不如期，今遣誼來，以虛文飾詐，他日必為邊患。自今來者，其絕勿通。」因留誼於京師。十六年來貢，卻之，命禮部責其朝貢過期、陪臣侮慢之罪；誠欲聽約者，當以前五歲違約不貢之物並至。十七年六月，禑遣司仆正崔涓、禮儀判書金進宜貢馬二千匹。且言金非地所產，願以馬代輸，余皆如約。遼東守將唐勝宗為之請，帝許之。然請顓諡號，襲王爵，未允也。

shí bā nián zhēng yuè, gòng shǐ zhì. dì yù lǐ chén yuē: gāo lì lǚ qǐng yuē shù, zhèn shù bù yǔn, ér qí qǐng bù yǐ, gù suǒ suì gòng yǐ shì qí chéng wěi, fēi yǐ cǐ wèi fù yě. jīn jì tīng mìng, yí sǔn qí gòng shù, lìng sān nián yī zhāo, gòng mǎ wǔ shí pǐ. zhì èr shí yī nián zhēng dàn nǎi gòng. qī yuè, wú shàng biǎo qǐng xí jué, bìng qǐng gù wáng shì. mìng fēng wú wèi gāo lì guó wáng, cì gù wáng zhuān shì gōng mǐn.
十八年正月，貢使至。帝諭禮臣曰：「高麗屢請約束，朕數不允，而其請不已，故索歲貢以試其誠偽，非以此為富也。今既聽命，宜損其貢數，令三年一朝，貢馬五十匹。至二十一年正旦乃貢。」七月，禑上表請襲爵，並請故王諡。命封禑為高麗國王，賜故王顓諡恭愍。

shí jiǔ nián èr yuè qiǎn shǐ gòng bù wàn pǐ mǎ qiān pǐ. jiǔ yuè, biǎo hè, gòng fāng wù. qí hòu gòng xiàn zhé yú cháng é, qiě wèi cháng zhì sān nián yě. dōng, zhào qiǎn zhǐ huī qiān shì gāo jiā nú yǐ qǐ bù shì mǎ yú gāo lì. èr shí nián sān yuè, gāo jiā nú hái, chén gāo lì biǎo cí mǎ zhí, dì chì rú shù cháng zhī. xiān shì, yuán mò liáo shěn bīng qǐ, mín bì luàn, zhuǎn xǐ gāo lì. zhì shì yīn shì mǎ, dì lìng jiù suǒ zhī, suì yǐ liáo shěn liú mín sān bǎi yú kǒu lái guī. shí èr yuè mìng hù bù zī gāo lì wáng: tiě lǐng běi, dōng xī zhī dì, jiù shǔ kāi yuán zhě, liáo dōng tǒng zhī. tiě lǐng zhī nán, jiù shǔ gāo lì zhě, běn guó tǒng zhī. gè zhèng jiāng jìng, wú qīn yuè.
十九年二月遣使貢布萬匹、馬千匹。九月，表賀，貢方物。其後貢獻輒逾常額，且未嘗至三年也。冬，詔遣指揮僉事高家奴以綺布市馬於高麗。二十年三月，高家奴還，陳高麗表辭馬直，帝敕如數償之。先是，元末遼、沈兵起，民避亂，轉徙高麗。至是因市馬，帝令就索之，遂以遼、沈流民三百餘口來歸。十二月命戶部咨高麗王：「鐵嶺北，東西之地，舊屬開元者，遼東統之。鐵嶺之南，舊屬高麗者，本國統之。各正疆境，毋侵越。」

èr shí yī nián sì yuè, wú biǎo yán, tiě lǐng zhī dì shí qí shì shǒu, qǐ réng jiù biàn. dì yuē: gāo lì jiù yǐ yā lǜ jiāng wèi jiè, jīn shì cí tiě lǐng, zhà wěi zhāo rán. qí yǐ zhèn yán yù zhī, bǐ ān fèn, wú shēng xìn duān. bā yuè, gāo lì qiān hù chén jǐng lái jiàng, yán: shì nián sì yuè, wú yù kòu liáo dōng, shǐ dōu jūn xiāng cuī yíng lǐ chéng guì shàn bīng xī jīng. chéng guì shǐ chén jǐng tún ài zhōu, yǐ liáng bù jì tuì shī. wáng nù, shā chéng guì zhī zǐ. chéng guì hái bīng gōng pò wáng chéng, qiú wáng jí yíng. jǐng jù jí, gù jiàng. dì chì liáo dōng yán shǒu bèi, réng qiǎn rén zhēn zhī. shí yuè, wú qǐng xùn wèi yú qí zi chāng. dì yuē: qián wén qí wáng bèi qiú, cǐ bì chéng guì zhī móu, gū qí zhī yǐ guān biàn.
二十一年四月，禑表言，鐵嶺之地實其世守，乞仍舊便。帝曰：「高麗舊以鴨綠江為界，今飾辭鐵嶺，詐偽昭然。其以朕言諭之，俾安分，毋生釁端。」八月，高麗千戶陳景來降，言：「是年四月，禑欲寇遼東，使都軍相崔瑩、李成桂繕兵西京。成桂使陳景屯艾州，以糧不繼退師。王怒，殺成桂之子。成桂還兵攻破王城，囚王及瑩。」景懼及，故降。帝敕遼東嚴守備，仍遣人偵之。十月，禑請遜位於其子昌。帝曰：「前聞其王被囚，此必成桂之謀，姑俟之以觀變。」

èr shí èr nián, quán guó shì chāng zòu qǐ rù cháo, dì bù xǔ. shì suì, chéng guì fèi chāng, ér lì dìng chāng guó yuàn jūn yáo. èr shí sān nián zhēng yuè qiǎn shǐ lái gào. èr shí sì nián sān yuè zhào shì mǎ gāo lì. bā yuè, quán guó shì yáo jìn suǒ shì mǎ qiān wǔ bǎi pǐ. dì yuē sān hán jūn chén bèi luàn, èr jì yú zī. jīn wáng yáo sì lì, nǎi wáng shì miáo yì, yí qiǎn shǐ láo zhī. shí èr yuè, yáo qiǎn qí zi shì cháo hè míng nián zhēng dàn. shì wèi guī ér chéng guì zì lì, suì yǒu qí guó, yáo chū jū yuán zhōu. wáng shì zì wǔ dài chuán guó shù bǎi nián, zhì shì jué.
二十二年，權國事昌奏乞入朝，帝不許。是歲，成桂廢昌，而立定昌國院君瑤。二十三年正月遣使來告。二十四年三月詔市馬高麗。八月，權國事瑤進所市馬千五百匹。帝曰；「三韓君臣悖亂，二紀於茲。今王瑤嗣立，乃王氏苗裔，宜遣使勞之。」十二月，瑤遣其子奭朝賀明年正旦。奭未歸而成桂自立，遂有其國，瑤出居原州。王氏自五代傳國數百年，至是絕。

èr shí wǔ nián jiǔ yuè, gāo lì zhī mì zhí sī shì zhào pàng děng chí guó dōu píng yì sī zòu yán: běn guó zì gōng mǐn wáng hōng, wú sì, quán chén lǐ rén rén yǐ xīn zhūn zi wú zhǔ guó shì, hūn bào hǎo shā, zhì yù xìng shī fàn biān, dà jiāng lǐ chéng guì yǐ wèi bù kě ér huí jūn. wú fù zuì huáng jù, xùn wèi yú zi chāng. guó rén fú shùn, qǐ qǐng gōng mǐn wáng fēi ān shì zé zōng qīn yáo quán guó shì. yǐ jí sì nián, hūn lì xìn chán, qiāng hài xūn jiù, zi shì chī ái bù huì, guó rén wèi yáo bù zú zhǔ shè jì. jīn yǐ ān shì mìng, tuì yáo yú sī dì. wáng shì zi xìng wú kě dāng yú wàng zhě, zhōng wài rén xīn xián xì chéng guì. chén děng yǔ guó rén qí lǎo gòng tuī zhǔ guó shì, wéi shèng zhǔ yú yǔn. dì yǐ gāo lì pì chù dōng yú, fēi zhōng guó suǒ zhì, lìng lǐ bù yí yù: guǒ néng shùn tiān dào, hé rén xīn, bù qǐ biān xìn, shǐ mìng wǎng lái, shí ěr guó zhī fú, wǒ yòu hé zhū. dōng, chéng guì wén huáng tài zǐ hōng, qiǎn shǐ biǎo wèi, bìng qǐng gèng guó hào. dì mìng réng gǔ hào yuē cháo xiān.
二十五年九月，高麗知密直司事趙胖等持國都評議司奏言：「本國自恭愍王薨，無嗣，權臣李仁人以辛肫子禑主國事，昏暴好殺，至欲興師犯邊，大將李成桂以為不可而回軍。禑負罪惶懼，遜位於子昌。國人弗順，啟請恭愍王妃安氏擇宗親瑤權國事。已及四年，昏戾信讒，戕害勛舊，子奭痴騃不慧，國人謂瑤不足主社稷。今以安氏命，退瑤於私第。王氏子姓無可當輿望者，中外人心咸系成桂。臣等與國人耆老共推主國事，惟聖主俞允。」帝以高麗僻處東隅，非中國所治，令禮部移諭：「果能順天道，合人心，不啟邊釁，使命往來，實爾國之福，我又何誅。」冬，成桂聞皇太子薨，遣使表慰，並請更國號。帝命仍古號曰朝鮮。

èr shí liù nián èr yuè qiǎn shǐ jìn mǎ jiǔ qiān bā bǎi yú pǐ, mìng yùn zhù sī mián bù yī wàn jiǔ qiān qī bǎi yú pǐ chóu zhī. liù yuè biǎo xiè, gòng mǎ jí fāng wù, bìng shàng qián gōng mǐn wáng jīn yìn, qǐng gèng jǐ míng yuē dàn. cóng zhī. shì yuè, liáo dōng dōu zhǐ huī shǐ sī zòu, cháo xiān guó zhāo yǐn nǚ zhí wǔ bǎi yú rén, qián dù yā lǜ jiāng, yù rù kòu. nǎi qiǎn shǐ chì yù, shì yǐ huò fú. dàn dé chì, huáng jù chén xiè, shàng gòng, bìng xiè sòng bū táo jūn mín sān bǎi bā shí yú rén zhì liáo dōng.
二十六年二月遣使進馬九千八百餘匹，命運紵絲綿布一萬九千七百餘匹酬之。六月表謝，貢馬及方物，並上前恭愍王金印，請更己名曰旦。從之。是月，遼東都指揮使司奏，朝鮮國招引女直五百餘人，潛渡鴨綠江，欲入寇。乃遣使敕諭，示以禍福。旦得敕，惶懼陳謝，上貢，並械送逋逃軍民三百八十餘人至遼東。

èr shí qī nián, dàn qiǎn zi rù gòng. èr shí bā nián qiǎn shǐ liǔ xún hè míng nián zhēng dàn. dì yǐ biǎo wén yǔ màn, jié zé zhī. xún yán biǎo wén nǎi mén xià píng lǐ zhèng dào chuán suǒ zhuàn, suì mìng dǎi dào chuán, shì xún guī. èr shí jiǔ nián sòng zhuàn biǎo rén zhèng zǒng děng sān rén zhì, yún biǎo shí zǒng děng suǒ zhuàn, dào chuán bìng bù néng xíng. dì yǐ zǒng děng luàn bāng gòu xìn, liú bù qiǎn. sān shí nián dōng, fù yǐ biǎo shè jī shàn, jū qí shǐ. jiàn wén chū, dàn biǎo chén nián lǎo, yǐ zi fāng yuǎn xí wèi. xǔ zhī.
二十七年，旦遣子入貢。二十八年遣使柳珣賀明年正旦。帝以表文語慢，詰責之。珣言表文乃門下評理鄭道傳所撰，遂命逮道傳，釋珣歸。二十九年送撰表人鄭總等三人至，雲表實總等所撰，道傳病不能行。帝以總等亂邦構釁，留不遣。三十年冬，復以表涉譏訕，拘其使。建文初，旦表陳年老，以子芳遠襲位。許之。

chéng zǔ lì, qiǎn guān bān jí wèi zhào. yǒng lè yuán nián zhēng yuè, fāng yuǎn qiǎn shǐ cháo gòng. sì yuè fù qiǎn péi chén lǐ guì líng rù gòng, zòu fāng yuǎn fù yǒu jí, xū lóng nǎo shěn xiāng sū hé xiāng yóu zhū wù, jī bù qiú shì. dì mìng tài yī yuàn cì zhī, hái qí bù. fāng yuǎn biǎo xiè, yīn qǐng miǎn fú shū jí. dì jiā qí néng mù zhōng guó lǐ, cì jīn yìn gào mìng miǎn fú jiǔ zhāng guī yù pèi yù, fēi zhū cuì qī dí guān xiá pèi jīn zhuì, jí jīng jí cǎi bì biǎo lǐ. zì hòu gòng xiàn, suì zhé sì wǔ zhì yān.
成祖立，遣官頒即位詔。永樂元年正月，芳遠遣使朝貢。四月復遣陪臣李貴齡入貢，奏芳遠父有疾，需龍腦、沈香、蘇合、香油諸物，齎布求市。帝命太醫院賜之，還其布。芳遠表謝，因請冕服書藉。帝嘉其能慕中國禮，賜金印、誥命、冕服、九章、圭玉、珮玉，妃珠翠七翟冠、霞帔、金墜，及經籍彩幣表里。自後貢獻，歲輒四五至焉。

èr nián shí èr yuè zhào lì fāng yuǎn zi zhī wèi shì zǐ, cóng qí qǐng yě. wǔ nián shí èr yuè, gòng mǎ sān qiān pǐ zhì liáo dōng, mìng hù bù yùn juàn bù wàn wǔ qiān pǐ cháng zhī. liù nián, shì zǐ zhī lái cháo, cì zhī jīn wén qǐ. jí guī, dì qīn zhì shī cì zhī. shí cháo xiān nà nǚ hòu gōng, lì wèi fēi pín zhě sì rén. qí qiū, qiǎn péi chén zhèng zhuó lái gào qí fù dàn zhī sàng. mìng guān diào jì, cì shì kāng xiàn.
二年十二月詔立芳遠子禔為世子，從其請也。五年十二月，貢馬三千匹至遼東，命戶部運絹布萬五千匹償之。六年，世子禔來朝，賜織金文綺。及歸，帝親制詩賜之。時朝鮮納女後宮，立為妃嬪者四人。其秋，遣陪臣鄭擢來告其父旦之喪。命官弔祭，賜諡康獻。

shí liù nián zòu shì zǐ zhī bù xiào, dì sān zi táo xiào dì lì xué, guó rén suǒ shǔ, qǐng lì wèi sì, zhào tīng wáng suǒ zé. yīn shàng biǎo xiè, bìng chén jǐ nián lǎo, qǐng yǐ táo lǐ guó shì. mìng guāng lù shǎo qīng hán què hóng lú chéng liú quán fēng táo wèi cháo xiān guó wáng. shí dì yǐ qiān běi dōu, cháo xiān yì jìn, ér shì dà zhī lǐ yì gōng, cháo tíng yì dài yǐ jiā lǐ, tā guó bù gǎn wàng yě.
十六年奏世子禔不肖，第三子祹孝弟力學，國人所屬，請立為嗣，詔聽王所擇。因上表謝，並陳己年老，請以祹理國事。命光祿少卿韓確、鴻臚丞劉泉封祹為朝鮮國王。時帝已遷北都，朝鮮益近，而事大之禮益恭，朝廷亦待以加禮，他國不敢望也。

èr shí nián, fāng yuǎn zú, cì shì gōng dìng. èr shí yī nián qī yuè, táo qǐng lì dí zǐ xiàng wèi shì zǐ, cóng zhī. xiān shì, chì táo gòng mǎ wàn pǐ, zhì shì rú shù zhì, cì bái jīn qǐ juàn.
二十年，芳遠卒，賜諡恭定。二十一年七月，祹請立嫡子珦為世子，從之。先是，敕祹貢馬萬匹，至是如數至，賜白金綺絹。

xuān dé èr nián sān yuè qiǎn zhōng guān cì bái jīn zhù shā, bié chì jìn mǎ wǔ qiān pǐ, zī biān yòng. jiǔ yuè rú shù zhì. sì nián táo cì shū: zhēn qín yì shòu, fēi zhèn suǒ guì, qí wù xiàn. hòu yòu chì táo: jīn yù zhī qì, fēi ěr guó suǒ chǎn, yí zhǐ zhī, tǔ wù xiào chéng ér yǐ. bā nián, táo zòu qiǎn zǐ dì yì tài xué huò liáo dōng xué, dì bù xǔ, cì wǔ jīng sì shū xìng lǐ tōng jiàn gāng mù zhū shū.
宣德二年三月遣中官賜白金紵紗，別敕進馬五千匹，資邊用。九月如數至。四年祹賜書：「珍禽異獸，非朕所貴，其勿獻。」後又敕祹：「金玉之器，非爾國所產，宜止之，土物效誠而已。」八年，祹奏遣子弟詣太學或遼東學，帝不許，賜《五經》、《四書》、《性理》、《通鑑綱目》諸書。

zhèng tǒng yuán nián sān yuè fàng cháo xiān fù nǚ jīn hēi děng wǔ shí sān rén hái qí guó. jīn hēi děng zì xuān dé chū zhì jīng shī, zhì shì qiǎn zhōng guān sòng huí. sān nián bā yuè cì táo yuǎn yóu guān jiàng shā páo yù pèi chì xì. xiān shì, jiàn zhōu zhǎng tóng cāng bì jū cháo xiān jiè, yǐ fù hái jiàn zhōu. cháo xiān yán: xī yǐ qióng guī chén, chén yù zhī shàn. jīn fù ēn hái jiàn zhōu lǐ mǎn zhù suǒ, lǜ qí tóng móu rǎo biān. jiàn zhōu zhǎng yán, suǒ bù wèi cháo xiān zhuī shā, zǔ liú yī bǎi qī shí yú jiā. wǔ nián zhào táo hái zhī. qī nián wǔ yuè yù táo yuē: yā lǜ jiāng yī dài dōng níng děng wèi, mì ěr wáng jìng, zhōng duō xì rén táo zhì wáng guó, huò bèi guó rén yòu xié qù zhě, wú wèn hàn rén nǚ zhí, zhì jí jiě jīng. chū, wǎ là mì lìng nǚ zhí zhū bù yòu cháo xiān, shǐ bèi zhōng guó. táo jù zhī, bái qí shì yú cháo. dì jiā qí zhōng, chì jiǎng zhī, bìng cì cǎi bì. jiǔ nián chūn, wō kòu fàn biān, táo mìng jiāng qín huò wǔ shí yú rén, xiè sòng jīng shī. shí nián yòu huò yú dǎng lái xiàn. dì lián chì jiǎng yù, cì lài jiā děng. shí sān nián dōng, mìng shǐ diào fā cháo xiān jí yě rén nǚ zhí bīng huì liáo dōng, zhēng běi kòu. shí yīng zōng běi shòu, chéng wáng jí wèi, qiǎn guān bān zhào yú qí guó.
正統元年三月放朝鮮婦女金黑等五十三人還其國。金黑等自宣德初至京師，至是遣中官送回。三年八月賜祹遠遊冠、絳紗袍、玉佩、赤舄。先是，建州長童倉避居朝鮮界，已復還建州。朝鮮言：「昔以窮歸臣，臣遇之善。今負恩還建州李滿住所，慮其同謀擾邊。」建州長言，所部為朝鮮追殺，阻留一百七十餘家。五年詔祹還之。七年五月諭祹曰：「鴨綠江一帶東寧等衛，密邇王境，中多細人逃至王國，或被國人誘脅去者，無問漢人、女直，至即解京。」初，瓦剌密令女直諸部誘朝鮮，使背中國。祹拒之，白其事於朝。帝嘉其忠，敕獎之，並賜彩幣。九年春，倭寇犯邊，祹命將擒獲五十餘人，械送京師。十年又獲餘黨來獻。帝連敕獎諭，賜賚加等。十三年冬，命使調發朝鮮及野人女直兵會遼東，征北寇。時英宗北狩，郕王即位，遣官頒詔於其國。

jǐng tài yuán nián gòng mǎ wǔ bǎi pǐ. zòu chēng fèng chì bàn mǎ èr sān wàn pǐ, bǐ yīn lín kòu gòu xìn, mǎ chù bó bì, yī shí wèi néng. zhào yuē: kòu jīn shǎo xī. mǎ yǐ zhì zhě, cháng qí zhí. wèi zhì zhě, zhǐ wù gòng. shì nián xià, táo zú, cì diào jì, shì zhuāng xiàn, fēng zǐ xiàng wèi guó wáng. huì liáo dōng zòu bào kāi yuán shěn yáng yǒu kòu rù jìng, lüè rén chù, xì jiàn zhōu hǎi xī yě rén nǚ zhí tóu mù lǐ mǎn zhù děng wèi xiàng dǎo, yīn yù xiàng xiāng wèi jǐ jiǎo jié shā zhī. qí qiū, xù gòng mǎ qiān wǔ bǎi yú pǐ. cì miǎn fú, bìng cháng qí zhí. dōng yòu cì xiàng jí fēi quán shì gào mìng, fēng qí zi hóng wěi wèi shì zǐ. èr nián dōng, yǐ jiàn zhōu tóu mù qián yǔ cháo xiān tōng, jiè xiàng jué qí shǐ. sān nián qiū, xiàng zú, lái gào āi. qiǎn zhōng guān wǎng diào jì, cì shì gōng shùn, mìng zi hóng wěi sì lì. hóng wěi lì sān nián, yǐ nián yòu qiě yīng sù jí, qǐng yǐ shū róu quán guó shì. qī nián shàng biǎo xùn wèi, nǎi fēng róu wèi guó wáng. róu qǐng lì zi zhāng wèi shì zǐ, cóng zhī.
景泰元年貢馬五百匹。奏稱奉敕辦馬二三萬匹，比因鄰寇構釁，馬畜踣斃，一時未能。詔曰：「寇今少息。馬已至者，償其直。未至者，止勿貢。」是年夏，祹卒，賜弔祭，諡莊憲，封子珦為國王。會遼東奏報開原、瀋陽有寇入境，掠人畜，系建州、海西、野人女直頭目李滿住等為嚮導，因諭珦相為掎角截殺之。其秋，續貢馬千五百餘匹。賜冕服，並償其直。冬又賜珦及妃權氏誥命，封其子弘暐為世子。二年冬，以建州頭目潛與朝鮮通，戒珦絕其使。三年秋，珦卒，來告哀。遣中官往弔祭，賜諡恭順，命子弘暐嗣立。弘暐立三年，以年幼且嬰夙疾，請以叔瑈權國事。七年上表遜位，乃封瑈為國王。瑈請立子暲為世子，從之。

tiān shùn sān nián, biān jiāng zòu, yǒu jiàn zhōu sān wèi dū du sī yǔ cháo xiān jié, kǒng wèi zhōng guó huàn. yīn chì róu wú zuò bù jìng, yí hòu huǐ. róu shū biàn, fù yù yuē: xuān dé zhèng tǒng nián jiān, yǐ wáng guó yǔ bǐ hù xiāng qīn lüè, chì jiě yuàn xī bīng, chū bù lìng jiāo tōng gěi shǎng shòu guān yě. bǐ jì shòu cháo tíng guān zhí, wáng yòu jiā zhī, shì yǔ cháo tíng kàng yě. wáng sù bǐng lǐ yì, hé ěr wén guò shì fēi? hòu yí jué sī jiāo, yǐ quán lìng yù. sì nián fù yù róu yuē: wáng zòu máo lián wèi dū du láng bo ér hā tōng móu shān luàn, yǐ zhì zhī fǎ. fū fǎ zhǐ kě xíng yú guó zhōng, qǐ dé jiā yú lín jìng. láng bo ér hā yǒu zuì, yí zòu cháo tíng qū chù. jīn zhé xíng shā hài, hé guài qí zi ē bǐ chē zhī sī fù chóu yě. wén ē bǐ chē zhī mǔ shàng zài, yí jí sòng liáo dōng dū sī, lìng ē bǐ chē lǐng huí, yǐ jiě chóu yuàn. wǔ nián, jiàn zhōu wèi yě rén zhì yì zhōu shā lüè, róu zòu qǐ cháo mìng hái suǒ lüè. bīng bù yì: cháo xiān xiān cháng yòu shā láng bo ér hā, jì yòu yòu zhì dōu zhǐ huī wù kè, zòng bīng lüè qí jiā shǔ. jīn yě rén shí xì fù chóu, yí yù cháo xiān, kòu dào zhī lái jiē zì qǔ, wéi shǒu fèn ān fǎ, shù mǐ biān xìn. cóng zhī.
天順三年，邊將奏，有建州三衛都督私與朝鮮結，恐為中國患。因敕瑈毋作不靖，貽後悔。瑈疏辨，復諭曰：「宣德、正統年間，以王國與彼互相侵掠，敕解怨息兵，初不令交通給賞授官也。彼既受朝廷官職，王又加之，是與朝廷抗也。王素秉禮義，何爾文過飾非？後宜絕私交，以全令譽。」四年復諭瑈曰：「王奏毛憐衛都督郎卜兒哈通謀煽亂，已置之法。夫法止可行於國中，豈得加於鄰境。郎卜兒哈有罪，宜奏朝廷區處。今輒行殺害，何怪其子阿比車之思復仇也。聞阿比車之母尚在，宜急送遼東都司，令阿比車領回，以解仇怨。」五年，建州衛野人至義州殺掠，瑈奏乞朝命還所掠。兵部議：「朝鮮先嘗誘殺郎卜兒哈，繼又誘致都指揮兀克，縱兵掠其家屬。今野人實系復仇，宜諭朝鮮，寇盜之來皆自取，惟守分安法，庶弭邊釁。」從之。

chéng huà yuán nián dōng, péi chén lǐ mén jiǒng lái cháo, zú yú dào. mìng gěi guān cì jì, bìng cì cǎi bì wèi qí jiā. shí cháo xiān pín gòng yì wù, sān nián chūn, chì yù róu xiū cháng gòng, wù shì zhēn qí. shì shí cháo tíng yòng bīng zhēng jiàn zhōu, chì róu zhù bīng jìn jiǎo. róu qiǎn zhōng shū fǔ zhī shì kāng chún tǒng zhòng wàn yú dù yā lǜ pō zhū èr jiāng, gōng pò jiǔ xiǎn fǔ zhū zhài, zhǎn huò duō.
成化元年冬，陪臣李門炯來朝，卒於道。命給棺賜祭，並賜彩幣慰其家。時朝鮮頻貢異物，三年春，敕諭瑈修常貢，勿事珍奇。是時朝廷用兵征建州，敕瑈助兵進剿。瑈遣中樞府知事康純統眾萬餘渡鴨綠、潑豬二江，攻破九獮府諸寨，斬獲多。

sì nián zhēng yuè qiǎn guān lái xiàn fú. zhào cóng hòu lài, chì jiǎng yù zhī. shì nián, róu zú, cì shì huì zhuāng. qiǎn tài jiān zhèng tóng cuī ān fēng shì zǐ huǎng wèi wáng, gěi fēi hán shì gào mìng. jì xíng, xún àn liáo dōng yù shǐ hóu yīng zòu yuē: liáo dōng lián nián bèi kòu, chuāng yí wèi qǐ, jīn fù hé jià bù dēng, jūn mín fá shí. tài jiān zhèng tóng děng suí cóng rén yuán suǒ guò yì sāo. chén kǎo xiān nián céng yú hàn lín yuàn zhōng, xuǎn yǒu xué xíng wén wàng zhě chū shǐ. jīn tóng ān jù cháo xiān rén, fén mù zōng zú jiē zài, jiàn qí guó wáng, bù miǎn qū jié, shū xiè zhōng guó tǐ. qǐ qǐn chéng mìng, huò hàn lín, huò gěi shì zhōng jí xíng rén nèi tuī xuǎn yī yuán, wǎng shǐ wèi biàn. dì yuē: yīng suǒ yán liáng shì. zì hòu shǎng lài qiǎn nèi chén, qí cè fēng zhèng fù shǐ, xuǎn tíng chén yǒu xué xíng zhě.
四年正月遣官來獻俘。詔從厚賚，敕獎諭之。是年，瑈卒，賜諡惠莊。遣太監鄭同、崔安封世子晄為王，給妃韓氏誥命。既行，巡按遼東御史侯英奏曰：「遼東連年被寇，瘡痍未起，今復禾稼不登，軍民乏食。太監鄭同等隨從人員所過驛騷。臣考先年曾於翰林院中，選有學行文望者出使。今同、安俱朝鮮人，墳墓宗族皆在，見其國王，不免屈節，殊褻中國體。乞寢成命，或翰林，或給事中及行人內推選一員，往使為便。」帝曰：「英所言良是。自後賞賚遣內臣，其冊封正副使，選廷臣有學行者。」

liù nián, huǎng bìng dǔ, yǐ suǒ shēng zǐ yòu, mìng qí xiōng gù shì zǐ zhāng nǚ zǐ xiè zi quán guó shì, qiǎn péi chén yǐ wén. jí zú, cì shì xiāng dào, mìng xiè sì wèi, xiè qī hán shì fēng wáng fēi. shí nián zhuī zèng xiè fù shì zǐ zhāng wèi guó wáng, shì huái jiǎn, mǔ hán shì wèi wáng fēi, cóng suǒ qǐng yě.
六年，晄病篤，以所生子幼，命其兄故世子暲女子娎子權國事，遣陪臣以聞。及卒，賜諡襄悼，命娎嗣位，娎妻韓氏封王妃。十年追贈娎父世子暲為國王，諡懷簡，母韓氏為王妃，從所請也。

shí yī nián sì yuè, xiè zòu jiàn zhōu yě rén jiū jù máo lián děng wèi qīn rǎo biān jìng bù yǐ, qǐ cháo mìng jiè chì. shí èr nián shí yuè, xiè wèi jì qī yǐn shì qǐng fēng, cì gào mìng guān fú. shí jìn wài guó hù shì bīng qì, xiè zòu: xiǎo bāng běi lián yě rén, nán lín wō dǎo, wǔ bīng zhī yòng, bù kě quē yī. ér gōng cái suǒ xū niú jiǎo, yǎng yú shàng guó. gāo huáng dì shí cháng cì huǒ yào huǒ pào, jīn wàng tè xǔ shōu mǎi gōng jiǎo, bù yǔ wài fān tóng jìn. bīng bù yì suì shì gōng jiǎo wǔ shí, hòu yǐ bù zú yú yòng, qǐng wú xiàn é, zhào xǔ bèi shì.
十一年四月，娎奏建州野人糾聚毛憐等衛侵擾邊境不已，乞朝命戒飭。十二年十月，娎為繼妻尹氏請封，賜誥命冠服。時禁外國互市兵器，娎奏：「小邦北連野人，南鄰倭島，五兵之用，不可缺一。而弓材所需牛角，仰於上國。高皇帝時嘗賜火藥、火炮，今望特許收買弓角，不與外番同禁。」兵部議歲市弓角五十，後以不足於用，請無限額，詔許倍市。

shí wǔ nián shí yuè mìng xiè chū bīng jiā jī jiàn zhōu nǚ zhí. xiè suì qiǎn yòu zàn chéng yú yǒu zhǎo lǜ bīng zhì mǎn pǔ jiāng, yǐ shuǐ pàn hòu qī. fù qiǎn zuǒ yì zhèng yǐn bì shāng jié dù shǐ jīn jiào děng dù jiāng jìn jiǎo. shí liù nián chūn qiǎn péi chén lái xiàn jié, dì mìng nèi guān jī chì jiǎng qí néng jì xiān liè, cì jīn bì, lǐng bīng guān shǎng lài rú lì. hòu shǐ hái, qiǎn qí chén xǔ xī bàn sòng. xī guī zhì kāi zhōu, jiàn zhōu qí èr qiān yāo zhī, lüè qí cóng zú sān shí yú rén, mǎ èr bǎi sān shí yú pǐ, tā suǒ wáng wù chēng shì. zòu wén, yīng guó gōng zhāng mào lì bù shàng shū yǐn mín děng yǐ liáo dōng lián nián yòng bīng, wèi kě qīng dòng, yí yǐ cǐ yì yù xiè. chì liáo dōng shǒu chén zhěng chì biān bèi, gèng lìng yì zhě qióng jiū suǒ lüè, qī zài bì děi, réng cì xī bái jīn cǎi bì wèi ān zhī.
十五年十月命娎出兵夾擊建州女直。娎遂遣右贊成魚有沼率兵至滿浦江，以水泮後期。復遣左議政尹弼商、節度使金嶠等渡江進剿。十六年春遣陪臣來獻捷，帝命內官齎敕獎其能繼先烈，賜金幣，領兵官賞賚如例。後使還，遣其臣許熙伴送。熙歸至開州，建州騎二千邀之，掠其從卒三十餘人，馬二百三十餘匹，他所亡物稱是。奏聞，英國公張懋、吏部尚書尹旻等以遼東連年用兵，未可輕動，宜以此意諭娎。敕遼東守臣整飭邊備，更令譯者窮究所掠，期在必得，仍賜熙白金彩幣慰安之。

shí qī nián, xiè zòu jì fēi yǐn shì shī dé, fèi zhì, qǐ gèng fēng fù shì yǐn shì. cóng zhī. shí jiǔ nián sì yuè fēng xiè zhǎng zi xin lóng wèi shì zǐ.
十七年，娎奏繼妃尹氏失德，廢置，乞更封副室尹氏。從之。十九年四月封娎長子忄隆為世子。

hóng zhì qī nián shí èr yuè, xiè zú, cì shì kāng jìng. míng nián sì yuè, fēng xin lóng wèi guó, qī shèn shì wèi wáng fēi. shí èr nián, xin lóng zòu: běn guó rén lǚ yǒu wéi jìn nì hǎi dǎo, yòu yǐn jūn mín, jiàn zhì zī màn. qǐ xǔ běn guó zì xíng sōu shuā. qí jì shang guó dì fāng, qǐng chì guān zhuī bǔ. shí liáo dōng shǒu chén yì zòu rú xin lóng yán, bào kě. shí wǔ nián dōng, fēng xin lóng zhǎng zi huáng yè wèi shì zǐ.
弘治七年十二月，娎卒，賜諡康靖。明年四月，封忄隆為國，妻慎氏為王妃。十二年，忄隆奏：「本國人屢有違禁匿海島，誘引軍民，漸至滋蔓。乞許本國自行搜刷。其系上國地方，請敕官追捕。」時遼東守臣亦奏如忄隆言，報可。十五年冬，封忄隆長子〈皇頁〉為世子。

zhèng dé èr nián, xin lóng yǐ shì zǐ huáng yè yāo wáng, āi tòng chéng jí, zòu qǐng yǐ guó shì fù qí dì yì, qí guó rén fù zòu qǐng fēng yì. lǐ bù yì mìng yì quán lǐ guó shì, qí xin lóng zú nǎi fēng. jì, péi chén lú gōng bì děng yǐ cháo gòng zhì jīng, fù qǐng fēng yì, tíng yì bù yǔn. shí èr yuè, xin lóng mǔ fēi zòu yì zhǎng qiě xián, kān fù zhòng jì. yú shì lǐ bù zòu: xin lóng yǐ gù jí cí wèi, yì yǐ qīn dì chéng tuō, jiē shòu jì míng, yǒu ài bù shī. tōng guó chén mín jǔ wú yì cí, yí shùn qí qǐng. shàng nǎi yǔn yì sì wèi, qiǎn zhōng guān chì fēng, bìng cì qí fēi yǐn shì gào mìng. chū, chéng guì zhī zì lì yě, yǔ zǎi xiàng lǐ rén rén běn yì zú. yǒng lè jiān, jiàng jì hǎi yuè zhù wén, chēng chéng guì wèi rén rén zǐ, ér zǔ xùn yì zài rén rén zǐ chéng guì gēng míng dàn. hòu chéng guì zǐ fāng yuǎn zòu biàn, tài zōng xǔ lìng gǎi zhèng. zhì shì xiū dà míng huì diǎn, réng liè zǔ xùn yú cháo xiān guó. gòng shǐ shì yǐ guī, yì shàng shū bèi chén shì xì, biàn xiān shì wú shì nì shì, qǐ gǎi zhèng. lǐ bù yì: huì diǎn xiáng zài běn cháo zhì dù, shì shè wài guó, yí sì zhī jì, zài suǒ lüè. kuàng chéng guì dé guó chū huáng zǔ mìng, qí bù xì rén rén hòu, tài zōng zhào kě zhēng, yí cóng qí qǐng. zhào yuē: kě.
正德二年，忄隆以世子〈皇頁〉夭亡，哀慟成疾，奏請以國事付其弟懌，其國人復奏請封懌。禮部議命懌權理國事，俟忄隆卒乃封。既，陪臣盧公弼等以朝貢至京，復請封懌，廷議不允。十二月，忄隆母妃奏懌長且賢，堪付重寄。於是禮部奏：「忄隆以痼疾辭位，懌以親弟承托，接受既明，友愛不失。通國臣民舉無異詞，宜順其請。」上乃允懌嗣位，遣中官敕封，並賜其妃尹氏誥命。初，成桂之自立也，與宰相李仁人本異族。永樂間，降祭海岳祝文，稱成桂為仁人子，而《祖訓》亦載仁人子成桂更名旦。後成桂子芳遠奏辨，太宗許令改正。至是修《大明會典》，仍列《祖訓》於朝鮮國。貢使市以歸，懌上疏備陳世系，辨先世無弒逆事，乞改正。禮部議：「《會典》詳載本朝制度，事涉外國，疑似之際，在所略。況成桂得國出皇祖命，其不系仁人後，太宗詔可征，宜從其請。」詔曰：「可。」

shí wǔ nián dōng, mìng nèi guān fēng yì zi hào wèi shì zǐ, cì yì jīn bó zhū yù, lìng kuò qǔ yì wù jí tóng nán nǚ yǐ jìn. shí liù nián, shì zōng jí wèi, lǐ guān yán: tiān zǐ chū jiàn zuò, yí zhèng zhōng guó zhī tǐ, jué wài yì xiá wǔ zhī duān. qǐng yù yì fēi cháo tíng yì, zhào nèi chén hái, wú yǒu suǒ suǒ qǔ. dì cóng zhī.
十五年冬，命內官封懌子峼為世子，賜懌金帛珠玉，令括取異物及童男女以進。十六年，世宗即位，禮官言：「天子初踐祚，宜正中國之體，絕外裔狎侮之端。請諭懌非朝廷意，召內臣還，毋有所索取。」帝從之。

jiā jìng èr nián bā yuè, yǐ fú huò wō yí lái xiàn, bìng sòng hái zhōng guó bèi lüè bā rén. cì bái jīn jǐn zhù.
嘉靖二年八月，以俘獲倭夷來獻，並送還中國被掠八人。賜白金錦紵。

bā nián bā yuè, péi chén liǔ pǔ shàng yán: guó zǔ lǐ dàn xì běn guó quán zhōu rén. èr shí bā shì zǔ hàn shì xīn luó wèi sī kōng. xīn luó wáng, liù shì sūn jīng xiū rù gāo lì. shí sān shì sūn ān shè shì yuán wèi nán jīng qiān hù suǒ dá lǔ huā chì. yuán jì bīng xìng, ān céng sūn zi chūn yǔ nán chéng guì bì dì dōng qiān. zhì zhèng xīn chǒu, dāng gōng mǐn wáng zhī shí nián, yǒu hóng jīn zéi rù jìng, chéng guì jī zéi yǒu gōng, shòu wǔ bān zhí shì, shí shàng wèi zhī míng. gōng mǐn wú sì, yīn xù chǒng chén xīn zhūn zhī zǐ wú wèi zi, wǎn wèi bì chén hóng lún nèi shù cuī wàn shēng suǒ shì. quán chén lǐ rén rén zhū lún wàn shēng ér lì wú, zhuó chéng guì wèi mén xià shì zhōng. wú qiǎn chéng guì qīn liáo dōng, chéng guì bù cóng, fǎn bīng. wú jù, xùn wèi yú zi chāng. chāng yǐ wěi xìng jiàn chù, fù lì wáng shì yì dìng chāng jūn yáo, cuàn rén rén yú wài. yáo fù bù dào, guó rén dài chéng guì, qǐng yú gāo huáng dì, lì wèi wáng, gēng míng dàn, shàn yáo bié dǐ, zhōng qí shēn, shí wèi cháng wèi shì. qián yǒng lè zhèng dé jiān lǚ jīng zòu qǐng, jù méng yú yǔn, ér qì wèi gǎi zhèng. jīn yù chóng xiū huì diǎn, qǐ cì zhāo xuě. zhào sòng shǐ guǎn biān zuǎn.
八年八月，陪臣柳溥上言：國祖李旦系本國全州人。二十八世祖瀚仕新羅為司空。新羅亡，六世孫兢休入高麗。十三世孫安社仕元為南京千戶所達魯花赤。元季兵興，安曾孫子春與男成桂避地東遷。至正辛丑，當恭愍王之十年，有紅巾賊入境，成桂擊賊有功，授武班職事，時尚未知名。恭愍無嗣，陰蓄寵臣辛肫之子禑為子，晚為嬖臣洪倫、內豎崔萬生所弒。權臣李仁人誅倫、萬生而立禑，擢成桂為門下侍中。禑遣成桂侵遼東，成桂不從，返兵。禑懼，遜位於子昌。昌以偽姓見黜，復立王氏裔定昌君瑤，竄仁人於外。瑤復不道，國人戴成桂，請於高皇帝，立為王，更名旦，贍瑤別邸，終其身，實未嘗為弒。前永樂、正德間屢經奏請，俱蒙俞允，而迄未改正。今遇重修《會典》，乞賜昭雪。」詔送史館編纂。

shí bā nián èr yuè, ruì zōng fù tài miào, pèi xiǎng míng táng lǐ chéng, yì biǎo hè. dì tè yù fèng tiān mén yǐn jiàn, cì yàn lǐ bù.
十八年二月，睿宗祔太廟，配享明堂禮成，懌表賀。帝特御奉天門引見，賜宴禮部。

èr shí sān nián dōng, yì zú. èr shí sì nián zhēng yuè lái fù, cì shì gōng xī. zhào lì qí zi hào. hào wèi yú nián zú, cì shì róng jìng. jiǔ yuè, hào dì quán guó shì huán qiǎn shǐ xiè jì shì, bìng qǐng xí fēng, zhào xǔ zhī.
二十三年冬，懌卒。二十四年正月來訃，賜諡恭僖。詔立其子峼。峼未逾年卒，賜諡榮靖。九月，峼弟權國事峘遣使謝祭諡，並請襲封，詔許之。

èr shí wǔ nián, huán qiǎn shǐ sòng xià hǎi fān rén liù bǎi yú zhì biān, cì jīn bì. èr shí liù nián zhēng yuè, huán zī chēng: fú jiàn rén cóng wú fàn hǎi zhì běn guó zhě, yīn wǎng rì běn shì yì, wèi fēng suǒ piào, qián hòu gòng huò qiān rén yǐ shàng, jiē xié jūn qì huò wù, zhì zhōng guó huǒ pào yì wèi wō yǒu, kǒng qǐ bīng duān. zhào: qǐng nián yán hǎi jiān mín fàn jìn, fú jiàn yóu shén, wǎng wǎng wèi wài guó suǒ huò, yǒu shāng guó tǐ. hǎi dào guān yuán lìng xún àn yù shǐ chá cān. réng cì wáng yín bì, yǐ jīng qí zhōng.
二十五年，峘遣使送下海番人六百餘至邊，賜金幣。二十六年正月，峘咨稱：「福建人從無泛海至本國者，因往日本市易，為風所漂，前後共獲千人以上，皆挾軍器貨物，致中國火炮亦為倭有，恐起兵端。」詔：「頃年沿海奸民犯禁，福建尤甚，往往為外國所獲，有傷國體。海道官員令巡按御史察參。仍賜王銀幣，以旌其忠。」

sān shí yī nián dōng, yǐ hóng wǔ yǒng lè jiān suǒ cì lè qì bì huài, zòu qiú lǜ guǎn, gèng qǐ qiǎn lè guān fù jīng xiào xí, xǔ zhī.
三十一年冬，以洪武、永樂間所賜樂器敝壞，奏求律管，更乞遣樂官赴京校習，許之。

sān shí wǔ nián wǔ yuè yǒu wō chuán sì zì zhè zhí bài hái, piào rù cháo xiān jìng. huán qiǎn bīng jī jiān zhī, dé zhòng guó bèi fú jí zhù nì zhě sān shí yú rén lái xiàn, yīn hè dōng zhì jié, dì cì xǐ shū bāo yù. sān shí bā nián shí yī yuè zòu: jīn nián wǔ yuè, yǒu wō kòu jià chuán èr shí wǔ zhī lái dǐ hǎi àn, chén mìng jiāng lǐ duó děng jiǎo shā dài jǐn, huò zhōng guó mín chén chūn děng sān bǎi yú rén, nèi zhāo tōng wō xiàng dǎo chén dé děng shí liù rén, jù xiàn què xià. fù jiàng chì jiǎng lì, hòu lài yín bì, bìng cì duó děng yǒu chà.
三十五年五月有倭船四自浙、直敗還，漂入朝鮮境。峘遣兵擊殲之，得中國被俘及助逆者三十餘人來獻，因賀冬至節，帝賜璽書褒諭。三十八年十一月奏：「今年五月，有倭寇駕船二十五隻來抵海岸，臣命將李鐸等剿殺殆盡，獲中國民陳春等三百餘人，內招通倭嚮導陳得等十六人，俱獻闕下。」復降敕獎勵，厚賚銀幣，並賜鐸等有差。

sì shí èr nián jiǔ yuè, huán fù shàng shū biàn xiān shì fēi lǐ rén rén hòu, jīn xiū huì diǎn suī méng lí zhèng, qǐ zhe shǐ zǔ dàn fù zǐ chūn zhī míng, dì lìng fù lù huì diǎn.
四十二年九月，峘復上書辨先世非李仁人後，今修《會典》雖蒙釐正，乞著始祖旦、父子春之名，帝令附錄《會典》。

lóng qìng yuán nián liù yuè qiǎn guān bān jí wèi zhào. shí dì jiāng xìng tài xué, lái shǐ qǐ liú guān lǐ, xǔ zhī. shì nián dōng, huán zú, cì shì gōng xiàn, mìng qí zhí yán xí fēng.
隆慶元年六月遣官頒即位詔。時帝將幸太學，來使乞留觀禮，許之。是年冬，峘卒，賜諡恭憲，命其侄昖襲封。

wàn lì yuán nián zhēng yuè shàng mù zōng zūn shì liǎng gōng huī hào lǐ chéng, yán biǎo hè, xiàn fāng wù mǎ pǐ. shí yán lǚ qǐng cì huáng míng huì diǎn, wèi qí xiān kāng xiàn wáng dàn xuě yuān. shí liù nián zhēng yuè, huì diǎn chéng, shì gòng shǐ yù hóng zài jīng, qǐng gěi qián shū, yǐ zhōng qián mìng. xǔ zhī. shí qī nián shí yī yuè, péi chén qí qín děng rù hè dōng zhì, zòu chēng běn nián liù yuè, dà liú qiú guó chuán zāo fēng zhì hǎi àn, suǒ yǒu nán fù hé jiě jīng, gěi wén fàng guī. cóng zhī.
萬曆元年正月上穆宗尊諡、兩宮徽號禮成，昖表賀，獻方物馬匹。時昖屢請賜《皇明會典》，為其先康獻王旦雪冤。十六年正月，《會典》成，適貢使愈泓在京，請給前書，以終前命。許之。十七年十一月，陪臣奇芩等入賀冬至，奏稱本年六月，大琉球國船遭風至海岸，所有男婦合解京，給文放歸。從之。

shí jiǔ nián shí yī yuè zòu, wō qiú guān bái píng xiù jí shēng yán míng nián sān yuè lái fàn, zhào bīng bù shēn chì hǎi fáng. píng xiù jí zhě, sà mó zhōu rén, chū suí wō guān bái xìn zhǎng. huì xìn zhǎng wèi qí xià suǒ shì, xiù jí suì tǒng xìn zhǎng bīng, zì hào guān bái, jié jiàng liù shí yú zhōu. cháo xiān yǔ rì běn duì mǎ dǎo xiāng wàng, shí yǒu wō yí wǎng lái hù shì. èr shí nián xià wǔ yuè, xiù jí suì fēn qú shuài xíng zhǎng qīng zhèng děng lǜ zhōu shī bī fǔ shān zhèn, qián dù lín jīn. shí cháo xiān chéng píng jiǔ, bīng bù xí zhàn, yán yòu miǎn jiǔ, chí bèi, cù dǎo yí zuò nán, wàng fēng jiē kuì. yán qì wáng chéng, lìng cì zǐ hún shè guó shì, bēn píng rǎng. yǐ, fù zǒu yì zhōu, yuàn nèi shǔ. qī yuè, bīng bù yì lìng zhù zhá xiǎn yào, yǐ dài tiān bīng hào zhào tōng guó qín wáng, yǐ tú huī fù. ér shì shí wō yǐ rù wáng jīng, huǐ fén mù, jié wáng zǐ péi chén, piāo fǔ kù, bā dào jǐ jǐn méi, dàn mù qiě dù yā lǜ jiāng, qǐng yuán zhī shǐ luò yì yú dào. tíng yì yǐ cháo xiān wèi guó fān lí, zài suǒ bì zhēng. qiǎn xíng rén xuē pān yù yán yǐ xìng fù dà yì, yáng yán dà bīng shí wàn qiě zhì. ér wō yè dǐ píng rǎng, cháo xiān jūn chén yì jí, chū bì ài zhōu. yóu jī shǐ rú děng lǜ shī zhì píng rǎng, zhàn sǐ. fù zǒng bīng zǔ chéng xùn tǒng bīng dù yā lǜ jiāng yuán zhī, jǐn yǐ shēn miǎn. zhōng cháo zhèn dòng, yǐ sòng yīng chāng wèi jīng lüè. bā yuè, wō rù fēng dé děng jùn, bīng bù shàng shū shí xīng jì wú suǒ chū, yì qiǎn rén zhēn tàn zhī, yú shì jiā xìng rén shěn wéi jìng yīng mù. wéi jìng zhě, shì zhōng wú lài yě. shì shí xiù jí cì duì mǎ dǎo, fēn qí jiāng xíng zhǎng děng shǒu yào hài wèi shēng yuán. wéi jìng zhì píng rǎng, zhí lǐ qí bēi. xíng zhǎng dài yuē: tiān cháo xìng àn bīng bù dòng, wǒ bù jiǔ dāng hái. yǐ dà tóng jiāng wèi jiè, píng rǎng yǐ xī jǐn shǔ cháo xiān ěr. wéi jìng yǐ wén. tíng yì wō zhà wèi kě xìn, nǎi qù yīng chāng děng jìn bīng. ér xīng pō huò yú wéi jìng, nǎi tí shǔ yóu jī, fù jūn qián, qiě qǐng jīn xíng jiān. shí èr yuè, yǐ lǐ rú sōng wèi dōng zhēng tí dū. míng nián zhēng yuè, rú sōng dū zhū jiāng jìn zhàn, dà jié yú píng rǎng. xíng zhǎng dù dà tóng jiāng, dùn hái lóng shān. suǒ shī huáng hǎi píng ān jīng jī jiāng yuán sì dào bìng fù, qīng zhèng yì dùn hái wáng jīng. rú sōng jì shèng, qīng qí qū bì tí guǎn, bài, tuì zhù kāi chéng. shì jù rú sōng chuán.
十九年十一月奏，倭酋關白平秀吉聲言明年三月來犯，詔兵部申飭海防。平秀吉者，薩摩州人，初隨倭關白信長。會信長為其下所弒，秀吉遂統信長兵，自號關白，劫降六十餘州。朝鮮與日本對馬島相望，時有倭夷往來互市。二十年夏五月，秀吉遂分渠帥行長、清正等率舟師逼釜山鎮，潛渡臨津。時朝鮮承平久，兵不習戰，昖又湎酒，弛備，猝島夷作難，望風皆潰。昖棄王城，令次子琿攝國事，奔平壤。已，復走義州，願內屬。七月，兵部議令駐札險要，以待天兵；號召通國勤王，以圖恢復。而是時倭已入王京，毀墳墓，劫王子、陪臣，剽府庫，八道幾盡沒，旦暮且渡鴨綠江，請援之使絡繹於道。廷議以朝鮮為國藩籬，在所必爭。遣行人薛潘諭昖以興復大義，揚言大兵十萬且至。而倭業抵平壤，朝鮮君臣益急，出避愛州。游擊史儒等率師至平壤，戰死。副總兵祖承訓統兵渡鴨綠江援之，僅以身免。中朝震動，以宋應昌為經略。八月，倭入豐德等郡，兵部尚書石星計無所出，議遣人偵探之，於是嘉興人沈惟敬應募。惟敬者，市中無賴也。是時秀吉次對馬島，分其將行長等守要害為聲援。惟敬至平壤，執禮其卑。行長紿曰：「天朝幸按兵不動，我不久當還。以大同江為界，平壤以西盡屬朝鮮耳。」惟敬以聞。廷議倭詐未可信，乃趣應昌等進兵。而星頗惑於惟敬，乃題署游擊，赴軍前，且請金行間。十二月，以李如松為東征提督。明年正月，如松督諸將進戰，大捷於平壤。行長渡大同江，遁還龍山。所失黃海、平安、京畿、江原四道並復，清正亦遁還王京。如松既勝，輕騎趨碧蹄館，敗，退駐開城。事具《如松傳》。

chū, rú sōng shì shī, yù zhǎn wéi jìng, yǐ cān jūn lǐ yīng shì yán ér zhǐ. zhì shì bài, qì suō, ér yīng chāng jí tú chéng gōng, wō yì fá shí yǒu guī zhì, yīn ér fēng gòng zhī yì qǐ. yīng chāng dé wō bào wéi jìng shū, nǎi lìng yóu jī zhōu hóng mó tóng wéi jìng wǎng yù wō, xiàn wáng jīng, fǎn wáng zǐ, rú yuē zòng guī. wō guǒ yú sì yuè qì wáng chéng dùn. shí hàn jiāng yǐ nán qiān yǒu yú lǐ cháo xiān gù tǔ fù dìng, bīng bù yán yí lìng wáng hái guó jū shǒu, wǒ gè zhèn bīng jiǔ pí hǎi wài, yǐ cì chè guī wèi biàn. zhào kě. yīng chāng shū chēng: fǔ shān suī bīn hǎi nán, yóu cháo xiān jìng, yǒu rú wō chān wǒ bà bīng, tū rù zài fàn, cháo xiān bù zhī, qián gōng jǐn qì. jīn bō bīng xié shǒu wèi dì yī cè, jí yì chè, yí shǎo xū, qí wō jǐn guī, liàng liú fáng shù. bù yì liú jiāng zhè bīng wǔ qiān, fēn tún yào hài, réng yù yán sōu liàn jūn shí, wú shì wài yuán. yǐ ér shěn wéi jìng guī zì fǔ shān, tóng wō shǐ lái qǐng kuǎn, ér wō suí fàn xián ān jìn zhōu, bī quán luó, shēng fù hàn jiāng yǐ nán, yǐ wáng jīng hàn jiāng wèi jiè. rú sōng jì quán luó ráo wò, nán yuán fǔ yóu qí yān hóu, nǎi mìng zhū jiāng fēn shǒu yào hài. yǐ, wō guǒ fēn fàn, wǒ shī bìng yǒu zhǎn huò. bīng kē gěi shì zhōng zhāng fǔ zhī liáo dōng dōu yù shǐ zhào yào jiē yán kuǎn gòng bù kě qīng shòu. qī yuè, wō cóng fǔ shān yí xī shēng pǔ, sòng huí wáng zǐ péi chén. shí shī jiǔ bào lù, wén chè, shì nán jiǔ jī. yīng chāng qǐng liú liú tīng chuān bīng, wú wéi zhōng luò shàng zhì děng nán bīng, hé jì liáo bīng gòng wàn liù qiān, tīng tīng fēn bù shàng zhī dà qiū, yuè xiǎng wǔ wàn liǎng, zī zhī hù bīng èr bù. xiān shì, fā tǎng gěi jūn fèi, yǐ lèi bǎi wàn. tíng chén yán xū nèi shí wài fēi zhǎng cè, qǐng yǐ suǒ liú chuān bīng mìng tīng xùn liàn, bīng xiǎng lìng běn guó zì bàn. yú shì zhào chè wéi zhōng děng bīng, zhǐ liú tīng bīng fáng shǒu. yù cháo xiān shì zǐ lín hǎi jūn jīn jū quán qìng, yǐ gù yǎng qiān wèi jīng lüè. jiǔ yuè, yán yǐ sān dū jì fù, jiāng yù zài zào, shàng biǎo xiè ēn. rán shí wō yóu jù fǔ shān yě, xīng yì yī yì zhǔ kuǎn. jiǔ yuè, bīng bù zhǔ shì céng wěi fāng yán: guān bái dà zhòng yǐ hái, xíng zhǎng liú dài. zhī wǒ bīng wèi chè, bù gǎn yǐ yī shǐ jiā yí. yù guī bào guān bái juǎn tǔ zhòng lái, zé fēng bù lì, zhèng kǔ dōng hán. gù kuǎn yì qù, bù kuǎn yì qù. shěn wéi jìng qián yú wō yíng jiǎng gòu, xián ān jìn zhōu suí xiàn, ér sú shì kuǎn jì lái nián bù gōng, zé sù zhī kuǎn zhě, zhèng sù zhī lái ěr. gù kuǎn yì lái, bù kuǎn yì lái. yí lìng cháo xiān zì wèi shǒu, diào sǐ wèn gū, liàn bīng jī sù, yǐ tú zì qiáng. dì yǐ wèi rán, yīn chì yù yán zhě shèn zhì.
初，如松誓師，欲斬惟敬，以參軍李應試言而止。至是敗，氣縮，而應昌急圖成功，倭亦乏食有歸志，因而封貢之議起。應昌得倭報惟敬書，乃令游擊周弘謨同惟敬往諭倭，獻王京，返王子，如約縱歸。倭果於四月棄王城遁。時漢江以南千有餘里朝鮮故土復定，兵部言宜令王還國居守，我各鎮兵久疲海外，以次撤歸為便。詔可。應昌疏稱：「釜山雖瀕海南，猶朝鮮境，有如倭覘我罷兵，突入再犯，朝鮮不支，前功盡棄。今撥兵協守為第一策，即議撤，宜少需，俟倭盡歸，量留防戍。」部議留江浙兵五千，分屯要害，仍諭昖搜練軍實，毋恃外援。已而沈惟敬歸自釜山，同倭使來請款，而倭隨犯咸安、晉州，逼全羅，聲復漢江以南，以王京、漢江為界。如松計全羅饒沃，南原府尤其咽喉，乃命諸將分守要害。已，倭果分犯，我師並有斬獲。兵科給事中張輔之、遼東都御史趙耀皆言款貢不可輕受。七月，倭從釜山移西生浦，送回王子、陪臣。時師久暴露，聞撤，勢難久羈。應昌請留劉綎川兵，吳惟忠、駱尚志等南兵，合薊、遼兵共萬六千，聽綎分布尚之大丘，月餉五萬兩，資之戶兵二部。先是，發帑給軍費，已累百萬。廷臣言虛內實外非長策，請以所留川兵命綎訓練，兵餉令本國自辦。於是詔撤惟忠等兵，止留綎兵防守。諭朝鮮世子臨海君珒居全慶，以顧養謙為經略。九月，昖以三都既復，疆域再造，上表謝恩。然時倭猶據釜山也，星益一意主款。九月，兵部主事曾偉芳言：「關白大眾已還，行長留待。知我兵未撤，不敢以一矢加遺。欲歸報關白捲土重來，則風不利，正苦冬寒。故款亦去，不款亦去。沈惟敬前於倭營講購，咸安、晉州隨陷，而俗恃款冀來年不攻，則速之款者，正速之來耳。故款亦來，不款亦來。宜令朝鮮自為守，吊死問孤，練兵積粟，以圖自強。」帝以為然，因敕諭昖者甚至。

èr shí èr nián zhēng yuè, yán qiǎn jīn zuì děng jìn fāng wù xiè ēn. lǐ bù láng zhōng hé qiáo yuǎn zòu: zuì tì qì yán wō kòu chāng jué, cháo xiān shù shǒu shòu rèn zhě liù wàn yú rén. wō yǔ bèi màn wú lǐ, shěn wéi jìng yǔ wō jiāo tōng, bù yún hé qīn, zhé yuē qǐ xiáng. chén jǐn jiāng wàn lì shí jiǔ nián zhōng guó bèi lüè rén xǔ yí suǒ jì nèi dì shū wō yí dá liú tīng shū jí lì nián rù kòu chù zhì zhī yí, qǐ tè chì jí zhǐ fēng gòng. zhào bīng bù yì. shí tíng chén jiāo zhāng, jiē yǐ bà fēng gòng yì zhàn shǒu wèi yán. bā yuè, yǎng qiān zòu jiǎng gòng zhī shuō, gòng dào yí cóng níng bō, guān bái yí fēng wèi rì běn wáng, yù xíng zhǎng bù wō jǐn guī, yǔ fēng gòng rú yuē. jiǔ yuè, yán qǐng xǔ bǎo guó. dì nǎi qiè zé qún chén zǔ náo, zhuī chǐ yù shǐ guō shí děng. zhào xiǎo xī fēi rù cháo, jí duō guān miàn yì, yào yǐ sān shì: yī, lēi wō jǐn guī cháo yī, jì fēng bù yǔ gòng yī, shì wú fàn cháo xiān. wō jù tīng cóng, yǐ wén. dì fù yù yú zuǒ què, yǔ jiā zhōu fù. shí èr yuè, fēng yì dìng, mìng lín huái hóu lǐ zōng chéng chōng zhèng shǐ, yǐ dōu zhǐ huī yáng fāng hēng fù zhī, tóng shěn wéi jìng wǎng rì běn, wáng gěi jīn yìn, xíng zhǎng shòu dū du qiān shì.
二十二年正月，昖遣金晬等進方物謝恩。禮部郎中何喬遠奏：「晬涕泣言倭寇猖獗，朝鮮束手受刃者六萬餘人。倭語悖慢無禮，沈惟敬與倭交通，不雲和親，輒曰乞降。臣謹將萬曆十九年中國被掠人許儀所寄內地書、倭夷答劉綎書及歷年入寇處置之宜，乞特敕急止封貢。」詔兵部議。時廷臣交章，皆以罷封貢、議戰守為言。八月，養謙奏講貢之說，貢道宜從寧波，關白宜封為日本王，諭行長部倭盡歸，與封貢如約。九月，昖請許保國。帝乃切責群臣阻撓，追褫御史郭實等。詔小西飛入朝，集多官面議，要以三事：一，勒倭盡歸巢；一，既封不與貢；一，誓無犯朝鮮。倭俱聽從，以聞。帝復諭於左闕，語加周復。十二月，封議定，命臨淮侯李宗城充正使，以都指揮楊方亨副之，同沈惟敬往日本，王給金印，行長授都督僉事。

èr shí sān nián jiǔ yuè, yán zòu lì cì zǐ hún wèi sì. xiān shì, yán shù zhǎng zi lín hǎi jūn jīn xiàn zéi zhōng, jīng yōu chéng jí, cì zǐ guāng hǎi jūn hún shōu jí liú sàn, pō zhe gōng jī, zòu qǐng lì zhī. lǐ bù shàng shū fàn qiān yán jì tǒng dà yì, zhǎng yòu dìng fēn, bù yí tiě chà, suì bù xǔ. zhì shì fù zòu, yǐn yǒng lè jiān gōng dìng wáng lì shàng qǐng, lǐ chén zhí zòu, bù cóng. èr shí sì nián wǔ yuè, yán fù shū qǐng lì hún, lǐ bù réng zhí bù kě, zhào rú yì. shí guó chǔ wèi jiàn, zhōng wài dòng yí, gù shàng shū fàn qiān yú cháo xiān yì fēng shì sān shū lì chí yún.
二十三年九月，昖奏立次子琿為嗣。先是，昖庶長子臨海君珒陷賊中，驚憂成疾，次子光海君琿收集流散，頗著功績，奏請立之。禮部尚書范謙言繼統大義，長幼定分，不宜僣差，遂不許。至是復奏，引永樂間恭定王例上請，禮臣執奏，不從。二十四年五月，昖復疏請立琿，禮部仍執不可，詔如議。時國儲未建，中外恫疑，故尚書范謙於朝鮮易封事三疏力持雲。

jiǔ yuè, fēng shǐ zhì rì běn. xiān shì, shěn wéi jìng dǐ fǔ shān, sī fèng xiù jí mǎng yù yì shàn guān dì tú wǔ jīng liáng mǎ. ér lǐ zōng chéng yǐ tān yín wèi wō shǒu chén suǒ zhú, qì xǐ shū yè dùn. shì wén, dǎi wèn. nǎi yǐ fāng hēng chōng zhèng shǐ, jiā wéi jìng shén jī yíng xián fù zhī. jí shì fèng cè zhì, guān bái nù cháo xiān wáng zǐ bù lái xiè, zhǐ qiǎn èr shǐ fèng bái tǔ chóu wèi hè, jù qí shǐ bù jiàn, yǔ wéi jìng yuē: ruò bù sī èr zi sān dà chén sān dū bā dào xī zūn tiān cháo yuē fù hái, jīn yǐ bēi guān wēi wù lái hè, rǔ xiǎo bāng xié? rǔ tiān cháo xié? qiě liú shí màn zi bīng yú bǐ, hòu tiān cháo chù fēn, rán hòu chè hái. yì rì fèng gòng, qiǎn shǐ jī biǎo wén èr dào, suí cè shǐ dù hǎi zhì cháo xiān. tíng yì qiǎn shǐ yú cháo xiān, qǔ biǎo wén jìn yàn, qí yī xiè ēn, qí yī qǐ tiān zǐ chù fēn cháo xiān.
九月，封使至日本。先是，沈惟敬抵釜山，私奉秀吉蟒玉、翼善冠、地圖、武經、良馬。而李宗城以貪淫為倭守臣所逐，棄璽書夜遁。事聞，逮問。乃以方亨充正使，加惟敬神機營銜副之。及是奉冊至，關白怒朝鮮王子不來謝，止遣二使奉白土綢為賀，拒其使不見，語惟敬曰：「若不思二子、三大臣、三都、八道悉遵天朝約付還，今以卑官微物來賀，辱小邦邪？辱天朝邪？且留石曼子兵於彼，候天朝處分，然後撤還。」翌日奉貢，遣使齎表文二道，隨冊使渡海至朝鮮。廷議遣使於朝鮮，取表文進驗，其一謝恩，其一乞天子處分朝鮮。

chū, fāng hēng guǐ bào qù nián cóng fǔ shān dù hǎi, wō yú dà bǎn shòu fēng, jí huí hé quán zhōu. rán wō fāng zé bèi cháo xiān, réng liú bīng fǔ shān rú gù, xiè biǎo hòu shí bù fā, fāng hēng tú shǒu guī. zhì shì, wéi jìng shǐ tóu biǎo wén, àn yàn liáo cǎo, qián zhé yòng fēng chén tú shū, bù fèng zhēng shuò, wú rén chén lǐ. ér kuān diàn fù zǒng bīng mǎ liàn bào qīng zhèng yōng èr bǎi sōu tún jī zhāng yíng. fāng hēng shǐ zhí tǔ běn mò, wěi zuì wéi jìng, bìng chéng shí xīng qián hòu shǒu shū. dì dà nù, mìng dǎi shí xīng shěn wéi jìng àn wèn. yǐ bīng bù shàng shū xíng jiè zǒng dū jì liáo gǎi má guì wèi bèi wō dà jiāng jūn, jīng lǐ cháo xiān qiān dōu yù shǐ yáng hào zhù tiān jīn, shēn jǐng bèi yáng rǔ nán dīng yīng tài zàn huà jūn qián.
初，方亨詭報去年從釜山渡海，倭於大版受封，即回和泉州。然倭方責備朝鮮，仍留兵釜山如故，謝表後時不發，方亨徒手歸。至是，惟敬始投表文，案驗潦草，前折用豐臣圖書，不奉正朔，無人臣禮。而寬奠副總兵馬楝報清正擁二百艘屯機張營。方亨始直吐本末，委罪惟敬，並呈石星前後手書。帝大怒，命逮石星、沈惟敬案問。以兵部尚書邢玠總督薊、遼；改麻貴為備倭大將軍，經理朝鮮；僉都御史楊鎬駐天津，申警備；楊汝南、丁應泰贊畫軍前。

wǔ yuè, jiè zhì liáo. xíng zhǎng jiàn lóu, qīng zhèng bù zhǒng, dǎo wō jiào shuǐ, suǒ cháo xiān dì tú, jiè suì jué yì yòng bīng. má guì wàng yā lǜ jiāng dōng fā, suǒ tǒng bīng jǐn wàn qī qiān rén, qǐng jì shī. jiè yǐ cháo xiān bīng wéi xián shuǐ zhàn, nǎi shū qǐng mù bīng chuān zhè, bìng diào jì liáo xuān dà shān shǎn bīng jí fú jiàn wú sōng shuǐ shī, liú tīng dū chuān hàn bīng tīng jiǎo. guì mì bào hòu xuān dà bīng zhì, chéng wō wèi bèi, yǎn fǔ shān, zé xíng zhǎng qín, qīng zhèng zǒu. jiè yǐ wèi qí jì, nǎi xí yáng yuán tún nán yuán, wú wéi zhōng tún zhōng zhōu.
五月，玠至遼。行長建樓，清正布種，島倭窖水，索朝鮮地圖，玠遂決意用兵。麻貴望鴨綠江東發，所統兵僅萬七千人，請濟師。玠以朝鮮兵惟嫻水戰，乃疏請募兵川、浙，並調薊、遼、宣、大、山、陝兵及福建、吳淞水師，劉綎督川、漢兵聽剿。貴密報候宣、大兵至，乘倭未備，掩釜山，則行長擒，清正走。玠以為奇計，乃檄楊元屯南原，吳惟忠屯忠州。

liù yuè, wō shù qiān sōu pō fǔ shān, lù cháo xiān jùn shǒu ān hóng guó, jiàn bī liáng shān xióng chuān. wéi jìng lǜ yíng bīng èr bǎi, chū rù fǔ shān. jiè yáng wèi wèi jiè, xí yáng yuán xí zhí zhī, fù zhì guì yíng, wéi jìng zhí ér xiàng dǎo shǐ jué. qī yuè, wō duó liáng shān sān làng, suì rù qìng zhōu, qīn xián shān. tǒng zhì yuán jūn bīng kuì, suì shī xián shān. xián shān dǎo zài cháo xiān xī hǎi kǒu, yòu zhàng nán yuán, wèi quán luó wài fān, yī shī shǒu zé yán hǎi wú bèi, tiān jīn dēng lái jiē kě yáng fān ér zhì. ér wǒ shuǐ bīng sān qiān fǔ dǐ lǚ shùn, xián shān pò, jīng lüè xí shǒu wáng jīng xī zhī hàn jiāng dà tóng jiāng, è wō xī xià, jiān fáng yùn dào.
六月，倭數千艘泊釜山，戮朝鮮郡守安弘國，漸逼梁山、熊川。惟敬率營兵二百，出入釜山。玠陽為慰藉，檄楊元襲執之，縛至貴營，惟敬執而嚮導始絕。七月，倭奪梁山、三浪，遂入慶州，侵閒山。統制元均兵潰，遂失閒山。閒山島在朝鮮西海口，右障南原，為全羅外藩，一失守則沿海無備，天津、登、萊皆可揚帆而至。而我水兵三千甫抵旅順，閒山破，經略檄守王京西之漢江、大同江，扼倭西下，兼防運道。

bā yuè, qīng zhèng wéi nán yuán, chéng yè cù gōng, shǒu jiāng yáng yuán dùn. shí quán zhōu yǒu chén yú zhōng, qù nán yuán jǐn bǎi lǐ, nán yuán gào jí, yú zhōng bù gǎn jiù, wén yǐ pò, qì chéng zǒu. má guì qiǎn yóu jī niú bó yīng fù yuán, yǔ yú zhōng hé bīng, tún gōng zhōu. wō suì fàn quán qìng, bī wáng jīng. wáng jīng wèi cháo xiān bā dào zhī zhōng, dōng zǔ wū lǐng zhōng zhōu, xī zé nán yuán quán zhōu, dào xiāng tōng. zì èr chéng shī, dōng xī jiē wō, wǒ bīng dān ruò, yīn tuì shǒu wáng jīng, yī xiǎn hàn jiāng. má guì qǐng yú jiè yù qì wáng jīng tuì shǒu yā lǜ jiāng. hǎi fáng shǐ xiāo yīng gōng yǐ wèi bù kě, zì píng rǎng jiān chéng qū wáng jīng zhǐ zhī. má guì fā bīng shǒu jì shān, cháo xiān yì diào dōu tǐ chá shǐ lǐ yuán yì yóu wū lǐng chū zhōng qīng dào zhē zéi fēng. jiè jì shēn fù wáng jīng, rén xīn shǐ dìng. jiè zhào cān jūn lǐ yīng shì wèn jì, yīng shì qǐng wèn miào tíng zhǔ huà yún hé. jiè yuē: yáng zhàn yīn hé, yáng jiǎo yīn fǔ, zhèng fǔ bā zì mì huà, wú xiè yě. yīng shì yuē: rán zé yì ěr. wō pàn yǐ chù fēn jué wàng, qí bù gǎn shā yáng yuán, yóu wàng chù fēn yě. zhí shǐ rén yù zhī yuē shěn wéi jìng bù sǐ, zé tuì yǐ. yīn qǐng shǐ lǐ dà jiàn yú xíng zhǎng, féng zhòng yīng yú qīng zhèng, jiè cóng zhī. jiǔ yuè, wō zhì hàn jiāng, yáng hào qiǎn zhāng zhēn míng chí wéi jìng shǒu shū wǎng, zé qí dòng bīng, yǒu guāi jìng hòu chù fēn zhī shí. xíng zhǎng zhèng chéng yì yóu qīng zhèng qīng jǔ, nǎi tuì tún jǐng yì. má guì suì bào qīng shān jì shān dà jié. xiāo yīng gōng jiē yán: wō yǐ wéi jìng shǒu shū ér tuì, qīng shān jì shān bìng wèi jiē zhàn, hé dé yán gōng? jiè hào nù, suì hé yīng gōng kuāng qiè, bù qīn jiě wéi jìng, bìng dǎi.
八月，清正圍南原，乘夜猝攻，守將楊元遁。時全州有陳愚衷，去南原僅百里，南原告急，愚衷不敢救，聞已破，棄城走。麻貴遣游擊牛伯英赴援，與愚衷合兵，屯公州。倭遂犯全慶，逼王京。王京為朝鮮八道之中，東阻烏嶺、忠州，西則南原、全州，道相通。自二城失，東西皆倭，我兵單弱，因退守王京，依險漢江。麻貴請於玠欲棄王京退守鴨綠江。海防使蕭應宮以為不可，自平壤兼程趨王京止之。麻貴發兵守稷山，朝鮮亦調都體察使李元翼由烏嶺出忠清道遮賊鋒。玠既身赴王京，人心始定。玠召參軍李應試問計，應試請問廟廷主畫云何。玠曰：「陽戰陰和，陽剿陰撫，政府八字密畫，無泄也。應試曰：「然則易耳。倭叛以處分絕望，其不敢殺楊元，猶望處分也。直使人諭之曰沈惟敬不死，則退矣。」因請使李大諫於行長，馮仲纓於清正，玠從之。九月，倭至漢江，楊鎬遣張貞明持惟敬手書往，責其動兵，有乖靜候處分之實。行長、正成亦尤清正輕舉，乃退屯井邑。麻貴遂報青山、稷山大捷。蕭應宮揭言：「倭以惟敬手書而退，青山、稷山並未接戰，何得言功？」玠、鎬怒，遂劾應宮恇怯，不親解惟敬，並逮。

shí yī yuè, jiè zhēng bīng dà jí, dì fā tǎng jīn kào jūn, cì jiè shàng fāng jiàn, ér yǐ yù shǐ chén xiào jiān qí jūn. jiè dà huì zhū jiāng, fēn sān xié. hào tóng guì lǜ zuǒ yòu xié, zì zhōng zhōu wū lǐng xiàng dōng ān, qū qìng zhōu, zhuān gōng qīng zhèng. shǐ lǐ dà jiàn tōng xíng zhǎng, yuē wù wǎng yuán. fù qiǎn zhōng xié tún yí chéng, dōng yuán qìng zhōu, xī è quán luó. yǐ yú bīng huì cháo xiān hé yíng, zhà gōng shùn tiān děng chù, yǐ qiān zhì xíng zhǎng dōng yuán. shí èr yuè, huì qìng zhōu. má guì qiǎn huáng qìng cì huì qīng zhèng yuē hé, ér lǜ dà bīng yǎn zhì qí yíng. shí wō tún wèi shān, chéng yī shān xiǎn, zhōng yī jiāng tōng fǔ zhài, qí lù lù yóu yàn yáng tōng fǔ shān. guì yù zhuān gōng wèi shān, kǒng fǔ wō yóu yàn yáng lái yuán, nǎi duō zhāng yí bīng, yòu qiǎn jiāng è qí shuǐ lù, suì jìn bī wō lěi. yóu jī bǎi zhài yǐ qīng qí yòu wō rù fú, zhǎn jí sì bǎi yú, huò qí yǒng jiāng, chéng shèng bá liǎng shān. wō fén sǐ zhě wú suàn, suì bēn dǎo shān, lián zhú sān zhài. yì rì, yóu jī máo guó qì tǒng zhè bīng xiān dēng, lián pò zhī, zhǎn huò shén duō, wō jiān bì bù chū. dǎo shān shì wèi shān gāo, shí chéng jiān shén, wǒ shī yǎng gōng duō sǔn shāng. zhū jiāng nǎi yì yuē: wō jiān shuǐ dào, xiǎng nán jì, dì zuò kùn zhī, qīng zhèng kě bù zhàn fù yě. hào děng yǐ wèi rán, fēn bīng wéi shí rì yè, wō jī shén, wěi yuē jiàng huǎn gōng. é xíng zhǎng yuán bīng dà zhì, jiāng rào chū jūn hòu. hào bù jí xià lìng, cè mǎ xī bēn, zhū jūn jiē kuì. suì chè bīng hái wáng jīng, shì zú wù gù zhě èr wàn. shàng wén zhī, zhèn nù. nǎi bà hào tīng kān, yǐ tiān jīn xún fǔ wàn shì dé dài. shì xiáng hào chuán.
十一月，玠徵兵大集，帝發帑金犒軍，賜玠尚方劍，而以御史陳效監其軍。玠大會諸將，分三協。鎬同貴率左右協，自忠州、烏嶺向東安，趨慶州，專攻清正。使李大諫通行長，約勿往援。復遣中協屯宜城，東援慶州，西扼全羅。以余兵會朝鮮合營，詐攻順天等處，以牽制行長東援。十二月，會慶州。麻貴遣黃慶賜賄清正約和，而率大兵奄至其營。時倭屯蔚山，城依山險，中一江通釜寨，其陸路由彥陽通釜山。貴欲專攻蔚山，恐釜倭由彥陽來援，乃多張疑兵，又遣將遏其水路，遂進逼倭壘。游擊擺寨以輕騎誘倭入伏，斬級四百餘，獲其勇將，乘勝拔兩柵。倭焚死者無算，遂奔島山，連築三寨。翌日，游擊茅國器統浙兵先登，連破之，斬獲甚多，倭堅壁不出。島山視蔚山高，石城堅甚，我師仰攻多損傷。諸將乃議曰：「倭艱水道，餉難繼，第坐困之，清正可不戰縛也。」鎬等以為然，分兵圍十日夜，倭飢甚，偽約降緩攻。俄行長援兵大至，將繞出軍後。鎬不及下令，策馬西奔，諸軍皆潰。遂撤兵還王京，士卒物故者二萬。上聞之，震怒。乃罷鎬聽勘，以天津巡撫萬世德代。事詳《鎬傳》。

èr shí liù nián zhēng yuè, xíng jiè yǐ qián yì fá shuǐ bīng wú gōng, nǎi yì mù jiāng nán shuǐ bīng, yì hǎi yùn, wèi chí jiǔ jì. èr yuè, dū du chén lín yǐ guǎng bīng, liú tīng yǐ chuān bīng, dèng zi lóng yǐ zhè zhí bīng xiān hòu zhì. jiè fēn bīng sān xié, wèi shuǐ lù sì lù, lù zhì dà jiāng. zhōng lù rú méi, dōng lù guì, xī lù tīng, shuǐ lù lín, gè shǒu xùn dì, xiāng jī xíng jiǎo. shí wō yì fēn sān kū. dōng lù zé qīng zhèng, jù wèi shān. xī lù zé xíng zhǎng, jù sù lín yè qiáo, jiàn zhài shù zhòng. zhōng lù zé shí màn zi, jù sì zhōu. ér xíng zhǎng shuǐ shī fān xiū jì xiǎng, wǎng lái rú shǐ. wǒ shī yuē rì bìng jìn, xún bào liáo yáng jǐng, lǐ rú sōng bài méi, zhào rú méi hái fù zhī, zhōng lù yǐ dǒng yī yuán dài.
二十六年正月，邢玠以前役乏水兵無功，乃益募江南水兵，議海運，為持久計。二月，都督陳璘以廣兵，劉綎以川兵，鄧子龍以浙、直兵先後至。玠分兵三協，為水陸四路，路置大將。中路如梅，東路貴，西路綎，水路璘，各守汛地，相機行剿。時倭亦分三窟。東路則清正，據蔚山。西路則行長，據粟林、曳橋，建砦數重。中路則石曼子，據泗州。而行長水師番休濟餉，往來如駛。我師約日並進，尋報遼陽警，李如松敗沒，詔如梅還赴之，中路以董一元代。

dāng yīng tài zhī hé hào yě, yán qǐng huí gān duàn, chóng lì zhèn fǔ, yǐ bì zhēng tǎo. shàng bù xǔ. yòu yīng tài céng yǐ zhú chéng zhī yì wèi hào zuì àn, wèi jiān chéng dé zhì, qǐ cháo xiān yì rì zhī huàn, yú shì yán zòu biàn. dì yuē: lián nián yòng bīng fā xiǎng, yǐ ěr guó sù xiào zhōng shùn gù yě, wú yǐ rén yán zì yí.
當應泰之劾鎬也，昖請回乾斷，崇勵鎮撫，以畢征討。上不許。又應泰曾以築城之議為鎬罪案，謂堅城得志，啟朝鮮異日之患，於是昖奏辨。帝曰：「連年用兵發餉，以爾國素效忠順故也，毋以人言自疑。」

jiǔ yuè, jiāng shì fēn dào jìn bīng, liú tīng jìn bī xíng zhǎng yíng, yuē xíng zhǎng wèi hǎo huì. yì rì, gōng chéng, zhǎn shǒu jiǔ shí èr. chén lín zhōu shī xié dǔ jī, huǐ wō chuán bǎi yú. xíng zhǎng qián chū qiān yú qí è zhī, tīng bù lì, tuì, lín yì qì zhōu zǒu. má guì zhì wèi shān, pō yǒu zhǎn huò, wō wěi tuì yòu zhī. guì rù kōng lěi, fú bīng qǐ, suì bài. dǒng yī yuán jìn qǔ jìn zhōu, chéng shèng dù jiāng, lián huǐ èr zhài. wō tuì bǎo sì zhōu lǎo yíng, áo zhàn xià zhī, qián bī xīn zhài. zhài sān miàn lín jiāng, yī miàn tōng lù, yǐn hǎi wèi háo, hǎi sōu pō zhài xià qiān jì, zhú jīn hǎi gù chéng wèi zuǒ yòu yì. shí yuè, dǒng yī yuán qiǎn jiāng sì miàn gōng chéng, yòng huǒ qì jī suì zhài mén, bīng jìng qián bá shān. hū yíng zhōng huǒ yào bēng, yān yàn zhǎng tiān. wō chéng shì chōng jī, gù chéng wō yì zhì, bīng suì dà kuì, bēn hái jìn zhōu. dì wén, mìng zhǎn èr yóu jī yǐ xùn, yī yuán děng gè dài zuì lì gōng. shì yuè, fú jiàn dū yù shǐ jīn xué céng bào qī yuè jiǔ rì píng xiù jí sǐ, gè wō jù yǒu guī zhì. shí yī yuè, qīng zhèng fā zhōu xiān zǒu, má guì suì rù dǎo shān yǒu pǔ, liú tīng gōng duó yè qiáo. shí màn zi yǐn zhōu shī jiù xíng zhǎng, chén lín yāo jī bài zhī. zhū wō yáng fān jǐn guī. zì wō luàn cháo xiān qī zài, sàng shī shù shí wàn, mí xiǎng shù bǎi wàn, zhōng cháo yǔ shǔ guó qì wú shèng suàn, zhì guān bái sǐ ér huò shǐ xī.
九月，將士分道進兵，劉綎進逼行長營，約行長為好會。翌日，攻城，斬首九十二。陳璘舟師協堵擊，毀倭船百餘。行長潛出千餘騎扼之，綎不利，退，璘亦棄舟走。麻貴至蔚山，頗有斬獲，倭偽退誘之。貴入空壘，伏兵起，遂敗。董一元進取晉州，乘勝渡江，連毀二寨。倭退保泗州老營，鏖戰下之，前逼新寨。寨三面臨江，一面通陸，引海為濠，海艘泊寨下千計，築金海、固城為左右翼。十月，董一元遣將四面攻城，用火器擊碎寨門，兵競前拔柵。忽營中火藥崩，煙焰漲天。倭乘勢衝擊，固城倭亦至，兵遂大潰，奔還晉州。帝聞，命斬二游擊以徇，一元等各帶罪立功。是月，福建都御史金學曾報七月九日平秀吉死，各倭俱有歸志。十一月，清正發舟先走，麻貴遂入島山、酉浦，劉綎攻奪曳橋。石曼子引舟師救行長，陳璘邀擊敗之。諸倭揚帆盡歸。自倭亂朝鮮七載，喪師數十萬，糜餉數百萬，中朝與屬國迄無勝算，至關白死而禍始息。

èr shí qī nián rùn sì yuè, yǐ píng wō zhào gào tiān xià, yòu chì yù yán yuē: wō nú píng xiù jí sì wèi bù dào, róu lìn ěr bāng. zhèn niàn wáng shì dǔ zhōng zhēn, shēn yòng mǐn cè. qī nián zhī zhōng, rì yǐ cǐ zéi wèi shì. shǐ xíng báo fá, jì shì bāo róng, zhōng jiā yán tǎo. gài bù shā nǎi tiān zhī xīn, ér yòng bīng fēi yǔ dé yǐ. ān jiāng jìng luàn, yí qǔ dàng píng. shén è xiōng yíng, yīn jiān kuí shǒu, dà shī chéng zhī, zhuī bēn zhú běi, jīng ní jǐn lù, hǎi yú zài qīng, jié shū lái wén, yōu láo shǐ shì. wéi wáng suī hái jiù wù, shí tóng xīn zào, zhèn diāo qǐ bì, wèi lì bèi jiān. wō suī dùn guī, zú lèi shàng zài. zī mìng xíng jiè zhèn lǚ guī jīng, liàng liú wàn shì dé děng fēn bù shù shǒu. wáng yí wò xīn cháng dǎn, wú wàng qián chǐ, wéi zhōng wéi xiào, zuǎn shào qián xiū. wǔ yuè, jiè tiáo chén dōng zhēng shàn hòu shì yí shí shì. yī, liú shù bīng, mǎ bù shuǐ lù gòng jì sān wàn sì qiān yǒu qí, mǎ sān qiān pǐ. yī, dìng yuè xiǎng, měi nián jì yín jiǔ shí yī wàn bā qiān yǒu qí. yī, dìng běn shǎi, hé yòng mǐ dòu, fēn pài liáo dōng tiān jīn shān dōng děng chù, měi nián shí sān wàn shí. yī, liú zhōng lù hǎi fáng dào. yī, cái xiǎng sī. yī, zhòng jiāng lǐng. yī, tiān xún bǔ. yī, fēn xùn dì. yī, yì cāo liàn. yī, zé chéng běn guó. tíng chén yì: shù nián pí hào, jīn shǐ xī jiān, zì yí nèi gù gēn běn, bù dāng gèng wèi fán fèi. kuàng bǐ guó bīng huāng zhī hòu, bù dú kǔ wō zhī rǎo, jiān kǔ wǒ bīng. gù jīn rì shàn hòu shì yí, réng dāng shāng zhī bǐ guó, xiān liàng bǐ xiǎng zhī yíng chù, shǐ kě zhuó wǒ bīng zhī qù liú. zhì yú zēng mǎi mǎ pǐ, tiān bǔ biāo bīng, chuàng lì xún bǔ, jí zhì guǎn xiǎng fǔ zuǒ, xī yí tíng zhǐ. dì mìng dū fǔ huì tóng guó wáng zhuó zòu. bā yuè, yán xiàn fāng wù, zhù dà gōng, bāo shǎng rú lì. shí yuè, qǐng liú shuǐ bīng bā qiān, yǐ zī shù shǒu. qí chè huí guān bīng, zhù zhá liáo yáng bèi jǐng. èr shí bā nián sì yuè qǐng jiāng yì zhōu děng cāng yí xià mǐ dòu yùn huí liáo yáng. hù bù yì: shū yùn wéi jiān, mò ruò jìng yǔ bǐ guó, zhèn qí diāo bì, yǐ zhāo huáng rén. zhào yuē: kě.
二十七年閏四月，以平倭詔告天下，又敕諭昖曰：「倭奴平秀吉肆為不道，蹂躪爾邦。朕念王世篤忠貞，深用憫惻。七年之中，日以此賊為事。始行薄伐，繼示包容，終加嚴討。蓋不殺乃天之心，而用兵非予得已。安疆靖亂，宜取蕩平。神惡凶盈，陰殲魁首，大師乘之，追奔逐北，鯨鯢盡戮，海隅載清，捷書來聞，憂勞始釋。惟王雖還舊物，實同新造，振凋起敝，為力倍艱。倭雖遁歸，族類尚在。茲命邢玠振旅歸京，量留萬世德等分布戍守。王宜臥薪嘗膽，無忘前恥，惟忠惟孝，纘紹前休。」五月，玠條陳東征善後事宜十事。一，留戍兵，馬步水陸共計三萬四千有奇，馬三千匹。一，定月餉，每年計銀九十一萬八千有奇。一，定本色，合用米豆，分派遼東、天津、山東等處，每年十三萬石。一，留中路海防道。一，裁餉司。一，重將領。一，添巡捕。一，分汛地。一，議操練。一，責成本國。廷臣議：「數年疲耗，今始息肩，自宜內固根本，不當更為繁費。況彼國兵荒之後，不獨苦倭之擾，兼苦我兵。故今日善後事宜，仍當商之彼國，先量彼餉之贏絀，始可酌我兵之去留。至於增買馬匹，添補標兵，創立巡捕，及至管餉府佐，悉宜停止。」帝命督撫會同國王酌奏。八月，昖獻方物，助大工，褒賞如例。十月，請留水兵八千，以資戍守。其撤回官兵，駐札遼陽備警。二十八年四月請將義州等倉遺下米豆運回遼陽。戶部議：「輸運維艱，莫若徑與彼國，振其雕敝，以昭皇仁。」詔曰：「可。」

èr shí jiǔ nián èr yuè, bīng bù fù zòu jīng dū tiáo chén qī shì: yī, liàn bīng shì. lì rén zhì hàn nài hán kǔ, ér zhǎng shān dà xiù, xùn liàn wú fāng, yí yǐ shù wǔ zhī fǎ jiào zhī. yī, shǒu chōng yào. cháo xiān sān miàn jù hǎi, fǔ shān yǔ duì mǎ xiāng wàng, jù jì cì zhī, yí gè shǒu yǐ zhòng bīng, bìng wèi shān kāi shān děng chù jiē yí shù shǒu. yī, xiū xiǎn ài. wáng jīng běi yǐ cóng shān, nán huán cāng hǎi. zhōng zhōu zuǒ yòu wū zhú èr lǐng, yáng cháng rào qū, yǒu yī fū dāng guān zhī xiǎn. jīn yíng lěi yí zhǐ shàng cún, jí yí xiū qì. yī, jiàn chéng chí. cháo xiān bā dào, shí jiǔ wú chéng. píng rǎng xī běi yā pèi èr jiāng, jù nán tōng hǎi. tǎng wō bié qiǎn yī lǚ zhàn jù píng rǎng, zé wáng jīng shēng yuán duàn jué, jiē yīng xiū zhú tún jù. yī, zào qì xiè. wō zhàn biàn lù bù biàn hǎi, yǐ chuán zhì zhòng dà, bù lì gōng jī. jīn zhǔn fú hǔ zào bǎi shí sōu wèi qí bīng, bìng tiān zào shén jī bǎi zǐ huǒ jiàn. yī, fǎng yì cái. cháo xiān guì shì guān, zéi shì yì, yī qiè jìn gù, wǎng wǎng zǒu wō zǒu dí, wèi běn guó huàn, yí pò gé sōu cǎi. yī, xiū nèi zhì. guó jiā dōng nán lín hǎi, yǐ dēng lǚ wèi mén hù, zhèn jiāng wèi yān hóu, yīng yuán zhī bīng, bù yí jǐn chè. wǒ zì gù, yì suǒ yǐ gù cháo xiān yě. zhào cháo xiān kè lì yǐ xíng. jiǔ yuè, zòu suǒ bān gào mìng miǎn fú zāo biàn lún shī, qí bǔ gěi, cóng zhī.
二十九年二月，兵部覆奏經督條陳七事：「一，練兵士。麗人鷙悍耐寒苦，而長衫大袖，訓練無方，宜以束伍之法教之。一，守衝要。朝鮮三面距海，釜山與對馬相望，巨濟次之，宜各守以重兵，並蔚山、開山等處皆宜戍守。一，修險隘。王京北倚叢山，南環滄海。忠州左右烏、竹二嶺，羊腸繞曲，有一夫當關之險。今營壘遺址尚存，亟宜修葺。一，建城池。朝鮮八道，十九無城。平壤西北鴨、浿二江，俱南通海。倘倭別遣一旅占據平壤，則王京聲援斷絕，皆應修築屯聚。一，造器械。倭戰便陸不便海，以船制重大，不利攻擊。今准福唬造百十艘為奇兵，並添造神機百子火箭。一，訪異材。朝鮮貴世官，賊世役，一切禁錮，往往走倭走敵，為本國患，宜破格搜采。一，修內治。國家東南臨海，以登、旅為門戶，鎮江為咽喉，應援之兵，不宜盡撤。我自固，亦所以固朝鮮也。」詔朝鮮刻勵以行。九月，奏所頒誥命冕服遭變淪失，祈補給，從之。

shí wō guó nèi luàn, duì mǎ dǎo zhǔ píng yì zhì xī qiǎn jiàng rén hái cháo xiān, yí shū qǐ hé, qiě yáng yán xiù jí jiāng jiā kāng jiāng shū liáng shù shí wàn shí wèi jūn xìng zī, yǐ xié cháo xiān. cháo xiān yǔ duì mǎ dǎo yī shuǐ xiàng wàng, dǎo dì bù chǎn wǔ gǔ, zī mǐ yú cháo xiān. bīng xìng hòu, jué kāi shì, yīn bǎi jì xié kuǎn. xiù jí sǐ, wǒ jūn jǐn chè, cháo xiān wèi wō zī shén. yù yǔ wō tōng kuǎn, yòu jù kāi zuì zhōng guó. shí èr yuè, yán yǐ dǎo wō qiú kuǎn lái qǐng mìng. bīng bù yǐ shì nán yáo dù, lìng zǒng dū shì dé zhuó yì, zhào kě. sān shí nián shí yī yuè, yán yán wō shǐ pín lái yào xié hé kuǎn, bīng duān jiàn lù, qǐ xuǎn jiāng lǜ bīng, dū tóng běn guó xùn liàn xiū fáng. dì yuē: céng liú jiāng shì jiào xí, chéng fǎ jù zài, wú róng zài qiǎn. yīn mìng qí shǐ chén jī chì jiè lì. sān shí sān nián jiǔ yuè, yán fù qǐng fēng hún wèi shì zǐ, lǐ bù réng zhí lì zhǎng zhī yì. sān shí wǔ nián sì yuè, yán yǐ jiā kāng qiú hé lái gào, bīng bù yì tīng wáng zì jì ér yǐ. yóu shì hé kuǎn bù jué, hòu sān nián shǐ huà kāi shì zhī shì.
時倭國內亂，對馬島主平義智悉遣降人還朝鮮，遺書乞和，且揚言秀吉將家康將輸糧數十萬石為軍興資，以脅朝鮮。朝鮮與對馬島一水相望，島地不產五穀，資米於朝鮮。兵興後，絕開市，因百計脅款。秀吉死，我軍盡撤，朝鮮畏倭滋甚。欲與倭通款，又懼開罪中國。十二月，昖以島倭求款來請命。兵部以事難遙度，令總督世德酌議，詔可。三十年十一月，昖言倭使頻來要挾和款，兵端漸露，乞選將率兵，督同本國訓練修防。帝曰：「曾留將士教習，成法具在，無容再遣。因命其使臣齎敕誡勵。三十三年九月，昖復請封琿為世子，禮部仍執立長之議。三十五年四月，昖以家康求和來告，兵部議聽王自計而已。由是和款不絕，後三年始畫開市之事。

sān shí liù nián, yán zú. guāng hǎi jūn hún zì chēng shǔ guó shì, zhuī péi chén lái fù, qiě qǐng shì. dì è qí shàn, bù yǔn, lìng gāi guó chén mín gōng yì yǐ wén. shí wǒ dà qīng bīng zhēng fú gè bù, jiàn jìn cháo xiān. bīng bù yì lìng gāi wáng dà xiū wǔ bèi, zhěng chì biān fáng, bìng qǐng chì liáo zuǒ dū fǔ zhèn chén, qiǎn guān xuān dá wú xiāng qīn fàn zhī yì. cóng zhī. shí yuè, fēng hún wèi guó wáng, cóng qí chén mín qǐng yě. sān shí qī nián èr yuè, shì yán yuē zhāo jìng, qiǎn guān cì hún jí fēi liǔ shì gào mìng.
三十六年，昖卒。光海君琿自稱署國事，追陪臣來訃，且請諡。帝惡其擅，不允，令該國臣民公義以聞。時我大清兵征服各部，漸近朝鮮。兵部議令該王大修武備，整飭邊防，並請敕遼左督撫鎮臣，遣官宣達毋相侵犯之意。從之。十月，封琿為國王，從其臣民請也。三十七年二月，諡昖曰昭敬，遣官賜琿及妃柳氏誥命。

chū, cháo xiān shī shǒu, lài zhōng guó lì dé fù, wō qì fǔ shān dùn. rán yīn móu qǐ jiāng, wèi huàn bù yǐ. yú shì hǎi shàng liú yán wō tú fǔ shān, cháo xiān yǔ zhī tōng. sì shí yī nián jiǔ yuè, zǒng bīng guān yáng zōng yè yǐ wén. hún shū biàn, zhào wèi jiě zhī.
初，朝鮮失守，賴中國力得復，倭棄釜山遁。然陰謀啟疆，為患不已。於是海上流言倭圖釜山，朝鮮與之通。四十一年九月，總兵官楊宗業以聞。琿疏辨，詔慰解之。

sì shí èr nián sì yuè, zòu qǐng zhuī fēng shēng mǔ jīn shì. lǐ bù àn huì diǎn, dí mǔ shòu fēng ér shēng mǔ xiān wáng zhě dé zhuī zèng, nǎi mìng fēng wèi guó wáng cì fēi. sì shí sān nián shí yī yuè, biǎo hè dōng zhì, yīn zòu mǎi huí wú xué biān yǎn shān táng bié jí děng shū, zài běn guó shì yǔ huì diǎn guāi cuò, qǐ gǎi zhèng. lǐ bù yán: yě shǐ bù zú píng. jīn suǒ qǐng chǐ yǔ nì dǎng tóng jī, yí mǐn qí chéng, xuān fù shǐ guǎn. bào kě. chū, hún wèi shēng mǔ yǐ dé fēng, zhì shì fù qí gěi guān fú. lǐ chén yǐ jīn shì cè shì, lǐ yǒu lóng shā, zhí bù kě. sì shí wǔ nián zhēng yuè, hún qǐng zhì zài, dì yǐ hún lǚ cì kěn chén, miǎn cóng zhī.
四十二年四月，奏請追封生母金氏。禮部按《會典》，嫡母受封而生母先亡者得追贈，乃命封為國王次妃。四十三年十一月，表賀冬至，因奏買回《吾學編》、《弇山堂別集》等書，載本國事與《會典》乖錯，乞改正。禮部言：「野史不足憑。今所請恥與逆黨同譏，宜憫其誠，宣付史館。」報可。初，琿為生母已得封，至是復祈給冠服。禮臣以金氏側室，禮有隆殺，執不可。四十五年正月，琿請至再，帝以琿屢次懇陳，勉從之。

sì shí qī nián, yáng hào dū mǎ lín dù sōng liú tīng děng chū shī, wèi wǒ dà qīng bīng suǒ bài. cháo xiān zhù zhàn bīng jiāng, huò jiàng huò zhàn sǐ. hún gào jí, zhào jiā yōu xù. shí yī yuè, bīng bù fù: cháo xiān rù gòng zhī dào, yí tiān bīng fáng shǒu. zhào zhèn jiāng děng chù shè bīng jiāng, lìng jīng lüè xióng tíng bì diào wěi. sì shí bā nián zhēng yuè, hún zòu: dí bīng bā yuè zhōng gōng pò běi guān, jīn tái jí zì fén, bái yáng chū jiàng. tiě lǐng zhī yì, méng gǔ zǎi sài yì wèi suǒ miè. wén qí guó móu yì yǐ cháo xiān běi guān zǎi sài jiē zhù bīng nán cháo, jīn běi guān zǎi sài jiē miè, bù kě shǐ cháo xiān dú cún. yòu wén shè bīng niú máo zhài wàn zhē lǐng, yù lüè kuān diàn zhèn jiāng děng chù. kuān diàn zhèn jiāng yǔ chāng chéng yì zhōu zhū bǎo gé shuǐ xiàng wàng, gū wēi fēi cháng. dí ruò cóng ài yáng jìng shàng yā gú guān qǔ lù rào chū fèng huáng chéng lǐ, yī rì zhǎng qū, kuān zhèn chāng chéng jù mò zì bǎo. nèi ér liáo zuǒ bā zhàn, wài ér dōng jiāng yī chéng, bǐ cǐ gé duàn, shēng yuán zǔ jué, kě wèi hán xīn. wàng sù diào dà bīng, gòng wèi jǐ jiǎo, yǐ gù biān fáng. shí liáo zhèn táng bào chēng cháo xiān yǔ dà qīng jiǎng hé, cháo yì suì wèi hún yáng héng yīn shùn, yí qiǎn guān xuān yù, huò mìng jiāng jiān hù, qí shuō fēn ná. hún shū biàn: èr bǎi nián zhōng chéng shì dà, sǐ shēng yī jié. cí jí kǎi zhì. lǐ bīng èr bù qǐng jiàng chì lìng xiǎo yù, yǐ ān qí xīn. dì shì qí yì, rán chì lìng péi chén wǎng, bù qiǎn guān yě.
四十七年，楊鎬督馬林、杜松、劉綎等出師，為我大清兵所敗。朝鮮助戰兵將，或降或戰死。琿告急，詔加優恤。十一月，兵部覆：朝鮮入貢之道，宜添兵防守。詔鎮江等處設兵將，令經略熊廷弼調委。四十八年正月，琿奏：「敵兵八月中攻破北關，金台吉自焚，白羊出降。鐵嶺之役，蒙古宰賽亦為所滅。聞其國謀議以朝鮮、北關、宰賽皆助兵南朝，今北關、宰賽皆滅，不可使朝鮮獨存。又聞設兵牛毛寨、萬遮嶺，欲略寬奠、鎮江等處。寬奠、鎮江與昌城、義州諸堡隔水相望，孤危非常。敵若從靉陽境上鴉鶻關取路繞出鳳凰城裡，一日長驅，寬鎮、昌城俱莫自保。內而遼左八站，外而東江一城，彼此隔斷，聲援阻絕，可為寒心。望速調大兵，共為掎角，以固邊防。」時遼鎮塘報稱朝鮮與大清講和，朝議遂謂琿陽衡陰順，宜遣官宣諭，或命將監護，其說紛拿。琿疏辨：「二百年忠誠事大，死生一節。」詞極剴摯。禮、兵二部請降敕令曉諭，以安其心。帝是其議，然敕令陪臣往，不遣官也。

tiān qǐ yuán nián bā yuè, gǎi cháo xiān gòng dào, zì hǎi zhì dēng zhōu, zhí dá jīng shī. shí máo wén lóng yǐ zǒng bīng zhèn pí dǎo, zhāo jí táo mín wèi bīng, ér yǎng gěi yú cháo xiān. shí yī yuè, hún zòu lì nán kuì xiǎng, qǐ xún wàn lì dōng zhēng lì, fā yùn shān dōng sù, cóng zhī. sān nián sì yuè, guó rén fèi hún ér lì qí zhí líng yáng jūn zōng, yǐ zhāo jìng wáng fēi zhī mìng quán guó shì, lìng yì zhèng fǔ yí wén dū fǔ zhuǎn zòu, wén lóng wèi zhī jiē bào. dēng zhōu xún fǔ yuán kě lì shàng yán: hún guǒ bù dào, yí tīng tài fēi jù zòu, yǐ dài zhōng guó gèng lì. shū liú zhōng. bā yuè, wáng fēi jīn shì shū qǐng fēng zōng, lǐ bù shàng shū lín yáo yú yán: cháo xiān fèi lì zhī shì, nèi wài zhū chén shū zhōng fā fèn, yǒu wèi yí shēng zuì zhì tǎo zhě, yǒu wèi wù jù tǎo qiě shòu fāng gòng hé diān mò zhě, huò wèi dāng zé yǐ dà yì, chá yú qíng zhī xiàng bèi zhě, huò wèi dāng lìng zōng tǎo dí zì xǐ zhě, zhòng lùn xián yǒu kě cǎi. qí wèi hún shí bèi dé, zōng tǎo pàn chén yǐ chì xīn fèng cháo tíng zhě, wéi wén lóng yī rén ěr. huáng shàng fèng tiān tǎo nì, fú zhí gāng cháng, cǐ zhèng fǎ yě. wú yì niàn bǐ sù chēng gōng shùn, jiǒng yì zhū yì, zé gèng qiǎn zhēn shì xìn chén, huì tóng wén lóng, gōng jí chén mín, zài sì xún fǎng. kān biàn jì míng, zài qǐng shèng duàn. bào kě. shí èr yuè, lǐ bù fù shàng yán: chén qián tóng bīng bù yí zī dēng fǔ, bìng zhá máo shī, qiǎn guān wǎng kān. jīn jù shēn sòng bǐ guó gōng jié shí èr dào, zì zōng shì zhì bā dào chén mín gòng chēng zōng wèi gōng shùn. qiě bǐ zhī péi chén xiāng shuài āi xū, wèi dāng cǐ wēi jí zhī qiū, bì xū jūn guó zhī zhǔ. qǐ xiān bān chì yù, lìng zōng tǒng lǐ guó shì, réng lìng fā bīng suǒ fù, tóng wén lóng shè fú chū qí, qí jiàn yǒu cì dì, shǐ qiǎn zhòng chén wǎng zhèng fēng diǎn. shù jǐ zì xiǎo zhī zhōng, bù shī gù yǔ zhī dào. cóng zhī. sì nián sì yuè, fēng zōng wèi guó wáng.
天啟元年八月，改朝鮮貢道，自海至登州，直達京師。時毛文龍以總兵鎮皮島，招集逃民為兵，而仰給於朝鮮。十一月，琿奏力難饋餉，乞循萬曆東征例，發運山東粟，從之。三年四月，國人廢琿而立其侄綾陽君倧，以昭敬王妃之命權國事，令議政府移文督撫轉奏，文龍為之揭報。登州巡撫袁可立上言：「琿果不道，宜聽太妃具奏，以待中國更立。」疏留中。八月，王妃金氏疏請封倧，禮部尚書林堯俞言：「朝鮮廢立之事，內外諸臣抒忠發憤，有謂宜聲罪致討者，有謂勿遽討且受方貢核顛末者，或謂當責以大義，察輿情之向背者，或謂當令倧討敵自洗者，眾論咸有可采。其謂琿實悖德，倧討叛臣以赤心奉朝廷者，惟文龍一人耳。皇上奉天討逆，扶植綱常，此正法也。毋亦念彼素稱恭順，迥異諸裔，則更遣貞士信臣，會同文龍，公集臣民，再四詢訪。勘辨既明，再請聖斷。」報可。十二月，禮部復上言：「臣前同兵部移咨登撫，並札毛師，遣官往勘。今據申送彼國公結十二道，自宗室至八道臣民共稱倧為恭順。且彼之陪臣相率哀吁，謂當此危急之秋，必須君國之主。乞先頒敕諭，令倧統理國事，仍令發兵索賦，同文龍設伏出奇，俟漸有次第，始遣重臣往正封典。庶幾字小之中，不失固圉之道。」從之。四年四月，封倧為國王。

wǔ nián shí èr yuè, wén lóng bào: cháo xiān nì dǎng lǐ kuò hán míng liǎn děng qǐ bīng chāng chéng, zhí qū wáng jīng, bèi chén qín huò. yú niè hán rùn zhèng méi děng cuàn rù jiàn zhōu, yǒu zuǒ yì fǔ yǐn yì lì yuē wèi nèi yīng, qī jīn dōng dà jǔ fàn cháo xiān. chén yǐ zī guó wáng fáng shǒu, zàn yí tiě shān zhī zhòng jiù yún cóng dǎo chái xīn. dēng lái xún fǔ wǔ zhī wàng zòu: máo shuài zì wǔ yuè yǐ lái, yíng shì yú xū mí, suǒ wèi yún cóng dǎo shì yě. jīn shí yuè yòu xǐ bīng mín shāng jiǎ yǐ shí zhī, ér tiě shān zhī dì kōng yǐ. gù cháo xiān gè dào yí qí yǒu bī chù zhī xián, shèn zhì bù bīng yǐ fáng yù zhī. jīn zhèn chén suǒ chēng lǐ kuò děng zhī pàn, yǐn yì lì zhī nèi yīng, chén děng wēi wén zhī, ér wèi gǎn jù xìn yān. xìn zhī zé yì zhòng xiān rén zhī yí, bù xìn zé kǒng yí hòu lái zhī huàn. bīng bù yán: qiān zhì dí guó zhě, cháo xiān yě lián shǔ cháo xiān zhě, máo zhèn yě jià yù máo zhèn zhě, dēng fǔ yě. jīn fǔ chén yǔ zhèn chén bù hé, yǐ zhì zhèn chén yǔ shǔ guó bù hé, dà bù lì. dì nǎi chì miǎn zhèn fǔ tóng xīn, ér hán rùn yǐn yì lì děng lìng cháo xiān zì chù. zōng yòu qǐng chè liáo mín ān chā zhōng tǔ, bīng bù yán: liáo rén qù liú, wén lóng shì shì. wén lóng yī rì bù qù, zé liáo rén yī rì bù lí. xiān rén qū zhī rù dǎo kě yě, qū zhī lí dǎo bù kě yě. yí lìng zhèn chén jiāng liáo mín jǐn shuā guò dǎo, dēng fǔ kè qī yùn liáng cháo xiān, liàng xíng jiù zhèn, yǐ zī tún mù. dì shì zhī.
五年十二月，文龍報：「朝鮮逆黨李适、韓明璉等起兵昌城，直趨王京，被臣擒獲。餘孽韓潤、鄭梅等竄入建州，有左議府尹義立約為內應，期今冬大舉犯朝鮮。臣已咨國王防守，暫移鐵山之眾就雲從島柴薪。」登萊巡撫武之望奏：「毛帥自五月以來，營室於須彌，所謂雲從島是也。今十月又徙兵民商賈以實之，而鐵山之地空矣。故朝鮮各道疑其有逼處之嫌，甚至布兵以防禦之。今鎮臣所稱李适等之叛，尹義立之內應，臣等微聞之，而未敢遽信焉。信之則益重鮮人之疑，不信則恐貽後來之患。」兵部言：「牽制敵國者，朝鮮也；聯屬朝鮮者，毛鎮也；駕馭毛鎮者，登撫也。今撫臣與鎮臣不和，以至鎮臣與屬國不和，大不利。」帝乃飭勉鎮撫同心，而韓潤、尹義立等令朝鮮自處。倧又請撤遼民安插中土，兵部言：「遼人去留，文龍是視。文龍一日不去，則遼人一日不離。鮮人驅之入島可也，驅之離島不可也。宜令鎮臣將遼民盡刷過島，登撫刻期運糧朝鮮，量行救振，以資屯牧。」帝是之。

liù nián shí yuè, zōng shàng shū yuē:
六年十月，倧上疏曰：

huáng cháo zhī yú xiǎo bāng, fù chóu zhī ēn, shì tóng fú nèi. qǐng zāo hūn luàn, qián tōng dí guó, huáng tiān zhèn nù, jiàng chù jué mìng. chén zì quán shǔ zhī chū, bù gǎn huáng níng, jí mìng péi chén zhāng wǎn wèi shuài, lǐ kuò fù zhī, fù yǐ guó zhōng jīng ruì, jìn tún níng biān, yī tīng máo zhèn jié zhì, yǐ hòu xié jiǎo zhī qī. ér shì zhòng bīng zài wò, qián xù jì yú, suì yǔ guī chéng fǔ shǐ míng liǎn jǔ bīng nèi pàn, zhí fàn jīng chéng. wǎn shōu yú bīng niè qí hòu, yǔ jīng fǔ guān bīng biǎo lǐ jiā gōng, zéi jiē shòu shǒu, ér xī biān jūn shí jí liè zhèn chǔ zhì qìng yú shì yì yǐ.
皇朝之於小邦，覆幬之恩，視同服內。頃遭昏亂，潛通敵國，皇天震怒，降黜厥命。臣自權署之初，不敢遑寧，即命陪臣張晚為帥，李适副之，付以國中精銳，進屯寧邊，一聽毛鎮節制，以候協剿之期。而適重兵在握，潛蓄覬覦，遂與龜城府使明璉舉兵內叛，直犯京城。晚收余兵躡其後，與京輔官兵表里夾攻，賊皆授首，而西邊軍實及列鎮儲偫罄於是役矣。

máo zhèn dāng quán liáo lún méi zhī hòu, gū jūn dōng dù, jì yù hǎi shàng, zhāo jí liáo mín qián hòu shù shí wàn, yì xiǎo bāng suǒ yǎng jí yě. gù yǐ fēng jiāng duō gù, tǔ jí mín pín, nèi gōng běn guó zhī jūn xū, wài jì zhèn bīng zhī dài bǔ, shēng gǔ yǒu xiàn, zhī gěi shí nán. liáo mín pò yú jī něi, sàn bù cūn luò, qiáng zhě jué duó, ruò zhě gài qǐ. xiǎo bāng bīng mín bèi náo bù kān, pāo qì xiāng yì, zhuǎn xǐ nèi dì. liáo mín zhú shí, yì suí ér rù. zì chāng yì yǐ nán, ān sù yǐ běi, kè jū liù qī, zhǔ jū sān sì. xiàng zhě jiāng cǐ qíng xíng jù zòu, jiàn bīng bù tí fù chù fēn yǐ dìng, hé gǎn zài gàn.
毛鎮當全遼淪沒之後，孤軍東渡，寄寓海上，招集遼民前後數十萬，亦小邦所仰藉也。顧以封疆多故，土瘠民貧，內供本國之軍需，外濟鎮兵之待哺，生谷有限，支給實難。遼民迫於飢餒，散布村落，強者攫奪，弱者丐乞。小邦兵民被撓不堪，拋棄鄉邑，轉徙內地。遼民逐食，亦隨而入。自昌、義以南，安、肅以北，客居六七，主居三四。向者將此情形具奏，見兵部題覆處分已定，何敢再干。

zhì hán rùn jí dì tán xì nì zéi míng liǎn zǐ zhí, wáng mìng qián táo, yīn ér gōu yǐn lái kòu. zéi jì pàn guó ér qù, zhì mìng yǐ bù zài chén. yǐn yì lì céng rèn pàn shū, běn fēi yì zhèng. qǐng nián chà wèi máo zhèn jiē bàn guān, bù chēng rèn shǐ, chǐ zhí guī jiā, bìng wú yuàn pàn zhī shì. máo zhèn jù wáng zhòng bǎo děng suǒ sù, dōu wú shí shì. yì bì yǒu chán xié zhī chén, qī wàng dū fǔ, yǐ shòu qí jiāo gòu zhī jì zhě.
至韓潤及弟潭系逆賊明璉子侄，亡命潛逃，因而勾引來寇。賊既叛國而去，制命已不在臣。尹義立曾任判書，本非議政。頃年差為毛鎮接伴官，不稱任使，褫職歸家，並無怨叛之事。毛鎮據王仲保等所訴，都無實事。意必有讒邪之臣，欺妄督撫，以售其交構之計者。

máo shuài jiǔ zhèn hǎi wài, chén yǔ zhōu xuán yǐ jìn shí rěn. suī xì qiān jiāng jié, bǐ cǐ jù kùn, ér qíng yì zhī yīn, shí wú shǎo sǔn. qiě qí xū mí zhī qiān, zhí wèi bǎo hù lèi zhòng, jiāng yǐ jiù biàn chú xīn. yī jìn yī tuì, bīng jiā cháng shì. é yán zǔn dá, běn bù jiè yì. qiè jiàn bù fǔ yí zī yuē yú qí bī chù, yuē qū qí mín, qū qí shuài, shèn zhì yǒu bù bīng yǐ fáng, shǔ guó xié èr zhī yǔ, shì hǎi wài qíng shì, wèi jǐn liàng xī. chén zhī qǐng shuā liáo mín, yīn lì bù zú jì, chū fēi lǜ jí bī chù yě. chén fāng yǔ máo zhèn tóng xīn yī lì, jiàn gōng bào zhǔ, qǐ gǎn yǒu yī háo cāi fáng yì hū.
毛帥久鎮海外，臣與周旋已近十稔。雖餼牽將竭，彼此俱困，而情誼之殷，實無少損。且其須彌之遷，直為保護累重，將以就便芻薪。一進一退，兵家常事。訛言噂沓，本不介意。竊見部撫移咨曰「虞其逼處」，曰「驅其民，驅其帥」，甚至有「布兵以防，屬國攜貳」之語，似海外情事，未盡諒悉。臣之請刷遼民，因力不足濟，初非慮及逼處也。臣方與毛鎮同心一力，建功報主，豈敢有一毫猜防意乎。

dì bào yuē: wáng hé xié dōng zhèn, ài dài zhōng cháo, zhōng zhēn zhī chén, yì hū yán biǎo. zhèn jūn jiǔ xuán, xiān liáo zá chù. jiǔ kè lèi zhǔ, shēng guǎ shí duō. wēi wáng yán, zhèn yǒu bù zuò zhào wàn lǐ zhī wài zhě. rán máo shuài zài zhōng cháo wèi qiān zhì zhī shī, zài wáng guó zé chún chǐ zhī xíng yě. hǎi shàng chú wǎn, yǐ lìng gāi bù qū huà, kè qī yùn jì. táo nán biān mín, yì lìng máo shuài xī xīn jì chù, bǐ wú zhòng wèi wáng lèi. chuán é zhī yán, wèi zú jiè huái, bìng lì yī xīn, wáng qí miǎn zhī.
帝報曰：「王和協東鎮，愛戴中朝，忠貞之忱，溢乎言表。鎮軍久懸，鮮、遼雜處。久客累主，生寡食多。微王言，朕有不坐照萬里之外者。然毛帥在中朝為牽制之師，在王國則唇齒之形也。海上芻輓，已令該部區畫，刻期運濟。逃難邊民，亦令毛帥悉心計處，俾無重為王累。傳訛之言，未足介懷，並力一心，王其勉之。」

qī nián sān yuè, bīng bù shàng wén lóng jiē yán: lì guān lì rén zhāo dí gōng tiě shān, shāng wǒ bīng qiān rén, shā lì bīng liù wàn, fén liáng bǎi yú wàn, dí suì yí bīng gōng lì yǐ. dì chì wén lóng sù xiāng jī yīng yuán. dēng fǔ lǐ sōng zòu: cháo xiān pàn chén hán rùn děng yǐn dí rù ān zhōu, jié dù shǐ nán yǐ xìng zì fén sǐ, zhōng guó yuán bīng dū sī wáng sān guì děng jù zhèn wáng. jì fù zòu: yì zhōu jí guō shān líng hàn shān chéng jù pò, píng rǎng huáng zhōu bù zhàn zì kuì, dí bīng zhí dǐ zhōng hé, yóu qí chū rù huáng fèng zhī jiān, yòu fēn xiàng yún cóng, gōng lüè máo shuài, guó wáng jí shì mín qiān yú jiāng huá yǐ bì nán. shí dà qīng bīng suǒ zhì zhé xià, cháo xiān liè chéng wàng fēng bēn kuì, nǎi qiǎn shǐ yù zōng. zōng shū kuǎn, suì bān shī. jiǔ yuè, zōng zòu bèi bīng qíng xíng. shí xī zōng bēng, zhuāng liè dì sì wèi, yōu zhào lì miǎn yān.
七年三月，兵部上文龍揭言：「麗官、麗人招敵攻鐵山，傷我兵千人，殺麗兵六萬，焚糧百餘萬，敵遂移兵攻麗矣。」帝敕文龍速相機應援。登撫李嵩奏：「朝鮮叛臣韓潤等引敵入安州，節度使南以興自焚死，中國援兵都司王三桂等俱陣亡。」既復奏：「義州及郭山、凌漢、山城俱破，平壤、黃州不戰自潰，敵兵直抵中和，游騎出入黃、鳳之間，又分向雲從，攻掠毛帥，國王及士民遷於江華以避難。」時大清兵所至輒下，朝鮮列城望風奔潰，乃遣使諭倧。倧輸款，遂班師。九月，倧奏被兵情形。時熹宗崩，莊烈帝嗣位，優詔勵勉焉。

chóng zhēn èr nián, gǎi měi suì liǎng gòng wèi yī gòng. xiān shì, liáo lù zǔ jué, gòng shǐ qǔ dào dēng lái, yǐ shí yú nián yǐ. zì yuán chóng huàn dū shī, tí gǎi jué huá, yū tú mào xiǎn, qí guó lǚ qǐng fù gù. zhì shì qiǎn hù cáo pàn shū zhèng dòu yuán cóng dēng hǎi lái, yí shū dēng fǔ sūn yuán huà, shǔ qí chén qǐng. yuán huà wěi guān bàn sòng, réng shū wén. dì yǐ shuǐ lù jì yǒu chéng mìng, gǎi tú xián yú zì biàn, bù xǔ. shì nián liù yuè, dū shī yuán chóng huàn shā píng liáo jiāng jūn zuǒ dū du máo wén lóng yú shuāng dǎo. liù nián liù yuè, zōng yí shū zǒng bīng huáng lóng yán: wén lóng jiù jiāng kǒng yǒu dé gěng zhòng míng lǜ shì zú èr wàn tóu shùn dà qīng, xiàng cháo xiān zhēng liáng. běn guó yǐ yǒu dé děng nǎng zài pí dǎo wèi běn guó huàn, gù wèi zhī yīng. lóng yǐ wén. shí nián zhēng yuè, tài zōng wén huáng dì qīn zhēng cháo xiān, zé qí yú méng zhù míng zhī zuì, liè chéng xī kuì. cháo xiān gào jí, mìng zǒng bīng chén hóng fàn diào gè zhèn zhōu shī fù yuán. sān yuè, hóng fàn zòu guān bīng chū hǎi. yuè shù rì, shān dōng xún fǔ yán jì zǔ zòu shǔ guó shī shǒu, jiāng huá yǐ pò, shì zǐ bèi qín, guó wáng chū jiàng. jīn dà zhì zhōu jiàn, lái gōng pí dǎo tiě shān, qí fēng shén ruì. yí jí chì shěn shì kuí chén hóng fàn èr zhèn chén, yǐ jiān shǒu pí dǎo wèi dì yī yì. dì yǐ jì zǔ bù néng xié tú kuāng jiù, qiè zé zhī. wáng hé, pí dǎo bìng wèi dà qīng bīng suǒ pò, cháo xiān suì jué, bù shù zài ér míng yì wáng yǐ. cháo xiān zài míng suī chēng shǔ guó, ér wú yì yù nèi. gù cháo gòng luò yì, xī lài biàn fān, dài bù shèng shū, zhǐ zhe qí yǒu guān zhì luàn zhě yú piān. zhì guó zhī fēng tǔ wù chǎn, zé jù zài qián shǐ, zī bù fù lù.
崇禎二年，改每歲兩貢為一貢。先是，遼路阻絕，貢使取道登、萊，已十餘年矣。自袁崇煥督師，題改覺華，迂途冒險，其國屢請復故。至是遣戶曹判書鄭斗源從登海來，移書登撫孫元化，屬其陳請。元化委官伴送，仍疏聞。帝以水路既有成命，改途嫌於自便，不許。是年六月，督師袁崇煥殺平遼將軍左都督毛文龍於雙島。六年六月，倧遺書總兵黃龍言：「文龍舊將孔有德、耿仲明率士卒二萬投順大清，向朝鮮征糧。本國以有德等曩在皮島為本國患，故未之應。」龍以聞。十年正月，太宗文皇帝親征朝鮮，責其渝盟助明之罪，列城悉潰。朝鮮告急，命總兵陳洪範調各鎮舟師赴援。三月，洪範奏官兵出海。越數日，山東巡撫顏繼祖奏屬國失守，江華已破，世子被擒，國王出降。今大治舟艦，來攻皮島、鐵山，其鋒甚銳。宜急敕沈世魁、陳洪範二鎮臣，以堅守皮島為第一義。帝以繼祖不能協圖匡救，切責之。亡何，皮島並為大清兵所破，朝鮮遂絕，不數載而明亦亡矣。朝鮮在明雖稱屬國，而無異域內。故朝貢絡繹，錫賚便蕃，殆不勝書，止著其有關治亂者於篇。至國之風土物產，則具載前史，茲不復錄。